1. 1L Харьцангуйн онол ба
орчин үеийн квант физикийн
үндэс
1. Хөдөлгөөн харьцангуйн тухай бид
бүгдээрээ сонссон боловч
мэдэрдэггүй. Тухайлбал, дэлхийн
бөмбөрцөг биднийг тийрэлтэт
онгоцноос зуу дахин хурдтайгаар авч
явахад бид мэдэрдэггүй.
2. Шинжлэх ухааны эхэн үед Грекийн
Галилей байгалийн энэ гайхамшигт
хуулийн тухай дурсаж байсан нь хожим
Галилейн харьцангуй зарчим гэж
нэрлэгддэг болсон.

2. Харьцангуйн онол ба орчин
үеийн квант физикийн үндэс
• Энэ бол цаг хугацаа, орон зайн харьцангуй
чанарын тухай ойлголт байсан юм.
• Иймд ерөөсөө орон зай цаг хугацаа бол
харьцангуй, түүний мөн чанар нь хэмжих
хэмжлийн эхлэлийн цэг ба агшинтай шууд
холбоотой байна. Бүхээг дотор хийх ямар
ч туршилтаар уг бүхээгийг одтой харьцуулахад шулуун замаар жигд хөдөлж байна гэдгийг баталж болохгүй

3. Харьцангуйн онол ба орчин
үеийн квант физикийн үндэс
• Орон зай, цаг хугацаа нь биеийн энерги,
масс, түүний хөдөлгөөний хурдтай
хамааралтай байгаль ертөн-цийн язгуур
шинж чанар юм.
• Энэ бол бүх ертөнцийн харьцангуй чанар
бөгөөд энэ чанарыг олж мэдээгүйсэн
болхүн төрөлхтөн :
• ферро соронзон чанар, атомын дотоод
(ертөнц дэх оньсого мэт) үзэгдлүүд, гэрэл,
цахилгаан соронзон долгионы мөн
чанарыг гүйцэд тайлж, өнөөгийн шинжлэх
ухааны өндөрлөгт хүрч чадахгүй байлаа.

4. Харьцангуйн онол ба орчин
үеийн квант физикийн үндэс
• Атомын цөмийн гинжин урвалыг явуулан,
атомын цахилгаан станц байгуулж,
лазерын техник, сансрын хөлгийг зохион
бүтээж чадахгүй байсан юм.
• Энэ гайамшигт чанарыг танин мэдэх эхийг
эртний грекийн суут сэтгэгч Галилей анхлан
тавьж, ХХ зууны эхэнд манай үеийн суут
сэтгэгч Ейнштейнээр зоригтой томъёололд
орж, дараа нь олон эрдэмтдийн хүчин
зүтгэлийн үр дүнд зүй ёсныхоо байрыг
эзэлсэн харьцангуйн онол юм.

5. Харьцангуйн онол ба орчин
үеийн квант физикийн үндэс
• Энэ бол харьцангуй чанартай орон зай
цаг хугацааны дотор биеийн энерги
түүний хөдөлгөөний хурд, массаар
тодорхойлогддог тухай, байгалийн
язгуур бичил бүтэц – долгионлог,
корпускуляр чанартайн тухай орчин
үеийн байгалийн ухааны онол
юм.

6. Харьцангуйн онол ба орчин
үеийн квант физикийн үндэс
• Өнөөгийн шинжлэх ухааны энэ үсрэнгүй хүчтэй дэвшил нь яг л харьцангуйн
онолын үр дүнд тайлбарлагдсан энэ
ололт нээлтүүдийн үр дагавар юм.
• Энэ нь хөдөлгөөнгүй хэмээн ойлгогдож,
бүхний үндэс болж байсан сонгодог
физикийн онолуудыг эргэн харж,
нэмэлт ойлголтоор дүүргэх, гүйцээх
үйл ажиллагаанд хөтөлж оруулсан юм.

7. Харьцангуйн онол ба орчин
үеийн квант физикийн үндэс
• Тэр үед хорин зургаахан настай байсан
германы эрдэмтэн Альберт Эйнштейн
С/Ф-ийн гүн гүнзгий үндсэн ойлголтуудыг шүүмжлэлтэйгээр хянан үзэж, хэд
хэдэн санаанд багтамгүй үзэгдлийг тэр
логик сэтгэлгээ, физик математикийн
задлан шинжилгээний хүчээр нээж,
урьдчилан хэлж чадсан юм.

8. Харьцангуйн онол ба орчин
үеийн квант физикийн үндэс
• “Харьцангуйн онол”-оор урьдчилан
хэлсэн байгалийн язгуур шинж чанарын
тухай концепцуудыг дэлхийн олон
эрдэмтэд шүүрэн авч, туршлага тавин
баталсан
• Эдгээр нь манай өнөө үеийн шинжлэх
ухааны агуу том ялалт болсон юм.
• Хуучин Ньютоны сонгодог механикийн
үйлчлэх хүрээг тогтоож өгсөн

9. Харьцангуйн онол ба орчин
үеийн квант физикийн үндэс
• И.Ньютоны үндэслэсэн сонгодог
физикийн хуулиудад онолын хувьд
ямар ч өөрчлөлт ороогүй.
• Байгалийн ухааны үндсэн салбарын
нэг физикийн шинжлэх ухааныг
сонгодог , орчин үеийн гэсэн хоёр
хэсэгт шатлан зааглахад хүргэсэн юм.
• Энэ бол Физикийн шинжлэх ухааны
хоёр үе шат юм.

10. Харьцангуйн онол ба орчин
үеийн квант физикийн үндэс
•
•
•
•
Харьцангуйн онолоор:
Биеийн масс хурдлах бүр ихэсдэг;
Энерги инерцит чанартай;
Маш өндөр хурдтай биеийн хэмжээ
хөдөлгөөнийхөө чиглэлийн дагуу
агшдаг;
• Маш өндөр хурдтай биеийн хувьд цаг
хугацаа удааширдаг;

11. Харьцангуйн онол ба орчин
үеийн квант физикийн үндэс
• Гэрлийг хөөн гүйцэх боломжгүй, хөдөлгөөний хурдны дээд хязгаар гэрлийн хурд;
• Атомын өчүүхэн цөм энергийн асар их
нөөцийг бий болгож чаддаг гэсэн орчин
үеийн квант физикийн үндсэн үзэглүүдийг
тайлсан юм.
• Ийнхүү 1905 онд Харьцангуйн онол, үүн
дээр тулгуурласан релятив (латинаар
relative - харьцангуй) физик үүсчээ.

12. Харьцангуйн тусгай ба
ерөнхий онол
• Эйнштейны харьцангуйн онол бол орон зай цаг
хугацааны тухай физик сургаал
• Гэрлийн хурд үүсгүүрийнхээ хөдөлгөөнөөс
хамаардаггүй гэдгийг харьцангуйн зарчимтай
нийцүүлэн үзэх боломжийг олгосон гүн гүнз-гий
сургаал юм
• Энэ онол гараагүйсэн бол фотонон пуужин,
моекулан генераторын ажиллагаа, өнөөгийн
нанотехнологийн асуудал ч хөндөгдөхгүй байсан.
• Эйнштэйний харьцангуйн онолын эхний хэсэг нь маш
өндөр хурдтай хөдлөх үеийн физик үзэглийг
судалдаг.
• Үүнийг “Харьцангуйн тусгай онол” гэж нэрлэдэг.

13. Харьцангуйн тусгай ба
ерөнхий онол
• Эйнштейн 1915 онд бүх ертөнцийн
таталцлын мөн чанарыг судлан авч үзсэн
“Харьцангуйн ерөнхий онол” ыг гаргасан.
• Ньютоны хөдөлгөөний хуулиуд
харьцангуйн онолд хүчин төгөлдөр байж
чаддаггүйн шалтгаан нь эдгээр хуулиуд
биед тогтмол хүчээр үйлчлэн,түүнийг
гэрлээс илүү хурдтай болгохыг
хязгаарладаггүйд оршино.

14. Харьцангуйн тусгай ба
ерөнхий онол
• Иймээс сонгодог физикийн динамикийг
харьцангуйн онолын санаануудыг
харгалзан дахин сайтар хянаж үзэх
хэрэгтэй болдог.
• Тэхдээ Ньютоны динамикийн үнэн
зөв нь одон оры нарийн ажиглалт
туршилт болон инженерийн практикаар найдвартай батлагддагийг
байнга санах хэрэгтэй.

15. Биеийн масс ба энерги
• Релятив эффект гэрлийн хурдтай маш ойр
хурдтай хөдөлгөөний үед л тод илэрдэг
бөгөөд энэ нь Ньютоны меха-никийн зөв байх
хязгаарыг тодорхойл-дог.
• Хурд гэрлийн хурданд ойртохын хэрээр
релятив динамикийн хуулиуд сонгодог
динамикийн хуулиудаас эрс ялгаатай
болох ба бага худтай байх үед түүний
нөлөөг тооцохгүй байж болно.

16. • Харьцангуйн онол механик үзэгдлийг
хамрах талаараа сонгодог механи-каас
илүү өргөн хүрээтэй байдаг явдал бол тэр
хурдны их бага аль ч үед тохирдогт
оршино.
• Харьцангуйн онолын механик нь өөртөө
сонгодог механикийг багтаадаг.
• Энэ үед сонгодог механикийн хуулиуд
нарийн биелэхээ больж, ойролцоогоор
биелэгддэг. (Практикт хэрэглэдэг бүх
тохиолдын хувьд үндсэндээ тохирдог)

17. • Ньютон массыг тухайн биед агуулагдах бодисын тоо
хэмжээ гэж тодорхойлсон байдаг.
• Иймд бодисын тоо хэмжээ гэдэг ойлгол-тыг
харьцангуй механикийн үүднээс да-хин тодруулах
хэрэгтэй
• Шинжлэх ухаанд массыг хэмждэг хоёр янзын
хандлага байна.1) биеийг жигнэн массыг хэмждэг.
Энэ нь-Биеийн гравитацийн масс (хүндийн).
• Биеийн гравитац масс хэдийчинээ их байна тэр бие
дэлхий болон бусад биед бүх ертөнцийн таталцлын
хуулийн дагуу төдийчинээ ихээр татагдана

18. Биеийн масс ба энерги
• Эндээс үзвэл, гравитац масс бол
бодисын тоо хэмжээний хэмжээс бус
харин түүний өөр биед татагдах буюу
өөр биеийг татах чадварын хэмжээс
болох нь илэрхий.
• Бие болгон өөр биетэй гравитацийн
үйлчлэлд бүх ертөнцийн таталцлын
хуулийн дагуу л ордог.

19. Биеийн масс ба энерги
• Харьцангуйн ерөнхий онолын гол үзэл
санааны нэг бол - материаллаг биеийн
үйлчилгээгээр оронзай-цаг хугацаа
гажих үзэгдэл юм.
• Зүүн гар талд нар, дунд нь байрласан,
нарнаас илүү хүнд асар том
нейтронон од, түүнээс баруун гар тал
руу нар нейтрон од хоёрын хоорондохь
зайтай ойролцоо зайнд хар нүх байна.

21. Биеийн масс ба энерги
• Энэ бол эдгээр том сансрын биетүүдийн
гравитац буюу таталцлын орон харьцангуйн ерөнхий онолын дагуу цаг хугацаа
орон зайд гравитоны квант урсгалаар үйлчилж байгааг илтгэж байна.
• Хар нүх бол гравитацийн таталт нь
гэрлийн хурдаар хөдөлж байгаа биет ч
зайлж эс чадах тийм их хэмжээтэй
оронзай-цаг хугацааны муж юм.
• Энэ муж хязгааргүй их нягттай, хязгааргүй
их масстай.

22. Биеийн масс ба энерги
• Энэ бүхэн Эйнштейний харьцангуйн
ерөнхий онол, гравитацийн онолоор
батлагддаг
• Цаг хугацаа орон зайны тор (геодизийн шугам) хар нүх рүү ямар хэмжээгээр муруйж татагдан эвдэрснийг харж
харж байна.
•

23. Биеийн масс ба энерги
• 2) Инерцит масс: Ньютоны хоёрдугаар хууль
буюу инерцит чанарын тухай төсөөлөлтэй
холбоотой бөгөөд биед хүчээр үйлчилж
түүний хурдыг өөрчлөх гэсэн оролдлогын үед
илэрдэг.
• Биеийн инерцит чанар гэдэг нь гаднын
хүчний үйлчлэлээр бие хурдаа аль хэр
түргэн өөрччлөхийг заагч түүний өвөрмөц
чанар юм.
• Биеийн инерцит чанарыг хэмжигч хэмжигдэхүүнийг инерт масс гэнэ.

24. m=
F
a
Биеийн масс ба энерги
• инерт масс
F
m =
a
• Тухайн бүед үйлчилсэн хүч F-ийг
түүний үйлчлэлээр бий болсон
хурдатгалд хуваасан харьцаа
тогтмол байдаг ба үүнийг тэр
биеийн масс гэнэ.

25. Биеийн масс ба энерги
• Инерт болон гравитац масс нь биеийн
инерцит чанар ба бусад биетэй гравитацийн үйлчлэлд орох харилцан хоёр өөр
хэмжигдэхүүнийг тодорхойлдог.
• Энэ хоёр масс агуулгын хувьд ийм
ялгаатай ч гэсэн хэмжээгээрээ тэнцүү
байдаг байна.
• Туршлагын энэхүү үндсэн баримт сонгодог физикийн онолоор тайлбарлагдашгүй
зүйл

26. • Харьцангуйн ерөнхий онол хэмээн
нэршсэн бүх ертөнцийн таталцлын
Эйнштейний онол нь чухам үүн дээр л
үндэслэсэн.
• Биеийн энерги ∆E хэмжээгээр өөрчлөгдөхөд түүний масс ∆m хэмжээгээр
өөрчлөгдөх бөгөөд энэ хоёр хоорондоо
тэнцүү гэсэн санааг үндэслэсэн.
∀
∆E= ∆m

27. • Энэ санаан дээрээ үндэслэн
Эйнштейний томъёо хэмээн алдаршсан
дараахь хамаарлыг гаргажээ :
•
E=mc2
• Энэ томъёо харьцангуйн онолын гол
дүгнэлтүүдийн нэг
• Гэхдээ энд масс нь энерги болон
хувирч байгаа зүйл огт биш гэдгийг
анхааруулъя.

28. • Тэгвэл цөмийн физикт электрон
позитрон хоёр гамма туяа болж
хувирах, түүний урвуугаар гамма цацраг
электрон позитрон болон хувирахыг яаж
тайлбарлах вэ?
• (e-) электрон эерэг цэнэгтэй (e+)
позитронтой мөргөлдөхөд хоёр бөөм
хоёулаа алга болж, оронд нь гамма
цацраг үүсдэг

29. •
e-+ e+=2γ
∀ γ- гамма цацрагийн бөөм фотон буюу
гамма цацрагийн квант
• үүссэн фотоны масс алга болсон
электрон, позитроны хосын масстай,
фотоны энерги электрон позитроны
энергитэй тус тус тэнцүү.

30. •
2γ = e-+ e+
• Материйн нэг хэлбэр болох
цахилгаан соронзон орон (фотонууд)
материйн өөр нэг хэлбэр болох
(электрон, позитроны хос) матери
болон хувирсан байна.
•

31. L2 Байгалийн ШУ-ны орчин
үеийн ололт
• Дэлхий дээр биднйи эргэн тойронд
байгаа байгалийг бүрдүүлэгч биетүүд
гурван төлөв байдалд оршино. Энэ
нь: хатуу, шингэн, хий.
• Чулуу бол хатуу биет төлөв. Тэр
өөрийн хэлбэр,хэмжээтэй .
• Ус бол шингэн. Ус хэмжээтэй боловч
хэлбэргүй.

32. Бодисын гурван үндсэн төлөв
• Шингэн хий хоёр бол урсамтгай орчин
• Бодисууд байнга нэг төлөвт байдаггүй.
• Ус хөлдөж хатуу төлөвт орно. Мөс
хэлбэртэй, урсамтгай чанар үгүй.
• Мөс хайлж, шингэн төлөвт шилжин дахин ус
болно
• Усыг хүчтэй халаавал хий болон дэгдэнэ.
• Ийнхүү ус температураас болж бодисын
байгаль дээр оршин тогтнох гурван төлвийг
гурвууланг авч байна

33. Бодисын гурван үндсэн төлөв
• Мөсөнд бөөмсүүд нягтран хатуурсан,
шингэн усанд бөөмсүүд нягтрал
багатай, ууранд бүр сийрэг чөлөөтэй
хөвөн явах боломжтой

34. Хатуу төлөв
• Хамгийн өргөн тохиолддог төрөл бол
хатуу биет бодис. Хамгийн том
төлөөлөгч нь бол чулуу, металл
• Хэлтэрхий болгон нь өөрийн хэмжээ,
хэлбэртэй, бат бэх, хатуулаг чанартай.

35. Хатуу төлөв
• Болор булууны талстат хэлбэрүүд

36. Шингэн төлөв
• Шингэн биетийн урсаматгай чанар

37. Шингэн төлөв
• Шингэний гадаргуугийн таталт. Доторх
бөөмсүүд бусад бөөмсүүдээ бүх талаас
нь хүрээлж,бие биеэ тэнцүү хүчээр татдаг. Гадаргуугийн бөөмсүүд нь дээд талаасаа татах бөөм байхгүй доороос таталттай учир дээд гадрага нь бөмбийн
хийсэн савныхаа ирмэгээс давж гардаг.
• Үүнийг гадаргуугийн таталт гэнэ.

38. Шингэн төлөв
• Шингэний гадаргуугийн таталт

39. Бодисын бичил бүтэц
• Хатуу шингэн хийн аль ч төлөвт байгаа
бүх бодис атомаас тогтддог.
• Атом тодорхой нөхцөлд цааш задран
өөр жижиг хэсгүүдэд хуваагддаг
• Атом нь цөм, түүнийг тойрон эргэх
электроноос тогтоно.
• атомын массын ихэнх нь системийн
төвд байрладаг. Энэ төвийн бөөмийг
цөм гэж нэрлэдэг

40. Атомын бүтэц
• Атомын цөм нь протон, нейтрон гэдэг
хоёр гол бөөмөөс тогтоно.
• Протон нь эерэг цахилгаан цэнэгтэй,
нейтрон нь цэнэггүй.
• Хамгийн энгийн нүүрстөрөгчийн атом

41. Атомын бүтэц
• Гелийн атом нь цөмдөө хоёр протон,
хоёр нейтрон, түүнийг тойрон эргэх
хоёр электронтой

42. Атомын бүтэц
• Эрнест Резерфорд анх электрон нь
цөмийг тойрон үүл мэт эргэж байдаг гэж одоогийн загварын эхийг
тавьжээ.

43. Атомын бүтэц
• Эерэг ба сөрөг цэнэгүүд тэнцүү учир
атом ерөнхийдөө цэнэггүй, цахилгааны хувьд нейтраль байдалтай байна.
• Электрон нь атомынхаа дотор цөмтэйгээ эсрэг цэнэгтэй учраас цахилгаан
таталцлын хүчээр баригдаж байдаг
• Цөмүүдийг юу хамтад нь барьж байдаг
нь тодорхойгүй. Энэ нь бүгд ижил цахилгаан цэнэгтэй. Энгийн нөхцөлд ижил
цэнэгтэй бөөмс бие биеэ түлхдэг.

44. Атомын бүтэц
• Тэгээд яагаад протонууд тараад алга
болчихгүй байна вэ? Нейтроныг юу байранд нь бариад байдаг юм бэ?
• Энд нэг ер бусын хүч байна даа. Цахилгаан цэнэгийн таталцлын хүчнээс 100
дахин их байж, протон хоорондын түлхэлцлийн хүчийг даван тэднийг хамтад
нь барьж байх нь. Энэ юу вэ?
• Энэ хүчийг, бөөмсийн хурдасгуур дээр
өндөр хурдтай атомын бөөмөөр бөмбөгдөн мөргөлдүүлэх гарган авч, тайлжээ.

45. Атомын бүтэц
• Ихэнх субатомын бөөмс нь кварк гэдэг
бүр жижиг бөөмсөөс тогтддог
• Атом өөртөө гурван субатомын (дэд атомын) бөөмийг агуулдаг ажээ.
• Энэ нь атомын цөмөөс жижиг бөөм юм.
Олон төрөлтэй. Электрон протон нейтрон
дээр нэмээд 200 гаруй тийм жижиг бөөмс
байгааг тогтоожээ.
• Тэд бүгдээрээ өөр өөр жинтэй (масстай),
өөр өөр цахилгаан цэнэгтэй.
• Зарим нь бүр өөөрийнхөө эсрэг биет
болох антибиеийн хамт хосоороо үзэгдээд
өнгөрнө. Антибие нь тухайн бөөмийн толин
хугаралын дүрс нь юм.

46. Атомын бүтэц
• Жнь, электрон өөрийн антибие позитронтой хамт үүсэх нь олонтоо. Энэ нь
электрон шиг мөртөө, эерэг цэнэгтэй
• Электрон, нейтрон, протон нь дотроо
кварк гэж нэрлэгддэг хэд хэдэн төрлийн
үндсэн бөөмсийг агуулна
• Одоо эдгээр бөөмс -бүх төрлийн материйн
үндсэн суурь бөөмс нь гэж үзэх боллоо.
• Гэвч ердийн биетийн төрхийг протон ,
нейтрон, электрон бөөмсийн хэмжээнд
тайлбарлаж болно.

47. Атомын бүтэц

49. Тогтворгүй атомууд
• Биднийг хүрээлэн байдаг бүх бодис
ердөө л 90 гаруйхан төрлийн атомаас
тогтоно. Тэдний янз бүрийн комбинац
буюу нийлэгжилт нь энэ олон сая бодисын бүтцийг бүрдүүлдэг
• Бодисын атомуудын ялгаа түүний цөм
дэх протоны тоогоор илэрхийлэгдэнэ.
• Атомын чанарт нейтроны тоо нөлөөлдөггүйн шалтгаан нь гүйцэд тодорхой
болоогүй байна.

50. Тогтворгүй атомууд
• Ямар бодис бүрдүүлж байгаагаас үл
хамааран ихэнх атомууд нэг л ижил
байдаг.Тэд бол тогтвортой. Төмрийн
атом цөмдөө 26 электронтой. Үргэлж л
төмөр чигээрээ байна.
• Гэтэл байнга тогтвортой төлөвт байж
чаддаггүй хэдэн төрлийн атом байдаг
• Хугацаанаас хамааран тэд байнга
өөрчлөгдөж байдаг. Газрын ховор
элемент-Уран

51. Тогтворгүй атомууд
• Тодорхой хугацааны дараа ураны атом хар
тугалганы атом болж хувирдаг.
• Шалтгаан нь – уран бол цацраг идэвхт бодис. Тэр өөрийнхөө цөмөөс гарах цацаргалтын дүнд бөөмсөө байнга алдаж байдаг.
• Түүний цөм дэх протоны тоо 92-оос 82 хүрч
буудраг. Атомын цөм нь 82 протонтой байдаг бодис бол хар тугалга юм.
• Дүгнэлт-цацраг идэвхтэй бүх бодис
цөмөөсөө фото-ны урсгал хэлбэрээр
долгион (туяа) цацаргаж, протоноо
алдсанаас болж,өөр шинж чанартай бодис
болж хувирдаг.

52. Тогтворгүй атомууд
• Энэ үзэгдлийг цацраг идэвхт бодисын
задрал гэнэ.
• Цацраг идэвхт бодис альфа(α),бэтта (β) ,
гамма(γ ) гэж 3 төрлийн цацргалт
үүсгэдэг.
• Альфа (α) цацраг нь хоёр протон, хоёр
нейтроноос бүрдэх бөөмсийн урсгал.
• Бетта (β) цацраг нь электроны (заримдаа
эерэг цэнэгтэй позитрон) урсгал.
• Гамма(γ ) цацраг нь рентген (x)
цацрагтай адил ямар нэгэн бөөмгүй
цахилгаан соронзон долгион

53. Тогтворгүй атомууд
• Бүх цацрагууд амьд биед хортой. Багахан
доз л өвчих үүсгэх боломжтой. Их доз
үхүүлж болно.
• Энэ цацрагууд хорт хавдарыг эмчлэх
болон өөр олон төрлийн ашигтай зүйлд
хэрэглэгддэг.

54. • Уран-238 задран хартугалга-206-д хэрхэн шилжиж
байгааг харуулсан бүтэн дараалал

55. Тогтворгүй атомууд цацаргалт
• Цацаргалтын төрлүүд янз бүрийн
генерацийн хүчтэй

56. Цөмийн эрчим хүч
• Ураны цөмийг нейтроноор бөмбөгдөн түүнийг хүчээр задалж болно.
• Атомын цөм нейтронд орж, дараа нь
агшин зуур сална.
• Энэхүү салах процесс гэж нэрлэгддэг
“задрал ”нь асар их энерги ялгаруулдаг.
• Атомын буюу цөмийн эрчим хүчний
станц байгуулах арга замыг олсон.
• Атомын бөмбөг хийж, цөмийн хүчийг эвдлэн сүйтгэхэд хэрэглэх замыг ч нээсэн

57. Цөмийн эрчим хүч
• Цөмийн гинжин урвал

58. Цөмийн эрчим хүч

59. 3-р лекц
• Цөмийн гинжин урвал (Бичил ертөнцийн
төгсгөл), нанотехнологи ....