SlideShare a Scribd company logo
1 of 22
9L

ЗЭРЭГЦЭЭ ХАСАГЧ

•Хэрвээ А ба В хоёр 3 оронтой 2-тын тоо нь:
А>В харьцаатай бол хоёртын ялгавар R
(remainder) нь: R=A-B
ЗЭРЭГЦЭЭ ХАСАГЧ
• 5-3 үйлдлийг хийхэд эхний оронд 11=0 , 2-р оронд 0-1=1 гарч дээд
оронгоос авах зээл 1 (b) болно.
• Хасагч нь хэмэгчийн нэгэн адил бит
битээр үйлдлийг гүйцэтгэнэ.
• Үйлдлийг хамгийн бага бит буюу LSBээс эхлэн гүйцэтгэнэ.
• A1-B1= R1-bo
Хасагч
• Хасагчийн битийн үйлдэл дараахь
байдлааар хийглэнэ.
• Нэмэгчийн нэгэн адил 3 оролт, 2
гаралттай.
Хагас хасагч
• Хэрвээ зээлийн оролт bin-г орхивол хасагч
үндсэн мэдээллийн 2 оролттой, ялгаврын
гаралт R, зээлийн гаралт bo бүхий хоёр
гаралттай болох ба үйлдлийг зөвхөн ганц
XOR, AND элемэнтээр хэрэгжүүлж бно.
• Үүнийг хагас хасагч гэнэ
• Зээлийн функц: b = AB
• Энэ тэгшитгэлээр хэрэгжүүлэх схемийг
зур.1 дээр үзүүлэв.
Хагас хасагч
• Зур.1. Хагас хасгчийн үнэний хүснэгт ба
хэрэгжүүлэх схем
Хагас хасагч
• Энэ схемд ялгавар R1 :

• Зээлийн гаралт:
• Хэрвээ А-ийн инверс боломжгүй бол
үйлдлийг зур.2 –оор хийж блно.
• Зур.2. Хагас хасгчийг хэрэгжүүлэх схем.
• Энэ схемд ялгавар:
• Зээлийн гаралт:
Хагас хасагч
• Энэ илэрхийллийн үр дүнг гаргахад
дараахь хялбарчлалыг хийв.
Бүтэн хасагч
• Үндсэн өгөгдлийн А,В оролтоос гадна
зээлийн битийн оролтыг багтаасан 3
оролттой, ялгаврын R, зээлийн b0
хоёр гаралт бүхий нэг битийн бүтэн
үйлдлийн байгууламжийг бүтэн хасагч
гэнэ.
• Бүтэн хасагч-ийн блок схемийг зураг
дээр үнэний хүснэгтийн хамт
үзүүлэв.
Бүтэн хасагч
• Бүтэн хасагчийн үйлдлийн дүрмийг
зураг дээр үзүүлэв.
Бүтэн хасагч
Бүтэн хасагч
• Ялгавар функцийг 2 XOR –оор гаргах
схем
Бүтэн хасагч
Бүтэн хасагч
• Схем:
Субтракторын (хасагч)
хэрэглээ ...
• Хасагчийг мэдээллийн тоон боловсруулалтын техникт өргөн хэрэглэдэг. Энэ
нь:
• 2-тын кодын харьцуулалт
• Кодын алдаа хянах, засварлах
Компаратор
• Хоёртын кодын хэмжээг харьцуулан их,
бага, тэнцүү гэсэн шийд гаргах байгууламжийг компаратор гэнэ.
• Энэ нь арифметик үйлдэл хийх,
автомат удирдлагын байгууламжид
өргөн хрглэгддэг.
• Энэ нь хасагчийн ялгаврыг тодорхойлох
үндсэн дннр хийгддэг үйлдэл юм.
Компаратор
• Кодпараторын мэдээллийн урсгалын
схем: Компараторын 2 замт шийдэл
Компаратор
• Компараторын 3 замт шийдэл
Компаратор
• Хасагч маягийн компараторын түгээмэл
хэрэглээ:
Компаратор
• Хасагчийг ашиглан 3 шийдэл гаргах
копаратор бүтээх зарчим:
Компаратор
• 4 битийн хасаг÷ийн оролтонд
A(A0,A1,A2,A3), B(B0, B1, B2, B3) 4 áèòèéí êîä
ºãºãäñºí áàéíà.
• Ò¿¿íèé ãàðàëòàí äýýð 4 áèòèéí ÿëãàâðûí êîä R (R0,R1,R2,R3) код гарч ирнэ.
• Хамгийн дээд MSB орноос bo зээлийн
гаралт 1 бол A<B байна.
• R0=R1 =R2=R3=0 байгаад MSB=0 бол
Компаратор
• A=B байна.
• MSB=0 байхад R-үүдийн аль нэг нь л
1 байвал A>B байна.

More Related Content

What's hot

статистик тархалт
статистик тархалтстатистик тархалт
статистик тархалтSerod Khuyagaa
 
комбинаторик
комбинаториккомбинаторик
комбинаторикAmina Gerel
 
Математик 6 анги
Математик 6 ангиМатематик 6 анги
Математик 6 ангиchemistry teacher
 
Тоон электроник /монгол/
Тоон электроник /монгол/Тоон электроник /монгол/
Тоон электроник /монгол/Batnyam Maidarjav
 
гурвалжны талбай
гурвалжны талбайгурвалжны талбай
гурвалжны талбайDelger Nasan
 
Транзистор /монгол/
Транзистор /монгол/Транзистор /монгол/
Транзистор /монгол/Batnyam Maidarjav
 
Lec 05 transmission of digital signal
Lec 05 transmission of digital signalLec 05 transmission of digital signal
Lec 05 transmission of digital signalСугар Х.
 
тригонометр бодолтууд
тригонометр бодолтуудтригонометр бодолтууд
тригонометр бодолтуудKhishighuu Myanganbuu
 
Бөөрний физиологи
Бөөрний физиологиБөөрний физиологи
Бөөрний физиологиnight owl
 
í-í-P-ó
 í-í-P-ó í-í-P-ó
í-í-P-óА. Aku
 
диаграмм 5
диаграмм  5диаграмм  5
диаграмм 5ttuya
 
гематологийн анализатор
гематологийн анализаторгематологийн анализатор
гематологийн анализаторZoloo0613
 

What's hot (20)

статистик тархалт
статистик тархалтстатистик тархалт
статистик тархалт
 
комбинаторик
комбинаториккомбинаторик
комбинаторик
 
Математик 6 анги
Математик 6 ангиМатематик 6 анги
Математик 6 анги
 
алгоритм 8
алгоритм 8алгоритм 8
алгоритм 8
 
Тоон электроник /монгол/
Тоон электроник /монгол/Тоон электроник /монгол/
Тоон электроник /монгол/
 
Trigonometr
TrigonometrTrigonometr
Trigonometr
 
asdasda
asdasdaasdasda
asdasda
 
гурвалжны талбай
гурвалжны талбайгурвалжны талбай
гурвалжны талбай
 
EET-303
EET-303EET-303
EET-303
 
Диод /монгол/
Диод /монгол/Диод /монгол/
Диод /монгол/
 
Транзистор /монгол/
Транзистор /монгол/Транзистор /монгол/
Транзистор /монгол/
 
Lec 05 transmission of digital signal
Lec 05 transmission of digital signalLec 05 transmission of digital signal
Lec 05 transmission of digital signal
 
тригонометр бодолтууд
тригонометр бодолтуудтригонометр бодолтууд
тригонометр бодолтууд
 
Zardal hamgiin baga baih
Zardal hamgiin baga baihZardal hamgiin baga baih
Zardal hamgiin baga baih
 
Бөөрний физиологи
Бөөрний физиологиБөөрний физиологи
Бөөрний физиологи
 
í-í-P-ó
 í-í-P-ó í-í-P-ó
í-í-P-ó
 
Lecture 9
Lecture 9Lecture 9
Lecture 9
 
диаграмм 5
диаграмм  5диаграмм  5
диаграмм 5
 
Tsho lekts 1
Tsho lekts  1Tsho lekts  1
Tsho lekts 1
 
гематологийн анализатор
гематологийн анализаторгематологийн анализатор
гематологийн анализатор
 

Viewers also liked

тоон логик 11 12 l тоолуур
тоон логик 11 12 l          тоолууртоон логик 11 12 l          тоолуур
тоон логик 11 12 l тоолуурtsdnsrn
 
Леоц №1 &lt;&lt;тоон>>
Леоц №1  &lt;&lt;тоон>>Леоц №1  &lt;&lt;тоон>>
Леоц №1 &lt;&lt;тоон>>tsdnsrn
 
байгаль лекц 3 шинэ технологийн онол хэрэглээ
байгаль лекц 3  шинэ технологийн онол хэрэглээбайгаль лекц 3  шинэ технологийн онол хэрэглээ
байгаль лекц 3 шинэ технологийн онол хэрэглээtsdnsrn
 
байгаль лекц1 харьцангуйн онол ба орчин үеийн квант физикийн үндэс
байгаль лекц1  харьцангуйн онол ба орчин үеийн квант физикийн үндэсбайгаль лекц1  харьцангуйн онол ба орчин үеийн квант физикийн үндэс
байгаль лекц1 харьцангуйн онол ба орчин үеийн квант физикийн үндэсtsdnsrn
 
хичээлийн хөтөлбөр
хичээлийн хөтөлбөрхичээлийн хөтөлбөр
хичээлийн хөтөлбөрadminsed03
 
байгаль лекц 2 орчин үеийн тэргүүний шинжлэх ухааны онол, хэрэглээ
байгаль лекц 2  орчин үеийн тэргүүний шинжлэх ухааны онол, хэрэглээбайгаль лекц 2  орчин үеийн тэргүүний шинжлэх ухааны онол, хэрэглээ
байгаль лекц 2 орчин үеийн тэргүүний шинжлэх ухааны онол, хэрэглээtsdnsrn
 
Lekts presentation1
Lekts presentation1Lekts presentation1
Lekts presentation1ganzorigb
 
Lekts presentation3
Lekts presentation3Lekts presentation3
Lekts presentation3ganzorigb
 
Lekts presentation2
Lekts presentation2Lekts presentation2
Lekts presentation2ganzorigb
 
Функцэн цуваа
Функцэн цувааФункцэн цуваа
Функцэн цувааBattur
 
Тоон цуваа
Тоон цувааТоон цуваа
Тоон цувааBattur
 
Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл
Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэлДээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл
Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэлBattur
 

Viewers also liked (20)

тоон логик 11 12 l тоолуур
тоон логик 11 12 l          тоолууртоон логик 11 12 l          тоолуур
тоон логик 11 12 l тоолуур
 
Леоц №1 &lt;&lt;тоон>>
Леоц №1  &lt;&lt;тоон>>Леоц №1  &lt;&lt;тоон>>
Леоц №1 &lt;&lt;тоон>>
 
байгаль лекц 3 шинэ технологийн онол хэрэглээ
байгаль лекц 3  шинэ технологийн онол хэрэглээбайгаль лекц 3  шинэ технологийн онол хэрэглээ
байгаль лекц 3 шинэ технологийн онол хэрэглээ
 
байгаль лекц1 харьцангуйн онол ба орчин үеийн квант физикийн үндэс
байгаль лекц1  харьцангуйн онол ба орчин үеийн квант физикийн үндэсбайгаль лекц1  харьцангуйн онол ба орчин үеийн квант физикийн үндэс
байгаль лекц1 харьцангуйн онол ба орчин үеийн квант физикийн үндэс
 
визуаль програмчлал тест
визуаль програмчлал тествизуаль програмчлал тест
визуаль програмчлал тест
 
Лекц №2
Лекц №2Лекц №2
Лекц №2
 
хичээлийн хөтөлбөр
хичээлийн хөтөлбөрхичээлийн хөтөлбөр
хичээлийн хөтөлбөр
 
Komiss
KomissKomiss
Komiss
 
Лекц №1
Лекц №1Лекц №1
Лекц №1
 
байгаль лекц 2 орчин үеийн тэргүүний шинжлэх ухааны онол, хэрэглээ
байгаль лекц 2  орчин үеийн тэргүүний шинжлэх ухааны онол, хэрэглээбайгаль лекц 2  орчин үеийн тэргүүний шинжлэх ухааны онол, хэрэглээ
байгаль лекц 2 орчин үеийн тэргүүний шинжлэх ухааны онол, хэрэглээ
 
DW test
DW testDW test
DW test
 
Lekts presentation1
Lekts presentation1Lekts presentation1
Lekts presentation1
 
Lekts presentation3
Lekts presentation3Lekts presentation3
Lekts presentation3
 
IS test
IS testIS test
IS test
 
Lekts presentation2
Lekts presentation2Lekts presentation2
Lekts presentation2
 
Функцэн цуваа
Функцэн цувааФункцэн цуваа
Функцэн цуваа
 
Lecture2
Lecture2Lecture2
Lecture2
 
Lection 3 4_5_slideshare
Lection 3 4_5_slideshareLection 3 4_5_slideshare
Lection 3 4_5_slideshare
 
Тоон цуваа
Тоон цувааТоон цуваа
Тоон цуваа
 
Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл
Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэлДээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл
Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл
 

More from tsdnsrn

тоон схемтехникийн язгуур логик
тоон схемтехникийн язгуур логиктоон схемтехникийн язгуур логик
тоон схемтехникийн язгуур логикtsdnsrn
 
тоон логик 5 l exclusive or
тоон логик 5 l    exclusive orтоон логик 5 l    exclusive or
тоон логик 5 l exclusive ortsdnsrn
 
тоон логик 3 l,4lсуурь логик
тоон логик 3 l,4lсуурь логиктоон логик 3 l,4lсуурь логик
тоон логик 3 l,4lсуурь логикtsdnsrn
 
тоон логик 2 l суурь логик
тоон логик 2 l суурь логиктоон логик 2 l суурь логик
тоон логик 2 l суурь логикtsdnsrn
 
тоон логик 1 l суурь логик
тоон логик 1 l  суурь логиктоон логик 1 l  суурь логик
тоон логик 1 l суурь логикtsdnsrn
 
Lecture 4 5
Lecture 4 5Lecture 4 5
Lecture 4 5tsdnsrn
 
Lecture 2 3
Lecture 2 3Lecture 2 3
Lecture 2 3tsdnsrn
 
Lecture 1
Lecture 1Lecture 1
Lecture 1tsdnsrn
 
хэлхээний хуулиуд
хэлхээний хуулиудхэлхээний хуулиуд
хэлхээний хуулиудtsdnsrn
 
5 l mk gadaad oi1
5 l mk gadaad oi15 l mk gadaad oi1
5 l mk gadaad oi1tsdnsrn
 
7 l командын олонлог онцлог
7 l командын олонлог онцлог7 l командын олонлог онцлог
7 l командын олонлог онцлогtsdnsrn
 
5 l mk gadaad oi
5 l mk gadaad oi5 l mk gadaad oi
5 l mk gadaad oitsdnsrn
 
нэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
нэгдүгээр бие даалтыг хийх зааварнэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
нэгдүгээр бие даалтыг хийх зааварtsdnsrn
 
нэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
нэгдүгээр бие даалтыг хийх зааварнэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
нэгдүгээр бие даалтыг хийх зааварtsdnsrn
 

More from tsdnsrn (14)

тоон схемтехникийн язгуур логик
тоон схемтехникийн язгуур логиктоон схемтехникийн язгуур логик
тоон схемтехникийн язгуур логик
 
тоон логик 5 l exclusive or
тоон логик 5 l    exclusive orтоон логик 5 l    exclusive or
тоон логик 5 l exclusive or
 
тоон логик 3 l,4lсуурь логик
тоон логик 3 l,4lсуурь логиктоон логик 3 l,4lсуурь логик
тоон логик 3 l,4lсуурь логик
 
тоон логик 2 l суурь логик
тоон логик 2 l суурь логиктоон логик 2 l суурь логик
тоон логик 2 l суурь логик
 
тоон логик 1 l суурь логик
тоон логик 1 l  суурь логиктоон логик 1 l  суурь логик
тоон логик 1 l суурь логик
 
Lecture 4 5
Lecture 4 5Lecture 4 5
Lecture 4 5
 
Lecture 2 3
Lecture 2 3Lecture 2 3
Lecture 2 3
 
Lecture 1
Lecture 1Lecture 1
Lecture 1
 
хэлхээний хуулиуд
хэлхээний хуулиудхэлхээний хуулиуд
хэлхээний хуулиуд
 
5 l mk gadaad oi1
5 l mk gadaad oi15 l mk gadaad oi1
5 l mk gadaad oi1
 
7 l командын олонлог онцлог
7 l командын олонлог онцлог7 l командын олонлог онцлог
7 l командын олонлог онцлог
 
5 l mk gadaad oi
5 l mk gadaad oi5 l mk gadaad oi
5 l mk gadaad oi
 
нэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
нэгдүгээр бие даалтыг хийх зааварнэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
нэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
 
нэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
нэгдүгээр бие даалтыг хийх зааварнэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
нэгдүгээр бие даалтыг хийх заавар
 

тоон логик 9 10 l хасагч

Editor's Notes

  1. {}