1. КТҮ-6L Хугацааны
диаграмм
Ганц оролттой AND хэлхээгээр өөр хэлхээ
удирдах амаргүй. Иймээс and олон оролттой хийх нь түүний ашиглалтыг өргөтгөдөг.
Энэ хэрэглээг хугацааны буюу цагийн
диаграм дээр харахад их тохиромжтой.
Тухайлбал оролтын дохионы давтамжид
пропорциональ дохиог AND ашиглан хялбархан гаргаж болно. Схемээр клок
сигналын тодорхой дахь импульсыг хэрхэн
гаргахыг авч үзье.

2. Хугацааны диаграммын
шинжилгээ

3. Хугацааны диаграммын
шинжилгээ
• Энэ зураг дээр схемийн бүх оролтон дээр
1 байх тохиолдолд л гаралтанд 1 гарч
байгаа схемийг үзүүлэв. Оролтын
дохионы тодорхой агшныг ялгаж авах энэ
арга техникт маш өргөн хэрэглэгд-дэг.
• Энэ схемд нэг оролтон дээрх дохионы
үргэлжлэх хугацаа нөгөө оролтон
дээрхээс 2 дахин урт байхад гаралтан
дээр ямагт нэгдүгэээр орлтон дээрх
хэлбэлзлийн эерэг хагас долгионыг ялгах
үйлдлийг хийж байна.

4. Хугацааны диаграммын
шинжилгээ
• OR схемээр дээрх үйлдлийг мөн гүйцэтгэж болох бөгөөд энэ тохиолдлолд
схемийн бүх оролтон дээр “0” байх
шаардлагатай.
• Энэ үед схемийн гаралтан дээр тэг утга
гарна.
• Бусад тохиолдолд, өөрөөр хэлбэл, дор
хаяж схемийн нэг оролтон дээр “1” байхад
л гаралтан дээр “1” утга гарах болно.

5. Хугацааны диаграммын
шинжилгээ

6. Хугацааны диаграммын
шинжилгээ
• NOT элементийг AND, OR схемтэй хамтатган лоаик үйлдэлтэй, олон оролттой
үгүйсгэх хэлхээг үүсгэж болно. Үүний
дүнд үгүйсгэлтэй AND, үгүйсгэлтэй OR,
буюу not and, not or болох NAND,NOR
элементүүдийг гаргаж авдаг.
• Энэ нь тоон схемтехникийн шийдлийг
хялбарчлахад зохих ёсны үр дүн өгдөг.

7. NOR элемент
• Гурван хувиагч оролтонд нь өгч болох
NOR схемийн тэмдэглэгээ ба үнэний
хүснэгт:

8. NOR элемент
• NOR схемийн бүтэц нь диод, транзисторан ямар ч бүтцэн OR схемийн араас
ердийн инвертер нэмэн залгасан бүтэцтэйгээр хийгдэнэ.

9. NOR элемент
• Дээрх зур. дээр диодон логик OR-д транзисторан NOT залган NOR хаалтыг үүсгэсэн байна. Энд хоёр оролттой диодон OR
ганц транзисторан инвертертэйгээр
хийгдсэн байна. Аль нэг диодон дээр өндөр төвшний хүчдэл өгөгдөхөд, транзистор диодны катодын гаргалгаагаар нээгдэн ханалтанд орж, түүний коллектор дээр
ханалтын 1> хүчдэл үүснэ. Энэ нь нийт
схемийн гаралтыг “0” утгатай болгоно
гэсэн үг юм.

10. NOR элемент

11. NOR элемент
• Транзисторан OR схем дээр хийсэн NOR-г
доор үзүүлэв.
• Энэ схем дээр транзисторуудын аль нэг
оролтон дээр логик нэг төвшний сигнал
өгөгдөхөд л тэр транзистор нээгдэн ханалтанд орж, 3 тр-рыг гурвууланг нь нэгтгэн зэрэгцээ залгасан схемийн гаралтын
цэг дээр логик “0”төвшин үүснэ.
• Өөрөөр хэлбэл, оролтонд өгөгдсөн логик
“1” –ийг урвуулсан логик “0”төвшин д
гаралтанд үүснэ.

12. NOR элемент
• Схем нь
• Үйлдлийг гүйцэтгэсэн байна.
• A=0, B=0, C=0 буюу гурван гаргалгаан
дээр гурвуулан дээр нь 0 ирсэн
тохиолдолд тэд гурвуулаа хаагдаж,
ерөнхий коллекторын нь гаргалгаан
дээр тэжээлийн хүчдэл +5 вольттой
тэнцүү хэмжээний өндөр логик “1”
төвшин үүснэ.

13. TTL логик интеграл
NOR элемэнт
• Орчин үед логик схемийг ихэнх тохиолдолд шнтеграл хэлбэрээр хийдэг.
Тэдний хамгийн өргөн хэрэглэгддэг нь
транзистор-транзисторан логик буюу
TTL логик юм. Эдний гол төлөөлөл нь
intel 7402 маркийн элемент юм.
• Энэ нь 4-2NOR . Нэг корпуст 2
оролттой 4 ширхэг элетент. Зур.()

14. TTL логик интеграл
NOR элемэнт

15. TTL логик интеграл
NOR элемэнт
• Энэ нь хөвөгч туйлтай давхар транзисторан гаралттай схем.
• Оролт нь салангид транзисторуудын
эмиттер болно.
• Энэ нь бүх төрлийн TTL хаалтуудын
стандартчилсан оруулга (оролт) болно.
• Жинхэнэ NOR үйлдэл нь зэрэгцээ
залгагдсан дунд талын 2 транзистораар
хийгдэнэ.

16. TTL логик интеграл
NOR элемэнт
• A=1, B=1 бол оролтын 2 транзистор 2-уулаа
хаалттай. Дунд 2 тр-р мөн хаалт-тай.
Гаралтын дээд транзистор нээлт-тэй, доод
тр-р хаалттай. Гаралтын цэг дээрх хүчдэл
тэжээлийн хүчдэлд ойр өн дөр утгатай буюу
логик “1” –тэй тэнцүү.
• A=0, B=1 бол: хээгдэж харгалзсан тр-р
нээгдэн, дундталын дээд транзисторыг нээн
тэр нь гаралтын дээд тр-рыг нээн, доод тр-р
нь хллттай үлдэнэ. Гаралт өндөр.

17. TTL логик интеграл
NOR элемэнт
• A=1, B=1 бол: бол оролтын доод тр-р
нээгдэж, дунд доод тр-р-г нээх боловч
дээд мөрний нь тр-р хаалттай учир
гаралтын хүчдэл мөн “0” утгатай үлдэнэ.
• A=0, B=0 бол: 2 мөрний оролт 2-уулаа
нээгдэнэ. Дунд 2 тр-р 2-уулаа
нэээгдэнэ.Гэвч гаралтын доод мөр
хаалтанд, дээд мөр нь зөвхөн нээлттэй
учир гаралтын хэлхээгээр гүйдэл гүйхгүй,
гаралтын хүчдэл 5 вольт байна.

18. TTL логик интеграл
NOR элемэнт

19. TTL логик интеграл
NOR элемэнт
• N сувгийн MOSFET хаалт NOR ба
эквивалент гар түлхүүр. Нэг оролтон
дээрх 1 төвшин болох +VDD аль нэг
оролтон дээр бий болоход гаралт –VSS В
– 0 төвшин болно.
• Заавал хоёр оролт 2-уулаа тэг болоход
л гаралтан дээр 1 (+VDD) төвшин гарна.
энэ үед л 2 тр-р 2-уулаа хаагдана.

21. • Р-сувагт MOSFET NOR хаалт. Өндөр
төвшний хүчдэл +VDD аль нэг оролтон
дээр ирэхэд л р-сувгийн FET-г тасалж,
гаралтан дээрээс 1 төвшнийг арилгадаг.
• Хоюулан дээр нь 0 байхад л гаралтан
дээр 1 буюу өндөр төвшин үүснэ.