Đề tài: Rào cản môi trường của Việt Nam trong quản lý nhập khẩu

1
B K HO CH VÀ U TƯ
VI N NGHIÊN C U QU N LÝ KINH T TRUNG ƯƠNG
TÀI KHOA H C C P VI N NĂM 2010
RÀO C N MÔI TRƯ NG C A VI T NAM
TRONG QU N LÝ HO T NG NH P KH U
Ch nhi m tài
Các thành viên
: ThS. Bùi Th Phương Liên
: ThS. Nguy n H i Thanh
: ThS. Lê Hoàng Minh Nguy t
CN. B Thu Trang
HÀ N I, 12 – 2010

2
M C L C
DANH M C CÁC T VI T T T.....................................................................................4
L I NÓI U.....................................................................................................................6
CHƯƠNG 1. M T S V N LÝ LU N VÀ QUY NH QU C T V RÀO C N
MÔI TRƯ NG TRONG HO T NG THƯƠNG M I...............................................10
1.1. Khái ni m ...................................................................................................................10
1.2 Phân lo i..................................................................................................................12
1.3 M c tiêu cơ b n c a rào c n môi trư ng.................................................................15
1.4. Tác ng c a rào c n môi trư ng...............................................................................16
1.4.1. Tác ng tích c c ....................................................................................................16
1.4.2 Tác ng tiêu c c .....................................................................................................17
1.5. Các quy nh qu c t liên quan n rào c n trong ho t ng thương m i.................19
1.5.1 Nh÷ng ®iÒu kho¶n cña GATT/WTO liªn quan ®Õn m«i tr−êng ...............................19
1.5.2. C¸c quy ®Þnh m«i tr−êng liªn quan ®Õn th−¬ng m¹i trong c¸c c«ng −íc quèc tÕ vÒ
m«i tr−êng..........................................................................................................................24
CHƯƠNG 2. TH C TR NG V N RÀO C N MÔI TRƯ NG TRONG QU N LÝ
HO T NG NH P KH U C A VI T NAM.............................................................26
2.1. S c n thi t ph i s d ng công c rào c n môi trư ng trong qu n lý ho t ng nh p
kh u c a Vi t Nam ............................................................................................................26
2.1.1. M c tiêu cân b ng cán cân thanh toán.....................................................................26
2.1.2. M c tiêu b o v môi trư ng ....................................................................................27
2.2. H th ng pháp lý quy nh v rào c n môi trư ng trong qu n lý nh p kh u Vi t
Nam ...................................................................................................................................28
2.2.1. Lu t B o v môi trư ng...........................................................................................28
2.2.2. Các văn b n pháp lu t chuyên ngành ......................................................................31
2.3. Th c tr ng áp d ng rào c n môi trư ng trong qu n lý ho t ng nh p kh u c a Vi t
Nam ...................................................................................................................................40
2.3.1. ánh giá các ch th có liên quan:..........................................................................40

3
2.3.2. ánh giá tác ng c a rào c n môi trư ng v i vi c qu n lý hàng nh p kh u và th c
hi n các m c tiêu xu t nh p kh u c a Vi t Nam ..............................................................45
CHƯƠNG 3: M T S G I Ý CHÍNH SÁCH V S D NG RÀO C N MÔI
TRƯ NG TRONG QU N LÝ NH P KH U VI T NAM........................................47
3.1. Hoàn thi n h th ng các rào c n môi trư ng..............................................................47
3.2. Nâng cao năng l c qu n lý nhà nư c .........................................................................49
3.3. Nâng cao ý th c c a doanh nghi p nh p kh u và ngư i tiêu dùng............................52
K T LU N .......................................................................................................................54

4
DANH M C CÁC T VI T T T
Vi t t t Ti ng Anh Ti ng Vi t
APEC Asia-Pacific Economic
Cooperation
Di n àn H p tác kinh t châu Á –
Thái Bình Dương
ASEAN Association of Southeast Asian
Nations
Hi p h i các Qu c gia ông Nam Á
CITES Convention International Trade
in Endangered Species
Công ư c qu c t v buôn bán qu c
t các loài ng, th c v t hoang dã
có nguy cơ tuy t ch ng
EU European Union Liên minh châu Âu
ERTMs Environment- Related Trade
Measures
Nh ng bi n pháp thương m i có nh
hư ng n môi trư ng
GATT General Agreement on Tarrifs
and Trade
Hi p nh chung v M u d ch và
thu quan
MEA Multilateral Environment
Agreement
Hiêp nh Môi trư ng a phương
MTA Multilateral Trade Agreement Hiêp nh Thương m i a phương
ODS Ozone Depleting Substances Các ch t làm suy gi m t ng Ozone
PPM Processes and Production
Method
Phương pháp và quy trình s n xu t
SCM The Agreement on Subsidies
and Countervailing Measures
Hi p nh v Tr c p và Các bi n
pháp i kháng
SPS Sanitary and Phytosanitary
Standards
Hi p nh V sinh d ch t và Ki m
d ch ng th c v t
TBT Technical Barriers to Trade Hàng rào k thu t trong thương m i
TREMs Trade Related- Environment
Measures
Nh ng bi n pháp thương m i có nh
hư ng n môi trư ng
TRIPS The Agreement on Trade –
Related Aspects of Intellectural
Property Rights
Hi p nh v các khía c nh liên quan
n thương m i c a quy n s h u trí
tu
WTO World Trade Organization T ch c Thương m i th gi i

6
L I NÓI U
S c n thi t c a tài
Trong b i c nh toàn c u hóa và xu th h i nh p qu c t ngày càng sâu r ng
như hi n nay, m i qu c gia trên th gi i u ph i i m t v i bài toán hài hòa các
m c tiêu: phát tri n các ho t ng kinh t qu c t nh m huy ng các ngu n l c
m t cách hi u qu nh t tăng trư ng kinh t và gi n nh kinh t vĩ mô, b o
v môi trư ng m b o phát tri n b n v ng. cân b ng các m c tiêu ó, các
nư c c n s d ng các công c qu n lý và i u ti t các ho t ng kinh t qu c
t này sao cho nh ng nh hư ng mà chúng mang l i áp ng t t nh t yêu c u
qu c gia ó t ra.
Rào c n môi trư ng hay còn g i là rào c n xanh là m t trong nh ng công c
thư ng ư c s d ng trong qu n lý ho t ng thương m i qu c t v i m c tiêu
b o h s n xu t trong nư c và b o v môi trư ng.
V m t lý thuy t, công c này không ch mang l i l i ích cho nư c áp d ng
nó i v i các hàng hóa nh p kh u mà còn t t cho c nư c xu t kh u hàng hóa
sang nư c ó do áp ng yêu c u v môi trư ng, cách th c s n xu t cũng như
s d ng ngu n nguyên li u u vào s ph i ư c th c hi n sao cho không gây h i
cho môi trư ng và như v y s góp ph n b o v môi trư ng c a c nư c s n xu t
và xu t kh u hàng hóa này. Tuy nhiên, trên th c t , do trình phát tri n kinh t
c a các nư c trên th gi i không ng u d n n nhu c u c a m i qu c gia cho
các m c tiêu trên cũng khác nhau. Rào c n môi trư ng mang l i môi trư ng s ng
t t và phát tri n b n v ng trong tương lai nhưng trong m t s trư ng h p l i nh
hư ng n m c tiêu tăng trư ng mà m t s qu c gia cho là quan tr ng hơn trong
hi n t i. Chính vì th mà nh n th c v tác d ng c a rào c n môi trư ng v n còn

7
là v n gây tranh cãi và nhi u nư c ang phát tri n không mu n ưa nh ng quy
nh v môi trư ng vào cam k t WTO.
Vi t Nam, nh ng m c tiêu và nhu c u trên cũng t n t i. Vi t Nam r t c n
nh p kh u m b o s n xu t và tiêu dùng nhưng cũng c n i u ti t ho t ng
này m b o m c tiêu t ra v cán cân thương m i, n nh kinh t vĩ mô và
b o v môi trư ng. V y Vi t Nam có c n s d ng công c rào c n môi trư ng
trong qu n lý nh p kh u hay không? Nh n th c v v n này Vi t Nam như th
nào? Và nên s d ng công c này như th nào là h p lý? Là nh ng câu h i tài
t ra nh m tìm l i gi i áp trong quá trình nghiên c u.
Tình hình nghiên c u tài trong và ngoài nư c
Trên th gi i ã có nhi u nghiên c u lý thuy t v rào c n môi trư ng và m i
quan h c a nó v i thương m i qu c t . H u h t các nghiên c u này u kh ng
nh vai trò quan tr ng và vi c c n thi t ph i áp d ng rào c n môi trư ng trong
thương m i qu c t nh m b o v môi trư ng, b o m phát tri n b n v ng và v
lâu dài s m b o cho thương m i qu c t phát tri n hơn.
Vi t Nam, cũng có nhi u nghiên c u v rào c n môi trư ng nhưng ch
y u là t p trung theo hư ng làm th nào các doanh nghi p Vi t Nam vư t qua
ư c rào c n môi trư ng do các nư c nh p kh u hàng hoá như EU, M , Nh t
B n… t ra. Ch có m t s ít nghiên c u v s d ng rào c n môi trư ng trong
qu n lý nh p kh u c a Vi t Nam. Nghiên c u th nh t có th k n là tài c p
B c a B Công nghi p “Nghiên c u các rào c n môi trư ng i v i thương m i
và xu t áp d ng t i Vi t Nam” (2006), ch nhi m tài: TS. Tr n Kim Ti n.
tài này ch y u t p trung vào khía c nh kĩ thu t c a các rào c n môi trư ng và h
th ng pháp lý quy nh v y u t môi trư ng i v i hàng hoá nh p kh u vào Vi t
Nam. Nghiên c u c a TS. Nguy n Duy H ng v “Rào c n môi trư ng trong
thương m i” (2007) nghiên c u m i quan h gi a thương m i và môi trư ng cũng

8
như s c n thi t c a vi c s d ng các hàng rào thương m i v môi trư ng i v i
hàng hoá nh p kh u vào Vi t Nam. Chưa có công trình nghiên c u chính th c nào
xem xét m t cách t ng th vi c s d ng các lo i rào c n môi trư ng trong m i
quan h v i b o h s n xu t, b o v môi trư ng và tăng trư ng kinh t , i u ó h n
ch vi c ánh giá hi u qu s d ng rào c n môi trư ng c a Vi t Nam cũng như tìm
ra cách th c s d ng công c này sao cho h p lý và hài hoà nh t i v i i u ki n
nư c ta hi n nay.
M c tiêu nghiên c u c a tài
- Làm rõ cơ s lí lu n và th c ti n c a vi c áp d ng rào c n môi trư ng
trong qu n lý ho t ng nh p kh u
- ánh giá hi u qu và tính h p lý c a h th ng pháp lý c a Vi t Nam v
quy nh rào c n môi trư ng i v i các hàng hóa nh p kh u; ánh giá vai trò c a
Nhà nư c và nh n th c c a doanh nghi p trong vi c áp d ng công c này.
- G i ý gi i pháp chính sách.
i tư ng và ph m vi nghiên c u c a tài
i tư ng nghiên c u c a tài: là các lo i rào c n môi trư ng i v i
thương m i, h th ng văn b n pháp lý và các cam k t qu c t v rào c n môi
trư ng và nh hư ng c a các i tư ng này i v i ho t ng qu n lý nh p kh u.
Ph m vi nghiên c u: tài s ti n hành nghiên c u cho Vi t Nam và t p
trung vào xem xét các i tư ng nghiên c u nêu trên t m vĩ mô. Ph n ánh giá
th c tr ng ch y u s d ng s li u t năm 1993 n 2010.
Phương pháp nghiên c u
Cách th c ti p c n v n nghiên c u là hài hòa hóa các m c tiêu: phát tri n
s n xu t , gi cân b ng cán cân thương m i và b o v môi trư ng trong tương quan

9
v i vi c s d ng h p lý các lo i công c rào c n môi trư ng c th . Các d n chi u
s d ng là các quy nh trong cam k t qu c t và văn b n pháp lý phân tích,
ánh giá v n theo phương pháp nh tính.
N i dung nghiên c u tài
Chương I: M t s v n lý lu n và quy nh Qu c t v rào c n môi trư ng trong
ho t ng thương m i.
Chương II: Th c tr ng v n rào c n môi trư ng trong qu n lý ho t ng nh p
kh u c a Vi t Nam
Chương III: M t s g i ý chính sách v s d ng c n môi trư ng trong qu n lý nh p
kh u Vi t Nam

10
CHƯƠNG 1. M T S V N LÝ LU N VÀ QUY NH QU C T
V RÀO C N MÔI TRƯ NG TRONG HO T NG THƯƠNG M I
1.1. Khái ni m
Rào c n môi trư ng hay còn g i là rào c n “xanh” trong thương m i là m t
v n còn nhi u tranh lu n và ư c hi u theo nh ng quan i m khác nhau. Có th
nói, cho n nay v n chưa có m t nh nghĩa chung nào ư c ch p nh n r ng rãi
v khái ni m này.
Trong m t s trư ng h p, ngư i ta s d ng thu t ng Nh ng bi n pháp môi
trư ng có nh hư ng n thương m i (Trade Related- Environment Measures
(TREMs)) ho c Nh ng bi n pháp thương m i có nh hư ng n môi trư ng
(Environment- Related Trade Measures (ERTMs)) khi c p n rào c n này.
Trong m t i u tra kh o sát v TREMs và ERTMs trong các nư c APEC, y ban
kinh t c a APEC (1998) ã nh nghĩa hai thu t ng trên như sau:
“TREMs có s bao hàm khá r ng. Chúng c p n nh ng quy nh v môi
trư ng có nh hư ng rõ nét n thương m i, bao g m các lu t, quy nh, bi n pháp
hành chính và các hi p nh khu v c ho c a biên ư c ra và th c hi n ho c ký
k t b i các thành viên c a APEC.
ERTMs c p n lu t thương m i, nh ng quy nh, bi n pháp hành chính
c a các qu c gia ư c ra nh m t ư c m t m c tiêu c th v môi trư ng, bao
g m c nh ng quy nh v thương m i mà m t n n kinh t áp d ng khi tham gia
m t hi p nh a biên v môi trư ng nào ó. Nh ng ví d v ERTMs bao g m
nh ng bi n pháp h n ch , c m ho c yêu c u c p phép i v i các hàng hóa xu t
nh p kh u”

11
Như v y, trong khi TREMs mang tính a biên và ư c ng ch p nh n b i
các bên tham gia thì ERTMs l i mang tính qu c gia. C hai hình th c u ư c th
ch hóa b i các chính sách có th c p n i a ho c song phương và các chính
sách ó l i có hi u l c thông qua nh ng Hi p nh thương m i t do a biên
(FTAs), và/ho c ư c ki m soát b i WTO. Tuy nhiên, ôi khi khó có th phân
bi n ư c hai thu t ng này. Như ã ư c phân tích trong m t nghiên c u khác
c a APEC, “Tác ng c a nh ng quy nh môi trư ng i v i thương m i”(2009)
c hai hình th c u nh m b o v môi trư ng nhưng vi c thi u nh nghĩa rõ ràng
v chúng làm cho vi c phân bi t tr nên khó khăn vì m i nư c l i có nh ng cách
hi u khác nhau v các quy nh này.
Appleton (1997), l i k t h p hai hình th c trên thành m t, g i chung là
TREMs, trong ó, TREMs là các lu t hay quy nh ư c m t nư c hay m t nhóm
nư c áp d ng m t cách ơn phương, các lu t hay quy nh ó hàm ch a các ng
l c kinh t i v i xu t nh p kh u các hàng hóa t hay không t các yêu c u
nh t nh v môi trư ng. Các hình th c c a TREMs bao g m dán nhãn môi trư ng,
c m nh p kh u, ví d như r t nhi u nư c ã c m nh p kh u DDT (dichloro-
diphenyl-trichloro-ethane) và h th ng thu b t bu c, ví d như thu carbon c a
EU.
Các tác gi khác, c bi t là nh ng ngư i n t các nư c ang phát tri n,
có cái nhìn khá tiêu c c v rào c n môi trư ng. Ví d , Wang (2007) cho r ng:
“Các nư c phát tri n ã nhân danh vi c b o v các các ngu n tài nguyên
thiên nhiên, môi trư ng sinh thái và s c kh e con ngư i, t o nên hàng lo t các h
th ng và tiêu chu n b o v môi trư ng vô cùng ng t nghèo và ph c t p ngăn
c n các s n ph m và d ch v t các nư c và vùng lãnh th khác, h n ch nh p kh u
t ư c m c tiêu b o v th trư ng n i a, ó là m t lo i rào c n phi thu quan
m i”.

12
Theo ó, rào c n môi trư ng có th ư c coi như m t lo i rào c n phi thu
quan ư c các nư c phát tri n áp d ng m t cách ơn phương i v i hàng nh p
kh u t các nư c khác, có th là nư c ang phát tri n.
WTO và ti n thân c a nó – GATT, m c dù không có nh nghĩa chính th c
nào v TREMs, thư ng xuyên s d ng thu t ng này trong các tài li u và hi p nh
c a mình. B i vì s ph bi n này, và m b o quan i m trung l p khách quan,
trong nghiên c u này, rào c n môi trư ng ư c xem như nh ng quy nh h n ch
v thương m i ư c áp d ng b i m t qu c gia ho c m t nhóm qu c gia i v i
hàng hóa nh p kh u t các nư c khác d a trên các quan ng i v môi trư ng. S
quan ng i này bao g m s e d a i v i môi trư ng c a nư c th c hi n cũng như
toàn c u. Ví d , EU yêu c u các nhà xu t kh u ph i gi m thi u lư ng rác th i t
bao bì óng gói và s d ng các v t li u có th tái ch trong s n ph m ó, như v y
vi c tiêu th các s n ph m này s không t o thêm gánh n ng v x lí rác th i bao
bì cho nư c nh p kh u. Ngoài ra, EU còn ban hành ch th ch ng ánh b t cá b t
h p pháp, không báo cáo và ngoài ki m soát (IUU) m b o s t n t i c a các
c ng ng ven bi n trên toàn th gi i.
1.2 Phân lo i
Nh ng rào c n trong thương m i có liên quan n v n môi trư ng ư c
xây d ng dư i nhi u hình th c. Chúng có th là nh ng bi n pháp tài chính như
thu ho c các bi n pháp hành chính như các quy nh ư c ban hành trong các
hi p nh a biên ho c lu t pháp c a qu c gia. Vi c áp d ng nh ng công c khác
nhau này s có nh ng chi phí, l i ích và mang l i k t qu khác nhau.
Có nhi u cách phân lo i rào c n thương m i, trong ó ph bi n nh t là cách
phân lo i thành Các bi n pháp môi trư ng có nh hư ng n thương m i (TREMs)
và Các bi n pháp thương m i có nh hư ng n môi trư ng (ERTMs) ( ã c p
trong chương m t).

13
Trong khi ó, nhi u tài li u l i phân lo i rào c n thương m i thành các bi n
pháp hành chính và các bi n pháp kinh t . Các bi n pháp hành chính ư c s d ng
như là các bi n pháp ki m soát và b t bu c, bao g m:
- Çc tiªu chuÈn, quy ®Þnh kü thuËt ®èi víi s¶n phÈm: Tiªu chuÈn v quy
®Þnh kü thuËt ®Æt ra çc yªu cÇu liªn quan chñ yÕu tíi kÝch th−íc, h×nh d¸ng, thiÕt
kÕ, ®é d i v çc chøc n¨ng cña s¶n phÈm. Môc ®Ých cña çc tiªu chuÈn v quy
®Þnh n y l nh»m b¶o vÖ sù an to n, søc khoÎ con ng−êi; b¶o vÖ søc khoÎ, ®êi sèng
®éng thùc vËt; b¶o vÖ m«i tr−êng. Mét trong nh÷ng quy ®Þnh quèc tÕ phæ biÕn ¸p
dông trong th−¬ng m¹i quèc tÕ l HiÖp ®Þnh vÒ r o c¶n kü thuËt trong th−¬ng m¹i
(TBT).
- Các quy nh v các phương pháp s n xu t và ch bi n (PPM): ¸p dông
cho giai ®o¹n s¶n xuÊt, quy ®Þnh s¶n phÈm cÇn ph¶i ®−îc s¶n xuÊt nh− thÕ n o,
nghÜa l giai ®o¹n tr−íc khi s¶n phÈm ®−îc b¸n ra thÞ tr−êng. VÒ mÆt m«i tr−êng,
viÖc xem xÐt quy tr×nh s¶n xuÊt l ®Ó gi¶i quyÕt mét trong 3 c©u hái träng t©m cña
qu¸ tr×nh qu¶n lý m«i tr−êng: s¶n phÈm ®−îc s¶n xuÊt nh− thÕ n o, s¶n phÈm ®−îc
sö dông nh− thÕ n o v s¶n phÈm ®−îc vøt bá nh− thÕ n o v nh÷ng qu¸ tr×nh n y
cã l m tæn h¹i ®Õn m«i tr−êng hay kh«ng.
- Các yêu c u v bao bì: VÊn ®Ò bao b× sau tiªu dïng l mét trong nh÷ng chñ
®Ò quan träng cña chÝnh s¸ch m«i tr−êng v th−¬ng m¹i, bëi v× vÊn ®Ò n y liªn
quan ®Õn viÖc xö lý chÊt th¶i r¾n. Ng−êi ta tÝnh r»ng 25-30% sè l−îng r¸c th¶i sinh
ra tõ mét hé gia ®×nh tiªu biÓu ë çc n−íc ch©u ¢u l çc r¸c th¶i bao b×. Kinh
nghiÖm cña çc n−íc ph¸t triÓn trong mÊy thËp niªn võa qua cho thÊy chi phÝ xö lý
r¸c th¶i chiÕm mét phÇn kh«ng nhá trong to n bé chi phÝ s¶n xuÊt. Çc chÝnh s¸ch
®ãng gãi bao gåm nh÷ng quy ®Þnh liªn quan ®Õn nguyªn vËt liÖu ®ãng gãi, nh÷ng
quy ®Þnh vÒ t¸i sinh, nh÷ng quy ®Þnh vÒ xö lý v thu gom sau qu¸ tr×nh sö dông...

14
- Các yêu v nhãn mác môi trư ng: Nh÷ng n¨m gÇn ®©y ® chøng kiÕn mét
sù gia t¨ng ®¸ng kÓ trong viÖc sö dông çc lo¹i nh n m¸c m«i tr−êng trªn s¶n phÈm
hoÆc trªn bao b× s¶n phÈm ®Ó nhÊn m¹nh ®Õn çc thuéc tÝnh v ®Æc ®iÓm vÒ m«i
tr−êng cña chóng. HÇu hÕt çc nh n m¸c n y ®−îc sö dông mét çch tù nguyÖn v
do nh s¶n xuÊt hoÆc ng−êi b¸n lÎ chñ ®éng quyÕt ®Þnh, nh»m môc ®Ých tiÕp thÞ
khuÕch tr−¬ng th−¬ng hiÖu h ng hãa cña m×nh. Tuy nhiªn, trong mét sè tr−êng
hîp, çc nh n hiÖu ®ã cã thÓ l b¾t buéc. Nh÷ng quy ®Þnh ®ã nh»m ®Ó c¶nh b¸o
ng−êi tiªu dïng vÒ tÝnh chÊt ®éc h¹i cña s¶n phÈm ®èi víi m«i tr−êng, vÝ dô nh−, vÒ
nång ®é chloronuorocarbon (CFC)
- Các bi n pháp ki m d ch ng th c v t: bao gåm tÊt c¶ çc luËt, quy ®Þnh,
yªu cÇu v thñ tôc liªn quan nh− çc tiªu chuÈn ®èi víi s¶n phÈm cuèi cïng; çc
ph−¬ng ph¸p s¶n xuÊt v chÕ biÕn; çc thñ tôc xÐt nghiÖm, gi¸m ®Þnh, chøng nhËn
v chÊp thuËn; nh÷ng xö lý çch ly bao gåm çc yªu cÇu liªn quan tíi viÖc vËn
chuyÓn c©y trång v vËt nu«i, hay çc chÊt nu«i d−ìng chóng trong qu¸ tr×nh vËn
chuyÓn).
Các bi n pháp kinh t bao g m các kho n thu ánh vào s n ph m c h i
ho c gây nguy h i cho s c kh e; phí i v i s n ph m ph th i, các bi n pháp
ki m soát d a vào giá c và tr c p môi trư ng, ví d :
- Phí s n ph m: Các lo i phí này ư c áp d ng cho các s n ph m gây ô
nhi m như có ch a hóa ch t c h i (xăng pha chì) ho c có m t s thành ph n c u
t o c a s n ph m gây khó khăn cho vi c th i lo i sau s d ng;
- Phí i v i khí th i: Các lo i phí này ư c áp d ng i v i các ch t gây ô
nhi m thoát vào kh«ng khÝ, n−íc hoÆc ®Êt, hoÆc g©y tiÕng ån. Çc kho¶n thuÕ n y
cã thÓ ®−îc ®¸nh v o thêi ®iÓm tiªu thô (trong tr−êng hîp n y t−¬ng ®−¬ng víi phÝ
s¶n phÈm v cã t¸c ®éng t−¬ng tù ®Õn th−¬ng m¹i) hoÆc çc lo¹i thuÕ n y cã thÓ

15
®−îc thu d−íi h×nh thøc phÝ ®èi víi ng−êi sö dông ®Ó trang tr¶i chi phÝ xö lý r¸c
th¶i c«ng céng.
- PhÝ h nh chÝnh: Çc kho¶n phÝ n y th−êng ®−îc ¸p dông kÕt hîp cïng víi
çc quy ®Þnh ®Ó trang tr¶i çc chi phÝ dÞch vô cña chÝnh phñ, v cã thÓ ®−îc thu
d−íi h×nh thøc phÝ giÊy phÐp, ®¨ng ký, phÝ kiÓm ®Þnh v kiÓm so¸t.
Theo m t cách ti p c n khác, Esty (1994) l i g p chung t t c các bi n pháp
nói trên thành hai lo i chính: các bi n pháp dùng t n công và các bi n pháp
dùng phòng th . Các bi n pháp t n công ư c m t nư c áp d ng nh m tránh
thi t h i môi trư ng ngoài ph m vi nư c ó. Bi n pháp này thư ng ư c các
nư c phát tri n áp d ng i v i s n ph m t nh ng nư c có các tiêu chu n và quy
nh v môi trư ng quá l ng l o. Trong khi ó, các bi n pháp phòng th thư ng
ư c m t nư c áp d ng tránh thi t h i v môi trư ng cho b n thân nư c ó.
Nhìn chung, các bi n pháp thương m i phòng th thư ng quy nh ơn gi n là các
s n ph m nh p kh u ph i t tiêu chu n môi trư ng tương ương như các s n
ph m n i a.
1.3 M c tiêu cơ b n c a rào c n môi trư ng
Rào c n môi trư ng ư c áp d ng trư c h t vì các m c tiêu môi trư ng.
Gi ng như các ho t ng khác, ho t ng thương m i cũng liên quan n các v n
môi trư ng. Theo Bergsten (1973), các thương m i qu c t tác ng n môi
trư ng thông qua s luân chuy n c a hàng hóa ô nhi m trong thương m i qu c t
và các ho t ng s n xu t công nghi p c a nư c này làm nh hư ng n nư c khác
thông qua tác ng môi trư ng. Do ó, rào c n môi trư ng là c n thi t các qu c
gia ngăn ch n vi c buôn bán, trao i các s n ph m gây ô nhi m ư c s n xu t
theo các quy trình không thân thi n v i môi trư ng ho c vi c tiêu th s n ph m ó
có th gây ô nhi m môi trư ng hay tác ng tiêu c c n s c kh e con ngư i. Vi c

16
ngăn ch n ó cũng là nâng cao nh n th c c a các doanh nghi p i vi c b o v
môi trư ng.
M c khác, ngày nay, rào c n môi trư ng trong thương m i còn ư c s d ng
như m t rào c n phi thu quan nh m b o h các doanh nghi p trong nư c trư c
s c ép t hàng hóa nh p kh u. M t ví d i n hình cho trư ng h p này là v tranh
ch p “tôm – rùa”. V tranh ch p này liên quan n các quy nh c a M nh m b o
v m t s loài rùa bi n ang b e d a. M yêu c u t t c tàu ánh b t tôm khi
ánh b t vùng có nguy cơ gây h i cho rùa bi n ph i s d ng thi t b xua u i rùa
(Turtle Exclusion Devices – TEDs) khi kéo lư i. Năm 1991, M c m nh p kh u
tôm t t t c các nư c không áp ng ư c yêu c u nói trên khi n cho nhi u nư c
ph i khi u n i lên WTO. R t khó có th ch ng minh ư c ng cơ th c s ng
sau quy nh này c a M là b o v loài rùa hay b o h các nhà s n xu t
trong nư c, nhưng th c t là l nh c m này ã gây thi t h i cho r t nhi u nư c v n
coi M là th trư ng r ng l n cho m t hàng tôm bi n như Malaysia, n ,
Pakistan và Thái Lan.
1.4. Tác ng c a rào c n môi trư ng
1.4.1. Tác ng tích c c
Không th ph nh n r ng, trong m t ch ng m c nào ó, rào c n môi trư ng
góp ph n làm gi m ô nhi m môi trư ng. Và vi c b o v môi trư ng, xét cho cùng,
cũng là b o v cho s phát tri n b n v ng c a n n kinh t th gi i. Rào c n môi
trư ng m t khi ư c d ng lên s khi n các doanh nghi p ph i h t s c chú ý n
môi trư ng sinh thái, s n xu t ra các s n ph m không gây ô nhi m, c i thi n công
ngh và hi u qu s n xu t gi m m c tiêu th các tài nguyên và năng lư ng.
Bi n các doanh nghi p s n xu t, m t trong nh ng i tư ng gây ô nhi m nhi u
nh t, tr thành tác nhân b o v môi trư ng.

17
Rào c n môi trư ng còn góp ph n nâng cao nh n th c cho ngư i dân nói
chung v t m quan tr ng c a vi c b o v môi trư ng. Ví d như trư ng h p s
d ng nhãn sinh thái. Vi c xu t hi n r ng rãi các m t hàng dán nhãn “thân thi n v i
môi trư ng” khi n ngư i tiêu dùng quen v i vi c ưu tiên s d ng các m t hàng này
hơn so v i các m t hàng có giá th p hơn nhưng gây ô nhi m môi trư ng, qua ó
gián ti p thúc y các nhà s n xu t quan tâm hơn n v n b o v môi trư ng và
b n thân h cũng chú ý hơn n các v n v môi trư ng.
1.4.2 Tác ng tiêu c c
Barry C. Field và Martha K. Field (2002), ã s d ng mô hình cung c u c
i n minh h a cho tác ng c a các rào c n môi trư ng i v i thương m i
(Xem Hình 1.1)
Hình 1.1. Tác ng c a rào c n môi trư ng i v i thương m i
D là ư ng c u n i a c a qu c gia X i v i hàng hóa A
S là ư ng cung n i a c a qu c gia X i v i hàng hóa A
Q1 Q2 Q0
S
S’’
D
I’
I

18
I là ư ng cung nh p kh u hàng hóa A. ư ng này n m ngang vì gi thi t X
là nư c nh , lư ng c u nư c này không có kh năng tác ng n giá cân b ng
trên th trư ng th gi i.
Ban u, hàng hóa A ư c trao i t do, qu c gia X tiêu dùng m c Q0,
trong khi ó lư ng s n xu t trong nư c là Q1. Q0-Q1 là lư ng hàng nh p kh u. Khi
ó, giá n i a cũng ngang b ng giá th gi i.
Gi s r ng qu c gia X áp d ng tiêu chu n môi trư ng m i kh t khe hơn
trư c và hàng hóa A không áp ng ư c m t s yêu c u do qu c gia X ra.
áp ng nh ng yêu c u m i này, quy trình s n xu t hàng hóa A tr nên t n kém
hơn, ư ng nh p kh u d ch chuy n lên phí trên và tr thành ư ng I’. Vì các tiêu
chu n này áp d ng chung cho c hàng hóa nh p kh u và n i a nên các nhà s n
xu t n i a cũng g p ph i khó khăn tương t , và ư ng cung n i a cho hàng hóa
A cũng d ch chuy n lên trên thành ư ng S’. H u qu u tiên có th th y ư c là
t ng lư ng hàng hóa A ư c tiêu dùng qu c gia X gi m t Q0 xu ng Q2. Th
hai, gi s r ng vi c nâng cao tiêu chu n môi trư ng khi n chi phí cho vi c s n
xu t hàng hóa A tăng lên cùng m t lư ng như nhau trong nư c và t i các nư c
xu t kh u, lư ng s n xu t trong nư c v n không i trong khi lư ng nh p kh u
gi m t (Q0 – Q1) xu ng còn (Q2 – Q1
Trong trư ng h p này, các nư c xu t kh u, c bi t là các nư c ang phát
tri n s là phía ch u thi t h i. Thông thư ng, các nư c ang phát tri n khi xu t
kh u sang các nư c phát tri n s g p nhi u khó khăn thích nghi v i nh ng rào
c n thương m i ki u này vì nh ng lí do sau:
Thø nhÊt, çc c«ng ty cña çc n−íc ®ang ph¸t triÓn kh«ng cã hÖ thèng qu¶n
lý t¹i chç cã thÓ cã nh÷ng khã kh¨n ®¸ng kÓ trong viÖc ¸p dông çc hÖ thèng qu¶n
lý phøc t¹p h¬n.

19
Thø hai, trong khi ë nh÷ng n−íc ph¸t triÓn th«ng tin vÒ çc quy ®Þnh v luËt
ph¸p ¸p dông cã thÓ nhËn ®−îc th«ng qua çc kªnh th«ng tin ®−îc sö dông tèt, th×
çc c«ng ty ë nh÷ng n−íc ®ang ph¸t triÓn cã thÓ ph¶i ®èi mÆt víi çc chi phÝ cao
h¬n trong viÖc thu thËp th«ng tin ®Çy ®ñ vÒ to n bé çc quy ®Þnh v ph¸p luËt ph¶i
¸p dông.
Thø ba, trong khi ë çc n−íc ph¸t triÓn viÖc ph©n tÝch v ®¸nh gi¸ m«i tr−êng
®−îc yªu cÇu th−êng xuyªn th× çc c«ng ty ë nh÷ng n−íc ®ang ph¸t triÓn cã thÓ
ph¶i chÞu chi phÝ ®¸ng kÓ trong ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng.
1.5. Các quy nh qu c t liên quan n rào c n trong ho t ng thương
m i
1.5.1 Nh÷ng ®iÒu kho¶n cña GATT/WTO liªn quan ®Õn m«i tr−êng
Mèi quan hÖ gi÷a th−¬ng m¹i v m«i tr−êng ®−îc coi l vÊn ®Ò quan träng
trong WTO. Tuyªn bè cña Bé tr−ëng t¹i cuéc häp Marrkesh th nh lËp Uû ban
Th−¬ng m¹i v M«i tr−êng (CTE) cã nhiÖm vô xem xÐt mèi quan hÖ gi÷a th−¬ng
m¹i v m«i tr−êng trong hÖ thèng th−¬ng m¹i ®a ph−¬ng. CTE cã nhiÖm vô x¸c
®Þnh mèi quan hÖ gi÷a çc biÖn ph¸p th−¬ng m¹i v m«i tr−êng nh»m thóc ®Èy sù
ph¸t triÓn bÒn v÷ng v ®−a ra çc khuyÕn nghÞ vÒ viÖc liÖu cã cÇn thay ®æi nhiÒu
çc ®iÒu kho¶n cña hÖ thèng th−¬ng m¹i ®a ph−¬ng ®Ó ®¸p øng çc môc tiªu m«i
tr−êng. CTE ® x©y dùng mét ch−¬ng tr×nh gåm 10 vÊn ®Ò m« t¶ nhiÒu khÝa c¹nh
cña çc ®iÒu kho¶n m«i tr−êng hiÖn cã trong HiÖp ®Þnh WTO. Çc ®iÒu kho¶n n y
l quan träng ®èi víi çc n−íc ®ang ph¸t triÓn v çc n−íc kÐm ph¸t triÓn, nã ¶nh
h−ëng c¶ tíi chÝnh s¸ch m«i tr−êng v viÖc th©m nhËp thÞ tr−êng. Çc khÝa c¹nh
m«i tr−êng cña çc hiÖp ®Þnh hiÖn cã cña WTO ®−îc thÓ hiÖn chñ yÕu trong 5 hiÖp
®Þnh: §iÒu XX cña GATT 1994; HiÖp ®Þnh vÒ r o c¶n kü thuËt trong th−¬ng m¹i
(TBT); HiÖp ®Þnh vÒ vÖ sinh an to n ®éng thùc vËt (SPS); HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i vÒ
çc khÝa c¹nh liªn quan cña quyÒn së h÷u trÝ tuÖ (TRIPs); HiÖp ®Þnh vÒ çc biÖn

20
ph¸p trî cÊp v ®Òn bï (SCM). Ngo i ra cßn cã mét sè nguyªn t¾c, ®iÒu kho¶n kh¸c
liªn quan ®Õn m«i tr−êng nh− nguyªn t¾c kh«ng ph©n biÖt ®èi xö; ®iÒu kho¶n ngo¹i
lÖ chung trong th−¬ng m¹i dÞch vô GATs...
a) §iÒu XX vÒ çc ngo¹i lÖ chung
§iÒu XX cña GATT 1994 cho phÐp çc n−íc th nh viªn WTO ¸p ®Æt çc
biÖn ph¸p m cã thÓ kh«ng vi ph¹m çc nghÜa vô cña WTO cña m×nh nh− "sù cÇn
thiÕt b¶o vÖ cuéc sèng cña con ng−êi, ®éng vËt, thùc vËt hoÆc søc kháe (§iÒu XX
(b)) hoÆc liªn quan ®Õn viÖc b¶o tån nh÷ng nguån t i nguyªn ®ang bi c¹n kiÖt, nÕu
nh÷ng gi¶i ph¸p n y ®−îc thiÕt lËp cã hiÖu qu¶, kÕt hîp víi çc h¹n chÕ vÒ s¶n xuÊt
v tiªu dïng trong n−íc §iÒu XX (c)“. Tuy nhiªn, néi dung cña ®iÒu XX nh»m ®Ó
®¶m b¶o r»ng GATT kh«ng bao gåm çc gi¶i ph¸p g©y ra sù ph©n biÖt ®èi xö hoÆc
t¹o ra nh÷ng h¹n chÕ vÒ th−¬ng m¹i quèc tÕ. Cã nghÜa r»ng çc gi¶i ph¸p ®ã chØ
nh»m çc môc ®Ých m«i tr−êng chø kh«ng ph¶i v× môc ®Ých b¶o hé mËu dÞch.
b) HiÖp ®Þnh vÒ h ng r o kü thuËt trong th−¬ng m¹i (TBT)
HiÖp ®Þnh vÒ çc r o c¶n trong th−¬ng m¹i quy ®Þnh çc chuÈn mùc v tiªu
chuÈn ® ®−îc ký n¨m 1979 v ®−îc bæ sung t¹i vßng ® m ph¸n Urugoay. HiÖp
®Þnh n y ® trë th nh mét bé phËn cÊu th nh cña WTO: ®−îc ¸p dông cho mäi
th nh viªn cña WTO v tu©n theo quy chÕ gi¶i quyÕt tranh chÊp cña WTO.
HiÖp ®Þnh n y tËp trung v o hai néi dung chÝnh: chuÈn mùc kü thuËt v tiªu
chuÈn tõ kh©u ®ãng gãi, d¸n nh n m¸c hay nh n hiÖu chøng nhËn s¶n phÈm ®Õn
çc thñ tôc kiÓm tra quy çch cña s¶n phÈm theo nh÷ng chuÈn mùc n y.
VÒ khÝa c¹nh m«i tr−êng, HiÖp ®Þnh TBT ®ßi hái ph¶i dung ho ®−îc hai
môc tiªu tr¸i ng−îc nhau: võa b¶o ®¶m cho çc n−íc cã quyÒn tù do b¶o vÖ an ninh
quèc gia, søc khoÎ con ng−êi v m«i tr−êng, võa kh«ng g©y trë ng¹i kh«ng cÇn
thiÕt ®èi víi ho¹t ®éng th−¬ng m¹i. Ph¹m vi ®iÒu chØnh míi cña HiÖp ®Þnh kh«ng

21
chØ dõng l¹i ë quy ®Þnh ®èi víi s¶n phÈm m cßn liªn quan tíi quy tr×nh v ph−¬ng
ph¸p s¶n xuÊt.
ChÝnh v× vËy, çc bªn tham gia hiÖp ®Þnh ph¶i cã tr¸ch nhiÖm ë c¶ ba cÊp ®é:
x©y dùng v ¸p dông çc quy ®Þnh kü thuËt; th nh lËp çc c¬ quan ®o l−êng tiªu
chuÈn ho¹t ®éng tu©n theo luËt øng xö ®óng mùc; v cÊp chøng nhËn s¶n phÈm
®óng quy çch. C¶ ba giai ®o¹n n y ph¶i t«n träng çc quy t¾c cña hiÖp ®Þnh dï
chóng do çc t¸c nh©n ®Þa ph−¬ng, nghiÖp ®o n hay t− nh©n ®¶m nhËn.
Mét vÊn ®Ò cÇn chó ý khi t×m hiÓu vÒ hiÖp ®Þnh n y l çc thñ tôc ®¸nh gi¸
sù phï hîp
HiÖp ®Þnh TBT quy ®Þnh r»ng çc hÖ thèng ¸p dông ®Ó ®¸nh gi¸ sù phï hîp
víi çc quy ®Þnh kü thuËt nªn ®−îc x©y dùng v ¸p dông sao cho kh«ng t¹o ra
nh÷ng c¶n trë ®èi víi th−¬ng m¹i. Theo h−íng n y, hiÖp ®Þnh quy ®Þnh:
- Çc thñ tôc ®¸nh gi¸ sù phï hîp kh«ng nªn ®−îc x©y dùng v ¸p dông cho
çc s¶n phÈm nhËp khÈu theo çc ®iÒu kiÖn kÐm −u ® i h¬n nh÷ng quy ®Þnh ¸p
dông cho çc s¶n phÈm cña n−íc nhËp khÈu;
- Nªn cung cÊp cho çc nh cung cÊp n−íc ngo i khi hä cã yªu cÇu th«ng tin
vÒ thêi gian gi¶i quyÕt v çc t i liÖu yªu cÇu ®Ó ®¸nh gi¸ sù phï hîp cña s¶n phÈm
m hä muèn xuÊt khÈu.
- BÊt cø lo¹i phÝ n o ¸p dông cho çc nh cung cÊp n−íc ngo i ph¶i t−¬ng
®−¬ng nh− çc lo¹i phÝ ¸p dông cho s¶n phÈm cã nguån gèc néi ®Þa;
- N¬i ®Æt c¬ quan ®¸nh gi¸ sù phï hîp v viÖc lÊy mÉu thö kh«ng ®−îc t¹o
khã kh¨n bÊt tiÖn cho nh cung cÊp n−íc ngo i;
- Çc thñ tôc ®¸nh gi¸ sù phï hîp ph¶i cã quy ®Þnh vÒ viÖc xem xÐt çc
khiÕu n¹i trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn.
c) HiÖp ®Þnh VÖ sinh dÞch tÔ v KiÓm dÞch ®éng thùc vËt (SPS)

22
HiÖp ®Þnh VÖ sinh dÞch tÔ v KiÓm dÞch ®éng thùc vËt (SPS) ®Ò cËp ®Õn çc
biÖn ph¸p kh¸c nhau ®−îc çc chÝnh phñ sö dông ®Ó ®¶m b¶o r»ng thùc phÈm cho
ng−êi v ®éng vËt ph¶i ®−îc an to n kh«ng bÞ nhiÔm bÈn, kh«ng cã ®éc tè v çc
biÖn ph¸p b¶o vÖ søc khoÎ cho con ng−êi khái çc c«n trïng hoÆc bÖnh tËt do çc
lo¹i ®éng thùc vËt mang theo.
Nguyªn t¾c ¸p dông cña hiÖp ®Þnh:
- Çc biÖn ph¸p ¸p dông ®Ó b¶o vÖ con ng−êi v ®éng thùc vËt ph¶i dùa trªn
çc chøng cø khoa häc th«ng qua çc qu¸ tr×nh ph©n tÝch rñi ro.
- Çc biÖn ph¸p SPS cã thÓ chØ ®−îc ¸p dông tíi møc m chóng l cÇn thiÕt
®èi víi viÖc b¶o vÖ cuéc sèng cña con ng−êi v ®éng thùc vËt;
- Chóng kh«ng ®−îc t¹o ra sù ph©n biÖt ®èi xö mét çch tuú tiÖn hoÆc phi lý
gi÷a çc quèc gia th nh viªn khi hä cã çc ®iÒu kiÖn t−¬ng ®−¬ng, tøc l chÊp
thuËn çc qu¸ tr×nh v ph−¬ng ph¸p kh¸c víi ph−¬ng ph¸p m×nh sö dông nÕu kÕt
qu¶ ®¹t ®−îc nh− nhau;
- Çc quèc gia th nh viªn ®−îc khuyÕn khÝch thiÕt lËp çc biÖn ph¸p trªn c¬
së çc tiªu chuÈn, quy chÕ v çc khuyÕn nghÞ quèc tÐ ®Ó h i ho víi çc biÖn ph¸p
vÖ sinh an to n ®éng thùc vËt ®−îc quèc tÕ thõa nhËn;
- Çc quèc gia th nh viªn cña WTO thùc hiÖn hoÆc duy tr× çc biÖn ph¸p
nghiªm ngÆt h¬n nÕu çc biÖn ph¸p n y ®−îc dùa trªn çc chøng minh khoa häc
hoÆc l nÕu chóng l kÕt qu¶ cña nh÷ng quyÕt ®Þnh râ r ng dùa trªn çc ®¸nh gi¸
rñi ro thÝch hîp;
- Nguyªn t¾c ph©n vïng, tøc l ph©n lo¹i çc vïng kh«ng l ®èi t−îng ®iÒu
chØnh cña hiÖp ®Þnh trong ph¹m vi quèc gia;
- Nguyªn t¾c kh«ng ph©n biÖt ®èi xö ®èi víi mét lo¹i s¶n phÈm cã xuÊt xø
kh¸c nhau;

23
- Nguyªn t¾c −u tiªn ¸p dông hÖ thèng quy ®Þnh n o g©y c¶n trë Ýt nhÊt ®èi
víi çc ho¹t ®éng trao ®æi th−¬ng m¹i, song vÉn ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ ®¸p øng
®−îc môc tiªu chung nh− çc hÖ thèng quy ®Þnh kh¸c;
- Nguyªn t¾c minh b¹ch cña hÖ thèng quy ®Þnh, ®Æc biÖt l nghÜa vô th«ng
b¸o v t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh kiÓm tra ®−îc tiÕn h nh trong nh÷ng ®iÒu kiÖn
thùc tÕ chÊp nhËn ®−îc;
d) HiÖp ®Þnh vÒ çc khÝa c¹nh cña quyÒn së h÷u trÝ tuÖ liªn quan ®Õn th−¬ng
m¹i (TRIPS)
HiÖp ®Þnh TRIPS t¹i Vßng ® m ph¸n Uruguay ® xem xÐt çc vÊn ®Ò vÒ
quyÒn së h÷u trÝ tuÖ liªn quan ®Õn th−¬ng m¹i víi môc ®Ých gi¶m bít nh÷ng trë
ng¹i trong ho¹t ®éng th−¬ng m¹i quèc tÕ. Tuy nhiªn, HiÖp ®Þnh còng ®Ò cËp ®Õn
mét sè ®èi t−îng m çc th nh viªn cÇn chó ý khi xem xÐt ®Ó cÊp v¨n b»ng b¶o hé
s¸ng chÕ. §iÒu 27(2) cho phÐp çc th nh viªn cña tæ chøc th−¬ng m¹i thÕ giíi cã
thÓ kh«ng c«ng nhËn s¸ng chÕ cho mét sè ®èi t−îng nh−: ®éng thùc vËt v nh÷ng
quy tr×nh sinh häc cÇn thiÕt nh−ng víi ®iÒu kiÖn chóng ph¶i phôc vô cho qu¸ tr×nh
t¹o ra nh÷ng cÊu tróc vi sinh vËt míi v nh÷ng quy tr×nh vi sinh vËt. H¬n n÷a, çc
quèc gia th nh viªn cña Tæ chøc Th−¬ng m¹i thÕ giíi cã thÓ kh«ng cÊp v¨n b»ng
cho nh÷ng s¸ng chÕ cÇn ph¶i bÞ cÊm khai th¸c v× môc ®Ých th−¬ng m¹i trong l nh
thæ cña m×nh ®Ó b¶o vÖ trËt tù c«ng céng, gi÷ g×n ®¹o ®øc x héi, b¶o vÖ cuéc sèng
cña con ng−êi, ®éng thùc vËt v ®Ó tr¸nh g©y tæn h¹i nghiªm träng ®Õn m«i tr−êng.
Môc ®Ých cña HiÖp ®Þnh vÒ çc khÝa c¹nh cña quyÒn së h÷u trÝ tuÖ liªn quan
®Õn th−¬ng m¹i l nh»m t¨ng c−êng b¶o vÖ mét çch cã hiÖu qu¶ çc quyÒn së h÷u
trÝ tuÖ, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¸ tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ, ®ång thêi gì
bá çc trë ng¹i cho th−¬ng m¹i trong lÜnh vùc së h÷u trÝ tuÖ. Tuy nhiªn, viÖc thùc
hiÖn HiÖp ®Þnh n y trong mét sè tr−êng hîp l m ¶nh h−ëng ®Õn viÖc thùc thi C«ng
−íc quèc tÕ vÒ ®a d¹ng sinh häc. Çc vÊn ®Ò n¶y sinh ë ®©y l viÖc chuyÓn giao çc
c«ng nghÖ nh¹y c¶m vÒ m«i tr−êng, viÖc b¶o vÖ çc th«ng tin v quyÒn lîi truyÒn

24
thèng, viÖc kiÓm so¸t nh÷ng t¸c ®éng cña c«ng nghÖ cã h¹i cho m«i tr−êng, sù nhÊt
qu¸n cña mét sè çc ®iÒu kho¶n cña HiÖp ®Þnh víi C«ng −íc quèc tÕ vÒ ®a d¹ng
sinh häc.
e) HiÖp ®Þnh vÒ trî cÊp v çc biÖn ph¸p ®èi kh¸ng
Tho¶ thuËn vÒ trî cÊp ®−îc ¸p dông víi çc lÜnh vùc phi n«ng nghiÖp. T¹i
®iÒu 8 trong HiÖp ®Þnh çc biÖn ph¸p trî cÊp trùc tiÕp liªn quan ®Õn vÊn ®Ò m«i
tr−êng ® ®−îc ®Ò cËp. Nh÷ng biÖn ph¸p n y ®−îc ¸p dông nh»m "xóc tiÕn n©ng
cÊp nh÷ng ph−¬ng tiÖn h¹ tÇng hiÖn cã thÝch øng víi nh÷ng yªu cÇu míi vÒ m«i
tr−êng do luËt ph¸p hay quy t¾c ®Æt ra l m cho çc h ng ph¶i chÞu khã kh¨n hoÆc
g¸nh nÆng t i chÝnh lín h¬n" (®iÒu 8(c)). Tuy nhiªn, çc biÖn ph¸p trî cÊp n y chØ
®−îc ¸p dông ®èi víi çc c«ng ty ho¹t ®éng Ýt nhÊt 2 n¨m tr−íc khi ph¸t sinh nh÷ng
yªu cÇu vÒ m«i tr−êng.
1.5.2. Çc quy ®Þnh m«i tr−êng liªn quan ®Õn th−¬ng m¹i trong çc c«ng
−íc quèc tÕ vÒ m«i tr−êng
Bªn c¹nh çc quy ®Þnh v tiªu chuÈn m«i tr−êng ®−îc ®Ò cËp trong çc HiÖp
®Þnh th−¬ng m¹i ®a ph−¬ng nh»m kiÓm so¸t viÖc bu«n b¸n gi÷a çc n−íc nh»m
môc ®Ých b¶o vÖ m«i tr−êng, çc HiÖp ®Þnh m«i tr−êng ®a ph−¬ng (MEA) còng cã
nh÷ng ®iÒu kho¶n quy ®Þnh viÖc xuÊt nhËp khÈu h ng ho¸ v dÞch vô ¶nh h−ëng
®Õn m«i tr−êng. Cho ®Õn thêi ®iÓm hiÖn nay ® cã trªn 140 çc HiÖp ®Þnh quèc tÕ
vÒ m«i tr−êng v çc c«ng cô quèc tÕ vÒ lÜnh vùc m«i tr−êng, trong sè ®ã cã
kho¶ng 20 HiÖp ®Þnh cã çc quy ®Þnh liªn quan ®Õn th−¬ng m¹i quèc tÕ. Çc biÖn
ph¸p m«i tr−êng trong çc hiÖp ®Þnh m«i tr−êng quèc tÕ ®−îc ¸p dông ®èi víi viÖc
vËn chuyÓn bu«n b¸n, trao ®æi, khai th¸c çc s¶n phÈm cã ¶nh h−ëng ®Õn m«i
tr−êng nh− chÊt th¶i ®éc h¹i, ®éng vËt hoang d , çc nguån gen thùc ®éng vËt, çc
chÊt ph¸ huû tÇng « z«n...
Nh÷ng HiÖp ®Þnh m«i tr−êng quèc tÕ cã thÓ ®−îc ph©n th nh 3 nhãm chÝnh:

25
- Çc HiÖp ®Þnh kiÓm so¸t « nhiÔm xuyªn biªn giíi hoÆc ®Ó b¶o vÖ m«i
tr−êng to n cÇu, vÝ dô nh− C«ng −íc Viªn b¶o vÖ tÇng «z«n v NghÞ ®Þnh th−
Montreal vÒ çc chÊt huû ho¹i tÇng «z«n thùc hiÖn C«ng −íc trªn, v HiÖp ®Þnh vÒ
thay ®æi m«i tr−êng.
- Çc HiÖp ®Þnh b¶o vÖ çc chñng lo¹i bÞ ®e do¹, çc lo i chim di tró, çc
lo¹i ç v ®éng vËt biÓn. VÝ dô nh− HiÖp ®Þnh vÒ th−¬ng m¹i quèc tÕ ®èi víi nh÷ng
lo i cã nguy c¬ bÞ diÖt chñng (CITES) v C«ng −íc quèc tÕ quy ®Þnh vÒ s¨n b¾t ç
voi. Trong sè çc ®iÒu kho¶n cña çc HiÖp ®Þnh n y l çc h−íng dÉn vÒ çch thøc
b¾t v giÕt çc lo¹i ®éng vËt hoang d v ç.
- Çc HiÖp ®Þnh vÒ qu¶n lý viÖc s¶n xuÊt v th−¬ng m¹i çc s¶n phÈm v çc
chÊt nguy hiÓm. VÝ dô cã thÓ kÓ ®Õn nh− HiÖp ®Þnh Basel vÒ Qu¶n lý di chuyÓn v
th¶i çc chÊt th¶i nguy hiÓm xuyªn biªn giíi, H−íng dÉn Lu©n §«n vÒ viÖc trao ®æi
th«ng tin vÒ çc chÊt ho¸ häc trong th−¬ng m¹i quèc tÕ.
Nãi chung, çc nghÜa vô cña çc th nh viªn tham gia çc hiÖp ®Þnh n y ®Ó
kiÓm so¸t th−¬ng m¹i ®−îc thÓ hiÖn d−íi h×nh thøc cÊm nhËp khÈu hoÆc xuÊt khÈu.
Tóm l i, m c dù có nhi u quan i m và cách hi u khác nhau v rào c n môi
trư ng trong thương m i, bi n pháp này ngày càng ư c s d ng r ng rãi trong
quá trình qu n lý nh p kh u c a các nư c trên th gi i và có hi u qu nh t nh
trong vi c th c hi n m c tiêu b o v môi trư ng c a m i qu c gia cũng như trên
ph m vi toàn c u. Rào c n môi trư ng cũng ư c th hi n trong các quy nh c a
T ch c thương m i qu c t và các hi p nh qu c t liên quan n thương m i.
i u này ch ng t bi n pháp này ã ư c nhi u qu c gia ng th a nh n và ch ng
minh vai trò nh t nh c a nó trong vi c gi i quy t m i quan h gi a thương m i
qu c t và môi trư ng.

26
CHƯƠNG 2. TH C TR NG V N RÀO C N MÔI TRƯ NG TRONG
QU N LÝ HO T NG NH P KH U C A VI T NAM
2.1. S c n thi t ph i s d ng công c rào c n môi trư ng trong qu n lý
ho t ng nh p kh u c a Vi t Nam
Như phân tích chương 1, các nư c s d ng công c rào c n môi trư ng
trong ho t ng thương m i qu c t nh m các m c tiêu chính là b o v môi trư ng
và b o h s n xu t trong nư c, cân b ng cán cân thanh toán. Trong khi ó, c hai
v n trên u ang là nh ng bài toán khó cho các nhà ho ch nh chính sách c a
Vi t Nam, c bi t k t khi Vi t Nam ngày càng h i nh p sâu r ng vào n n kinh
t qu c t .
2.1.1. M c tiêu b o v môi trư ng
Cùng v i quá trình tăng trư ng, phát tri n kinh t và tăng cư ng các ho t
ng kinh t qu c t , v n ô nhi m môi trư ng s ng ang ngày càng tr nên
nghiêm tr ng Vi t Nam.
Trong ho t ng nh p kh u, v cơ c u s n ph m hàng hóa, hàng nguyên
nhiên li u và máy móc ph c v s n xu t chi m hơn 90%. Các m t hàng này l i
ư c nh p kh u ch y u t các nư c châu Á, c bi t là Trung Qu c và các nư c
ASEAN là nh ng nư c có n n công nghi p tương i l c h u. N u không có
nh ng bi n pháp ki m soát ch t ch v tiêu chu n ch t lư ng hàng hóa thì r t có
kh năng Vi t Nam s nh p kh u nh ng nguyên li u ph ph m, các công ngh s n
xu t l c h u gây ô nhi m môi trư ng và nh hư ng n s c kh e c a ngư i dân.
Hàng hóa tiêu dùng ch chi m dư i 10% trong cơ c u hàng nh p kh u, tuy nhiên,
dư lu n xã h i l i r t b c xúc v ch t lư ng v sinh an toàn c a nh ng hàng hóa
này, nh t là nh ng hàng hóa nh p kh u t Trung Qu c.

27
Như v y, vi c xây d ng và áp d ng m t h th ng các bi n pháp môi trư ng c th ,
ch t ch và hi u qu là h t s c c n thi t trong ho t ng qu n lý nh p kh u c a
Vi t Nam hi n nay.
2.1.2. M c tiêu cân b ng cán cân thanh toán
Theo “Báo cáo tác ng c a h i nh p kinh t qu c t i v i n n kinh t sau
ba năm Vi t Nam gia nh p WTO” – B K ho ch và u tư (2010), k t khi gia
nh p WTO năm 2006, Vi t Nam liên t c gia tăng t tr ng nh p kh u trong cán cân
thương m i qu c t và luôn m c nh p siêu. T ng kim ng ch nh p kh u hàng hóa
năm 2007 t 62,8 t USD (giá CIF), tăng 39,8% so v i năm 2006; nh p siêu 14,2
t USD. Kim ng ch nh p kh u n a u năm 2008 lên t i 44,5 t USD, tăng 60,3%
so cùng kỳ năm 2007; nh p siêu t i 14,5 t USD. V i các bi n pháp quy t li t c a
chính ph , nh p kh u và theo ó là nh p siêu ã gi m vào n a cu i 2008. Nh p
kh u và nh p siêu c năm 2008 tương ng là 80,7 t USD và 18,0 t USD. Nh p
kh u nguyên li u s n xu t trong các tháng cu i năm 2008 gi m m nh còn do suy
thoái kinh t th gi i ã có nh hư ng tiêu c c n u tư và s n xu t Vi t Nam
và giá c trên th trư ng th gi i. Các nh hư ng này còn kéo dài n qua năm
2009. Nh p kh u và nh p siêu năm 2009 tương ng là kho ng 70 t USD và 12,8
t USD.
Lý gi i cho vi c m t cân b ng cán cân thanh toán l n như v y ngoài nh ng
nguyên nhân khách quan như tăng trư ng cao, nhu c u u tư l n (nh t là vào k t
c u h t ng và các công trình tr ng i m qu c gia), ngu n v n FDI nhi u và b n
thân cơ c u kinh t òi h i u vào nh p kh u l n cho xu t kh u và s n xu t nói
chung; giá c h u h t các m t hàng nguyên nhiên v t li u nh p kh u (như bông, s t
thép, phân bón, xăng d u) trên th trư ng th gi i tăng,…thì còn có nguyên nhân
ch quan là do Vi t Nam thư ng chú tr ng vào chính sách kích c u xu t kh u, h
tr hàng hóa trong nư c trong khi ó l i xem nh vi c i u ti t nh p kh u. Trong

28
b i c nh như v y, hoàn thi n công c pháp lý nh m ki m soát nh p kh u là m t
trong nh ng v n c n ư c quan tâm k p th i và thích áng.
2.2. H th ng pháp lý quy nh v rào c n môi trư ng trong qu n lý
nh p kh u Vi t Nam
2.2.1. Lu t B o v môi trư ng
Nh n th c ư c t m quan tr ng trong vi c b o v môi trư ng, t nh ng năm
80 c a th k 20, Vi t Nam ã tham gia r t nhi u các hi p nh, hi p ư c, công
ư c qu c t v v n môi trư ng và Ban hành Lu t b o v môi trư ng năm 1993.
Có th nói Lu t b o v môi trư ng năm 1993 và Ngh nh s 175/CP c a Chính
ph (năm 1994) hư ng d n thi hành Lu t b o v môi trư ng là nh ng văn b n
pháp lý u tiên và chung nh t i u ch nh các v n v b o v môi trư ng.
Do yêu c u c a quá trình h i nh p kinh t qu c t , r t nhi u các văn b n
pháp lu t ã ư c i u ch nh, s a i cho phù h p v i nh ng i tư ng và tình
hu ng m i phát sinh. Lu t B o v môi trư ng năm 2005 cũng không n m ngoài
quy lu t y. Trong văn b n này, r t nhi u các yêu c u v môi trư ng i v i hàng
hóa nh p kh u ã ư c ưa vào xem xét.
i u 7 c a Lu t b o v môi trư ng 2005 quy nh nh ng hành vi b nghiêm
c m trong ho t ng nh p kh u bao g m: Nh p kh u máy móc, thi t b , phương
ti n không t tiêu chu n môi trư ng; Nh p kh u, quá c nh ch t th i dư i m i hình
th c; Nh p kh u, quá c nh ng v t, th c v t chưa qua ki m d ch; vi sinh v t
ngoài danh m c cho phép. M t khác, t i i u 33 c a Lu t, Nhà nư c khuy n khích
s n xu t, tiêu dùng các s n ph m, hàng hoá ít gây ô nhi m môi trư ng, d phân
hu trong t nhiên; s d ng ch t th i s n xu t năng lư ng s ch; s n xu t, nh p
kh u, s d ng máy móc, thi t b , phương ti n giao thông dùng năng lư ng s ch,
năng lư ng tái t o.

29
i v i vi c nh p kh u m t s m t hàng c th , Lu t cũng ưa ra các quy
nh như: ô tô, mô tô và phương ti n giao thông cơ gi i khác ư c nh p kh u ph i
b o m tiêu chu n v khí th i, ti ng n và ph i ư c cơ quan ăng ki m ki m tra,
xác nh n m i ư c ưa vào s d ng ( i u 41). Máy móc, thi t b , phương ti n,
nguyên li u, nhiên li u, hoá ch t, hàng hoá nh p kh u ph i áp ng tiêu chu n môi
trư ng ( i u 42), bao g m :
- Máy móc, thi t b , phương ti n không t tiêu chu n môi trư ng;
- Máy móc, thi t b , phương ti n giao thông v n t i ã qua s d ng phá d ;
- Nguyên li u, nhiên li u, v t li u, hoá ch t, hàng hoá thu c danh m c c m
nh p kh u;
- Máy móc, thi t b , phương ti n b nhi m ch t phóng x , vi trùng gây b nh,
ch t c khác chưa ư c t y r a ho c không có kh năng làm s ch;
- Th c ph m, thu c y t , thu c b o v ng v t, th c v t ã h t h n s d ng
ho c không t tiêu chu n v ch t lư ng v sinh an toàn th c ph m.
Khi nh ng máy móc, thi t b , phương ti n, nguyên li u, nhiên li u, hoá ch t,
hàng hoá nêu trên ư c nh p kh u thì ch hàng hóa ph i tái xu t ho c tiêu hu ,
th i b theo quy nh c a pháp lu t v qu n lý ch t th i; trư ng h p gây h u qu
nghiêm tr ng n môi trư ng thì tuỳ tính ch t, m c vi ph m mà b x lý hành
chính ho c truy c u trách nhi m hình s ; n u gây thi t h i thì ph i b i thư ng theo
quy nh c a pháp lu t.
áp ng các nhu c u v nguyên li u cho s n xu t, bên c nh các ngu n
nguyên li u khai thác trong nư c, hi n nay m t s cơ s v n ph i nh p kh u
nguyên li u c a nư c ngoài, bao g m nguyên li u chính ph m và ôi khi c
nguyên li u th ph m và ph li u như gi y lo i, sách báo cũ, lon nhôm thu h i,
nh a và kim lo i ph li u v.v... (sau ây g i t t là ph li u). i u ch nh các ho t

30
ng nh p kh u ph li u, i u 43 c a Lu t quy nh ph li u nh p kh u ph i áp
ng các yêu c u v b o v môi trư ng sau ây:
- ã ư c phân lo i, làm s ch, không l n nh ng v t li u, v t ph m, hàng hoá
c m nh p kh u theo quy nh c a pháp lu t Vi t Nam ho c i u ư c qu c t mà
C ng hoà xã h i ch nghĩa Vi t Nam là thành viên;
- Không ch a ch t th i, các t p ch t nguy h i, tr t p ch t không nguy h i b
r i ra trong quá trình b c x p, v n chuy n;
- Thu c danh m c ph li u ư c phép nh p kh u do B Tài nguyên và Môi
trư ng quy nh.
M t s văn b n khác cũng ra i góp ph n tháo g b t nh ng khó khăn th c
t khi nh p kh u hàng hóa, ph li u như: văn b n s 69/TB ngày 21/5/1994 c a
Văn phòng Chính ph v vi c l p danh m c các nguyên li u th ph m c m nh p
kh u và ư c phép nh p kh u; B Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng và B
Thương m i ban hành Thông tư liên B s 2880-KMT/TM, ngày 19/12/1996 quy
nh t m th i i v i vi c nh p kh u các ph li u. Quy t nh s 65/2001/Q -
BKHCNMT c a B Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng v vi c ban hành Danh
m c các lo i ph li u ã ư c x lý m b o yêu c u v môi trư ng ư c phép
nh p kh u làm nguyên li u s n xu t.
i v i vi c b o v môi trư ng trong s n xu t nông nghi p, nuôi tr ng th y
s n, t i i u 46 và 47 c a Lu t quy nh: T ch c, cá nhân nh p kh u phân bón,
thu c b o v th c v t, thu c thú y, hóa ch t ph i th c hi n úng các quy nh c a
pháp lu t v b o v môi trư ng và các quy nh khác c a pháp lu t có liên quan.
T i i u 84 quy nh c m nh p kh u h p ch t làm suy gi m t ng ô zôn theo
i u ư c qu c t mà C ng hoà xã h i ch nghĩa Vi t Nam là thành viên. i u 85:
c m nh p kh u n . Vi c s n xu t, nh p kh u, v n chuy n, kinh doanh và s d ng

31
pháo hoa theo quy nh c a Th tư ng Chính ph . i u 87: T ch c, cá nhân ch
ư c phép ti n hành ho t ng nh p kh u sinh v t bi n i gen và s n ph m c a
chúng thu c danh m c ư c pháp lu t cho phép và ph i áp ng y các i u
ki n v an toàn sinh h c và th t c theo quy nh c a pháp lu t.
Lu t B o v môi trư ng ã th hi n r t rõ quan i m c a Nhà nư c Vi t
Nam i v i ho t ng nh p kh u và các hàng hóa nh p kh u ó là ph i m b o
không gây ô nhi m môi trư ng và nh hư ng n s c kh e, s an toàn c a ngư i
dân Vi t Nam. Tuy nhiên, ây là văn b n mang tính nh hư ng chung, v chi ti t
quy nh hàng hóa như th nào là gây ô nhi m môi trư ng và không an toàn thì l i
ư c c th hóa nh ng văn b n pháp lu t t ng lĩnh v c chuyên ngành c th .
2.2.2. Các văn b n pháp lu t chuyên ngành
Theo cách phân lo i th hai chương 1, các công c là rào c n môi trư ng
trong ho t ng thương m i bao g m nh ng quy nh mang tính k thu t và nh ng
công c kinh t . V m t k thu t, Vi t Nam ã có nh ng văn b n pháp lu t quy
nh nh ng c i m sau c a s n ph m hàng hóa:
2.2.2.1. Các tiêu chu n quy nh nh ng c tính c a s n ph m và phương pháp
s n xu t, ch bi n s n ph m.
Quy nh v lĩnh v c này, văn b n pháp lu t u tiên ph i k n là Lu t
Tiêu chu n và Quy chu n k thu t. Lu t Tiêu chu n và Quy chu n k thu t c a
Vi t Nam ư c Qu c H i thông qua ngay trư c khi Vi t Nam tr thành thành viên
c a WTO. Lu t này tr thành văn b n pháp lu t cơ b n nh m di n gi i các nguyên
t c cơ b n c a Hi p nh TBT Vi t Nam. Lu t này nêu rõ: “Ho t ng trong
lĩnh v c tiêu chu n hoá… ph i m b o công khai, minh b ch… không phân bi t
i x và không gây tr ng i không c n thi t i v i ho t ng s n xu t, kinh
doanh, thương m i.”

32
H th ng quy chu n k thu t c a Vi t Nam ư c xây d ng ch y u d a trên
các Tiêu chu n Vi t Nam, tiêu chu n qu c t (ISI, IEC, CODEX, ITU…, các tiêu
chu n khu v c (như các tiêu chu n ST SEV trư c kia, tiêu chu n Châu Âu EN) và
tiêu chu n nư c ngoài (như ASTM, AS. BS…). Lu t có c p n tiêu chu n và
quy chu n k thu t c a s n ph m, hàng hóa nh p kh u và nh n m nh r ng: Quá
trình s n xu t, khai thác, ch bi n, b o qu n, v n chuy n, s d ng, v n hành, b o
hành, b o trì, tái ch , tiêu hu , qu n lý ch t lư ng s n ph m, hàng hoá và các quá
trình khác trong ho t ng kinh t - xã h i c n ư c xây d ng và áp d ng tiêu
chu n, quy chu n k thu t.
trong t ng lĩnh v c c th , Lu t quy nh các B ph trách lĩnh v c ó s
có trách nhi m xây d ng và ban hành các quy chu n k thu t cho s n ph m hàng
hóa và quy trình s n xu t ch bi n phù h p. Có 12 b ch y u tham gia vào vi c
ban hành các quy chu n k thu t: B Khoa h c và Công ngh , B Công Thương
(g m B Công nghi p và B Thương m i trư c ây), B Xây d ng, B Thông tin
và Truy n thông (trư c là B Bưu chính Vi n thông), B Giao thông v n t i, B Y
t , B Văn hoá Th thao và Du l ch (trư c là B Văn hoá Thông tin), B Tài
nguyên và Môi trư ng, B Lao ng Thương binh và Xã h i, B Nông nghi p và
Phát tri n nông thôn (g m c B Thu s n trư c ây).
Văn b n pháp lu t th hai có liên quan n lĩnh v c này là Lu t ch t lư ng
s n ph m, hàng hóa ban hành ngày 21 tháng 11 năm 2007. Lu t này dành c m c 2
bao g m các i u 7 và 8 quy nh v Qu n lý ch t lư ng hàng nh p kh u, theo ó,
Ngư i nh p kh u ph i th c hi n các yêu c u v qu n lý ch t lư ng hàng hóa theo
quy nh t i i u 34 c a Lu t ch t lư ng s n ph m, hàng hóa trư c khi ưa hàng
hóa ra lưu thông trên th trư ng, ng th i có trách nhi m b o m hàng hóa an
toàn cho ngư i, ng v t, th c v t, tài s n, môi trư ng. i v i hàng hóa có quy
chu n k thu t liên quan n i u ki n c a quá trình s n xu t cho s n ph m, hàng

33
hóa ó thì ngư i nh p kh u ph i cung c p thêm gi y ch ng nh n liên quan n
i u ki n c a quá trình s n xu t do t ch c ch ng nh n ư c ch nh ho c t ch c
ch ng nh n ư c th a nh n c p.
2.2.2.2. Tiêu chu n v óng gói, bao bì
M c dù Vi t Nam ã tham gia ký k t hi p nh cam k t th c hi n các quy
nh nêu trong Hi p nh TBT theo yêu c u c a WTO, trong ó có xây d ng và áp
d ng các quy nh v tiêu chu n óng gói hàng hóa, cho n nay Vi t Nam v n
chưa có văn b n pháp lu t nào quy nh c th v v n này.
2.2.2.3. Tiêu chu n v nhãn sinh thái
Vi t Nam chưa có văn b n pháp lu t nào quy nh b t bu c v v n này,
tuy nhiên, trong nh ng năm v a qua, Chính ph Vi t Nam và các cơ quan ch c
năng ã b t u quan tâm n xây d ng chương trình nhãn sinh thái cho hàng hóa
bi u hi n c th b ng vi c B Tài nguyên và Môi trư ng, cơ quan ch u trách nhi m
chính trong vi c kh i xư ng chương trình ã ti n hành giao nhi m v cho các b
ph n ch c năng, c th là V Môi trư ng ti n hành nghiên c u, l y ý ki n tham
v n c a nhi u chuyên gia trong nư c cũng như nư c ngoài ra m t cương
cho chương trình c p nhãn sinh thái Vi t Nam. Trong chi n lư c b o v môi
trư ng qu c gia n năm 2010 và nh hư ng n năm 2020 ã ư c Th tư ng
Chính ph phê duy t, ph n u n năm 2020, 100% s n ph m hàng hoá xu t kh u
(có nhu c u) và 50% hàng hoá tiêu dùng n i a (thu c i tư ng c p nhãn) c a
Vi t Nam s ơc ghi nhãn sinh thái theo tiêu chu n ISO 14024. ây là cơ s và
nh hư ng quan tr ng các doanh nghi p ph n u vì m t n n s n xu t s ch và
cho ra i các s n ph m hàng hoá an toàn cho ngư i tiêu dùng trong nư c và xu t
kh u. Tuy nhiên, Vi t Nam, vi c ph n u t nhãn sinh thái còn khá m i m
và chưa th c s ư c nhi u doanh nghi p quan tâm.

34
Nhãn sinh thái ư c áp d ng Vi t Nam g m 3 lo i:
- Nhãn ki u 1 là nhãn ư c ch ng nh n, ư c c p cho s n ph m c a nhà s n
xu t theo yêu c u vì l i ích c a ngư i tiêu dùng.
- Nhãn ki u 2 là nhãn t công b , do nhà s n xu t, nhà nh p kh u và nhà
phân ph i ưa ra, d a trên nh ng ch ng c và k t qu t ánh giá ho c ư c ánh
giá b i các bên liên quan khác theo yêu c u c a nhà s n xu t ó.
- Nhãn ki u 3 là nhãn t nguy n c a các doanh nghi p s n xu t và cung ng
cho ngư i tiêu dùng theo chương trình t nguy n c a ngành kinh t và các t ch c
kinh t xu t.
Theo t ng c c Tiêu chu n o lư ng ch t lư ng, B Khoa h c và Công ngh ,
hi n Vi t Nam m i ch có 5% s n ph m tiêu dùng, d ch v tiêu chu n dán
nhãn sinh thái. Tuy Vi t Nam chưa có quy nh b t bu c cũng như chưa có ti n l
dán nhãn sinh thái s n ph m hàng hoá, nhưng trong nư c ã xu t hi n các s n
ph m, d ch v thân thi n v i môi trư ng và có nh ng s n ph m d ch v có nhu c u
ư c c p nhãn sinh thái, qu ng bá cho các n l c b o v môi trư ng c a mình.
2.2.2.4. Ki m d ch ng th c v t
Vi t Nam ã ban hành Pháp l nh B o v và Ki m d ch th c v t ngày 08
tháng 08 năm 2001và sau ó là Ngh nh V Ki m d ch th c v t s 02/2007/N -
CP ngày 5 tháng 1 năm 2007. Ngh nh này quy nh v công tác ki m d ch th c
v t nh p kh u, xu t kh u, chuy n kh u, t m nh p tái xu t, t m xu t tái nh p, quá
c nh, ki m d ch th c v t n i a và x lý v t th thu c di n ki m d ch th c v t.
Chương 2 c a Ngh nh quy nh chi ti t v ki m d ch th c v t nh p kh u, theo
ó, V t th nh p kh u vào Vi t Nam ph i có các i u ki n sau:
1. Có Gi y ch ng nh n ki m d ch th c v t do cơ quan ki m d ch th c v t có
th m quy n c a nư c xu t kh u c p ho c gi y xác nh n có giá tr tương ương.

35
2. Không có d ch h i thu c di n i u ch nh thu c các danh m c ã quy nh
t i i m a kho n 1 i u 7 Ngh nh này và sinh v t gây h i l ; n u có thì ph i
ư c x lý tri t .
3. Ph i có gi y phép ki m d ch th c v t nh p kh u i v i nh ng v t th
ph i phân tích nguy cơ d ch h i trư c khi nh p kh u vào Vi t Nam.
4. i v i v t li u óng gói b ng g nh p kh u ph i ư c x lý b ng các
bi n pháp ki m d ch th c v t theo quy nh.
Quy trình ki m d ch th c v t nh p kh u bao g m:
1. Khi v t th nh p kh u vào c a kh u u tiên, ch v t th làm th t c ki m
d ch th c v t nh p kh u theo quy nh t i i u 8 Ngh nh này.
2. Cơ quan ki m d ch th c v t ti n hành ki m d ch t i c a kh u u tiên.
Trong trư ng h p c bi t th t c ki m d ch th c v t ư c ti n hành t i a i m
khác có i u ki n cách ly.
3. i v i phương ti n v n t i ư ng thu chuyên ch v t th thu c di n
ki m d ch th c v t n phao s "0", ch phương ti n khai báo v i cơ quan ki m
d ch th c v t Vi t Nam ki m tra, n u không có d ch h i ki m d ch th c v t thì
phương ti n ó ư c phép nh p c ng, n u có d ch h i thu c di n i u ch nh thì
ph i x lý tri t . Vi c ki m d ch v t th nh p kh u chuyên ch trên phương ti n
v n t i ư ng thu ư c ti n hành t i c ng Vi t Nam.
4. V t th t m nh p, t m xu t ph i làm th t c ki m d ch th c v t như i
v i v t th nh p kh u.
i v i i tư ng s n ph m là ng v t, hi n v n chưa có văn b n pháp lu t
nào quy nh riêng cho vi c ki m d ch lo i s n ph m hàng hóa này, tuy nhiên, Nhà
nư c Vi t Nam cũng ã ban hành Danh m c i tư ng ki m d ch ng v t và s n
ph m ng v t th y s n và quy trình ki m d ch ư c quy nh chung trong Thông

36
tư liên t ch s 17/2003/TTLT/BTC-BNN&PTNT-BTS v Hư ng d n vi c ki m
tra, giám sát hàng hoá xu t kh u, nh p kh u thu c di n ki m d ch ng v t, ki m
d ch th c v t, ki m d ch thu s n.
Ngoài nhóm các bi n pháp v k thu t, trong rào c n môi trư ng còn có
nhóm bi n pháp v kinh t liên quan n nh ng quy nh v thu , phí, c m nh p
kh u và gi y phép nh p kh u
2.2.2.5. C m nh p kh u
Trong m t s giai o n nh t nh, Vi t Nam có nh ng quy t nh c m nh p
kh u t m th i m t s m t hàng nh m m c ích m b o s c kh e cho con ngư i,
ng th c v t và tránh s lây lan c a d ch b nh. C th : Ngày 8/1/2004, Vi t Nam
ban hành l nh c m nh p kh u c y hương t Trung Qu c ngăn không cho b nh
SARS b c phát tr l i. c bi t, trong giai o n d ch cúm gia c m hoành hành, B
trư ng B NN&PTNT Vi t Nam cũng ban hành m t s l nh c m nh p kh u t m
th i t t c các lo i gia c m, chim c nh t nư c ngoài vào Vi t Nam t 1/11/2005
n 31/3/2006 nh m ngăn ch n i d ch cúm. Trong Ngh nh s 12/2006/N -CP
ngày 23/1/2006 quy nh chi ti t các i u kho n c a Lu t Thương m i có Danh
m c hàng hóa c m nh p kh u trong ó có m t s m t hàng c m nh p kh u m
b o an toàn, s c kh e con ngư i, ng th c v t và môi trư ng như:
- Hàng tiêu dùng ã qua s d ng, bao g m các nhóm hàng: Hàng d t may,
giày dép, qu n áo; Hàng i n t ; Hàng i n l nh; Hàng i n gia d ng; Thi t b y
t ; Hàng trang trí n i th t; Hàng gia d ng b ng g m, sành s , thu tinh, kim lo i,
nh a, cao su, ch t d o và ch t li u khác; Hàng hoá là s n ph m công ngh thông
tin ã qua s d ng.
- V t tư, phương ti n ã qua s d ng.
- Ph li u, ph th i, thi t b làm l nh s d ng C.F.C

37
- S n ph m, v t li u có ch a amiăng thu c nhóm amfibole.
Ngh nh c a Chính ph s 59/2006 ngày 12/6/2006 quy nh chi ti t Lu t
Thương m i v hàng hóa, d ch v c m kinh doanh và h n ch kinh doanh cũng có
danh m c hàng hóa c m kinh doanh trong ó có m t s hàng hóa có liên quan n
môi trư ng sau:
- Thu c thú y, thu c b o v th c v t c m ho c chưa ư c phép s d ng t i
Vi t Nam theo quy nh t i Pháp l nh Thú y, Pháp l nh B o v và ki m d ch th c
v t Th c v t;
- ng v t hoang dã (bao g m c v t s ng và các b ph n c a chúng ã
ư c ch bi n) thu c danh m c i u ư c qu c t mà Vi t Nam là thành viên quy
nh và các lo i th c v t, ng v t quý hi m thu c danh m c c m khai thác và s
d ng;
- Th y s n c m khai thác, th y s n có dư lư ng ch t c h i vư t quá gi i
h n cho phép, th y s n có c t t nhiên gây nguy hi m n tính m ng con ngư i;
- Phân bón không có trong danh m c ư c phép s n xu t, kinh doanh và s
d ng t i Vi t Nam;
- Gi ng cây tr ng không có trong danh m c ư c phép s n xu t, kinh
doanh; gi ng cây tr ng gây h i n s n xu t và s c kh e con ngư i, môi trư ng, h
sinh thái;
- Gi ng v t nuôi không có trong danh m c ư c phép s n xu t, kinh doanh;
gi ng v t nuôi gây h i cho s c kh e con ngư i, ngu n gen v t nuôi, môi trư ng, h
sinh thái;
- Ph li u nh p kh u gây ô nhi m môi trư ng;

38
- Ph gia th c ph m, ch t h tr ch bi n th c ph m, vi ch t dinh dư ng,
th c ph m ch c năng, th c ph m có nguy cơ cao, th c ph m ư c b o qu n b ng
phương pháp chi u x , th c ph m có gen ã b bi n i chưa ư c cơ quan nhà
nư c có th m quy n cho phép ...
2.2.2.6. Gi y phép nh p kh u
M t s m t hàng khi nh p kh u ph i có gi y phép nh p kh u theo quy nh
c a Ngh nh s 12/2006/N -CP ngày 23/1/2006 c a Chính ph . Ví d như hàng
nh p kh u theo gi y phép c a B Thương m i: ư ng tinh luy n, ư ng thô. i
v i m t hàng ch u qu n lý c a B chuyên ngành Nông nghi p và Phát tri n nông
thôn, có 1 m t hàng ph i xin gi y phép nh p kh u (ngu n gen c a cây tr ng, v t
nuôi; vi sinh v t ph c v nghiên c u, trao i khoa h c, k thu t). 6 m t hàng còn
l i ph i có gi y phép kh o nghi m (Thu c thú y và nguyên li u s n xu t thu c thú
y; Ch ph m sinh h c dùng trong thú y; Thu c b o v th c v t và nguyên li u s n
xu t thu c b o v th c v t; Gi ng cây tr ng, gi ng v t nuôi, côn trùng các lo i;
Th c ăn chăn nuôi và nguyên li u s n xu t th c ăn chăn nuôi; Phân bón lo i m i
s d ng Vi t Nam). Căn c vào k t qu kh o nghi m, B Nông nghi p và Phát
tri n nông thôn s cho phép hay không cho phép nh p kh u hàng hóa vào s d ng
t i Vi t Nam. Khi ã ư c cho phép, hàng hóa ư c nh p kh u theo nhu c u,
không b h n ch v s lư ng, tr giá, không ph i xin gi y phép nh p kh u, mà
chuy n sang hình th c c p gi y phép nh p kh u có i u ki n. i v i m t hàng
ch u s qu n lý c a B Th y s n (trư c ây) có Danh m c các m t hàng ph c v nuôi
tr ng thu s n nh p kh u có i u ki n; Danh m c gi ng thu s n nh p kh u thông
thư ng; Danh m c thu c, hoá ch t, nguyên li u s n xu t thu c và hoá ch t s
d ng trong nuôi tr ng th y s n ư c nh p kh u thông thư ng. Nh ng m t hàng
nào chưa có tên trong Danh m c trên s ph i xin gi y phép nh p kh u kh o nghi m

39
do B Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn c p. Tương t như v y v i m t s m t
hàng thu c các di n qu n lý chuyên ngành c a các B , ngành khác.
2.2.2.7. Thu môi trư ng
Trư c kia, Vi t Nam chưa có văn b n pháp lu t nào quy nh v vi c n p
thu liên quan n môi trư ng i v i hàng hóa nh p kh u. Tuy nhiên, do nhu c u
b o v môi trư ng ngày càng tr nên c p thi t, ngày 15 tháng 11 năm 2010 Qu c
h i ã thông qua Lu t Thu b o v môi trư ng. Theo văn b n này, nh ng m t hàng
thu c nhóm hàng xăng d u, than á, các lo i thu c b o v th c v t, thu c tr m i,
thu c kh trùng kho, túi ni lông là nh ng i tư ng ph i ch u thu b o v môi
trư ng. Tuy nhiên, nh ng m t hàng trên s không ph i ch u thu n u rơi vào nh ng
trư ng h p sau ây:
a) Hàng hóa v n chuy n quá c nh ho c chuy n kh u qua c a kh u, biên gi i
Vi t Nam theo quy nh c a pháp lu t, bao g m hàng hóa ư c v n chuy n t
nư c xu t kh u n nư c nh p kh u qua c a kh u Vi t Nam nhưng không làm th
t c nh p kh u vào Vi t Nam và không làm th t c xu t kh u ra kh i Vi t Nam;
hàng hóa quá c nh qua c a kh u, biên gi i Vi t Nam trên cơ s Hi p nh ký k t
gi a Chính ph Vi t Nam và Chính ph nư c ngoài ho c th a thu n gi a cơ quan,
ngư i i di n ư c Chính ph Vi t Nam và Chính ph nư c ngoài y quy n theo
quy nh c a pháp lu t;
b) Hàng hóa t m nh p kh u, tái xu t kh u trong th i h n theo quy nh c a
pháp lu t;
c) Hàng hóa do cơ s s n xu t tr c ti p xu t kh u ho c y thác cho cơ s
kinh doanh xu t kh u xu t kh u, tr trư ng h p t ch c, h gia ình, cá nhân
mua hàng hóa thu c i tư ng ch u thu b o v môi trư ng xu t kh u.

40
Nhìn chung h th ng văn b n pháp lu t có liên quan n rào c n môi trư ng
trong qu n lý nh p kh u c a nư c ta ph n ánh ư c nh ng n i dung cơ b n c a các
v n thương m i và môi trư ng b c xúc hi n nay, ph n nào phù h p v i nguyên t c
c a pháp lu t môi trư ng và pháp lu t thương m i qu c t . Tuy nhiên, m t s tiêu
chu n i v i hàng hóa nh p kh u m i d ng l i vi c khuy n khích áp d ng, chưa
tr thành các tiêu chu n b t bu c áp d ng i v i t t c các hàng hóa nh p kh u.
Các quy nh v môi trư ng i v i hàng hóa nh p kh u theo ư ng ti u ng ch
còn h n ch .
Các văn b n lu t ã th hi n rõ m c tiêu b o v môi trư ng, tuy nhiên, m c
tiêu b o h s n xu t v n chưa ư c rõ nét. Chính vì th nên n u xét theo tiêu chí phân
lo i th ba chương 1 thì các rào c n môi trư ng Vi t Nam có l thiên v hư ng
phòng th hơn là t n công. i u này cũng tương i d hi u và phù h p v i i u ki n
c a m t nư c ang phát tri n như Vi t Nam.
2.3. Th c tr ng áp d ng rào c n môi trư ng trong qu n lý ho t ng
nh p kh u c a Vi t Nam
2.3.1. ánh giá các ch th có liên quan:
Vi c xây d ng và áp d ng rào c n thương m i nhìn chung s em l i l i ích
cho m t nhóm ngư i nh t nh tuy r ng có th gây thi t h i cho m t nhóm khác,
th m chí cho t ng th m t qu c gia. Chính vì s liên quan l i ích này nên vi c xây
d ng và áp d ng rào c n thương m i nói chung và rào c n môi trư ng nói riêng
luôn có m i quan h m t thi t và có liên quan rõ nét t i ba i tư ng sau:
*Nhà nư c:
Xu t phát t m c tiêu chi n lư c phát tri n kinh t xã h i c a qu c gia và
v n ng c a các nhóm l i ích, Chính ph s cân nh c quy t nh xem có nên
th c thi m t rào c n nào ó hay không. Quá trình này không d dàng vì tính toán

41
l i ích – thi t h i m t cách t ng th là r t khó khăn, c bi t khi ph i cân i m c
tiêu ng n h n, dài h n, l i ích nhóm và l i ích t ng th . B t kỳ chính sách rào c n
nào, có th có l i cho doanh nghi p và ngư i lao ng trong ngành ư c b o h
nhưng l i gây h i cho các ngành khác và cho ngư i tiêu dùng nói chung. Tuy v y,
Chính ph v n ph i ra các quy t nh d a trên s cân nh c i u hòa l i ích m t
cách h p lý. Xu hư ng chung hi n nay là căn c vào các nh ch và th a thu n
trong khuôn kh WTO, cũng như d a vào các tiêu chu n và cam k t qu c t khác
quy t nh các bi n pháp áp d ng.
Trong nhi u trư ng h p luôn có s liên k t gi a doanh nghi p và Nhà nư c
vì l i ích c a hai phía có s liên h ch t ch v i nhau ví d tăng m c b o h b ng
thu quan thì ngân sách nhà nư c s tăng lên trong ng n h n. Bên c nh ó, các
bi n pháp rào c n ôi khi còn có ý nghĩa chính tr khi nó mang l i ni m tin c a dân
chúng i v i nhà nư c trong vi c m b o các v n v dân sinh, an ninh xã h i
... Như v y, vai trò c a Chính ph th hi n rõ trên hai khía c nh: Ban hành các quy
nh pháp lu t có liên quan n rào c n thương m i nói chung (rào c n môi trư ng
nói riêng) và t ch c th c hi n các quy nh pháp lu t ó.
Xu t phát t nh ng lý lu n ó, có th th y r ng v m t lu t pháp, Chính ph
Vi t Nam ã có nhi u c g ng hoàn thi n h th ng lu t pháp c a mình b ng vi c
ban hành nhi u văn b n có các quy nh v thương m i và môi trư ng nh m th c
hi n các m c tiêu c a mình, b o v s c kh e ngư i dân, b o v môi trư ng, ng
th i có nhi u n l c trong vi c xây d ng và hoàn thi n các tiêu chu n k thu t theo
xu hư ng hài hòa v i các tiêu chu n k thu t c a th gi i. Tuy nhiên, h th ng văn
b n pháp lu t v n c n hoàn thi n thêm và c n ư c c th hóa có th áp d ng
t t hơn mang l i tính hi u qu cao hơn.
M t trong nh ng y u i m l n nh t là công tác ph i h p gi a các cơ quan
nhà nư c trong vi c th c thi các văn b n pháp lu t ã ư c ban hành. Cơ ch ph i

42
h p không rõ ràng, minh b ch ã h n ch r t nhi u tính pháp lý c a các văn b n
pháp lu t. C th trong vi c qu n lý hàng hóa nh p kh u, do không có s phân
công rõ ràng và ph i h p không t t, các cơ quan qu n lý nhà nư c ã r t lúng túng
trong vi c x lý nh ng lô hàng không m b o các quy nh, tiêu chu n v môi
trư ng. Vi c qu n lý ch t lư ng s n ph m ư c th c hi n quá phân tán bao g m
các cơ quan như cơ quan ra các quy chu n, tiêu chu n; cơ quan th c hi n vi c
ki m tra các quy chu n, tiêu chu n ó; cơ quan th c hi n vi c ki m tra ti n
hành cho thông quan ... cũng làm cho tính hi u qu c a công vi c gi m i r t
nhi u.
*Doanh nghi p:
H u h t các doanh nghi p c a b t kỳ m t ngành s n xu t kinh doanh nào
cũng mu n ư c nhà nư c b o h . M t m t tránh v i s c nh tranh c a nư c
ngoài m t khác nâng cao v trí trên th trư ng n i a và có kh năng thu ư c l i
nhu n cao hơn. Các doanh nghi p thư ng t p h p dư i danh nghĩa Hi p h i ngành
ngh ti n hành v n ng hành lang i v i Chính ph nh m tác ng Chính ph
ra các chính sách rào c n thương m i có l i cho mình. Cho n th i i m này,
Vi t Nam ã có hơn 320 Hi p h i ngành ngh (theo con s ăng ký v i B Công
Thương). H u h t các Hi p h i u ư c thành l p t sau khi th c hi n ư ng l i
c a ng, theo quy t nh s 158/Q -TTg ngày 2/3/1999 c a Th tư ng Chính
ph chho phép thành l p và phê duy t i u l các H i, Hi p h i, t ch c kinh t .
Nhìn chung các Hi p h i ã t p trung ư c nh ng nhà s n xu t l n trong ngành
ngh c a mình và ã óng vai trò quan tr ng vi c là c u n i gi a doanh nghi p và
Nhà nư c cũng như th c hi n khá t t vai trò i ngo i c a mình. Tuy nhiên các
Hi p h i c a Vi t Nam chưa th c s c nh tranh và có s liên k t ch t ch . Các
ki n ngh i v i Nhà nư c ch t p trung vào các v n như bù l , bù lãi su t,
thư ng ho c h tr tài chính, m t s ki n ngh mang tính ch t c c b , không phù

43
h p v i thông l qu c t và quy nh c a WTO. Chưa ưa ra ư c nhi u nh ng
gi i pháp h tr cho doanh nghi p trong c v n xu t kh u ho c gi i pháp tăng
cư ng v th trong th trư ng n i a i v i hàng hóa nh p kh u c a nư c ngoài.
Có hai nhóm doanh nghi p ch u nh hư ng c a các bi n pháp rào c n
thương m i nói chung và rào c n môi trư ng nói riêng là doanh nghi p s n xu t và
doanh nghi p nh p kh u.
i v i doanh nghi p nh p kh u, vi c ban hành các rào c n thương m i s
gây khó khăn cho h vì h s ph i tìm các ngu n hàng áp ng ư c các tiêu
chu n ra, giá c s cao hơn do v y c nh tranh s khó hơn, l i nhu n s gi m.
C th , Vi t Nam, i v i nhóm doanh nghi p nh p kh u, do các tiêu chí
v môi trư ng dù ã có nhưng v n còn thi u nên nhi u doanh nghi p ã l i d ng
i u này ho c tìm nh ng k h v pháp lu t nh p kh u nh ng m t hàng gây nh
hư ng nghiêm tr ng t i môi trư ng như rác th i công nghi p, các m t hàng kém
ch t lư ng như rau c qu còn t n dư ch t b o v th c v t, các m t hàng dư c
ph m không còn ư c lưu hành nh ng nư c tiên ti n, các m t hàng tiêu dùng
không m b o an toàn cho s c kh e và môi trư ng như qu n áo nhi m c, s a
nhi m c... v i m c tiêu ki m l i. Bên c nh ó gây khó khăn cho nhóm các
doanh nghi p s n xu t do hàng nh p kh u giá r tràn lan, ngư i tiêu dùng không
phân bi t ư c ch t lư ng hàng hóa s b ch ch hư ng sang tiêu dùng các s n
ph m này làm các s n ph m s n xu t trong nư c không c nh tranh n i.
Các doanh nghi p s n xu t Vi t Nam ch u tác ng hai chi u c a các rào
c n môi trư ng. Như phân tích trên, khi rào c n môi trư ng ư c th c hi n có
hi u qu , các m t hàng không t tiêu chu n môi trư ng s không ư c phép nh p
kh u vào th trư ng n i a, t o i u ki n cho các m t hàng s n xu t trong nư c
ti p c n d dàng n ngư i tiêu dùng hơn do không ph i c nh tranh v giá. Tuy
nhiên, Vi t Nam là m t nư c ang phát tri n và i u ki n s n xu t cũng còn tương

44
i h n ch . N u t ra nh ng tiêu chu n môi trư ng quá kh t khe thì i u này
cũng nh hư ng n các nhà s n xu t trong nư c do ph i m t nhi u chi phí hơn
cho quá trình s n xu t t ư c các tiêu chu n môi trư ng ã ra nh m th c
hi n nguyên t c i x qu c gia. Trong trư ng h p này, m t s doanh nghi p trong
nư c l i b thi t h i.
*Ngư i tiêu dùng và ngư i lao ng:
M t trong nh ng lý do l n d n n vi c hình thành các rào c n là b o v
ngư i lao ng, trư c h t là cho lao ng c a ngành ư c b o h có công ăn vi c
làm và thu nh p n nh. Tuy nhiên, Vi t Nam trong trư ng h p m b o các
tiêu chu n môi trư ng, có th các doanh nghi p s n xu t trong nư c s ph i u tư
nh ng dây chuy n s n xu t hi n i, s d ng ít nhân công và c t gi m b t các chi
phí tăng cư ng v n u tư cho công ngh s n xu t thì l i nh hư ng n vi c
làm c a ngư i lao ng trong lĩnh v c này.
Ngư i tiêu dùng v a có nh hư ng n vi c hình thành các rào c n môi
trư ng trong thương m i ng th i cũng b tác ng b i các rào c n này. Ngư i
tiêu dùng Vi t Nam là i tư ng nh n th c sâu s c t m quan tr ng c a vi c m
b o các tiêu chu n môi trư ng và v sinh an toàn th c ph m i v i các hàng hóa
nh p kh u. Trong nh ng năm g n ây, dư lu n ã r t b t bình v i nh ng hàng hóa
nh p kh u t Trung Qu c v i nhi u nguy cơ gây h i cho s c kh e và môi trư ng.
ã có nh ng xu hư ng th hi n thái “t y chay”, không s d ng nh ng hàng hóa
này n a nhưng ó m i ch là nh ng ph n ng t phát t phìa ngư i tiêu dùng. H i
B o v ngư i tiêu dùng Vi t Nam ã ư c thành l p t s m nhưng hi u qu chưa
cao, chưa b o v ư c quy n l i c a ngư i tiêu dùng và chưa góp ph n tích c c
vào vi c tác ng n Chính ph trong vi c ra các chính sách có liên quan. Cu i
cùng ch có ngư i tiêu dùng s b ch u thi t thòi nhi u nh t m c dù mua ư c hàng

45
hóa giá r nhưng luôn ch a ng nguy cơ không an toàn c bi t các m t hàng tiêu
dùng và trong dài h n s b ch u tác ng c a vi c môi trư ng ngày càng x u i.
2.3.2. ánh giá tác ng c a rào c n môi trư ng v i vi c qu n lý hàng
nh p kh u và th c hi n các m c tiêu xu t nh p kh u c a Vi t Nam
Song hành v i nh ng chính sách kích c u xu t kh u, h tr hàng hóa trong
nư c, thì vi c i u ti t nh p kh u l i b xem nh M t hàng rào k thu t ki m
soát nh p kh u v n chưa ư c t ra. Vi t Nam chưa th công b m t hàng rào k
thu t y vì chúng ta ang trong quá trình xây d ng và hoàn thi n nó.
H u như hàng rào k thu t nào ư c d ng nên cũng vì m c tiêu nào ó
nhưng trư c h t, nó ph i tuân th các yêu c u, cam k t trong các hi p nh kinh t
song phương và a phương. Các hàng rào phi thu quan như hàng rào k thu t n u
ã áp d ng v i hàng hóa nh p kh u thì cũng ph i áp d ng v i hàng hóa n i a trên
tinh th n không phân bi t i x , m b o công b ng như WTO ra. Như v y, do
m t b ng chung v ch t lư ng s n ph m s n xu t trong nư c còn chưa cao nên vô
hình chung ôi khi l i gây khó khăn cho các nhà s n xu t trong nư c.
Trong th c t , các tiêu chu n, ch t lư ng hàng hóa Vi t Nam còn th p hơn
nhi u so v i tiêu chu n th gi i do v y chưa th tr thành rào c n trong các trư ng
h p c n thi t.
Trong b i c nh như v y, các rào c n môi trư ng l i càng thi u và y u
ki m soát hàng hóa nh p kh u, b o v môi trư ng, s c kh e con ngư i, ng th c
v t. Ví d như trong trư ng h p các bi n pháp k thu t, ki m d ch ng th c v t,
WTO cho phép các nư c s d ng các quy nh, tiêu chu n k thu t, các bi n pháp
v sinh ki m d ch c n thi t và thích h p nh m b o v s c kho con ngư i, quy n
l i ngư i tiêu dùng mi n là các quy nh này không h n ch vô lý i v i thương
m i qu c t . Tuy nhiên không ph i ng u nhiên mà các bi n pháp này còn ư c s

46
d ng chưa ph bi n các nư c ang phát tri n. S thi u ng b v quy nh
khung pháp lý, s non kém v xây d ng các tiêu chu n và các h n ch v trình
trong vi c t ra và v n d ng các bi n pháp ki m d ch ng th c v t, các bi n pháp
ki m tra k thu t ã làm nh hư ng n tính kh thi và hi u qu c a vi c s d ng
các bi n pháp này t i Vi t Nam.
Như v y, Vi t Nam ã bư c u xây d ng ư c m t h th ng các văn b n
pháp lý v rào c n môi trư ng trong qu n lý nh p kh u. Các văn b n này tương i
phù h p v i các quy nh trong các Hi p nh qu c t mà Vi t Nam tham gia, tuy
nhiên trong quá trình th c hi n v n chưa t ra th c s hi u qu . i u này là do các
quy nh chưa ng b , toàn di n; chưa có s ph i h p hi u qu gi a các cơ quan
ch c năng, t o k h cho các doanh nghi p nh p kh u không có ý th c b o v môi
trư ng nh p kh u nh ng hàng hóa không m b o ch t lư ng, gây ô nhi m môi
trư ng và nguy h i n s c kh e c a c ng ng.

47
CHƯƠNG 3: M T S G I Ý CHÍNH SÁCH V S D NG
RÀO C N MÔI TRƯ NG TRONG QU N LÝ NH P KH U VI T NAM
3.1. Hoàn thi n h th ng các rào c n môi trư ng
Các rào c n môi trư ng c n ư c xây d ng theo hai nhóm:
• Nhóm th nh t, bao g m các quy nh mang tính b t bu c. M t s n ph m
mu n nh p kh u ph i m b o m t s tiêu chu n nh t nh nào ó v môi trư ng
như: các tiêu chu n v s n xu t, ch bi n (m c ch t th i ô nhi m, s lãng phí tài
nguyên không tái t o...); các tiêu chu n v bao gói, bao bì (cách x lý và thu gom
sau s d ng)...
• Nhóm th hai, bao g m các quy nh v phí, thu và các kho n liên quan
n môi trư ng. S n ph m gây ô nhi m v n ư c nh p kh u nhưng tùy m c
gây ô nhi m, doanh nghi p ph i óng m t kho n ti n h p lý, chính kho n ti n này
s gi m m t ph n kh năng c nh tranh v giá.
M t s bi n pháp c th như sau:
- C n c th hóa danh m c các m t hàng c m nh p kh u ví d như quy nh
v hóa ch t c h i c m nh p kh u ph i quy nh c th tên khoa h c c a t ng lo i
hóa ch t cơ quan h i quan và qu n lý th trư ng có th tra c u và th c hi n.
Hi n nay trong danh m c hàng hóa c m nh p kh u có m t s lo i hàng hóa ã qua
s d ng nhưng v n cho phép các hàng này lưu thông trên th trư ng, như v y là vi
ph m nguyên t c i x qu c gia. Vì v y tùy theo tính ch t c a t ng lo i hàng hóa
có th chuy n sang danh m c hàng hóa nh p kh u thu c di n qu n lý chuyên
ngành v i các quy nh v i u ki n k thu t ch t ch hàng hóa ã qua s d ng
khó xâm nh p vào Vi t Nam mà v n không vi ph m các quy nh qu c t . Còn n u

48
v n trong danh m c hàng c m nh p kh u thì c n nêu rõ m c ích c m là vì môi
trư ng, b o v s c kh e.
- C n i m i bi n pháp qu n lý i v i hàng hóa thu c di n qu n lý chuyên
ngành b ng gi y phép nh p kh u, gi y phép kh o nghi m ... sang hình th c qu n lý
theo các Quy nh tiêu chu n k thu t v môi trư ng, v sinh an toàn th c ph m và
các tiêu chu n k thu t chuyên ngành khác. c bi t c n chú tr ng n các quy
nh v quy trình và phương pháp s n xu t, các bi n pháp ki m d ch ng th c v t
và các tiêu chu n ,quy nh i v i s n ph m; nhãn mác sinh thái, ch ng ch v
xu t x s n ph m ...
- Xây d ng b sung m t s rào c n môi trư ng theo hư ng:
+ Xây d ng các tiêu chu n k thu t i v i hàng hóa, s n ph m và các quy
nh v môi trư ng. Trong trư ng h p kinh phí nhà nư c cho vi c xây d ng tiêu
chu n k thu t còn h n ch thì c n tăng cư ng cho công tác nghiên c u công
nh n h p chu n. Có th l y các tiêu chu n c a châu Âu v i hàng nông s n, th c
ph m và tiêu chu n khu v c ASEAN v thi t b , máy móc h n ch các hàng hóa
nh hư ng n s c kh e con ngư i, ng th c v t, môi trư ng xâm nh p vào Vi t
Nam.
+ Chi ti t hóa danh m c hàng hóa c m nh p kh u h i quan và các cơ
quan ch c năng v ki m tra, ki m soát th trư ng có th ngăn ch n ư c hàng hóa
nguy h i xâm nh p vào th trư ng n i a, c bi t b ng con ư ng ti u ng ch.
+ Xây d ng và ban hành các quy nh c th v ch t lư ng hàng hóa và v
sinh an toàn th c ph m, k c quy trình và phương pháp ki m tra có th ngăn
ch n các hàng hóa có nh hư ng t i s c kh e con ngư i và môi trư ng.

49
+ Nghiên c u, b sung di n m t hàng ph i áp d ng h n ng ch thu quan hay
cho vi c xin gi y phép nh p kh u (mà th c ch t là không c p phép) b o h h p
lý, có ch n l c và có th i h n v i m t s s n ph m.
- Quy nh ch t ch hơn các i u ki n nh p kh u kh o nghi m ho c nh p
kh u s n xu t sinh v t c nh ngăn ng a nguy cơ l t ra ngoài môi trư ng s ng
c a dân cư như hi n tư ng nh p kh u c bươu vàng, rùa tai , h i ly ..
3.2. Nâng cao năng l c qu n lý nhà nư c
tri n khai Hi p nh TBT và Hi p nh SPS, Th tư ng Chính ph ã phê
duy t các quy t nh và án th c hi n. Hi n nay, các B và các a phương cũng
ã có chương trình, án c a mình th c hi n ch o c a Th tư ng Chính ph
v v n này. Các B có liên quan và các a phương ã hình thành các b ph n
u m i cũng như ph i h p x lý các v n TBT, SPS trong ph m vi ch c
năng qu n lý ư c giao. Vi c xây d ng, duy trì hàng rào k thu t c n thi t cũng
ư c m t s B , a phương quan tâm. Tuy nhiên, c n có s th ng nh t và ph i
h p ch t ch hơn n a hoàn thi n rào c n k thu t c a Vi t Nam nói chung và
rào c n môi trư ng nói riêng, trên cơ s ó, có m t s v n c n lưu ý sau:
- C n xây d ng quy trình xây d ng rào c n th ng nh t t t c các B ,
ngành, a phương v i s tham gia ch t ch c a các doanh nghi p. ánh giá l i
các rào c n hi n hành, trên cơ s ó phân tích tác ng c a các lo i rào c n, n u
không còn phù h p có th lo i tr lo i rào c n ó. Trên cơ s nh ng phân tích tác
ng có th l a ch n và thi t l p m c tiêu c a t ng lo i rào c n d a trên hai cơ s ,
m t là theo yêu c u và nguyên t c c a qu c t , hai là theo yêu c u và m c tiêu c a
qu c gia. Sau ó xác nh cơ s pháp lý xây d ng rào c n, xây d ng rào c n, chi n
lư c th c hi n và t ch c th c hi n, ki m tra, giám sát vi c th c hi n rào c n ó.

50
Có quy trình xây d ng như v y m i có s ng b và n nh trong quá
trình xây d ng và th c hi n rào c n nh m b o h s n xu t trong nư c, b o v
ngư i tiêu dùng và môi trư ng sinh thái.
- Xây d ng cơ ch ph i h p hi u qu gi a các cơ quan qu n lý: Vi c th c
hi n qu n lý hi n v n còn r t phân tán r t nhi u B , ngành và a phương. Vì v y
c n làm t t công tác ph i h p gi a các cơ quan qu n lý nhà nư c này. i v i
nh ng m t hàng hay s n ph m n m gi a giáp ranh hai ngành qu n lý ví d như
gi a th c ph m và dư c ph m, gi a thu c di t côn trùng v i hóa ch t c h i, c n
có quy nh c a Chính ph v vi c giao cho m t cơ quan ch trì và các bên liên
quan ph i h p.
- Nâng cao năng l c c a các cơ quan tr c ti p th c hi n ki m soát hàng hóa
nh p kh u: Th c t cho th y vi c ki m soát tiêu chu n, ch t lư ng hàng hóa khi
nh p kh u vào Vi t Nam v n còn nhi u l h ng, h i quan còn thi u các công c h
tr c n thi t và s ph i h p ch t ch t các cơ quan ch c năng. Theo ánh giá c a
cơ quan ch c năng, tình tr ng các lo i hàng hoá nh p kh u kém ch t lư ng, không
t tiêu chu n, hàng hóa nhi m c lâu nay ang b buông l ng, các cơ quan ch c
năng b t l c trong vi c ki m soát gây m t an toàn cho ngư ì tiêu dùng, gây t n h i
l i ích kinh t qu c gia. L c lư ng H i quan là cơ quan ch u trách nhi m ki m tra
ki m soát hàng hoá xu t nh p kh u, phát hi n và x lý nh ng hàng hoá có gian l n
thương m i, vi ph m các yêu c u v an toàn s c kho ngư i tiêu dùng. N u làm t t
nh ng quy nh, th c hi n úng quy n h n c a mình, h i quan s là cánh c a v ng
ch c b o v th trư ng n i a. Tuy nhiên, xác nh tiêu chu n ch t lư ng hàng
hóa xu t nh p kh u không ph i là i u d dàng. T trư c n nay, theo cách làm
truy n th ng h i quan ch làm ư c bư c ki m tra tiêu chu n ch t lư ng hàng hóa
b ng tr c quan và ki m tra h sơ như: xem nhãn mác xu t x , ch d n v tr ng
lư ng, danh m c thành ph n, các thông s v i n, cơ, bao bì óng gói; Ch ng

51
nh n b o hành, b o m hàng hoá... Hi n m t s ít i m thông quan hàng hóa
h i quan ã ư c trang b máy soi, máy dò nhưng cũng ch là làm ư c công vi c
thay ngư i nh n di n hình th c các lo i hàng hóa; Vì v y, ph n l n các lo i hàng
hóa c n ki m nh b ng các công c , phương ti n máy móc khoa h c h i quan
ành cho thông quan, nên ã không ít l n l t lư i nh ng lô hàng kém ch t
lư ng, không úng tiêu chu n. ngăn ch n nh ng hành vi gian l n thương m i
gây nh hư ng n s c kho và an toàn cho ngư i tiêu dùng, bên c nh vi c xây
d ng h th ng nh ng ch tài, quy nh tiêu chu n ch t lư ng hàng hóa cơ quan h i
quan c n có nh ng công c h tr và cơ ch ph i h p ch t ch gi a các ngành
ch c năng. Ngành H i quan c n l p b ph n ch c năng ki m soát ch t lư ng hàng
hóa, ư c trang b các công c h tr m b o xác minh, ki m nghi m ư c ch t
lư ng m u hàng hóa t i các c a kh u tr ng i m và l p các ơn v ki m soát ch t
lư ng hàng hóa lưu ng. Ph i h p ch t ch v i các cơ quan có th m quy n trong
vi c trang b ki n th c, thông tin cho cán b ki m soát t i c a kh u. C n thi t l p
cơ ch trao i thông tin n i b và trao i v i các cơ quan có th m quy n ngăn
ch n tình tr ng hàng hoá ã b t ch i nh p kh u m t c a kh u nhưng l i ư c
nh p kh u m t c a kh u khác. Tăng cư ng h p tác v i h i quan các nư c, các t
ch c qu c t có liên quan chia s thông tin và kinh nghi m trong vi c ngăn
ng a các hình th c gian l n thương m i gây nguy hi m cho s c kho ngư i tiêu
dùng. Bên c nh ó, hoàn thành vai trò tuy n u ngăn ch n hàng gi , hàng
nhái, hàng kém ch t lư ng, m i cán b h i quan ph i trang b ki n th c, thông tin
v các tiêu chu n, thông s k thu t hàng hoá, nh ng bi n pháp nghi p v , k năng
c n thi t trong ki m tra nh ng m t hàng có r i ro cao. i u quan tr ng n a là
c n h p tác ch t ch các hi p h i ngành ngh y m nh công tác tuyên truy n,
chung tay b o v ngư i tiêu dùng, b o v uy tín và thương hi u c a các doanh
nghi p làm ăn chân chính.

52
- u tư cơ s v t ch t và các bi n pháp khác m b o cho vi c ki m tra
ch t lư ng hàng hóa: Do cơ s v t ch t và trang thi t b nhi u c a kh u c a Vi t
Nam còn h n ch không áp ng ư c nhu c u ki m tra ch t lư ng hàng hóa khi
thông quan. Vì v y ngăn ch n các hàng hóa kém ph m ch t và nh m t o ra rào
c n thương m i nói chung và rào c n môi trư ng nói riêng, Vi t Nam c n xây d ng
quy nh v c a kh u thông quan. ây là bi n pháp ch nh c a kh u thông quan
i v i m t s s n ph m hàng hóa v i lý do c a kh u khác chưa có i u ki n ki m
tra, là bi n pháp WTO không c m, các nư c khác trên th gi i thư ng s d ng.
- Ch ng h i nh p kinh t qu c t và t trang b ki n th c v tranh ch p
thương m i liên quan n môi trư ng: Tích c c, ch ng tham gia vòng àm phán
Doha, m nh d n s d ng cơ ch gi i quy t tranh ch p c a các tho thu n môi
trư ng a phương Multilateral Environmental Agreements-MEAs và WTO gi i
quy t m t cách bình ng các tranh ch p thương m i qu c t . Nghiên c u k lư ng
các v tranh ch p v thương m i g n v i môi trư ng s giúp chúng ta b o v ư c
hàng nh p kh u c a Vi t Nam vư t qua rào c n khi b các nư c khác áp d ng các
bi n pháp h n ch ho c c m nh p kh u v i lý do g n v i môi trư ng, ng th i
kinh nghi m t các v tranh ch p ó s giúp chúng ta ngăn ch n h p lý hàng nh p
kh u vào Vi t Nam gây tác ng x u t i môi trư ng.
3.3. Nâng cao ý th c c a doanh nghi p nh p kh u và ngư i tiêu dùng
* i v i doanh nghi p:
Th i gian qua ã có nhi u lô hàng ã nh p kh u trót l t vào th trư ng trong
nư c không m b o ch t lư ng như th c ph m nhi m melamine, kem ánh răng
nhi m c, tân dư c gi , hàng nông ph m dư lư ng hóa ch t, ho c kém ch t
lư ng, các lo i ph tùng, linh ki n ô tô không t tiêu chu n an toàn v n ang
ư c th m l u vào trong nư c. M t s doanh nghi p ã dùng nhi u th o n
ưa các lo i hàng gi , hàng kém tiêu chu n, ch t lư ng vào th trư ng n i a ví d

53
như s d ng ch ng t , ch ng nh n gi m o ch t lư ng, mô t sai hàng hoá, chuy n
i lo i hình thương m i và gian l n xu t x hàng hoá. Do v y, c n nâng cao nh n
th c c a doanh nghi p nh p kh u v v n môi trư ng và b o v môi trư ng.
Ngoài các bi n pháp như tuyên truy n v m t pháp lu t cũng c n có các ch tài
nghiêm kh c x lý nh ng doanh nghi p nh p kh u c tình vi ph m pháp lu t v
môi trư ng.
* i v i ngư i tiêu dùng:
C n có nh ng bi n pháp tuyên truy n pháp lu t cho ngư i tiêu dùng và
hư ng d n ngư i tiêu dùng cách th c nh n bi t s n ph m có áp ng yêu c u v
môi trư ng và v sinh an toàn hay không. Phát huy quy n l c c a ngư i tiêu dùng
hơn n a thông qua các H i b o v quy n l i ngư i tiêu dùng thái c a ngư i
tiêu dùng tr thành rào c n môi trư ng vô hình nhưng l i có tác d ng m nh m
nh t vì ngư i tiêu dùng chính là i tư ng quy t nh s kh năng t n t i c a m t
m t hàng trên th trư ng.

54
K T LU N
M c dù có nhi u quan i m và nh nghĩa khác nhau v rào c n môi trư ng
nhưng công c này ang ngày càng ư c s d ng ph bi n trong chính sách
thương m i qu c t c a nhi u qu c gia nh m hai m c tiêu chính là b o v môi
trư ng và b o h s n xu t. Vi t Nam ang trong quá trình tham gia h i nh p kinh
t qu c t nên c n nghiên c u v rào c n này không ch tìm cách nâng cao tiêu
chu n áp ng yêu c u v môi trư ng c a nh ng m t hàng xu t kh u mà còn s
d ng chúng m t cách hi u qu trong qu n lý các ho t ng nh p kh u.
Vi t Nam ã xây d ng ư c m t h th ng pháp lý có th ư c coi là nh ng
rào c n môi trư ng phù h p v i các quy nh và cam k t qu c t mà Vi t Nam
tham gia. Tuy nhiên, nh ng quy nh này còn khá r i r c, chưa ng b và chưa
ư c th c hi n m t cách hi u qu do thi u s ph i h p c a các cơ quan ch c năng
và ý th c b o v môi trư ng cũng như tuân th pháp lu t c a các doanh nghi p
nh p kh u. Vì v y, không nh ng rào c n này chưa phát huy tác d ng b o h s n
xu t trong nư c mà nhi u hàng hóa không m b o v sinh an toàn th c ph m, gây
ô nhi m môi trư ng v n b nh p kh u vào Vi t Nam trong th i gian qua gây tâm lý
hoang mang cho ngư i tiêu dùng, nh hư ng n ch t lư ng cu c s ng c a ngư i
dân và môi trư ng.
có th s d ng hi u qu công c rào c n môi trư ng, Vi t Nam c n hoàn
thi n l i h th ng tiêu chu n k thu t, có các bi n pháp ch tài ch t ch và nâng
cao hơn n a năng l c qu n lý c a nhà nư c ng th i nâng cao ý th c b o v môi
trư ng c a các doanh nghi p và ngư i tiêu dùng trong nư c.

55
TÀI LI U THAM KH O
Tài li u ti ng Vi t
1. B Công Thương ph i h p v i y ban châu Âu (2008), Báo cáo cu i
cùng ánh giá tác ng t ng th khi Vi t Nam tr thành thành viên c a WTO n
thay i xu t nh p kh u và th ch , Hà N i.
2. B K ho ch và u tư (2010), Báo cáo tác ng c a h i nh p kinh t
qu c t i v i n n kinh t sau ba năm Vi t Nam gia nh p WTO, Hà N i.
3. D án Thúc y thương m i (STAR) (2008), S tay tham kh o Tiêu
chu n, o lư ng ánh giá s phù h p và Hi p nh TBT, Hà N i.
4. inh Văn Thành (2005), Rào c n trong thương m i qu c t , Vi n Nghiên
c u Thương m i.
5. Nguy n H u Kh i (2005), Hàng rào phi thu quan trong chính sách
thương m i qu c t , Nhà xu t b n Lao ng – Xã h i.
6. Công ty Pi, S tay Hư ng d n v “Rào c n xanh” trong WTO, Nhà xu t
b n H ng c.
Tài li u ti ng Anh
1. Arthur Edmond Appleton (1997), “Environmental Labelling
Programmes: International Trade Law Implications”, International Environmental
Law and Policy Series, Kluwer Law International London – the Hague – Boston.
2. Barry C. Field, Martha K. Field (2002), “Environmental economics, an
Introduction”, McGraw- Hill Irwin

56
3. Huang Qing (2007), “Green barrier disguises face of protectionism”,
China Daily
4. Keith E. Maskus, John S. Wilson, Tsunehiro Otsuki, “Quantifying the
Impact of Technical Barriers to Trade - A Framework for Analysis”
5. Eric Neumayer (2001), “Greening trade and investment, environment
protection without protectionism”, Earthscan Publications Ltd, London and
Sterling, VA
6. Fiona Macmillan (2001), “WTO and the environment”, London: Sweet &
Maxwell.
7. S. Charnovitz, “Free Trade, fair trade, green trade: defogging the
debate”, Cornell International Law Journal, 27, 1994, pp. 459- 525.
8. Yongning Wang (2007), “Green Barrier Promotes Sustainable
Development of Chinese Foreign Trade”, International Journal of Business and
Management, Vol. 2, No.
Trang web
Trang web v các văn b n quy ph m pháp lu t c a B Tư pháp
https://vbqppl.moj.gov.vn

Đề tài: Rào cản môi trường của Việt Nam trong quản lý nhập khẩu

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Đề tài: Rào cản môi trường của Việt Nam trong quản lý nhập khẩu

Similar to Đề tài: Rào cản môi trường của Việt Nam trong quản lý nhập khẩu (20)

More from Dịch vụ viết bài trọn gói ZALO 0917193864

More from Dịch vụ viết bài trọn gói ZALO 0917193864 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Đề tài: Rào cản môi trường của Việt Nam trong quản lý nhập khẩu