SlideShare a Scribd company logo
1 of 47
Download to read offline
Caùc roái loaïn Maõn Kinh
TS Voõ Minh Tuaán
BM Saûn- ÑHYD HCM
NOÄI DUNG
Ñònh nghóa
Sinh beänh hoïc
Laâm saøng
Ñieàu trò
Keát luaän
ÑÒNH NGHÓA
ÑÒNH NGHÓA
Thôøi kyø tröôùc maõn kinh: gaàn troïn cuoäc
ñôøi PN töø kyø KN ñaàu tieân → kyø KN ñeàu
ñaën cuoái cuøng
Thôøi kyø quanh maõn kinh: gñ chuyeån tieáp
2-5 naêm (2-10naêm) tröôùc khi KN ngöøng
haún, gaëp 35-50 tuoåi, ñaëc tröng coù RLKN
do giaûm progesterone
ÑÒNH NGHÓA
Thôøi kyø maõn kinh
– Keát thuùc gñ chuyeån tieáp töï nhieân cuûa cuoäc
soáng sinh saûn PN
– Heát kinh vónh vieãn sau khi BT ngöng tieát
estrogen
– Tuoåi MK: tuoåi chaám döùt vónh vieãn kinh
nguyeät ( thôøi kyø MK)- khaùi nieäm hoài cöùu
– Tuoåi MK TB # 48 - 52 tuoåi
ÑÒNH NGHÓA
– MK<40 tuoåi laø MK sôùm & >55 tuoåi laø MK
muoän
Thôøi kyø haäu maõn kinh
– Thöôøng töø 12 thaùng sau kyø KN cuoái cuøng
– Ñaëc tröng do thieáu huït estrogen. Estrogen vaãn
coøn/ cô theå ôû möùc raát thaáp, khoâng ñuû ñeå ñaùp
öùng nhu caàu cô theå, baûo veä PN vôùi caùc beänh lyù
& chöùc naêng sinh saûn
SINH BEÄNH HOÏC
Neàn taûng cô sôû cuûa söï giaûm daàn & hoaøn
toaøn hoaït ñoäng coù chu kyø cuûa cô quan
sinh saûn PN vaøo thôøi kyø maõn kinh do
chính baûn thaân BT
Söï maát ñi caùc noaõn baøo & caùc nang BT
daãn ñeán haøng loaït caùc xaùo troän cuûa truïc
haï ñoài - tuyeán yeân & giaûm daàn estrogen,
caùc chaát öùc cheá
SINH BEÄNH HOÏC
Quanh maõn kinh
– Chaát öùc cheá coù choïn loïc phoùng thích FSH/tuyeán
yeân ↑ → FSH↑: t/c CLS ñaàu tieân
– Chaát öùc cheá ñöôïc toång hôïp töø TB haït BT tieát ra
trong dòch nang. Giaûm tieát chaát öùc cheá/ BT baét
ñaàu sôùm # 35 tuoåi & taêng leân sau 40 tuoåi
– FSH↑ → nang noaõn pt nhanh → chu kyø KN
ngaén & khoâng coù pha hoaøng theå: t/c LS ñaàu tieân
SINH BEÄNH HOÏC
Maõn kinh
– Löôïng nang noaõn → SX estrogen↓↓ khoâng
ñuû gaây LH ↑ → Ruïng tröùng bò ngöøng, khoâng
ñeàu ñaën→ LS: KN khoâng ñeàu &ø pha hoaøng
theå ngaén, khoâng ruïng tröùng
– BT suy kieät, giaûm SX steroid →RL cô cheá
feedback yeân - haï ñoài → ↑ gonadotropin
tuyeán yeân nhöng GnRH haï ñoài khoâng ñoåi
– ↓ chaát öùc cheá +↓estradiol → ↑ FSH sôùm
SINH BEÄNH HOÏC
Thay ñoåi cuûa BT
– Thai nhi nöõ baét ñaàu trong TC coù # 6 trieäu
noaõn nguyeân phaùt →600.000 luùc sinh →
300.000/1er KN→ ≤10.000 / gaàn MK
– > 35 tuoåi, BT baét ñaàu ↑ kích thöôùc, troïng
löôïng & soá löôïng nang noaõn.
– BT sau MK tieát raát ít estradiol -progesterone
– Moâ ñeäm BT (TB voû) tieáp tuïc bò kích thích bôûi
LH → SX androstenedione & testosterone
SINH BEÄNH HOÏC
– Estrone chieám ña soá / löôïng
estrogen do androstenedione ↪
estrone ôû da (môõ)
– Noàng ñoä estradiol & estrone lieân
quan vôùi BMI
– Estrogen thaáp khoâng ñuû cho sinh
saûn, vaãn coù ôû caùc moâ (BT,TTT,
môõ, cô, gan)→ bieåu loä thieáu
estrogen ≠ ôû caùc PN
SINH BEÄNH HOÏC
Maõn kinh coù theå ñöïôc xem nhö moât hieän
töôïng sinh lyù töï nhieân mang tính baûo veä:
khoûi söï sinh saûn khoâng mong muoán & söï
taêng sinh, ñöôïc khôûi ñoäng do thieáu huït
estrogen laø haäu quaû cuûa söï kieät noaõn BT
theo tuoåi
LAÂM SAØNG
- Thôøi kyø quanh maõn kinh
Vuù ñau caêng do ↑ tính thaám thaønh maïch
↑ phaân baøo ôû moâ vuù & NMTC→ dò döôõng, taêng sinh →
RLKN, ung thö
Chaát nhôøn CTC trong & loûng suoát chu kyø (# tröôùc ruïng
tröùng)
RLKN: CK ngaén, thöa, rong kinh, rong huyeát, cöôøng
kinh
Hoäi chöùng tieàn kinh xuaát hieän/naëng theâm: taêng caân,
chöôùng buïng, traèên buïng döôùi, ñau vuù, roái loaïn taâm tính
nhö lo aâu, caêng thaúng, baát an…
LAÂM SAØNG
- Thôøi kyø quanh maõn kinh
Phuï nöõ quanh MK than phieàn nhieàu t/c
côn boác hoûa, ñoå moà hoâi ñeâm, AÑ, soùn tieåu, khoù
nguû, RL chöùc naêng tình duïc, taâm tính, maát trí
nhôù, meät moûi…
Nhöõng ngh/c doïc thaáy chæ coù nhöõng t/c veà vaän
maïch, aâm ñaïo vaø khoù nguû laø chaéc chaén coù lq
quanh MK. Caùc t/c (maát trí nhôù, meät moûi) coù
theå do côn boác hoûa thöôøng xuyeân hay khoù nguû
LAÂM SAØNG
- Thôøi kyø quanh maõn kinh
Côn boác hoûa
– Laø caûm giaùc noùng ñoät ngoät, nhaát laø ôû maët,
coå & ngöïc
– Thôøi gian moãi côn thñoåi, TB # 4 phuùt
– Thöôøng keøm ñoå nhieàu moà hoâi &ø ôùn laïnh
– Tyû leä xuaát hieän nhieàu nhaát vaøo cuoái TK
quanh MK, 65%PN
– ÔÛ Myõ, thöôøng gaëp PN da ñen, goác Myõ Latin
& ít gaëp PN Hoa, Nhaät so vôùi PN da traéng
LAÂM SAØNG
- Thôøi kyø quanh maõn kinh
– Huùt thuoác laù gia taêng khaû naêng boác hoûa
– Nhöõng yeáu toá khaùc (PT,hñoäng theå löïc, BMI,
nghieän röôïu, KTXH) khoâng chaéc chaén coù
lieân quan
– Ña soá PN boác hoûa chæ thoaùng qua,↘ sau vaøi
thaùng (30-50%) & chaám döùt sau 4-5 naêm
(85-90%) nhöng10-15% PN coù boác hoûa
nhieàu naêm sau MK
LAÂM SAØNG
- Thôøi kyø quanh maõn kinh
– N/c veà söùc khoeû PN ôû ña TT toaøn nöôùc Myõ:
noàng ñoä cao FSH coù lieân quan moät caùch
ñoäc laäp vôùi côn boác hoûa
– Androgen ñöôïc gôïi yù ñeán khi quan saùt thaáy
raèng boác hoûa phoå bieán ôû nam giôùi bò K
tuyeán tieàn lieät / duøng lieäu phaùp loaïi tröø
androgen
LAÂM SAØNG
- Thôøi kyø quanh maõn kinh
Trieäu chöùng ôû AÑ
– AÑ khoâ, khoù chòu, ngöùa, giao hôïp ñau, 30% PN/
suoát gñoaïn cuoái quanh MK → 47% PN gñ muoän
hôn
– Khoâng # boác hoûa, t/c AÑ thöôøng dai daúng, xaáu ñi
theo tuoåi taùc
– T/c AÑ coù lq noàng ñoä thaáp cuûa androgen, khoâng
phaûi cuûa estrogen
– T/c tieát nieäu (tieåu gaáp, tieåu nhieàu laàn, bí tieåu,tieåu
khoâng töï chuû) khoâng lq roõ gñ tieàn MK
LAÂM SAØNG
- Thôøi kyø maõn kinh
Taét kinh vónh vieãn - daáu hieäu chính
– Thöôøng sau taét kinh lieân tieáp 12 thaùng
– PN ñang ÑT progestogen (RLKN QMK)
sau khi ngöng thuoác maø khoâng gaây ñöôïc
xuaát huyeát TC→ MK (test progestogen)
– MK xaûy ra eâm ñeàm / xaùo troän tuøy thuoäc vaøo
nhieàu yeáu toá ( GD, VH XH, möùc ñoä
androgen chuyeån thaønh estrogen)
LAÂM SAØNG
- Thôøi kyø maõn kinh
Xaùo troän
– T/c vaän maïch: côn boác hoûa & ñoå moà hoâi ñeâm
– T/c AÑ: khoâ, khoù chòu ,ngöùa ,giao hôïp ñau
– Khoù nguû
– Choùng maët, nhöùc ñaàu, teâ caùc ñaàu chi
– Roái loaïn taâm lyù, meät moûi, giaûm suùt trí nhôù
– Duø MK dieãn ra eâm ñeàm/ coù xaùo troän thì haäu
quaû cuûa söï thieáu huït estrogen/MK ñeàu khoâng
theå traùnh ñöôïc ôû taát caû phuï nöõ
LAÂM SAØNG
- Thôøi kyø maõn kinh
Haäu quaû treân hình thaùi
– Voùc ngöôøi nhoû daàn, löng coøng, öù ñoïng môõ ôû nhieàu
nôi, thay ñoåi heä thoáng loâng, da maët nhaên &ø maát tính
ñaøn hoài
– Vuù nhoû, cô quan sinh duïc teo nhoû
– TC, BT teo nhoû daàn
– Loaïn döôõng ôû AH, AÑ deã chaûy maùu
– Ñoä acid AÑ giaûm do maát tröïc truøng Doderlein
– RL tieát nieäu: vieâm BQ khoâng do nhieãm truøng, gaây
tieåu gaét, tieåu nhieàu laàn, tieåu khoâng töï chuû
LAÂM SAØNG
- Thôøi kyø maõn kinh
Haäu quaû treân bieán döôõng
– Cholesterol &ø triglyceride ↑, LDL-C ↑
– HDL-C ↑ ít → tyû leä HDL / LDL ↓ → nguy cô
TBMMN & tai bieán maïch vaønh↗
– Deã bò tieåu ñöôøng, nhaát laø coù CHA hoaëc maäp phì
Haäu quaû treân heä xöông
– Do estrogen coù taùc duïng laøm chaäm söï tieâu xöông &
taêng tieát calcitonine →PN sau maõn kinh ñeã bò gaõy
xöông coå tay vaø xöông ñuøi do tình traïng loaõng
xöông
LAÂM SAØNG
- Thôøi kyø maõn kinh
Haäu quaû heä tim maïch
– Estrogen baûo veä PN ñv B.maïch vaønh, maïch naõo→ PN/
tuoåi HÑSD ít bò B.tim maïch hôn so nam giôùi
– Sau MK, ↓ estrogen→ ↑ B.maïch vaønh, m.naõo =nam giôùi
Haäu quaû treân yeáu toá ñoâng maùu
– Nguy cô bò thuyeân taéùc maïch maùu ↑, nhaát laø ytoá nguy cô
(nghieän thuoác laù, beùo phì, CHA)
– Estrogen töï nhieân khoâng ↑ nguy cô thuyeân taéc, nhöng
estrogen toång hôïp ↑ nguy cô qua taùc duïng ↑ thrombine,
↑ fibrinogen.
LAÂM SAØNG
- Thôøi kyø maõn kinh
ÑIEÀU TRÒ
- Thôøi kyø quanh maõn kinh
Thuoác ngöøa thai
– Loaïi theá heä môùi: 20 g ethinyl estradiol -1mg
desogestrel → PN thieáu estrogen töông ñoái
– Coù theå duøng ñeán MK/ PN khoâng nguy cô tim maïch:
huùt thuoác laù, CHA, beänh maïch vaønh, cholesterol
maùu cao
– Haøm löôïng estrogen/ vieân ngöøa thai cao = 4 laàn/
vieân thuoác HRT→ muoän laém laø ñeán 50 tuoåi phaûi
ñoåi sang noäi tieát thay theá
ÑIEÀU TRÒ
- Thôøi kyø quanh maõn kinh
Progestins
– Ñöôïc duøng trong 10 ngaøy/ thaùng ñeå gaây ra
hieän töôïng haønh kinh
– Progesterone uoáng coù taùc duïng raát gioáng
progesterone töï nhieân nhöng taùc duïng yeáu
vaø thôøi gian baùn huyû ngaén neân hieän nay
ngöôøi ta thöôøng duøng caùc progestins
ÑIEÀU TRÒ
- Thôøi kyø maõn kinh
ÑIEÀU TRÒ
- Thôøi kyø maõn kinh
PN 50 tuoåi vôùi tuoåi thoï # 80 seõ traõi qua
1/3 cuoäc ñôøi trong thôøi kyø MK →Nhieäm
vuï quan troïng cuûa BS phuï khoa laø theo
doõi & coù bp ñaûm baûo chaát löôïng cuoäc
soáng cho hoï
Lieäu phaùp noäi tieát thay theá coù vai troø
quan troïng / ñieàu trò xaùo troän MK
ÑIEÀU TRÒ
- Thôøi kyø maõn kinh
Muïc ñích chính cuûa HRT
– ÑT caùc tr/c than phieàn chuû quan do MK
– Ngaên ngöøa caùc xaùo troän do thieáu huït estrogen
Löïa choïn estrogen
– Choïn estrogen töï nhieân, gaàn töï nhieân: conjugated equine
estrogen 0.625 mg, micronized estradiol 1mg, piperazine
estrone sulfate1.25mg, valerate estrogen 1mg
– Chuù yù 2 cô quan raát nhaïy caûm vôùi estrogen laø vuù &
NMTC → duøng progestins ñoàng thôøi vôùi estrogen ñeå baûo
veä
ÑIEÀU TRÒ
- Thôøi kyø maõn kinh
Taùc duïng phuï cuûa estrogen thay theá
– Xuaát huyeát aâm ñaïo
– Taêng caân, giöõ nöôùc, buoàn noân, ñau vuù, thay
ñoåi tính khí
– Taêng sinh NMTC, K.NMTC, xuaát huyeát AÑ
baát thöôøng
– K.vuù: estrogen trò lieäu laøm boäc loä K vuù chöa
bieåu hieän→ ↗ xuaát ñoä K.vuù
ÑIEÀU TRÒ
- Thôøi kyø maõn kinh
Choáng chæ ñònh HRT
CCÑ tuyeät ñoái
– K.sinh duïc phuï thuoäc estrogen: vuù, NMTC
– Thuyeân taéc maïch ñang dieãn tieán
– Beänh lyù gan, nhaát laø gan maät ñang dieãn tieán
CCÑ töông ñoái
– RL maõn tính chöùc naêng gan
– CHA khoâng kieåm soaùt
– Tieàn caên thuyeân taéc maïch
– U xô TC, laïc NMTC ñang hoaït ñoäng
– Tieåu porphyrine caáp töøng hoài
– Tieåu ñöôøng khoâng kieåm soaùt ñöôïc
ÑIEÀU TRÒ
- Thôøi kyø maõn kinh
HRT- Hieäu quaû chaéc chaén & vaán ñeà coøn baøn caõi
– RL vaän maïch
– Dinh döôõng cq SD, ham muoán tình duïc, tính khí, giaác nguû
– Khoái xöông, döï phoøng loaõng xöông
– Baûo veä tim maïch
– Ung thö vuù
– Hieäu quaû theo tuoåi
HRT- Nhöõng hieäu quaû chaéc chaén
– Hieäu quaû nhaát treân RL vaän maïch
– Duy trì tình traïng dinh döôõng cq.SD
– Giöõ vöõng tình traïng ham muoán tình duïc bình thöôøng
– Vaán ñeà quan troïng ñaët ra laø lieàu ban ñaàu thaáp nhaát vaø coù hieäu
quaû nhaát
ÑIEÀU TRÒ
- Thôøi kyø maõn kinh
Caùc lyù do choáng laïi vieäc duøng HRT
[Christoph Keck – Module 16]
– Noãi baên khoaên cho raèng noäi tieát toá gaây ung thö
– Nhieàu phuï nöõ sôï taêng caân nhieàu vaø hoaëc taùi khôûi
phaùt chu kyø haønh kinh
– Caùc CCÑ treân caùc tôø rôi keøm theo ñôn thuoác
khoâng coøn phuø hôïp vôùi caùc thoâng tin môùi nhaát &
thöïc chaát caøng laøm cho ngöôøi ta sôï
ÑIEÀU TRÒ
- Thôøi kyø maõn kinh
Ñieàu trò maõn kinh lyù töôûng nhaát ???
ÑIEÀU TRÒ
- Thôøi kyø maõn kinh
Höôùng daãn söû duïng HRT
Theo GS.Jean Belaisch
– Khoâng neân duøng sau 60 tuoåi
– Khoâng neân duøng khi coù nguy cô veà maïch maùu ( CHA,
beùo phì, ↗môõ maùu )
– Neân baét ñaàu ÑT sôùm
– Neân söû duïng qua ñda & duøng progesterone töï nhieân
– Söû duïng lieàu thaáp nhaát coù hieäu quaû
– Thôøi gian?-Choïn löïa ? “giöõa thaày thuoác & BN”
ÑIEÀU TRÒ
- Thôøi kyø maõn kinh
FDA &ø Hoäi Phuï saûn Myõ
– HRT neân duøng ôû lieàu thaáp nhaát & thôøi gian ngaén nhaát coù theå
trong ÑT tr/c MK
Hoäi Maõn kinh Baéc Myõ
– Tr/c vaän maïch nheï → thay ñoåi loái soáng, hoaëc + pp ÑT khoâng keâ
toa
– Côn boác hoûa TB - naëng →HRT laø lieäu phaùp chuaån
ÑT vôùi progestin, SSRI hoaëc gabapentin → thay theá traùnh duøng
estrogen
FDA, Hoäi Maõn kinh Baéc Myõ & Hoäi Phuï saûn Canada
– Söû duïng cheá phaåm estrogen aâm ñaïo khi caùc tr/c MK chæ giôùi haïn
ôû aâm ñaïo
ÑIEÀU TRÒ
- Thôøi kyø maõn kinh
Lieäu phaùp haønh vi & lieäu phaùp khoâng noäi tieát - coøn baøn caõi
– Taäp theå duïc, yoga, thö giaõn cô
– Taäp hít thôû chaäm (vöøa ñi vöøa hít thôû)
– Chaâm cöùu
– Thaûo döôïc Trung Hoa, daàu caây daï anh thaûo, nhaân saâm, caây
kava, coû caây ba laù ñoû
– Vitamin E, thuoác choáng oxy hoùa, laõo hoùa
– Khaåu phaàn aên coù ñaäu naønh & cheá phaåm estrogen thöïc vaät
– Khaåu phaàn aên caù ít thòt, nhieàu rau quaû töôi
HRT
- Löïa choïn noäi tieát toá [ Christoph Keck- M16]
Choïn thaønh phaàn Estrogen
– Neân choïn loaïi töï nhieân(estradiol, estron, estron
sulphate, estriol) >>estrogen toång hôïp (ethinylestradiol,
mestranol)
– Baát lôïi /estrogen töï nhieân: bò chuyeån hoùa nhanh
/ñ.uoáng→ lieàu cao môùi hieäu quaû
– Lôïi ñieåm estrogen toång hôïp laø coù goác ethinyl laøm chaäm
thoaùi giaùng→ Baát lôïi: taùc duïng maïnh chuyeån hoùa ôû gan,
TDPnhieàu( ñoâng maùu)
→ khoâng duøng trong HRT
HRT
- Löïa choïn noäi tieát toá
Choïn thaønh phaàn estrogen
– Estrogen lieân hôïp thöôøng duøng nhaát laø loaïi coù hoãn hôïp 9
muoái estrogen töø nöôùc tieåu ngöïa caùi (estradiol valerat,
estradiol vi haït)
– Estradiol coù TD taêng sinh maïnh (NMTC) >>Estron >> Estriol
khoâng TD
– Daïng thöôøng duøng Estron sulphate ↪ Estradiol
– Do TD taêng sinh/Estradiol → nguy cô K.NMTC →chæ duøng
Estradiol ñôn ñoäc ôû PN caét TC toaøn phaàn
→ Estrogen keát hôïp Progestin
HRT
-Löïa choïn noäi tieát toá
Choïn thaønh phaàn Progestin
– Progestin laø daãn chaát progesteron xphaùt töø nhaân pregnan &
daãn chaát nortestosteron xphaùt töø nhaân estran(#estrogen)
– Progesteron laø ñoái vaän estrogen töï nhieân, öùc cheá TSNMTC
& chuyeån thaønh daïng cheá tieát. Coøn öùc cheá toång hôïp caùc thuï
theå estrogen & kích thích estradiol ↪ estron
– Estrogen + progestin →↘TD coù lôïi estrogen (B.tim maïch )
HRT
- Löïa choïn noäi tieát toá
Choïn thaønh phaàn progestin
– Progestin coù TD raát thay ñoåi tuøy daãn chaát
progesteron ( khoâng TD ch.hoùa gan),
19-nortestosteron (TD ch.hoùa lipid)
– Progestin coøn coù TD androgen hay
antiandrogen töøng phaàn
– Neân boå sung progestin ≥10ngaøy/ thaùng
(neáu < bò TS & KNMTC)
HRT
- Löïa choïn noäi tieát toá
Caùc loaïi HRT treân thò tröôøng VN
– CLIMEN:21v 2 mg estradiol valerate
1 mg cyproteron acetate
– CYCLO- PROGYNOVA:21v 2 mg estradiol valerate
0.5mg norgestrel
– LIVIAL : 28v 2.5mg Tibolone
– PAUSOGEST: 28v 2 mg estradiol hemihydrate
1 mg norethisteron acetate
– PROGYLUTON: 11v 2mg estradiol valerate
10v 2mg estradiol valerate
0.5mg norgestrel
– PROGYNOVA 28v 2mg estradiol valerate
ÑIEÀU TRÒ
- Thôøi kyø maõn kinh
LIVIAL- TIBOLONE
– Daãn xuaát Norethisterone
Gonadomimetique: progestatif > estrogen >
androgen
– Hieäu quaû: RL vaän maïch, thieåu döôõng cqSD, xöông, (tim
maïch?)
– Öu ñieåm: kieåm soaùt NMTC, maät ñoä vuù
– CCÑ: gioáng estrogen
– Khoâng coù taùc duïng baûo veä choáng ung thö vuù
ÑIEÀU TRÒ
- Thôøi kyø maõn kinh
Ñieàu trò khaùc xen keõ HRT
– Khoâng coù gì
– Veä sinh cuoäc soáng: thöùc aên, thuoác laù, taäp theå duïc
– ÑT tr/c:
 Clonidine –veralipride
 Estogene boâi taïi choã
 Calci+ Vit D- biphosphonate
– Lieäu phaùp thöïc vaät
– SERMs ( selective estrogen receptor modulator)
KEÁT LUAÄN
Ñaëc ñieåm sinh hoïc quanh MK laø tình traïng
cöôøng estrogen töông ñoái, khoâng do estrogen
taêng maø laø thieáu, khoâng coù progesterone ñeå
giaûm bôùt taùc duïng cuûa estrogen
Maõn kinh laø giai ñoaïn sinh lyù ôû PN
Thieáu huït estrogen laø ngnhaân chính gaây neân
moïi bieåu hieän cuûa tuoåi giaø, aûnh höôûng tröïc tieáp
ñeán caùc sinh hoaït (loaõng xöông & B.maïch
vaønh)
KEÁT LUAÄN
Söï thieáu huït estrogen trong MK coù theå
buø ñaép baèng HRT
Söû duïng HRT ñoøi hoûi phaûi coù söï hieåu
bieát & thaän troïng cuûa ngöôøi thaày thuoác
nhaèm giuùp PN caûm thaáy thoaûi maùi ñeå coù
theå tieáp tuïc hoaït ñoäng XH cho ñeán
nhöõng naêm cuoái cuøng cuûa cuoäc ñôøi
CÁC RỐI LOẠN MÃN KINH

More Related Content

What's hot

KHUNG CHẬU VỀ PHƯƠNG DIỆN SẢN KHOA
KHUNG CHẬU VỀ PHƯƠNG DIỆN SẢN KHOAKHUNG CHẬU VỀ PHƯƠNG DIỆN SẢN KHOA
KHUNG CHẬU VỀ PHƯƠNG DIỆN SẢN KHOASoM
 
Nghiệm pháp lọt ngôi chỏm
Nghiệm pháp lọt ngôi chỏmNghiệm pháp lọt ngôi chỏm
Nghiệm pháp lọt ngôi chỏmSoM
 
VẾT MỔ CŨ MỖ LẤY THAI
VẾT MỔ CŨ MỖ LẤY THAIVẾT MỔ CŨ MỖ LẤY THAI
VẾT MỔ CŨ MỖ LẤY THAISoM
 
CASE LÂM SÀNG SẢN (1).pptx
CASE LÂM SÀNG SẢN (1).pptxCASE LÂM SÀNG SẢN (1).pptx
CASE LÂM SÀNG SẢN (1).pptxlinhnht78
 
Ối vỡ sớm, ối vỡ non
Ối vỡ sớm, ối vỡ nonỐi vỡ sớm, ối vỡ non
Ối vỡ sớm, ối vỡ nonVõ Tá Sơn
 
2 sinh-ly-kinh-nguyet
2 sinh-ly-kinh-nguyet2 sinh-ly-kinh-nguyet
2 sinh-ly-kinh-nguyetDuy Quang
 
Khám thai
Khám thaiKhám thai
Khám thaiSoM
 
CTG CĂN BẢN TRONG THỰC HÀNH SẢN KHOA ACOG 2009
CTG CĂN BẢN TRONG THỰC HÀNH SẢN KHOA ACOG 2009CTG CĂN BẢN TRONG THỰC HÀNH SẢN KHOA ACOG 2009
CTG CĂN BẢN TRONG THỰC HÀNH SẢN KHOA ACOG 2009SoM
 
BĂNG HUYẾT SAU SINH
BĂNG HUYẾT SAU SINHBĂNG HUYẾT SAU SINH
BĂNG HUYẾT SAU SINHSoM
 
THAI NGOÀI TỬ CUNG
THAI NGOÀI TỬ CUNGTHAI NGOÀI TỬ CUNG
THAI NGOÀI TỬ CUNGSoM
 
XÁC ĐỊNH TUỔI THAI VÀ CÁC VẤN ĐỀ CÓ LIÊN QUAN
XÁC ĐỊNH TUỔI THAI VÀ CÁC VẤN ĐỀ CÓ LIÊN QUANXÁC ĐỊNH TUỔI THAI VÀ CÁC VẤN ĐỀ CÓ LIÊN QUAN
XÁC ĐỊNH TUỔI THAI VÀ CÁC VẤN ĐỀ CÓ LIÊN QUANSoM
 
XUÂT HUYẾT BA THÁNG CUỐI THAI KỲ
XUÂT HUYẾT BA THÁNG CUỐI THAI KỲXUÂT HUYẾT BA THÁNG CUỐI THAI KỲ
XUÂT HUYẾT BA THÁNG CUỐI THAI KỲSoM
 
NGÔI, THẾ, KIỂU THẾ
NGÔI, THẾ, KIỂU THẾNGÔI, THẾ, KIỂU THẾ
NGÔI, THẾ, KIỂU THẾSoM
 
OXYTOCIN TRONG SẢN KHOA - TĂNG CO BẰNG OXYTOCIN - KHỞI PHÁT CHUYỂN DẠ BẰNG OX...
OXYTOCIN TRONG SẢN KHOA - TĂNG CO BẰNG OXYTOCIN - KHỞI PHÁT CHUYỂN DẠ BẰNG OX...OXYTOCIN TRONG SẢN KHOA - TĂNG CO BẰNG OXYTOCIN - KHỞI PHÁT CHUYỂN DẠ BẰNG OX...
OXYTOCIN TRONG SẢN KHOA - TĂNG CO BẰNG OXYTOCIN - KHỞI PHÁT CHUYỂN DẠ BẰNG OX...SoM
 
CTG ( EFM ), STRESS TEST & NON STRESS TEST
CTG ( EFM ), STRESS TEST & NON STRESS TESTCTG ( EFM ), STRESS TEST & NON STRESS TEST
CTG ( EFM ), STRESS TEST & NON STRESS TESTSoM
 
khởi phát chuyển dạ
khởi phát chuyển dạkhởi phát chuyển dạ
khởi phát chuyển dạSoM
 
NHAU BỌNG NON
NHAU BỌNG NONNHAU BỌNG NON
NHAU BỌNG NONSoM
 

What's hot (20)

KHUNG CHẬU VỀ PHƯƠNG DIỆN SẢN KHOA
KHUNG CHẬU VỀ PHƯƠNG DIỆN SẢN KHOAKHUNG CHẬU VỀ PHƯƠNG DIỆN SẢN KHOA
KHUNG CHẬU VỀ PHƯƠNG DIỆN SẢN KHOA
 
Nghiệm pháp lọt ngôi chỏm
Nghiệm pháp lọt ngôi chỏmNghiệm pháp lọt ngôi chỏm
Nghiệm pháp lọt ngôi chỏm
 
VẾT MỔ CŨ MỖ LẤY THAI
VẾT MỔ CŨ MỖ LẤY THAIVẾT MỔ CŨ MỖ LẤY THAI
VẾT MỔ CŨ MỖ LẤY THAI
 
CASE LÂM SÀNG SẢN (1).pptx
CASE LÂM SÀNG SẢN (1).pptxCASE LÂM SÀNG SẢN (1).pptx
CASE LÂM SÀNG SẢN (1).pptx
 
Ối vỡ sớm, ối vỡ non
Ối vỡ sớm, ối vỡ nonỐi vỡ sớm, ối vỡ non
Ối vỡ sớm, ối vỡ non
 
2 sinh-ly-kinh-nguyet
2 sinh-ly-kinh-nguyet2 sinh-ly-kinh-nguyet
2 sinh-ly-kinh-nguyet
 
Khám thai
Khám thaiKhám thai
Khám thai
 
CTG CĂN BẢN TRONG THỰC HÀNH SẢN KHOA ACOG 2009
CTG CĂN BẢN TRONG THỰC HÀNH SẢN KHOA ACOG 2009CTG CĂN BẢN TRONG THỰC HÀNH SẢN KHOA ACOG 2009
CTG CĂN BẢN TRONG THỰC HÀNH SẢN KHOA ACOG 2009
 
Sinh lý nước ối
Sinh lý nước ốiSinh lý nước ối
Sinh lý nước ối
 
BĂNG HUYẾT SAU SINH
BĂNG HUYẾT SAU SINHBĂNG HUYẾT SAU SINH
BĂNG HUYẾT SAU SINH
 
THAI NGOÀI TỬ CUNG
THAI NGOÀI TỬ CUNGTHAI NGOÀI TỬ CUNG
THAI NGOÀI TỬ CUNG
 
XÁC ĐỊNH TUỔI THAI VÀ CÁC VẤN ĐỀ CÓ LIÊN QUAN
XÁC ĐỊNH TUỔI THAI VÀ CÁC VẤN ĐỀ CÓ LIÊN QUANXÁC ĐỊNH TUỔI THAI VÀ CÁC VẤN ĐỀ CÓ LIÊN QUAN
XÁC ĐỊNH TUỔI THAI VÀ CÁC VẤN ĐỀ CÓ LIÊN QUAN
 
XUÂT HUYẾT BA THÁNG CUỐI THAI KỲ
XUÂT HUYẾT BA THÁNG CUỐI THAI KỲXUÂT HUYẾT BA THÁNG CUỐI THAI KỲ
XUÂT HUYẾT BA THÁNG CUỐI THAI KỲ
 
NGÔI, THẾ, KIỂU THẾ
NGÔI, THẾ, KIỂU THẾNGÔI, THẾ, KIỂU THẾ
NGÔI, THẾ, KIỂU THẾ
 
OXYTOCIN TRONG SẢN KHOA - TĂNG CO BẰNG OXYTOCIN - KHỞI PHÁT CHUYỂN DẠ BẰNG OX...
OXYTOCIN TRONG SẢN KHOA - TĂNG CO BẰNG OXYTOCIN - KHỞI PHÁT CHUYỂN DẠ BẰNG OX...OXYTOCIN TRONG SẢN KHOA - TĂNG CO BẰNG OXYTOCIN - KHỞI PHÁT CHUYỂN DẠ BẰNG OX...
OXYTOCIN TRONG SẢN KHOA - TĂNG CO BẰNG OXYTOCIN - KHỞI PHÁT CHUYỂN DẠ BẰNG OX...
 
CTG ( EFM ), STRESS TEST & NON STRESS TEST
CTG ( EFM ), STRESS TEST & NON STRESS TESTCTG ( EFM ), STRESS TEST & NON STRESS TEST
CTG ( EFM ), STRESS TEST & NON STRESS TEST
 
khởi phát chuyển dạ
khởi phát chuyển dạkhởi phát chuyển dạ
khởi phát chuyển dạ
 
NHAU BỌNG NON
NHAU BỌNG NONNHAU BỌNG NON
NHAU BỌNG NON
 
U xo tu cung
U xo tu cungU xo tu cung
U xo tu cung
 
San do
San doSan do
San do
 

Similar to CÁC RỐI LOẠN MÃN KINH

HVQY | Sinh lý bệnh | Điều hòa thân nhiệt
HVQY | Sinh lý bệnh | Điều hòa thân nhiệtHVQY | Sinh lý bệnh | Điều hòa thân nhiệt
HVQY | Sinh lý bệnh | Điều hòa thân nhiệtHồng Hạnh
 
ĐA ỐI
ĐA ỐIĐA ỐI
ĐA ỐISoM
 
Viem tuy cap
Viem tuy capViem tuy cap
Viem tuy capHospital
 
Dr.phuong presentation 3
Dr.phuong presentation 3Dr.phuong presentation 3
Dr.phuong presentation 3Chau Phat
 
ĐÁI THÁO ĐƯỜNG VÀ THAI KỲ
ĐÁI THÁO ĐƯỜNG VÀ THAI KỲĐÁI THÁO ĐƯỜNG VÀ THAI KỲ
ĐÁI THÁO ĐƯỜNG VÀ THAI KỲSoM
 
Bệnh basedow
Bệnh basedowBệnh basedow
Bệnh basedowMac Truong
 
Sa san 3 thang dau thai ky
Sa san 3 thang dau thai kySa san 3 thang dau thai ky
Sa san 3 thang dau thai kyquynhhuong119
 
Những rối loạn chức năng sau tổn thương tủy sống
Những rối loạn chức năng sau tổn thương tủy sốngNhững rối loạn chức năng sau tổn thương tủy sống
Những rối loạn chức năng sau tổn thương tủy sốngCam Ba Thuc
 
Roi loan chuc nang sau ton thuong tuy song
Roi loan chuc nang sau ton thuong tuy songRoi loan chuc nang sau ton thuong tuy song
Roi loan chuc nang sau ton thuong tuy songCam Ba Thuc
 
VAI TRÒ CỦA SIÊU ÂM TRONG 3 THÁNG ĐẦU THAI KỲ
VAI TRÒ CỦA SIÊU ÂM TRONG 3 THÁNG ĐẦU THAI KỲVAI TRÒ CỦA SIÊU ÂM TRONG 3 THÁNG ĐẦU THAI KỲ
VAI TRÒ CỦA SIÊU ÂM TRONG 3 THÁNG ĐẦU THAI KỲSoM
 
TRÁNH THAI TẠM THỜI
TRÁNH THAI TẠM THỜITRÁNH THAI TẠM THỜI
TRÁNH THAI TẠM THỜISoM
 
Soc phan ve va di ung thuoc
Soc phan ve va di ung thuocSoc phan ve va di ung thuoc
Soc phan ve va di ung thuocPhúc Vũ Xuân
 
Triệu chứng học bệnh máu
Triệu chứng học bệnh máuTriệu chứng học bệnh máu
Triệu chứng học bệnh máuhieu le
 
VIÊM RUỘT THỪA VÀ THAI KỲ
VIÊM RUỘT THỪA VÀ THAI KỲVIÊM RUỘT THỪA VÀ THAI KỲ
VIÊM RUỘT THỪA VÀ THAI KỲSoM
 
SIÊU ÂM BA THÁNG ĐẦU THAI KỲ
SIÊU ÂM BA THÁNG ĐẦU THAI KỲSIÊU ÂM BA THÁNG ĐẦU THAI KỲ
SIÊU ÂM BA THÁNG ĐẦU THAI KỲSoM
 
SUY GIÁP Y6- 2020-gửi SV.pptx
SUY GIÁP Y6- 2020-gửi SV.pptxSUY GIÁP Y6- 2020-gửi SV.pptx
SUY GIÁP Y6- 2020-gửi SV.pptxDiep Ngoc Duong
 
Suy giáp trẻ em - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
Suy giáp trẻ em - 2019 - Đại học Y dược TPHCMSuy giáp trẻ em - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
Suy giáp trẻ em - 2019 - Đại học Y dược TPHCMUpdate Y học
 

Similar to CÁC RỐI LOẠN MÃN KINH (20)

HVQY | Sinh lý bệnh | Điều hòa thân nhiệt
HVQY | Sinh lý bệnh | Điều hòa thân nhiệtHVQY | Sinh lý bệnh | Điều hòa thân nhiệt
HVQY | Sinh lý bệnh | Điều hòa thân nhiệt
 
ĐA ỐI
ĐA ỐIĐA ỐI
ĐA ỐI
 
Viem tuy cap
Viem tuy capViem tuy cap
Viem tuy cap
 
Dr.phuong presentation 3
Dr.phuong presentation 3Dr.phuong presentation 3
Dr.phuong presentation 3
 
ĐÁI THÁO ĐƯỜNG VÀ THAI KỲ
ĐÁI THÁO ĐƯỜNG VÀ THAI KỲĐÁI THÁO ĐƯỜNG VÀ THAI KỲ
ĐÁI THÁO ĐƯỜNG VÀ THAI KỲ
 
Bệnh basedow
Bệnh basedowBệnh basedow
Bệnh basedow
 
Sa san 3 thang dau thai ky
Sa san 3 thang dau thai kySa san 3 thang dau thai ky
Sa san 3 thang dau thai ky
 
Những rối loạn chức năng sau tổn thương tủy sống
Những rối loạn chức năng sau tổn thương tủy sốngNhững rối loạn chức năng sau tổn thương tủy sống
Những rối loạn chức năng sau tổn thương tủy sống
 
Roi loan chuc nang sau ton thuong tuy song
Roi loan chuc nang sau ton thuong tuy songRoi loan chuc nang sau ton thuong tuy song
Roi loan chuc nang sau ton thuong tuy song
 
Corticoid.ppt
Corticoid.pptCorticoid.ppt
Corticoid.ppt
 
VAI TRÒ CỦA SIÊU ÂM TRONG 3 THÁNG ĐẦU THAI KỲ
VAI TRÒ CỦA SIÊU ÂM TRONG 3 THÁNG ĐẦU THAI KỲVAI TRÒ CỦA SIÊU ÂM TRONG 3 THÁNG ĐẦU THAI KỲ
VAI TRÒ CỦA SIÊU ÂM TRONG 3 THÁNG ĐẦU THAI KỲ
 
TRÁNH THAI TẠM THỜI
TRÁNH THAI TẠM THỜITRÁNH THAI TẠM THỜI
TRÁNH THAI TẠM THỜI
 
Soc phan ve va di ung thuoc
Soc phan ve va di ung thuocSoc phan ve va di ung thuoc
Soc phan ve va di ung thuoc
 
Động kinh
Động kinhĐộng kinh
Động kinh
 
Triệu chứng học bệnh máu
Triệu chứng học bệnh máuTriệu chứng học bệnh máu
Triệu chứng học bệnh máu
 
VIÊM RUỘT THỪA VÀ THAI KỲ
VIÊM RUỘT THỪA VÀ THAI KỲVIÊM RUỘT THỪA VÀ THAI KỲ
VIÊM RUỘT THỪA VÀ THAI KỲ
 
SIÊU ÂM BA THÁNG ĐẦU THAI KỲ
SIÊU ÂM BA THÁNG ĐẦU THAI KỲSIÊU ÂM BA THÁNG ĐẦU THAI KỲ
SIÊU ÂM BA THÁNG ĐẦU THAI KỲ
 
SUY GIÁP Y6- 2020-gửi SV.pptx
SUY GIÁP Y6- 2020-gửi SV.pptxSUY GIÁP Y6- 2020-gửi SV.pptx
SUY GIÁP Y6- 2020-gửi SV.pptx
 
Suy giáp trẻ em - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
Suy giáp trẻ em - 2019 - Đại học Y dược TPHCMSuy giáp trẻ em - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
Suy giáp trẻ em - 2019 - Đại học Y dược TPHCM
 
Ddsltss (nx power lite)
Ddsltss (nx power lite)Ddsltss (nx power lite)
Ddsltss (nx power lite)
 

More from SoM

Hấp thu của ruột non
Hấp thu của ruột nonHấp thu của ruột non
Hấp thu của ruột nonSoM
 
Điều hòa dịch tụy
Điều hòa dịch tụy Điều hòa dịch tụy
Điều hòa dịch tụy SoM
 
Điều hòa hô hấp
Điều hòa hô hấpĐiều hòa hô hấp
Điều hòa hô hấpSoM
 
Quá trình trao đổi và vận chuyển khí
Quá trình trao đổi và vận chuyển khíQuá trình trao đổi và vận chuyển khí
Quá trình trao đổi và vận chuyển khíSoM
 
CÂU HỎI ÔN TẬP THI TAY NGHỀ BÁC SĨ TRẺ NĂM 2022.docx
CÂU HỎI ÔN TẬP THI TAY NGHỀ BÁC SĨ TRẺ NĂM 2022.docxCÂU HỎI ÔN TẬP THI TAY NGHỀ BÁC SĨ TRẺ NĂM 2022.docx
CÂU HỎI ÔN TẬP THI TAY NGHỀ BÁC SĨ TRẺ NĂM 2022.docxSoM
 
Các yếu tố ảnh hưởng đến huyết áp
Các yếu tố ảnh hưởng đến huyết ápCác yếu tố ảnh hưởng đến huyết áp
Các yếu tố ảnh hưởng đến huyết ápSoM
 
Điều hòa hoạt động của tim
Điều hòa hoạt động của timĐiều hòa hoạt động của tim
Điều hòa hoạt động của timSoM
 
Chu kỳ hoạt động của tim
Chu kỳ hoạt động của timChu kỳ hoạt động của tim
Chu kỳ hoạt động của timSoM
 
Nhóm máu hệ rhesus
Nhóm máu hệ rhesusNhóm máu hệ rhesus
Nhóm máu hệ rhesusSoM
 
Cấu trúc và chức năng của hồng cầu
Cấu trúc và chức năng của hồng cầuCấu trúc và chức năng của hồng cầu
Cấu trúc và chức năng của hồng cầuSoM
 
Vận chuyển vật chất qua màng tế bào
Vận chuyển vật chất qua màng tế bào Vận chuyển vật chất qua màng tế bào
Vận chuyển vật chất qua màng tế bào SoM
 
bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.pdf
bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.pdfbệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.pdf
bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.pdfSoM
 
hen phế quản.pdf
hen phế quản.pdfhen phế quản.pdf
hen phế quản.pdfSoM
 
cơn hen cấp.pdf
cơn hen cấp.pdfcơn hen cấp.pdf
cơn hen cấp.pdfSoM
 
đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.pdf
đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.pdfđợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.pdf
đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.pdfSoM
 
khó thở.pdf
khó thở.pdfkhó thở.pdf
khó thở.pdfSoM
 
các test chức năng phổi.pdf
các test chức năng phổi.pdfcác test chức năng phổi.pdf
các test chức năng phổi.pdfSoM
 
ngất.pdf
ngất.pdfngất.pdf
ngất.pdfSoM
 
rung nhĩ.pdf
rung nhĩ.pdfrung nhĩ.pdf
rung nhĩ.pdfSoM
 
đánh gia nguy cơ tim mạch cho phẫu thuật.pdf
đánh gia nguy cơ tim mạch cho phẫu thuật.pdfđánh gia nguy cơ tim mạch cho phẫu thuật.pdf
đánh gia nguy cơ tim mạch cho phẫu thuật.pdfSoM
 

More from SoM (20)

Hấp thu của ruột non
Hấp thu của ruột nonHấp thu của ruột non
Hấp thu của ruột non
 
Điều hòa dịch tụy
Điều hòa dịch tụy Điều hòa dịch tụy
Điều hòa dịch tụy
 
Điều hòa hô hấp
Điều hòa hô hấpĐiều hòa hô hấp
Điều hòa hô hấp
 
Quá trình trao đổi và vận chuyển khí
Quá trình trao đổi và vận chuyển khíQuá trình trao đổi và vận chuyển khí
Quá trình trao đổi và vận chuyển khí
 
CÂU HỎI ÔN TẬP THI TAY NGHỀ BÁC SĨ TRẺ NĂM 2022.docx
CÂU HỎI ÔN TẬP THI TAY NGHỀ BÁC SĨ TRẺ NĂM 2022.docxCÂU HỎI ÔN TẬP THI TAY NGHỀ BÁC SĨ TRẺ NĂM 2022.docx
CÂU HỎI ÔN TẬP THI TAY NGHỀ BÁC SĨ TRẺ NĂM 2022.docx
 
Các yếu tố ảnh hưởng đến huyết áp
Các yếu tố ảnh hưởng đến huyết ápCác yếu tố ảnh hưởng đến huyết áp
Các yếu tố ảnh hưởng đến huyết áp
 
Điều hòa hoạt động của tim
Điều hòa hoạt động của timĐiều hòa hoạt động của tim
Điều hòa hoạt động của tim
 
Chu kỳ hoạt động của tim
Chu kỳ hoạt động của timChu kỳ hoạt động của tim
Chu kỳ hoạt động của tim
 
Nhóm máu hệ rhesus
Nhóm máu hệ rhesusNhóm máu hệ rhesus
Nhóm máu hệ rhesus
 
Cấu trúc và chức năng của hồng cầu
Cấu trúc và chức năng của hồng cầuCấu trúc và chức năng của hồng cầu
Cấu trúc và chức năng của hồng cầu
 
Vận chuyển vật chất qua màng tế bào
Vận chuyển vật chất qua màng tế bào Vận chuyển vật chất qua màng tế bào
Vận chuyển vật chất qua màng tế bào
 
bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.pdf
bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.pdfbệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.pdf
bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.pdf
 
hen phế quản.pdf
hen phế quản.pdfhen phế quản.pdf
hen phế quản.pdf
 
cơn hen cấp.pdf
cơn hen cấp.pdfcơn hen cấp.pdf
cơn hen cấp.pdf
 
đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.pdf
đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.pdfđợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.pdf
đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.pdf
 
khó thở.pdf
khó thở.pdfkhó thở.pdf
khó thở.pdf
 
các test chức năng phổi.pdf
các test chức năng phổi.pdfcác test chức năng phổi.pdf
các test chức năng phổi.pdf
 
ngất.pdf
ngất.pdfngất.pdf
ngất.pdf
 
rung nhĩ.pdf
rung nhĩ.pdfrung nhĩ.pdf
rung nhĩ.pdf
 
đánh gia nguy cơ tim mạch cho phẫu thuật.pdf
đánh gia nguy cơ tim mạch cho phẫu thuật.pdfđánh gia nguy cơ tim mạch cho phẫu thuật.pdf
đánh gia nguy cơ tim mạch cho phẫu thuật.pdf
 

Recently uploaded

SGK cũ Viêm phế quản trẻ em rất hay nha các bác sĩ trẻ.pdf
SGK cũ Viêm phế quản trẻ em rất hay nha các bác sĩ trẻ.pdfSGK cũ Viêm phế quản trẻ em rất hay nha các bác sĩ trẻ.pdf
SGK cũ Viêm phế quản trẻ em rất hay nha các bác sĩ trẻ.pdfHongBiThi1
 
SGK mới đau bụng mạn tính ở trẻ em.pdf rất hay luôn
SGK mới đau bụng mạn tính ở trẻ em.pdf rất hay luônSGK mới đau bụng mạn tính ở trẻ em.pdf rất hay luôn
SGK mới đau bụng mạn tính ở trẻ em.pdf rất hay luônHongBiThi1
 
SGK cũ hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay nha
SGK cũ hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay nhaSGK cũ hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay nha
SGK cũ hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay nhaHongBiThi1
 
SGK cũ sự thụ tinh. Sự làm tổ và sự phát triển của trứng..pdf
SGK cũ sự thụ tinh. Sự làm tổ và sự phát triển của trứng..pdfSGK cũ sự thụ tinh. Sự làm tổ và sự phát triển của trứng..pdf
SGK cũ sự thụ tinh. Sự làm tổ và sự phát triển của trứng..pdfHongBiThi1
 
Tiêu hóa - Nôn trớ, táo bón, biếng ăn rất hay nha.pdf
Tiêu hóa - Nôn trớ, táo bón, biếng ăn rất hay nha.pdfTiêu hóa - Nôn trớ, táo bón, biếng ăn rất hay nha.pdf
Tiêu hóa - Nôn trớ, táo bón, biếng ăn rất hay nha.pdfHongBiThi1
 
SGK VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG Y4 rất hay nha.pdf
SGK VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG Y4 rất hay nha.pdfSGK VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG Y4 rất hay nha.pdf
SGK VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG Y4 rất hay nha.pdfHongBiThi1
 
SGK cũ đặc điểm hệ tiêu hóa trẻ em rất hay nha.pdf
SGK cũ đặc điểm hệ tiêu hóa trẻ em rất hay nha.pdfSGK cũ đặc điểm hệ tiêu hóa trẻ em rất hay nha.pdf
SGK cũ đặc điểm hệ tiêu hóa trẻ em rất hay nha.pdfHongBiThi1
 
SGK mới hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay
SGK mới hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất haySGK mới hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay
SGK mới hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hayHongBiThi1
 
Hen-trẻ-em-Y6.ppt rất hay nha cá bạn bác sĩ
Hen-trẻ-em-Y6.ppt rất hay nha cá bạn bác sĩHen-trẻ-em-Y6.ppt rất hay nha cá bạn bác sĩ
Hen-trẻ-em-Y6.ppt rất hay nha cá bạn bác sĩHongBiThi1
 
SGK cũ Tiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf hay nha các bạn
SGK cũ Tiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf hay nha các bạnSGK cũ Tiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf hay nha các bạn
SGK cũ Tiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf hay nha các bạnHongBiThi1
 
Hô hấp - Viêm phế quản phổi.ppt hay nha các bạn
Hô hấp - Viêm phế quản phổi.ppt hay nha các bạnHô hấp - Viêm phế quản phổi.ppt hay nha các bạn
Hô hấp - Viêm phế quản phổi.ppt hay nha các bạnHongBiThi1
 
SGK mới hóa học acid amin, protein và hemoglobin.pdf
SGK mới  hóa học acid amin, protein và hemoglobin.pdfSGK mới  hóa học acid amin, protein và hemoglobin.pdf
SGK mới hóa học acid amin, protein và hemoglobin.pdfHongBiThi1
 
SGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất hay
SGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất haySGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất hay
SGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất hayHongBiThi1
 
Tiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khó
Tiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khóTiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khó
Tiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khóHongBiThi1
 
SGK cũ sự thay đổi giải phẫu và sinh lý ở phụ nữ khi có thai.pdf
SGK cũ sự thay đổi giải phẫu và sinh lý ở phụ nữ khi có thai.pdfSGK cũ sự thay đổi giải phẫu và sinh lý ở phụ nữ khi có thai.pdf
SGK cũ sự thay đổi giải phẫu và sinh lý ở phụ nữ khi có thai.pdfHongBiThi1
 
SGK mới sự thụ tinh. Sự làm tổ và sự phát triển của trứng..pdf
SGK mới sự thụ tinh. Sự làm tổ và sự phát triển của trứng..pdfSGK mới sự thụ tinh. Sự làm tổ và sự phát triển của trứng..pdf
SGK mới sự thụ tinh. Sự làm tổ và sự phát triển của trứng..pdfHongBiThi1
 
Viêm tiểu phế quản cô thúy gốc rất hay nha.pdf
Viêm tiểu phế quản cô thúy gốc rất hay nha.pdfViêm tiểu phế quản cô thúy gốc rất hay nha.pdf
Viêm tiểu phế quản cô thúy gốc rất hay nha.pdfHongBiThi1
 
SGK Viêm ruột thừa Y4.pdf rất hay nha các bạn
SGK Viêm ruột thừa Y4.pdf rất hay nha các bạnSGK Viêm ruột thừa Y4.pdf rất hay nha các bạn
SGK Viêm ruột thừa Y4.pdf rất hay nha các bạnHongBiThi1
 
SGK cũ Đau bụng ở trẻ em.pdf rất hay luôn nha các bạn
SGK cũ Đau bụng ở trẻ em.pdf rất hay luôn nha các bạnSGK cũ Đau bụng ở trẻ em.pdf rất hay luôn nha các bạn
SGK cũ Đau bụng ở trẻ em.pdf rất hay luôn nha các bạnHongBiThi1
 
SGK cũ nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ em.pdf rất hay
SGK cũ nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ em.pdf rất haySGK cũ nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ em.pdf rất hay
SGK cũ nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ em.pdf rất hayHongBiThi1
 

Recently uploaded (20)

SGK cũ Viêm phế quản trẻ em rất hay nha các bác sĩ trẻ.pdf
SGK cũ Viêm phế quản trẻ em rất hay nha các bác sĩ trẻ.pdfSGK cũ Viêm phế quản trẻ em rất hay nha các bác sĩ trẻ.pdf
SGK cũ Viêm phế quản trẻ em rất hay nha các bác sĩ trẻ.pdf
 
SGK mới đau bụng mạn tính ở trẻ em.pdf rất hay luôn
SGK mới đau bụng mạn tính ở trẻ em.pdf rất hay luônSGK mới đau bụng mạn tính ở trẻ em.pdf rất hay luôn
SGK mới đau bụng mạn tính ở trẻ em.pdf rất hay luôn
 
SGK cũ hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay nha
SGK cũ hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay nhaSGK cũ hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay nha
SGK cũ hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay nha
 
SGK cũ sự thụ tinh. Sự làm tổ và sự phát triển của trứng..pdf
SGK cũ sự thụ tinh. Sự làm tổ và sự phát triển của trứng..pdfSGK cũ sự thụ tinh. Sự làm tổ và sự phát triển của trứng..pdf
SGK cũ sự thụ tinh. Sự làm tổ và sự phát triển của trứng..pdf
 
Tiêu hóa - Nôn trớ, táo bón, biếng ăn rất hay nha.pdf
Tiêu hóa - Nôn trớ, táo bón, biếng ăn rất hay nha.pdfTiêu hóa - Nôn trớ, táo bón, biếng ăn rất hay nha.pdf
Tiêu hóa - Nôn trớ, táo bón, biếng ăn rất hay nha.pdf
 
SGK VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG Y4 rất hay nha.pdf
SGK VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG Y4 rất hay nha.pdfSGK VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG Y4 rất hay nha.pdf
SGK VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG Y4 rất hay nha.pdf
 
SGK cũ đặc điểm hệ tiêu hóa trẻ em rất hay nha.pdf
SGK cũ đặc điểm hệ tiêu hóa trẻ em rất hay nha.pdfSGK cũ đặc điểm hệ tiêu hóa trẻ em rất hay nha.pdf
SGK cũ đặc điểm hệ tiêu hóa trẻ em rất hay nha.pdf
 
SGK mới hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay
SGK mới hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất haySGK mới hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay
SGK mới hội chứng nôn trớ ở trẻ em.pdf rất hay
 
Hen-trẻ-em-Y6.ppt rất hay nha cá bạn bác sĩ
Hen-trẻ-em-Y6.ppt rất hay nha cá bạn bác sĩHen-trẻ-em-Y6.ppt rất hay nha cá bạn bác sĩ
Hen-trẻ-em-Y6.ppt rất hay nha cá bạn bác sĩ
 
SGK cũ Tiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf hay nha các bạn
SGK cũ Tiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf hay nha các bạnSGK cũ Tiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf hay nha các bạn
SGK cũ Tiêu chảy kéo dài ở trẻ em.pdf hay nha các bạn
 
Hô hấp - Viêm phế quản phổi.ppt hay nha các bạn
Hô hấp - Viêm phế quản phổi.ppt hay nha các bạnHô hấp - Viêm phế quản phổi.ppt hay nha các bạn
Hô hấp - Viêm phế quản phổi.ppt hay nha các bạn
 
SGK mới hóa học acid amin, protein và hemoglobin.pdf
SGK mới  hóa học acid amin, protein và hemoglobin.pdfSGK mới  hóa học acid amin, protein và hemoglobin.pdf
SGK mới hóa học acid amin, protein và hemoglobin.pdf
 
SGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất hay
SGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất haySGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất hay
SGK Thủng ổ loét dạ dày tá tràng Y4.pdf rất hay
 
Tiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khó
Tiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khóTiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khó
Tiêu hóa - Tiêu chảy cấp.pdf rất hay và khó
 
SGK cũ sự thay đổi giải phẫu và sinh lý ở phụ nữ khi có thai.pdf
SGK cũ sự thay đổi giải phẫu và sinh lý ở phụ nữ khi có thai.pdfSGK cũ sự thay đổi giải phẫu và sinh lý ở phụ nữ khi có thai.pdf
SGK cũ sự thay đổi giải phẫu và sinh lý ở phụ nữ khi có thai.pdf
 
SGK mới sự thụ tinh. Sự làm tổ và sự phát triển của trứng..pdf
SGK mới sự thụ tinh. Sự làm tổ và sự phát triển của trứng..pdfSGK mới sự thụ tinh. Sự làm tổ và sự phát triển của trứng..pdf
SGK mới sự thụ tinh. Sự làm tổ và sự phát triển của trứng..pdf
 
Viêm tiểu phế quản cô thúy gốc rất hay nha.pdf
Viêm tiểu phế quản cô thúy gốc rất hay nha.pdfViêm tiểu phế quản cô thúy gốc rất hay nha.pdf
Viêm tiểu phế quản cô thúy gốc rất hay nha.pdf
 
SGK Viêm ruột thừa Y4.pdf rất hay nha các bạn
SGK Viêm ruột thừa Y4.pdf rất hay nha các bạnSGK Viêm ruột thừa Y4.pdf rất hay nha các bạn
SGK Viêm ruột thừa Y4.pdf rất hay nha các bạn
 
SGK cũ Đau bụng ở trẻ em.pdf rất hay luôn nha các bạn
SGK cũ Đau bụng ở trẻ em.pdf rất hay luôn nha các bạnSGK cũ Đau bụng ở trẻ em.pdf rất hay luôn nha các bạn
SGK cũ Đau bụng ở trẻ em.pdf rất hay luôn nha các bạn
 
SGK cũ nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ em.pdf rất hay
SGK cũ nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ em.pdf rất haySGK cũ nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ em.pdf rất hay
SGK cũ nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ em.pdf rất hay
 

CÁC RỐI LOẠN MÃN KINH

  • 1. Caùc roái loaïn Maõn Kinh TS Voõ Minh Tuaán BM Saûn- ÑHYD HCM
  • 2. NOÄI DUNG Ñònh nghóa Sinh beänh hoïc Laâm saøng Ñieàu trò Keát luaän
  • 4. ÑÒNH NGHÓA Thôøi kyø tröôùc maõn kinh: gaàn troïn cuoäc ñôøi PN töø kyø KN ñaàu tieân → kyø KN ñeàu ñaën cuoái cuøng Thôøi kyø quanh maõn kinh: gñ chuyeån tieáp 2-5 naêm (2-10naêm) tröôùc khi KN ngöøng haún, gaëp 35-50 tuoåi, ñaëc tröng coù RLKN do giaûm progesterone
  • 5. ÑÒNH NGHÓA Thôøi kyø maõn kinh – Keát thuùc gñ chuyeån tieáp töï nhieân cuûa cuoäc soáng sinh saûn PN – Heát kinh vónh vieãn sau khi BT ngöng tieát estrogen – Tuoåi MK: tuoåi chaám döùt vónh vieãn kinh nguyeät ( thôøi kyø MK)- khaùi nieäm hoài cöùu – Tuoåi MK TB # 48 - 52 tuoåi
  • 6. ÑÒNH NGHÓA – MK<40 tuoåi laø MK sôùm & >55 tuoåi laø MK muoän Thôøi kyø haäu maõn kinh – Thöôøng töø 12 thaùng sau kyø KN cuoái cuøng – Ñaëc tröng do thieáu huït estrogen. Estrogen vaãn coøn/ cô theå ôû möùc raát thaáp, khoâng ñuû ñeå ñaùp öùng nhu caàu cô theå, baûo veä PN vôùi caùc beänh lyù & chöùc naêng sinh saûn
  • 7. SINH BEÄNH HOÏC Neàn taûng cô sôû cuûa söï giaûm daàn & hoaøn toaøn hoaït ñoäng coù chu kyø cuûa cô quan sinh saûn PN vaøo thôøi kyø maõn kinh do chính baûn thaân BT Söï maát ñi caùc noaõn baøo & caùc nang BT daãn ñeán haøng loaït caùc xaùo troän cuûa truïc haï ñoài - tuyeán yeân & giaûm daàn estrogen, caùc chaát öùc cheá
  • 8. SINH BEÄNH HOÏC Quanh maõn kinh – Chaát öùc cheá coù choïn loïc phoùng thích FSH/tuyeán yeân ↑ → FSH↑: t/c CLS ñaàu tieân – Chaát öùc cheá ñöôïc toång hôïp töø TB haït BT tieát ra trong dòch nang. Giaûm tieát chaát öùc cheá/ BT baét ñaàu sôùm # 35 tuoåi & taêng leân sau 40 tuoåi – FSH↑ → nang noaõn pt nhanh → chu kyø KN ngaén & khoâng coù pha hoaøng theå: t/c LS ñaàu tieân
  • 9. SINH BEÄNH HOÏC Maõn kinh – Löôïng nang noaõn → SX estrogen↓↓ khoâng ñuû gaây LH ↑ → Ruïng tröùng bò ngöøng, khoâng ñeàu ñaën→ LS: KN khoâng ñeàu &ø pha hoaøng theå ngaén, khoâng ruïng tröùng – BT suy kieät, giaûm SX steroid →RL cô cheá feedback yeân - haï ñoài → ↑ gonadotropin tuyeán yeân nhöng GnRH haï ñoài khoâng ñoåi – ↓ chaát öùc cheá +↓estradiol → ↑ FSH sôùm
  • 10. SINH BEÄNH HOÏC Thay ñoåi cuûa BT – Thai nhi nöõ baét ñaàu trong TC coù # 6 trieäu noaõn nguyeân phaùt →600.000 luùc sinh → 300.000/1er KN→ ≤10.000 / gaàn MK – > 35 tuoåi, BT baét ñaàu ↑ kích thöôùc, troïng löôïng & soá löôïng nang noaõn. – BT sau MK tieát raát ít estradiol -progesterone – Moâ ñeäm BT (TB voû) tieáp tuïc bò kích thích bôûi LH → SX androstenedione & testosterone
  • 11. SINH BEÄNH HOÏC – Estrone chieám ña soá / löôïng estrogen do androstenedione ↪ estrone ôû da (môõ) – Noàng ñoä estradiol & estrone lieân quan vôùi BMI – Estrogen thaáp khoâng ñuû cho sinh saûn, vaãn coù ôû caùc moâ (BT,TTT, môõ, cô, gan)→ bieåu loä thieáu estrogen ≠ ôû caùc PN
  • 12. SINH BEÄNH HOÏC Maõn kinh coù theå ñöïôc xem nhö moât hieän töôïng sinh lyù töï nhieân mang tính baûo veä: khoûi söï sinh saûn khoâng mong muoán & söï taêng sinh, ñöôïc khôûi ñoäng do thieáu huït estrogen laø haäu quaû cuûa söï kieät noaõn BT theo tuoåi
  • 13. LAÂM SAØNG - Thôøi kyø quanh maõn kinh Vuù ñau caêng do ↑ tính thaám thaønh maïch ↑ phaân baøo ôû moâ vuù & NMTC→ dò döôõng, taêng sinh → RLKN, ung thö Chaát nhôøn CTC trong & loûng suoát chu kyø (# tröôùc ruïng tröùng) RLKN: CK ngaén, thöa, rong kinh, rong huyeát, cöôøng kinh Hoäi chöùng tieàn kinh xuaát hieän/naëng theâm: taêng caân, chöôùng buïng, traèên buïng döôùi, ñau vuù, roái loaïn taâm tính nhö lo aâu, caêng thaúng, baát an…
  • 14. LAÂM SAØNG - Thôøi kyø quanh maõn kinh Phuï nöõ quanh MK than phieàn nhieàu t/c côn boác hoûa, ñoå moà hoâi ñeâm, AÑ, soùn tieåu, khoù nguû, RL chöùc naêng tình duïc, taâm tính, maát trí nhôù, meät moûi… Nhöõng ngh/c doïc thaáy chæ coù nhöõng t/c veà vaän maïch, aâm ñaïo vaø khoù nguû laø chaéc chaén coù lq quanh MK. Caùc t/c (maát trí nhôù, meät moûi) coù theå do côn boác hoûa thöôøng xuyeân hay khoù nguû
  • 15. LAÂM SAØNG - Thôøi kyø quanh maõn kinh Côn boác hoûa – Laø caûm giaùc noùng ñoät ngoät, nhaát laø ôû maët, coå & ngöïc – Thôøi gian moãi côn thñoåi, TB # 4 phuùt – Thöôøng keøm ñoå nhieàu moà hoâi &ø ôùn laïnh – Tyû leä xuaát hieän nhieàu nhaát vaøo cuoái TK quanh MK, 65%PN – ÔÛ Myõ, thöôøng gaëp PN da ñen, goác Myõ Latin & ít gaëp PN Hoa, Nhaät so vôùi PN da traéng
  • 16. LAÂM SAØNG - Thôøi kyø quanh maõn kinh – Huùt thuoác laù gia taêng khaû naêng boác hoûa – Nhöõng yeáu toá khaùc (PT,hñoäng theå löïc, BMI, nghieän röôïu, KTXH) khoâng chaéc chaén coù lieân quan – Ña soá PN boác hoûa chæ thoaùng qua,↘ sau vaøi thaùng (30-50%) & chaám döùt sau 4-5 naêm (85-90%) nhöng10-15% PN coù boác hoûa nhieàu naêm sau MK
  • 17. LAÂM SAØNG - Thôøi kyø quanh maõn kinh – N/c veà söùc khoeû PN ôû ña TT toaøn nöôùc Myõ: noàng ñoä cao FSH coù lieân quan moät caùch ñoäc laäp vôùi côn boác hoûa – Androgen ñöôïc gôïi yù ñeán khi quan saùt thaáy raèng boác hoûa phoå bieán ôû nam giôùi bò K tuyeán tieàn lieät / duøng lieäu phaùp loaïi tröø androgen
  • 18. LAÂM SAØNG - Thôøi kyø quanh maõn kinh Trieäu chöùng ôû AÑ – AÑ khoâ, khoù chòu, ngöùa, giao hôïp ñau, 30% PN/ suoát gñoaïn cuoái quanh MK → 47% PN gñ muoän hôn – Khoâng # boác hoûa, t/c AÑ thöôøng dai daúng, xaáu ñi theo tuoåi taùc – T/c AÑ coù lq noàng ñoä thaáp cuûa androgen, khoâng phaûi cuûa estrogen – T/c tieát nieäu (tieåu gaáp, tieåu nhieàu laàn, bí tieåu,tieåu khoâng töï chuû) khoâng lq roõ gñ tieàn MK
  • 19. LAÂM SAØNG - Thôøi kyø maõn kinh Taét kinh vónh vieãn - daáu hieäu chính – Thöôøng sau taét kinh lieân tieáp 12 thaùng – PN ñang ÑT progestogen (RLKN QMK) sau khi ngöng thuoác maø khoâng gaây ñöôïc xuaát huyeát TC→ MK (test progestogen) – MK xaûy ra eâm ñeàm / xaùo troän tuøy thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá ( GD, VH XH, möùc ñoä androgen chuyeån thaønh estrogen)
  • 20. LAÂM SAØNG - Thôøi kyø maõn kinh Xaùo troän – T/c vaän maïch: côn boác hoûa & ñoå moà hoâi ñeâm – T/c AÑ: khoâ, khoù chòu ,ngöùa ,giao hôïp ñau – Khoù nguû – Choùng maët, nhöùc ñaàu, teâ caùc ñaàu chi – Roái loaïn taâm lyù, meät moûi, giaûm suùt trí nhôù – Duø MK dieãn ra eâm ñeàm/ coù xaùo troän thì haäu quaû cuûa söï thieáu huït estrogen/MK ñeàu khoâng theå traùnh ñöôïc ôû taát caû phuï nöõ
  • 21. LAÂM SAØNG - Thôøi kyø maõn kinh Haäu quaû treân hình thaùi – Voùc ngöôøi nhoû daàn, löng coøng, öù ñoïng môõ ôû nhieàu nôi, thay ñoåi heä thoáng loâng, da maët nhaên &ø maát tính ñaøn hoài – Vuù nhoû, cô quan sinh duïc teo nhoû – TC, BT teo nhoû daàn – Loaïn döôõng ôû AH, AÑ deã chaûy maùu – Ñoä acid AÑ giaûm do maát tröïc truøng Doderlein – RL tieát nieäu: vieâm BQ khoâng do nhieãm truøng, gaây tieåu gaét, tieåu nhieàu laàn, tieåu khoâng töï chuû
  • 22. LAÂM SAØNG - Thôøi kyø maõn kinh Haäu quaû treân bieán döôõng – Cholesterol &ø triglyceride ↑, LDL-C ↑ – HDL-C ↑ ít → tyû leä HDL / LDL ↓ → nguy cô TBMMN & tai bieán maïch vaønh↗ – Deã bò tieåu ñöôøng, nhaát laø coù CHA hoaëc maäp phì Haäu quaû treân heä xöông – Do estrogen coù taùc duïng laøm chaäm söï tieâu xöông & taêng tieát calcitonine →PN sau maõn kinh ñeã bò gaõy xöông coå tay vaø xöông ñuøi do tình traïng loaõng xöông
  • 23. LAÂM SAØNG - Thôøi kyø maõn kinh Haäu quaû heä tim maïch – Estrogen baûo veä PN ñv B.maïch vaønh, maïch naõo→ PN/ tuoåi HÑSD ít bò B.tim maïch hôn so nam giôùi – Sau MK, ↓ estrogen→ ↑ B.maïch vaønh, m.naõo =nam giôùi Haäu quaû treân yeáu toá ñoâng maùu – Nguy cô bò thuyeân taéùc maïch maùu ↑, nhaát laø ytoá nguy cô (nghieän thuoác laù, beùo phì, CHA) – Estrogen töï nhieân khoâng ↑ nguy cô thuyeân taéc, nhöng estrogen toång hôïp ↑ nguy cô qua taùc duïng ↑ thrombine, ↑ fibrinogen.
  • 24. LAÂM SAØNG - Thôøi kyø maõn kinh
  • 25. ÑIEÀU TRÒ - Thôøi kyø quanh maõn kinh Thuoác ngöøa thai – Loaïi theá heä môùi: 20 g ethinyl estradiol -1mg desogestrel → PN thieáu estrogen töông ñoái – Coù theå duøng ñeán MK/ PN khoâng nguy cô tim maïch: huùt thuoác laù, CHA, beänh maïch vaønh, cholesterol maùu cao – Haøm löôïng estrogen/ vieân ngöøa thai cao = 4 laàn/ vieân thuoác HRT→ muoän laém laø ñeán 50 tuoåi phaûi ñoåi sang noäi tieát thay theá
  • 26. ÑIEÀU TRÒ - Thôøi kyø quanh maõn kinh Progestins – Ñöôïc duøng trong 10 ngaøy/ thaùng ñeå gaây ra hieän töôïng haønh kinh – Progesterone uoáng coù taùc duïng raát gioáng progesterone töï nhieân nhöng taùc duïng yeáu vaø thôøi gian baùn huyû ngaén neân hieän nay ngöôøi ta thöôøng duøng caùc progestins
  • 27. ÑIEÀU TRÒ - Thôøi kyø maõn kinh
  • 28. ÑIEÀU TRÒ - Thôøi kyø maõn kinh PN 50 tuoåi vôùi tuoåi thoï # 80 seõ traõi qua 1/3 cuoäc ñôøi trong thôøi kyø MK →Nhieäm vuï quan troïng cuûa BS phuï khoa laø theo doõi & coù bp ñaûm baûo chaát löôïng cuoäc soáng cho hoï Lieäu phaùp noäi tieát thay theá coù vai troø quan troïng / ñieàu trò xaùo troän MK
  • 29. ÑIEÀU TRÒ - Thôøi kyø maõn kinh Muïc ñích chính cuûa HRT – ÑT caùc tr/c than phieàn chuû quan do MK – Ngaên ngöøa caùc xaùo troän do thieáu huït estrogen Löïa choïn estrogen – Choïn estrogen töï nhieân, gaàn töï nhieân: conjugated equine estrogen 0.625 mg, micronized estradiol 1mg, piperazine estrone sulfate1.25mg, valerate estrogen 1mg – Chuù yù 2 cô quan raát nhaïy caûm vôùi estrogen laø vuù & NMTC → duøng progestins ñoàng thôøi vôùi estrogen ñeå baûo veä
  • 30. ÑIEÀU TRÒ - Thôøi kyø maõn kinh Taùc duïng phuï cuûa estrogen thay theá – Xuaát huyeát aâm ñaïo – Taêng caân, giöõ nöôùc, buoàn noân, ñau vuù, thay ñoåi tính khí – Taêng sinh NMTC, K.NMTC, xuaát huyeát AÑ baát thöôøng – K.vuù: estrogen trò lieäu laøm boäc loä K vuù chöa bieåu hieän→ ↗ xuaát ñoä K.vuù
  • 31. ÑIEÀU TRÒ - Thôøi kyø maõn kinh Choáng chæ ñònh HRT CCÑ tuyeät ñoái – K.sinh duïc phuï thuoäc estrogen: vuù, NMTC – Thuyeân taéc maïch ñang dieãn tieán – Beänh lyù gan, nhaát laø gan maät ñang dieãn tieán CCÑ töông ñoái – RL maõn tính chöùc naêng gan – CHA khoâng kieåm soaùt – Tieàn caên thuyeân taéc maïch – U xô TC, laïc NMTC ñang hoaït ñoäng – Tieåu porphyrine caáp töøng hoài – Tieåu ñöôøng khoâng kieåm soaùt ñöôïc
  • 32. ÑIEÀU TRÒ - Thôøi kyø maõn kinh HRT- Hieäu quaû chaéc chaén & vaán ñeà coøn baøn caõi – RL vaän maïch – Dinh döôõng cq SD, ham muoán tình duïc, tính khí, giaác nguû – Khoái xöông, döï phoøng loaõng xöông – Baûo veä tim maïch – Ung thö vuù – Hieäu quaû theo tuoåi HRT- Nhöõng hieäu quaû chaéc chaén – Hieäu quaû nhaát treân RL vaän maïch – Duy trì tình traïng dinh döôõng cq.SD – Giöõ vöõng tình traïng ham muoán tình duïc bình thöôøng – Vaán ñeà quan troïng ñaët ra laø lieàu ban ñaàu thaáp nhaát vaø coù hieäu quaû nhaát
  • 33. ÑIEÀU TRÒ - Thôøi kyø maõn kinh Caùc lyù do choáng laïi vieäc duøng HRT [Christoph Keck – Module 16] – Noãi baên khoaên cho raèng noäi tieát toá gaây ung thö – Nhieàu phuï nöõ sôï taêng caân nhieàu vaø hoaëc taùi khôûi phaùt chu kyø haønh kinh – Caùc CCÑ treân caùc tôø rôi keøm theo ñôn thuoác khoâng coøn phuø hôïp vôùi caùc thoâng tin môùi nhaát & thöïc chaát caøng laøm cho ngöôøi ta sôï
  • 34. ÑIEÀU TRÒ - Thôøi kyø maõn kinh Ñieàu trò maõn kinh lyù töôûng nhaát ???
  • 35. ÑIEÀU TRÒ - Thôøi kyø maõn kinh Höôùng daãn söû duïng HRT Theo GS.Jean Belaisch – Khoâng neân duøng sau 60 tuoåi – Khoâng neân duøng khi coù nguy cô veà maïch maùu ( CHA, beùo phì, ↗môõ maùu ) – Neân baét ñaàu ÑT sôùm – Neân söû duïng qua ñda & duøng progesterone töï nhieân – Söû duïng lieàu thaáp nhaát coù hieäu quaû – Thôøi gian?-Choïn löïa ? “giöõa thaày thuoác & BN”
  • 36. ÑIEÀU TRÒ - Thôøi kyø maõn kinh FDA &ø Hoäi Phuï saûn Myõ – HRT neân duøng ôû lieàu thaáp nhaát & thôøi gian ngaén nhaát coù theå trong ÑT tr/c MK Hoäi Maõn kinh Baéc Myõ – Tr/c vaän maïch nheï → thay ñoåi loái soáng, hoaëc + pp ÑT khoâng keâ toa – Côn boác hoûa TB - naëng →HRT laø lieäu phaùp chuaån ÑT vôùi progestin, SSRI hoaëc gabapentin → thay theá traùnh duøng estrogen FDA, Hoäi Maõn kinh Baéc Myõ & Hoäi Phuï saûn Canada – Söû duïng cheá phaåm estrogen aâm ñaïo khi caùc tr/c MK chæ giôùi haïn ôû aâm ñaïo
  • 37. ÑIEÀU TRÒ - Thôøi kyø maõn kinh Lieäu phaùp haønh vi & lieäu phaùp khoâng noäi tieát - coøn baøn caõi – Taäp theå duïc, yoga, thö giaõn cô – Taäp hít thôû chaäm (vöøa ñi vöøa hít thôû) – Chaâm cöùu – Thaûo döôïc Trung Hoa, daàu caây daï anh thaûo, nhaân saâm, caây kava, coû caây ba laù ñoû – Vitamin E, thuoác choáng oxy hoùa, laõo hoùa – Khaåu phaàn aên coù ñaäu naønh & cheá phaåm estrogen thöïc vaät – Khaåu phaàn aên caù ít thòt, nhieàu rau quaû töôi
  • 38. HRT - Löïa choïn noäi tieát toá [ Christoph Keck- M16] Choïn thaønh phaàn Estrogen – Neân choïn loaïi töï nhieân(estradiol, estron, estron sulphate, estriol) >>estrogen toång hôïp (ethinylestradiol, mestranol) – Baát lôïi /estrogen töï nhieân: bò chuyeån hoùa nhanh /ñ.uoáng→ lieàu cao môùi hieäu quaû – Lôïi ñieåm estrogen toång hôïp laø coù goác ethinyl laøm chaäm thoaùi giaùng→ Baát lôïi: taùc duïng maïnh chuyeån hoùa ôû gan, TDPnhieàu( ñoâng maùu) → khoâng duøng trong HRT
  • 39. HRT - Löïa choïn noäi tieát toá Choïn thaønh phaàn estrogen – Estrogen lieân hôïp thöôøng duøng nhaát laø loaïi coù hoãn hôïp 9 muoái estrogen töø nöôùc tieåu ngöïa caùi (estradiol valerat, estradiol vi haït) – Estradiol coù TD taêng sinh maïnh (NMTC) >>Estron >> Estriol khoâng TD – Daïng thöôøng duøng Estron sulphate ↪ Estradiol – Do TD taêng sinh/Estradiol → nguy cô K.NMTC →chæ duøng Estradiol ñôn ñoäc ôû PN caét TC toaøn phaàn → Estrogen keát hôïp Progestin
  • 40. HRT -Löïa choïn noäi tieát toá Choïn thaønh phaàn Progestin – Progestin laø daãn chaát progesteron xphaùt töø nhaân pregnan & daãn chaát nortestosteron xphaùt töø nhaân estran(#estrogen) – Progesteron laø ñoái vaän estrogen töï nhieân, öùc cheá TSNMTC & chuyeån thaønh daïng cheá tieát. Coøn öùc cheá toång hôïp caùc thuï theå estrogen & kích thích estradiol ↪ estron – Estrogen + progestin →↘TD coù lôïi estrogen (B.tim maïch )
  • 41. HRT - Löïa choïn noäi tieát toá Choïn thaønh phaàn progestin – Progestin coù TD raát thay ñoåi tuøy daãn chaát progesteron ( khoâng TD ch.hoùa gan), 19-nortestosteron (TD ch.hoùa lipid) – Progestin coøn coù TD androgen hay antiandrogen töøng phaàn – Neân boå sung progestin ≥10ngaøy/ thaùng (neáu < bò TS & KNMTC)
  • 42. HRT - Löïa choïn noäi tieát toá Caùc loaïi HRT treân thò tröôøng VN – CLIMEN:21v 2 mg estradiol valerate 1 mg cyproteron acetate – CYCLO- PROGYNOVA:21v 2 mg estradiol valerate 0.5mg norgestrel – LIVIAL : 28v 2.5mg Tibolone – PAUSOGEST: 28v 2 mg estradiol hemihydrate 1 mg norethisteron acetate – PROGYLUTON: 11v 2mg estradiol valerate 10v 2mg estradiol valerate 0.5mg norgestrel – PROGYNOVA 28v 2mg estradiol valerate
  • 43. ÑIEÀU TRÒ - Thôøi kyø maõn kinh LIVIAL- TIBOLONE – Daãn xuaát Norethisterone Gonadomimetique: progestatif > estrogen > androgen – Hieäu quaû: RL vaän maïch, thieåu döôõng cqSD, xöông, (tim maïch?) – Öu ñieåm: kieåm soaùt NMTC, maät ñoä vuù – CCÑ: gioáng estrogen – Khoâng coù taùc duïng baûo veä choáng ung thö vuù
  • 44. ÑIEÀU TRÒ - Thôøi kyø maõn kinh Ñieàu trò khaùc xen keõ HRT – Khoâng coù gì – Veä sinh cuoäc soáng: thöùc aên, thuoác laù, taäp theå duïc – ÑT tr/c:  Clonidine –veralipride  Estogene boâi taïi choã  Calci+ Vit D- biphosphonate – Lieäu phaùp thöïc vaät – SERMs ( selective estrogen receptor modulator)
  • 45. KEÁT LUAÄN Ñaëc ñieåm sinh hoïc quanh MK laø tình traïng cöôøng estrogen töông ñoái, khoâng do estrogen taêng maø laø thieáu, khoâng coù progesterone ñeå giaûm bôùt taùc duïng cuûa estrogen Maõn kinh laø giai ñoaïn sinh lyù ôû PN Thieáu huït estrogen laø ngnhaân chính gaây neân moïi bieåu hieän cuûa tuoåi giaø, aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán caùc sinh hoaït (loaõng xöông & B.maïch vaønh)
  • 46. KEÁT LUAÄN Söï thieáu huït estrogen trong MK coù theå buø ñaép baèng HRT Söû duïng HRT ñoøi hoûi phaûi coù söï hieåu bieát & thaän troïng cuûa ngöôøi thaày thuoác nhaèm giuùp PN caûm thaáy thoaûi maùi ñeå coù theå tieáp tuïc hoaït ñoäng XH cho ñeán nhöõng naêm cuoái cuøng cuûa cuoäc ñôøi