1. A X G A | I N % M < A K O U J A | I N : U F A S A R A K A K A N < A B A J A J : R J
LX& TARI JIU 1989 :RKOU<ABJI% 8 |OUNIS 2015
• VOL. XXXVI, NO 1989 • LUNDI, 8 JUIN 2015 • MONDAY, JUNE 8, 2015
1915-2015
FA|OZ
Z:{ASPANOUJ:AN
100-RD TAR:DAR}
KE |I<:M :U KE PAFAN+:M
Էդուարդ ՆաԼՊաՆՏԵաՆ.
«աՆՊաՏԺԵԼԻուԹԻւՆԸ ԿԸ ԾՆԻ
Նոր ՑԵՂաՍՊաՆուԹԻւՆՆԵր Եւ
ՓաՍՏԸ աՅՍՕր ՍուրԻոՅ ՄԷՋ
ԿաՏարուոՂ ՑԵՂաՍՊաՆաԿաՆ
արարՔՆԵրՆ ԵՆ»
Չորեքշաբթի՝ 27 Մայիսին Հայաստանի Հանրապետու-
թեան արտաքին գործոց նախարար Էդուարդ Նալպանտ-
եան Սուրիոյ փոխվարչապետ, արտաքին գործոց նախա-
րար Ուալիտ Ալ Մուալլէմի հրաւէրով պաշտօնական այցե-
լութիւն կատարեց Դամասկոս: Նալպանտեանն ու իրեն
ընկերակցող պատուիրակութիւնը հանդիպում ունեցան
Սուրիոյ նախագահ Պաշշար ալ Ասատի եւ երկրի ղեկա-
վարութեան հետ: Պաշշար ալ Ասատ ողջունելով Էդուարդ
Նալպանտեանի այցելութիւնը, իր յատուկ համակրանքը
յայտնեց հայ ժողովուրդին նկատմամբ, բարձր գնահատեց
երկու երկիրներուն միջեւ բարեկամական-պատմական
յարաբերութիւնները, որոնց մէջ զգալի դեր ունեցած է Սու-
րիոյ հայ համայնքը: Նախագահը դրուատեց Սուրիոյ տագ-
նապի օրերուն Հայաստանի Հանրապետութեան դիրքորո-
շումը եւ նշեց, թէ Օսմանեան կայսրութեան շրջանին հայ
ժողովուրդի ապրած միեւնոյն արհաւիրքն ու ողբերգու-
թիւնը կ’ապրի այսօր Սուրիոյ ժողովուրդը, իսկ Հայաստանի
Հանրապետութիւնը կրնայ կարեւոր դեր խաղալ սուրիա-
կան տագնապի լուծման մէջ` միջազգային հանրութեան
ներկայացնելով կացութեան հարազատ պատկերը եւ շեշ-
տելով ահաբեկչութեան դէմ միջազգային պայքարին
անհրաժեշտութիւնը: Իր կարգին, նախարար Նալպանտեան
դատապարտելով Սուրիոյ մէջ ծայր առած ահաբեկչական
արարքները նշեց, թէ Հայաստանի Հանրապետութիւնը
կ’աջակցի Սուրիոյ պետութեան` ահաբեկչութեան դէմ իր
պայքարին մէջ եւ ամէն ջանք ի գործ կը դնէ կանխարգի-
լելու ահաբեկչութեան տարածումը, հաստատելով որ ան-
հրաժեշտ է միջազգային մակարդակի վրայ լուրջ քայլերու
ձեռնարկել այս իմաստով: Զոյգ կողմերը համակարծիք էին
այն գաղափարին, թէ տարածաշրջանին մէջ Թուրքիան
ունի թշնամական վտանգաւոր դերակատարութիւն:
Հանդիպումէն ետք Նալպանտեան եւ Մուալլէմ մամլոյ
ասուլիս մը ունեցան: Ընթացքին Ուալիտ ալ Մուալլէմ շեշ-
տեց, որ եթէ միջազգային ընտանիքը պատժէր նախորդ դա-
րասկիզբին Հայոց Ցեղասպանութիւնը գործադրած դահիճ-
ները, ապա այսօր անոնց թոռները պիտի չհամարձակէին
նմանօրինակ Ցեղասպանութիւն գործել Սուրիոյ մէջ:
Իր կարգին Նալպանտեան շեշտեց, թէ իր այցելութիւնը
տեղի կ՛ունենայ Սուրիոյ տագնապալի օրերուն եւ կը զու-
գադիպի Օսմանեան կայսրութեան տարածքին ի գործ
դրուած Հայոց Ցեղասպանութեան 100-ամեայ տարելիցին:
Նալպանտեան աւելցուց, թէ Հ.Հ. արտաքին քաղաքական
գերատեսչութիւնը միջազգային տարբեր հարթակներէ
մշտապէս բարձրացուցած է ահաբեկիչներու աջակցու-
թեան անընդունելիութիւնը եւ խստիւ դատապարտած`
Շար. էջ 13
Նախագահ Սարգսեան ներկայ գտնուեցաւ
Սեւանի եւ արտաշատի նորակառոյց
եկեղեցիներու օծման արարողութիւններուն
Նախագահ Սերժ Սարգսեան Կիրակի՝
31 Մայիս 2015-ին, ներկայ գտնուած է
Սեւան քաղաքի «Սուրբ Հրեշտակապե-
տաց» եւ Արտաշատ քաղաքի «Սուրբ
Յովհաննէս» նորակառոյց եկեղեցիներու
օծման արարողութիւններուն` հանդիսա-
պետութեամբ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ.
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի:
Ս. Յովհաննէս Աւետարանիչի անունը
կրող Արտաշատի վերոնշեալ եկեղեցին
կառուցուած է Հայաստանի Հանրապե-
տութեան վարչապետ Յովիկ Աբրահամ-
եանի նախաձեռնութեամբ ու բարերա-
րութեամբ եւ Հայաստանի Հանրապետու-
թեան վաստակաւոր ճարտարապետ Ար-
տակ Ղուլեանի նախագիծով:
Սեւանի «Սուրբ Հրեշտակապետաց»
եկեղեցին կառուցուած է Մայր Աթոռի
բարերար ֆրանսաբնակ Սարգիս Պե-
տոյեանի ջանքերով եւ դարձեալ Հայաս-
տանի Հանրապետութեան վաստակաւոր
ճարտարապետ Արտակ Ղուլեանի նախա-
գիծով:
արամ ա. Կաթողիկոս պարգեւատրուեցաւ
Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոց շքանշանով
Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Արամ Ա. Կաթողիկոս պարգե-
ւատրուած է Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոց շքանշանով:
Նախագահ Սերժ Սարգսեան, ղեկավարուելով Հայաս-
տանի Հանրապետութեան Սահմանադրութեան 55-րդ յօդ-
ւածի 16-րդ կէտով եւ հիմք ընդունելով «Հայաստանի Հան-
րապետութեան պետական պարգեւներու եւ պատուաւոր
կոչումներու մասին» Հայաստանի Հանրապետութեան
օրէնքը, որոշում կայացուցած է` Հայապահպանութեան գոր-
ծին մէջ ունեցած մեծ վաստակին, սփիւռքի մէջ հոգե-
ւոր արժէքներու պահպանման, զարգացման եւ տարածման
գործին մէջ ներդրած բացառիկ աւանդին համար Ն. Ս. Օ. Տ. Տ.
Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Արամ Ա. Կաթողիկոսին պարգեուատրել
Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոց շքանշանով:
Թուրքիա ատրպէյճանի եւ Վրաստանի հետ
միացեալ ռազմափորձերու սկսած է
«ՌԻԱ Նովոսթի»` յղում կատարելով
թրքական բանակի սպայակոյտին մէկ
հաղորդագրութեան, կը հաղորդէ, որ
Թուրքիոյ մէջ սկսած են Թուրքիոյ,
Ատրպէյճանի եւ Վրաստանի «Կովկաս-
եան արծիւ» մասնայատուկ ուժերու
ռազմափորձերը:
«31 Մայիսէն մինչեւ 10 Յունիս Թուր-
քիան, Ատրպէյճանը եւ Վրաստանը
Թուրքիոյ տարածքին միացեալ ռազմա-
փորձեր պիտի կատարեն: Ռազմափոր-
ձերու նպատակն է զարգացնել համա-
գործակցութիւնը, համակարգումը եւ
բարեկամական յարաբերութիւնները
երեք երկիրներու զինեալ ուժերուն միջեւ», կը նշուի հաղորդագրութեան մէջ:
Կը հաղորդուի, որ Թուրքիայէն կը մասնակցին մասնայատուկ ուժերու մէկ ստո-
րաբաժանում, երկու ուղղաթիռ, մէկ օդանաւ: Վրաստանէն եւ Ատրպէյճանէն ռազ-
մափորձերուն կը մասնակցի մասնայատուկ ուժերու մէկական ստորաբաժանում:
2. <abajaj;rj
Hebdomadaire Arménien
Armenian Weekly ISSN 0382-9251
Publié par /Published by
Le Centre de Publication Tékéyan
825 rue Manoogian, Saint-Laurent,
Québec H4N 1Z5
Tél: (514) 747-6680 • FAX: (514) 747-6162
e-mail: abaka@bellnet.ca
www.tekeyanmontreal.ca
PM40015549R10945
TPS/GST – R119209294 • TVQ/PST #1006268699
2 • ABAKA • LUNDI 8 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 8, 2015
Canada
2nd Class $80 (QC & ON)
1ère classe/first class $90
U.S.A. 1st class (US)$90
Autres pays/Other countries:
1st class (US)$120
Per issue $1.75
Dépôt légal: Bibliothèque du Québec
ABAKA
Patas.anatou .mbagir^
AU:TIS PAGGAL:AN
’anouzoumn;rou%
nouiratououjiunn;rou ;u
gras;n;aki patas.anatou^
SALBI MARKOS:AN
Joronjoi patas.anatou^
MATAJ B& MAMOUR:AN
“We acknowledge the financial
support of the Government of
Canada through the Canada
Periodical Fund (CPF) for our
publishing activities.”
Պալեաններու
արխիւը
նուիրուեցաւ
Հայաստանին
Հայաստանի Քաղաքաշինու-
թեան Նախարարը մօտաւորա-
պէս վեց ամիսներէ ի վեր բա-
նակցութիւններ կը վարէր Պալ-
ե ա ն գե ր դ ա ս տ ա ն ի ա ր խ ի ւ ը
ձեռք բերելու նպատակով:
Բանակցութիւնները իրենց
արդիւնքը տուին ու վերջերս
Հայաստան բերուեցաւ Պալ-
եաններու արխիւը, որ կը նե-
րառնէ նախագծեր, լուսանկար-
ներ ու գրաւոր նիւթերը:
Բացառիկ այս ժառանգու-
թեան հետ միասին ճարտարա-
պետներ Լեւոն, Յովհաննէս եւ
Արմէն Կիւրեղեաններու, անծա-
նօթ հեղինակներու 1900-1904-
ին հայկական ճարտարապե-
տական յուշարձաններու լու-
ս ա ն կ ա ր ն ե ր ո ւ ա ր խ ի ւ ը ե ւ ս
իտալաբնակ հայ ճարտարա-
պետ Արմէն Կիւրեղեանի ձե-
ռամբ որպէս նուէր յանձնուե-
ցաւ Հայաստանի Քաղաքաշի-
նութեան Նախարարութեան:
Հրանոյշ Յակոբեան. «Կարեւոր է Սփիւռքահայ
Նուիրատուներու Թիւը, Ոչ Թէ Գումարին Չափը»
«Հայաստան» համահայկական հիմնադրամին համար առաւել կարեւոր է
նուիրատուներու թիւը: Այս մասին, ըստ News.am-ի, ըսած է ՀՀ սփիւռքի
նախարար Հրանոյշ Յակոբեան, որ նոյնպէս կը մասնակցէր Մայիս 27-ին
տեղի ունեցող հիմնադրամի հոգաբարձուներու խորհուրդի եւ տեղական
մարմիններու 24-րդ համատեղ նիստին:
«Հիմնադրամը կայացած կառոյց է: Մեզ համար այսօր կարեւորը շատ
մարդկանց ներգրաւուելն է: Մեզ համար ֆինանսական ներդրումներն
այնքան կարեւոր չեն, որքան հայերի մասնակցութեան թիւը, թէ այդ պա-
հին նրանք ինչքանով են իրենց մասնակից դարձնում հայութեան խնդիր-
ներին»,- ըսաւ նախարարը:
Մեր դիտարկման, թէ տարիէ տարի գումարի չափը կը նուազի, Հրանոյշ
Յակոբեան արձագանգեց. «Նուազումը պայմանաւորուած է աշխարհի
սոցիալ-տնտեսական իրավիճակով, ֆինանսական ճգնաժամով: Անվստա-
հութեան խնդիր չկայ, դա միանշանակ է, քանի որ սփիւռքահայերը ծրագ-
րեր են իրականացնում ոչ միայն մեր հիմնադրամի միջնորդութեամբ»:
Եթէ այսօր Ունինք ազատ անկախ
Հայրենիք ապա Զայն կը Պարտինք
Սարդարապատի Համազգային`
միակամ գոյամարտին
Եթէ Ապ ր իլ ամիսը Հայ ժողո-
վուրդին համար ունի իր յատուկ
ի մաստ ը, Մ այի ս ամ իսը եւս իր
կարգին Հայ Ժողովուրդին համար
խորհրդանշական ամիս է: Համազ-
գային գոյամարտի, պայքարի ու
փառաւոր յաղթանակներու ամիս է
ան: Աւարայրէն Սարդարապատ,
մինչեւ Շուշի` Մայիսեան երեք գո-
յամարտեր են անոնք, որոնք Հայ
ժողովուրդի ու անոր պապենական
հողին գոյութիւնը երաշխաւորող
անուններու վերածուեցան Հայոց
Պատմութեան մէջ:
97 տարիներ առաջ Արարատեան
դաշտին վրայ` Ցեղասպանութենէն
մազապուրծ փրկուած մեր ժողո-
վուրդի զաւակները կենաց-մահու
գոյամարտ մղեցին թուրքին դէմ`
յանուն հայրենի հողին վերջին պա-
տառին ազատութեան եւ Հայ Ժո-
ղովուրդի գոյատեւման:
Սարդարապատը մեր ժողովուրդի
պարտութիւն չի ճանչցող ոգիին եւ
չխորտակուող կամքին յաղթանակն
էր: Սարդարապատը կ՛իմաստա-
ւորուի ն ա եւ այն փ աս տով, որ
արիւնաքամ ու գրեթէ մահամերձ
Հայ ժողովուրդը պատմութեան մէկ
ամենաճակատագրական պահուն՝
կրցաւ ի մի բերել իր վերջին ուժերը
ե ւ միա ս նա կ ան կ ամ քո վ ու մէկ
բռունցք դարձած վճռական ճակա-
տամարտի մը նետուեցաւ իր մեծով
ու փոքրով եւ ջախջախեց թշնա-
միին բազմահազարանոց բանակը:
Բոլո րի ն ծան օթ է Ս արդարա-
պատի համազգային գոյամարտին
մանրամասնութիւնները, որ կը յատ-
կանշուի որպէս մեր ժողովուրդի
միաբանութեան յաղթանակը: Հայ
հրամանատարին ու զինուորին,
ամէն գոյնի կուսակցականին ու ռչ
կուսակցականին, գիւղացիին, մտա-
ւորականին, հոգեւորականին, իգա-
կ անին ո ւ ար ակ ան ին, մեծին ու
փոքրին միասնականութեան յաղ-
թանակը:
Հայրենի հողին վերջին պատա-
ռիկին սպառնացող` դէպի Սարդա-
րապատ արշաւող թրքական զօրա-
խումբի կորիզը կը կազմէր 36-րդ
հետեւակային «Կալիփոլի»ի (Տար-
տանելեան) զինուորական բաժան-
մունքը, որ ըստ Սարդարապատի
ճակատամարտի մասնակից մարա-
ջախտ Բաղրամեանին, «թրքական
բանակի ամենամարտունակ զօ-
րամասերէն էր»: Զօրախումբը բաղ-
կացած էր երեք հետեւակային, 40
ծանր թնդանօթով զինուած հրե-
տանային գունդէ, հարուածային
գումարտակներէ ու հազարներ հաշ-
ւող հեծեալ գունդերէ:
Ի տես այս բոլորին եւ օրհա-
սական այդ պահուն միայն հրաշք
պէտք էր դէմ դնելու այս անհա-
ւասար` արիւնարբու թշնամիին
բանակին: Այդ հրաշքը պատա-
հեցաւ. Հայ ժողովուրդին մէջ կրկին
արթնացաւ Հայկի ազատատենչ
ոգին: Տակաւին երէկ յուսահատած
ու սպառած ժողովուրդը հսկայի
կորովով ելաւ պայքարի այն գի-
տակցութեամբ, որ այս մէկը Հայ
ժողովուրդի վերջին ու ճակա-
տագրական կռիւն է: Էջմիածնի
Մայր Տաճարին զանգերը Մայիս 22
– 29 երկարող օրերուն անդադար
ղօղանջեցին եւ այդ ղօղանջը իբրեւ
մարտակոչ տարածուեցաւ Արա-
րատեան դաշտի բոլոր անկիւննե-
րուն մէջ՝ յուսադրելով կենաց-մահու
կռիւի ելած Հայ ժողովուրդի զա-
ւակները: Յաղթեց Հայ ժողովուրդը
այս պատերազմին՝ պարտութեան
մատնելով մինչեւ ատամները զին-
ւած թրքական հսկայ μանակը:
Սարդարապատեան միասնակա-
նութեան յաղթանակը այնպի ս ի
իրադարձութիւն մըն է Հայոց Պատ-
մութեան մէջ, որ առիթ կու տայ
մեզի վերաիմաստաւորելու եւ վե-
րարժեւորելու ո՛չ միայն այն, ինչ որ
Սարդարապատի մէջ կատարուե-
ցաւ 97 տարիներ առաջ, այլ շատ
կարեւոր դասեր քաղելու անկէ:
Եթէ մինչեւ Սարդարապատի պա-
տերազմ աշխարհը լսած էր Ցե -
ղասպանութեան զոհ ազգի մը հա-
ռաչանքը, ապա Սարդարապատի
մէջ հնչեց բոլորովին այլ ձայն մը:
Գոյատեւելու, ապրելու, յաւերժա-
նալու եւ միասնակամ մնալու կանչը,
որուն արձագանգները 97 տարի-
ներէ ի վեր մնացած են ու պիտի
մնան Հայ ժողովուրդի զաւակնե-
րուն հոգիներուն մէջ:
Յարգանք ու Պատիւ Սարդարա-
պատի Հայ հերոսներուն:
Թող յաւերժ ապրի Հայուն Հայ-
րենիքը ու Հայ ժողովուրդը:
Խմբագրական
«Զարթօնք»ի
3. 4 • ABAKA • LUNDI 8 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 8, 2015
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻ ՊԱՏԳԱՄԱՒՈՐՆԵՐՈՒ
ՊԱՏՈՒԻՐԱԿՈՒԹԵԱՆ ԱՅՑԵԼՈՒԹԻՒՆԸ ԳԱՆԱՏԱ
Ինչպէս մեր նախորդ թիւին մէջ
հրատարակած էինք, Մայիս 22-25
Հայաստանի Ազգային Ժողովի 17
պատգամաւորներու պատուիրա-
կութիւն մը, գլխաւորութեամբ Ազ-
գային Ժողովի նախագահ Գալուստ
Սահակեանի, Գանատա այցելեցին
հրաւէրովը Գանատայի Խորհրդա-
րանի Հայաստանի Ազգային ժողովի
հետ բարեկամութեան խմբաւորու-
մին:
Մոնթրէալ ժամանման առաջին
օրը պատուիրակութիւնը ընդուն-
ւեցաւ Մոնթրէալի քաղաքապետու-
թեան կողմէ, իսկ երեկոյեան ընթ-
րիքի հիւրը եղաւ տեղւոյս ՌԱԿ-ի եւ
Թէքէեան Մշակ. Միութեան: Կիրա-
կի օր պատուիրակութիւնը այցելեց
Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ Մայր Տաճար
ուր հայրենի հիւրերը ներկայ եղան
Սբ. Պատարագին եւ հիւրընկալուե-
ցան Գանատահայոց Առաջնորդա-
րանին եւ Եկեղեցւոյ հոգեւոր հայրե-
րու ու Ծխական եւ Թեմական վար-
չականներու կողմէ:
Գանատայի մօտ ՀՀ Դեսպանատան մէջ Կիրակի 24 Մայիս երեկոյեան, ՀՀ
Ազգային Ժողովի պատուիրակութեան ի պատիւ ընդունելութեան ընթացքին,
ձախէն՝ Արա Պալեան, Դոկտ. Արշաւիր Կէօնճեան, Դեսպան՝ Արմէն
Եգանեան, Ներգաղթի նախարար՝ Քրիս Ալեքսանտր, ՀՀ Ազգային Ժողովի
Նախագահ՝ Գալուստ Սահակեան, Առաջնորդ Տ. Աբգար Եպս. Յովակիմեան,
Արթօ Պերճ Մանուկեան, Անդրանիկ Շիրինեան, Տոքթ. Յարութիւն
Արզումանեան
4. 4 • ABAKA • LUNDI 8 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 8, 2015
ՀՀ Նախագահը յատուկ մրցանակ
շնորհեց ցեղասպանութիւնը
վերապրած 23 կիներու
ՀՀ նախագահի նստավայրին մէջ 26 Մայիս 2015-ին, տեղի ունեցաւ
տարբեր բնագաւառներու մէջ ՀՀ նախագահի` 2014 թուականի մրցա-
նակներու յանձնման արարողութիւնը: Մրցանակները շնորհեց անձամբ
նախագահ Սերժ Սարգսեան:
Ինչպէս կը յայտնեն ՀՀ Նախագահի աշխատակազմի հասարակայնու-
թեան եւ տեղեկատուութեան միջոցներու հետ կապերու վարչութենէն,
նախագահ Սարգսեան ջերմօրեն շնորհաւորեց մրցանակակիրները` իրենց
ձեռքբերումներու համար, շնորհակալութիւն յայտնեց կատարած կարեւոր
աշխատանքին համար եւ մաղթեց նոր յաջողութիւններ:
ՀՀ նախագահի մրցանակներու հովանաւորն է «Պօղոսեան հիմնադ-
րամ»-ը: Մրցանակի հիմնադրութեան օրէն ի վեր (2001-2015թթ.) մրցա-
նակի արժանացած են 306 անհատներ եւ կազմակերպութիւններ, որոնց
շարքին` 19 միջազգային:
ՀՀ նախագահի 2014 թուականի մրցանակներ շնորհուած են Հայոց ցե-
ղասպանութեան ճանաչման գործին մէջ նշանակալի աւանդ ներդրած
անձերու, 2014 թուականի մրցանակ շնորհուած է նաեւ ցեղասպանու-
թիւնը վերապրած` Հայաստանի մէջ բնակող 23 կիներու, որոնցմէ 6-ը կը
բնակին Երեւանի, 17-ը մարզերու մէջ:
Մրցանակին գումարը` 23 միլիոն դրամը, յատկացուցած էր Հայոց ցե-
ղասպանութեան 100-րդ տարելիցին նուիրուած ձեռնարկները համակար-
գող պետական յանձնաժողովին կողմէ:
Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչման գործին մէջ նշանակալի աւանդ
ներդրած անձերու նախագահի 2014 թուականի մրցանակ շնորհուած է
նաեւ Մերձաւոր Արեւելքի ամերիկեան նպաստամատոյց կոմիտէին (Մեր-
ձաւոր Արեւելքի հիմնադրամ)` Առաջին Համաշխարհային պատերազմի ըն-
թացքին եւ յետպատերազմեան տարիներուն Հայոց ցեղասպանութիւնը
վերապրած բազմահազար գաղթականներուն եւ որբերուն ամերիկեան ժո-
ղովուրդի հանգանակած միջոցներով անգնահատելի օգնութիւն ցուցա-
բերելու եւ անոնց կեանքը փրկելու համար:
Մերձաւոր Արեւելքի հիմնադրամի նախագահ Շառլ Պենճամինը շնորհա-
կալութիւն յայտնած է նախագահին ստացած մրցանակին համար եւ նշած.
«Մերձաւոր Արեւելքի հիմնադրամի պատմութիւնը եւ գործունէութիւնը
ամերիկեան եւ հայ ժողովուրդներու միջեւ ստեղծուած ամուր կապերու
արտացոլումն է: Մենք յատկապէս կը կարծենք, որ ամերիկացիները պէտք
է իմանան իրենց ազգային պատմութեան այդ հատուածի մասին, անոր
ետեւ կանգնած եղեռնագործութեան, ինչպէս նաեւ ամերիկեան եւ հայ
ժողովուրդներու միջեւ վաղեմի ամուր կապերու գոյութեան մասին»:
Հայկ Դեմոյեան. «ցեղասպանութեան
100-րդ տարելիցին նուիրուած
ձեռնարկները պիտի շարունակուին:»
Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ
տարելիցին նուիրուած ձեռնարկ-
ները չեն աւարտած, անոնք պիտի
շարունակուին նաեւ տարուան երկ-
րորդ կէսին: Այս մասին Մայիս 26-ին
մամուլի ասուլիսի ժամանակ ըսած
է Հայոց ցեղասպանութեան թան-
գարան-հիմնարկի տնօրէն Հայկ
Դեմոյեանը:
Ան ներկայացուցած է այն քա-
ղաքները, ուր ցեղասպանութեան
թանգարանը մեծ ցուցադրութիւն-
ներ կազմակերպած է` տեղի հա-
մայնքներու եւ դիւանագիտական
ներկայացուցչութիւններու աջակ-
ցութեամբ:
Հայկ Դեմոյեան յայտնած է, որ
յառաջիկայ ձեռնարկներու ծիրէն
ներս նախատեսուած է չորս մեծ
ցուցադրութիւն թանգարանին մէջ,
որմէ մէկը Օգոստոս մէկին համա-
հայկական խաղերու հետ կապուած
պիտի ըլլայ:
Ան կարեւոր համարած է նաեւ
Յուլիս 8-էն 12 տեղի ունենալիք ցե-
ղասպանագէտներու միջազգային
ընկերակցութեան 12-րդ համաժո-
ղովի կազմակերպումը: Անոր նա-
խատեսուած է՝ մասնակցին 250-
300 ցեղասպանագէտներ:
Հան «Հայաստանն Ու Ատրպէյճանը
Լեռնային Ղարաբաղի Տագնապի
Հարցին Մէջ Նոր Մեթոտներ
Պէտք Է Կիրարկեն»
Ատրպէյճանական «Թր ե ն տ »
լրատու գործակալութիւն ը կ ը
հաղորդէ, որ Եւրոպական դրաց-
նութեան քաղաքականութեան եւ
ընդլայնման բանակցութիւններու
հարցերով Եւրոպական Միութեան
յանձնակատար Եոհաննես Հան
Ռիկայի մէջ յայտնած է, որ Հա-
յաստանն ու Ատրպէյճանը պէտք է
նոր մեթոտներ կիրարկեն Լեռ-
նային Ղարաբաղի տագնապը լու-
ծելու համար:
«Լեռնային Ղարաբաղի տագ-
նապը գոյութիւն ունի բաւական
ժամանակէ ի վեր: Եւրոպական Միութիւնը կը փորձէ ընել կարելին
տագնապին լուծման համար: Հայաստանն ու Ատրպէյճանը պէտք է
նոր մեթոտներ օգտագործեն ատոր լուծման համար: Լաւ օրինակ են
Պալքանները, ուր մենք տեսանք միջսահմանային համագործակցու-
թիւն:
Թերեւս այդպիսի համագործակցութիւն կարելի է նաեւ Հայաստանի
եւ Ատրպէյճանի միջեւ: Այդ նախագիծը նախ եւ առաջ կարեւոր է
երկիրներու միջեւ վստահութեան կառուցման համար:
«Յառաջիկայ տարիներուն մենք մտադիր ենք Հարաւային Կովկասի
մէջ զարգացնել միջսահմանային համագործակցութիւնը», ըսած է
ան:
ՃորՃ Քլունիի Հոլիվուտեան Աստղ Ըլլալը Չէր, Որ Մեզ Հրապուրեց. Նուպար Աֆէեան
«Հայաստանի զարգացման նա-
խաձեռնութիւններ» (IDeA) հիմնադ-
ր ամ ի « 1 0 0 կեան ք» ն ախագիծի
հ իմնա դ իր ները դերաս ան Ճորճ
Քլունիէն բացի այլ յայտնի մար-
դոց հետ նոյնպէս պատրաստ են
համագործակցելու, եթէ անոնք ալ
հոլիվուտեան դերասանին պէս կը
պայքարին ցեղասպանութիւններու
դ էմ: Այս մ աս ին` Մայի ս 24-ին,
NEWS. am -ի հետ զ րոյ ցին ըսաւ
նախագիծի համահիմնադիր Նու-
պար Աֆէեան:
«Ճ որ ճ Ք լուն իի հոլ իվուտեան
աստղ ըլլալը չէր, որ մեզ հրապու-
րեց: Ճորճ Քլունին հետաքրքրական
էր մեզի համար, քանի որ ինք նոյն-
պէս կը զբաղի ցեղասպանութիւննե-
րու թեմայով, իր ծրագիրը կ’օգնէ,
որ ապագային ցեղասպանութիւն
չըլլայ: Եթէ կան այլ մարդիկ , որոնք
նման գործով կը զբաղին, սիրով,
ինչու չընդգրկենք մեր նախագիծին
մէջ»,- ըսաւ Նուպար Աֆէեան:
Նուպար Աֆէեան հաստատեց
այն տեղեկութիւնը, որ 2016-ի Ապ-
րիլ 24-ին հոլիվուտեան ամենա-
յայտնի աստղերէն Ճորճ Քլունին
Երեւանի մէջ պիտի մասնակցի մոս-
կուաբնակ յայտնի գործարար Ռու-
բէն Վարդանեանի ջանքերով, «100
կեանք» նախաձեռնութեան սահ-
մանած «Ավրորա» ամենամեայ
մրցանակաբաշխութեան: Մրցա-
նակը կը շնորհուի մարդոց, որոնք
իրենք իրենց կը վտանգեն` ուրիշ-
ներու կեանքերը փրկելու համար:
5. LUNDI 8 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 8, 2015 • ABAKA • 5
Պոլսահայ Մշակութային Միութիւն
Տիգրանակերտի Ս. Կիրակոս եկեղեցւոյ
վերականգնումին առթիւ
Թորոնթոյէն յատկապէս հրաւիրուած
Րաֆֆի Պետրոսեան մեր մէջ
Կը խօսինք մեռնողներուն մասին,
քիչ մըն ալ խօսինք մնացողներուն մասին:
Հրանդ Տինք
Պաստառին վրայ կը տեսնենք բազ-
մաթիւ մերկ կամարներով պատկեր մը
որուն խորը գտնուող մութ հեռանկար
կէտ մը միայն կը յայտնէ թէ ժամանակին
ան եկեղեցիի մը խորանն էր. ամայի տեղ
մը, երկինքը բաց, առջեւը քարքարուտ:
Այո՛, ան մեր երբեմնի Տիգրանակերտի
Ս.Կիրակոս եկեղեցին էր:
Հիանալի, խիստ հետաքրքրական ներ-
կայացում մը տուաւ Մոնթրէալի համայն-
քիս մեր հիւրը՝ հրապարակախօս ու դաշ-
նակահար, պատմաբան ու ճարտարա-
գէտ Րաֆֆի Պետրոսեան որ իր գիտու-
թիւնները կիրարկեց վերաշինելու համար
Տիարպէքիրի Ս. Կիրակոս եկեղեցին:
Նպատակը երեք էր.
- Նախ Թուրքին ապացուցանել թէ Տիարպէքիրը 1915-էն առաջ հայ-
կական քաղաք էր 100.000 հայ բնակիչներով եւ այսօր մէկ հայ քրիստոն-
եայ չիկայ. բոլորը քիւրտ են.
- Հայ ժողովուրդին ամենաահեղ ջարդի վայրը այսօր ուխտի վայր է.
- Գաղտնի իսլամացած հայեր Անատոլուի մէջ անվախ կրնան իրենց
ինքնութիւնը յայտնել իբր հայ քրիստոնեայ ինչպէս ըրին Տիարպէքիրի
քսան եւ աւելի քիւրտեր:
Արդարեւ առանց որեւէ հաւականութեան բանախօսը սահիկներով
ներկայացուց եկեղեցիին մէջ առաջին անգամ ըլլալով իր համերգը, 2012ին
եւ սկսաւ եկեղեցիին վերականգնումին աշխատանքներուն: Սքանչացանք
մինչեւ գմբէթը նորոգուած մեր նոր ուխտավայրին եւ մանաւանդ աշ-
խարհով մէկ ուրախ հաւատացեալներուն որոնք մեծ ու պզտիկ լեցուցած
էին, կարելի է ըսել խռնուած՝ նորաշէն Սուրբ Կիրակոս եօթը խորան ունե-
ցող եկեղեցիին մէջ առաջին պատարագին առիթով 2014 Ապրիլ 24ին:
Նոյնքան յուզիչ էր Տիարպէքիրի հայազգի արիւն ունեցող թաքուն քիւր-
տերը, մէկ խօսքով իսլամացած Հայեր, Հայաստան երթալ ու փնտռել իրենց
արմատները, որոնցմէ քանի մը հոգի միւռոնով մկրտուեցան Սուրբ Էջ-
միածնի մէջ Բագրատ Եպիսկոպոսի ձեռամբ: Առաջնորդութեամբ Րաֆֆի
Պետրոսեանի, անոնք ոչ միայն այցելեցին Հայաստան այլ իրենց համար
յատկապէս պատրաստուած հայերէն լեզուի դասընթացքներու հետեւե-
ցան: Պատմական սահիկներ են բոլորը քանի որ Հայաստանի մէջ Տիգրա-
նակերտցիներ մօտեցան իրենց եւ ընտանեկան կապեր ալ յայտնաբերուե-
ցան:
Տեղատարափ հարցումներ եղան որոնց բանախօսը պատասխանեց իր
դիւանագիտական ու հայ դատին շատ խելացի ըմբռնումներով: Աւելցնենք
որ Րաֆֆի Պետրոսեան այժմ Զօրեան հաստատութեան Թուրք-Հայկական
նիւթերու շուրջ խորհրդատւութեան պաշտօն կը կատարէ:
Հետաքրքրական էր բանախօսին հետեւեալ նկատումը.
Հիմա երեք ենք. Հայաստան, Սփիւռք եւ իսլամացած Հայեր:
Մեր սրտագին շնորհաւորութիւնները եւ շնորհակալութիւն միութեանս
ՄԷԿ յանձնախումբին:
Բանախօսութիւնը տեղի ունեցաւ Պոլսահայ Մշ. Միութեան Արամ Խա-
չատուրեան Սրահին մէջ 16 Մայիս մեր 100ամեակի տարին:
Հիւրասիրութիւնը կատարեալ էր:
Ք. ՏրդաՏեան Գույումճեան
Գիւմրիէն ետք` «Թումo»-ն
կեդրոն պիտի ստեղծէ նաեւ
Ստեփանակերտի մէջ
«Սիմոնեան» կրթական հիմնադ-
րամի նախաձեռնութեամբ, երրորդ
«Թումօ» կեդրոնի բացումը կայա-
ցաւ Գիւմրիի մէջ:
«Արմէնփրէս»-ի փոխանցմամբ`
սկզբնական շրջանին կեդրոնը պի-
տի գործէ Գիւմրիի տեխնոլոգիա-
կան կեդրոնի տարածքին, իսկ յե-
տագային կը նախատեսուի զայն
տեղափոխել Գիւմրիի թատրոն:
«Սիմոնեան» կրթական կեդրոնի
տնօրէն Մարի Լու Փափազեանը
յոյս յայտնած է, որ թատրոնի շէնքի
վերանորոգումը պիտի կայանայ
մօտ ապագային, եւ կեդրոնը լիար-
ժէք պիտի գործէ: Փափազեանը կը
շեշտէ, որ Գիւմրիի «Թումօ»-ն գրեթէ
ոչինչով կը զիջի Երեւանի եւ Դիլի-
ջանի «Թումօ»-ներուն, եւ իրենք
ամէն ինչ պիտի ընեն, որ կեդրոննե-
րուն մէջ տեխնիկական յագեցուա-
ծութիւնը եւ հնարաւորութիւնները
ըլլան հաւասար: Յունիսէն Գիւմրիի
«Թումօ»-ի անդամ դառնալու հա-
մար տեղի պիտի ունենայ երիտա-
սարդներու արձանագրութիւն, իսկ
դասընթացքները պիտի սկսին Սեպ-
տեմբերէն: Սկզբնական շրջանին
տարածքը պիտի ներառի 60 աշխա-
տանքային կէտ, ինչ որ հնարաւո-
րութիւն պիտի տայ հիւրընկալելու
մինչեւ 1000 ուսանող:
Այժմ «Սիմոնեան» կրթական հիմ-
նադրամը աշխատանքներ կը տանի
Ստեփանակերտի մէջ «Թումօ» կեդ-
րոնի ստեղծման ուղղութեամբ: Կը
նախատեսուի մինչեւ Սեպտեմբեր
ա ւ ա ր տ ի ն հ ա ս ցն ե լ շ ի ն ա ր ա ր ո ւ -
թիւնը եւ «Թումօ Ստեփանակերտ»-ը
իր դռները բանայ արցախցի 1000
պատանիներու առջեւ:
«Թումօ»-ն իր վրայ առաքելու-
թիւն վերցուցած է տարածուիլ եւ
հ ա ս ա ն ե լի դ ա ռն ա լ ա մ բ ո ղ ջ Հ ա -
յաստանի երիտասարդներուն հա-
մար: Կեդրոնը մշտապէս կը համա-
գո ր ծա կ ցի ո լո ր տ ի մ ի ջ ա զգա յի ն
առաջատար մասնագէտներու հետ,
որոնք կ՛այցելեն Հայաստան` իրենց
փորձը կիսելու երիտասարդներու
հետ:
Այսօր Երեւանի «Թումօ»-ն կը յա-
ճախէ 12-18 տարեկան 6000 պա-
տանի: Կեդրոնի հիմնադրումէն ետք
«Թումօ»-ի ուսումնական ծրագրին
մէջ ընդգրկուած է 12 հազար պա-
տանի: Գիւմրիի «Թումօ» կեդրոնի
ստեղծման նախաձեռնութիւնը կը
պ ա տ կ ա ն ի Հ Հ ն ա խ ա գա հ Սե ր ժ
Սա ր գս ե ա ն ի ն : 2014 թ ո ւ ա կ ա ն ի
Հոկտեմբեր 7-ին «Շանթ» հեռուս-
տ ա տ ե ս ո ւ թ ե ա ն կ ա զմ ա կ ե ր պ ա ծ
մարաթօնի արդիւնքով հանգանակ-
ւեցաւ 250 հազար տոլար, որ տրա-
մադրուեցաւ կեդրոնին:
Վաչէ Տէրտէրեանը. «Մենք նախատեսել
ենք, որ Ստեփանաւանի օդակայանը,
միգուցէ կը կարողանանք
վերագործարկել այս տարի»
Ստեփանաւանի օդակայա ն ը
պատրաստ պիտի ըլլայ շահագործ-
ման այս տարուան վերջը, սակայն
յստակ ժամկէտները չկան, թէ անի-
կա ե՞րբ կը սկսի շահագործուելու:
Ազգային ժողովին մէջ ՀՀ 2014-ի
պետական պիւտճէի տարե կ ա ն
հաշուետուութեան քննարկմ ա ն
ժամանակ այս մասին ըսած է ՀՀ
տարածային կառավարման եւ ար-
տակարգ իրավիճակներու նախա-
րարի տեղակալ Վաչէ Տէրտէրեանը:
«Եւ Կապանի, եւ Ստեփանաւանի
օդանաւակայանների վերա գո ր -
ծարկման առումով լուծուել են կազ-
մակերպաիրաւական բոլոր խնդիր-
ները: Ստեփանաւանում էլ արդէն
ունենք փոքր անձնակազմ, ո ր ը
սկսել է զբաղուել վերականգման
աշխատանքներով: Մենք նախատե-
սել ենք, որ Ստեփանաւանի օդա-
կայանը, միգուցէ կը կարողանանք
վերագործարկել այս տարի: Այս
տարուայ վերջին այն պատրաստ կը
լինի շահագործման, սակայն ես կը
Շար. էջ 13
6. Յարութիւն Դերձակեան
Մխիթարեան Սանուց Միութիւն-
Թորոնթոն ( ՄՍՄ-Թ ), որ աշխար-
հացրիւ Մխիթարեան Միաբանու-
թեան սաներէն կազմուած եւ ան իր
տեսակին մէջ եզակի համամխի-
թարեան սանուց միութիւն մը եղած
է։ Մայիս 2009-ին իր հիմնադրու-
թեան թուականէն ի վեր իր առաքե-
լութիւնը յաջողութեամբ կը շարու-
նակէ կազմակերպելով որակաւոր
զանազան ձեռնարկներ, որոնք կ՚ար-
ժանանան հանրութեան ջերմ գնա-
հատանքին։
Մխիթարեան Սանուց Միութեան
վարչութիւնը Պէյրութի եւ Հալէպի
Մխիթարեաններէն յետոյ այս տարի
տեղին որոշում մը առած էր վեցե-
րորդ տարուայ հաւաք-խրախճանքը
նուիրել Պոլսոյ Մխիթարեան Վար-
ժարանին։ Այս ձեռնարկը նուիր-
ւած էր նաեւ Հայոց Ցեղասպանու-
թեան 100-ամեակին, ինչպէս նաեւ
վարժարանի հիմնադրութեան 190-
ամեակին, որ տեղի ունեցաւ 23 Մա-
յիս 2015 Շաբաթ երեկոյ, Ս. Գրիգոր
Լուսաւորիչ Հայ Կաթողիկէ եկեղեց-
ւոյ ներքնասրահին մէջ, հովանաւո-
րութեամբ սոյն եկեղեցւոյ Հոգեւոր
Հովիւ՝ Գերյարգելի Հայր Եղիա Ծ.
Վրդ. Քիրէջեանի։ Այս առթիւ որպէս
Պատուոյ հիւր եւ օրուայ պատգա-
մաբեր յատկապէս Պոլիսէն հրաւիր-
ւած էր, Պոլսոյ Մխիթարեան Միա-
բա նութենէ ն, վա րժ ա րա նի փ ոխ
տնօրէն Գերյարգելի Հայր Յակով-
բոս Ծ. Վրդ. Չօփուրեան։
Սրահը ամբողջութեամբ լեցուած
էր Մխիթարեանի սաներով եւ հա-
մակիրներով, որոնք եկած էին Թո-
րոնթոյի կողքին, Ֆրանսայէն, Նիւ
Ճըրզիէն, Նիւ Եորքէն, Լոս Անճէլը-
սէն, Մոնրէալէն ինչպէս նաեւ շրջա-
կայ քաղաքներէն բաժնելու համար
այս օրուայ տօնին առթած ուրա-
խութիւնը։
Սեղաններու օրհնութիւնը Հայր
Եղիա եւ Հայր Յակովբոս Ծ. Վար-
դապետներու կողմէ միասնաբար
կատարուելէ ետք, Հայր Եղիան այս
առթիւ հակիրճ կերպով իր սրտի
խօսքը փոխանցեց։
Ընթրիք ի սպ ա սա րկութեա ն
աւարտին, հանդիսավար Յակոբ
Դարեանի ողջոյնի խօսքէն ետք,
Մովսէս Հայիթեան, դաշնակի ընկե-
րակցութեամբ Ալեքսանտրա Պալ-
եանի մեներգեց « Մխիթարի քայ-
լերգ»ը։
Մխիթարեան Սանուց Միութեան
վարչութեան Ատենապետ՝ Եդուարդ
Պալեան բեմ բարձրանալով առա-
ջին հերթին շնորհակալութեան եւ
երախտագիտութեան ջերմ զգա-
ցումները յայտնեց հանդէպ Հայր
Եղիա Ծ. Վրդ. Քիրէջեանի որ միշտ
քաջալերած եւ հովանաւորած է Մ.
Ս. Մ. աշխատանքները։
Ջերմագին ողջոյններով բարի
գալուստ մաղթեց Հայր Յակովբոս
Ծ . Վրդ. Չօփ ուրեա նի որ Մա յիս
ամսուան եկեղեցական եւ դպրոցա-
կան բազմազբաղ օրերուն չմերժե-
լով հրաւէրը սիրով ընդառաջած էր,
իբր օրուայ պատուոյ հիւր եւ պատ-
գամաբեր։ Ուրախութեամբ յայտ-
նեց, թէ Թորոնթոյի Մխիթարեան
Սանուց Միութիւնը իր հիմնարկու-
թեան վեցերորդ տարին կը բոլորէ
համախմբելով անխտիր բոլոր վար-
ժարաններու եւ վանքերու սաները։
Նպատակ ունենալով Մխիթարեան-
ներու փոխանցած հոգեւոր եւ մշա-
կութային ժառանգը վառ պահել
հայ ժողովուրդի զաւակներուն մէջ։
Պրն. Պալեան մասնաւորաբար
նշեց ըսելով « Մխիթար Աբբահայր
որպէս երկրորդ Մաշտոց՝ բացառիկ
դեր ունեցաւ հայ մշակոյթին, հայ
լեզուին փ րկութեա ն, ուսեա լ եւ
ազատասէր վարդապետներ ծառա-
յեցին եւ կը շարունակեն ծառայել
Մխիթար Աբբահօր դաստիարակու-
թեամբ եւ շնորհքով։ Սորվեցանք
սէր հանդէպ Աստուծոյ, մեր լեզուին,
ազգին եւ ծառայել հայրենիքին ըստ
Մխիթար Աբբահօր կտակին։
Ձեր ներկայութեամբ մեր կապերը
կրկին հաստատուեցան մեր վար-
ժարանին հետ, հաճեցէք մեր սիրոյ
ողջոյնները փոխանցել Հայր Սար-
գիսին եւ մեր սիրելի վարժարա-
նին։»
Հայոց Ցեղասպանութեան 100-
ամեակին առիթով Մովսէս Հայիթ-
եան, դաշնակի ընկերակցութեամբ
Ալեքսանտրա Պալեանի արտասա-
նեց Դանիէլ Վարուժանի « Ձօն »
քերթուածը։ Այնուհետեւ մեր երի-
տասարդ սերունդէն Ալեքսանտրա
Պալեան երաժշտութիւն Առնօ Պա-
պաճանեանի « Էլեգիա » կտորը
դա շնա կով գեղեցկօրէ ն մեկնա -
բանեց։
Ապա բեմ բարձրացաւ սոփրանօ
Լին Անոյշ Իշնար, ինչպէս միշտ այս
անգամ եւս իր իւրայատուկ քաղցր
ձայնով բացառիկ գեղեցկութեամբ
մեկնաբանեց Կոմիտաս Վարդա-
պետի « Ձայն տուր ով ծովակ »
կտորը։ Այս եւ յաջորդ երգերուն մէջ
դաշնակով իր մասնակցութիւնը
բերաւ՝ Մայքըլ Պէրքովսքի։
Հանդիսավար Յակոբ Դարեան
օրուայ պատգամաբեր Հայր Յա-
կովբոս Ծ. Վրդ.ի կենսագրականը
հակիրճ տողերով ներկայացնելէ
ետք, Վարդապետը հանդէս եկաւ ու
իր սրտի խօսքը փոխանցեց ողջու-
նելով ներկաները` հետեւեալ կեր-
պով արտայայտուեցաւ «Ուրախու-
թեա մբ ա ռ լեցուն ձեր մտ երմիկ
ջ երմ մերձեցումները հոգեկա ն
Շար. էջ 12
6 • ABAKA • LUNDI 8 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 8, 2015
>oumb me M.ijar;anzin;r
ՊՈԼՍՈՅ ՄԽԻԹԱՐԵԱՆ ՎԱՐԺԱՐԱՆԻ ՆՈՒԻՐՈՒԱԾ ՅԱՏՈՒԿ ԵՐԵԿՈՆ
ԽԱՆԴԱՎԱՌ ԿԵՐՊՈՎ ՏՕՆԱԽՄԲՈՒԵՑԱՒ՝ ԹՈՐՈՆԹՈՅԻ ՄԷՋ
At;nap;t :douard Pal;an
Far |akowbos
Մայիսի 22-ին կայացաւ ՀՀ սփիւռքի նախարար Հրանոյշ Յակոբեանի
մամուլի ասուլիսը՝ նուիրուած նախարարութեան կողմից 2014թ. Մայիսից
մինչեւ 2018թ. Մայիսը իրականացուած աշխատանքներին:
Նախարար Հրանոյշ Յակոբեանը ներկայացրեց 2014-2015թթ.-ի ՀՀ
սփիւռքի նախարարութեան գերակայ խնդիրները՝ ՀՀ սփիւռքի նախա-
րարութեան եւ համահայկական կառոյցների համատեղ ծրագրերի ընդ-
լայնում եւ զարգացում, Հայաստանում սփիւռքահայերի ինտեգրման ծրագ-
րերի իրականացում, Սփիւռքում Հայոց Ցեղասպանութեան 100-րդ տարե-
լիցին նուիրուած միջոցառումները համակարգող տարածաշրջանային
յանձնախմբերի աշխատանքների համակարգման ծրագրի իրականացում,
Հայոց լեզուի տարածում եւ հայ երիտասարդութեան շրջանում հայերէնի
իմացութեան մակարդակի բարձրացում, այդ թւում՝ նորարարական մե-
խանիզմների կիրառմամբ:
Գերակայ խնդիրների լուծման ուղղութեամբ համագործակցութեան ընդ-
լայնման եւ զարգացման յուշագրեր են կնքուել Համազգային հայ կրթական
մշակութային միութեան, Ռուսաստանի հայերի միութեան եւ Համաշխար-
հային հայկական գոնկրէսի, Հայ մարմնակրթական ընդհանուր միութեան
(ՀՄԸՄ) եւ Գալուստ Կիւլպէնկեան հիմնարկութեան հետ: Նախատեսւում է
համագործակցութեան յուշագրերի կնքում Հայ Բարեգործական Ընդհա-
նուր Միութեան, Հայ Օգնութեան Միութեան եւ Յովարդ Քարակէօզեանէ
յիշատակի հիմնադրամի հետ:
ՀՀ սփիւռքի նախարարը նշեց, որ Սփիւռքում Հայոց Ցեղասպանութեան
100-րդ տարելիցի միջոցառումների շրջանակներում տեղի են ունեցել
յիշատակի հարիւրաւոր միջոցառումներ, նախարարութիւնը մասնակցել է
համակարգել է Հայոց Ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին նուիրուած
միջոցառումները համակարգող պետական յանձնաժողովի սփիւռքեան
մասնակիցների հետ տարուող աշխատանքները, կազմակերպել «Ցեղաս-
պանութեան յանցագործութեան կանխարգելման եւ պատասխանատուու-
թեան միջազգային իրաւական հիմնախնդիրները» գիտաժողովը, «Իս-
լամացած հայերի խնդիրների շուրջ» խորագրով կլոր սեղան-քննարկումը,
Հայ Կանանց Համահայկական Համաժողովը, Հայ Կաթողիկէ Եկեղեցու
հաղորդակցութեան միջոցների 2-րդ համագումարը:
Խօսելով Հայաստանում գտնուող սիրիահայերի եւ իրաքահայերի ին-
տեգրման ծրագրերի իրականացման մասին՝ ՀՀ սփիւռքի նախարար Հրա-
նոյշ Յակոբեանը նշեց, որ հաշուետու ժամանակահատուածում տար-
բեր խնդիրներով նախարարութիւն են դիմել շուրջ 2200 սիրիահայ:
Շար. էջ 13
Կայացաւ ՀՀ սփիւռքի նախարար Հրանոյշ Յակոբեանի մամուլի ասուլիսը
7. LUNDI 8 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 8, 2015 • ABAKA • 7
S E C T I O N F R A N Ç A I S E
LUNDI 8 JUIN 2015 PAR HARUT SASSOUNIAN
The California Courier
Dans un long article intitulé 10
membres du Congrès participent à
un voyage financé en secret par un
gouvernement étranger, le journal
The Washington Post a révélé la
semaine dernière les scandaleux
détails du voyage tous frais payés
en Azerbaïdjan en 2013 des 10
législateurs et des 32 membres de
l’équipe qui allaient assister à une
conférence. D’anciens hauts
conseillers du président Obama —
Robert Gibbs, Jim Messina et
David Plough – ont également par-
ticipé à la conférence en tant
qu’orateurs invités.
L’organisateur de cette réunion
internationale à Bakou, la SOCAR,
Compagnie nationale pétrolière et
gazière d’Azerbaïdjan, a fait passer
750.000 dollars par le biais de deux
organisations américaines à but
non lucratif « pour dissimuler la
source de financement » du voya-
ge, selon un rapport confidentiel
du Bureau d’éthique du Congrès
(OCE), obtenu par The Washington
Post. 750.000 dollars supplémen-
taires ont été apportés par British
Petroleum, ConocoPhillips et KBR
pour les billets d’avion, l’hôtel et
des cadeaux.
Le journal a également rapporté
que « peu avant la conférence des
28 et 29 mai 2013, la SOCAR et plu-
sieurs grandes compagnies énergé-
tiques [y compris la Société natio-
nale iranienne du pétrole] avaient
demandé des exemptions pour un
pipeline de gaz naturel dans la mer
Caspienne de 28 milliards de dol-
lars, des sanctions économiques
américaines étant imposées à
l’Iran. « De fait, un mois avant la
conférence, la SOCAR a fondé à
Houston l’Assemblée des amis de
l’Azerbaïdjan (AFAZ), association
à but non lucratif, et a lui transféré
750.000 dollars. La deuxième orga-
nisation à but non lucratif, égale-
ment située à Houston, était le
Turquoise Council of Americans
and Eurasians (TCAE). Les deux
organisations caritatives, dirigées
par Kemal Oksuz, avaient la même
adresse à Houston. Le Congrès
avait approuvé plusieurs motions
sanctionnant l’Iran, tout en exemp-
tant le projet de la SOCAR. Le pré-
sident Obama a ensuite adopté ces
projets de lois.
Les dix membres du Congrès qui
se sont rendus au frais de la prin-
cesse à Bakou étaient : Jim
Bridenstine (R-OK), Yvette Clarke
(D-NY), Danny Davis (D-IL),
Michelle Grisham (D- NM), Ruben
Hinojosa (D-TX), Leonard Lance
(R-NJ), Sheila Jackson Lee (D-TX),
Gregory Meeks (D-NY), Ted Poe
(R-TX) et Steve Stockman (R-TX).
Les enquêteurs du Bureau
d’éthique ont révélé que ces
membres du Congrès, accompa-
gné(e)s de leurs conjoint(e)s ou
fiancé(e)s, avaient reçu divers
cadeaux, y compris « des services
à thé en cristal, des porte-docu-
ments, des foulards en soie, des
boucles d’oreille en turquoise, des
plats plaqué or et des tapis azé-
ris… Tous les législateurs ont reçu
au moins un tapis, certains deux,
l’un de la taille d’un tapis de priè-
re, le deuxième d’un tapis de
salon. »
Plusieurs législateurs ont fait
des déclarations ridicules aux
enquêteurs du Congrès pour justi-
fier leurs actes illégaux ou
abusifs :
— Le député Davis a déclaré que
lors de la conférence à Bakou « il a
reçu un tapis qui a été livré dans
sa chambre d’hôtel. » Il a dit qu’il
pensait l’offrir à un musée ou une
organisation caritative !
— Le député Hinojosa a affirmé:
« J’ai reçu des souvenirs qui, à
mon avis, sont de moindre valeur
et sont conformes au règlement de
la Chambre en matière de ca-
deaux. »
— Ladan Ahmadi, la porte-paro-
le du républicain Meeks, a déclaré
que le député « avait considéré le
tapis comme étant un cadeau de
courtoisie autorisé. »
— Un ex-membre de l’équipe du
républicain Lance a déclaré
au Washington Post que le législa-
teur « avait renvoyé le seul tapis
qu’il avait reçu, après être rentré à
Washington. Elle a également dit
que Lance avait eu une paire de
boucle d’oreilles et qu’il avait
immédiatement remboursé à
l’association caritative qui avait
aidé à organiser la conférence la
somme de 100 dollars à son retour
dans le New Jersey. »
— La députée Grisham a déc-
laré aux enquêteurs du Bureau
d’éthique qu’elle n’avait pas men-
tionné les tapis, car elle ne pensait
pas qu’ils étaient de grande valeur.
Elle les trouvait également peu
attrayants. « Ce n’est pas un tapis
que j’aurais acheté. »
— Le député Bridenstine a été le
seul à mentionner les tapis dans
son rapport financier. « Il les a fait
estimer : le petit vaut 2500 dollars
et le grand 3500 dollars. »
Citant des extraits du rapport du
bureau d’éthique, le Washington
Post a révélé que les républicains
Clarke, Grisham, Hinojosa, Lance
et les membres de leurs équipes
« se sont également rendus en
Turquie, soit à Istanbul, soit à
Ankara ou dans les deux villes….
L’association turque à but non
lucratif, The Bosphorus Atlantic
Cultural Association of Friendship
and Cooperation, a pris en charge
les frais, explique le rapport. Les
législateurs n’ont pas mentionné le
rôle de cette association. »
Le Bureau d’éthique du Congrès
a conclu que « SOCAR et AFAZ ont
fourni des cadeaux aux députés
sous la forme de frais de voyage
Suite à la page 8
Des législateurs américains ont
violé la loi en se rendant en
Azerbaïdjan et en Turquie
Serge Sargissian rencontre à Riga
la chancelière allemande
Serge Sargissian a remercié
l’Alle-magne pour la reconnais-
sance du génocide des Armé-
niens, lors de sa rencontre
avec la chancelière Angela
Merkel en marge d’un sommet
de l’Union européenne à Riga.
Dans un communiqué, le
bureau de Sargissian a déclaré
que les deux dirigeants ont dis-
cuté des relations de l’Arménie
avec l’UE et l’Allemagne en
particulier, ainsi que des
efforts internationaux pour né-
gocier une solution au conflit
du Haut-Karabagh.
Les interlocuteurs étaient
heureux de constater que l’ordre du jour de la coopération arméno-allemande
s’est élargi et s’est renforcée grâce à une soixantaine d’accords de coopération.
Les entretiens entre S. Sargissian et A. Merkel ont porté sur les relations UE-
Arménie et leurs perspectives de développement. Serge Sargissian a noté
l’importance de l’Allemagne, qui a une position de poids dans l’UE, dans l’appro-
fondissement de ces relations. Il a également fait référence au centenaire du
génocide arménien, et les évènements de commémoration qui ont eu lieu à cette
occasion, en Arménie et dans différents pays du monde, dont l’Allemagne. Le
Président Sargissian a exprimé sa gratitude envers les autorités allemandes pour
leur prise de position sur le génocide arménien.
Les interlocuteurs ont également échangé des idées sur les problèmes et les
défis de la région du Caucase du Sud, y compris le processus de négociation
visant à un règlement pacifique du conflit du Haut-Karabagh.
Le Camp Armen, orphelinat de
l’ancienne fondation de l’Église protes-
tante arménienne Gedik Pacha - dans
la banlieue de Tuzla à l’extrême Est
d’ stanbul - est en danger de destruc-
tion. Construit en 1963, en partie grâce
aux efforts des orphelins, le bâtiment
de l’orphelinat, abandonné depuis les
années 1980 après avoir été usurpé par
l’État turc, était sous les fourches des
pelleteuses depuis le 6 mai dernier,
détruisant une partie de l’édifice
jusqu’à l’intervention de Garabet
(Garo) Paylan, un candidat aux élec-
tions législatives pour le Parti démo-
cratique des peuples (HDP) d’origine
arménienne, et d’un ancien résident de
l’orphelinat Garabet Orunöz.
Les deux hommes ont pu
convaincre le chef de chantier, lui
expliquant que Hrant et Raquel Dink,
ayant vécu ici, y avaient leurs souve-
nirs, ainsi que d’autres personnes, dont
un député. Hrant Dink en était devenu,
lui-même, l’un des conseillers. Dans la
Suite à la page 8
Des manifestants demande la
conservation du Camp Armen
9. By Raffi Elliott
As the world’s Armenian community
gears up to commemorate the centen-
nial of the Armenian Genocide at the
hands of the Ottoman Turks, the hash-
tag #TurkeyFailed has been trending
across Armenian social networks.
The phrase, usually followed by
accounts of multi-generational survival
uploaded onto the web by Armenians,
is meant to empower the descendants
of these genocide survivors.
As photos of survivors, and their
progeny are shared and commented
on, we are reminded that though 1.5
million of our grandparents were dehu-
manized, robbed of their birthrights,
their possessions, marched into
deserts and brutally massacred, yet the
five hundred thousand or so who sur-
vived managed to, as William Saroyan
so eloquently put it “laugh, sing and
pray again”; building “a new Armenia”
in the four corners of the globe.
They passed on as best they could
their culture, traditions and language
to new generations of Armenians, now
totaling over 7 million people.
However, declaring that “Turkey
Failed” at this time would be similar to
declaring victory over shark-kind while
still floating in shark-infested waters:
Though the immediate danger may
have been averted, we, as a nation, are
not out of the woods yet.
The fact that I need to write this
piece in English, rather than Armenian
in order to reach the majority of my
compatriots living in dispersed com-
munities around the globe attests to
the fact that we have sacrificed a lot
for survival. Our language, culture, and
traditions are constantly being diluted
despite our best efforts, as we continue
to live in lands which we do not call
our own, while the concept of a
hyphenated Armenian becomes
increasingly solidified.
In the 21st century, it is no longer
enough for Armenian people to live
with the hope of indefinitely preserving
Armenian identity, language, culture
and traditions in suspension in their
newfound homes abroad.
Despite hollow promises that we
make to ourselves, that we are ready,
at a moment’s notice to return to our
ancestral land, how many of us are
ready to leave our cozy city lives, our
jobs, and the communities we helped
reconstruct over 3 generations to go
back to mud brick villages in eastern
Anatolia?
I can recall, back in my native
Canada visiting family, discussing my
new life in Armenia with local
Armenian friends and finishing our
conversations with the question: “And
when will you be joining me in
Armenia?” I would always get an
embarrassed response in the form of
“some day”. Our lack of readiness to
leave these comfort zones was most
exemplified by the destruction of the
well established Armenian communi-
ties in Iraq, and now Syria.
Turkey’s failure will only truly be
complete when we secure the exis-
tence, and sustainability of the
Armenian nation. This, of course, can
only be done when the majority of
those living in the Diaspora, those who
seek the preservation of their cultural
heritage, will begin to see the Republic
of Armenia as a genuine option for
establishing themselves, raising fami-
lies, and contributing to.
After all, the job is not yet done.
Our young republic, which we inherit-
ed 76 years after the Genocide, still
deals with many of the typical issues
that a start-up nation, with a soviet
legacy would be expected to.
Armenia still struggles with corrup-
tion, an imperfect democratic process,
economic stimulation, emigration, and
the precarious nature of its geopoliti-
cal location. Despite all this, Armenia
offers unique opportunities for those
who wish to contribute. The country
changes at an astonishing rate. Despite
a century of separation and contrasts
between the soviet and diaspora expe-
rience, many repatriates are pleasantly
surprised to discover how much they
share with their local contemporaries.
Almost four years ago, wishing to
bank on this opportunity, I made the
move here, established a business,
employ a modest number of people,
and pay taxes to the State. I am setting
the foundations for a family here, and
live what can best be described as a
‘normal’ life.
I say this not to invoke the envy of
the readers, but to explain why, in my
case at least, TurkeyFailed. For the
first time in three generations, on the
centennial of the Armenian Genocide,
a member of my family will be in
Armenia. My hope is that my story
Cont’d on page 10
LUNDI 8 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 8, 2015 • ABAKA • 9
E N G L I S H S E C T I O N
MONDAY JUNE 8, 2015
Canada official: We will work hard
to have final peace in Karabakh
An Armenian National Assembly delegation, led by NA President Galust
Sahakyan on Monday met, at the Parliament of Canada, with Speaker Andrew
Scheer of the Canadian House of Commons.
Sahakyan expressed confidence that the Armenian NA delegation’s visit to
Canada will contribute to the development of interparliamentary relations, and
give a new impetus to the deepening of state relations between the two coun-
tries.
The leader of the Armenian parliament expressed his gratitude to Canada for
consistently assisting in raising Armenia’s status in the International
Organisation of La Francophonie.
Sahakyan, speaking on the Armenian Genocide Centennial commemorations
and Canada’s participation in these events, noted that this is important not solely
in terms of voicing the historical facts once again, but to say “never again” to
such crimes. Galust Sahakyan also thanked the head of the Canadian House of
Commons for passing a resolution that declares April 24 Armenian Genocide
remembrance day in Canada. He added that the Armenian NA has launched an
initiative to set up an interparliamentary platform for international cooperation,
and entitled “Parliaments against Genocide.”
The Armenian parliament speaker also reflected on the Nagorno-Karabakh
conflict, and he reaffirmed Armenia’s position of resolving this conflict through
peace and negotiations.
Scheer, for his part, noted that he underscores such meetings with Armenian
officials, and stated that cooperation will enhance by way of such talks and dis-
course.
The leader of the Canadian House of Commons also highlighted collaboration
with Armenia, and added that they will spare no effort for establishing a lasting
peace in Karabakh.
At the end of the talk, the president of the Armenian NA invited his Canadian
colleague to Armenia.
Along the lines of the NA delegation’s official visit to Canada, the delegation
also met with members of the Canadian Executive Committee of the
Parliamentary Assembly of La Francophonie. They spoke about Armenia’s full
membership in this parliamentary assembly, which was recently achieved also
with assistance from Canada.
In addition, the interlocutors spoke about the Canadian Armenian community,
which, according to the Canadian side, is an exemplary community.
Turkey failed because I live in
Armenia, and so should you
Author’s grandfather, a Genocide
survivor, with his children in Aleppo.
(Circa 1940s)
10. 10 • ABAKA • LUNDI 8 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 8, 2015
That got me thinking
It's easier to love
I think that one of the reasons why girls have it so hard is because we are
constantly at war against each other. Society in general puts women in very
difficult positions, but what bothers me the most is girl on girl hate. Do you
think I'm exaggerating? Think of all the times where you have made fun of a
girl's outfit. Think of all the girls you've called a slut. Think of all the girls
you hated because she was talking to your crush. Think of all the times
you've commented on her choice of footwear (Is she crazy? Why is she
wearing heels?) Think of all the times you thought a girl was wearing too
much make-up.
Here's what I have to say: who cares.
Who cares why a girl wears makeup? Makeup is awesome, and it makes
you feel confident. What is negative about that? What does it mean to wear
"too much make-up"? Who does it hurt? Who cares if a girl decides to wear
heels when she goes shopping? Heels are beautiful, and they help your pos-
ture. So, why do you feel the need to judge her? Who cares if a girl is talking
to the guy you're interested in? Instead of wasting all that time in you cor-
ner, green with jealousy, just go up and talk to him too.
My point is that I could have had so many more girl friends when I was in
high school, but I didn't, because I was too busy judging them all. But I got
past that. I've learned to keep my judgments for myself. I've learned to stop
competing with other girls for stupid reasons. I've learned to stop comparing
myself to them, and feeling envious when I thought that they had something
that I didn't. I've learned that in the end, we're all fighting the same battle.
Girls, I'm telling you, it's so much easier to love and appreciate other
girls than to spend time doing otherwise. Other girls deserve respect just as
much as you do. And in a world where being a woman is hard, you need to
at least help each other out. The road to equality of the sexes begins there.
So, the next time you feel like making fun of a girl, just don't. Think
twice. You'll see how much your outlook on life is going to change.
Sananne Wartabetian
THE YOUTH CORNER
Turkey failed because...
Cont’d from page 9
doesn’t remain unique.
Those, like me, who wish to see a
strong, economically sustainable,
democratic and forward looking
homeland, as opposed to one that
dwells in its past, should know that
Armenia doesn’t need your money or
pity. Armenia needs you. Armenia
needs Armenians to populate the
country, contribute to its job market,
its economic development, cultural
institutions, and the demand for politi-
cal change.
Until independence, the common
line was: “As soon as we re-establish
an independent Armenia, I will the
first on the plane over there”.
This has only materialized for a
small number. Today, there are no
more acceptable excuses:
Many opportunities exist for those
who want to help complete “Turkey’s
Failure” and subsequently Armenia’s
victory, by living here.
Those who may want to reconnect
with Armenia’s culture can always
make use of resources online, such as
the Armenian Virtual College’s
Armenian lessons; they can receive a
world-renown education at both the
undergraduate and graduate levels at
the American University of Armenia,
or simply try out life in Armenia to see
if it’s right for them, by applying for
the 3 month professional internship
program at Birthright Armenia.
Resources such as the Repat Armenia
Foundation dedicate themselves to
helping Armenians from the diaspora
to reclaim their birthright, and estab-
lishing themselves in their homeland.
The possibilities are endless, the rea-
sons are countless.
100 years after we were chased out
of our lands, it’s time to come home.
Only then, we can truly say that
Turkey Failed.
(Raffi Elliott is a Yerevan-based
commentator on Armenian political
and economic issues.
His views are published on his
blog www.mshak.org. Raffi also runs
his own company www.thenest.am)
Spain’s Santa Margarida
recognizes Armenian Genocide
Santa Margarida, municipality in Spain,
has joined the Spanish cities that have offi-
cially recognized the Armenian Genocide.
The municipality decided to support
recognition of the Armenian Genocide as
well as restitution demands. The municipali-
ty demands recognition of the Armenian
Genocide by Spain, taking into account the
resolution adopted by the European
Parliament.
Energy one of key sectors of
Armenia-Russia cooperation
President of Armenia Serzh Sargsyan on Tuesday received Russian
Energy Minister, chairman of CIS Electrical Energy Council Alexander
Novak who arrived in Armenia for participa-tion in the 47th meeting of the
Council.
President Sargsyan noted im-portance of holding the meeting in Armenia
which provides a good opportunity to discuss development of bilateral relations
in energy sector, given that energy sector is one of important elements of
Armenia-Russia strategic partnership.
Minister Novak, for his part, thanked the Armenian leader for hosting the
meeting of the Council. He said a number of key issues, including simultaneous
work of energy systems, system integration and exchange of experience, were
discussed by the ministers. The sides discussed the current stage and prospects
for Armenia-Russia cooperation on gas, electric energy and atomic energy.
Armenia and Microsoft Corporation sign
long-term cooperation agreements
The Government of Armenia and Microsoft Corporation signed long-term
cooperation agreements in the spheres of IT development, protection of intellec-
tual property (IP) rights, data security, as well as education and innovation.
Prior to the official signing ceremony, Armenia’s PM delivered a speech, in
which he noted that the IT sphere is one of the fastest developing spheres in
Armenia, being one of the key directions in Armenian Government Program.
The PM highly appreciated the cooperation with Microsoft Corporation,
which has started since 2007 upon the signing of memorandum of cooperation in
IT sphere. The mentioned memorandum, according to Abrahamyan, ensures the
availability and application of the leading global corporation’s knowledge and
experience in Armenia. Abrahamyan also attached great importance to the
establishment of Microsoft IT Academy at State Engineering University
of Armenia, as well as provision of complete Microsoft license packages to
Armenian educational institutions on preferential conditions.
According to the PM, the signing of the cooperation agreements with
Microsoft Corporation will contribute even more to the strengthening of mutual-
ly beneficial cooperation, raising Armenia’s reputation in the region as a country
proposing innovative technological solutions and protecting IP rights.
Afterwards, Don Grantham, President of the Microsoft Central and Eastern
European region, along with Richard Mills, US ambassador to Armenia, also
delivered a speech.
Don Grantham said it was a great honor to be present at such an important
historic point of Armenia-Microsoft Corporation relations: “We signed our first
agreement in Scotland, an event attended by Bill Gates, the founder and
President of Microsoft Corporation.” According to him, Microsoft office opened
in Armenia then and within the framework of the same agreement in 2011 the
first Microsoft Innovation Centre was founded, which is currently one of the
most influential and efficient operating centers globally.
Mr Grantham praised the various joint achievements of Armenia and Micro-
soft, which have fostered Armenia’s economic activity and opening of new jobs.
He expressed confidence regarding Armenia’s promising future in the IT sphere.
11. LUNDI 8 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 8, 2015 • ABAKA • 11
ՀԱՅՈՑ ԱՅԲՈՒԲԵՆԸ ՝ «ԳՈՅՆԵՐՈՒ ՎԱՐՊԵՏ»Ի ՎՐՁԻՆՈՎ
PA|’IK QALA|Y:AN
Հայկական գեղանկարչութեան
աշխարհին ամենատարբեր շնոր-
հ ալի ան հա տակ ան ութիւններու
ց ան կին մ էջ, իր ինքն ատիպու-
թ եա մբ կ ա րե լ ի է առան ձնացնել
գեղանկարիչ Գրիգոր Ակոբեանը, որ
արուեստասէր հասարակութիւնը
անվ ա ր ա ն կ րնայ ի րեն շնորհել
«գոյներու վարպետ» անուանումը:
Ան դիտողին կը ներկայանայ բա-
ցառիկ ուժականութեամբ լեցուն իր
արուեստով, իւրօրինակ մտածե-
լակերպով ու իւրայատուկ նկարե-
լաձեւի ոճով:
Գրիգոր Ակոբեանի ստեղծագոր-
ծական ժառանգութիւնը հարստա-
ցուց սփիւռքահայ արուեստի պատ-
մութիւնը իր անկրկնելի գործերով,
որոնք դարձան ճշմարիտ արուեստի
չափանիշ եւ վկայութիւն: Լիբա-
նանեան, ամերիկեան, Միացեալ
Էմիրութիւններու եւ գանատական
մամուլը յաճախ հիացմունքով եւ
խոր ակնածանքով արձագանգած է
Ակոբեանի արուեստին մասին, զայն
համարելով աննախադէպ, ազգա-
յին, համամարդկային եւ վերջապէս
հայ գեղանկարչութեան աշխարհին
մէջ հազուագիւտ երեւոյթներէն մին:
Մեծ հպարտութեամբ կարելի է
Ակոբեանի աշխատանքները զետե-
ղել ինչպէս հայկական, այնպէս ալ
ե ւրոպա կա ն շատ ան ուանի գե-
ղանկարիչներու ստեղծագործու-
թիւններու կողքին: Այսօր, հայ իրա-
կանութենէն ներս եւ թէ անոր սահ-
մաններէն դուրս, ան կը դասուի
հ ան րա յա յտ գե ղան կարիչներէն
մ էկը, որ ուն արուեստի ն մասին
գրուած են բազմաթիւ յօդուածներ
ու պատրաստուած են գրքոյկներ:
Անոր գործերը արժանիօրէն տեղ
գտա ծ ե ն աշխարհի զ անազան
պատկերասրահներուն մէջ, ինչպէս
Noah’s Ark Gallery, Aida Cherfan
Fine Arts Gallery, Gallerie Richellieu
Montreal, Beirut Exhibition Center
Համազգայինի Լիւսի Թիւթիւնճեան
պատկերասրահ եւ արուեստ գնա-
հատող բազմաթիւ անհատներու ու
հաւաքածոներու մէջ:
Այս տարի, 100 ամեակի ոգեկոչ-
ման ձեռնարկներու ծիրէն ներս,
Ակոբեան նկարիչին ստեղծագոր-
ծական բուռն գործունէութիւնը
պսակուեցաւ ոչ միայն անհատա-
կան, այլեւ խմբային բազմաթիւ
ցուցահանդէսներով՝ ինչպէս 100
ամեակի Լիբանանի Յանձնախում-
բին կողմէ հովանաւորուած, Noah’s
Ark-ի կազմակերպութեամբ, մաս-
նակցելով «Ազգի մը վերածնունդը»
ցուցահանդէսին Պէյրութ Պատկե-
րասրահի եւ «Ֆարրա» կալերիին
մէջ, ուր լիբանանահայ հանրայայտ
արուեստագէտներ իրենց լաւագոյն
ստեղծագործութիւններով հանդէս
եկան:
Հակառակ որ Գրիգոր Ակոբեան
իւրօրինակ հայեացքով կը նայի
աշխարհին ու կը ստեղծագործէ ընդ
այնմ, սակայն իր հաւաքածոներուն
մէջ մեծ տեղ տուաւ հայկական
նուռին որովհետեւ կը հաւատար, թէ
ան խորհրդանիշն է բարեկեցու-
թեան, առատութեան, պայքարի ու
յարատեւութեան: Եթէ յետադարձ
հայեացք մը նետենք Ակոբեանի
կենսագրական տուեալներուն, պի-
տի նշմարենք թէ ան միշտ ալ եղած
է բնութենապաշտ արուեստագէտ:
Մայրիներու աշխարհի ծառերն ու
իրենց արմատները նկարելով, ար-
ւեստասէր հասարակութեան ան կը
հրամցնէր հողին ու հայրենիքին
կառչած մնալու խորհուրդը: Անոնք
որքան ալ վիրաւոր ըլլան, տակաւին
կառչած կը մնան մայր հողին, իրենց
ակունքներուն եւ այդպէս կը շա-
րունակեն իրենց գոյերթը դէպի
անհունը կեանքին: Իր այս վերջին
ցուցահանդէսով, Հայոց այբուբենի
երեսուն եւ ութ տառերու ցուցադ-
րութեամբ, իրենց գեղեցկագոյն
պարզութեանը մէջ, հայ ակնդիրին
ոչ աւանդական ձեւերով, այլ ար-
ւեստի իւրայատուկ ոճով, որ նոյ-
նիսկ օտար արուեստասէր հասա-
րակութիւնը զայն ընկալեց իր ար-
ւեստի ամբողջականութեանը մէջ:
Ակոբեան իր ներկայ ցուցահան-
դէսով, եկաւ ապացուցելու, թէ իր
գործերը ինքնատիպ մօտեցումներ
ունին, իրենց ուղիղ ու կոր կայուն
դիրքաւորումներով, գոյներու զար-
մանալի համարձակ համադրութիւն-
ներով ու նաե՛ւ հակադրութիւննե-
րով: Ան կը ներկայանայ արուես-
տասէր հանրութեան Հայոց Ցեղաս-
պանութեան հարիւրամեակը ոգե-
կոչելու վայել իւրայատուկ ոճով: Ան
գերիրապաշտ իր սկզբունքներով
հայոց այբուբենին մէջ ներկայա-
ցուց դասականն ու ժամանակա-
կիցը միասնաբար՝ արտայայտելով
իր տրամադրութիւններն ու զգա-
ցումները մերթ փոթորկուն, մերթ
անհաշտ ու մերթ հանդարտ ու մեղմ
ստեղծագործութեամբ:
Ակոբեան ծնած ըլլալով լիբա-
նանահայ ընտանիքի երդիքին տակ,
վրձինի առաջին հարուածն ե ր ը
կտաւին դրոշմած է լիբանանեան
հողին վրայ: Ան իր նկարչակ ա ն
մասնագիտական աշխարհը հարըս-
տացուցած է Մոնթրէալի նկարչա-
կան համալսարաններու մէջ, ուր
առիթ ունեցած է խորութե ա մ բ
ուսումնասիրել հայ եւ համաշխար-
հային վարպետներու ստեղծագոր-
ծական ժառանգութիւնը:
Որպէս հայրենասէր, սկզբուն-
քային ու ճշմարիտ արուեստագէտ՝
Ակոբեան այն համարձակ անհատ-
ներէն է, որ կ’արտայայտէ իր միտ-
քերը խոր համոզումով: Նուռերու
աշխարհին մէջ իր ուրոյն դրոշմը
ձգող Ակոբեան այս ցուցահանդէսին
պարունակէն ներս ներկայացաւ
նաեւ հայկական խաչքարեր ո վ :
Կարելի է որպէս նորութիւն համա-
րել Սասունցի Դաւիթն ու Սպարա-
պետ Վարդան Մամիկոնեանը իրենց
ձիերուն վրայ: Այս երկու գլուխ գոր-
ծոցները ան ստեղծագործա ծ է
անսահման սիրով ու յարգանքի մեծ
զգացումով, դէպի իրենց կեանքին,
կրօնքին ու հայրենիքին նուիրուած
հայ դիւցազուններ:
Դիտելով Ակոբեանի «Այբուբեն
Հայոց»ը կրնաս նշմարել, թէ այս
հիասքանչ գործերուն մէջ նկարիչը
անթաքոյց հիացմունքով կը պատ-
կերէ ազգային մեր տառերը: Ըմ-
բոշխնելով իւրաքանչիւր տա ռի
գեղեցկութիւնը, ակամայ կ’աւելնայ
հոգիիդ լոյսը, հայրենի աշխարհը
աւելի լուսաւոր ու սիրելի կը դառ-
նայ քեզի, եւ ակամայ բարի լաւա-
տեսութեամբ կ’ոգեւորուիս դէպի
հայրենի ներկայ իրականութիւն:
Բոլոր ժամանակներու մէջ Ակոբեան
իր ստեղծագործութիւններուն մէջ
նկարած է պայծառ գոյներ, մաքուր
ու յստակ գիծեր, իսկ թեմաները
միշտ եղած են հոգեհարազատ ու
զգացական:
«Այբուբեն»ի ամբողջական շարքի
նկարազարդումով, Ակոբեան հրա-
շ ա լի կ ե ր պ ո վ գի տ էր , թ է ա ն ո ն ք
իր ազգի գոյատեւման մեծագոյն
գաղտնիքն էին: Ան կ’ապրէր իր ժո-
ղովուրդին ուրախութիւններով ու
թախիծով: Այբուբենի շարքի ստեղ-
ծագործումով, ան կու գար ապա-
ցուցելու թէ ինքզինք իր ժողովուր-
դին զինուորը կը համարէր, իր ազ-
գին ու ժողովուրդին վերաբերող
իւրաքանչիւր երեւոյթ արձագանգ
կը գտնէր անոր արուեստագէտի
հոգիին մէջ, եւ յուզումին որպէս
արդիւնք՝ ան կ’ընդվզէր հայու ար-
ւեստով, հայու պոռթկումով:
Թէեւ տասնամեակ մը առաջ իր
մօտ ծնունդ առած էր «այբուբեն»ը
նկարազարդելու գաղափարը, սա-
կայն կամաց-կամաց անոնք մարմին
ա ռն ե լո վ շ ա ղ ա ղ ո ւ ե ցա ն ի ր էո ւ -
թ ե ա ն հ ե տ ե ւ ա պ ա ի ր ա մ բ ո ղ -
ջականութեանը մէջ հրամցուց հայ
արուեստասէր հասարակութեան,
հայու իր տուրքը մատուցելով «Գի-
րերու գիւտի փառքին», եւ խոնար-
հելով միլիոնաւոր հայ նահատակ-
ներու յիշատակին առջեւ:
Յաջողութեամբ պսակուած այս
ցուցահանդէսով, Ակոբեան իր ու-
ր ո յն տ ե ղ ը ա ն գա մ մ ը ե ւ ս հ ա ս -
տատեց հայ նկարչութեան գանձա-
րանին մէջ:
Իրաքցի վանական Նաճիպ Միխայէլ պատմեց
թէ ինչպէս ԸՇԻՏ-էն հնագոյն ձեռագրեր փրկած է,
այդ կարգին նաեւ՝ հայերէնով ձեռագրեր: Լիբա-
նանեան «Տէյլի Սթար» պարբերականի փոխան-
ցումով, գնդակները սուլած են հոգեւորականի
գլխավերեւը, քիչ հեռու նկատուած է ԸՇԻՏի սեւ
դրօշը, սակայն վանականը կրցած է փրկել հա-
րիւրաւոր իրաքեան ձեռագրեր: Առաջին անգամ
2008ին իրաքցի վանականը կրցած է թանկարժէք
գրադարանը Մուսուլէն փոխադրել Իրաքի խոշո-
րագոյն քրիստոնէական քաղաք Պաղտիտ: Անց-
եալ տարի վանականը կրկին վտանգ զգացած է,
իսկ ԸՇԻՏ նուաճած է քաղաքը քաղաքի ետեւէն՝
Իրաքի ու Սուրիոյ մէջ ոչնչացնելով անգին յուշար-
ձաններ ու թանգարաններ:
Երբ անցեալին Ըշիտ Սուրիոյ մէջ գրաւեց հնա-
գոյն Փալմիրա քաղաքը՝ հետագայ աւերածու-
թիւններու վտանգ ստեղծելով, Միխայէլ վանակա-
նը Փարիզի մէջ պատմեց թէ ինչպէս ինք տար-
ւած էր Իրաքի 200ամեայ քրիստոնէական ժա-
ռանգութեան մնացորդացը փրկելու գաղափա-
րէն:
Նաճիպ Միխայէլի փրկած հաւաքածոն կը նե-
րառնէ պատմական ու փիլիսոփայական աշխա-
տութիւններ, քրիստոնէական ու մահմետական
փաստաթուղթեր, երաժշտութեան ու գրակա-
նութեան մասին հայերէն, արամերէն, արաբերէն
ու ասորերէն գրառումներ:
Իրաքցի վանականը հայերէնով պահպանուած
հնագոյն ձեռագրեր փրկեց ԸՇԻՏ-էն
