1. Կիրակի՝ 7 Դեկտեմբերին, Գիւմրիի մէջ յարգուեցաւ
1988 թուականի աւերիչ երկրաշարժի անմեղ զոհերուն
յիշատակը: Առաւօտեան հոգեհանգստեան պատարագ
մատուցուեցաւ Շիրակի թեմի բոլոր եկեղեցիներուն մէջ:
Օրուան ընթացքին մարդաշատ էին ինչպէս Գիւմրիի մէջ
գործող եկեղեցիները, նոյնպէս ալ գերեզմանատուները:
Մարդիկ երկրաշարժէն 26 տարի ետք դարձեալ կ’այցելեն
աղէտին զոհ գացած իրենց հարազատներուն շիրիմները`
սգալու անոնց կորուստը:
Շիրակի թեմի առաջնորդ Միքայէլ եպս. Աջապահեանի
ձեռամբ կատարուեցաւ հոգեհանգստեան արարողութիւն:
Սպիտակի երկրաշարժի 26-ամեակին առիթով քաղաք
այցելած հիւրերը` քաղաքական, դիւանագիտական կա-
ռոյցներու ներկայացուցիչները, Ազգային ժողովի պատ-
գամաւորները, մարզային եւ քաղաքային իշխանութիւն-
ներու ներկայացուցիչները անմեղ զոհերուն յիշատակը
յաւերժացնող յուշարձանին մօտ ծաղիկներ զետեղեցին եւ
ժամը 11:41-ին մէկ վայրկեան լռութեամբ յարգեցին անոնց
յիշատակը:
Նոյնպէս նոյն օրը՝ 7 Դեկտեմբերին, առաւօտեան կանուխ
ժամերուն Ստեփանակերտի յուշահամալիրը մարդաշատ
էր: Յուշահամալիրին մէջ Սպիտակի երկրաշարժի զոհերուն
յիշատակը յաւերժացնող յուշակոթողին մարդիկ ծաղիկներ
զետեղեցին: Յուշակոթող այցելեցին եւ երկրաշարժի անմեղ
զոհերուն իրենց յարգանքի տուրքը մատուցեցին նաեւ
Արցախի Հանրապետութեան նախագահ Բակօ Սահակեան,
Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան փոխվարչապետ
Արթուր Աղաբեկեան եւ հանրապետութեան բարձրաստի-
ճան ղեկավարութիւնը:
Հայկական Բարեգործա-
կան Ընդհանուր Միութիւնը
միշտ նախանձախնդիր եւ
հոգածու վերաբերում ցու-
ցաբերած է Երուսաղէմի Հայ
Պատրիարքութեան նկատ-
մամբ, որովհետեւ կը հաւա-
տանք որ անիկա համաշ-
խարհային առումով մեր
հոգեւոր եւ ազգային ժա-
ռանգութեան ամենակա-
րեւոր կառոյցներէն մին է՝
Քրիստոնէութեան օրրանէն
ներս Հայ առաքելական Եկե-
ղեցւոյ տիրապետող ներկա-
յութեամբ:
Կը հաւատանք նաեւ որ
կարեւոր է Երուսաղէմի
Պատրիարքութեան եւ Մայր
Աթոռին միջեւ ամուր կա-
պեր պահպանել, միշտ գի-
տակից թէ Հայ Առաքելա-
կան Եկեղեցւոյ գերագոյն
իշխանութիւնը Մայր աթոռ
Ս. Էջմիածինն է:
Ս. Յակոբայ Միաբանու-
թեան անդամները տնտե-
սողները եղած են Պատ-
րիարքութեան գանձերուն,
հանդիսանալով անոնց իրաւ
պահապանները: Պատրիար-
քութիւնը նաեւ պատմական
կարեւոր դեր կատարած է
մեր ինքնութեան պահպա-
նումին մէջ: Կը հաւատանք
որ ան պէտք է շարունակէ
իր առաքելութիւնը քայլ
պահելով ժամանակակից
պահանջերու հետ, ապա-
գայի տեսիլքով եւ կառոյց-
ներու ու տնտեսումի ան-
հըրաժեշտ բարեկարգում-
ներով՝ լաւագոյնս դրսե-
ւորելու համար այն հզօր
կարելիութիւնները որոնք
քրիստոնէական աշխարհին
մէջ առաջնորդ դեր կրնան
ապահովել անոր:
Իր պատմութեան ընթաց-
քին Հ.Բ.Ը.Միութեան յաջոր-
դական նախագահներ յա-
տուկ հոգածութիւն ցուցա-
բերած են Պա տ ր ի ա ր քո ւ -
թեան բարօրութեան ուղ-
ղութեամբ, ապ ա հ ո վ ե լո վ
մասնագիտակ ա ն ե ւ ա ր -
հեստավարժ ծառայութիւն-
ներ տնտեսում ի ե ւ կ ա -
ռոյցներու նորոգութիւննե-
րու կապակցութեամբ, բոլոր
պարագաներուն ապահովե-
լով բարերարներու նիւթա-
կան աջակցութիւնը:
Պահպանելով նոյն աւան-
դութիւնը, Հ.Բ.Ը.Մ.ը ընդա-
ռաջած է նորընտիր Պատ-
րիարք Հօր Նո ւ ր հ ա ն Ար -
քեպիսկոպոս Մանուկեանի
խնդրանքին, առաջարկելով
շարք մը նա խ ա ձե ռն ո ւ -
թիւններ եւ գո ր ծն ա կ ա ն
քայլեր՝ արխիւային պահես-
տանոցի անրաժեշտ նորո-
գութիւններու, տնտեսավա-
րական գործընթացի ար-
դիականացման ինչպէս նա-
եւ հաղորդակացութեանց
վերաբերեալ՝ որոնք կը մի-
տին բարձրացնել Միաբա-
նութեան վարկը հանրու-
թեան մօտ, նա ե ւ Պ ա տ -
րիարքութեան նկատմամբ
համակրանք ստեղծել հան-
րային եւ տնտեսական կա-
րեւոր դիրքերու վրայ գտնը-
ւող ազգայիննե ր ո ւ մ օտ :
Միութիւնը նա ե ւ ա ր հ ե ս -
տավարժ ընկերութիւններու
աջակցութիւնը ապահոված
է լուծելու համար կալուա-
ծային դատական խնդիր-
ներ, նաեւ պաշտպանելու
համար Պատրիարքութիւնը
իր պատմական եւ ազգային
իրաւունքներուն նկատմամբ
վտանգաւոր ոտնձգութիւն-
ներու դէմ:
Ցաւով կ’անդրադառնանք
վերջերս Երուսաղէմի Պատ-
րիարքութենէն, Պատրիարք
Հօր անունով կատարուած
ատելավառ ակնարկութիւն-
ներու, անհիմն ամբաստա-
նութիւններու եւ վարկա-
բեկիչ արտայայտութիւն-
ներու, որոնք ուղղուած են
մեր հոգեւոր բարձրագոյն
հեղինակութեան եւ արժէք-
ներուն:
Հ.Բ.Ը.Միութիւնը կը դա-
տապարտէ համացանցային
հաղորդակցական միջոցնե-
ր ո վ ա ն գի տ ա կ ի ց զա ն գը -
ւած-ները շփոթի մատնող
այս գործընթացը: Անհրա-
ժեշտ է որ մեր եկեղեցական
եւ համայնքային կառոյց-
ն ե ր ը հ ա շ ո ւ ե տ ո ւ ը լլա ն
իրենց գործունէութեան եւ
ազգային գոյքերու տնտե-
սումին կապակցութեամբ:
Ատենն է որ մեր ազգային
կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ը
պատուով եւ միասնական
կեցուածքով ներկայանան
աշխարհին եւ դիմագրաւեն
մեր ժողովուրդին եւ հայ-
րենիքին սպառնացող մար-
տահրավէրները:
Հ .Բ.Ը.Մ ի ո ւ թ ի ւ ն ը կ ո չ
կ ’ ո ւ ղ ղ է Պ ա տ ր ի ա ր ք Հ օր ,
ա ն ս ա լո ւ Վե հ ա փ ա ռ Հ ա յ-
ր ա պ ե տ Գ ա ր ե գի ն Բ.ի ե ւ
Արամ Ա. Կաթողիկոսի յոր-
դորներուն եւ միանգամընդ-
միշտ այս անել կացութենէն
դուրս առաջնորդելու պատ-
ր ի ա ր քո ւ թ ի ւ ն ը ՝ ի շ ա հ Ս.
Յակոբայ Միաբանութեան
եւ մեր Եկեղեցիին եւ ազգին:
Պատրիարքութիւնը միշտ
ի ր մ ն ա յո ւ ն տ ե ղ ը պ ի տ ի
ունենայ բոլոր հայութեան
սրտին մէջ:
A X G A | I N % M < A K O U J A | I N : U F A S A R A K A K A N < A B A J A J : R J
L X & T A R I J I U 1 9 6 5 : R K O U < A B J I % 1 5 D : K T : M B : R 2 0 1 4
• V O L . X X X V I , N O 1 9 6 5 • L U N D I , 1 5 D E C E M B R E 2 0 1 4 • M O N D A Y , D E C E M B E R 1 5 , 2 0 1 4
ՎարչաՊԵՏ աԲրաՀաՄԵան խօՍած է
արձանաԳրուող Գնաճին ՄաՍին
ՀՀ վարչապետ Յովիկ Աբրահամեան անդ-
րադարձած է վերջին օրերուն Հայաստանի մէջ
արձանագրուած գնաճին մասին: Վարչապետը
ըսած է, որ արձանագրուող գնաճը կը մնայ 5
առ հարիւրի սահմաններուն մէջ եւ ըստ իրեն
բնական է: Վարչապետ Աբրահամեան նաեւ
խօսած է դրամի տատանումներուն մասին
յայտնելով, թէ Հայաստանի կառավարութիւնը
մօտէն կը հետեւի տնտեսական բոլոր գործըն-
թացներուն եւ իր կարելին կ’ընէ դրամի պահ-
պանման համար:
Հ.Բ.Ը.Մ.ը կը Դատապարտէ
Երուսաղէմի Հայ
Պատրիարքութեան Վերջին
Հաղորդագրութիւնները
Գիւմրիի եւ Ստեփանակերտի մէջ
նշուեցաւ 7 Դեկտեմբեր 1988-ի
աւերիչ երկրաշարժին 26-ամեակը
Թուրքիոյ իշխող «Արդարութիւն եւ
բարգաւաճում» կուսակցութեան անդամ
կարգ մը պատգամաւորներ պահանջած
են վարչապետ Ահմատ Տաւութօղլույի
հայազգի առաջին խորհրդական՝ Էթյէն
Մահչուպեանի պաշտօնանկութիւնը: Նշենք,
որ պատգամաւորները դժգոհութիւն յայտ-
նած են Մահչուպեանի կատարած մէկ յայ-
տարարութեան դէմ, ուր վերջինս կուսակ-
ցութեան անդամ կարգ մը պատգաւորները
կաշառակեր համարած էր:
Թուրք պատգամաւորներ կը պահանջեն
Մահչուպեանի պաշտօնազրկումը
Հայաստանի խորհրդարանը
վաւերացուց ԵՏՄ պայմանագիրը
Հայաստանի ազգային ժողովը ձայներու ճնշող մեծամաս-
ն ութեա մ բ վաւե րաց ուց Եւրասիական տնտեսական
միութեան (ԵՏՄ) Հայաստանի անդամակցութեան պայմա-
նագիրը: Այս մասին կը հաղորդէ “Ազատութիւն” ձայնաս-
փիւռի կայանը:
Կողմ քուէարկեց 103 պատգամաւոր, դէմ` 7, ձեռնպահ`
մէկ:
Քուէարկութենէն ետք դահլիճին մէջ ծափեր հնչեցին:
Այս միութիւնը նախաձեռնած Վլատիմիր Փութին այս
շաբաթ Ռուսաստանի պետտումայի վաւերացման ներկա-
յացուցած էր ԵՏՄ-ին Հայաստանի անդամակցութեան պայ-
մանագիրը:
Հայաստանի անդամակցութեան պայմանագիրը ստո-
րագրուած է Հոկտեմբեր 10-ին` Մինսկի մէջ կայացած
Եւրասիական տնտեսական միութեան բարձրագոյն խոր-
հուրդի նիստին, այդ փաստաթուղթը ստորագրած են Ռու-
սաստանի, Պելառուսիայի, Ղազախիստանի եւ Հայաստանի
նախագահները: Մինսկի մէջ ստորագրուած պայմանագիրը
այն հիմնական փաստաթուղթն է, ուր նախանշուած են
Շար. էջ 13

2. <abajaj;rj
Hebdomadaire Arménien
Armenian Weekly ISSN 0382-9251
Publié par /Published by
Le Centre de Publication Tékéyan
825 rue Manoogian, Saint-Laurent,
Québec H4N 1Z5
Tél: (514) 747-6680 • FAX: (514) 747-6162
e-mail: abaka@bellnet.ca
www.tekeyanmontreal.ca
PM40015549R10945
TPS/GST – R119209294 • TVQ/PST #1006268699
2 • ABAKA • LUNDI 15 DECEMBRE 2014 - MONDAY DECEMBER 15, 2014
Canada
2nd Class $80 (QC & ON)
1ère classe/first class $90
U.S.A. 1st class (US)$90
Autres pays/Other countries:
1st class (US)$120
Per issue $1.75
Dépôt légal: Bibliothèque du Québec
ABAKA
Patas.anatou .mbagir^
AU:TIS PAGGAL:AN
’anouzoumn;rou%
nouiratououjiunn;rou ;u
gras;n;aki patas.anatou^
SALBI MARKOS:AN
Joronjoi patas.anatou^
MATAJ B& MAMOUR:AN
“We acknowledge the financial
support of the Government of
Canada through the Canada
Periodical Fund (CPF) for our
publishing activities.”
ՀՀ Ազգային
Ժողովը մերժեց
100-տոկոսանոց
համամասնական
ընտրակարգին
անցնելու որոշման
նախագիծը
Հայաստանի Ազգային Ժողովը
մերժեց ընտրական օրէնսգիր-
քին մէջ փոփոխութիւններ եւ
լրացումներ կատարելու մասին
ԱԺ ո ր ո շ մ ա ն ն ա խ ա գի ծը , ո ր
ներկայացուցած էր ոչ իշխա-
նական եռեակը: Որոշման նա-
խագիծին կողմ քուէարկեց 54,
դէմ՝ 59 պատգամաւոր:
Նախագիծով կ’առաջարկուէր
բարեփոխել ընտրական օրէնս-
գիրքը, անցնիլ 100-տոկոսանոց
համամասնական ընտրակար-
գին, ինչպէս նաեւ ընտրութիւն-
ներէն ետք հրապարակել ընտ-
րական ցուցակները:
Նախագիծի քննարկումնե-
րուն ժամանակ մեծամասնու-
թիւնը ներկայացնող պատգա-
մաւորները՝ հիմնականօրէն դէմ
արտայայտուած էին նախագի-
ծին:
Մեր պատուակալ աշխատակից
Հրանդ Գասպարեան «Տէմոքրաթ
Հապէր» կայքէջի վրայ այսօր կը
հաղորդէ թէ այլախոհ մտաւորական
Սեւան Նշանեանի դէմ նոր դատ մը
եւս բացուեցաւ եւ Նշանեան այս
անգամ հինգ տարի երկու ամիս
բանտարկութեան դատապարտուե-
ցաւ մշակոյթի եւ բնութեան արժէք-
ներու պահպանութեան կանոնին
ընդդիմանալու մեղադրանքով: Բա-
ց ի պա տ իժէն , Ս եւան Նշանեան
պարտաւոր է նաեւ 12.600 լիրա
տուգա նք վ ճ ար ել : Ա յ ս երկրորդ
պատիժի հ ետ միաս ին, յայտնի
լրագրողի բանտարկութեան ժամկէ-
տը բարձրացաւ 11 տարի 8 ամ-
սըւայ:
Նշանեանի փաստաբանը բա-
ցատրութիւններ տալով նոր զար-
գացումներու մասին, ըսաւ որ ար-
ձակուած վճիռները տակաւին չեն
հաստատուած եւ Վճռաբեկ Ատեա-
նի մօտ դիմում ներկայացուած է.
Երբ այս վերջին վճիռն ալ իրենց
հասնի, անպայման իրաւական
գործընթացի պիտի դիմեն:
Փաստաբան Աքչի դիտել տուաւ
որ Նշանեանի դէմ արձակուած
պատիժով ո’չ մէկը բանտարկուած
է: Անոնք, որոնց դէմ դատ բացուած
է խնդրոյ առարկայ կանոնի լոյսին
տակ, միայն մէկ անգամ դատա-
պարտուած են ու այդ պատիժն ալ
յետաձգուած է, եթէ նոյնիսկ չէ
յետաձգուած, ապա մեղադրեալներ
1 տարի 8 ամիս բանտարկութեամբ
բաց բանտի մէջ անցուցած ե ն
իրենց պատիժը: Հոս ուշագրաւն ու
անհասկանալին այն է թէ ինչո՞ւ
նոյն կիրարկութիւնը չէ եղած Նշան-
եանի պարագային: Փաստաբանի
խօսքերով, իր պաշտպանեալի դէմ
իրերայաջորդ կերպով դատեր բաց-
ւած են ու կարծես թէ դատական
ռմբակոծութեան մը հետ դէմ յան-
դիման մնացած են ինք ու իր պաշտ-
պանեալը: «ՄԱրՄԱրԱ»
Սեւան Նշանեան հինգ տարի երկու ամիս
բանտարկութեան մը եւս դատապարտուեցաւ
Նոյեմբեր 29-ին Հայաստանեայց Առաքելական Սուրբ
Եկեղեցին մեծ շուքով տօնախմբեց Ս. Թադէոս եւ
Բարթուղիմէոս Առաքեալների տօնը:
Հայոց աշխարհի առաջին Լուսաւորիչների տօնի
առիթով Մայր Տաճարում, հանդիսապետութեամբ
Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ծայրագոյն Պատրիարք եւ Ամե-
նայն Հայոց Կաթողիկոսի, մատուցուեց սուրբ եւ անմահ
Պատարագ: Պատարագիչն էր Մայր Աթոռի Թանգա-
րանների եւ Արխիւի տնօրէն Տ. Ասողիկ քահանայ Կա-
րապետեանը:
Ս. Պատարագի ընթացքում Հայրապետական հան-
դիսաւոր թափօրով Մայր Տաճար բերուեց Աստուա-
ծամուխ Սուրբ Գեղարդը եւ Մայր Աթոռ ժամանած ուխ-
տաւորներին հնարաւորութիւն ընձեռուեց համբուրելու
հրաշագործ Սուրբ Գեղարդը եւ ստանալու նրանից
բաշխուող օրհնութիւնը:
Այս կապակցութեամբ Մայր Աթոռի ՔԴԿ կենտրոնի
տնօրէն Գերաշնորհ Տ. Վարդան եպս. Նաւասարդեանն
ընթերցեց նաեւ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ծայրագոյն
Պատրիարք եւ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի Հայրա-
պետական սրբատառ կոնդակը, որով Հայաստանեայց
Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու հիմնադիրներ Ս. Թա-
դէոս եւ Բարթուղիմէոս Առաքեալների տօնը հռչակուեց
Սուրբ Գեղարդի ուխտի օր: Այսուհետեւ, ամէն տարի
նշեալ տօնին, ուխտաւորների երկրպագութեան համար
Մայր Տաճար կը բերուի Սուրբ Գեղարդը:
Պատարագի աւարտին Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն
Աստուածամուխ սուրբ Գեղարդով եւ «Պահպանիչ»
աղօթքով օրհնեց ներկայ բարեպաշտ ժողովրդին:
Սուրբ Գեղարդը տաճարում կը մնայ մինչեւ երեկոյեան
ժամերգութեան աւարտը:
Ստորեւ ներկայացւում է Հայրապետական կոնդակն
ամբողջութեամբ:
ԳԱՐԵԳԻՆ Բ ԾԱՌԱՅ ՅԻՍՈՒՍ ՔՐԻՍՏՈՍԻ, ՈՂՈՐ-
ՄՈՒԹԵԱՄԲՆ ԱՍՏՈՒԾՈՅ ԵՒ ԿԱՄՕՔՆ ԱԶԳԻՍ ԵՊԻՍ-
ԿՈՊՈՍԱՊԵՏ ԵՒ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ,
ԾԱՅՐԱԳՈՅՆ ՊԱՏՐԻԱՐՔ ՀԱՄԱԶԳԱԿԱՆ ՆԱԽԱՄԵԾԱՐ
ԱԹՈՌՈՅ ԱՐԱՐԱՏԵԱՆ ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ ՄԱՅՐ ԵԿԵ-
ՂԵՑՒՈՅ ՍՐԲՈՅ ԿԱԹՈՂԻԿԷ ԷՋՄԻԱԾՆԻ ՔՐԻՍՏՈ-
ՍԱՒԱՆԴ ՍԻՐՈՅ ՈՂՋՈՅՆ ԵՒ ՕՐՀՆՈՒԹԻՒՆ ՀԱՅՐԱ-
ՊԵՏԱԿԱՆ ՄԵԾԻ ՏԱՆՆ ԿԻԼԻԿԻՈՅ ԿԱԹՈՂԻԿՈ-
ՍՈՒԹԵԱՆ, ՊԱՏՐԻԱՐՔՈՒԹԵԱՆՑ ՀԱՅՈՑ ՍՐԲՈՑ
ԵՐՈՒՍԱՂԷՄԱՅ ԵՒ ԿՈՍՏԱՆԴՆՈՒՊՈԼՍՈՅ, ԱՐՔԵ-
ՊԻՍԿՈՊՈՍԱՑ, ԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱՑ, ՎԱՐԴԱՊԵՏԱՑ, ՔԱ-
ՀԱՆԱՅԻՑ ԵՒ ՍԱՐԿԱՒԱԳԱՑ, ԹԵՄԱԿԱՆ ԵՐԵՍՓՈ-
ԽԱՆԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎՈՑ, ԹԵՄԱԿԱՆ ԵՒ ՀԱՄԱՅՆՔԱՅԻՆ
ԽՈՐՀՐԴՈՑ ԵՒ ՊԱՇՏՕՆԷԻՑ ՈՒ ՍԻՐԵՑԵԱԼ ՀԱՄԱՅՆ
ՀԱՒԱՏԱՑԵԱԼ ԺՈՂՈՎՐԴԵԱՆ ՀԱՅՈՑ:
Համայն հայութեան հոգեւոր կեդրոն Մայր Աթոռ
Սուրբ Էջմիածնից Հայրապետական սէր եւ օրհնութիւն
էք բերում առաքելահաստատ մեր Սուրբ Եկեղեցու
աշխարհասփիւռ զաւակներին:
Մեր Տէր եւ Փրկիչ Յիսուս Քրիստոսի հրաշափառ
Յարութիւնից եւ Համբարձումից յետոյ, Ս. Թադէոս եւ
Բարթուղիմէոս Առաքեալները հայոց աշխարհում
տարածեցին Աւետարանի կենարար լոյսը, եւ Ամենակալ
Տէրը նրանց ձեռամբ հիմնադրեց Հայաստանեայց
Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին: Տիրոջ շնորհազարդ
առաքեալներն իրենց հետ Հայաստան բերեցին նուի-
րական սրբութիւններ, Սուրբ Թադէոս Առաքեալը մեր
ժողովրդին պարգեւեց Աստուածամուխ Սուրբ Գե-
ղարդը եւ Տիրոջ օրհնուած իւղը, իսկ Սուրբ Բար-
թուղիմէոս Առաքեալը՝ Աստուածածնի լոյս պատկերը:
Առաքելական ժամանակներից Սուրբ Գեղարդը
մշտապէս պահուել է Հայոց աշխարհում, մեր հինա-
ւուրց վանքերում, որոնցից Այրիվանքը, ի պատիւ
Տէրունի սրբութեան, անուանակոչուեց Գեղարդավանք:
Ժը դարի կէսերից Սուրբ Գեղարդը փոխադրուեց Մայր
Աթոռ Սուրբ Էջմիածին՝ լինելով Հայոց Հայրապետաց
մշտարթուն հսկողութեան ներքոյ: Սուրբ Գեղարդով է
օրհնւում եւ նուիրագործւում Սրբալոյս Միւռոնը, որ-
պէսզի Աստուածամուխ Գեղարդի միջոցով ե ւ ս
օրհնուելով՝ անուշ Իւղը զօրութիւն ունենայ աստուա-
ծային շնորհները դրոշմելու մկրտուածների եւ ձեռ-
նադրեալ եկեղեցականների հոգիներին, սրբագործելու
աստուածապաշտական սրբազան իրերն ու առար-
կաները հաւատքի նորակառոյց տները: Պատմութեան
ընթացքներում նշանակալի իրադարձութիւնների
ժամանակ, փորձութիւնների ու նեղութիւնների մէջ
Աստուածամուխ Սուրբ Գեղարդը Հայոց Հայրապետաց
օրհնութեամբ դուրս է հանուել ի տես եւ յերկրպա-
գութիւն մեր աստուածասէր ժողովրդի եւ բարեպաշտ
օտարաց, որպէսզի Սուրբ Գեղարդից ճառագող օրհնա-
բեր լոյսն ու աստուածային զօրութիւնը սփռուեն
Շար. էջ 15
Ս. Թադէոս եւ Բարթուղիմէոս Առաքեալների
տօնը հռչակուեց Սուրբ Գեղարդի Ուխտի Օր

3. Ն ոյեմ բե ր 25- ին պատմական
հազուադէպ արարողութեամբ մը,
Մոնթրէալի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ
Առաջնորդանիստ Մայր Տաճարին
մ էջ, հա յ ե ւ օ տար բ ազմաթիւ
բարձրաստիճան հոգեւորական-
ն երու մա ս նակցութեամբ, Թեմի
ազգային-եկեղեցական վաստա-
կաւոր ծառայողներու եւ խուռնե-
րամ ժողովուրդի ներկայութեամբ,
կաթողիկոսավայել շքեղութեամբ,
Գանատահայոց Թեմի նորընտիր
Առաջնորդ Գերշ. Տ. Աբգար Եպիս-
կոպոս Յովակիմեան, Մայր Աթոռ Ս.
Էջմիածնի մէջ հայրապետական
ձեռնադրութիւն եւ օծում ստանալէ
ետք, ըստ աւանդութեան, իր առա-
ջին պաշտօնական մուտքը կը կա-
տարէր Թեմի Մայր Տաճարէն ներս:
Ամերի կա յի Ա ր եւել եան Թեմի
առաջնորդ Գերշ. Տ. Խաժակ արք.
Պարսամեան այդ օրը կը գտնուէր
Վատիկան որպէս Ամենայն Հայոց
Կաթողի կո սի ներկայացուցիչը:
Իրենց բ ա րձր ն երկայո ւթեամբ,
Ամերի կա յի Ա ր եւմտե ան Թեմի
առաջնորդ Գերշ. Տ. Յովնան Արք.
Տ էրտէր եա ն , Ռ ո ւման իոյ Թեմի
առաջնորդ Գերշ. Տ. Տաթեւ Եպս.
Յակոբեան, երկար տարիներ թեմիս
ծառայող, այժմ Էջմիածինէն ժամա-
նած Գերշ. Տ. Արարատ եպս. Գալ-
թաքճեան, Տանն Կիլիկիոյ Կաթո-
ղիկոսութեան ենթակայ Գանատայի
եկեղեցիներու հովուապետ Գեր. Տ.
Մեղրիկ Եպս. Բարիքեան, Թեմիս
եկեղեցիներու հոգեւոր հովիւներ,
սարկաւագներ, դպրաց եւ այլ օժան-
դակ մարմիններու ներկայացու-
ցիչներ, Թեմական Խորհուրդի,
Թեմական Պատգամաւորներու եւ
համայնքային կազմակերպութիւն-
ներու ներկայացուցիչներ եկած էին
յայտնելու իրենց անվերապահ
ուրախութիւնը, սէրն ու յարգանքը,
եւ աջահամբոյրով շնորհաւորելու
մեր նորաօծ Եպիսկոպոսը:
Հակիրճ արարողութիւնը եւ
սրտաբուխ ճառախօսութիւնները
հաճախակիօրէն ընդմիջուեցան
բուռն ծափահարութիւննե ր ո վ :
Աւարտին, ներկայ ժողովուրդը եւ
եկեղեցականները հաւաքուեցան
Եկեղեցւոյ Մարի Մանուկեան սրա-
հը ուր ժողովուրդը առիթը ունեցաւ
անձնապէս շնորհաւորելու Սրբա-
զան Հայրը:
Յարակից լուսանկարներով կ’ամ-
բողջացնենք այս պատմական օր-
ւան ներկայացումը մեր ընթերցող-
ներուն:
Բոլոր լուսանկարները առնուած
եւ մեզի տրամադրուած են մաս-
նագէտ լուսանկարիչ պրն. Գէորգ
Թորոսեանի կողմէ, որուն կը յայտ-
նենք մեր խորին շնորհակալու-
թիւնները:
«ԱՊԱԳԱՅ»
LUNDI 15 DECEMBRE 2014 - MONDAY DECEMBER 15, 2014 • ABAKA • 3
ՓԱՌԱՀԵՂ «ՀՐԱՇԱՓԱՌ»Ի ԸՆԴՈՒՆԵԼՈՒԹԻՒՆ ԱՌԱՋՆՈՐԴ
ԳԵՐՇ. Տ. ԱԲԳԱՐ ԵՊԻՍԿՈՊՈՍ ՅՈՎԱԿԻՄԵԱՆԻ
Գերշ. Տ. Աբգար Եպս.
Յովակիմեան
Առաջին կարգ, ձախէն՝ Տիկ. Աբէթ Ալփայ, Տ. Եւ Տիկ. Օհան Օհաննէսեան
(օծման կնքահայր), Տոքթ. Եդուարդ Եղիաեան, Մոնթրէալի Քաղաքապե-
տական Խորհուրդի անդամ Տիկին Մէյրի Տերոս եւ գործակիցը
Առաջին շարք, ձախէն՝ Ճէք Ստեփանեան, Տոքթ.եւ Տիկին Արթօ եւ
Սօնա Տէմիրճեան, Դոկտ. Եւ Տիկին Արշաւիր եւ Նատիա Կէօնճեան,
Արա Պոյաճեան, Հրանդ Չիթագ, Արթօ Պասմաճեան։
Երկրորդ շարք, ձախէն՝ Տիա ր Վիգէն Ա դդա րեա ն, Տիա ր Ա րմէն
Պչաքճեան, Տիար Շահէ Թանաշեան եւ Տիար Պօղոս Քիշեան
Կը քարոզէ Արեւմտեան Թեմի
Առաջնորդ՝ Տ. Յովնան Արք.
Տէրտէրեան
Ս. Խորանին վրայ, ձախէն՝ Տ. Զարէհ Ա. Քհնյ. Զարգարեան, Տ. Մեղրիկ
Եպս. Բարիքեան, Տ. Աբգար Եպս. Յովակիմեան, Տ. Յովնան Արք.
Տէրտէրեան, Տ. Տաթեւ Եպս. Յակոբեան, Տ. Վազգէն Քհնյ. Պոյաճեան
Կը քարոզէ Ռումանահայոց
Առաջնորդ Տ. Տաթեւ Արք.
Յակոբեան
Հիւր եկեղեցականներ: Տ. Արարատ Եպս. Քալթաքճեան
«Մարի Մանուկեան» սրահին մէջ ընդունելութեան ընթացքին: Ձախին՝
Տ. Աբգար Եպս. Յովակիմեան, որու կուրծքի Պանակէն նուէրն է
Յովնան Արք. Տէրտէրեանի, իսկ ձեռքի ասան նուէրն է Ռումանիոյ
Առաջնորդ Տ. Տաթեւ Եպս. Յակոբեանի: Աջ ծայրը՝ Թեմական Խոր-
հուրդի ատենապետ՝ Մկրտիչ Գանոնճեան

4. 4 • ABAKA • LUNDI 15 DECEMBRE 2014 - MONDAY DECEMBER 15, 2014
Միասնականութեան
անմիաբան ջատագովները
Որքան կը մօտենանք Հայոց Ցեղասպանութեան 100-ամեակին, այնքան
կը բարձրանան միասնութեան կոչերը, յատկապէս որոշ հայկական կու-
սակցութեան մը կողմէ, որ համագործակցութեան սլոկաններով կը ողողէ
ազգային հրապարակը բայց միւս կողմէ գաղտագողի կը գործէ ճիշդ հա-
կառակը:
Գիտենք թէ որքան դժուար է տեղական պետական մակարդակներու
վրայ հասնելու պատասխանատու դիրքի մը, որպէսզի այդ մակարդակէն
կարելի ըլլայ պաշտպանել եւ հետապնդել համահայկական շահերը: Եւ
ահա, երբ երկար տարիներու հետեւողական ճիգերով Մոնթրէալի Լավալ
շրջանի Լիպերալ կուսակցութեան գործօն անդամներէն, ծանօթ ազգային
Վիգէն Տարաքճեան կը հասնի հոն, ուր բաւականին յուսալից կը թուի ըլլալ
ո ր ան յա ջ ողէր խորհրդարանական ընտրութիւններու թեկնածու
ընտրուելու Լավալ Լէզ-Իլ իր ընտրաշրջանին մէջ, ուր հայկական խտացած
բնակչութիւն կայ: Ճիշդ էին հաշուարկութիւնները. Վիգէնի յաջողութիւնը
պիտի ապահովուէր միասնական ճակատի մը միջոցաւ: Ան լրացնելով իր
թեկնածութեան բոլոր պայմանները, կը կազմէ իր ընտրապայքարի լուրջ
խումբը եւ կը մօտենայ բոլոր հայ կազմակերպութիւններու, ակնկալելով
անոնց զօրակցութիւնը: Միայն ՀՅԴ-ն է որ, փոխանակ զօրավիգ կանգ-
նելու միակ հայ թեկնածուին, իր բոլոր միջոցները օգտագործեց ի նպաստ
օտար թեկնածուին: Ան ոչ միայն զլացաւ որեւէ օժանդակութիւն հայ
թեկնածուին, այլ նաեւ հակաբրոբականտ տանելով անոր դէմ, ապահովեց
իր պաշտպանած օտար թեկնածուին յաղթանակը:
Մանրամասնութիւնները կրնաք կարդալ այս գրութեան կից հրա-
տարակուած հարցազրոյցին որ ունեցանք Վիգէն Տարաքճեանի հետ:
Սակայն կայ տակաւին աւելի տգեղ ու մտահոգիչ պարագան Ահանցիք-
Քարթիէվիլ ընտրաշրջանին, ուր ամենաարժանաւոր թեկնածու Վիքէն
Ադդարեանի թեկնածութիւնը յայտարարուելէ ետք, յանկարծ յայտնուեցաւ
որ ՀՅԴ-ն կ’առաջադրէ երկրորդ հայ թեկնածու մը, ինչ որ երկու հայ
թեկնածուներ իրար դէմ պիտի հանէ եւ քուէներու ցրուումով երկուքին ալ
յաջողութիւնը լրջօրէն պիտի վտանգէ: Ահա’ Դաշնակցութեան միասնա-
կանութեան եւ համագործակցութեան հասկացողութիւնը, եւ հատուա-
ծական շահերը համազգային շահերէն գերադաս համարելու տենջը:
Իւրաքանչիւր Դաշնակցական թող հարց տայ իր ղեկավարին թէ ի՞նչ է
այս ազգավնաս ընթացքին բացատրութիւնը եւ պնդէ, թէ Ահընցիք Քար-
թիէվիլ շրջանի երկրորդ հայ թեկնածուն քաշուի ընտրութենէն՝ կա-
տարուած վնասին գէթ մասամբ որպէս դարման եւ որպէս իրա’ւ համա-
գործակցութեան խորհրդանշան ու միասնականութեան որպէս օրինակ:
«ԱպԱգԱյ»
Հարցազրոյց Վիգէն Տարաքճեանի հետ
«Միասնական փոքր ճիգով մը պիտի
կարենայինք շահիլ ընտրութիւնը»
Հ- Պրն. Տարաքճեան, Նոյմբեր 23-ին տեղի ունեցաւ Գանատայի Լի-
պերալ (Liberal) կուսակցութեան Լավալ Լէզ-Իլ ընտրաշրջանէն Խոր-
հըրդարանի երեսփոխանական թեկնածուի նշանակումի (nomination)
ընտրութիւնը: Վեց հաւանական թեկնածուներէ նշանակուելիք անձերէն
մին, եւ միակ հայը, դուք էիք: Տեղեկացանք թէ անկանոնութիւններ եւ
սխալներ տեղի ունեցան: Կրնա՞ք նախ տեղեկացնել թէ ո՞վքեր էին
ընտրողները եւ ընտրուողները եւ ինչպէ՞ս էր ընտրութեան ընթա-
ցակարգը որ խանգարուեցաւ:
պ- Ընտրելու իրաւունք ունէին միայն Լավալ Լէզ-Իլ ընտրաշրջանի
Լիպերալ կուսակցութեան օրինապէս արձանագրուած անդամները, իսկ
ընտրուող թեկնածուներն էին թիւով վեց կուսակցութեան անդամներ,
որոնցմէ իւրաքանչիւրը պէտք էր արձանագրեր նոր անդամներ: Ես բերած
էի 850 անդամ, Յոյն թեկնածուն՝մօտաւորապէս 950 անդամ, իսկ
Լիբանանցին՝ մօտաւորապէս 1300 անդամ: Մնացեալ երեքը բերած էին
իւրաքանչիւրը հազիւ 250-300 անդամ:Նոյնպէս, օրէնքով, իւրաքանչիւր
թեկնածու առաւելագոյնը արտօնուած է ոչ աւելի քան 18 հազար տոլար
ծախսել ընտրարշաւին համար: Ես ծախսած եմ 8 հազար, իսկ ուրիշ
թեկնածու մը՝ սահմանուած գումարէն չորս անգամ աւելի, չյիշելով
բաշխուած կաշառքները: Ուրեմն գլխաւոր մրցակցութիւնը երեք թեկ-
նածուներու միջեւ էր: Գիտցուած է որ ընդհանրապէս այսպիսի ընտ-
րութիւններու քուէարկողներու համեմատութիւնը՝ օրինական անդամ-
ներու թիւին 50 տոկոսը կը ներկայացնէ: Յոյները բերին իրենց քուէար-
կողներու 80 տոկոսը, իսկ մեր պարագային, եկան միայն 50 տոկոսը: Քիչ
վերջը կ’ըսեմ թէ ինչո՞ւ:
Հ- Ձեր ընտրաշրջանը՝ Լավալ Լէզ-Իլ, ունի խիտ հայկական բնակչու-
թիւն մը: Որքա՞ն յուսալից էր հայ թեկնածուի մը նշանակումը:
Պ- Ամբողջ Լավալի մէջ կ’ապրին 10-12 հազար հայեր, իսկ Լավալ Լէզ-Իլ
ընտրաշրջանին մէջ, որ 3 քմ.տրամագիծով փոքր տարածք մըն է, կը
պարունակէ վեց հազար հայ բնակչութիւն: Եթէ մէկ տեղ մը կայ Գա-
նատայի տարածքին ուր կարելի էր Լիպերալ կուսակցութեան հայ թեկ-
նածու մը յաջողցնել, այս ընտրաշրջանը պիտի ըլլար, որովհետեւ ամե-
նախիտ հայ բնակչութիւնը ունեցող ընտրաշրջանն է: Պէտք էր այս առիթը,
որ յաճախ չի ներկայանար, չփախցնէինք: Իմ ընտրութիւնս յուսալից էր,
եթէ միասնական աշխատանքով կարենայինք միայն քանի մը հարիւր
յաւելեալ ձայն ապահովել: Սակայն պատահեցան տհաճ երեւոյթներ որոնք
հակառակ արդիւնքը տուին: ՀՅԴ-ի ղեկավար եւ գործօն տարրեր,
ընտրութիւններէն առաջ եւ ընտրութիւններու ընթաքին , փոխանակ հայ
թեկնածուին ի նպաստ աշխատելու, աշխատեցան ի նպաստ ոչ-հայ
թեկնածուին: Անշուշտ իտէալ վիճակներու մէջ, թեկնածուին կարո-
ղութիւններէն պէտք է առաջնորդուիլ, ոչ իր ազգային պատկանելիութենէն:
Ուրեմն, կ’ուզեմ հարց տալ, թէ՝ եթէ յարմար հայ թեկնածուն կար, օտարին
ինչո՞ւ պէտք էր քաջալերէին: Արդեօ՞ք օտար թեկնածուն երբ պաշտօնի
կոչուէր աւելի պիտի հետաքրքրուէր հայկական շահերը հետապնդելու քան
հայ երեսփոխան մը: Չեմ ըսեր որ հայը հայուն օգնէ կուրօրէն: Արդեօ՞ք այդ
հայ թեկնածուն աւելի անփորձ էր, աւելի անկարող էր կամ նուազ
քարիզմա ունէր: Ինծմէ զատ միւս հինգ թեկնածուները ոչ մէկ քաղա-
քական, կազմակերպչական կամ ընկերային ծառայութիւններ կամ փոր-
ձառութիւններ ունեցած են, ոչ իսկ մէկ օր: Ես ունեցեր եմ աւելի քան 30
տարիներու քաղաքական եւ ընկերային փորձառութիւն՝ դաշնակցային,
նահանգային կամ քաղաքապետական մակարդակներով: Ունիմ շատ
խիստ ազգային եւ հայրենասիրական դաստիարակութիւն, 14 տա-
րեկանէս ծառայած եմ ազգիս, հայրենիքիս եւ մեր հայ գաղութին: Արդեօք
ի՞նչն էր որ կը պակսէր ինծի: Բոլոր վեց թեկնածուներուն ճառախօսութիւն
կատարելու առիթը տրուեցաւ: Ես խօսեցայ առանց կարդալու, ուղղակի
սրտէս բխած խօսքերով: Վիտէօները կրնան հաստատել թէ ո՞վ էր
ամենայաջողը: Նախ կային կարգ մը վարձկան փողոցային հայեր որոնք կը
գործէին օտար թեկնածուին համար: Կային հայ անձեր որոնք այդ ամբողջ
օրուան ընթացքին մէկ առ մ էկ շ ր ջ ե ցա ն քո ւ էա ր կ ո ղ ն ե ր ո ւ մ էջ ո ւ
քարոզեցին որ իմ անունիս չքուէարկեն որպէս առաջին անուն, այլ եթէ
կ՚ուզեն՝ կրնան որպէս երկրորդ անուն քուէարկել: Կային բարձրագոյն
աստիճանի ղեկավարներ ինչպէս Վիգէն Աֆարեանը, որ ամբողջ օրը
կ’աշխատէր օտար թեկնածուին համար որպէս քուէները քննող պա-
տասխանատուն, որ ամենէն կարեւոր եւ պատասխանատու պաշտօնն է
ընտրապայքարի ժամանակ: Այո, այսօր կ’ապրինք դէմոկրատական քա-
ղաքի մը մէջ. ամէն մարդ ազատ է որուն կ’ուզէ կ’օգնէ, բայց այստեղ չա-
կերտ մը բանալով կ’ուզեմ ըսել թէ մեր հեռաւոր նպատակները նոյնն են, եւ
պէտք է աւելի հեռատես եւ խոհեմ ըլլանք այսպիսի պարագաներու:
Նոյնիսկ կարգ մը անձնաւորութիւններ չմօտեցան ինծի: Մինչդեռ ես անց-
եալ ամբողջ մէկ տարուան ընթացքին ձեռք մեկնած եմ իրենց, որ գոր-
ծակցինք եւ ուրիշ ընտրաշրջաններու մէջ ալ հայ թեկնածուներու ի
նպաստ միասնական ծրագիրներ հետապնդենք: Ընտրապայքարի սկիզբ-
ներուն երբ առիթով մը կը խօսէի ընտրարշաւի գլխաւոր պատասխա-
նատու՝ տիկին Անի Արեւեանի հետ, ան մերժեց գործակցութեան առա-
ջարկս, որովհետեւ հրահանգ ունէին Լիբանանի ՀՅԴ-էն նեցուկ կանգնիլ
ուրիշ թեկնածուի մը, Լիբանանեան քաղաքական դիրքորոշումով, որ չեմ
կարող այստեղ յայտնել անվտանգութեան պատճառներով: Երբ նոր կու-
սակցական անդամներ արձանագրելու շրջանին Ս. Գէորգ եկեղեցւոյ մուտ-
քին անդամարշաւ կը կատարէին, ոչ մէկ անուն եկած է իմ ընտրաշրջանէս.
այդ հարիւրաւորներուն մէջ չկա՞ր նոյնիսկ մէկ հոգի իմ ընտրաշրջանէս:
Անոնք աշխատանք տարած են որ արաբ թեկնածուն ընտրուի եւ ոչ հայը:
Անոնք մտածեցին նաեւ ուրիշ հայ թեկնածու մը առաջարկելու իմ ընտ-
րաշրջանիս մէջ, բայց հրաժարեցան այդ գաղափարէն, զգուշանալով զօ-
րաւոր հակազդեցութենէն եւ բաւականացան զօրացնելու օտար թեկ-
նածուն որպէսզի տկարանայ հայ թեկնածուն: Այո, բացայայտօրէն իմ դէմս
չ’աշխատեցան, բայց զօրացուցին իմ հակառակորդս:
Հ- Արդէօք ինչո՞ւ համար ՀյԴ-ն չ’աջակցեցաւ ձեր ընտրապայքարին.
Ի՞նչ են ձեր նկատողութիւնները:
պ- Այդ մէկը պէտք է Դաշնակցութեան հարցնէք: Ես չունիմ պա-
տասխանը: Անձնապէս ես հարց մը չունիմ Դաշնակցութեան հետ. եթէ
իրենք ունին, ատիկա պէտք չէ որ ազդէ մեր համայնքի ազգային շահերուն:
Մենք պէտք էր որ միասին աշխատէինք, մանաւանդ գալ տարուան համար
երբ պիտի յիշատակենք Հայոց Ցեղասպանութեան Հարիւրամեակը: Կոչ
կ’ընենք միասնութեան, բայց ո՞ւր է միասնութիւնը: Միայն բառերով պէտք
չէ ըլլայ, այլ նաեւ գործով: Եթէ մենք՝ Հայ Համայնքը, կ՚ուզենք որ յաջողինք
մեր ազգային գործունէութիւններուն մէջ, պէտք պիտի ունենանք ոչ թէ
միայն մէկ, այլ շատ թիւով Երեսփոխաններ Գանատայի խորհրդարանին
մէջ: Ատիկա կարելի էր, եւ է, ե թ է կ ա ն գն ի ն ք մ ի ա ս ի ն ո ր պ էս մ էկ
ամբողջութիւն: Ա’յդ էր եւ կը մնայ իմ յանձնարարութիւնս:
Հ- Իսկ ի՞նչ ընտրական խախտումներ եղան:
պ- Ամբողջ ընտրական գործընթացը շատ թոյլ կերպով կազմակերպուած
էր: Այս աստիճան պայքա ր ե ւ ա շ խ ո ւ ժո ւ թ ի ւ ն չէր ա կ ն կ ա լո ւ էր :
Քուէաթուղթերը պատճէնահանութիւնով բազմագրուած էին եւ թուագ-
րըւած չէին: Ուրեմն նոյն անձը կրնար բազմաթիւ քուէաթուղթ օգտա-
գործել: Կային18 սեղաններ, իւրաքանչիւրը ունենալով քուէարկողներու
լրիւ ցանկը: Երբ քուէարկողի մը անունը կը սրբուէր մէկ սեղանէն, նոյն
քուէարկողը կ’երթար ուրիշ սեղան մը ուր իր անունը չէր սրբուած եւ
կրնար 18 անգամ կրկին քուէարկել: Ունինք աւելի քան 30 վկաներ որոնք
սեղաններուն վրայ կ’աշխատէին: Այլ խախտում մըն էր՝ ընտրաշրջանէն
դուրս եղող անդամներ եկած եւ քուէարկած են:
Հ- Կը խորհի՞ք թէ Կուսակցութեան վերին մարմինները պիտի ըն-
դունին կատարուած խախտումները:
Պ- Ղեկավարութիւնը չափազանց մտահոգ է, որովհետեւ այս երեւոյթը
խոշոր վարկաբեկում մըն է կուսակցութեան պատիւին համար: Կը
կասկածիմ որ նոր ընտրութիւն պահանջեն. աւելի հաւանական կը նկա-
տեմ որ իրենք նշանակեն թեկնածու մը:
Հ- Ի՞նչ են ձեր ապագայի ծրագիրները:
Պ- Նախ թոյլ տուէք ըսելու թէ ես ըրի ինչ որ պէտք էր ընէի. – մաքուր եւ
Շար. էջ 12

5. Ուաշինկթըն.- Երեքշաբթի Նո-
յեմբեր 18-էն մինչեւ Կիրակի Նո-
յեմբեր 23 Սպիտակ Տան այցելու-
ներու սրահին մէջ վերջապէս ցու-
ցադրուեցաւ «Հայ Որբերու Գորգը»,
որուն մասին հայ հասարակութիւնը
տեղեակ է տարիներէ ի վեր հայ
մամուլին մէջ երեւցած յօդուած-
ներէ, հրատարակուած գիրքերէ եւ
հայ կազմակերպութիւններու տա-
րած քարոզչական աշխատանք-
ներէ:
Լիբանանահայ, այժմ ամերիկա-
հայ Պրն. Միսաք Քէլէշեան, մաս-
նագէտ Մերձաւոր Արեւելքի Ամե-
րիկեան Օգնութեան Ընկերակցու-
թեան պատմութեան, Գալիֆորնիա-
յէն յատուկ ժամանած էր այցելունե-
րուն իր մասնագիտական տեղե-
կութիւնները տալու եւ բացատրելու
«Հայ Որբերու Գորգ»ի հետ կապ-
ւած դէպքերը ու անոր ոդիսակա-
նը:
Լիբանանի Ղազիր-ի որբանոցին
մէջ հիւսուած այս մեծածա ւ ա լ
գորգը, որ ամերիկացի այցելու մը
որակեց որպէս «գեղեցկութ ի ւ ն ՝
ծնուած սոսկումէ եւ երախ տ ա -
գիտութենէ», 1925-ին նուիրուած է
Ամերիկայի Նախագահ Քալվ ի ն
Քուլիճ-ին, որպէս երախտագիտու-
թիւն՝ Մերձաւոր Արեւելքի Ամերիկ-
եան Օգնութեան Ընկերակցութեան
Եղեռնէն ազատած հարիւր հազա-
րաւոր երեխաներուն համար հաս-
տատած որբանոցներու կառուցման
եւ հոգատարութեան համար: Գորգը
ունի 5.5 եւ 3.6 մեթր ծաւալ, բաղ-
կացած է 4,404,206 հանգոյցներէ
եւ մեր որբերը զայն հիւսած են ինը
ամիսներու ընթացքին:
Պրն. Քէլէշեան, որ եղած է Թէ-
քէեան Մշակութային Միութեան
Պոստոնի մասնաճիւղի նախկին
ատենապետ, ըլլալով հանդ ե ր ձ
համակարգիչներու գիտնական-
մասնագէտ, մեծագոյն համբերու-
թեամբ մի քանի օրերուն ընթացքին
նկարներով եւ գրութիւններով բա-
ցա տ ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր տ ո ւ ա ւ հ ա յ ե ւ
օտար բոլոր այցելուներուն: Ուա-
շինկթընի Հայ գաղութի բոլոր կազ-
մակերպութիւնները ամէն օր կազ-
մակերպած էին հաւաքական այցե-
լութիւններ, որոնք գոհունակութիւն
յայտնեցին որ այսպէս ինքնաբուխ
հ ա յ մ ը , ա յդ ա լ Գա լի ֆ ո ր ն ի ա -
յէն, մանրամասն տեղեկութիւններ
տուաւ բոլոր այցելուներուն:
Միսաք Քէլէշեանի յորդորը այն
էր, որ հայ գաղութը պէտք է ամէն
ձեւերով Ամերիկացի այժմու պե-
տական անձնաւորութեանց սոր-
վեցնէ եւ յիշեցնէ՝ ամերիկացի ժո-
ղովուրդին հայ որբերուն հանդէպ
ցուցաբերած բարեսիրական կեց-
ւ ա ծքը , պ ա ր զ մ ա ր դ կ ա ն ց ի ն ք-
նաբուխ օժանդակութիւնը հեռաւոր
երկրի մը անծանօթ մանուկներուն,
ո ր պ էս զի ն ա խ ե ւ ա ռա ջ ի ր ե ն ք
կարենան տիրապետել իրենց պատ-
մութեան: Նախագահ Քուլիճ երբ
ստացած է նուէրը 1925-ին, այսպէս
արտայայտուած է.- «Այս գորգը իր
պատուաւոր տեղը ունի Սպիտակ
Տան մէջ, ուր անիկա պիտի խոր-
հըրդանշէ բարի կամքի ամէնօրեայ
դրսեւորումը երկրի վրայ»:
«Հայ Որբերու Գորգ»ի հանրային
ցո ւ ցա դ ր ո ւ թ ի ւ ն ը Սպ ի տ ա կ Տ ա ն
Այցելուներու Սրահին մէջ, 89 տա-
րիներ ետք եւ Եղեռնի 100-ամեակի
նախօրէին՝ լաւագոյն առիթներէն
մէկն էր յիշեցնելու աշխարհին այդ
բարի կամքը եւ առաջին հերթին
անոր դրդապատճառը՝ Մեր Մեծ
Եղեռնը:
ԳէՈրԳ ՄԱրԱշլեԱՆ
LUNDI 15 DECEMBRE 2014 - MONDAY DECEMBER 15, 2014 • ABAKA • 5
Գեղեցկութիւն՝ ծնուած սոսկումէ
եւ երախտագիտութենէ
Prn& Qhlh,;an ,r=apatoua‘ az;loun;row
Ազգային Պարերու Միջազգային Փառատօն
Խանդավառուած նախորդ տարիներուն արձանագրած յաջողութենէն,
ՀԲԸՄի Գեղարուեստի Յանձնախումբը՝ ատենապետութեամբ Տիկ. Արտա
Գույումճեանի, ձեռնարկեց (Ազգային Պարերու Միջազգային Փառատօն»ը,
որուն մասնակցեցան Մոնթրէալի մէջ աշխոյժ գաղութներէն Ռուս, Լիբա-
նանցի, Յոյն եւ Հայ պարախումբեր, հրամցնելու ճոխ յայտագիր մը, Սեպ-
տեմբեր 7, 2014-ին:
Ձեռնարկին պատուոյ հիւրն էր՝ Վենքուվըրահայ գաղութի ազգային-
ներէն՝ Տիկ. Լինտա Կիւմիւշեան, որ ներկայ էր իր դուստրին՝ Տիկ. Յասմիկ
Արմէնեանի եւ անոր զաւկին Տէր եւ Տիկ. Էլակէօզներու հետ: Ձեռնարկին
ներկայ էր նաեւ Տիկ. Արմինէ Սեդրակեան «մայրը ՀԲԸՄի նախագահ՝ Տիար
Պերճ Սեդրակեանի», Միութեան նախկին ատենապետ եւ պատուոյ ատե-
նապետ՝ Տէր եւ Տիկ. Պօղոս եւ Սիրվարդ Քիշեանները, Վարչութեան փոխ-
ատենապետ Տ.Տ. Յարութ եւ Սիլվա Գույումճեան, ինչպէս նաեւ հոծ
բազմութիւն մը:
ՀԲԸՄի Մոնթրէալի Վարչութեան Փոխ-Ատենապետուհի՝ Տիկ. Սիլվա
Մանկասարեան ողջունեց ներկաները եւ անդրադարձաւ այս ձեռնարկի
կարեւորութեան եւ գնահատանքով անդրադարձաւ մասնակցող պա-
րախումբերու սիրայօժար մասնակցութեան, որ առիթ պիտի ընծայէր ներ-
կաներուն ոչ միայն հաղորդակից դառնալու Մոնթրէալի խճանկարը կազ-
մող գաղութներու աշխոյժ կեանքին, այլեւ՝ անոնց մշակոյթին:
Տիկ. Մանկասարեան հանգամանօրէն ներկայացուց եւ խոր երախ-
տագիտութիւն յայտնեց օրուան Պատուոյ հիւր՝ Տիկ. Լինտա Կիւմիւշ-
եանին, անոր ընծայած նիւթաբարոյական ներդրումին համար:
Ան ցաւ յայտնեց թէ ձեռնարկին գլխաւոր պատասխանատու՝ Տիկ. Արտա
Գույումճեանը արկածի մը բերումով կը բացակայէր ձեռնարկէն: Այս առթիւ
ան փոխանցեց ապաքինման բարեմաղթութիւնները Տիկ. Արտային:
Յայտագիրը վարելու համար բեմ հրաւիրուեցաւ ՀԲԸՄի Սկաուտական
Փողերախումբի եւ Սկաուտական շարժումի աշխոյժ անդամուհի, Մոնթ-
րէալի Համալսարանի ատամնաբուժական բաժանմունքի աշակերտուհի՝
Օրդ. Լիւսի Քաթիպը: Ներկաները մեծ հետաքրքրութեամբ հետեւեցան Օրդ
Քաթիպի տուած մանրամասնեալ բացատրութեանց, թէ պարերու եւ թէ
պարախումբերու, ինչպէս նաեւ անոնց ազգային սովորութեանց մասին:
Ռուսական, Հայկական, Յունական եւ Լիբանանեան պարերը, իրենց
կշռոյթով, պարաձեւերով եւ եղանակներով որքան կը տարբերէին իրարմէ:
Ահաւասիկ գեղեցիկ նախաձեռնութիւն մը արժանի ամէն գնահատանքի:
Ջերմ շնորհակալութիւն կազմ ա կ ե ր պ ի չ յա ն ձն ա խ ո ւ մ բ ի ա ն դ ա մ -
անդամուհիներուն՝ Տիկ. Արտա Գույումճեանին, Տիկ. Յասմիկ Արմէնեանին,
Տիկ. Սիլվիա Ասատուրեանին, Տիկ. Սեզա Աճէմեանին, Պրն. Արամ Զա-
ֆիրեանին եւ Պրն. Օննօ Ալիքսանեանին:
Ձեռնարկի աւարտին կատարուեցաւ վիճակաձգութիւնը Տիար Արամ
Զաֆիրեանին կողմէ նուիրուած դէպի Ֆլորիտա օդանաւի զոյգ տոմսերուն:
Բեմ հրաւիրուեցան մասնակցող պարախումբերու անդամները, ինչպէս
նաեւ պարուսոյցները՝
- Պրն. Լութֆիկ Պուլկատարեան «ԳԱՌՆԻ պարախումբ», Տիկ. Նաթալի
Վիլնորա «Ռուսական պարախումբ», Տիկ. Մակտա «Յունական պարա-
խումբ», Պրն. Միքայէլ Րուատ «Լիբանանեան պարախումբ»
Որոնց նուիրուեցան ծաղկեփունջեր՝ որպէս գնահատանք իրենց մաս-
նակցութեան եւ ստեղծած խանդավառութեան:
Ներկայ մը

6. ԱՄՆ մտահոգութիւն յայտնած է
Ատրպէյճանի մէջ մարդու
իրաւունքներու վիճակով
Միացեալ Նահանգները խորապէս
մտահոգուած է Ատրպէյճանի մէջ
քաղաքացիական հասարակութեան
գործունէութեան նկատմամբ վեր-
ջերս ձեռնարկուող սահմանափա-
կումներու առնչութեամբ: Այդ մա-
սին՝ ըստ Tert.am-ի՝ յայտարարած է
ԱՄՆ ԱԳՆ մամլոյ խօսնակ Ճ ե ն
Փսակին լրագրողներու հետ հեր-
թական ճեպազրոյցի ընթացքին:
“Մենք աւելի ու աւելի կը մտա-
հոգուինք, որ Ատրպէյճանի կառավարութիւնը չի հետեւիր մարդու իրա-
ւունքներու վերաբերեալ իր միջազգային յանձնառութիւններուն եւ
պարտաւորութիւններուն: Մենք կոչ կ՛ընենք կառավարութեան յարգելու իր
քաղաքացիներուն իրաւունքները եւ թոյլ տալ անոնց արտայայտել իրենց
տեսակէտները”,- ճեպազրոյցի ժամանակ յայտարարած է Փսակին:
Ան նշած է, որ Ատրպէյճանը, ունենալով աւելի բաց հասարակութիւն,
պիտի կարենայ ապահովել իր ապագայ կայունութիւնը եւ բարգաւաճումը:
Փսակին ընդգծած է, որ Միացեալ Նահանգներ արտայայտած է այս դիր-
քորոշումը նաեւ Ատրպէյճանի պաշտօնեաներուն:
Նշենք, որ վերջին շրջանին Ատրպէյճանի մէջ յաճախակի դարձած են
իրաւապաշտպաններու, քաղաքական գործիչներու նկատմամբ ճնշում-
ները։
Հայ Նախարարը կը մնայ Ուրուկուէյի
նոր կառավարութեան կազմին մէջ
Լիլիան Քէշիշեանը Մոնթեվիդէոյի
Արմենիա հրապարակին վրայ ելոյթ
կ՛ունենայ Հայոց Ցեղասպանութեան
զոհերու յիշատակին նուիրուած
ապրիլ քսանչորսեան ձեռնարկին:
Ուրուկուէյի նորընտիր նախա-
գահ Տապարէ Վասքեսը յայտարա-
րած է, որ նոր կառավարութեան
կազմին մէջ հայազգի քաղաքական
գործիչ Լիլիան Քէշիշեանը պիտի
շարուն ա կէ զբաղ եցնել զբօսա-
շըրջութեան եւ մարմնակրթութեան
նախարարի պաշտօնը:
Քէշիշեանը 61 տարեկան է: Ան
երկու անգամ այցելած է Հայաս-
տան:
6 • ABAKA • LUNDI 15 DECEMBRE 2014 - MONDAY DECEMBER 15, 2014
ՀՀ դեսպան Վահագն Մելիքեան
պարգեւատրուեցաւ
Նոյեմբեր 26-ին Արժանթինի արտաքին գործոց նախարարութեան «Սան
Մարթին » պալ ատի ոսկեզօծ դահլիճին մէջ հայ-արժանթինական
միջպետական յարաբերութիւններու զարգացման եւ ամրապնդման գործին
մէջ ներդրած նշանակալի աւանդի, երկկողմ քաղաքական, տնտեսական եւ
մշակութային կապերու զարգացման ուղղուած գործունէութեան համար
Արժանթինի մէջ ՀՀ դեսպան Վահագն Մելիքեան Արժանթինի նախագահ
Քրիստինա Ֆենրնանտէս տէ Քիրչների կողմէ պարգեւատրուեցաւ
Արժանթինի Մեծ խաչի աստիճանի մայիսեան շքանշանով: Այս մասին կը
յայտնեն ԱԳՆ լրատուական ծառայութենէն:
Արարողութեան ներկայ էին Արժանթինի արտաքին գործոց նախարարի
տեղակալ Էտուարտօ Սուային, Արժանթինի մէջ հաւատարմագրուած
դեսպաններ, դիւանագէտներ, արժանթինահայ համայնքի ներկայացու-
ցիչներ:
Բացման խօսքով հանդէս եկաւ Արժանթինի արտաքին գործոց նա-
խարարի տեղակալ Էտուարտօ Սուային: Անդրադառնալով երկկողմ յա-
րաբերութիւններու բարձր մակարդակին` ան նշեց, որ փոխադարձ
վստահութեան եւ յարգանքի վրայ խարսխուած հայ-արժանթինեան պատ-
մական յարաբերութիւնները նոր բնոյթ ստացան Հայաստանի անկա-
խութեան վերականգնումէն ետք, զարգացաւ քաղաքական երկխօ-
սութիւնը` նշանաւորուելով ամենաբարձր մակարդակի փոխայցելու-
թիւններով: Բարձր գնահատելով հայ համայնքի դերն ու նշանակութիւնը
Արժանթինի, քաղաքական, տնտեսական եւ մշակութային կեանքին մէջ`
նախարարի տեղակալն ընդգծեց, որ տասնամեակներ շարունակ ապրելով
եւ արարելով Արժանթինի մէջ` հայերը դարձած են երկրի հասարակութեան
անբաժանելի մասնիկը եւ իրենց արժէքաւոր ներդրումը բերած Ար-
ժանթինի զարգացման գործին մէջ:
Դեսպան Մելիքեան իր ելոյթին մէջ երախտագիտութիւն յայտնեց Ար-
ժանթինի նախագահ Քրիստինա Քիրչներին` նման բարձր պարգեւի
արժանացնելու համար: Անդրադառնալով ս/թ. Յուլիսին ՀՀ նախագահ
Սերժ Սարգսեանի` Արժանթին կատարած պաշտօնական այցին` դեսպանը
բարձր գնահատեց երկկողմ միջպետական յարաբերութիւններու ներկայիս
մակարդակը:
Դեսպանը նշեց, որ Արժանթինը այն առաջին երկիրներէն էր, որ մեծ
հոգատարութեամբ եւ գրկաբաց ընդունեց Հայոց Ցեղասպանութենէն մա-
զ ապու ր ծ ե ղած հ այե րը, որոնք, դառնալով երկրի արժանաւոր եւ
օրինապաշտ քաղաքացիներ, այսօր նոյնպէս իրենց աշխատանքով,
նուիրուածութեամբ եւ ձեռքբերումներով բարձր կը պահեն թէ՛ հայ եւ թէ՛
արժանթինցի ժողովուրդներու պատիւը համաշխարհային մակարդակի
վրայ:
Արարողութեան աւարտին տեղի ունեցաւ ընդունելութիւն:
Աքչամ կոչ կ’ընէ չհաւասարեցնել
ցեղասպանն ու ցեղասպանութեան
ենթարկուողը
Հայոց Ցեղասպանութիւնը ճանչ-
ցած թուրք մտաւորական Թաներ
Աքչամ հրապարակած է յատուկ
յօդուած մը, ուր անդրադարձած է
1915 թուականի վերաբերեալ թըր-
քական պատմութեան դասագիր-
քերուն մէջ տեղ գտած պնդ ո ւ մ -
ներուն եւ անոնց վերաբերեալ իր
դիտարկումներուն: Այս մասին կը
հաղորդէ “Արմէնփրես”-ը, վկայա-
կոչելով թրքական “Թարաֆ” պար-
բերականը:
Ընդգծելով այն փաստը, որ շատ
յաճախ փորձ կը կատարուի դա-
սագիրքերուն մէջ համահաւասա-
րեցնող նշան դնել երկու կողմերուն
եւ անոնց գործողութիւննե ր ո ւ ն
միջեւ` Աքչամը սխալ կը համարէ
նման մօտեցումը: “Նախ, ո՞րն է
1915-ին «երկու կողմի ազգա յ-
նականներու պատասխանատուու-
թեան մասին է թեզի նշանակու-
թիւնը. չեմ կրնար ըսել, որ կը հաս-
կընամ ատիկա: Թրքական ազգայ-
նականութիւնը կը հասկնամ: Ակըն-
յայտ է, որ նկատի կ՛առնուի “Իթ-
թիհաթ վէ Թերաքքի” կուսակցու-
թիւնը: Սակայն որո՞նք են հայ ազ-
գայնականները եւ ո՞րն է անոնց
մեղքը: Ի՞նչ ըրած են 1915-ին, որ
ցեղասպանութեան համար թուրք
ազգայնականներուն պէս մեղաւոր
եւ պատասխանատու դարձան: Ի՞նչ
պէտք է չընէին”,֊ կը գրէ Աքչամ`
նշելով, որ այս հարցով կարելի չէ
խօսիլ հայկական ազգայնականու-
թ ե ա ն մ ա ս ի ն , ա ռա ւ ե լ ե ւ ս ա ն ո ր
պատասխանատուութեան մասին:
Կարսի պատմական գերեզմանատունը վտանգի մէջ է
Թուրքիոյ Կարս քաղաքի պատմական գերեզմանատունը կանգնած
է լուրջ վտանգներու առջեւ: Այս մասին լուր կը փոխանցէ Hye.Tert կայքը,
որ նաեւ կը յայտնէ, թէ 1890 թուականին հիմնադրուած գերեզմա-
նատունը, ուր թաղուած են հայեր եւ թուրքեր կը գտնուի լքուած վիճակի մը
մէջ: Կայքը նաեւ յայտնած է, թէ գերեզմանատան մէջ թաղուողներուն մի-
ջին տարիքը 30 վար է:

7. LUNDI 15 DECEMBRE 2014 / MONDAY DECEMBER 15, 2014 • ABAKA • 7
Editorial écrit en anglais
par Edmond Y. Azadian
et publié dans The Armenian
Mirror Spectator en date
du 28 novembre 2014
Alors que les Arméniens du
monde entier se préparent à com-
mémorer le centenaire du génoci-
de, une autre calamité de notre
histoire ne doit pas être négligée :
les atrocités commises contre
notre nation assiégée durant la
période stalinienne.
Il ne serait historiquement pas
exact d’établir des parallèles entre
les deux tragédies en termes de
cause à effet, mais le résultat net
dans les deux cas a été la destruc-
tion des esprits créatifs de notre
peuple.
Il est ironique que les bourreaux
de l’histoire soient assez férus de
littérature, d’arts et de recherches
pour être en mesure de choisir la
crème de la crème et les cibler
pour l’extermination - ou alors ils
emploient des conseillers avec suf-
fisamment de capacité intellectuel-
le pour cette sélection macabre.
Talaat Pacha a envoyé à la mort
Daniel Varoujan, Siamanto,
Zohrab, Yeroukhan, Rouben
Zartarian, Telgadintzi, Indra et une
myriade d’autres talents.
Staline et ses sbires ont ciblé
des sommités littéraires tels que
Axel Bakuntz, Yeghishe Charents,
Zabel Yessayan, Aghassi Khanjian
et bien d’autres. Récemment, un
court métrage, a montré sur
Internet, les noms des victimes
arméniennes des purges de Staline
– Il y en a eu 7 000.
Les Arméniens avaient difficile-
ment survécu au premier génocide
du 20e siècle, ayant perdu leur lea-
dership et de nombreux génies, ils
ont succombé une seconde fois à
une autre calamité sous Staline.
Les circonstances pour comparer
les deux tragédies me sont appa-
rues le 22 novembre à Erévan,
alors qu’on m’avait demandé
d’annoncer le gagnant du concours
littéraire et artistique annuel de
l’Association culturelle Tékéyan.
Le gagnant était une monographie
littéraire monumentale de 447
pages de David Gasparian relatant
la vie et les œuvres de Gourgen
Mahari, dont la vie créative a été
interrompue à son apogée, durant
17 ans, alors qu’il était en exil fai-
sant des travaux forcés en Sibérie.
Mahari était un écrivain qui avait
vécu les deux calamités; né à Van
au tournant du 20e siècle, bientôt
exilé de sa terre natale, allant d’un
orphelinat à l’autre dans les pays
émergents de la première Répub-
lique arménienne et durant les pre-
mières années de l’Arménie sovié-
tique.
Sa vie d’exil de son pays natal,
puis de l’Arménie soviétique en
Sibérie se reflète dans l’ensemble
de sa production littéraire. Malgré
les souffrances et les interrup-
tions, il a réussi à produire une
quantité impressionnante de poé-
sie et de prose exquises : romans,
chroniques et nouvelles.
Une des périodes les plus exi-
geantes en Sibérie, a été lorsqu’il
lui a été interdit de toucher à un
stylo et au papier - une punition
sadique pour un écrivain proli-
fique.
En plus de symboliser le pont
entre les deux calamités, Mahari
utilisait une nouvelle marque de la
langue littéraire découlant du riche
héritage de ses racines armé-
niennes occidentales et la
construction avec l’idiome coloré
du dialecte arménien oriental.
L’écrivain a également été un
pionnier littéraire polémiste, tou-
jours à la recherche de nouveaux
chemins de la littérature. Sa carriè-
re artistique a été encouragée par
son mentor, Yeghishe Charnets.
Peut-être était-ce une des raisons
pour lesquelles il a été accusé de
« terroriste », de « nationaliste »,
et de « complot contre Lavrenti
Beria, » chef de la sécurité de
Staline, et a finalement était exilé
en Sibérie deux fois.
Les concurrents littéraires
avaient aussi leur rôle dans le des-
tin et la perte de Charents,
Bakounts, Yessayan et Vahan
Totovents, tous ont été accusés de
« nationalistes », un crime impar-
donnable durant l’ère stalinienne.
Woody Allen a une expression très
appropriée sur la lâcheté de ses
collègues écrivains. Il a dit : « Les
intellectuels sont comme la mafia;
ils ne tuent que les leurs. »
Tous les écrivains et intellectuels
exilés et condamnés ont été libérés
durant l’ère Khrouchtchev, mais
pour beaucoup d’entre eux, il était
trop tard. Ainsi, la mort d’un grand
nombre d’intellectuels sous la
tyrannie de Staline a aggravé nos
pertes antérieures aux mains de
Talaat Pacha.
Bien sûr, la nation toute entière
déplore ces pertes importantes.
Mais peu de mesures ont été prises
par les autorités d’Arménie pour
retrouver le lieu de sépulture de
Charents ou de Bakounts.
Gasparian, qui a écrit un ouvrage
monumental sur Charents, un tra-
vail de détective littéraire, a entre-
pris des campagnes de fouilles à la
périphérie d’Erévan, où les corps
des deux écrivains seraient enter-
rés, défiant l’interdiction de la
police, mais en vain.
Certaines personnes ont ten-
dance à justifier cette inaction,
faisant valoir que toutes les natio-
nalités de l’empire soviétique
ont été soumises à la terreur sta-
linienne. Même « la famine de la
pomme de terre » de l’Ukraine
dans les années 1930 est classé
comme étant un génocide.
En plus d’être les victimes de
Staline, les Arméniens ont perdu
quelques 300 000 victimes au cours
de la Grande Guerre patriotique
(Seconde Guerre mondiale) contre
Suite à la page 8
Un monument
pour le Juste
Mardi 25 novembre, le ministre arménien des affaires étrangères Edouard
Nalbandian se trouvait à Stockholm, où il présentait les grands axes de la diplo-
matie arménienne lors d’un discours prononcé à l’Institut de recherché sur la
paix internationale de la capitale suédoise. Des représentants de différents
départements et agences suédois, de missions diplomatiques, de centres de
recherches et d’universités assistaient à cette conférence. M. Nalbandian a
répondu après son intervention aux questions de l’assistance concernant la poli-
tique étrangère de l’Arménie et sa position sur différentes questions régionales
et internationales.
Concernant le processus de règlement du conflit du Haut-Karabagh, M.
Nalbandian a souligné que l’Arménie partageait en tout point l’approche du
Groupe de Minsk de l’OSCE, selon laquelle il ne peut y avoir de solution que
pacifique. « Plus la communauté internationale presse les parties au conflit à
préparer les populations concernées à la paix et non à la guerre, plus on entend
les autorités d’Azerbaïdjan marteler leur discours belliqueux, animé par la haine
des Arméniens, et réprimer les activités de la société civile qui œuvrent à des
projets visant à instaurer la confiance et à réconcilier, » a indiqué M. Nalbandian
durant son intervention.
« Plus le budget de l’Azerbaïdjan s’enrichit des revenus du gaz et du pétrole,
plus Bakou achète des armements et des équipements militaires », a poursuivi
M. Nalbandian, en rappelant qu’au cours de la dernière décennie, le budget de
défense de l’Azerbaïdjan avait explosé, passant de 163 millions de dollars à 3,6
milliards de dollars, soit vingt fois plus. Et ce n’est pas fini, car Bakou a d’ores et
déjà annoncé que l’année prochaine, son budget de défense augmentera encore
de 27%, pour atteindre un montant de 4,8 milliards de dollars. « Ces dépenses
militaires somptuaires et cette acquisition massive d’armements par
l’Azerbaïdjan pose une menace sérieuse à la stabilité et à la sécurité régionales
mais aussi internationales, a mis en garde M. Nalbandian.
L’armement de Bakou est
une menace sérieuse
pour l’Arménie
S E C T I O N F R A N Ç A I S E
LUNDI 15 DECEMBRE 2014
La Banque européenne d’investisse-
ment (BEI) a accordé un prêt de
25,5 millions d’euros qui serviront à
financer des projets visant à accroître
la qualité et la fiabilité des services
d’adduction d’eau et à moderniser les
installations de traitement des eaux
usées en Arménie.
Les fonds de la BEI contribueront à
améliorer les conditions de vie des
Arméniens et à accélérer le développe-
ment économique et social du pays. Le
concours de la BEI portera sur la remi-
se en état et la construction d’infra-
structures hydriques et d’assainisse-
ment dans des villes secondaires et de
petites collectivités locales d’Arménie.
Le prêt BEI de 25,5 millions d’euros
servira à financer la réalisation, sur la
période 2014-2018, d’un programme de
réfection d’infrastructures hydriques
mis en œuvre, en Arménie rurale, par
quatre compagnies des eaux régio-
nales, améliorant ainsi les services
dans le secteur de l’eau pour quelque
400 000 personnes.
Le programme est cofinancé par la
banque allemande de développement
KfW, un investissement de l’UE (FIV)
et le gouvernement arménien.
Amélioration de l’approvisionnement
en eau en Arménie

8. L’OTAN offre sa coopération à
l’Arménie dans le cadre des opéra-
tions, et la réforme de la défense, a
déclaré l’ambassadeur des Etats-Unis,
John Heffern, lors d’une conférence
sur Twitter entre les ambassadeurs
des États-Unis, du Royaume-Uni, de
Lituanie et le chef de délégation de
l’Union européenne en Arménie.
Le commentaire de John Heffern est
venu en réponse à une question sur ce
que l’Alliance pouvait faire pour
l’Arménie.
Pour sa part l’ambassadeur de Lituanie
en Arménie, Erikas Petrikas, a noté
que l’OTAN ne concerne pas seule-
ment la sécurité et la défense, « mais
aussi la construction d’un partenariat
non militaire. »
8 • ABAKA • LUNDI 15 DECEMBRE 2014 / MONDAY DECEMBER 15, 2014
Un monument pour...
Suite dans la page 7
Hitler.
Mais ce qui est différent de
toutes les autres nationalités, c’est
que les Arméniens avaient déjà
connu un Holocauste - une trop
grande perte suivie d’une perte
supplémentaire d’une grande
ampleur.
Lorsque la Pologne s’est jointe à
l’Union européenne, son président
a officiellement demandé des
sièges supplémentaires au
Parlement européen pour repré-
senter les 25 millions de Polonais
martyrs, tués par Staline et Hitler.
Bien qu’il n’y ait pas une telle dis-
position dans la charte de l’Union
européenne, nul n’a osé critiquer
la demande.
Le 22 novembre, à la remise du
prix à M. Gasparian, j’ai saisi
l’occasion de faire une proposi-
tion, devant deux ministres du
gouvernement qui assistaient à la
cérémonie. En utilisant le ver d’un
poème de Parouir Sevak, j’ai dit :
« Je vous implore comme une exi-
gence, » le temps est venu d’ériger
un monument en Arménie commé-
morant la perte collective de
l’esprit créatif arménien à l’époque
de Staline.
A la veille du centenaire du
génocide, la question est d’autant
plus convaincante : Un mémorial
simplement nommé, « Un monu-
ment pour le juste. »
Traduction N.P.
John Heffern: l’OTAN propose sa
coopération à l’Arménie
Etchmiadzine fournit une aide
à 150 familles syro-arméniennes
Le bureau des services sociaux du
Saint-Siège d’Etchmiadzine a fourni
une aide matérielle à 150 familles syro-
arméniennes réfugiées en Arménie.
L’aide a été fournie dans le cadre de
l’appui au programme pour les
Arméniens Syriens et les familles
nécessiteuses, à l’occasion du quinziè-
me anniversaire de la consécration du
Catholicos Karekin II.
L’assistance financière et matérielle a
été offerte à soixante-dix familles les
plus démunies, des étudiants, des per-
sonnes handicapées, des mères céliba-
taires, de différentes régions
d’Arménie, a informé le Saint-Siège. L’Arménie ouvre une première
prison aux normes européennes
La première phase de la construction de la première prison de l’Arménie qui
réponde aux normes européennes est terminée, et pourra recevoir 1 200
condamnés.
Un total de 400 prisonniers y sera transféré dans un avenir prévisible.
Le président Serge Sargissian, le ministre de la Justice Hovhannes Manukian,
et l’ambassadeur américain John Heffern ont assisté à l’ouverture officielle du
pénitencier Armavir.
« C’est le premier pénitencier construit en Arménie indépendante. A travers
l’exploitation des installations, nous allons essayer d’améliorer les droits des
détenus et les conditions de vie, en les rendant conformes aux normes euro-
péennes et aux exigences obligatoires de la Convention européenne pour la pré-
vention de la torture (et des traitements inhumains ou dégradants), » a spécifié
le ministre arménien.
La deuxième phase de la mise en service de cette prison aura lieu l’année pro-
chaine, alors que 800 condamnés de plus y seront transférés.
L’ambassade américaine à Erévan a fourni une aide pour l’équipement tech-
nique de ce pénitencier.
Selon l’ambassadeur Heffern, un demi-million de dollars ont été alloués par
les contribuables américains pour construire ce complexe pénitentiaire.
« Nous (les Etats-Unis), avons travaillé avec l’Arménie sur les réformes de la jus-
tice. Nous voyons qu’il y a une volonté de faire de ces réformes, » a déclaré le
diplomate américain devant les journalistes.
Edouard Wall, secrétaire des prisons du Wisconsin, a également assisté à
l’ouverture officielle. Il a noté qu’en raison de la collaboration avec le système
pénitentiaire d’Arménie, ils ont organisé des cours de formation sur la réglemen-
tation du travail pénitentiaire.
Le pénitencier d’Armavir aura également un hôpital pour fournir un traite-
ment médical en milieu hospitalier pour 120 condamnés en même temps. Cette
prison moderne couvre une superficie de 11,5 hectares.
L’Arménie aura des liens étroits
avec l’Union européenne
Le gouvernement d’Arménie a réaf-
firmé son engagement à renforcer ses
liens avec l’Union européenne, y com-
pris après sa prochaine adhésion à
l’alliance des anciennes républiques
soviétiques dirigée par la Russie.
Karen Nazarian, vice-ministre armé-
nien des Affaires étrangères, a fait
cette déclaration à Bruxelles lors d’une
réunion de diplomates de haut rang
appartenant à des États ex-soviétiques
impliquées dans le programme du Partenariat oriental de l’UE.
« Dans son discours, le vice-ministre a souligné que dans le cadre du
Partenariat oriental, l’Arménie est prête à poursuivre le développement de sa
coopération avec l’UE dans toutes les directions possible, » a indiqué le ministè-
re dans un communiqué.
Jack Hadjinian, nouveau maire
de Montebello
Le 25 novembre, Jack Hadjinian a
été élu maire de la ville de Montebello
(Californie, Etats-Unis). Il est le pre-
mier maire d’origine arménienne de
Montebello. Plus de 600 invités ont
assisté à sa prise de fonction officielle,
dont l’archevêque arménien Mouchegh
Mardirossian. Membre du Conseil
municipal depuis 2011, Jack Hadjinian,
troisième génération d’une famille
arménienne installée aux Etats-Unis, a
déclaré dans son discours son attache-
ment à Montebello, une commune de
70 000 habitants, qui compte une
importante communauté arménienne.
« Je suis absolument touché et
reconnaissant pour servir comme nou-
veau maire de Montebello », a déclaré
Hadjinian. « En tant que résident origi-
naire de Montebello dont les racines
remontent trois générations, mon
amour et mon engagement à la crois-
sance et la prospérité de Montebello
est encore plus profonde. »
Hadjinian, qui a été élu au conseil
municipal de Montebello en 2011, suc-
cède au maire Bill Molinari.

9. LUNDI 15 DECEMBRE 2014 / MONDAY DECEMBER 15, 2014 • ABAKA • 9
E N G L I S H S E C T I O N
MONDAY DECEMBER 15, 2014
BY EDMOND Y. AZADIAN
Should Armenia hit back at
Azerbaijan or not? That is the
Shakespearean dilemma looming over
the border between Karabagh and
Azerbaijan. Although it is a forgone
conclusion on the Armenian side of
the border that sooner or later
Armenian forces have to retaliate
against Azerbaijan for its provocation
in shooting down last week an
Armenian unarmed military M1-24
helicopter, which was flying near the
ceasefire line accompanied by another
helicopter.
As of this writing, recovery efforts
have failed. The helicopter was shot
down within the no-man’s land and the
bodies of the three soldiers remain on
board and inaccessible, as the area
remains under intense firing on both
sides. The Armenian side is firing to
keep the Azeri forces away to prevent
them from committing any foul play;
the Armenians worry the enemy may
plant a missile in the crash site to
prove their case that the Armenian
forces had hostile intentions. The
Azeris are firing to keep away the
Armenian forces from the no-man’s
land and possibly protract the tension
and its eventual resolution.
In defiance of President Ilham
Aliyev’s declaration of Karabagh’s air
space as a no-fly zone, President Serge
Sargisian arrived at the Stepanakert
airport aboard a military helicopter,
accompanied by Defense Minister
Seyran Ohanian. They both wore mili-
tary fatigues, viewed the continuing
war games and the Armenian presi-
dent delivered a stern speech, threate-
ning to retaliate against the aggression
in an appropriate manner, painful
enough to discourage Azerbaijan from
further provocations.
The opposition and the pro-govern-
ment circles are unanimous in their
determination that retaliation is a
must. But many differ in the timing
and the measure of that retaliation.
The military brass is inclined to exer-
cise immediate and massive retalia-
tion, while other circles advise further
study of the Azeri motivations and the
consequences of that retaliation.
The international observers, having
studied the logic of Karabagh conflict,
are of the opinion that the Armenian
side will not keep silent for long.
Despite the rising of war rhetoric
and ensuing violations of the ceasefire
regime, all sides seem to be convinced
that an all-out war is not an option yet.
President Sargisian, who threatened to
retaliate in his defiant speech, stated
that the threat of an all-out war is not
imminent.
The international reaction to the
shooting down of the helicopter was
very predictable. Jan Psaki of the US
State Department, the members of the
Organization for Security and
Cooperation in Europe (OSCE) Minsk
Group and the Russian Foreign
Ministry unanimously cautioned both
sides equally to refrain from further
provocation, knowing full well who
was the responsible party in this latest
incident.
The fact that Azerbaijan’s ministry
of defense has handed out military
honors to the soldiers who fired the
missile proves that the incident was
not an accident or a case of miscalcu-
lations; it was a decision made on the
highest level of the Ministry of
Defense.
Last June, the ceasefire line was
violated many times and the Armenian
forces retaliated against Azeri provo-
cation on three fronts, causing a large
number of Azeri casualties. In August,
President Vladimir Putin of Russia
invited the presidents of Armenia and
Azerbaijan, cautioning them to use
restraint. Then, other top-level mee-
tings followed. The US Secretary of
State John Kerry and French President
Francois Hollande brought the presi-
dents of the two nations together and
there was a renewed lull on the bor-
der.
Additionally, every time summit
meetings took place with the partici-
pation of the two presidents and
hopes were raised for a peaceful sett-
lement of the conflict, Azerbaijan
immediately violated the ceasefire
regime to dampen the hopes for peace.
This time around, it took some time to
repeat the scenario, but it came and
more aggressively than before.
The opposition newspaper
Haykakan Jamanak is of the opinion
that Mr. Aliyev is not 100 percent sure
of the outcome of the war and that any
miscalculation will cost the end of the
Aliyev dynasty with the loss of tremen-
dous wealth stolen from the state cof-
fers and the ensuing life of an exile.
Many in Armenia have been wonde-
ring why Moscow is arming Azerbaijan
so heavily when the latter’s only
enemy is Armenia, Russia’s strategic
ally.
Answers and speculations are many
and varied; one answer is that Moscow
is eager to entice Baku to join the
Eurasian Union to complete its hege-
mony over the Caucasus. Others belie-
ve that it is in the interest of Russia to
keep the region simmering, short of
all-out war, to pose as a savior to both
sides.
Considering the military develop-
ments on the Russian-Ukrainian
Cont’d on page 10
To Retaliate or not
to Retaliate?
(Arka) — Georgia is
ready to provide Armenia
with a free transit corridor
for exporting its goods to
the Eurasian Economic
Union, Armenian deputy
economy minister Emil
Tarasyan said during a pub-
lic discussion on Armenian
exports to the Russia-led
trade bloc organized by the
Union of Industrialists and
Entrepreneurs of Armenia.
The issue on the transit
of Armenian cargo through
the territory of Georgia was
included in the list of the main documents that Armenia signed with the
Eurasian Economic Union, because Armenia is the only country of the trade
bloc that shares no common border with any of the bloc’s members.
“Today we are working to secure an uninterrupted shipment of Armenian
goods to the Eurasian Economic Union’s markets,” said Tarasyan, adding that
Armenian goods will be exempted from customs checks at the border.
Armenia formally joined the Eurasian Economic Union on October 10. The
agreement was signed by the heads of Russia, Belarus, Kazakhstan and Armenia
in Minsk, Belarus. The agreement on establishment of the Eurasian Economic
Union comes into force in 2015.
Russia may open a “green corridor” for Armenian trucks at Upper Lars border
crossing on its frontier with Georgia, Gagik Kocharyan, a senior official of the
Armenian economy ministry, said.
The Upper Lars is the only overland conduit to the outside world for
Armenian businesses. It is of utmost importance for Armenia, which is subjected
to transportation blockade by Azerbaijan and Turkey.
Georgia Ready to Provide
Armenia Free Route to EEU
OSCE Monitoring Conducted at
NKR-Azerbaijan Line of Contact
On December 2, in accordance with
the arrangement reached with the
authorities of the Nagorno-Karabakh
Republic, the OSCE Mission conducted
a planned monitoring of the Line of
Contact between the armed forces of
Nagorno-Karabakh and Azerbaijan in
the Martuni direction.
From the positions of the NKR
Defense Army, the monitoring was
conducted by Field Assistants of the
Personal Representative of the OSCE
Chairperson-in-Office Jiri Aberle
(Czech Republic) and Yevgeny Sharov
(Ukraine), as well as by Personal Assistant to the PR of the CiO Simon Tiller
(Great Britain).
From the opposite side of the Line of Contact, the monitoring was conducted
by Field Assistant of the Personal Representative of the OSCE Chairperson-in-
Office Khristo Khristov (Bulgaria) and staff member of the Office Peter
Svedberg.
The monitoring passed in accordance with the agreed schedule. No violation
of the ceasefire regime was registered.
From the Karabakh side, the monitoring mission was accompanied by repre-
sentatives of the NKR Ministries of Foreign Affairs and Defense, the press ser-
vice of the NKR Foreign Ministry reported.
Dink’s Assailant Ready to ‘Speak Up’
ANKARA (Hurriyet Daily
News) — The triggerman who shot
dead Turkish-Armenian journalist
Hrant Dink almost eight years ago
has finally decided to “speak up”
about the murder, according to a
news report.
“I will speak up,” assailant Ogün
Samast, who was only 17 years old
when he shot Dink in front of his office in Istanbul on Jan. 19, 2007, was quoted
in daily Taraf as stating in a letter sent to the prosecutor in charge of the investi-
gation.
Cont’d on page 10

10. German film director Fatih Akin,
who is of Turkish descent, hopes that
his film The Cut serves as a bridge
between the Turks and the
Armenians.This is what the film direc-
tor said in an interview with Milliyet’s
correspondent, according to
“ArmenPress”. Akin emphasized that
this film is almost like the film that he
has always dreamed of making.
According to Akin, the film is struc-
tured in a way that makes viewers for-
get who they are and become indulged
in the story of a father seeking his chil-
dren. “The real goal of the film is to
start a discussion. The whole idea is
freedom of thought. If you don’t want
to call it “genocide”, then call it “the
socalled genocide” or “massacres” or
“exile”. I call these events
“Genocide”,” Akin said.
The American rock singer and com-
poser of Armenian origin, the soloist
of the alternative metalrock band Serj
Tankian writes music to the movie
1915, devoted to the centennial of the
Armenian Genocide. The directors and
writers of the psychological thriller
are Garin Hovhannisyan and Alec
Mouhibian.
Armenpress reports that the official
Facebook page of the movie informs
that the Grammy Prize winner Serj
Tankian will perform as the film com-
poser, writing music for the movie
1915. “1915 is an incredible feature
film, full of brainstorm, depth, uncer-
tainty and a certain magic, at the same
time remaining illustrative and rare
modern phenomenon in nowadays
films. I get pleasure, creating a music
world for it”, he wrote.
The psychological thriller 1915 pre-
sents the most horrible events of the
modern history. The film follows the
controversial mission of a man, who
wishes to bring to life the forgotten
souls of the Genocide.
Imdb.com website informs that the
premiere of the movie will take place
in Los Angeles, California on April 24
2015. The main actors of the movie are
Simon Abkarian (Simon), Sam Page
(James) and Angela Sarafyan (Angela).
10 • ABAKA • LUNDI 15 DECEMBRE 2014 / MONDAY DECEMBER 15, 2014
To Retaliate...
Cont’d from page 9
border, Armenians expect that Russia
may try to introduce its forces in
Karabagh for “peace-keeping” pur-
poses. All observers believe that the
military dynamics in the Caucasus are
under Russian control.
Another frequent question is why
Aliyev chose to shoot down the milita-
ry helicopter and why now?
Again, answers are many and varied.
Recently, during a military ceremony,
echoing his master’s voice, the Azeri
Defense Minister Zakir Hasanov criti-
cized the “idleness” of the Minsk
Group. He expressed his exasperation
and announced that the only alternati-
ve remains the military option to “res-
tore Azerbaijan’s territorial integrity.”
The escalation of the rhetoric seems to
be the discontent of restive population
of Azerbaijan under Aliyev’s repressi-
ve regime, which has come under
severe criticism, mostly from the wes-
tern governments. Therefore, to divert
the population’s attention from the
general discontent, Aliyev needs a sca-
pegoat, which is the Karabagh conflict.
As he amasses the nation’s wealth, he
wishes to project a patriotic image and
sometimes his vanity trumps sanity,
forcing him into adventurous postures.
Knowing full well Moscow’s grip on
Armenia, Aliyev demonstrates his
impatience to force Moscow’s hand
into action, to order Armenia to with-
draw its forces from Karabagh.
As speculations and theories abound,
one source in Armenia believes that
the recent provocation was caused by
the west, forcing Azerbaijan to engage
in another bloody conflict while
Moscow is busy on its border with
Ukraine.
That possibility seems remote, even
when Russia is not engaged in any
place over the globe. The answer is
given in an interview by a prominent
Russian military analyst Pavel
Felgenhaur. It has always been a moot
question whether the Armenian-
Russian defense pact covers
Karabagh. The analyst said he believes
that Russia may intervene if Armenia
is attacked by Turkey, a prospect
which is a remote possibility at this
time. “But if war breaks out between
Armenia and Azerbaijan over
Karabagh, the Russian pact with
Armenia does not cover Karabagh.
The most that Russia will do is to warn
the two sides to cease the hostilities.”
And this is the protection from our
strategic ally, Russia.
As if the turmoil in Georgia was not
enough, now the escalation of
Armenian-Azeri border is intensifying
with unforeseen consequences.
As to whether Armenia will retaliate, it
is a foregone conclusion in all quar-
ters. That solves the Shakespearean
dilemma, leaving us with the question
when and in what shape that retalia-
tion will come.
Over 5,000 People Attended an
Armenian Festival in Buenos Aires
(Agencia Prensa Armenia) - The "Buenos Aires Celebrates Armenia" festi-
val organized by the Armenian community drew more than 5,000 people in
Belgrano, Buenos Aires, on Saturday November 29.
With booths where you could taste the typical dishes such as "shish kebab" or
learn about the ancient history and culture, the residents of Buenos Aires shared
a day of shows and performances of Armenian dances, as well as a presentation
of the Symphony of the City of Buenos Aires.
Said one of the participants, “The art and culture displayed was the same that
the Turkish state tried to eliminate one hundred years ago, along with the one
and a half million Armenians massacred." That's why the organizers distributed
pots with the Forget-Me-Not flower, the symbol of the Armenian Genocide
Centenary.
1915: Serj Tankian Writes Music
to Armenian Genocide Movie
Dink’s Assailant ready...
Cont’d from page 9
Samast is jailed in a high-security prison. “There is a matter which I haven’t
so far explained anywhere, including before the court. I met a person three
months before the murder … I will explain who this person is and his relation
with the Dink murder,” Samast was quoted as saying.
Dink was assassinated by Samast in broad daylight on a busy street outside
the offices of the bilingual Turkish-Armenian weekly Agos in the city’s Sisli dis-
trict. The assassination caused outrage across the country, sending hundreds of
the thousands to the streets in mass rallies.
Samast was sentenced to 22 years by a children’s court for the murder, but
lawyers representing the Dink family have repeatedly expressed their dismay
over the lack of investigation regarding individuals or groups who allegedly
commissioned the murder.
Turkish Film Director: “I Call
these Events “Genocide””
Izabella Yaylyan is Weightlifting
Champion of Europe
LIMASSOL,
Cyprus – Armenian
weightlifters won
their first medals at
European Junior and
Under 23 Weightlif-
ting Championship in
Limassol, Cyprus.
At U-20 girls’ com-
petition, Izabella
Yaylyan performed
very successfully.
She became the
Champion of Europe with the following results- 85 kg snatch and 106 kg
clean and jerk and 396 kg combined.
At U-23 competition, 56 kg Smbat Margaryan showed 252 (107+147) kg
result and took the second place. He was awarded silver medal.
At U-20 championship our Armenian delegates have modest results.
62 kg Raffi Galstyan and Gevorg Baghdasaryan took the 7th and the 10th
places respectively. 69 kg Davit Hovhannisyan took the 6th place.