1. MUHAMMAD ABDUL WAHAB
Wan Ali Wan Jusoh
UTM CityCampus
http://www.ppd.utm.my/~wanali

2. Biografi
Beliau adalah Muhammad bin Abd al-Wahab
bin Sulaiman bin Ali bin Muhammad bin
Ahmad bin Rashid al-Tamimi.
Dilahirkan pada 1115H di Uyainah (Najd) di
Utara bandar Riyadh, Arab Saudi.
Bapanya seorang kadi terkenal dan
datuknya seorang ulama yang dihormati.

3. Pendidikan
Terserlah kecerdikan sejak kecil. Kuat
daya ingatan, cepat memahami pelajaran.
Menghafal al-Quran sebelum usianya 10
tahun.
Mempelajari fiqh mazhab Hambali, tafisr,
hadith dan akidah daripada ayahnya
sehingga menjangkau usia 25 tahun dan
bergelar ulama dalam usia tersebut.

4. … Pendidikan (guru-guru)
– Syeik Abdullah Ibrahim (ulama
hambali di Madinah)
• hadith (sunan al-Sittah, Musnad Imam Ahmad,
Musnad al-Syafi’e, Muwatta’ Imam Malik dll.
– Syeikh Ismail al-Ajluni, Syeikh
Abd al-latif al-Safaliqi al-Ihsa’I,
Syeikh Muhammad al-Ihsa’I (di
Madinah).

5. – Syeikh Muhammad al-Majmu’I (di
Basrah)
• bahasa Arab, Fiqh, Hadith dll.
– Syeikh Abd al-Latif al-Syafi’I (di al-
Ihsa’i)
– Ke Harimla mengikut kel;uarga
dan mempelajari buku-buku Ibn
Taimiyyah dan Ibn Qayyim al-
Jauziyyah.

6. Penulisan
– Kitab al-Tauhid
– Kashf al-Shubahat
– Al-Usul al-thalathah wa adillatuha
– Al-Qawa’id al-Arba’
– Usul al-Imam
– Kitab Fadhl al-Islam
– Kitab mufid al-Mustafid fi kufr tariq al-tauhid
– Majmu’ Rasa’il al-Tauhid wa al-Iman wa
Masa’il al-Jahiliyyah.

7. Keperibadian
– Kuat pegangan agamanya.
– Berpegang kepada aliran salaf, dengan
mengikuti metodologi dan akhlak mereka.
– Seorang yang bersih zahir mahupun batin,
tidak banyak bercakap melainkan dalam hal
agama.
– Fasih, bijak berhujah,menyampaikan ajaran
dalam bahasa yang mudah dan menarik.

8. Suasana Najd dan sekitarnya
– Masyarakat rosak dari segi akhlak
dan akidah, banyak khurafat,
syirik, tahayul dan perkara bidaah
berlaku.
– Kezaliman pemerintah
– Sebahagian besar umat tidak
memahami Islam

9. Suasana dunia Islam
– Kerosakan di bidang akidah,
politik dan sosial secara
menyeluruh.
– Di Mesir: kubur Ahmad al-Badawi, Ahmad
al-Rifa’I Ibrahim Dusuqi dan Abi al-Aqla’
menjadi tempat tumpuan untuk memita
manfaat dan menolak bala.
– Di Iraq: kubur saidina Husain menjadi
tumpuan Syiah. Kubur al-Abbas, Abu
Hanifah Abd al-Qadir al-Jilani dan lain-lain
menjadi tumpuan Sunni.

10. – Di sudut politik :
• dunia Islam berhadapan dengan kuasa
Barat yang mengancam akidah dan
budaya.
• Turki ‘Uthmaniyyah sedang berada
dalam kelemahan.
• Kerajaan-kerajaan Islam tidak bersatu
menentang penjajah malah lebih gemar
berperang sesama sendiri.

11. • Di sudut sosial:
– Umat Islam banyak terpengaruh dengan
tasawuf falsafi hingga memnbentuk konsep
hulul dan wehdat al-wujud.
– Umat menjadi giolongan al-istislam li al-
zulmi kerana kononnya apa yang dialami
adalah akibat dosa dan kemungkaran.
– Menganggap golongan mereka sahaja yang
tulen keislamannya.

12. • Suasana yang sedemikian
menyebabkan konsep Islam mengenai
Jihad, wasatiyyah, syumuliah, dan
kedudukan ijtihad dalam Islam telah
rosak dan diketepikan.

13. Ajaran Dan Pemikiran
• Muhammad Abdul Waham tidak membawa
ajaran baru dalam agama atau mazhab
baru dalam pemikiran.
• Beliau mengajak umat kembali kepada
Islam yang sebenar berdasarkan kepada
al-Quran dan al-hadith serta pegangan
salaf mengenai akidah.
• Beliau berusaha memurnikan kembali
asas-asas pemikiran Islam.

14. • Di antara pemikiran beliau:
– Mengajak umat kembali kepada Islam
seperti yang dipegang oleh Sahabat,
Tabi’in dan tabi’ al-Tabi’in.
– Membersihkan akidah tauhid daripada
sebarang bentuk syirik.
– Mencegah daripada bertawassul dengan
perkara yang ditegah oleh syarak .
– Menolak sebarang bentuk bid’ah dan
khurafat dalam agama.

15. • Objektif perjuangan (Anwar al-Jundi):
– Mengembalikan Siar Islam dalam
kalimah tauhid.
– Membersihkan Islam daripada unsur
khurafat, bid’ah dan penyelewengan.
– Membebaskan umat daripada kezaliman
dan penjajahan.
– Mewujudkan kesatuan politik Islam.

16. • Berusaha mengumpulkan faktor-faktor
bagi kebangkitan Islam dan
kebangunan ummah berasaskan:
– Ijtihad adalah terbuka.
– Kemestian berjihad yang diletakkan
agama kepada penganutnya.

17. • Pegangan:
• “Mazhab kami mengenai perkara usuludin ialah
mazhab ahl al-sunnah wa al-Jamaah, jalan
kami adalah jalan salaf yang merupakan jalan
yang lebih selamat, lebih teguh dan lebih
mengetahui. Ia berbeza dengan orang yang
mengatakan jalan khalaf lebih mengetahui.
Mazhab kami ialah kami beriman dengan ayat
al-Quran dan hadith Rasulullah saw yang
menerangkan mengenai sifat-sifat Allah
mengikiut makna hakikat tanpa takwil dan kami
menyerahkan maksud sebenar kepada Allah
Taala

18. Cara penyebaran pemikiran
• Dalam mengajak kepada islah, Muhammad
Abdul Wahab meneyru supaya kembali
kepada akidah Islam yang luhur dan sejati.
• Memulakan dakwah dengan hikmah,
menggunakan nasihat yang baik,
berbincang dan berbahas dengan musuh
dengan cara yang baik. Menyuruh
melakukan makruf dan meninggalkan
mungkar dengan baik, menulis surat dan
mengarang buku, mengadakan cermah
dan kuliah.

19. • Beliau menjalankan tugas dakwah
melalui dua peringkat:
– Peringkat fardi (individu)
• Dimulai sejak masih menuntut.
• Dengan kaedah penulisan
• Berhadapan dengan musuh-musuh denagn
cara jadal dan mencari pengaruh daripada
Amir Uthman bin Hamdu bin Mua’mmar.

20. – Peringkat Jama’i (bersama pengikutnya)
• Ketika mendapat sokongan ramai
beliau mula merobohkan binaan di
atas kuburtermasuk kubur sahabat
Zaid bi al-Khattab. Menebang pokok
kayu yang menjadi temapat pemujaan
masyarakat.
• Menghukum rejam seorang
perempuan yang sabit kesalahan zina
(pengakuan).

21. • Bila penagruhnya tersebar beliau
diperintah ke luar dari Uyainah oleh Raja
al-Ihsa’i, Sulaiman bin Muhammah bin
Umairi dan mendapat perlindungan dari
Amir Muhammad Amir bin Saud di
Dar’iyyah dengan syarat:
– Syeikh Muhammad tidak meninggalkan
baginda apabila Allah memberi kejayaan.
– Syeikh Muhammad tidak menghalang baginda
mengambil kharaj daripada penduduk
Dar’iyah.

22. • Syarat pertama diterima dengan katanya:
– “Darah sesama darah dan hancur (mati)
sesama hancur”.
• Syarat jedua ditolak dengann katanya:
– “Mudahan Allah memberi kemenangan
kepada kita dan kita dapat mebuka negeri
lain dan kita mendapat kejayaan daripada
pembukaan itu.”
• Mereka kemudiannya berjaya menundukkan
beberapa kerajaan kecil sehingga berjaya
menubuhkan kerajaan baru Islam di seluruh
Jazirah al-Arab.

23. Tuduhan
• Antara tuduhan ke atsas beliau ialah:
– Merendahkan martabat nabi saw. Dan
melarang orang ramai berselawat
kepada baginda.
– Dituduh mengkafirkan orang.

24. Kesimpulan
• Gerakan Muhammad Abdul Wahab
pada kurun ke-18 merupakan gerakan
pembahruan yang berusaha
memperbaiki umat daripada gejala
kerosakan dalam bidang akidah dan
pemikiran.
• Kejayaannya ialah dalam mendepani
halangan sehinga berjaya menubuhkan
asebuah kerajaan iaitu Arab Saudi.