1. ΚΑΦΔ ΑΡΚΟΤΓΑ
ΣΕΑΝΑΚΑΚΖ΢ ΢ΣΔΛΗΟ΢ Β’3
ΠΡΟΣΤΠΟ ΠΔΗΡΑΜΑΣΗΚΟ
ΓΤΜΝΑ΢ΗΟ ΠΑΝΔΠΗ΢ΣΖΜΗΟΤ
ΚΡΖΣΖ΢

2. • Ζ καφέ αρκούδα (Ursus arctos) είλαη
πακθάγν ζειαζηηθό δών, είδνο αξθνύδαο (ίζ
σο ην γλσζηόηεξν) πνπ κπνξεί λα θηάζεη ζε
κάδα από 170 κέρξη 300 θηιά. Τπνείδνο ηεο
είλαη ε Αρκούδα γκρίζλι, δηάζεκε
ζηηο Ζλσκέλεο Πνιηηείεο. ΢ηελ Διιάδα, ε
θαθέ αξθνύδα ππάξρεη θπξίσο ζηε δπηηθή θαη
βνξεηνδπηηθή Διιάδα σζηόζν ν πιεζπζκόο
ηεο είλαη πεξηνξηζκέλνο.
Γεληθόηεξα, ζπλαληάηαη
ζηελ Αζία, ηελ Δπξώπε, ηελ Βόξεηα
Ακεξηθή θαη ηα όξε ηεο βόξεηαοΑθξηθήο.

3. • Ζ αξθνύδα είλαη ε ζπλέρεηα κηαο παλάξραηεο δσήο. Με ηνλ
πνιηηηζκό ηεο Διιάδαο, ηε ζπλδένπλ κύζνη, παξαδόζεηο θαη
ηζηνξίεο. Δίλαη δών πνπ δελ έρεη θπζηθνύο ερζξνύο. Ο
κνλαδηθόο ερζξόο ηεο είλαη ν άλζξσπνο.
• Δίλαη ην κεγαιύηεξν ρεξζαίν ζειαζηηθό ηεο Δπξώπεο, κε
κεγάιε κπτθή δύλακε, ηδηαίηεξα ζην ιαηκό θαη ζηα άθξα. Έρεη
ηξηγσληθό θεθάιη, θπθιηθά κηθξά απηηά θαη κηθξά κάηηα.
Γηαζέηεη 40-42 δόληηα κε αλαπηπγκέλνπο ηνπο θπλόδνληεο θαη
ηνπο γνκθίνπο. Ζ νπξά ηεο είλαη πνιύ θνληή θαη θξύβεηαη από
ηε γνύλα ηεο, ηα πόδηα ηεο θαηαιήγνπλ ζε πέληε δάρηπια
εθνδηαζκέλα κε θακππισηά λύρηα. Έρεη άξηζηε αθνή θαη
όζθξεζε όκσο ιηγόηεξν θαιή όξαζε(βιέπεη αξθεηά θαιά ζε
απόζηαζε 80 κέηξσλ αιιά δελ είλαη ηθαλή λα δηαθξίλεη
άλζξσπν ζηα 300 κέηξα).

4. • Ζ αξθνύδα βαδίδεη παηώληαο ζε όιν ην πέικα ησλ πνδηώλ ηεο
(αλήθεη δειαδή ζηα πεικαηνβάκνλα δώα) θαη κπνξεί λα ηξέμεη
κε ηαρύηεηα 40-50 ρηιηόκεηξα ηελ ώξα. Σν ύςνο ελόο ελήιηθνπ
δώνπ ζηνλ ηξάρειν κπνξεί λα θηάζεη ηα 1.10 κέηξα, ελώ ην
ζπλνιηθό κήθνο θπκαίλεηαη κεηαμύ 1.70 θαη 2.20 κέηξα. Σν
ελήιηθν ζειπθό δπγίδεη από 60 σο 120 θηιά, ελώ ην ελήιηθν
αξζεληθό είλαη ζπλήζσο πην κεγαιόζσκν θαη ην βάξνο ηνπ
θπκαίλεηαη από 110 σο 250 θηιά. Γεληθά ην βάξνο ηεο
αξθνύδαο δελ είλαη πνηέ ζηαζεξό. Σν θζηλόπσξν γίλεηαη
κέγηζην εθόζνλ ην δών απνζεθεύζεη κεγάιεο
πνζόηεηεο ιίπνπο γηα λα θαιύςεη ηηο αλάγθεο ηνπ θαηά ηελ
πεξίνδν ηνπ ρεηκέξηνπ ύπλνπ, ελώ ηελ άλνημε έρεη ην ειάρηζην
βάξνο αθνύ όιν ην ιίπνο έρεη ήδε θαηαλαισζεί θαηά ηε
δηάξθεηα ηνπ ρεηκέξηνπ ύπλνπ.

5. • Ζ αξθνύδα δεη πεξίπνπ 20 κε 25 ρξόληα θαη δελ
είλαη εθ θύζεσο επηζεηηθό δών. Μπνξεί βέβαηα
όπσο θάζε ακπλόκελν δών λα εθδειώζεη επηζεηηθή
ζπκπεξηθνξά γηα εθθνβηζκό. Όηαλ ζεθώλεηαη ζηα
πηζηλά ηεο πόδηα δελ εθδειώλεη επηζεηηθή
δηάζεζε, ε θίλεζε απηή είλαη αληρλεπηηθή θαη έρεη
απιά ζθνπό λα απμήζεη ην νπηηθό ηεο πεδίν.
Ακπληηθό ξόιν έρεη ην δπλαηό ηεο κνύγθξηζκα.
Υαξαθηεξηζηηθά ηεο ζηνηρεία είλαη ε κεγάιε
ηαρύηεηα ηεο, ε επθηλεζία ηεο, ε ηθαλόηεηα ηεο λα
ςαξεύεη, ε ηθαλόηεηα ηεο ζηελ αλαξξίρεζε, ε
ρξήζε ηνπ κπξνζηηλνύ πνδηνύ σο "ρέξη" θ.α.

6. • Ζ αξθνύδα είλαη δών πακθάγν κε πξνηίκεζε ζηηο
ηξνθέο θπηηθήο πξνέιεπζεο θαη έρεη αλάγθε από
κεγάιεο πνζόηεηεο ηξνθήο. Σξέθεηαη κε όισλ ησλ
εηδώλ ηνπο δηαζέζηκνπο θαξπνύο ηνπ
δάζνπο: Βαηόκνπξα, άγξηα
θνξόκεια, θεξάζηα, κήια, αριάδηα, ζκένπξα, θαξπνύο
ζνξβηάο, αγξηνθξάνπιεο, βειαλίδηα, θαξπνύονμηάο αι
ιά θαη βνιβνύο, ξίδεο θαη ρόξηα. ΢πκπιεξώλεη ην
δηαηηνιόγην ηεο κε κέιη, κηθξά θαη
κεγάια ζειαζηηθά, έληνκα, κπξκήγθηα, βαηξάρηα, ζαιηγ
θάξηα,ςάξηα θαη ρειώλεο. Μηα πην αλαιπηηθή
πξνζέγγηζε ηεο ζύζηαζεο ηνπ δηαηηνινγίνπ ηεο, δείρλεη
ηε ζαθή επηθξάηεζε ησλ ηξνθώλ θπηηθήο πξνέιεπζεο
(84%) έλαληη ησλ ηξνθώλ δσηθήο πξνέιεπζεο (16%).

7. • Ζ αξθνύδα είλαη δών κνλήξεο (κνλαρηθό) θαη θηλείηαη θπξίσο ην
μεκέξσκα, ην ζνύξνππν θαη ην βξάδπ. Οη ώξεο απηέο ηεο
εκέξαο, ηεο παξέρνπλ κεγαιύηεξε αζθάιεηα εθ'όζνλ δελ
ζπκπίπηνπλ κε ηηο ώξεο ηεο αλζξώπηλεο δξαζηεξηόηεηαο.
Δπίζεο, ην ιηγνζηό θσο ηελ θάλεη λα πεξλάεη απαξαηήξεηε.
• Σν ζειπθό θαη ην αξζεληθό ζπλαληηνύληαη κόλν ηελ επνρή
ηνπ δεπγαξώκαηνο (από ηέιε Μαΐνπ σο ηέιε Ηνπιηνπ). Σν αξζεληθό
είλαη ηθαλν λα δηαλύζεη κεγάιεο απνζηάζεηο ζε αλαδήηεζε ζειπθνύ
ζπληξόθνπ. Σν ζειπθό γελλάεη θάζε 2-3 ρξόληα, ζηα κέζα ηνπ
ρεηκώλα (Ηαλνπάξην - Φεβξνπάξην) ζηε θσιηά θαη ελώ βξίζθεηαη ζε
θαηάζηαζε ρεηκέξηνπ ύπλνπ, έλα- δύν θαη ζπάληα ηξία κηθξά. Έλα
ζειπθό είλαη ηθαλό λα αλαπαξαρζεί από ηελ ειηθία ησλ 4-5 εηώλ θαη
πάλσ, ελώ ε γνληκνπνίεζε ηνπ σαξίνπ γίλεηαη κελ ηελ επνρή ηνπ
δεπγαξώκαηνο αιιά ε πξαγκαηηθή αλάπηπμε ηνπ εκβξύνπαξρίδεη
από ηα ηέιε ηνπ θζηλόπσξνπ όηαλ ην ζειπθό έρεη ηε
δπλαηόηεηα, ιόγσ επνρήο, λα απνξξνθήζεη κεγάιεο πνζόηεηεο
ηξνθήο θαη έηζη λα ζξέςεη ην έκβξπν.

8. • Σα λενγλά γελληνύληαη ηπθιά θαη γπκλά θαη
δπγίδνπλ κόιηο 250-400 γξακκάξηα. ΢ε απηό ην
θξίζηκν ζηάδην ηεο δσήο ηνπο θαη ζε πεξίπησζε
πνπ εγθαηαιεηθζνύλ από ηε κεηέξα ηνπο, ηα
αξθνπδάθηα πεζαίλνπλ ζε δηάζηεκα 15-20 ιεπηώλ.
Γεληθόηεξα, νη πηζαλόηεηεο ζαλάηνπ ησλ λενγλώλ
από θπζηθά αίηηα θαηά ηνλ πξώην ρξόλν ηεο δσήο
ηνπο θηάλεη ην 50%. Ζ αλάπηπμε ησλ λενγλώλ
είλαη ηαρύηαηε θαη απηό ράξε ζηελ πνιύ πςειή
ζξεπηηθή αμία ηνπ κεηξηθνύ γάιαθηνο. Σα κηθξά
είλαη ηθαλά λα αθνινπζήζνπλ ηελ κεηέξα ηνπο ζην
δάζνο ηελ άλνημε, δειαδή 4-5 κήλεο κεηά ηε
γέλλα.

9. ΣΔΛΟ΢
ΠΗΓΕΣ: WIKIPEDIA