Хөрөнгө оруулалтын үнэлгээ болон тэргүүлэх чиглэлээр эрэмбэлэх

1. Тогтвортой амьжиргаа
3 төсөл
Хөрөнгө оруулалтын үнэлгээ
болон тэргүүлэх чиглэлээр
эрэмбэлэх
Модуль 2.

2. Нэгдүгээр үе шат. Анхан шатны үнэлгээ
ОНХС-ийн хөрөнгө оруулалтын төлөвлөлтөд хамаарах
үндсэн нөхцөл (ОНХСҮАЖ 3-р бүлэг)
– Багийн ИНХ-ийн тогтоолоор батлагдсан иргэдийн санал
эсэх
– Хөрөнгө оруулалтын зөвшөөрөгдөх зүйлд багтах эсэх
– Cумын хөгжлийн бодлоготой уялдаж буй эсэх
– Зураг төсөв техник эдийн засгийн үндэслэл болон
холбогдох зөвшөөрөл шаардлагатай эсэх
2

3. ОНХС-ийн хөрөнгө оруулалтын
төлөвлөлтөд хамаарах үндсэн нөхцөл
(ОНХСҮАЖ 3-р бүлэг)
– Бусад эх үүсвэртэй уялдуулах
– Нийгэмд үзүүлэх нөлөөлөл
• Байгаль орчин болон үндэсний цөөнхийн
бүлэгтэй холбоотой журамд нийцэж буй эсэх
• Байгаль орчны холбогдох шаардлагад нийцэж
буй эсэх
3

4. Хөгжлийн бодлогын тэргүүлэх
чиглэлтэй уялдсан эсэх
Урт хугацааны хөгжлийн бодлого (15-20)
Дунд хугацааны хөгжлийн бодлого
(8-10)
Дунд хугацааны хөгжлийн бодлого
(8-10)
Дунд
хугацааны
хөгжлийн
бодлого
(3-5 жил)
Дунд
хугацааны
хөгжлийн
бодлого
(3-5 жил)
Дунд
хугацааны
хөгжлийн
бодлого
(3-5 жил)
Дунд
хугацааны
хөгжлийн
бодлого
(3-5 жил)
Дунд
хугацааны
хөгжлийн
бодлого
(3-5 жил)
Богино хугацааны бодлого (1 жил)
4

5. ОНХС-ГИЙН
ТӨСЛҮҮДЭД
БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ
ШИНЖИЛГЭЭ
ХИЙХ
ХЯЛБАРЧИЛСАН
УДИРДАМЖ,
АРГАЧЛАЛ
БОЛОВСРУУЛАХ
АЖИЛ
5

6. Гурав. ОНХС-ийн хөрөнгөөр санхүүжүүлэх
хөрөнгө оруулалт, хөтөлбөр, төсөл, арга хэмжээний
төлөвлөлтөд хамаарах үндсэн нөхцөл
Дараах нөхцлүүдийг хангасан байна. Үүнд:
√ Хөгжлийн бодлого төлөвлөлтийн тухай хуулийн 6 дугаар
зүйлд заасан урт, дунд болон богино хугацааны хөгжлийн
бодлогын баримт бичгүүдтэй уялдсан байх;
√ Тухайн орон нутгийн иргэдийн саналаар дэмжигдэж
эрэмбэлэгдсэн байх;
√ Хуульд заасны дагуу зураг төсөв, техник, эдийн засгийн
үндэслэлтэй, байгаль орчны төлөв байдлын үнэлгээ
хийгдсэн, бусад холбогдох зөвшөөрөлтэй байх;
√ Сум, дүүргийн төвөөс алслагдсан баг, хорооны иргэдийн
хамгийн олон саналыг авч эрэмбэлэгдсэн хөрөнгө
оруулалт, хөтөлбөр, төсөл, арга хэмжээг заавал багтаах; 6

7. Үндсэн нөхцөл: /үргэлжлэл/
√ Бусад эх үүсвэртэй уялдуулан төлөвлөсөн байх;
√ ОНХС-ийн хөрөнгөөр санхүүжүүлэхээр батлагдан ажлын
гүйцэтгэл нь баталгаажсан боловч тухайн онд санхүүжилт
хийгдээгүй хөрөнгө оруулалт, хөтөлбөр, төсөл, арга хэмжээ
тус бүрийг нэгдсэн жагсаалтад оруулах;
√ Сангийн хөрөнгөөр санхүүжүүлэхээр санал болгож буй
хөрөнгө оруулалт, хөтөлбөр, төсөл, арга хэмжээг
хэрэгжүүлсэний дараах өмчлөлтэй холбоотой асуудал
болон хөрөнгийн ашиглалтын урсгал зардлыг тооцож, орон
нутгийн төсөвт нөлөөлөх нөлөөллийн талаарх дүгнэлтийг
гаргах;
7

8. Дөрөв. ОНХС-ийн хөрөнгөөр
санхүүжүүлэх чиг үүрэг
– Аймаг, нийслэл, сум, дүүрэг нь ОНХС-ийн
хөрөнгөөр Төсвийн тухай хуулийн 58 дугаар
зүйлд заасан чиг үүрэгт хамаарах энэ журмын
4.2-т зааснаас бусад хөрөнгө оруулалт,
хөтөлбөр, төсөл, арга хэмжээний хүрээнд
барилга байгууламж барих, тоног төхөөрөмж
худалдан авах, их засвар хийх ажлыг
санхүүжүүлнэ.
8

9. ТТХ-ийн 58 дугаар зүйл. Орон нутгийн
төсвөөр хэрэгжүүлэх чиг үүрэг
58.1. Нийслэл өөрийн төсвөөр дараах чиг үүргийг бие даан
хэрэгжүүлнэ:
58.2. Аймаг өөрийн төсвөөр тухайн шатанд хамаарах дараах
чиг үүргийг бие даан хэрэгжүүлнэ:
58.3. Дүүрэг өөрийн төсвөөр дараах чиг үүргийг бие даан
хэрэгжүүлнэ:
58.4. Сум өөрийн төсвөөр дараах чиг үүргийг бие даан
хэрэгжүүлнэ:
9

10. Сумын төсвөөр хэрэгжүүлж болох чиг
үүрэг
 Сумын Засаг даргын шийдвэрээр олгодог нийгмийн
халамж, асрамжийн үйлчилгээг үзүүлэх, зохион
байгуулах;
 Сумын нутаг дэвсгэр дэх нийтийн эзэмшлийн аж ахуйн
үйлчилгээ, нийтийн ариун цэвэр, гудамж талбайн
гэрэлтүүлэг, цэвэрлэгээ, хог зайлуулалтыг хийх;
 мал, амьтны халдварт өвчинтэй тэмцэх, хортон шавжийн
устгал, хяналт, гамшгаас урьдчилан сэргийлэх, гамшгийн
хор хохирлыг арилгах, мал эмнэлгийн үйлчилгээ үзүүлэх;
 сумын нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд бэлчээрийн
менежмент хийх;
10

11. 58.2 AЙМГИЙН ОНХС 58.4 СУМЫН ОНХС
58.2.3.орон нутгийн өмчийн барилга байгууламжийн их
засвар, шинээр өмч бий болгох, хөрөнгө оруулалт хийх;
58.4.10.орон нутгийн өмчийн барилга
байгууламжийн их засвар, шинээр өмч бий болгох,
хөрөнгө оруулалт хийх;
58.2.4.нийгмийн асрамж, халамжийн үйлчилгээг үзүүлэх,
зохион байгуулах;
58.4.2.сумын Засаг даргын шийдвэрээр олгодог
нийгмийн халамж, асрамжийн үйлчилгээг үзүүлэх,
зохион байгуулах;
58.2.10.усан хангамж, бохир ус цэвэрлэх байгууламж, орон
сууц, нийтийн аж ахуй, үерийн хамгаалалтыг зохион
байгуулах;
58.4.9.усан хангамж, бохир ус, цэвэрлэх байгууламж
бий болгох, усны аж ахуйн хөнгөлөлт, үйлчилгээ
үзүүлэх;
58.2.12.мал, амьтны халдварт өвчинтэй тэмцэх, хортон
шавжийн устгал, хяналт, гамшгаас урьдчилан сэргийлэх,
гамшгийн хор хохирлыг арилгах, мал эмнэлгийн үйлчилгээ
үзүүлэх;
58.4.4.мал, амьтны халдварт өвчинтэй тэмцэх, хортон
шавжийн устгал, хяналт, гамшгаас урьдчилан
сэргийлэх, гамшгийн хор хохирлыг арилгах, мал
эмнэлгийн үйлчилгээ үзүүлэх;
58.2.13.байгаль орчныг хамгаалах, нөхөн сэргээх;
58.4.6.сумын нутаг дэвсгэрийн байгаль орчныг
хамгаалах;
58.2.15.аймгийн нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд хийгдэх том
хэмжээний тохижилт, нийтийн эзэмшлийн аж ахуйн
үйлчилгээ, нийтийн ариун цэвэр, гудамж талбайн
гэрэлтүүлэг, цэвэрлэгээ, хог зайлуулалтыг зохион
байгуулах;
58.4.7.сумын доторх нийтийн эзэмшлийн
гэрэлтүүлгийн урсгал засвар, арчилгааг хийх, зохион
байгуулах;
58.4.3.сумын нутаг дэвсгэр дэх нийтийн эзэмшлийн
аж ахуйн үйлчилгээ, нийтийн ариун цэвэр, гудамж
талбайн гэрэлтүүлэг, цэвэрлэгээ, хог зайлуулалтыг
хийх;
58.2.8.аймгийн нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд бэлчээрийн
менежмент хийх;
58.4.5.сумын нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд бэлчээрийн
менежмент хийх;
58.2.11.нийтийн тээврийн үйлчилгээ үзүүлэх;
58.2.2.хот төлөвлөлт, барилгажуулалт, шинээр дэд бүтэц
бий болгох;
58.2.5.хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих, ядуурлыг бууруулах
хөтөлбөр, арга хэмжээг хэрэгжүүлэх;
11

12. ОНХС-ийн хөрөнгийг дараах зүйлд зарцуулж үл
болно:
4.2.1 Төсвийн тухай хуулийн 60 дугаар зүйлийн 60.3-т заасан
зүйлс;
 Орон нутгийн төсвөөс санхүүжүүлэхээр хуулиар тогтоосон
чиг үүргээс бусад хөтөлбөр, арга хэмжээ.
 Улс төрийн нам, төрийн бус байгууллагын зарлага;
 Үндэсний их баяр наадмаас бусад баяр, наадам, ойн арга
хэмжээ, шашны зан үйлийн болон ёслолын зардал;
 Нийтийн эрх ашигт нийцээгүй үйл ажиллагаа;
 Зээл олгох, санхүүгийн үр дагавар бүхий баталгаа гаргах,
хохирлыг нөхөн төлөх үүрэг авах;
 Орон нутгийн иргэдийн саналыг аваагүй, орон нутгийн
төсвийн төлөвлөгөөнд тусгаж батлаагүй зардал, арга хэмжээ
/ 60.3.6/.
12

13. ОНХС-ийн хөрөнгийг дараах зүйлд зарцуулж үл
болно.
4.2.2 Төсвийн тухай хуулийн 60 дугаар зүйлийн
60.4-д заасан зүйлс;
“60.4. Энэ хуулийн 60.3.1-д заасан хуулиар
тогтоосон чиг үүрэгт аймаг, нийслэл, сум,
дүүргийн удирдлагыг хэрэгжүүлэх чиг үүрэг
хамаарахгүй.”
13

14. ОНХС-ийн хөрөнгийг дараах
зүйлд зарцуулж үл болно.
Төсвийн тухай хуулийн 60 дугаар зүйлийн 60.11-д зааснаас
бусад төрлийн үйлчилгээний зардал;
“60.11.Энэ хуулийн 60.3.6 дахь заалтад 58.1.8, 58.1.12,
58.2.11, 58.2.12, 58.2.15, 58.3.4, 58.4.3, 58.4.4, 58.4.9,
58.4.10-т заасныг хэрэгжүүлэхтэй холбогдсон
үйлчилгээний зардал хамаарахгүй.”
14

15. ОНХС-ийн хөрөнгөөр санхүүжүүлэх урсгал зарлага
Хуулийн
заалт
Утга Аймгий
н
ОНХС
Сумын
ОНХС
58.2.11. Нийтийн тээврийн үйлчилгээ үзүүлэх 
58.2.12/58.4.
4.
Мал, амьтны халдварт өвчинтэй тэмцэх, хортон шавжийн устгал,
хяналт, гамшгаас урьдчилан сэргийлэх, гамшгийн хор хохирлыг
арилгах, мал эмнэлгийн үйлчилгээ үзүүлэх;
 
58.2.15/58.4.
3.
Аймаг сумын нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд хийгдэх нийтийн эзэмшлийн
аж ахуйн үйлчилгээ, нийтийн ариун цэвэр, гудамж талбайн
гэрэлтүүлэг, цэвэрлэгээ, хог зайлуулалтыг зохион байгуулах;
 
58.4.9 Усан хангамж, бохир ус, цэвэрлэх байгууламж бий болгох, усны аж
ахуйн хөнгөлөлт, үйлчилгээ үзүүлэх;

58.4.10 Орон нутгийн өмчийн барилга байгууламжийн их засвар, шинээр өмч
бий болгох, хөрөнгө оруулалт хийх;

15

16. ОНХС-ийн хөрөнгийг дараах зүйлд
зарцуулж үл болно.
4.2.4 Аливаа аж ахуйн нэгж,
байгууллага, иргэнд олгох буцалтгүй
тусламж, дэмжлэг, тэтгэмж, урамшуулал;
4.2.5 Тусгай зориулалтын шилжүүлгийн
байгууллагаас бусад улсын төсвийн
байгууллагын хөрөнгийн зардал;
16

17. Тусгай зориулалтын шилжүүлгийн
байгууллагууд
• 61 дүгээр зүйл.Засгийн газрын зарим чиг үүргийг
орон нутагт төлөөлөн хэрэгжүүлэх
Аймаг, нийслэлийн Засаг дарга Засгийн газрын дараах
чиг үүргийг орон нутагт төлөөлөн хэрэгжүүлнэ:
 сургуулийн өмнөх боловсрол;
 ерөнхий боловсрол;
 эрүүл мэндийн анхан шатны тусламж үйлчилгээ;
 газрын харилцаа, кадастр;
 хүүхдийн хөгжил, хамгааллын үйлчилгээ;
17

18. Дөрөв. ОНХС-ийн хөрөнгөөр
санхүүжүүлэх чиг үүрэг
ОНХС-ийн хөрөнгөөр санхүүжүүлэх хөрөнгө
оруулалт, хөтөлбөр, төсөл, арга хэмжээний санал
нь энэ журмын 3 дугаар бүлэгт заасан нөхцөлийг
хангаагүй, мөн 4.2-т заасныг хэрэгжүүлэхээр бол
нэгдсэн жагсаалтаас хасах үндэслэл болно
/ОНХСҮАЖ 4.3/.
18

19. Нэгдүгээр үе шат. Анхан шатны
үнэлгээ
No Төслийн санал
Багийн
дугаар
Үнэлгээний үзүүлэлт
Т = Тийм, Ү = Үгүй,
Хүлээн
авсан,
татгалзсан
тодруулах
шаардлагатай
эсэх
Хэрэв хүлээн авсан бол
БИНХ-ийн
тогтоолоор
багтлагдсан
иргэдийн
санал
Хөрөнгө
оруулалтын
зөвшөөрөгдөх
чиг
үүрэг
Сумын
хөгжлийн
бодлоготой
уялдсан
Байгаль
орчин
болон
үндэсний
цөөнхийн
бүлэгтэй
холбоотой
шаардлагад
нийцсэн
Зураг
төсөв,
техник
эдийн
засгийн
үндэслэлтэй
Бусад
эх
үүсвэртэй
уялдсан
буюу
давхардаагүй
Аймгийн
ОНХС-ийн
хөрөнгөөр
хийгдэх
төсөл
эсэх
Т/Ү
Сумын
ОНХС-аар
санхүүжүүлэх
төслүүдийн
урьдчилсан
жагсаалтад
багтах
боломжтой
эсэх
Алслагдсан багийн төслийн
саналуудыг ташуу фондоор
бичнэ./
T Ү T T T T Ү
19