Togtool
- 1. Ттш
нийслэлийн
ИРГЭДИЙН ТӨЛӨӨЛӨГЧДИЙН ХУРАЛ
15160 Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг,
Их эзэн Чмнгис хааны нэрэмжйт талбай 7,
Утас: 32-58-26
я1Ш. 0$.о1б
-н ы №
НИЙСЛЭЛИЙН ЗАСАГДАРГЫН
ТАМГЫН ГАЗРЫН ДАРГА
Ё.ГЭРЭЛЧУЛУУН ТАНАА
Тогтоол хүргүүлэх тухай
Нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын 2014 оны 09 дугаар сарын 22-ны
өдрийн ээлжит XIX хуралдаанаар хэлэлцэж батлагдсан тогтоолыг хүргүүлж байна.
Үүнд:
1. Хөтөлбөр, үйл ажиллагааны төлөвлөгөө батлах тухай /№19/22/
2.Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн байршил батлах тухай /№19/23/
3.Хөтөлбөр батлах тухай /№19/24/
4.Тэргүүлэгчдийн бүрэлдэхүүнд өөрчлөлт оруулах тухай /№19/25/
Дээрх тогтоолыг харьяа агентлаг, холбогдох байгууллагуудад хүргүүлэх ажлыг
зохион байгуулж, хэрэгжилтийн талаарх мэдээ тайланг хагас, бүтэн жилээр гарган
Хурлын ажлын албанд ирүүлэхийг хүсье.
Хувийг: НИТХ-ын Намын бүлгүүдийн ажлын албанд
- 2. нийслэлийн
ИРГЭДИЙН ТӨЛӨӨЛӨГЧДИЙН ХУРЛЫН
гөгтоол
М I* ш,
У '* сарын ^ ^ едөр Дугаар и Улаанбаатар хот
Хөтөлбөр, үйл ажиллагааны төлөвлөгөө
батлах тухай
Монгол Улсын Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдла1Ъ1№||рсай
хуулийн 20 дугаар зүйлийн 20.1.7, Усны тухай хуулийн 11 дүгээр зүйлийн
суурины усан хангамж, ариутгах татуургын ашиглалтын тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн
7.1.1, Нийслэлийн Засаг даргаас 2014 оны 01/1200 дугаартай албан бичгээр
мэдүүлсэн саналыг тус тус үндэслэн Нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн ш И Н ю
ТОГТООХ нь:
1.Улаанбаатар хотын хүн амын ундны усны аюулгүй байдлыг хангах хөтөлбөрйиг 1
дүгээр хавсралтаар, хөтөлбөр хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг 2 дугаар
хавсралтаар тус тус баталсугай.
2.Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга хэмжээг улс, нийслэлийн жил бүрийн эдийн засаг,
нийгмийг хөгжүүлэх үндсэн чиглэлд тусган улс, нийслэлийн төсөв, усны нөөц аш^гласны
төлбөрөөс орон нутгийн төсөвт төвлөрсөн орлого, байгаль орчин, хүн амын эрУүЛ
мэндийг хамгаалах төсөл, хөтөлбөр болон бусад эх үүсвэрээс санхүүжүүлэх арга хэмжээг
авч, хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулахыг Нийслэлийн Засаг дарга бөгӨөд
Улаанбаатар хотын Захирагч /Э.Бат-Үүл/-д даалгасугай.
3.Хөтөлбөр, үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний хэрэгжилтэнд хяналт тавьж
ажиллахыг Нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын Тэргүүлэгчдэд даалгасугай.
- 3. Н и й с л э л и й Т ӨЛӨӨ^ӨГУДШН,Хурлын
2014 онь ^Е ^^кШ н Ш /д үгээр
тс п рщ и н И дүгээр хавсралг^
к||(®
УЛААНБААТАР ХОТЫН ХҮН АМЫН]уНДНЫ УСНЫ АЮУЙГМЙ
БАЙДЛЫГ ХАНГАХ ХӨТӨТТБӨР------
Нэг. Хөтөлбөр боловсруулж хэрэгжүүлэх шаардлага ,
өнөөгийн байдал
Өнөөгийн байдпаар Туул голын сав газарт 1,2 сая иргэн суурьшин амьдарч,
байгаагийн гадна 20 гаруй мянган үйлдвэр аж ахуйн газар, 400 га бүхий усалгаатай
газар тариалан.ЗЗО гаруй мянган толгой мал сүрэг, Монгол улсын эрчим хүчний гол
эх үүсвэр болох 3 том дулааны цахилгаан станц зэрэг газрууд ажил үйлчилгээ
явуулж байна
Нийслэлийн хүн амыг болон дээр дурьдсан газруудын үйл ажиллагааг
явуулахад унд ахуйн хэрэглээний цэвэр усаар хангах, хэрэглээнээс ялгаран гарсан
бохир усыг татан зайлуулах үүргийн дийлэнх хувийг Улаанбаатар хотын Ус сувгийн
удирдах газар хариуцан гүйцэтгэж байна. УСУГ-ын гаргасан тооцоогоор
Улаанбаатарчууд төвлөрсөн шугамаар 150-160 мянган шоо метр, бусад эх үүсвэрүүд
болох албан байгууллагын технологийн хэрэгцээнд зориулан гаргасан гүний худгууд,
гэр хорооллын айлуудын хашаанд гаргасан худгууд зэргээс 150 гаруй мянгзн шоо
мет[р, нийтдээ 300 гаруй мянган шоо метр усыг хоногтоо хэрэглэж байна.
Нийслэлд үйлдвэржилт.аялал жуулчлал, барилгажилт, эрчимтэй явагдаж, хүн
амын төвлөрөл нэмэгдэж байгаагаас шалтгаалан үйлдвэр аж ахуйн газрууд
өөрсдийн эзэмшлийн газрууддаа, айл өрхүүд хашаандаа гүн өрмийн болон энгийн
гар худаг гарган ашиглах явдал өдрөөс өдөрт нэмэгдсээр байна
Нийслэлийн хүн ам, үйлдвэр аж ахуйн газрыг унд ахуйн цэвэр усаар хангахад
Туу|л голын сав дагуу байрласан 170 гаруй гүний худаг голлох үүргийг гүйцэтгэж
байгаа бөгөөд эдгээрт эрүүл ахуйн болон энгийн хамгаалалтын бүсийн дэглэм
алдагдаж , онцгой анхаарвал зохих бүсэд барилга орон сууц барих, амралт рашаан
сувйллын газар байгуулах, барилгын түүхий эд болох элс, хайрга ,шороог авахаар
ухарс, айл өрх дур мэдэн буух зэрэг зөрчлүүд байнга гарч, ундны усны эх үүсвэрийн
цэнгэг устай гүний худгийн ус хэрэглээний шаардпага хангахгүй болох тохиолдол
гарч болзошгүй байна.
Улаанбаатар хотын бохир ус цэвэрлэх байгууламжийн хүчин чадал
хүрэлцэхгүй, үйл ажиллагаа нь доголдох болсон, хот орчмын гэр хорооллын
айлуудын нүхэн жорлон, гудамжинд ил задгай асгадаг угаадас, агаар хөрсний
бо^ирдолт зэрэг нь бороо, үерийн усаар зэргээр дамжин Туул голд нийлж
бохирдуулан, улмаар энэ нь голын сав дагуу байрших гүний худгуудад нөлөөлөх
- 4. хандлага олон жилийн туршид хийсэн шинжилгээ судалгаа, тандалтын дүнгээс
ажиглагдаж байна.
Сүүлийн жилүүдэд Туул голын ус тасарч шургах, хөрсний ус доошпох үед
төвлөрсөн сүлжээгээр түгээх ус хомсдох үзэгдэл ихэсч байгаа нь усны нөөцийг
нэмэгдүүлэх шаардпага зүй ёсоор тавигдаж байна.
Хотын төвлөрсөн шугам сүлжээний 37.6 хувь нь 2-10 жил, 36.6 хувь нь 11-30
жил, 25.8 хувь нь 31-55 жилийн насжилттай байгаа нь шугам сүлжээний элэгдэл
ихсэж, зарим хэсэгтээ хүчтэй урсгалыг даах чадваргүй болж байгаа нь тулгамдсан
асуудал болж байна.
Усыг хэт үнэгүйжүүлсэнээс үрэлгэн хэрэглээ багасахгүй байгаа нь орон
сууцанд амьдардаг айл өрх өдөрт дунджаар 200-250л ус хэрэглэдэг, иргэн албан
байгууллагууд машинаа ундны цэвэр усаар угаадаг, машин угаадаг газрууд
олширсон зэрэг жишээ баримтуудтай холбон үзэх үндэслэлтэй байна.
2.1 Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхдээ дараах зарчмыг баримтална.
2.1.1 Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа, төлөвлөлт, удирдпага нь “Ус” үндэсний
хөтөлбөр, Монгол Улсын Засгийн газар, НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөртөй хамтран
боловсруулсан “Усан хангамж, ариун цэврийн байгууламж, эрүүл ахуйн засаглал,
сурталчилгаа, удирдагыг сайжруулах хөтөлбөр”, Дэлхийн Эрүүп -ш ндийн
байгууллагаас гаргасан “Усны аюулгүй байдлын төлөвлөгөө”, “Усны аюулгүй
байдлын төлөвлөгөөг улсын хэмжээнд хэрэгжүүлэх хөтөч”, Нийслэлийн эдийн
засаг, нийгмийн зорилт, төлөвлөлттэй нягт уялдуулан зохицуулагдсан байна.
2.1.2 Хөтөлбөрийн зорилго, үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэхдээ ус
хэрэглэгч байгууллагууд, иргэд, төрийн болон төрийн бус байгууллагуудын усны
аюулгүй байдлын талаархи ойлголт, түүнийг биелүүлэх чин эрмэлзэл, хамтын
ажиллагаанд тулгуурлана.
2.1.3 Хөтөлбөрийн үйл ажиллагаа нь олон нийтэд ил тод нээлттэй байж, нийслэлийн
иргэдийг эрүүл аюулгүй усаар хангах нөхцөлийг бүрдүүлэхэд чиглэгдэнэ.
3.1. Хөтөлбөрийн зорилго нь: Улаанбаатар хотын хүн амыг аюулгүй найдвартай
усаар хангахын тулд усны эх үүсвэрээс дамжуулах, түгээх шугам сүлжээ, тоноглолоор
дамжуулан хэрэглэгчдэд хүргэхэд тохиолдож болзошгүй эрсдэлд суурилсан
төлөвлөгөөт арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэх, ус хангамжийн тогтолцоог үе шаттайгаар
сайжруулахад оршино.
3.2 Энэхүү хөтөлбөрийн зорилгын хүрээнд дараах зорилтуудыг хэрэгжүүлнэ
3.2.1. Улаанбаатар хотын хүн амын ундны усны нөөц, чанар, аюулгүй байда
байнгын тасралтгүй хяналт, тандалт хийх эх үүсвэрийг хамгаалахад,читэшсэ*иарга
Хоёр. Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд баримтлах зарчим
Гурав. Хөтөлбөрийн зорилго, зорилт
- 5. хэмжээг шинэ дэвшилтэт технологид суурилсан сүлжээг байгуулах замаар мэдээлэл,
удирдлагын шуурхай байдлыг хангахад чиглүүлэх
3.2.2. Ундны усны эх үүсвэрийн хамгаалалтын бүсэд барилгын материал,
ашигт малтмал хайх, олборлох, барилга орон сууц барих, амралт сувиллын газар
байгуулах, айл буух, хашаа байшин барих зэрэг ноцтой зөрчлүүдийг арилгах
3.2.3. Усыг олборлох, боловсруулах, нөөцлөх, дамжуулах, түгээх зэрэг олон
шат дамжлагын тусламжтайгаар хэрэглэгчдэд хүргэж буй одоогийн техник, технологийн
байдалд үнэлгээ хийх, олон жил ашиглагдсан тоног төхөөрөмж, шугам хоолойг солих,
шинэчлэх, онцгой байдал, гамшгийн үед хүн амын ундны усны аюулгүй байдлыг хангах
арга хэмжээг тодорхой болгоход чиглэгдсэн арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх
3.2.4. Нийслэл хотын хүн ам, үйлдвэр аж ахуйн газрын хэрэглэгчдийг ус
хангамжийн найдвартай эх үүсвэрээр хангах зорилгоор газрын доорхи болон гадаргын
усны чанарт хийх шинжилгээ, судалгааны ажлыг эрчимжүүлэх, түүнд тавих хяналтыг
өндөржүүлэх
3.2.5. Нийслэлчүүдийн ундны усны нөөцийг нэмэгдүүлэх, усны үнэ, цэнийг
өсгөх чиглэлээр тодорхой ажлуудыг зохион байгуулах
3.2.6. Хот өргөжин тэлж, суурьшил ихээхэн нэмэгдэж байгаатай уялдуулан гэр
хороолол, орон сууцны хүн амд хүргэх усны хүртээмжийг нэмэгдүүлэх арга хэмжээг
авах
3.2.7.АЙЛ өрх, цэцэрлэг, сургуулийн түвшинд хүүхдүүдэд багаас нь ундны усны
аюулгүй байдпын ойлголттой болгох, тэдэнд зайлшгүй эзэмшүүлэх мэдпэг, чадвар,
хандлага, дадалтай болгоход дэмжлэг үзүүлэх
3.2.8. Нийтийн зориулалттай орон сууцны иргэдийг баталгаат цэвэр усаар
хангах зорилгоор дундын өмчлөлийн болон түгээх шугам сүлжээг стандартын
шаардлага хангасан шугам хоолой, тоноглолоор /шүүлтүүр/ хангах, шинэчлэх
4.1. Хөтөлбөрийн 3.2.1-д заасан зорилтын хүрээнд дараахь үйл ажиллагааг
хэрэгжүүлнэ.
4.1.1. Улаанбаатар хотын ундны усны эх үүсвэрийг хамгаалах бүсийн
дэглэмийг чангатган, энгийн болон эрүүл ахуйн, онцгой дэглэмийн бүсийг хуулинд
заасан хэмжээнд байлгах, хашаа, хайс барьж харуул хамгаалалтыг сайжруулах ажлыг
үе шаттайгаар зохион байгуулах
4.1.2. Ундны усны эх үүсвэр, гадны халдлагад өртөх, санаатай болон
санамсаргүй хүчин зүйлийн нөлөөллөөр бохирдохоос сэргийлэх зорилгоор байнгын
тандалт хийх мониторингийн хяналтын цооногийн тоог нэмэгдүүлэх. хянапхьш сүлжээг
Дөрөв. Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа.
Г
- 6. бүрэн автомат системд шилжүүлэх, мэдээлэл удирдпагын шуурхай байдлыг хангах
асуудлыг хөрөнгө оруулалтаар шийдвэрлэх
4.2 Хөтөлбөрийн зорилтын хүрээнд 3.2.2-т заасан зорилтын хүрээнд дараах үйл
ажиллагааг хэрэгжүүлнэ.
4.2.1. Улаанбаатар хотын ус хангамжийн эх үүсвэрийн энгийн болон эрүүл
ахуйн бүс, онцгой дэглэмийн бүсийн байдалд дахин үнэлгээ хийж, бүсийн дэглэмийг
зөрчин барилга байгууламж барих, айл дураараа буух ажиллагааг таслан зогсоох
ажлыг тусгайлан боловсруулсан төлөвлөгөөний дагуу авч хэрэгжүүлэх.
4.2.2. Туул голын сав газарт хууль тогтоомжоор хориглосон, хязгаарласан
газарт ашигт малтмал хайх, ашиглах тусгай зөвшөөрлийг цуцлах, үйл ажиллагааг
зогсоох, эрх нь цуцлагдсан, нөөц нь дууссан газарт техникийн болон биологийн нөхөн
сэргээлтийг хийлгэх арга хэмжээг авах.
4.2.3. Ундны усны дээд эх үүсвэр, шинэ эх үүсвэрийн орчимд баригдсан
амралт, рашаан сувилал, аялап жуулчлалын үйл ажиллагаа явуулж буй газрууд эх
үүсвэрийн хамгаалалтын бүсийн дэглэмийг зөрчиж байгаа эсэхэд байгаль орчны
нөлөөллийн үнэлгээг дахин явуулж, зөрчлийг арилгуулах арга хэмжээ авах
4.3. Хөтөлбөрийн 3.2.3-т заасан зорилтын хүрээнд дараах үйл ажиллагааг
хэрэгжүүлнэ.
4.3.1 Усыг олборлох, нөөцлөх, дамжуулах, түгээх технологи ажиллагааг
гүйцэтгэж буй тоног төхөөрөмжүүдийн байдалд үнэлгээ өгөх, усыг нөөцпөх үүрэг
гүйцэтгэж буй том оврын усан сангуудын хүрэлцээ , насжилтын байдалд судалгаа хийх,
хотын хэмжээнд усыг дамжуулан түгээх үүрэг гүйцэтгэж буй шугам хоолойг солих,
доторлох, шинэчлэх арга хэмжээг үе шаттайгаар авч хэрэгжүүлэх
4.3.2 Нийслэлд гамшиг нүүрлэх, хлор алдах зэрэг онцгой нөхцөл үүсэх үед хүн
амыг ундны аюулгүй усаар хангах арга хэмжээг тусгай төлөвлөгөөтэйгээр авч
хэрэгжүүлэх
4.4. Хөтөлбөрийн 3.2.4-т заасан зорилтын хүрээнд дараахүйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх
4.4.1. Нийслэлийн хүн ам, үйлдвэр аж ахуйн газруудын хэрэгцээг хангаж
усны чанар.аюулгүй байдлын түвшинд үнэлгээ өгөх зорилгоор сүүлийн жилүүдэд
ундны усны чанар, аюулгүй байдалд хийсэн шинжилгээ судалгааны ажилд дүн
шинжилгээ хийх, газрын доорхи болон гадаргын усны чанар, аюулгүй байдлын уялдаа
холбоог судалж, шинжлэх ухааны үндэслэлтэй үнэлгээ, дүгнэлт өгөх ажлыг зохион
байгуулах
4.4.2. Нийслэлийн хүн амын ундны усны чанар аюулгүй байдалд тавих дотоодын
болон хөндлөнгийн хяналтыг явуулахдаа Улаанбаатар хотын хүн амын ундны усны
- 7. аюулгүй байдлыг хангах төлөвлөгөөнд тусгагдсан хяналтын арга хэмжээг хэрэгжүүлэхэд
ажлаа чиглүүлэх
4.4.3. Гадаргын болон газрын доорхи ус хэрэглэгчдэд түгээж буй усны чанар
аюулгүй байдлын шинжилгээ судалгаа хийх лабораторийн хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх,
боловсон хүчнийг бэлтгэх, сургах арга хэмжээг тодорхой бодпоготойгоор хэрэгжүүлэх
4.5. Хөтөлбөрийн 3.2.5-т заасан зорилтын хүрээнд дараах үйл ажиллагааг хэрэгжүүлнэ.
4.5.1. Нийслэлчүүдийн ундны усны эх үүсвэрийн нөөцийг шинэчлэн тогтоолгож,
нэгдсэн үнэлгээтэй болох, нөөцийг баталгаажуулах ажлыг байгаль орчныг хамгаалах
хөтөлбөртэй уялдуулан хийж хэрэгжүүлэх
4.5.2. Ундны усны нөөцийг нэмэгдүүлэх чиглэлээр “ Туул усан цогцолбор” төслийн
техник эдийн засгийн үндэслэлийг боловсруулахад оролцон байгаль орчинд нөлөөлөх
байдлыг үнэлгээг хийлгэх, үр дүнг тооцох
4.5.3. Ундны усыг олборлох, боловсруулах, нөөцлөх, түгээх зэрэг олон шат
дамжлагатай үйл ажиллагааны үр дүнд гарч буй зардлыг тооцож, үйлдвэрлэлийн
алдагдалтай ажиллагаа болон хэрэглэгчид усыг үр ашиггүй зарцуулж буй байдалд
бодитой судалгааг явуулан үнэлгээ өгч, усны үнийг нэмэгдүүлэх чиглэлийг барьж
ажиллах
4.6. Хөтөлбөрийн 3.2.6-д заасан зорилтын хүрээнд дараахь үйл ажиллагааг
хэрэгжүүлнэ.
4.6..1.Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн дагуу цэвэр, бохир усны инженерийн
шугам сүлжээг байгуулах зураг төсөв хийх, техникийн нөхцлийг боловсруулах, барилга
/гсралтын ажилд хяналт тавих ажлыг зохион байгуулах
4.6.2.Гэр хорооллын айлуудад хүргэж буй ундны усны хангамж, хүртээмж,
чанар, аюулгүй байдалд үнэлгээ хийж, хүрэлцээг нэмэгдүүлэх, чанар аюулгүй байдалд
гавих хяналтыг өндөржүүлэн ус дамжуулах, түгээх шугам хоолой, хадгалах савны
цэвэрлэгээ, халдваргүйжүүлэлт, угаалгын чанарыг сайжруулах арга хэмжээг авч
хэрэгжүүлэх
5.1. Хөтөлбөрийг 2014-2016 онд хэрэгжүүлнэ. Цаашид шаардлагатай зарим арга
хэмжээнүүдийг үе шаттайгаар үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлэх арга хэмжээг авна.
5.2. Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлснээр дараах үр дүнд хүрнэ.
5.2.1. Улаанбаатар хотын ундны усны эх үүсвэрт үүсч байгаа зөрчлийг арилгах
;арга хэмжээг авснаар эх үүсвэрийн найдвартай ажиллагаа баталгаажна.
5.2.2. Хэрэглэгчдийг унд ахуйн найдвартай усаар хангахад чиглэгдсэн техник
гоног төхөөрөмж, шугам сүлжээг шинэчлэн тоноглож, технологийн шинэчлэл
хийгдсэнээр усны чанар аюулгүй байдал сайжрахад нөлөөл
Тав. Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх хугацаа, хүрэх үр дүн
- 8. 5.2.3. Ундны усны чанар, аюулгүй байдалд хяналт тавих удирдлагын автомат
мэдээллийн сүлжээ нэвтэрснээр гадны халдлагад өртөхөөс хамгаалах, хөндлөнгийн
аюулаас сэргийлэх арга хэмжээ авагдана.
5.2.4. Ундны усны чанар, аюулгүй байдалд тавих хяналтыг өндөржүүлсэнээр
найдвартай баталгаатай усаар хэрэглэгчдийг хангах нөхцөл бүрдэнэ.
5.2.5. Мянганы хөгжлийн зорилтыг хэрэгжүүлснээр Нийслэлчүүдийг ундны усаар
тасралтгүй хангах нөөцийг бүрдүүлж, аюулгүй баталгаат усаар хангана. /
5.2.6. Гэр хорооллын усан хангамжийг нэмэгдүүлэх цогц арга хэмжээг авснаар
хэрэглэгчдийг усаар гачигдахаас хамгаална.
6.1. Хөтөлбөрийн санхүүжилт дараах эх үүсвэрээс бүрдэнэ.
6.1.1 Улсын болон нийслэлийн эдийн засаг, нийгмийг хөгжүүлэх төсөв, хөрөнгө
оруулалт
6.1.2 Байгаль орчин, хүн амын эрүүл мэндийг хамгаалахад чиглэгдсэн төсөл,
хөтөлбөр
6.1.3 Олон улсын байгууллага, хандивлагч орнуудын хандив, тусламж
6.1.4 Усны нөөц ашигпасны төлбөрийн орон нутгийн төсөвт төвлөрсөн орлого
6.1.5 Бусад эх үүсвэр
7.1. Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар, Улаанбаатар хотын Захирагчийн ажлын
алба, Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн газар, Нийслэлийн Эрүүл мэндийн газар,
Мэргэжлийн хяналтын газраас хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг хянаж, шинжилгээ, үнэлгээг
явуулан хэрэгжүүлэгч байгууллагын үйл ажиллагааг уялдуулан зохицуулна.
7.2. Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны төлөвлөгөө болон түүний хүрээнд
хэрэгжүүлэх төслүүдийг Нийслэлийн Засаг дарга, Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын
газар, Захирагчийн ажлын албанаас жил бүр улс, нийслэлийн эдийн засаг, нийгмийг
хөгжүүлэх үндсэн чиглэлд тусган, улс, нийслэлийн төсөв болон бусад эх үүсвэрээс
санхүүжүүлж хэрэгжүүлнэ.
7.3. Хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар, Захирагчийн
ажлын албанаас холбогдох газруудтай хамтран хариуцаж, үр дүнг Нийслэлийн
ИрГЭДИЙН ТӨЛӨӨЛӨГЧДИЙН ХурЛЫН ТЭРГҮҮЛЭГЧДИЙН ХурЭЛД ЖИП б/п ТЯЙПЯГНЯНЯ
Зургаа. Хөтөлбөрийн санхүүжилт, хэрэгжүүлэх арга хэрэгсэл
Долоо: Хөтөлбөрийн удирдлага, зохион байгуулалт,
гүйцэтгэлийн хяналт
- 9. I I -а-Л .*?'Г.' ®
Нийслэлийн ищэдийн ТөлөөпөгодиШ+Х^рлы;
2014 оныЩ дШаар 1|Уийн (
дүгээр тог1&олш12 ^Я а а ^ А с ж п т^ ||
II зи щ ш *»н11 Й . ^ 1 й в |
II «1 ИЧМряЯЯ ’^ т ’ " I
II р ц Н ■ 1|
II Я н
11 жл !1
УЛААНБААТАР ХОТЫН ХҮН АМЫН УНДНЫ
БАЙДЛЫГ ХАНГАХ АРГА ХЭМЖЭЭНИЙ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ
Эрсдэл / урьдчилан
сэргийлэх арга хэмжээ
Сайжруулалт
Эрсдлийн
зэрэг
А. УСАН САН БАУСНЫ ЭХ ҮҮСВЭР
А.1 Орон нутгийн
хэмжээнд зохицуулсан
бодлогод усны эх
үүсвэр рүү бохир
нэвтрэх боломжгой
хамгаалалтын бүсийн
эргэн тойронд гэр
хороолол байлгахгүй
байхаар тусгагдсан
боловч энэ нь бүрэн
хэрэгжихгүй байгаа
А.1.1 Асуудлыг дахин судлаж, газрын албанд зориулан хэрэв
энэ асуудлыг шийдвэрлэхгүй бол цаашид ямар асуудлууд үүсч
болохтухайг илэрхийлсэн тайлан гаргах
10
А.1.2 Газрын харилцаа зохицуулах албатай хамтран уулзалт
зохион байгуулж, тайланд тусгасан асуудлыгтанилцуулах
А.1.3 Шаардлагатай гэжүзвэл, орон нутгийн засаг захиргаатай
хамтран усны эх үүсвэр орчмын хамгаалалтын бүсэд гэр
хорооллын айлуудаас гарах бохирдол усны эх үүсвэрт
нөлөөлөхөөс хамгаалах зорилгоор гэр хорооллыг нүүлгэх
талаар бодлого боловсруулах
А.1.4. Био жорлонг нэвтрүүлэх
А.2 Дээж авч
шинжилгээ хийх
замаар бохирдолтын
өндөр эсрдэлтэй
бүсийг тогтоох
А.2.1 Үнэлгээ хийх цэгийг тогтоох хяналтын судалгаа явуулах
15
А.2.2 Тогтоосон цэгүүд дээр нян судлалын шинжилгээний
зориулалтаар дээж авах хөтөлбөрийг боловсруулах
А.2.3 Дээж авалтын хөтөлбөрийн дагуу өндөр эрсдэлтэй
цэгүүдийг тогтоож, эх үүсвэр орчим ийм эрсдэл байгаа эсэхэд
үнэлгээ явуулах
А.2.4 Ахуйн болон үйлдвэрийн хог хаягдал эх үүсвэрийн гүний
худгийн усыг бохирдуулах өндөр эрсдэлтэй тохиолдолд хог
хаягдлыг цэвэрлэж зайлуулах арга хэмжээг авах
А.2.5 Эх үүсвэр бохирдож болох өндөр эрсдэлтэй бүсэд
цэвэрлэх байгууламжийн найдвартай сүлжээтэй болох арга
хэмжээг авах
А.З Иргэд, аж ахуйн
нэгжүүдээс хог
хаягдлыг усны эх
үүсвэрийн
хамгаалалтын бүсэд
хог хаяхгүй байх
талаар тодорхой
мэдээлэл авсан байх
А.3.1 Энэ төрлийн сургалт явуулдаг туршлагатай
байгууллагатай уулзалт зохион байгуулах
10
А.3.2 Ард иргэдэд хог хаягдлыг хамгаалалтын бүс орчим хаяж
болохгүй тухай сургалтын хөтөлбөр боловсруулах, хэрэгжүүлэх
А.3.3. Хог хаягдал хаясан тохиолдолд авах арга хэмжээ,
шийтгэлийг чангатгах
А.4 Хамгаалалтын бүс
дэххог хаягдлын
байдалд эрсдлийн
үнэлгээ явуулах
А.4.1 Орон нутгийн байгаль орчин, эрүүл мэнд, мэргэжлийн
хяналт, ус хангамж зэрэг асуудал хариуцсан холбогдох
байгууллагууд хамгаалалтын бүсэд байгаа хог хаягдлын
байдалд эрсдлийн үнэлгээ явуулах ажлыг хамтран зохион
байгуулах 9
А.4.2 Усны эх үүсвэр дэх ундны усанд чанарын үнэлгээ хийж
алсдаа хүний эрүүл мэндэд ямар хохирол учруулж болох
талаар тусгасан тайланг бэлтгэж орон нутгийн төр захиргааны
байгүуллагад танилцуулах
А.5 Хамгаалалтын бүс
орчим хатуу хог
хаягдлын цэгийг
байлгахгүй тухай орон
нутгийн засаг
захиргааны бодлого
боловсруулах
А.5.1 Хамгаалалтын бүс орчимд байгаа хатуу хог хаягдлын
цэгийг бүрэн устгах бодлогыг барьж ажиллах
9А.5.2 Дээрх бодлогын хэрэгжилтэнд хяналт тавих
А.5.3 Арьс шир, ноос ноолуурын зэрэг голын усыг бохирдуулагч
үйлдвэрүүдийг хотоос гаргах
1 Ж ? 1
||АНдИВ| —
Хуудас 1/9
- 10. А.6 Эх үүсвэрийн
хамгаалалтын бүс дэх
харуул хамгаалалтыг
чангатгах
А.6.1 Ундны усны эх үүсвэрийн хамгаалалтын бүсэд хүн, машин
техник оруулахгүй байх талаархи асуудал хариуцсан харуул
хамгаалалтын албаны үйл ажиллагааг чангатгах
А.6.2 Хамгаалалтын бүсэд нэвтрэх шаардлагатай хүмүүст
тусгай нэвтрэх эрхийн үнэмлэх олгох, түүнд тавих хяналтыг
өндөржүулэх
5
А.6.3 Камержуулах
А.6.4 Тэмдэг тэмдэглэгээг сайжруулах
А.7 Хувийн хэвшлийн
худагнууд ундны усны
стандартын
шаардлага хангасан
байх бодлого
боловсруулж ажиллах
А.7.1 Хувийн хэвшлийн худгуудад бүртгэл тооллого явуулах,
шинжилгээ хийж үнэлгээ өгөх
10
А.7.2 Хувийн хэвшлийн худгуудын талаар тодорхой үнэлгээ
дүгнэлт өгч цаашид авах арга хэмжээний саналыг боловсруулах
А.8 Хамгаалалтын
бүсэд мал, амьтан
нэвтрүүлэхгүй байх
талаар орон нутгийн
бодлого боловсруулах
А.8.1 Хамгаалалтын бүсэд мал, амьтан оруулахгүй байх талаар
авах арга хэмжээний саналыг боловсруулах
10А.8.2 Энэ чиглэлээр харуул хамгаалалтыг чангатгах
А.8.3 Мал, амьтан нэвтрэхээс хамгаалах боломжгүй бүсэд
байрлах худагийг татан буулгах
А.9 Онцгой байдлын
үед аюулгүй усаар
хангах, арга
хэмжээний
төлөвлөгөөтэй
ажиллах
А.9.1 Онцгой байдлын үед авах арга хэмжээний төлөвлөгөө
боловсруулж, үер, газар хөдлөлт зэрэг байгалийн гамшгийн үед
усан санг өөр газар руу шилжүүлэх, гамшигт өртөөгүй газраас
түгээлтийг хийх зэрэг гарч болох сөрөг үр дагаврыг бууруулахад
чиглэсэн уйл ажиллагааны журмуудыг боловсруулж хэрэгжүүлэх
10
А.9.2 Үерийн эрсдэл болон газар хөдпөлтийн үед гарч болох
эвдрэлийг аль болох бага байлгахад чиглэсэн дэд бүтцийг бий
болгох
А.10 Усны эх
үүсвэрийг хамгаалах
талаар орон нутгийн
засаг захиргаанаас
гаргасан дүрэм
журамд усыг
бохирдохоос
хамгаалсан заалтууд
тусгагдсан байх
А.10.1 Эх үүсвэрийн хамгаалалтын бүсэд үйлдвэр аж ахуйн
газар, барилга байгууламж барихгүй байх тухай заалтыг
тодорхой тусгаж өгөх
10
А.11 Ундны усны эх
үүсвэр болгон
ашиглаж байгаа
худагуудад тавих
хяналтыг өндөржүүлэх
А.11.1 Ундны усны эх үүсвэрүүдэд байгаа худгуудыг байнгын
хяналтанд авч, үнэлгээ дүгнэлт өгч шаардпага хангахгүй байгаа
худгийг татан буулгах асуудлыг холбогдох газарт тавих
10
А.11.2 Дээж авч, сорилт шинжилгээ хийх хөтөлбөрийг
боловсруулж мөрдөж ажиллах
А.12 Ундны усаар
хангах үүргийг хүлээж
байгаа ус хангамжийн
байгууллага нь ундны
усны чанар аюулгүй
байдалд байнгын
тандалт судалгааг
явуулах
А.12.1 Эх үүсвэр дэх усны чанар аюулгүй байдал, химийн
найрлага, нян судлалын үзүүлэлтэнд тогтмол судалгаа явуулах
8
А.12.2 Шинжилгээний шаардлага хангагдаж байгаа эсэхэд
тогтмол үнэлгээ өгч мэдээлж байх
А.13 Улаанбаатар
хотын ундны усны
нөөцийн судалгааг
хийх
А.13.1 Улаанбаатар хотын хүн амын өсөлттэй холбоотойгоор
ундны усны ирээдүйн нөөцийн судлагааг явуулах хөтөлбөр
боловсруулах
10
А.13.2 Эдгээр тоо баримтыг ашиглан ундны ус хомсдох
байдалд хүргэхгүй байх ундны усны нэмэлт ямар нөөц
шаардлагатай байгааг тогтоох
А.13.3 Ундны усны эх үүсвэрт газрын доорхи усын түвшинг
автоматаар байнга хянах мониторингийн сүлжээ байгуулах
А.13.4 Эх үүсвэрийн худгуудын түвшинг хэт лоошилсой^үед
хэрэглээг хязгаарлах
I Н И Т Х 1 П ? " р/^д ер I Хуудас 2/9
|АРКИВ] ----- -
- 11. А.14 Ундны усны
чанар аюулгүй
байдлын талаар
тайлан гаргаж ард
иргэд, удирдлагуудад
мэдээлж байх
А.14.1 Эх үүсвэрийн ундны усны чанар, аюулгүй байдалын
талаар тайлан гаргах
С
А.14.2 Тайланг жил бүр мэдээлж байх
0
В. ГҮНИЙ ХУДАГ
В.1 Эрсдэл үүсэж
болзошгүй газар
байрлаж буй гүний
худагуудыг эрсдлээс
хамгаалах дүрэм
журам боловсруулж
хэрэгжүүлэх
В.1.1 Усны булингарыг хэмжих, булингар ихсэх үед усны
хангамжийг автоматаар хаах төхөөрөмжийг суурилуулах,
В.1.2 Хэмжилт болон худагны нөөц усны булингар ихсэх үед
автоматаар унтраах төхөөрөмжийг ажиллуулах тухай журам
боловсруулах
10
В.1.3 Усны булингар ихсэх үед усны хязгаарлалт хийх тухай
журам боловсруулж хэрэгжүүлэх
В.1.4 Үер зэрэг томоохон хэмжээний гамшгийн үед станцийн үйл
ажиллагааг зогсоох тухай журам боловсруулж усыг буцалгаж
хэрэглэх тухай нийтэд мэдээлэх
В.1.5 Ган тохиолдох үед хэрэглэх ус нөөцлөх хөтөлбөрийг
боловсруулж хэрэгжүүлэх
В.1.6 Худгийн эргэн тойронд хашлага татаж эсвэл бохирын
шугамаас чөлөөлөх зэрэг арга хэмжээ авч худагийг бохирдохоос
хамгаалах
В.1.7 Хэрэв боломжгүй бол худгийг татан буулгаж өөр
тохиромжтой газар усны шинэ эх үүсвэрийг бий болгох
В.2 Хүн амын усны
хэрэгцээг судалж,
нөөцийг төлөвлөх
замаар хүн амыг усаар
бүрэн хангах
В.2.1 Өнөөгийн ус хангамжийн систем нь Улаанбаатар хотын
хүн амын өсөлттэй холбоотойгоор хүчин чадал нь хэрхэн
өөрчлөгдөх талаар судалгаа гаргах
15
В.2.2 Усны шинэ эх үүсвэрийн талаар судалгааг явуулах
(гадаргын усыг ашиглах төсөл)
В.2.3 Хэрэгцээнд нийцүүлэн худгийн хүчин чадпын нэмэгдүүлэх
бодлогыг боловсруулах
В.2.4 Осол аварын үед эсвэл хэрэгцээ нэмэгдсэн үед ашиглах
усан санг байгуулах
В.З Бүх худгийг
барилгын норм, дүрэм
журам, стандартын
дагуу барьж, аюулгүй
байдлыг хангасан
байх
В.3.1 Худгийг барихдаа холбогдох норм, дүрэм журам,
стандартыг баримталдаг байх, ашиглалтад оруулахын өмнө
мэргэжлийн байгууллагаар шалгуулан дүгнэлт гаргуулдаг байх
5
В.4 Ус хангамжийн
системд ажиллагсдад
эрүүл ахуй, аюулгүй
байдлыг хангаж
ажиллах талаар
тогтмол сургалт
явуулах
В.4.1 Эрүүл ахуйн дэглэм сахиулах талаар холбогдох
ажилтнуудад тогтмол сургалт явуулах (жил тутам тодорхой
хөтөлбөр хуваарийн дагуу)
10
В.4.2 Эрүүл ахуй, хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагааны талаар
дүрэм, журам, зааврыг боловсруулж бүх ажилтнууд уншиж
танилцахад хүртээмжтэй газар байлгах
В.5 Худгийн барилга
байгууламж нь гадны
халдлагаас
хамгаалагдсан байх
В.5.1 Худаг тус бүр эрүүл ахуйн хамгаалалтын бүстэй байх 5
В.6 Худаг нь хүчтэй
бороо, үер усанд
өртөгдөхгүй байхаар
баригдсан байх
В.6.1 Бүх худганд үер, борооны уснаас хамгаалагдсан эсэхэд
үнэлгээ хийх
15
В.6.2 Цаашид худгуудыг үер борооны уснаас хамгаалах
чиглэлээр бодлого боловсруулах
В.7 Худганд буцах
урсгал үүсэхээс
сэргийлэхээр
суурилуулсан
төхөөрөмжийг
ажиллуулах талаар
журам боловсруулах
В.7.1 Буцах урсгал үүсэхээс сэргийлэх журмыг боловсруулж,
үүнийг учир холбогдлыг бүх ажилтнуудад танилцуулах
15
В.7.2 Энэ асуудалтай холбогдох сургалтыг ажилтнуудад
ЯВууЛЗХ ■ Ц 1И И Ч 1Ч 1111 II 1 1ггГ'---
: ....................... ..... ............ , Ц
1
!
1
НИТХ 1 х ууд0С 3/9
о&ф он #Яар^ §дөр |
1 .......
- 12. В.8 Бүх худаг
найдвартай аюулгүй
эрчим хүчний эх
үүсвэрт холбогдсон
байх
В.8.1 Усны боловсруулалт болон түгээлтэд нөлөөлөх эрчим хүч
хангагдахаа больсон үед аюулгүй байдлыг хангах авах арга
хэмжээний төлөвлөгөө боловсруулах 10
В.8.2 Эрчим хүч тасрах үед эрчим хүчээр хангах нөөц эх
үүсвэртэй болох талаар хөрөнгө оруулалт хийх
В.9 Засвар үйлчилгээ,
арчилгаа цэвэрлэгээг
тогтмол хийдэг байх
В.9.1 Бүх гүний худгийг лайдах, цэвэрлэгээ хийх журмыг
боловсруулах
В.9.2 Гүний худгийн байдалд тогтмол мониторинг хийж, үнэлгээ
өгөх, мониторингийн явцад ямар худгийг лайдах, цэвэрлэх
шаардлагатай байгааг тогтоож байх
4
В.10 Худгийн насосыг
үйлдвэрлэгчийн
зааврын дагуу
ажиллуулах, арчилгаа
засвар үйлчилгээг
хийх тухай журам
боловсруулж
хэрэгжүүлэх
В.10.1 Нөөцөнд хангалттай тооны насосыг байлгах хөрөнгө
оруулалт хийж насосын ажиллагаа алдагдсан тухай бүр сольж
худгийн хэвийн ажиллагааг хангадаг байх
10
В.10.2 Аль нэг насосын ажиллагаа алдагдсаныг тухайн агшинд
илрүүлэхийн тулд автомат дохиоллын системтэй болох
В.11 Худгийн таглааг
шалгах, эвдэрч
хагарсан үед тухай
бүр сольж байх тухай
журам боловсруулж
хэрэгжүүлэх
В.11.1 Худгийн таглааг шалгах, солих тухай зохицуулсан журам
боловсруулж хэрэгжүүлэх
10
В.11.2 Хуучин худгийн таглааг солихдоо эд хөрөнгийн
бүртгэлтэй уялдуулж байх
В.11.3 Худгийн таглааны бүрэн бүтэн байдлыг тодорхойлох
сургалт. явуулах, энэ нь усны аюулгүй байдлыг хангахад нэн
чухал болох тухай танилцуулах
В.12 Онцгой байдлын
үед худгийн үйл
ажиллагаатай
холбоотой хүн амын
ундны усны аюулгүй
байдлыг хангаХ арга
хэмжээний
төлөвлөгөөтэй
ажиллах
В.12.1 Одоо байгаа төлөвлөгөөнд үнэлгээ явуулж, энэ нь онцгой
байдлын үед нийгмийн эрүүл мэндэд учирч болох аюулыг
бууруулж чадахуйц эсэхийг тогтоох
10
В.12.2 Онцгой байдлын үед авах арга хэмжээний талаар
холбогдох бүх ажилтнуудад сургалт явуулах
В.12.3 Онцгой байдлын үе үүсэх эрсдпийг бууруулах
төлөвлөгөөг боловсруулж ажиллах
С. ГҮНИЙ ХУДГИЙН ЦУГЛУУЛАХ ШУГАМ БА УСАН САН
С.1 Дамжуулах
шугамд гарч болох
эрсдлийг хянах
журамтай болох
С.1.1 Дамжуулах шугамыг шалгах, даралтыг хянах журам гаргах
5
С.1.2 Цуглуулах шугаманд засвар хийх журам боловсруулах
С.1.3 Дамжуулах хоолойд эвдрэл гарах үед засвар хийх журам
боловсруулах
С.1.4 Дамжуулах хоолой дахь даралтын хэлбэлзэл гэмтэл үүсэх
үед баримтлах журмыг боловсруулах
С.2 Засвар үйлчилгээг
хэрхэн хийх журмыг
боловсруулж,
ажилтнуудыг сургах
С.2.1 Дамжуулах материал, тоног төхөөрөмжийн засвар
үйлчилгээг холбогдох стандартын дагуу гүйцэтгэх журмыг
боловсруулах
10
С.2.2 Журмын хэрэгжилтийг хангах чиглэлээр ажилтнуудад
сургалт явуулах
С.2.3 Засвар үйлчилгээ хийх хангалттай сэлбэг хэрэгслэлээр
хангасан эсэхийг үнэлэх.
С.2.4 Шаардлагатай гэж үзвэл, засвар үйлчилгээнд зориулсан
тусгай төхөөрөмж болон материал худалдан авах хөрөнгө
оруулалтыг хийх
С.З Засвар үйлчилгээ
хийх ажлыг сайн
зохион байгуулж
хэвийн ажиллагааг
хангах
С.3.1 Цуглуулах шугамын засвар үйлчилгээ явуулах
хөтөлбөрийг шинээр боловсруулах
10
С.3.2 Холбогдох ажилтнуудад сургалт явуулах материалыг
сайтар боловсруулж сургалтыг зохион байгуулах
С.4 Боловсруулсан
усыг нөөцлөх усан
сангийн хүрэлцээг
нэмэгдүүлэх
С.4.1 Хэрэгцээ ихэссэн үед хэрэглэх хангалттай усны нөөцийг
хадгалах хүчин чадал байгаа эсэхэд дүн шинжилгээ, үнэлгээ
хийх 10
С.4.2 Үнэлгээний дагуу нөөцлөх хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх
асуудалд хөрөнгө оруулалт хийх асүудлыг.ав-ч үззх ,
I нн ТҮ ХУУЛБАР ҮВЗ
вдер
Хуудас 4/9
- 13. С.4.3 Усны төвшин гамшгийн хэмжээнд хүртэл доод хязгаарт
хүрсэн үед авах арга хэмжээний төлөвлөгөө боловсруулж,
хэрэглэгчдийн ундны усыг таслахгүй байхад анхаарах
С.5 Усан сангийн
бүрэн бүтэн байдлыг
тогтмол шалгаж,
алдагдал байгаа
эсэхийг тогтоох,
яаралтай засварлах,
хэвийн ажиллагаанд
оруулдаг байх
С.5.1 Бүх усан санг тогтмол шалгах хуваарийг боловсруулж
хэрэгжүүлэх
С.5.2 Шаардлагатай гэж үзсэн бүх хүнд сургалт явуулах 10
С.5.3 Усан сангийн засвар үйлчилгээ, санг хоослож цэвэрлэх,
халдваргүйжүүлэх, угаах журмыг боловсруулж холбогдох бүх
ажилтнуудад хүргэх
С.6 Усан сангийн
агааржуулалтын
хоолой, таглаа, цоож
түгжээний байдалд
тогтмол аудит хийх
С.6.1 Усан сангийн таглаа болон агааржуулалтыг шалгах
тогтмол хуваарийг хийх, журам боловсруулах
25
С.6.2 Усан санд ямар нэгэн биологийн гаралтай бохирдол орох
үүссэн нөхцөлд авах арга хэмжээний журмыг боловсруулж
хэрэгжүүлэх.
С.6.3 Холбогдох ажилтнуудад биологийн бохирдол үүсэх үед
ямар эрсдэл учирч болох тухай сургалтыг явуулах
С.7 Бүх усан сангийн
харуул хамгаалалтын
дэглэмийг чангатгах
С.7.1 Бүх усан сангийн орчимд хашаа барих, харуул хамгаалалт
ажиллуулах замаар хамгаалах
5
С.8 Усан санд үүссэн
тунадас, органик
бохирдолтыг цэвэрлэх
журам боловсруулах
С.8.1 Урьдчилан боловсруулалт хийхийн өмнө жижиг хэсгээс
цэвэрлэх төхнологийг нэвтрүүлэх хөрөнгө оруулалтын асуудлыг
авч үзэх - . 20
С.8.2 Боловсруулсан усны тунадасыг цэвэрлэх журам
боловсруулж мөрдөх
0. ХАЛДВАРГҮЙЖҮҮЛЭЛТ
0.1 Ундны усанд
бохирдол үүсэхээс
сэргийлэх зорилгоор
хийгдэж байгаа
халдваргүйжүүлэл-
тийн байдалд хяналт
тавьж ажиллах
0.1.1 Улаанбаатар хотын ус хангамжийн системийн хэмжээнд
халдваргүйжүүлэлтийн байдлын талаар өндөр хэмжээний
судлагаа явуулж тайлагнах
250.1.2 Дээрх судалгаан дээр үндэслэн хлорын ионоор
халдваргүйжүүлэх бодисын тохирсон босго тунг тогтоох
0.1.3 Хлоржуулах төхөөрөмж нь халдваргүйжүүлэлтийг
хангалттай хэмжээнд явуулах хүчин чадалтай байх
0.2 Ажилтнуудын
сургалтыг холбогдох
шаардлагын хэмжээнд
явуулж, тогтмол аудит
хийдэг байх
0.2.1 Үйл ажиллагааны журмыг сайжруулж,
халдваргүйжүүлэлтийн явцад хүний алдаа гарахгүй байлгах
үүднээс байнга аудит хийх 15
0.2.2 Халдваргүйжүүлэлт болон түүний ач холбогдлын талаар
байнга сургалт явуулах
й.З Тунгхянадаг
төхөөрөмжинд засвар
үйлчилгээг тогтмол
хийж байх
0.3.1 Дозлогчийг хянах, дозлох насосанд хийх засвар
үйлчилгээний журамыг боловсруулах
10
0.3.2 Хянах төхөөрөмжийг шаардлагатай бол солих
0.3.3 Халдваргүйжүүлэх бодисын тун байх ёстой хязгаараас
гарах үед мэдээлэх дохиоллыг суурилуулах
0.3.4 Хавхлагыг хамгаалж шүүлтүүр суулгах
0.4 Тоног
төхөөрөмжийн
тохируулгыг
үйлдвэрлэгчийн
зааврын дагүу хийх
0.4.1 Хлорын хэмжээг хянадаг төхөөрөмжийн тохируулгыг хийх
хуваарийг үйлдвэрлэгчийн заавар дээр үндэслэн гаргах
15
0.4.2 Боловсруулах станцын ажилтнуудад тоног төхөөрөмжинд
шалгалт тохируулга хийх сургалт явуулах
0.5 Боловсруулах
станцын суурин
анализаторыг
ажиллуулах, засвар
үйлчилгээ хийх
ажиллагаанд
ажилтнуудыг сургах
0.5.1 Нийлүүлэгчидтэй харьцаж холбогдох сургалтыг нэмж авах,
тогтмол сургалт явуулах талаар санал тавих
10
0.5.2 Боловсруулах станцын автомат анализаторыг ажиллуулах
журмыг боловсруулж хэрэгжүүлэх
0.6 Халдваргүйжүүлэх
үйл ажиллагааны
чиглэлээр заавар
0.6.1 Хүн амд нийлүүлж байгаа усны халдваргүйжүүлэлтийн
талаар боловсруулсан журмыг бүх ажилтнуудад судлуулж
суогалт явуулах
15
1
1
архи $ | ии^ ^ - едер | Хуудас 5/9
- 14. боловсруулж бүх
ажилтнуудад сургалт
явуулах
0.6.2 Дээжийн үр дүнгүүдийг нарийн бүртгэх журам
боловсруулах
0.6.3 Эдгээр журмуудыг зөрчсөнтэй холбоотой хариуцлага
тооцох журам боловсруулах
0.6.4 Автомат анализаторын төхөөрөмжийг илүү үр ашигтай
ажиллуулах арга хэмжээ авах
0.6.5 Шинжилгээний дүнг автоматаар бүртгэдэг төхөөрөмжийг
худалдан авч нэвтрүүлэх
0.6.6 Боловсруулах станцын ажилтнуудад усны
халдваргүйжүүлэлт, аюулгүй байдал нийгмийн эрүүл мэндийн
асуудал, үзүүлэх ач холбогдлын талаар сургалт явуулах
0.7 Усны орчин (рН)-г
хянаж судалгаа хийх
технологийг нэвтрүүлж
рН-ийн хэмжээг
тохируулах, холбогдох
төхөөрөмжийг авах
й.7.1 Одоо ажиллаж байгаа рН хэмжигч төхөөрөмжийн
ажиллагааг үр ашигтай болгох, рН-ийн хэмжигч шинэ төхөөрөмж
худалдан авах
10
0.7.2 Шаардлагатай гэж үзвэл рН-ийн төвшинг болон хлорын
тунг шинээр тогтоох
0.8 Хлорын тун болон
ус эцсийн хэрэглэгч
хүртэл хлороор
халдваргүйжүүлэх үйл
ажиллагааг хянах
0.8.1 Холих хурд болон өгөгдсөн ус хлортой хүрэлцэх хугацаа
хангалттай эсэхийг тогтоох судалгаа явуулах
10
0.8.2 Шаардлагатай гэж үзвэл халдваргүйжүүлтийн үр ашгийг
одоо хэрэглэж байгаа аргачлал, төхөөрөмжүүдийн тусламжтай
дээшлүүлэх
0.8.3 Шаардлагатай гэж үзвэл холиход ашиглах шинэ
төхөөрөмжийг суурилуулах
0.9 Халдваргүйжүүлэх
бодисыг хүчинтэй
хугацаа нь дуусахаас
нь өмнө хэрэглэж байх
тухай журам
боловсруулах
0.9.1 Бага хэмжээгээр ойр орхойн халдваргүйжүүлэх бодисыг
худалдан авч байх тухай журам хэрэгжүүлэх
15
0.9.2 Холбогдох ажилтнуудад сургалт явуулж, усны
халдваргүйжүүлэлтэд хугацаа нь дууссан бодис ашиглах нь
ямар учир холбогдолтой байх тухай сайтар ойлгуулах
0.10
Халдваргүйжүүлэх
бодис хадгалах зохих
байртай байх,
ажилтнуудад бодисыг
хэрхэн яаж хадгалах
тухай зааж сургах
0.10.1 Халдваргүйжүүлэх бодисыг худалдан авах, хадгалах
журмыг боловсруулах
15
0.10.2 Халдваргүйжүүлэх бодисыг худалдан авах, хадгалах,
чанарыг нь шалгах талаар ажилтнуудад сургалт явуулах
0.11 Худалдан
авалтын журамд
халдваргүйжүүлэх
бодисыг
тасалдуулахгүй байх
асуудлыг тусгах
0.11.1 Халдваргүйжүүлэлтийн үйл ажиллагаа тасралтгүй явах
боломжоор бүрэн хангасан байх
15
0.12 Түгээлтийн бүх
үе шатанд үлдэгдэл
хлорын хэмжээг
стандартанд заасан
төвшинд байлгах
0.12.1 Боловсруулах станцын хэмжээнд хлорын үлдэгдлийн
хэмжээ хэд байхыг нэмж нарийн тогтоох замаар бусад хэсгүүдэд
байх хэмжээг тохируулах
25
0.12.2 Халдваргүйжүүлэх бодисыг нэмж өгөх төхөөрөмжийг
түгээлтийн бусад хэсгүүд дээр байрлуулах тухай авч үзэх
0.12.3 Дамжуулах хоолой ба усан санд үүсэх органик бодисын
агууламжийг тогтмол хянах, цэвэрлэх, засвар үйлчилгээ хийх
замаар багасгах, халдваргүйжүүлэх бодисын үйлчилгээг
тодорхой хэмжээнд барих
0.13 Усан санд
органик бодис байхгүй
байх шаардлагыг
хангах
0.13.1 Усан санд органик тунадас үүсэхийг багасгахад чиглэсэн
журам боловсруулах
12
0.13.2 Органик нэдлүүдийг зайлуулах технологийг судлаж
нэвтрүүлэх
0.13.3 Усанд органик нэгдлүүд байгаа эсэхийг шалгах хянах
байнгын мониторинг явуулах
0.13.4 Аль болох органик нэгдүүлдтэй нэгдэх боломж бага,
гэхдээ хлорын үлдэгдлийн хэмжээгц түгээлтийг.. системд
- 15. хангалттай байлгаж чадах халдваргүйжүүлэх бодисыг ашиглаж
байх тухай авч үзэх
0.14 Хүн амын ундын
усны аюулгүй байдалд
усны
халдваргүйжүүлэлт
муу байх нь ямар учир
холбогдолтой болохыг
ойлгуулсан бодлогыг
боловсруулах
й.14.1 Ус хангамжийн системд халдваргүйжүүлэлт нь
гүйцэтгэлийн эгзэгтэй цэг болох тухай бодлого боловсруулж
хэрэгжүүлэх
0.14.2 Ажилтнуудын дунд халдваргүйжүүлт ба түүний хяналтыг
хатуу явуулах шаардлагын талаарх мэдлэгийг дээшлүүлэх
0.15 Түгээлтийн бүх
системд дээж авалтын
хөтөлбөрийг
боловсруулсан байх
0.15.1 Халдваргүйжүүлэх бодисын үлдэгдлийгтогтоох дээж
авалтыг хөтөлбөрийг түгээлтийг бүх үе шатуудыг бүрэн
хамруулах байдлаар шинэчлэн тогтоох
15
Е.ТҮГЭЭЛТ
Е.1 Дамжуулах шугам
гэмтсэн үед авах арга
хэмжээний журам
боловсруулах
Е.1.1 Түгээлтийн шугамыг тогтмол шалгаж байх тухай журмыг
шинэчлэн боловсруулж хэрэгжүүлэх
10
Е.1.2 Засвар үйлчилгээг шаардпага гарсан даруйд хийж байх
тухай журам шинэчлэн боловсруулж хэрэгжүүлэх
Е.2 Бага даралтат
бүсүүдийг тоггоох
Е.2.1 дамжуулах шугамд үзлэг шинжилгээ хийж бага даралттай
хэсгүүдийг илрүүлж тогтоох
10
Е.2.2 Бага даралттай хэсгүүдийг засах щинэ технологийг
нэвтрүүлэх
Е.З Урсгал удаан
байдаг хэсгүүдийг
тогтоох
Е.3.1 Түгзэлтийн хоолойг тогтмол хугацаанд угаах тухай.журам
боловсруулах
20
Е.3.2 Органик нэгдлүүдээс цэвэрлэх боломжуудыг хайж судлах,
боловсруулалтын станцаас ус гарахаас өмнө үүнийг хийдэг байх
Е.4 Дамжуулах
системийн турш
даралтыг байнга
тогтмол байлгах
Е.4.1 Дамжуулах системд бүхэлд нь үнэлгээ хийж аль нэг хэсэгт
даралтын хэлбэлзэл байгаа эсэхийг тогтоож, халдвар
нэвтрэхээс сэргийлэх 10
Е.4.2 Даралтын хэмжээг тогтмол байлгах талаар технологийн
хөрөнгө оруулалт хийх асуудлыг авч үзэх
Е.5 Дамжуулах
шугамнуудад угаалга
хийж байх тухай
журам боловсруулах
Е.5.1 Дамжуулах хоолойг угаах журмыг боловсруулж
хэрэгжүүлэх
20
Е.5.2 Дамжуулах хоолойг угаах хуваарийг улирлын онцлогийг
харгалзан гаргах (үүнийг зуны улиралд ус хөлдөхөөргүй байх
үед хийж байх тухай анхаарах)
Е.5.3 Халдваргүйжүүлэх бодисын үлдэгдлийн хэмжээг их болгож
дамжуулах хоолойд амьд бие организм үржих нөхцлийг үгүй
болгох
Е.6 Дамжуулах
шугамд засвар
үйлчилгээ хийх журам
боловсруулах
Е.6.1 Дамжуулах шугам хоолойн засвар үйлчилгээг эрүүл ахуйн
нөхцөлд хийх талаарх ажилтнуудад зориулсан сургалтын
давтамжийг нэмэгдүүлэх, сургалтын чанарыг дээшлүүлэх,
холбогдох материалыг боловсруулах 10
Е.6.2 Засвар үйлчилгээний чанарыг тогтмол аудитад хамруулж
байх тухай журмыг боловсруулах, цаашид засвар үйлчилгээний
ажлыг дээшлүүлэх боломжоор хангах
Е.7 Дамжуулах
хоолойн хананд
биоорганизм болон
тунадас үүсэхийг
багасгах арга хэмжээг
авах
Е.7.1 Усны хурд ердийнхөөс өндөр байх нь ямар эрсдлийг
дагуулж болох тухай сургалтыг холбогдох ажиллагсдын дунд
явуулах (ялангуяа үндсэн шугамуудын засвар үйлчилгээний
дараа) 20
Е.7.2 Хэвийн болон засвар үйлчилгээ хийсний дараа усны
урсгал хэт ихсэхээс сэргийлэх арга хэмжээний журмыг
боловсруулж мөрдөх
Е.8 Захын
дамжуулалтын
системийн эрүүл
ахуйн шаардлагыг
хангах журам
боловсруулах
Е.8.1 Зах хязгаарын дамжуулалтын системийн арчилгааны
талаарх журмыг гаргаж мөрдүүлэх
15
Е.8.2 Журмын талаар холбогдох ажилтнуудад сургалтад
явуулах
I и ттч ЖУУЛБА® 1
I А1 у Й ? И - ® ^ р ^ д ө р I
'!А* Длс I Хуудас 7/9
- 16. Е.9 Ажилтнууд өвдөх
үед авах арга
хэмжээний бодлого
боловсруулах
Е.9.1 Ажилтнууд өвдөх үед баримлах бодлогын баримт бичиг
боловсруулах, үүнийг бүх ажилтнуудад танилцуулах, эрүүл
ахуйн шаардлагын үүднээс авч байгаа арга хэмжээний учир
холбогдлыг сайтар ойлгуулах
10
Р. УС ТҮГЭЭХ БАЙР
Р.1 Усны хэрэглээ
болон ус хадгалах
савны төвшингхянах
журамтай болох
Р.1.1 УТБ дахь усны хэрэглээ болон ус хадгалах савны усны
төвшинг тогтмол хянаж байх
5
Р.2 Хлоржуулалтын
түвшинг усыг
түгээхээс өмнө шалгах
Р.2.1 Усны машинд ус хийхээс өмнө хлорын үлдэгдлийн
хэмжээг шалгах хялбар журамыг боловсруулж хэрэгжүүлэх
Р.2.2 УТБ руу дамжуулах гэж байгаа бүх усыг зохих хэмжээнд
хлоржуулсан байх
Р.З Машинаар ус
түгээх явцад үүсэх
эрсдлийг багасгах
Р.3.1 Машины шлангийгхадгалах нөхцлийг сайжруулах, бохир
дамжихгүй байх арга хэмжээнүүдийг авах
25
Р.4 УТБ руу ус зөөж
байгаа машины
төхөөрөмжийг
бохирдолтоос
сэргийлэх
Р.4.1 Ус зөөврийн машины ус дамжуулах механизмыг
сайжруулж тоос шороогоор бохирдох нөхцлийг багасгах талаар
судлах
10
Р.5 Усны машины
шлангийг сайтар
бэхэлж гэмтэж
бохирдохоос
хамгаалах
Р.5.1 Усны машины шлангийг найдвартай бэхэлгээтэй болгох
арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх
10
Р.5.2 Шлангийн бэхэлгээг хийхэд шаардагдах хөрөнгө
оруулалтыг авч үзэх
Р.6 УТБ-ны ус
хадгалах савыг
тогтмол цэвэрлэх,
халдваргүйжүүлэх
угаах журмыг шинээр
боловсруулах
Р.6.1 УТБ -ны цэвэрлэгээ, арчилгааг тогтмол хийх талаар
журмыг боловсруулж бүх УТБ дээр хүртээмжтэй байлгах
асуудлыг зохицуулах
10
Р.6.2 Эмгэг төрөгч болон тунадасны учруулж болох эрсдэлийн
талаар бүх ажилтнуудад сургалт явуулах
Р.7 Гадны бохирдол ус
хадгалах саванд
орохоос сэргийлэх
журам боловсруулах
Р.7.1 УТБ -ны ус хадгалах саванд бохирдол орохоос
хамгаалагдсан байхыг зохицуулсан журмыг боловсруулж
хэрэгжүүлэх
10Р.7.2 УТБ-уудад дохиолол хамгаалалтын төхөөрөмж тавих
Р.7.3 Журмын хэрэгжилтэнд тоггмол аудит хийх
Р.8 Ажилтан өвдсөн
нөхцөлд авах арга
хэмжээний бодлогыг
боловсруулах
Р.8 Ажилтан өвчтэй байх үед авах арга хэмжээний талаар нийт
ажилтнуудад мэдээлэх
5
Р.9 УТБ-д ус буцах
урсгалыг байлгахгүй
байх талаар арга
хэмжээ авах
Р.9.1 Ус дүүргэж авах ажиллагааг иргэд өөрсдөө хийдэг байхыг
зогсоох, УТБ-ны ажилтнуудаар үүнийг хийлгүүлэх
15
Р.9.2 Бүх шланг хоолойд буцах урсгалаас хамгаалах
төхөөрөмжийг суурилуулах
Р.9.3 Дүүргэж байгаа шланг бохирдохтой холбоотой эрсдэлийг
бүх ажилтнууд мэддэг байлгах талаар сургалт явуулах
Р.9.4 Усны бүх саванд ус дүүргэхдээ эрүүл ахуйн дүрмийн дагуу
хийдэг байх журам боловсруулж хэрэгжүүлэх
Р.9.5 Эдгээр журмууд зүй ёсоор хэрэгжиж байгаа эсэхэд аудит
хийх
Р.10 Шинэ ажилтанд
зориулсан сургалтын
хөтөлбөрттэй байх
Р.10.1 Шинэ ажилтнуудад зориулан тогтмол сургалт явуулах 10
! Ш т х1Х У И 1Ь ‘№ ^ Э И V Х у у д а с в й
| АРХИ1&1^ Он^ ^ е ^ 0 д ө р |
- 17. Р.11 Бохирдолтоос
сэргийлэх журмуудад
аудит хийх
Р.11.1 Бохирдолтоос хамгаалах чиглэлээр гарсан журмуудад
үнэлгээ хийж, сургалт явуулах хөтөлбөрийг боловсруулах
Р.11.2 Ажилтнууд аль болох бохир орохгүй байхаар ажиллах
арга техникийн суралцсан байх
Р.11.3 Сургалтаар ажиллагсдыг эрсдэлийн талаар мэдлэг олгох,
бодит хор хөнөөлийн талаар мэдээлэл өгөх 25
Р.11.4 Иргэдэд ус авахын саваа хэрхэн цэвэрлэх талаар
сурталчилгаа хийх
Р.11.5 Ундны усыг хадгалах шаардлага хангасан саваар
иргэдийг хангах асуудлыг авч үзэх, битүүмжилж савласан усыг
түгээх боломжийг судлах
0. УСНЫ МАШИНААР ТҮГЭЭХ
С.1 Усны машины ус
зөөх савыг цэвэрлэх,
халдваргүйжүүлэх,
угаах зааврыг
боловсруулах
<3.1.1 Усны машины ус зөөх савыг цэвэрлэх, халдваргүйжүүлэх,
угаах зааврыг шинэчилэн боловсруулах 15
0.2 Усны машины ус
зөөх савыг ундны
усаар дүүргэх явцад
бохирдохоос
сэргийлэх арга
хэмжээг авах
С.2.1 Усны машины ус зөөх савны эрүүл ахуй, ариун цэврийн
байдалд үнэлгээ хийх
10
0.2.2 Бохирдлоос сэргийлэх арга хэмжээний талаар
ажилчнуудад сургалт зохион байгуулах
(3.3 Усны чанар,
аюулгүй байдлын
талаар жолооч нар
тодорхой мэдлэггэй
байх
(3.3.1 УТБ-д нийлүүлэх усны чанар хэрэглэж болно гэсэн
баталгаатай байх /усны шинжилгээний дүн/
20
(3.3.2 УТБ-д нийлүүлж байгаа усны халдваргүйжүүлэх бодисын
үлдэгдлийн хэмжээ зөвшөөрөгдөх төвшинд байх
С.4 Жолооч өвчтэй
байх үед ус түгээх
ажлыг бусад
ажилтнууд орлон
гүйцэтгэх бОЛОМ)1СГОЙ
байх
^ • ■1ч угэ^х*^"' -
(3.4.1 Жолооч өвчлөх үед авах арга хэмжээний бодлогыг
боловсруулсан байх 10
С.5 Ус машины шланг
хоолойг бохирдохоос
хамгаалж аюулгүй
хадгалах
0.5.1 Ус зөөврийн бүх машинд сайжруулалт хийж шланг хоолойг
аюулгүй хадгалах боломжийг бүрдүүлэх 25
" П
I ХУУЛ&АР ҮНЗН (1
он^сац^өдөр ||
Хуудас 9/9
- 18. ниислэлиин
ИРГЭДИЙН ТӨЛӨӨЛӨГЧДИЙН ХУРЛЫН
тогтөөл
№ оны01 сарын Дугаар ф з Улаанбаатар хот
г Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн п
байршлыг тогтоох тухай
Монгол Улсын Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай
хуулийн 18 дугаар зүйлийн 18.1.2-ын "е" заалт, Нийслэлийн эрх зүйн байдлын тухай
хуулийн 2 дугаар бүлгийн 8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1 дэх заалт, Хот байгуулалтын
тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1.1, 8.1.7, 24 дүгээр зүйлийн 24.2 дахь заалтыг тус тус
үндэслэн Нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаас ТОГТООХ нь:
Нэг. Хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөний зураг төсөл боловсруулж, хэсэгчилсэн
дэд бүтцэд холбон барилгажуулах гэр хорооллын байршлыг дор дурьдсанаар
тогтоосугай. Үүнд:
1.1. Баянзүрх дүүргийн 12 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр дэх хэсэгчилсэн ерөнхий
төлөвлөгөө 164 га,
1.2. Хан-Уул дүүргийн 8 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр дэх хэсэгчилсэн ерөнхий
төлөвлөгөө 26.5 га,
1.3. Налайх дүүргийн 7 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр дэх хэсэгчилсэн ерөнхий
төлөвлөгөө
Хоёр. Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч /Э.Бат-Үүл/-д
ДААЛГАХ нь:
2.1.Дээрхи байршлуудад боловсруулах хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөний зураг
төслийг 2014 оны 12 дугаар сард багтаан иргэдийн оролцоотойгоор боловсруулан
батлуулж ажлыг эхлүүлэх,
2.2.Хэрэгжүүлэх гэж буй төслийн талаар хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр
сурталчилан таниулах, иргэдийн санал хүсэлтийг судлан төлөвлөлтөнд тусгах,
Гурав.Уг тогтоолын |эрэгжилтэнд хяналт |авьж, шаардлагатай арга хэмжээ авч
ажиллахыг Нийслэлийн ирг||дййн Төлөө|^гчдийн %рлын Тэргүүлэгчдэд үүрэг болгосугай.
- 19. иийслэлийн
ИРГЭДИЙН ТӨЛӨӨЛӨГЧДИЙН ХУРЛЫН
тогтөол
ш оны ^ сарын с^Хедер Дугаар Улаанбаатар хот
Хөтөлбөр батлах тухай
Монгол улсын Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай
хуулийн 18 дугаар зүйлийн 18.1.2 “ж”, 25 дугаар зүйлийн 25.1, Аялал жуулчлалын тухай
хуулийн 18 дугаар зүйлийн 18.1.4, Төсвийн тухай хуулийн 64 дүгээр зүйлийн 64.1.2 дахь
заалт, Улсын Их Хурлын 2013 оны 23 дугаар тогтоолоор батлагдсан “Улаанбаатар хотыг
2020 он хүртэл хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөөний тодотгол, 2030 оны хөгжлийн чиг
хандлага”-ын 3.1.3, Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагчийн
2013-2016 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн 3.4.1, Нийслэлийн эдийн засаг, нийгмийн
2014 оны зорилтын 3.4.1.8-д заасныг тус тус үндэслэн Нийслэлийн иргэдийн
Төлөөлөгчдийн Хурлаас ТОГТООХ нь:
1."Найрсаг Улаанбаатар" хөтөлбөрийг хавсраптаар баталсугай.
2.Жил бүрийн нийслэлийн төсвийн таван хувийг “Найрсаг Улаанбаатар"
хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд зарцуулахаар төлөвлөн хэлэлцүүлж байхыг Нийслэлийн
Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч /Э.Бат-Үүл/-д даалгасугай.
З.Энэхүү хөтөлбөр батлагдсантай холбогдуулан Нийслэлийн иргэдийн
Төлөөлөгчдийн Хурлын Тэргуүлэгчдийн 2006 оны 49 дүгээр тогтоолоор батлагдсан
“Улаанбаатар хотын аялал жуулчлал-2015” хөтөлбөрийг хүчингүй болсонд тооцсугай.
4.Тогтоолын хэрэгжилтэнд хяналт тавьж, шаардлагатай арга хэмжээ авч ажиллахыг
Нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын Тэргуүлэгчдэд үүрэг болгосугай.
- 20. НАЙРСАГУЛААНБААТАР” XI
Нийслэлийн
2014 онь
Нэг. Хөтөлбөрийн зорилго, зорилт,
хэрэгжүүлэх хугацаа, зарчим
1.1. Хөтөлбөрийн зорилго
Улаанбаатар хотыг 2020 он хүртэл хөгжүүлэх өрөнхий төлөвлөгөөний тодотгол,
2030 оны хөгжлийн чиг хандлагад тусгагдсаны дагуу нийслэл хотыг Зүүн хойд Азийн
бизнес аялал жуулчлалын зангилаа, Монгол туургатны соёлын аялал жуулчлалын төв,
2020 онд 2 сая, 2030 онд 5 сая гадаадын жуулчин хүлээн авах хүчин чадал, аялал
жуулчлалын бүтээгдэхүүн, соёлын олон талт үйлчилгээ бүхий хот болгон хөгжүүлэхэд
энэхүү хөтөлбөрийн зорилго оршино.
1.2. Хөтөлбөрийн зорилтууд
Нийслэлд аялал жуулчлал хөгжүүлэх зорилгоор дараах зорилтуудыг тавьж
ажиллана.
а/ Аялал жуулчлалын эдийн засгийн үр ашгийг нэмэгдүүлэх, нийгэм, эдийн засаг,
байгаль орчинд үзүүлэх сөрөг нөлөөллийг бууруулах, бизнес эрхлэгчдийг дэмжих
бодлого, зохицуулалтыг оновчтой болгоно.
б/ Гадаад, дотоодын жуулчид Улаанбаатар хотод аюулгүй зорчих, шаардлагатай
мэдээлэл, туслалцааг шуурхай авах нөхцөлийг бүрдүүлнэ.
в/ Гадаад, дотоодын жуулчид, иргэдэд зориулсан амралт, аялал жуулчлалын төвүүдийг
байгуулж, алжаал тайлах тав тухын орчныг бий болгоно.
г/ Улаанбаатар хотыг аялал жуулчлалын зорих газар болгон гадаадад сурталчилна.
д/ Улаанбаатар хотын онцлог, давуу талыг тусгасан, жуулчдын хэрэгцээнд нийцсэн
аяллын бүтээгдэхүүн, шинэ үйлчилгээнүүд нэвтрүүлнэ.
е/ Жуулчдыг татах урлаг, спорт, олон нийтийн арга хэмжээг тогтмол зохион байгуулна.
ё/ Бүх төрлийн үйлчилгээнд найрсаг харилцаа, хандлагыг төлөвшүүлж хотын соёлыг
дэлгэрүүлнэ.
1.3. Хэрэгжүүлэх хугацаа
“Найрсаг Улаанбаатар” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх хугацааг дараах 3 үе шаттай
байхаар тодорхойлж байна. Үүнд:
I ҮЕ ШАТ /2014-2016 он/-нд хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх эрх зүйн орчныг бүрдүүлж
одоогийн аялал жуулчлалын суурь бүтэц, бүтээгдэхүүн үзмэр, үйлчилгээ, соёл, урлаг,
спортын салбарын тулгамдсан асуудлуудыг шийдвэрлэж, нийт ажлын 30-аас доошгүй
хувийг хэрэгжүүлнэ;
II ҮЕ ШАТ /2016-2018 он/-нд эхний үе шатны үйл ажиллагааны явц, байдалд
үнэлэлт дүгнэлт өгч, шаардлагатай нэмэлт өөрчлөлтийг оруулан бүтэц, зохион
байгуулалт, төлөвлөлтийн ажлыг бүрэн гүйцэтгэх замаар нийт ажлын 30-аас доошгуй
хувийг хэрэгжүүлж, үр дүнг сайжруулна.
III ҮЕ ШАТ /2018-2020 он/-нд эхний хоёр үе шатны үйл ажиллагааны явц, байдалд
үнэлэлт дүгнэлт өгч, хөрөнгө оруулалт, бүтээн байгуулалтыг идэвхжүүлэн нийт ажлын
40-өөс доошгүй хувийг гүйцэтгэнэ.
Ш И В }
- 21. Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх үе шат бүрд хөтөлбөрийн зорилго, ач холоогдол, хүрэх
үр дүн, иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага бүрийн оролцоог олон нийтэд ойлгомжгой
байдлаар тайлбарлан сурталчлах, сургалт зохион байгуулах, төр хувийн хэвшлийн
хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх нь тэргүүн зэргийн асуудал байна.
1.4. Баримтлах зарчим
Найрсаг Улаанбаатар хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхдээ дор дурдсан зарчмыг
баримтална. Үүнд:
- Хувийн хэвшлийн оролцоог бүх талаар хангах, төр хувийн хэвшлийн түншлэлд
тулгуурлах
- Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх чадамж, чадавх бүхий бүтцийг бий болгох
- Хөтөлбөр хэрэгжүүлэхэд шаардагдах хөрөнгө, санхүүжилтийг тэргүүлэх чиглэл, эрэлт
хэрэгцээнд суурилан хуваарилах
- Гадаад дотоод хүчин зүйлсийг харгалзан өөрчлөлт, сайжруулалтыг тухай бүрд нь хийж
байх.
Хоёр. Хөтөлбөрийг хэрэпкүүлэх үйл ажиллагаа
Хөтөлбөрийн зорилтыг хэрэгжүүлэхийн тулд дараах үйл ажиллагааг явуулна.
2.1. Нэгдүгээр зорилт буюу аялал жуулчлалын эдийн засгийн үр ашгийг нэмэгдүүлэх,
нийгэм, эдийн засаг, байгаль орчинд үзүүлэх сөрөг нөлөөллийг бууруулах, бизнес
эрхлэгчдийг дэмжих бодлого, зохицуулалтыг оновчтой болгох чиглэлээр хэрэгжүүлэх үйл
ажиллагаа:
Дээд шатны эрх бүхий байгууллагад тавьж шийдвэрлүүлэх асуудлууд
2.1.1. Цахим виз, бүлэг жуулчны виз, хилийн боомт дээр виз олгох зэрэг дэвшилтэт арга
замуудыг ашиглан гол зах зээлийн орны жуулчдад визийн хөнгөлөлт үзүүлэх санал
боловсруулж эрх бүхий байгууллагад тавьж шийдвэрлүүлэх;
2.1.2. Энтертайнмент бизнес, казино жуулчлалыг хөгжүүлэх зорилгоор автомат машин,
лото зэрэг бооцоот тоглоом бүхий цэнгээний газар ажиллуулах эрх зүйн орчныг
бүрдүүлэх санал боловсруулж шийдвэрлүүлэх;
2.1.3. Төрийн болон нутгийн захиргааны байгууллагаас зохион байгуулах олон улсын
уулзалт, хурал, зөвлөгөөн, арга хэмжээг аялал жуулчлалын бус улиралд зохион
байгуулж байх тухай зөвлөмж, шийдвэрийн төсөл боловсруулж шийдвэрлүүлэх;
2.1.4. Улаанбаатар хотын төрийн өмчийн музей, үзэсгэлэнгийн гол үзмэрүүдийг аялал
жуулчлалын улиралд гадаад, дотоодын үзэсгэлэнд явуулдаггүй байх зохицуулалтын
саналыг эрх бүхий байгууллагад тавьж шийдвэрлүүлэх;
2.1.5. Аялал жуулчлалын үйлчилгээний байгууллагад үндэсний үйлдвэрлэлийн
бүтээгдэхүүний хэрэглээг нэмэгдүүлэх зорилгоор урамшууллын болон зохицуулалтын
арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэх;
Нийслэлийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал, Засаг дарга эрх хэмжээнийхээ хүрээнд
шийдвэрлэх асуудлууд
2.1.6. Аялал жуулчлалын тэргүүлэх ач холбогдолтой төслүүд, маркетинг сурталчилгааны
ажлыг санхүүжүүлэх зорилготой "Нийслэлийн аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх сан"-г
байгуулж хөрөнгийн эх үүсвэрийг олон улсын жишгийн дагуу жуулчны үйлчилгээний
байгууллагуудын хураамжийн орлогоос бүрдүүлэх;
2.1.7. Хувийн хэвшлийн оролцоо бүхий нийслэлийн аялал жуулчлалын зөвлөлийг
байгуулж, салбар дундын зохицуулалтыг хэрэгжүүлэх;
- 22. 2.1.8. Баар, цэнгээний газруудад стандартын дагуу зэрэглэл тогтоох, зэрэглэлээс болон
үйлчилж буй согтууруулах ундааны хатуулгийн хэмжээнээс хамаарсан ялгавартай
үйлчилгээний цагийн хуваарь мөрдүүлэх санал боловсруулж хэрэгжүүлэх, согтууруулах
ундааны зохистой хэрэглээнд иргэдийг уриалсан нийгмийн аяныг зохион байгуулах;
2.1.9. Улаанбаатар хотын нутаг дэвсгэрт гадаад валютаар төлбөр тооцоо хийх,
бүтээгдэхүүн борлуулах явдлыг таслан зогсоох, түүнд тавих хяналтыг сайжруулах;
2.1.10. Улаанбаатар хотын аялал жуулчлалын томоохон төслүүдийг төр, хувийн
хэвшлийн хамтарсан хөрөнгө оруулалтаар барьж байгуулах чиглэлийг
баримталж, тодорхой болзол хангасан хувийн хэвшлийн аж ахуйн нэгжүүдэд төслөө
хэрэгжүүлэхэд нь урамшуулал олгох, мөнгөн дэмжлэг үзүүлэх журам боловсруулж
хэрэгжүүлэх;
2.1.11. Нийслэл бондын хөрөнгөөр хэрэгжүүлэх төсөл, Нийслэлийн жижиг, дунд
үйлдвэрлэлийг дэмжих сангаас олгох зээл тусламжид аялал жуулчлал, соёл урлаг,
спортын салбарын төсөл хөтөлбөрүүдийг түлхүү хамруулах;
2.1.12. Нийслэл хотын дэд бүтцийг сайжруулах төслийн техник, эдийн засгийн үндэслэл,
хэрэгцээг нийслэлийн хүн амын тооноос гадна жуулчдын тоо, аялал жуулчлалын
салбарын хэрэгцээтэй уялдуулан тооцож байх;
2.1.13. Өвлийн аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх ач холбогдолтой үзэсгэлэн яармагийн
цогцолбор, 1000-с дээш хүний багтаамж бүхий хурлын танхимтай дээд зэрэглэлийн
зочид буудал байгуулах төслүүдийг газар олголтын бодлогоор дэмжих;
2.1.14. Орчин үеийн жуулчдын сэтгэлгээнд гарч буй өөрчлөлт, байгаль орчинд хор
хөнөөлгүй бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг илүүд үзэх болсон хандлагад нийцүүлэн байгаль
орчинд ээлтэй аялал жуулчлалын бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг тодорхой шалгуурын дагуу
ногоон гэрчилгээжүүлэлтэд хамруулах, сурталчлах;
2.1.15. Нийслэлийн эдийн засаг, байгаль орчин, нийгэм соёлд үзүүлж буй аялал
жуулчлалын нөлөөллийн судалгааг хоёр жил тутамд явуулж, үр дүнг харгалзан сөрөг
нөлөөллийг бууруулах дэд хөтөлбөр хэрэгжүүлэх;
2.1.16. Орон нутгийн бренд бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх, байгаль орчинд ээлтэй техник
технологи нэвтрүүлэх явдлыг нийслэлийн жижиг, дунд үйлдвэрийг дэмжих сангаас
хөрөнгө зээлийн болон арга зүйн туслалцаа үзүүлэх замаар дэмжих;
2.1.17. Хотын аялал жуулчлалын болон соёлын биет үзмэрүүдийг шинжлэх ухаан, эдийн
засгийн ач холбогдлыг нь харгалзан үнэлж, зэрэглэл тогтоон засварлах, хамгаалах,
тохижуулах асуудлыг шийдвэрлэх;
2.1.18. Томоохон худалдааны төвүүд, жуулчдад зориулсан төрөл бүрийн үйлчилгээ, олон
үндэстний хоолны болон бар, цэнгээний газрууд төвлөрсөн үйлчилгээний газруудыг
нэмэлт цагийн хуваариар ажиллах нөхцөлийг бүрдүүлэх;
2.1.19. Нисэх буудал, төмөр замын буудал, авто буудлууд болон жуулчдад үйлчилгээ
үзүүлдэг өмчийн бүх хэлбэрийн байгууллагуудын орчны тохижилт, цэвэрлэгээ,
үйлчилгээнд нийслэл хотын нутгийн захиргааны байгууллагууд хуульд заасан эрх
хэмжээний хүрээнд шаардлага тавьж ажиллах;
2.1.20. Мэдээлэх тэмдгийн нэгдсэн стандартыг гарган үйлчилгээнд нэвтрүүлж аль ч орны
жуулчид хэлний бэрхшээлгүй аялах, үйлчилгээ авах нөхцөлийг бүрдүүлэх;
2.1.21. Бизнесийн, хурал зөвлөгөөний аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх зорилгоор зочид
буудлын үнэ, нислэгийн тийзэд улирлын хөнгөлөлт, урамшуулал үзүүлэх аргыг
нэвтрүүлэх;
2.1.22. Аялал жуулчлалын бааз, цогцолборуудыг цэвэр, бохир ус, цахилгаан, дулааны
асуудпаа байгаль орчинд ээлтэй техник технологи ашиглан шийдвэрлэсэн тохиолдолд
газрын төлбөрийн тухай хууль болон бусад хууль журмаар хөнгөлөлтийг эдлүүлэх;
2.2. Хоёрдугаар зорилт буюу гадаад, дотоодын жуулчид Улаанбаатар хотод аюулгүй
зорчих, шаардлагатай мэдээлэл, туслалцааг шуурхай авах нөхцлийг бүрдүүлэх
чиглэлээр хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа; ,г -— .... ...............
I НИТХ [хуулйар үнэн I
