1. Macroeconomic policy aims to regulate total demand and supply in an economy to achieve full employment and price stability. 2. When macroeconomic policy is implemented, it affects all types of economic agents and causes total output, employment, investment and prices to fluctuate in the short run. 3. In the long run, macroeconomic policy aims to achieve steady economic growth and price stability through managing aggregate demand and supply.

1. Макро эдийн засгийн тэнцвэр
I. Үнэн / Худал
Доорх асуудлуудын үнэн, худлыг нягтлан тунгааж, хариулт өг
1. Хэрэв бодит ҮНБ –ний хэмжээ тэнцвэрт түвшнээс бага байвал үйлдвэрлэгчид үйлдвэрлэлийн
нөөцөө багасгаж ,үйлдвэрлэлээ өргөжүүлнэ. Ү
2. Урт хугацааны тэнцвэр нь эдийн засгийн үйл ажиллагаа потенциал ДНБ - ий орчимд хэлбэлзэх
үеийн түр зуурын тэнцвэр байдаг Х
3. Ажилгүйдлын түвшин өндөр ашиглалтгүй үйлдвэрлэлийн нөөц хүчин чадал ихтэй эдийн засагт
нийт эрэлтийн хэмжээ нэмэгдэхэд үйлдвэрлэлтийн тэнцвэрт хэмжээ өсдөг боловч тэнцвэрт үнийн
түвшин өөрчлөгдөггүй байна. Ү
4. Нийт нийлүүлэлтийн өсөлт нь тэнцвэрт үйлдвэрлэлийн түвшин ба бүрэн ажил эрхлэлтийн үе дэх
үйлдвэрлэлийн түвшинг нэмэгдүүлнэ. Х
5. Нийт эрэлтийг ба нийлүүлэлтийн муруйнууд нь үнийн хүчин зүйлүүдийн нөлөөллийн дор
шилждэг. Х
6. Нийт нийлүүлэлтийн муруй хэвтээ хэрчим дээрх өөрчлөлтөд нийт эрэлтийн муруйн баруун тийш
хийх шилжилт нь бодит ҮНБ-ний өөрчлөлтөд нөлөө үзүүлэхгүй . Х
7. Нийт нийлүүлэлтийн муруйн босоо хэрчим дээрх нийт эрэлтийн муруйн зүүн тийш шилжилт нь
үнийн түвшинд нөлөө үзүүлнэ. Ү
8. Нийт нийлүүлэлтийн муруйн хэлбэрээс хамаарахгүйгээр эрэлтийн муруйн баруун тийш хийх
шилжилт нь ямагт инфляцийг бий болгоно. Х
9. Макро эдийн засгийн тэнцвэрт нийт эрэлт ба нийт нийлүүлэлтийн өөрчлөлт нөлөөлнө Ү
10. Тэнцвэрт эдийн засагт ямагт бүрэн ажил эрхлэлт байна. Х
11. Нийт нийлүүлэлтийн муруйн завсрын хэрчим дээрх нийт эрэлтийн өсөлт нь үнэ ба бодит ҮНБ-
ний хэмжээг өсгөнө. Ү
12. Хэт богино хугацааны тэнцвэр нь эдийн засаг уналттай байх үеийг харуулдаг. Ү
13. Эдийн засгийн тэнцвэр тогтох үед бодит ДНБ нь потенциал ДНБ-тэй тэнцдэг Х
14. Богино хугацааны тэнцвэрийн өөрчлөлт нь бодит нийт эрэлтийн өөрчлөлт болон хүчин зүйлсийн
үнэ өөрчлөгдөхөд нийт нийлүүлэлт өөрчлөгдсөнөөр бий болдог. Ү
15. Урт хугацааны тэнцвэр нь эдийн засагт ашигдагдах хүчин зүйлсийн хэмжээ нэмэгдсэнээр
өөрчлөгддөг. Ү
II.Тест
Зөв хариултын өмнөх үсгийг дугуйлна уу.
1. Макроэдийн засгийн ерөнхий тэнцвэрийн загвар нь:
а. Эдийн засгийн субъектуудын эдийн засгийн идэвхийн хэлбэлзлийн учир шалтгааныг
б. Бүтээгдэхүүний бүх зах зээлийн бүх хэсэгт тэнцвэр хангагдах нөхцөлийг
в. Бүх төрлийн зах зээл дээр тэнцвэр хангагдах нөхцөлийг
г. Эдийн засаг тогтвортойгоор тэнцвэртэй өсөх нөхцөлийг тус тус нээн харуулдаг
2.Хэрэв эдийн засагт макроэдийн засгийн ерөнхий тэнцвэр хангагдсан бол:
а. Бүх төрлийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ, үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлс, санхүүгийн активийн
хувьд эрэлт, нийлүүлэлт хоёр хоорондоо тэнцүү байна
б. Нэгэн зэрэг бүх зах зээл дээр нийт нийлүүлэлт, нийт зардалтай тэнцүү байна
в. Эдийн засгийн агент тус бүр өөртөө улам итгэлтэй болдог
3. Макроэдийн засгийн засгийн тэнцвэр хангагдсанаар:
а. Нийт эрэлт, нийт нийлүүлэлттэй тэнцнэ
б. Нийт эрэлт, нийт нийлүүлэлтээс их байна
в. Нийт нийлүүлэлт, нийт эрэлтээс их байна
г. Бүх хариулт зөв

2. д. Бүх хариулт буруу
4. Эдийн засаг Кейнсийн мужид байгаа үед нийт эрэлт өсвөл
а .Үнийн түвшин өсөх ба бодит үндэсний үйлдвэрлэлийн гарц өөрчлөгдөхгүй
б. Бодит үндэсний үйлдвэрлэлийн гарц өсөх ба үнийн түвшин өөрчлөгдөхгүй
в. Бодит гарц ба үнийн түвшин хоёул өснө
г.Үнийн түвшин өсөх ба бодит үндэсний үйлдвэрлэлийн гарц буурна
5. Хэрэв бодит ҮНБ-ний хэмжээ тэнцвэрт түвшнээс бага байвал үйлдвэрлэгчид:
а.Үйлдвэрлэлийн нөөцөө багасгаж , үйлдвэрлэлээ өргөжүүлнэ
б.Үйлдвэрлэлийн нөөцөө нэмэгдүүлж, үйлдвэрлэлээ өргөжүүлнэ
в.Үйлдвэрлэлийн нөөцөө багасгаж , үйлдвэрлэлээ бууруулна
г. Үйлдвэрлэлийн нөөцөө нэмэгдүүлж , үйлдвэрлэлээ бууруулна
6. Нийт эрэлтийн муруй баруун ба зүүн тийш шилжихэд үр дүн адил байна. Хэрэв:
а. Энэ шилжилт нь нийт нийлүүлэлтийн муруйн хэвтээ хэрчимд гарвал.
б. Энэ шилжилт нь нийт нийлүүлэлтийн муруйн босоо хэрчимд гарвал.
в. Энэ шилжилт нь нийт нийлүүлэлтийн муруйн завсрын хэрчимд гарвал.
г. Эдийн засаг уналтанд орвол.
д. Өмнөх бүх хариулт буруу
7. Хэрэв ҮНБ - ий тэнцвэрт хэмжээ өөрийн чадавхиас илүү байвал:
а. Үнийн төвшин нэмэгдэнэ.
б. Ажилгүйдлийн төвшин өснө.
в. Инфляци өснө.
г. Нийт нийлүүлэлт аяндаа өснө.
д. Нийт эрэлт аяндаа өснө.
8. Эдийн засгийн байдал нийт нийлүүлэлтийн Кейнсийн хэрчимд тохирч байвал нийт эрэлтийн
өсөлт нь:
а. Үнэ өсөхөд хүргэх боловч бодит ҮНБ-ий хэмжээний өөрчлөлтөнд нөлөө үзүүлэхгүй.
б. Бодит ҮНБ-ий хэмжээ нэмэгдэхэд хүргэх боловч үнийн төвшинд нөлөө үзүүлэхгүй.
в. Үнийн төвшин ба бодит ҮНБ-ий хэмжээ дээшлэхэд хүргэнэ.
г. Үнэ өсч бодит ҮНБ-ий хэмжээ буурахад хүргэнэ.
д. Үнэ буурч ҮНБ-ий хэмжээ өсөхөд хүргэнэ.
9. Хэрэв үйлдвэрлэгчдэд ногдох татварын хэмжээ нэмэгдвэл:
а. Нийт эрэлт буурч, нийт нийлүүлэлт өөрчлөгдөхгүй
б. Нийт нийлүүлэлт буурч, нийт эрэлт өөрчлөгдөхгүй
в. Нийт эрэлт ба нийт нийлүүлэлт буурна
г. Нийт эрэлт ба нийт нийлүүлэлт өснө
10. AS – ийн муруйн аль хэсэгт AD – ийн өсөлт нь тэнцвэрт ДНБ ба тэнвэрт үнийн түвшинг
өсгөхөд хүргэх вэ ?
а. AS – ийн муруйн Кейнсийн хэрчим дээр
б. AS – ийн муруйн завсрын хэрчим дээр
в. AS – ийн муруйн завсрын ба Кейнсийн хэрчим дээр
г. AS – ийн муруйн сонгодог чиглэлийн хэрчим дээр
11.Эдийн засгийн урт хугацаанд нийт эрэлт өөрчлөгдөөгүй байхад үйлдвэрлэлийн нөөц, хүчин чадал
нэмэгдсэн гэвэл тэнцвэрт үнэ ба үйлдвэрлэлийн хэмжээ:
а. Тэнцвэрт үнийн түвшин буурч, тэнцвэрт үйлдвэрлэлийн хэмжээ өснө.
б. Тэнцвэрт үнийн түвшин өсч, тэнцвэрт үйлдвэрлэл буурна
в. Тэнцвэрт үнэ ба үйлдвэрлэлийн хэмжээ хоёул өснө
г. Тэнцвэрт үнэ ба үйлдвэрлэлийн хэмжээ хоёул буурна
12. Эдийн засгийн богино хугацаанд нийт нийлүүлэлт тогтмол байхад үнийн бус хүчин зүйлийн
улмаас нийт эрэлт өсөхөд :
а. Тэнцвэрт үнийн түвшин өсч, тэнцвэрт үйлдвэрлэл өөрчлөгдөхгүй
б. Тэнцвэрт үйлдвэрлэлийн хэмжээ өсөх боловч, тэнцвэрт үнийн түвшин өөрчлөгдөхгүй.

3. в. Тэнцвэрт үнийн түвшин ба үйлдвэрлэлийн хэмжээ хоёул өснө
г. Тэнцвэрт үнийн түвшин ба үйлдвэрлэлийн хэмжээ хоёул буурна
13. Нөөц бүрэн ашиглалттай эдийн засагт буюу урт хугацаанд нийт эрэлтийн өсөлт нь:
а. Үнийн түвшинг өсгөх боловч, бодит ДНБ – ний хэмжээнд нөлөө үзүүлэхгүй
б. Бодит ДНБ – ний хэмжээг өсгөх боловч, үнийн түвшинд нөлөө үзүүлэхгүй
в. Бодит ДНБ – ний хэмжээ ба үнийн түвшинг хоёуланг өсгөнө.
г. Бодит ДНБ – ний хэмжээ ба үнийн түвшинг хоёуланг бууруулна.
14. Хэрэв эдийн засагт стагфляци байсан ба нийт нийлүүлэлт өсөж байсан бол
а. Бодит үндэсний үйлдвэрлэлийн гарц ба үнийн түвшин хоёулаа өснө
б. Бодит үндэсний үйлдвэрлэлийн гарц өсөх ба үнийн түвшний өсөлт багасна
в. Бодит үндэсний үйлдвэрлэлийн гарц буурах ба үнийн түвшин өснө
г. Бодит үндэсний үйлдвэрлэлийн гарц ба үнийн түвшин хоёулаа буурна
15. Бизнесийн татварын өсөлт нь дараах хандлагатай байдаг.
а. Нийт эрэлт буурах ба нийт нийлүүлэлт өөрчлөгдөхгүй
б. Нийт нийлүүлэлт буурах ба нийт эрэлт өөрчлөгдөхгүй
в. Нийт эрэлт буурах ба нийт нийлүүлэлт буурна
г. Нийт нийлүүлэлт буурах ба нийт эрэлт өснө
III. Бодлого
1. Хэрэглээ C = 20-5P; хөрөнгө оруулалт I = 25; улсын зардал G = 30; нийт иийлүүлэлтийн
функц Ү = 15 + Р бол:
а. Тэнцвэрт үнийн түвшин ба тэнцвэрт үйлдвэрлэлийн хэмжээг ол
b. Хэрэв улсын зардал G = 42 болж өссөн гэвэл тэнцвэрт үнийн түвшин ба үйлдвэрлэлийн
хэмжээ хэрхэн өөрчлөгдөхийг тодорхойл.
Бодолт
a. AD = C + I + G→AD =20-5P + 25 + 30 = 75 – 5P
AS = Y→ AS = 15 + Р
AD = AS →75 – 5P = 15 + P → 6P = 60 → P*
=10
Y*
= AD = AS → AD =75 – 5P = 75 – 5* 10 = 25
AS = 15 + Р= 15 + 10 = 25
Y*
= 25
b. AD = C + I + G → AD = 20 - 5P + 25 + 42 = 87 – 5P
AD = AS → 87 – 5P = 15 + P → 6P = 72 → P*
=12
Y*
= AD = AS → AD = 87 – 5P = 87 – 5* 12 = 27
AS = 15 + Р = 15 + 12 = 27
Y*
= 27
2. Нийт эрэлт, нийт нийлүүлэлтийн талаарх мэдээлэл хүснэгтэд өгөгджээ.
Нийт эрэлт
(Тэрбум $)
Үнийн түвшин
( Үнийн индекс)
Нийт
нийлүүлэлт (Тэрбум
$)
100 300 400
200 250 400
300 200 300
400 150 200
500 150 100

4. a. Өгөгдлүүдийг ашиглан координатын нэг хавтгай дээр нийт эрэлт болон нийт нийлүүлэлтийн
муруйг байгуулж тэнцвэрийн үнэ, тэнцвэрийн бүтээгдэхүүний хэмжээг тодорхойл. Тэнцвэрийн
бүтээгдэхүүний хэмжээ бүрэн ажил эрхлэлтийн үеийнхтэй тэнцүү байгаа эсэхийг тайлбарла.
b. Үнийн бүх түвшинд хэрэглэгчид 200 тэрбум $ -ын бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг нэмж худалдан авахад
бэлэн байна гэж бодъё. Нийт эрэлтийн ийм өөрчлөлтөд ямар хүчин зүйл нөлөөлж болох вэ? Энэ
тохиолдолд тэнцэрийн шинэ үнэ, тэнцвэрийн бүтээгдэхүүний шинэ хэмжээ тус тус хэд болох вэ?
Нийт нийлүүлэлтийн муруйн хэвтээ, босоо, завсарын хэрчмийн аль хэсэг дээр нь тэнцвэрийн ийм
өөрчлөлт гарах вэ?
Бодолт
а.
Үнийн
түвшин
(Үнийн
индекс)
100
200
300
2
-
ЙБ
100 200 300 400 500
Нийт эрэлт ба Нийт нийлүүлэлт ( Тэрбум $)
P*
= 200 , Y*
= 300 тэрбум$
Y*
- Тэнцвэрийн үеийн бүтээгдэхүүний хэмжээ - 300 тэрбум$
𝑌
̅ - Бүрэн ажил эрхлэлтийн үеийн бүтээгдэхүүний хэмжээ - 400 тэрбум$
𝑌
̅ > Y*
b.
Нийт эрэлт
(Тэрбум $)
Үнийн түвшин
( Үнийн индекс)
Нийт нийлүүлэлт
(Тэрбум $)
300 300 400
400 250 400
500 200 300
600 150 200
700 150 100
AD
AS
AS
AS
AS
AS

5. Үнийн
түвшин
(Үнийн
индекс)
100
200
300
2
-
100 200 300 400 500 600 700
Нийт эрэлт ба Нийт нийлүүлэлт ( Тэрбум $)
P*
= 250 , Y*
= 400 тэрбум$
Нийт нийлүүлэлтийн муруй завсарын хэрчмийн дээр тэнцвэрийн өөрчлөлт гарсан байна.
3. Бусад нөхцөл хэвээр байхад дараах хүчин зүйлс нь тэнцвэрийн гарц болон тэнцвэрийн үнийн
түвшинд хэрхэн нөлөөлөхийг зургаар харуул.
а) Нийт нийлүүлэлтийн муруйн босоо хэрчим дээр нийт эрэлт нэмэгдсэн
б) Нийт нийлүүлэлт нэмэгдсэн (Үнэ болон цалин уян хатан байх үед)
в) Нийт эрэлт болон нийт нийлүүлэлт нэгэн зэрэг нэмэгдсэн
г) Нийт нийлүүлэлтийн Кейнсийн хэрчим дээр нийт эрэлт буурсан
д) Нийт эрэлт нэмэгдэж, нийт нийлүүлэлт буурсан
е) Нийт нийлүүлэлтийн завсрын хэрчим дээр нийт эрэлт буурсан( Үнэ болон цалин
буурахдаа уян хатан бус)
а) Нийт нийлүүлэлтийн муруйн босоо хэрчим дээр нийт эрэлт нэмэгдсэн
P
P2
P1
Y
𝑌
̅
AD
AS
AD1
AS
AS
AS
AD1
AS
AD2
AS
AS
AS
AS 1
AS
E1
AS
E2
AS

6. б) Нийт эрэлт тогтмол , нийт нийлүүлэлт нэмэгдсэн
P
в) Нийт эрэлт болон нийт нийлүүлэлт нэгэн зэрэг нэмэгдсэн
P
AD
AS
AS 2
P1
AS
P2
AS
Y1
AS
Y2
AS
Y
AS
AD1
AS
AD2
AS
AS2
AS
AS1
AS
P3
AS
P1
AS
P2
AS
Y1
AS
Y2
AS
Y3
AS
Y
AS
E1
AS
E2
AS
E3
AS
E1
AS
E2
AS

7. г) Нийт нийлүүлэлтийн Кейнсийн хэрчим дээр нийт эрэлт буурсан
𝑃
̅
д) Нийт эрэлт нэмэгдэж, нийт нийлүүлэлт буурсан
AD1
AS
AD2
AS
AS
AS
Y2
AS
Y1
AS
Y
AS
P
AS
AD1
AS
AD2
AS
AS1
AS
AS2
AS
P1
AS
P2
AS
P3
AS
P
AS
Y1
AS
Y2
AS
Y3
AS
E3
E2
E1
E2
AS
E1
AS

8. е) Нийт нийлүүлэлтийн завсрын хэрчим дээр нийт эрэлт буурсан
4.Дараах график дээр нийт нийлүүлэлтийн муруй ба 6 нийт эрэлтийн муруй дүрслэгдсэн айна.
P
D6
D3 D4 D5
D1D2
Y
1. Нийт эрэлтийн муруйнууд D1-ээс D2 -руу, D3-аас D4 -руу, D5 -аас D6 –руу шилжихэд нийт
эрэлт өсөж байгааг харуулах уу эсвэл буурч байгааг харуулах уу?
а. D1-ээс D2 шилжилт бодит үндэсний үйлдвэрлэлийн гарц ба үнийн түвшинд хэрхэн
нөлөөлөх вэ?
б. D3-ээс D4 шилжилт бодит үндэсний үйлдвэрлэлийн гарц ба үнийн түвшинд хэрхэн
нөлөөлөх вэ?
в. D5-ээс D6 шилжилт бодит үндэсний үйлдвэрлэлийн гарц ба үнийн түвшинд хэрхэн
нөлөөлөх вэ?
2. Нийт эрэлтийн муруйнуудын зүүн гар тийш шилжиж буй шилжилт нь нийт эрэлтийг өсгөх
үү эсвэл бууруулах уу?
а. Хэрэв үнүүд буурахдаа уян хатан бол нийт эрэлтийн эдгээр өөрчлөлтүүд нь үнийн
түвшин ба бодит үндэсний үйлдвэрлэлийн гарцад ямар нөлөө үзүүлэх вэ?
б. Хэрэв үнүүд буурахдаа уян хатан биш бол нийт эрэлтийн эдгээр өөрчлөлтүүд нь
үнийн түвшин ба бодит үндэсний үйлдвэрлэлийн гарцад ямар нөлөө үзүүлэх вэ?
AD1
AS
AD2
AS
AS
AS
P2
AS
P1
AS
P
AS
Y1
AS
Y2
AS
E2
AS
E1
AS

9. Бодолт:
1. Нийт эрэлтийн муруйнууд D1-ээс D2 -руу, D3-аас D4 -руу, D5 -аас D6 –руу шилжихэд нийт
эрэлт өсөж байна
а. D1-ээс D2 → 𝑃
̿ , Y ↑
б. D3-ээс D4 → P↑ , Y ↑
в. D5-ээс D6 → P↑ , 𝑌
̿
2. Нийт эрэлтийн муруйнуудын зүүн гар тийш шилжиж буй шилжилт нь нийт эрэлтийг
бууруулж байна
а. D6-ээс D5 → P↓ , 𝑌
̿
D4-ээс D3 → P↓ , Y ↓
б. D 2 -ээс D1 → 𝑃
̿ , Y ↓
5.Дараах график дээр 2 ниийт нийлүүлэлтийн муруй, 3 нийт эрэлтийн муруй дүрслэгдсэн
байна.
P
S1 S2
D3
D2
D1
Y
1. Нийт нийлүулэлтийн муруй S1-ээс S2 -руу шилжвэл нийт нийлүүлэлт өсөж байгааг
дүрслэх үү эсвэл буурч байгааг дүрслэх үү?
а. Хэрэв үнийн түвшин уян хатан дээшилж доошилдог бол нийт нийлүүлэлтийн муруйн
дагуух 3 муж тус бүр дэх нийт нийлүүлэлтийн энэ өөрчлөлт нь үнийн түвшин ба
бодит үйддвэрлэлийн гарцад хэрхэн нөлөөлөх вэ?
б. Хэрэв үнийн түвшин доошлохдоо уян хатан биш бол нийт нийлүүлэлт дэх энэ
өөрчлөлт нь үнийн түвшин ба бодит үйлдвэрлэлийн гарцад хэрхэн нөлөөлөх вэ?
2. Нийт нийлүүлэлтийн муруй S2-ээс S1 -руу шилжвэл нийт нийлүүлэлт өсөж байгааг
дүрслэх үү эсвэл буурч байгааг дүрслэх үү? Мөн нийт нийлүүлэлтийн муруйн 3 хэсэг
тус бүрд үнийн түвшин ба бодит үйлдвэрлэлийн гарц хэрхэн өөрчлөглөх вэ?
Бодолт:
1. Нийт нийлүулэлтийн муруй S1-ээс S2 -руу шилжвэл нийт нийлүүлэлт өсөж байгааг дүрслэнэ.
а. P↓ , Y ↑
б. 𝑃
̿ , Y ↑
2. Нийт нийлүүлэлтийн муруй S2-ээс S1 -руу шилжвэл нийт нийлүүлэлт буурч байгааг дүрслэнэ
P↑ , Y ↓