Θεματική Ενότητα 4: Εμείς και οι "άλλοι" από τη Β' Γυμνασίου του 3ου Γυμνασίου Περιστερίου.Παρουσιάστηκε στη διακρατική συνάντηση που έγινε στην Αθήνα το Μάιο του 2018 στα πλαίσια του Erasmus+

1. Εμείς και οι
«άλλοι»

2. Εμείς και οι «άλλοι»
I. Βιώνοντας: Ποιος είναι για μας ο «άλλος»;
Brainstorming: «Ξένος»
Επικίνδυνος Αλλοδαπός Τουρίστας Άγνωστος
Πρόσφυγας Αδιάφορος Μετανάστης Αλλόθρησκος Προκατάληψη
Αλλαγή Στερεότυπο Γλώσσα Πολιτισμός Χώρα Ρατσισμός
Φόβος για το διαφορετικό Πολυπολιτισμική κοινωνία Αλληλεγγύη
Διαφορετικός Διαφορετικά έθιμα Άλλες παραδόσεις Ξενιτεμένος
Μοναχικός Μίζερη ζωή Άλλος Ξένιος Ζευς Περιέργεια Μακρινός

3. Χιονοστιβάδα
1. Γράψτε τρεις λέξεις που σας έρχονται στο μυαλό ακούγοντας τη
λέξη «ξένος»
2. Συγκρίνετε με το διπλανό σας τις λέξεις που γράψατε και εντοπίστε τις
κοινές και τις διαφορετικές λέξεις
3. Σε ομάδες των τεσσάρων, δημιουργήστε με κάποιες από τις λέξεις σας μια
πρόταση που να ορίζει την έννοια «ξένος»
1.Άγνωστος Πρόσφυγας Αδιάφορος
2. Όμοιες
Άγνωστος
Πρόσφυγας
Αδιάφορος
Διαφορετικές
Μετανάστης
Παράξενος
Διαφορετικός
Άσχετος
Ανώνυμος
3.α. Αυτός ο άγνωστος νεαρός είναι
πρόσφυγας και μου είναι αδιάφορος.
3.β.Υπάρχουν στερεότυπα για τους
ξένους γιατί δεν ξέρεις τι «τρέλα»
κουβαλάνε, όμως μπορεί να επιφέρουν
ριζική αλλαγή στη ζωή μας.

4. Στερεότυπα και προκαταλήψεις
Παιχνίδι ρόλων: «Με ποιον θα ήθελα να ταξιδέψω, να κάνω
συντροφιά, να συνεργαστώ;»
Ανίχνευση των βιωμάτων μας και αναγνώριση των στερεοτύπων και
προκαταλήψεων που διατηρούμε.

5. Σενάριο: «Με ποιον θα ήθελα να ταξιδέψω, να κάνω συντροφιά, να συνεργαστώ;»
• Μαρία: Μ
• Γιώργος: Γ
-Γ: Γεια σου Μαρία! Τι κάνεις;
-Μ: Γεια σου Γιώργο! Καλά, εσύ;
-Γ: Μια χαρά! Έχω να σε δω πολύ καιρό και φαντάζομαι θα έχεις νέα να μου πεις.
-Μ: Σκέφτομαι να κάνω ένα ταξίδι, αλλά δεν ξέρω με ποιον να πάω.
-Γ: Εγώ στη θέση σου θα επέλεγα ένα άτομο που γνωρίζω καλά, που συμπαθώ και θα αισθάνομαι
άνετα μαζί του.
-Μ: Συμφωνώ, όμως είναι πολύ δύσκολη η απόφαση για εμένα επειδή δε γνωρίζω μια τέτοια
προσωπικότητα.
-Γ: Σκέψου απλά κάποιον με τον οποίο περνάς ευχάριστα, με κάποιον που αν ταξιδέψεις μαζί του
θα σου προσφέρει μοναδικές εμπειρίες και γνώσεις.
-Μ: Εγώ σκέπτομαι να ταξιδέψω με τους γιατρούς χωρίς σύνορα. Θα είναι μια πολύ σημαντική
εμπειρία για εμένα. Θα γνωρίσω νέους ανθρώπους, θα συνεργαστώ μαζί τους, για να βοηθήσουμε
κάποιες ανθρώπινες ζωές να ζήσουν σε καλύτερες συνθήκες.
-Γ: Ναι, πιστεύω ότι είναι καταπληκτική η ιδέα σου. Σαν παιδιά και εμείς θα μπορούσαμε να
συμπαρασταθούμε σε παιδιά της ηλικίας μας, να ξεπεράσουν τα προβλήματά τους και να
κοιτάξουν μπροστά χτίζοντας μια νέα ζωή και αφήνοντας πίσω ό,τι τα στεναχώρησε.
-Μ: Φυσικά. Το καλύτερο ε΄΄είναι να πάμε μαζί, γιατί ενωμένοι θα καταφέρουμε περισσότερα. Θα
πείσουμε και άλλους ανθρώπους για το σημαντικό αυτό έργο των γιατρών και έτσι η βοήθεια που
θα εισπράξουν οι άνθρωποι που έχουν ανάγκη θα είναι ακόμη μεγαλύτερη.
-

6.  Artful Thinking: I see,
I think, I Wonder
Σε αυτήν την εικόνα βλέπω έξι ανθρώπους, που
απεικονίζονται χωρίς κεφάλια και όλοι έχουν
μπροστά τους βαλίτσες.
Σκέφτομαι πως αυτοί οι άνθρωποι είναι
μετανάστες και αυτή η εικόνα είναι από την
οπτική ενός ανθρώπου, που είναι από αυτή τη
χώρα και τους αντιμετωπίζει ρατσιστικά και
πιστεύει ότι δεν έχουν καμία αξία. Είναι
απρόσωποι.
Αναρωτιέμαι γιατί να συμβαίνει αυτό και πώς

7.  Artful Thinking:Listening Ten times Two
Μου ’πες φεύγω μετανάστης για την ξένη γη
Μου ’πες φεύγω μετανάστης
μια βραδιά Τετάρτης για την ξένη γη,
κι ήσουνα γυαλί σπασμένο
κι άστρο σκορπισμένο σε μικρή αυλή.
Σαν κερί που ανάβει τη ζωή μου καις
μ’ άφησες μονάχη στις ανηφοριές
κι έγινε μια νύχτα όλη η ζωή
τα ρεμπέτικά μας αναστεναγμοί.
Μού ’πες φεύγω μετανάστης
μια βραδιά Τετάρτης για την ξένη γη,
κι άφησες πικρό σημάδι
μια ζωή ρημάδι δίχως αλλαγή.
Μου ’πες φεύγω μετανάστης - Γράμματα στον
Μακρυγιάννη (1979), Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου,
Μουσική: Ηλίας Ανδριόπουλος

8.  Artful Thinking: I see, I think, I Wonder Βλέπω δυο γυναίκες που
κρατούν τα παιδιά τους
αγκαλιά .
Σκέφτομαι πόσο διαφορετικά
δείχνουν τη μητρική τους
αγάπη, στοργή και
τρυφερότητα στα μωρά τους.
Αναρωτιέμαι ποιος είναι ο
ζωγράφος και γιατί το
πρόσωπο της δεύτερης
γυναίκας είναι έτσι;
Δεν είναι σαν τη γυναίκα της
πρώτης εικόνας. Έχει πιο
σκληρά χαρακτηριστικά.

9.  Artful Thinking: Beginning, middle, end
• Είναι μακρύς ο δρόμος
• Η Μετανάστευση
 Ένας σκληρός πόλεμος,
ή οικονομική κρίση.
Μόλις έχουν κατέβει
από μία βάρκα
εξαντλημένοι, με ό,τι
ρούχα τους έχουν
απομείνει.
 Αναζήτηση νέου τόπου
διαμονής. Θα πάνε σε
μια άλλη χώρα για να
ξεκινήσουν μια
καινούρια ζωή.

11. Στερεότυπα και προκαταλήψεις
 5W1H 5Π1Γ
Διερευνώντας προκαταλήψεις και
στερεότυπα για τους ξένους

12. 5W1H 5Π1Γ
Ποιο γεγονός: Τα
στερεότυπα για τους
μετανάστες
Ποιοι: Οι μετανάστες και οι
παλαιότεροι κάτοικοι
Πού: Στη χώρα που έχουν
πάει μετανάστες
Πώς: με ρατσιστικά σχόλια,
στερεότυπα και κοροϊδία
Πότε: Όποτε πηγαίνουν
μετανάστες
Γιατί: Γιατί ακόμα δεν
έχουμε κατανοήσει τη
διαφορετικότητα
Ποιο γεγονός: Η
μετανάστευση
Ποιος/Ποιοι: Οι ξένοι
Πότε: Μετά από πόλεμο
ή οικονομικό μαρασμό.
Πού: Σε άλλες χώρες
Πώς: Με πόλεμο ή
οικονομική κατάρρευση
Γιατί: Για να βρουν ένα
καλύτερο τόπο διαμονής,
είτε πολιτικό, είτε
οικονομικό.
Ποιο γεγονός: Τα
στερεότυπα και οι
προκαταλήψεις
Ποιος: Οι άνθρωποι
Πότε: Πάντα
Πού: Παντού στον
κόσμο
Πώς: Με διάφορους
τρόπους
Γιατί: Οι άνθρωποι δε
δέχονται το
διαφορετικό.

13. Ομοιότητες και διαφορές των ανθρώπων
Artful Thinking: Perspective, Know,
care about
Παρακολουθήστε το Zero film
και απαντήστε στις ερωτήσεις:
a. Τι μπορεί να σκέφτεται και να νιώθει
ο zero;
b. Τι θα μπορούσε ίσως να γνωρίζει ή να πιστεύει;
c. Τι είναι αυτό για το οποίο νοιάζεται και τι φροντίζει;

14. a.
 O zero ίσως να
σκεφτόταν γιατί
αυτός ήταν
διαφορετικός από
τους υπόλοιπους.
 O zero νιώθει μόνος
του και σκέφτεται ότι
δεν ανήκει πουθενά.
 O zero νιώθει
κατώτερος καθώς
κανένας δεν τον κάνει
παρέα και όλοι τον
περιπαίζουν και
νιώθει μοναξιά και
λύπη.
b.
 O zero ίσως γνώριζε
ότι θα ζούσε δύσκολα
και σκληρά και
πίστευε πως ποτέ
κανείς δε θα τον
συμπαθούσε.
 Θα μπορούσε να
πιστεύει ότι κάποια
στιγμή θα βρει
κάποιον σαν αυτόν.
 Ο zero μάλλον γνώριζε
πως δε θα έπρεπε να
είναι διαφορετικός και
πως ηδιαφορετικότητα
είναι μειονέκτημα.
c.
 O zero νοιάζεται για την
κοπέλα που γνώρισε, η
οποία ήταν ίδια με αυτόν
και φροντίζει να μην πάθει
κάτι κακό.
 Ο zero νοιάζεται για το
κορίτσι zero που γνώρισε
και κατάλαβε πως η
διαφορετικότητα είναι κάτι
θετικό.
 Ο zero νοιάζεται για την
προστασία του όμοιού του
και φροντίζει να είναι
χαρούμενος και
ευτυχισμένος.

15. Ομοιότητες και διαφορές των ανθρώπων
Αλήθεια –των αδυνάτων αδύνατο–
ποτές δεν εκατάφερα να καταλάβω
αυτά τα όντα που δεν βλέπουνε
το τερατώδες κοινό γνώρισμα τ’ ανθρώπου
–το εφήμερο της παράλογης ζωής του–
κι ανακαλύπτουνε διαφορές
–γιομάτοι μίσος– διαφορές
σε χρώμα δέρματος, φυλή, θρησκεία.
Νίκος Εγγονόπουλος,
Στην κοιλάδα
με τους ροδώνες
 TPS: Think, Pair, Share
Με αφετηρία το ποίημα του
Νίκου Εγγονόπουλου και τις
εικόνες συντάξτε δύο στήλες
(με τις ομοιότητες και τις
διαφορές των ανθρώπων)
και σχολιάστε τα
αποτελέσματα.

16. Ομοιότητες
Διαφορές
Γεμάτοι μίσος
Ανακαλύπτουν διαφορές
Συναισθήματα
Δικαιώματα
Υποχρεώσεις
Υλικές ανάγκες
Ελπίδα για ‘ένα καλύτερο
μέλλον
Το εφήμερο της
παράλογης ζωής
Όλοι είναι άνθρωποι
Δικαίωμα στην ελευθερία
Εξωτερική εμφάνιση
Διαφορετικές σκέψεις
Συμπεριφορά
Φυλή
Θρησκεία
Χρώμα
Γλώσσα
Ντύσιμο
Καταγωγή
Φύλλο
Χώρα
Τρόπος ζωής
Ηλικία
Κατοικία Κουλτούρα
Παραδόσεις, Όνειρα

17.  Εργασία
a. Project με θέμα: «Εμείς και οι άλλοι»

18. b. Κατασκευή πόστερ για τα ανθρώπινα δικαιώματα

19. II. Νοηματοδοτώντας: O «άλλος» για τους Χριστιανούς
• «Ποιος είναι ο πλησίον μου;» Ο σπλαχνικός Σαμαρείτης(Λκ 10,25-37)
Μετασχηματισμός της
παραβολής του σπλαχνικού
Σαμαρείτη σε είδηση
εφημερίδας, αστυνομική
αναφορά ,επιστολή :
Κρυφές σκέψεις των
προσώπων, διαμόρφωση
συλλογικών προσώπων.
Όπως τις εργασίες που ακολουθούν, που είχατε
κάνει σε προηγούμενο μάθημα

22. • «Ξένος ήμουν και με περιμαζέψατε»
Πώς θα κριθεί ο κόσμος (Μτ 25,31-46)
Πείνασα και μου δώσατε
να φάω
Ήμουν ξένος και με
περιμαζέψατε
γυμνός και με ντύσατε άρρωστος και με
επισκεφθήκατε
φυλακισμένος κι ήρθατε να με
δείτε
 Συζητήστε με το διπλανό σας
και γράψτε δυο παραδείγματα
σαν αυτά που χρησιμοποιεί ο
Χριστός στην παραβολή, που
να δείχνουν τι κάνουμε ή τι δεν
κάνουμε σήμερα σε
ανθρώπους που έχουν ανάγκη.
Δίψασα και μου δώσατε
να πιω

23.  Τεχνική: «Κύκλος συνείδησης: Οι μαθητές χωρίζονται σε δύο ομάδες και
σχηματίζουν δύο ομόκεντρους κύκλους. Ο εσωτερικός κύκλος είναι ένα
πρόσωπο που βρίσκεται σε δίλημμα. Ο εξωτερικός εκφράζει τις «φωνές της
συνείδησης», τις οποίες και ακούν όσοι στέκονται στον εσωτερικό κύκλο.
(Οι μαθητές του εξωτερικού κύκλου μιλούν ο ένας μετά τον άλλον και στη
συνέχεια ταυτόχρονα. Στη συνέχεια, οι δύο ομάδες αλλάζουν θέση και η
διαδικασία επαναλαμβάνεται. Η τεχνική δημιουργεί δραματική ένταση,
οι συμμετέχοντες εμβαθύνουν στο πρόβλημα και βιώνουν τη δυσκολία
της απόφασης).

24. Κύκλος συνείδησης
«Σε μια μάχη του πολέμου (421-2) μεταξύ Βυζαντινών και Περσών οι Βυζαντινοί
συνέλαβαν 7000 αιχμαλώτους, οι οποίοι κινδύνευαν να πεθάνουν από ασιτία,
επειδή οι φρουροί με εντολή που είχαν περιορίζονταν μόνο στη φύλαξή τους,
αδιαφορώντας για τη χορήγηση τροφής. Ο Ακάκιος Αμίδης, ο επίσκοπος της
περιοχής μόλις το πληροφορήθηκε κάλεσε τους κληρικούς της περιοχής του και
τους είπε: «Ο Θεός ημών ούτε δίσκων ούτε ποτηρίων χρήζει.Ούτε γαρ εσθίει ούτε
πίνει, επεί μη προσδεής εστίν. Επεί τοίνυν πολλά κειμήλια χρυσά τε και αργυρά η
εκκλησία εκ της ευγνωμοσύνης των προσηκόντων αυτή κέκτηται, προσήκει εκ
τούτων ρύσασθαί τε των στρατιωτών τους αιχμαλώτους και διαθρέψαι αυτούς».
Πήρε λοιπόν την απόφαση και έλιωσε κειμήλια της εκκλησίας και με τα χρήματα
που εξοικονόμησε εξαγόρασε τους αιχμαλώτους από τους φρουρούς. Αφού τους
έθρεψε και τους έδωσε τα αναγκαία τους βοήθησε να επιστρέψουν στην πατρίδα
τους. Και η διήγηση συνεχίζει: « Αύτη η του θαυμαστού Ακακίου πράξις πλέον τον
Περσών βασιλέα κατέπληττεν, ότι αμφότερα Ρωμαίοι μεμελετήκασι, πολέμω τε
και ευεργεσία νικάν».
Το περιστατικό αφηγείται ο ιστορικός της Εκκλησίας Σωκράτης (PG 67, 781 B –
784 A)

25. • Το Ευαγγέλιο στη γλώσσα των άλλων: Ο Κύριλλος και ο
Μεθόδιος ως «φωτιστές των Σλάβων»

26. Σύγχρονες θρησκευτικές προσωπικότητες

27.  Ιστοεξερεύνηση: Θρησκεύματα
WebQuest: Religions
III. Αναλύοντας: Θρησκεύματα

28. Ινδουισμός
Μάνταλα και θρησκευτική
μουσική από την Ινδία
Project:Η γυναίκα στις
θρησκείες του κόσμου
Project Θρησκεύματα
Project: Θρησκευτικός
Τουρισμός στην Ελλάδα

29. IV.Εφαρμόζοντας: Η συνύπαρξη και ο διάλογος με τον
άλλον
Ανακαλύπτοντας τον κόσμο των άλλων, τις αξίες, τα πιστεύω τους
• Τι σημαίνει η συνάντηση με τον «άλλον» για έναν Χριστιανό
Ζημιωνόμαστε τα μέγιστα αν παραβλέψουμε την οικουμενικότητα της
Ορθοδοξίας, την πολυεθνικότητα της Εκκλησίας, τον αντικομφορμισμό του
Ευαγγελίου του Χριστού. Η θετική στάση απέναντι στη συνάντηση με τον
«άλλον», δεν σημαίνει ούτε απεμπόληση ούτε σχετικοποίηση της
ορθόδοξης πίστης, αλλά εντελώς το αντίθετο: εμμονή σ’ αυτή την πίστη και
διάθεση έμπρακτης βίωσής της. Η χριστιανικότητα του «απέναντι» δεν είναι
όρος για τη συνάντησή μου μαζί του· η συνάντησή μου όμως με τον
«απέναντι» είναι όρος για τη χριστιανικότητά μου.
Θανάσης Ν. Παπαθανασίου, Ο Θεός μου ο αλλοδαπός

30. Γνωρίζοντας τους άλλους, γνωρίζουμε καλύτερα τον εαυτό μας
• Γιατί λοιπόν με φωνάζεις «ξένο»;
Επειδή άλλη μάνα με γέννησε και σ’ άλλη γλώσσα άκουσες εσύ τα όμορφα
παιδικά σου παραμύθια, μη με φωνάζεις «ξένο». Το ψωμί σου δε διαφέρει απ’ το
δικό μου, το χέρι σου είναι όμοιο με το δικό μου, σαν τη φωτιά που καίει και η
δική μου φωτιά. Γιατί λοιπόν με φωνάζεις «ξένο»; Επειδή σ’ άλλους δρόμους
βρέθηκα και σ’ άλλο λαό γεννήθηκα και άλλες θάλασσες γνώρισα και απ’ αλλού
σάλπαρα; Αλλά το ίδιο άγχος κρύβουμε κι οι δυο, η ίδια εξάντληση στην πλάτη
μας βαραίνει, αυτή που συντρίβει τον κάθε θνητό μες απ’ του χρόνου τα σκοτάδια
από τότε που σύνορα δεν είχαν τεθεί κι ανάμεσα μας ακόμη δεν είχαν φθάσει
όσοι διχάζουν και σκοτώνουν το φτωχό, αυτοί που κλέβουν και μοιράζουν
ψέματα, αυτοί που εμπορεύονται κι εμάς και θάβουν αδίστακτα τα όνειρά μας,
όσοι εφεύραν αυτή τη λέξη τη σκληρή «ξένος».
Μη με φωνάζεις «ξένο», , Ντοκιμαντέρ στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού
Προγράμματος, Dialogue Between New Ci zen

31. Ασκήσεις
 Ζωντανό γλυπτό: «Η ποικιλία ως πλούτος».
 Τα κείμενά μου- οι θησαυροί μου: Συλλογή
κειμένων για το ζήτημα της ετερότητας.
Οι μαθητές σχηματίζουν με τα σώματά τους ένα
«γλυπτό», το οποίο αποτελεί μια εικονική
αναπαράσταση, μη ρεαλιστική, του εξεταζόμενου
θέματος. Η δράση γίνεται στο τέλος της εργασίας ,καθώς
δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να αναστοχαστούν
και να αποδώσουν με μια συγκεκριμένη μορφή ό,τι
αποκόμισαν από αυτήν.

32. Σας ευχαριστούμε που απαντάτε ανώνυμα αυτό το ερωτηματολόγιο
Πάρα Πολύ Αρκετά Όχι πολύ Καθόλου Δεν
γνωρίζω
1. Βρήκατε τις δραστηριότητες
ενδιαφέρουσες; * (αν η
απάντηση είναι θετική
παρακαλώ περιγράψτε τι σας
άρεσε περισσότερο στις σελίδες
που ακολουθούν)
 45 5  
2. Θα σας άρεσε να συνεχίζονταν
τέτοιου τύπου δραστηριότητες
στο μάθημα των θρησκευτικών;
8 40 2  
3. Βρήκατε ενδιαφέρουσα τη
μελέτη των διαφορετικών
θρησκειών από τη δική σας, τις
οποίες παρουσίασαν οι
συμμαθητές σας, και πριν δεν
γνωρίζατε γι’ αυτές;
11 27 12  
4. Έπειτα από τη συμμετοχή σας
στο εκπαιδευτικό μοντέλο LIFE
αλλάξατε γνώμη για την
πνευματικότητα των
θρησκειών? ** (Αν η απάντησή
σας είναι θετική, παρακαλώ
αιτιολογήστε στις παρακάτω
σελίδες)
 20 20 5 5

33. *1
Something I really enjoyed about those activities we have done
is the fact that we had the opportunity to cooperate with our
classmates and consequently learn how to work in teams.
Moreover we have learned for other religions and so opined
more knowledge. Finally I would like to add that it is an
indisputable fact that we have learned new things for our
world.
The best thing of the activities was that we learned how
to use the computer in different ways for making projects
about interesting topics and the most important thing was
that we managed to collaborate with our classmates.
What I enjoyed most about these activities was that we had
the opportunity to collaborate with some of our classmates,
use our imagination, create our own work and learn new things
about other religions
With these activities, we obtained the opportunity to
meet new civilizations. The cooperation with my
classmates was brilliant. A part from this , we learned
indispensable things for our lives.
The best part of the activities is the continuous interaction
between the students and the constant research for other
religions and country’s traditions.
What I enjoyed mostly about the activities that we did , was
that we got to work with other people and to learn things
about different religions.
**2.
After all the research we changed our minds about the other
religions. We understand that all religions have different
traditions and costumer customs.
I didn’t change my opinion about the other religions.