Öğretim teknolojileri

1. ÖĞRETİM TEKNOLOJİ
KONU:BİLGİYİ İŞLEME KURUMU
DR.AĞAH TUĞRUL KORUCU
ÖĞRENCİ: MERYEM EL-SÜKNE

2. Bilgiyi İşleme Kuramı:
Öğrenmenin nasıl gerçekleştiği sorusuna Ilk olarak
davranışçı psikologlar cevap vermeye
çalışmışlardır. Onlara göre öğrenme davranışta
meydana gelen değişimlerdir, yani öğrenmenin
gözle görülür sonuçlarına odaklanmışlardır. Ancak
öğrenmenin tüm hatlarına açıklamada yetersiz
kalmışlardır. Daha derinlemesine yapılan
çalışmalarda öğrenmenin bilIşsel yönüne
.odaklanmışlardır
Bilişsel öğrenme kuramları, Insanın dünyayı
anlamada kullandığı zihinsel süreçleri Inceleyen
kurallardır. Bilişsel açıdan öğrenme, bireyin zihinsel
yapılarındaki değişme olarak tanımlanmaktadır.

3. Bilgiyi Işleme kuramı, bilişsel öğrenme
kuramlarından olup öğrenmenin nasıl
gerçekleştiğini açıklamaya çalışmıştır. Bilgi Işleme
kuramında en önemli kavram bellektir. Aşağıdaki
şemada çevreden gelen uyarıcıların bilgiyi Işleme
kuramcılarına göre hangi aşamalardan geçtiğini
.göstermektedir
BELLEK:
Bellek kısaca bireyin öğrendiği bilgilerin zihinde
tutulduğu yerdir. Zihinde saklanan bilgiyi de
gerektiği zaman geri getirir. Belleğin üç önemli Işlevi
vardır. Bunlar: kodlama, depolama ve geri
çağırmadır. Kodlama, öğrenilen bilgiyi zihinde
tutmak Için kullanılan yoldur. Depolama, kodlanan
bilginin zihinde saklanmasıdır. Geri çağırma,
kodlanmış ve depolanmış bilginin gerektiği zaman
geri getirilmesidir. Bellek; duyusal bellek, kısa süreli
bellek ve uzun süreli bellek olmak üzere üç
.kategoride Incelenir
:Duyusal Bellek
Duyusal bellek bilginin Ilk işlendiği yerdir.
Çevreden gelen uyarıcılar ilk olarak duyusal kayıtta
tutulur. Kapasitesi sınırsızdır. Kapasitesi sınırsız
olmakla birlikte gelen bilgi anında işlenmezse, çok

4. .hızlı bir şekilde kaybolur
Duyusal kayda gelen uyarıcı dikkat ve algı
süreçlerinden geçerek kısa süreli belleğe geçiş
yapar. Bu noktada dikkat, dışarıdan gelen birçok
uyarıcıdan sadece birey Için önem taşıyan veya
onun ilgisini çekenleri alır. Algı Ise dikkat sonucu
alınan bilginin yorumlanması ya da
.anlamlandırılması işlevini görür
Kısa Süreli Bellek:
Duysal kayıttan dikkat ve algı süzgecinden
geçen bilgi kısa süreli bellekte Işlenir, geri kalan
bilgiler Ise yok olur. Kısa süreli belleğin bilgiyi tutma
süresi sınırlıdır yaklaşık olarak 20 ile 30 saniye
arasında bilgi burada kalır. Bilgiyi tutma süresi
sınırlı olması Ile birlikte kapasitesi de sınırlıdır. Buna
göre Insanların çoğu 5 Ile 9 arasında bilgi
.örüntüsünü bir arada tutabilir
Kısa süreli belleğin Iki işlevi vardır. Bunlar, kısa
süreliğine olsa da bilgileri saklamak ve zihinsel
işlemler yapmak. Zihinsel işlemlerden kasıt kısa
süreli bellekten çıkan bilginin tepki üreticilerine
gönderilerek, bireyin davranışta bulunmasını
sağlamaktır. Karşınızdaki Ile konuşmak,
matematiksel hesaplamalar yapmak, bir problemin
çözümünde bulunmak birer zihinsel Işlemdir.

5. Bundan dolayı kısa süreli belleğe işleyen bellek de
.denmektedir
Bilginin kısa süreli bellekte daha fazla kalması
Için sürekli tekrar ve gruplama yöntemi kullanılır.
Uzun Süreli Bellek:
Bilginin uzun süreli olarak depolandığı yer
burasıdır. Kapasitesi sınırsızdır. Bütün hayatımız
boyunca yaşadığımız anılar, olaylar, tatlar, kokular,
duygular, problem çözme becerileri vb.
.yaşantılarımızın hepsi burada yer almaktadır
Uzun süreli bellek; anısal, anlamsal ve Işlemsel
.olmak üzere üç türü olduğu kabul edilir
Anlamsal Bellek (Semantik Bellek):
Uzun süreli belleğin bu kısmı olguları,
genellemeleri, kuralları depolar. Kısaca
öğrendiğimiz kelimeler, kavramlar, gramer kuralları,
.bilimsel bilgiler, anlamsal bellekte yer almaktadır
Anısal Bellek (Episodik Bellek):

6. Uzun süreli belleğin bu kısmında, kişisel
yaşantılarımızın depolandığı bölümdür. Yaşantımız
boyunca yaşadığımız olaylar, tanıştığımız kişiler,
Izlediğimiz filmler, gittiğimiz yerlerin hepsi burada
.depolanır
:İşlemsel Bellek
Herhangi bir Işin nasıl yapılacağına dair bilgiler
burada depolanmaktadır. Hem motor becerileri hem
de bilişsel becerileri kapsar.
KSB’DEN USB’E BİLGİ TRANSFERİ:
Bilgiyi işleme kuramında kısa süreli bellekten
uzun süreli belleğe bilgi transferinde Izlenen iki
.önemli yol vardır. Bunlar: tekrar ve kodlamadır
Tekrar:
Bilginin zihinsel bir şekilde veya sesli olarak
tekrar edilmesiyle uzun süreli belleğe aktarılmasıdır.
Şiir ezberlediğimizde genelde tekrar yöntemini
kullanırız

7. Kodlama:
Kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe geçiş
yapan bilgi, burada uzun süre kalmasını sağlayacak
yöntem doğru bir kodlamayla uygun şemaya
yerleştirilmesidir. Kodlamanın amacı bilgiyi doğru
şemaya yerleştirerek anlamlı hale getirmektir.
Kodlamada iki yöntem vardır. Bunlar: otomatik
.kodlama ve çaba harcayarak kodlamadır
Otomatik kodlama:
Burada bilginin öğrenilmesi Için herhangi özel bir .
çabaya gerek yoktur. Örneğin gün içinde
arkadaşlarımızla yaptığımız etkinlikler, gittiğimiz
yerler ve daha birçok yapılan iş özel çaba
gerektirmeden uzun süreli belleğe kodlanır.
ÇABA HARCAYARAK KODLAMA:
Burada bir bilginin öğrenilmesi Için özel bir çaba
sarf edilme söz konusudur. Örneğin derste
öğrendiğimiz bilgiler, bir işi yapmak için gerekli
süreçler, matematiksel işlemler Ile özel çaba
.gerektiren durumlardır
BİLGİYİ UZUN SÜRELİ BELLEKTEN GERİ

8. GETİRME:
BILGIYI IŞLEME KRAMINDA BILGININ UZUN SÜRELI
BELLEĞE KODLANMASI KADAR GERI GETIRILMESI
ÖNEMLIDIR. ÖĞRENILEN BILGI, KODLAMA YÖNTEMI ILE
DOĞRU BIR ŞEMAYA YERLEŞTIRILMIŞSE VEYA
ILIŞKILENDIRILMIŞSE GERI GETIRILMESI DAHA KOLAY
OLACAKTIR. AYRICA ÖĞRENILEN BILGI, ÖĞRENILDIĞI
YERDEKI BENZER ORTAMLARDA DAHA KOLAY
.HATIRLANMAKTADIR
HATIRLAMA:
ÖNCEDEN KAZANILMIŞ BIR BILGI VEYA GEÇMIŞE AIT BIR
ANI, BELLI IPUÇLARI DOĞRULTUSUNDA UZUN SÜRELI
.BELLEKTEN GERI GETIRILMESIDIR
TANIMA:
Daha önceden öğrenilen bilgilerin, farklı bir
durumda karşımıza çıktığında tekrardan
tanınmasıdır. Örneğin KPSS de sorulan bir sorunun
şıklarına baktığımızda doğru cevabı o an bilmemiz
.gibi
BİLİŞSEL YAPIDA YÜRÜTÜCÜ SÜREÇLER:
Bilgiyi işleme kuramına göre bilişsel olarak

9. bilginin duyusal kayıttan kısa süreli belleğe, buradan
da uzun süreli belleğe geçişini sağlayan; kodlama,
hatırlama ve geri getirme süreçlerini kontrol eden
yapıya yürütücü süreçler denir. Kısaca bilginin
alınmasını, transfer edilmesini ve başka yerde
kullanılmasını kontrol eden yapıdır. Kendi içinde
yürütücü kontrol ve yürütücü biliş olmak üzere Ikiye
.ayrılır
Yürütücü kontrol:
Bireyin güdüsel süreçlerinin
kontrolü de dahil olmak üzere, bilginin dışarıdan
alınan performans olarak üretilinceye kadar tüm
bilgi Işleme süreçleri yürüten, yörüngeleri üretip
.uygulanan bir sistemdir
Yürütücü biliş:
Yürütücü biliş, genel olarak bireyin kendi biliş
sistemi, yapısı, çalışması hakkındaki bilgisidir.
Kısaca kendimiz ile Ilgili nasıl öğrendiğimizin
.farkında olmaktır