If...
If you cankeep your head when all about you
Are losing theirs and blaming it on you;
If you can trust yourself when all men doubt you,
But make allowance for their doubting too;
If you can wait and not be tired by waiting,
Or, being lied about, don't deal in lies,
Or, being hated, don't give way to hating,
And yet don't look too good, nor talk too wise;
If you can dream - and not make dreams your master;
If you can think - and not make thoughts your aim;
If you can meet with triumph and disaster
And treat those two imposters just the same;
If you can bear to hear the truth you've spoken
Twisted by knaves to make a trap for fools,
Or watch the things you gave your life to broken,
And stoop and build 'em up with wornout tools:
If you can make one heap of all your winnings
And risk it on one turn of pitch-and-toss,
And lose, and start again at your beginnings
And never breath a word about your loss;
If you can force your heart and nerve and sinew
To serve your turn long after they are gone,
And so hold on when there is nothing in you
Except the Will which says to them: «Hold on!»
If you can talk with crowds and keep your virtue,
Or walk with kings - nor lose the common touch;
If neither foes nor loving friends can hurt you;
If all men count with you, but none too much;
If you can fill the unforgiving minute
With sixty seconds' worth of distance run,
Yours is the Earth and everything that's in it,
And - which is more - you'll be a Man my son!
7.
Αν μπορείς στηνπλάση ετούτη να περιφρονείς τα πλούτη
κi αν οι έπαινοι των γύρω δεν σου παίρνουν το μυαλό,
αν μπορείς στην τρικυμία να κρατήσεις ψυχραιμία
κι αν μπορείς και στους εχθρούς σου να σκορπίζεις το καλό.
Αν μπορείς μεμιάς να παίξεις κάθε τι πού 'χεις κερδίσει
στην καταστροφή ν' αντέξεις και να δόσεις κάποια λύση…
Αν μπορείς να υποτάξεις σώμα πνεύμα και καρδιά,
αν μπορείς όταν σε βρίζουν να μη βγάζεις τσιμουδιά...
Αν μπορείς στην καταιγίδα να μην χάνεις την ελπίδα
κι αν μπορείς να συγχωρέσεις όταν σ' έχουν αδικήσει…
Αν μπορέσεις τo όνειρό σου να μη γίνει ο όλεθρός σου
κι αν μπορέσεις να αγαπήσεις όσους σ’ έχουνε μισήσει…
Αν μπορέσεις να είσαι ο ίδιος στη χαρά και στην οδύνη
αν η πίστη στην ψυχή σου μπρος σε τίποτε δεν σβήνει…
Αν μιλώντας με τα πλήθη τη συνείδηση δεν χάνεις.
Αν μπορέσεις να χωνέψεις πως μια μέρα θα πεθάνεις…
Αν ποτέ δεν σου μεθύσει του θριάμβου το κρασί,
αν στα ψέματα των άλλων δεν λες ψέματα κι εσύ,
αν μπορείς σε ηρεμία δίχως νεύρα ή δυσφορία
και τα ίδια σου τα λόγια να τα ακούς παραλλαγμένα.
Αν μπορείς κάθε λεπτό σου να 'ναι μια δημιουργία
και ποτέ σου να μην μένεις με τα χέρια σταυρωμένα.
Αν οι φίλοι κι οι εχθροί σου δεν μπορούν να σε πληγώσουν,
αν οι σχέσεις με μεγάλους τα μυαλά δεν σου σηκώσουν,
αν τους πάντες λογαριάζεις μα κανέναν χωριστά,
αν μπορέσεις να φυλάξεις και τα ξένα μυστικά.
Έ…. Παιδί μου τότε πια θα μπορέσεις να απολαύσεις
όπως πρέπει τη ζωή σου θα 'σαι ΑΝΘΡΩΠΟ σπουδαίος
κι όλη η γη θα 'ναι δική σου.
Αν μπορείς τηνπαλαβή να κάνεις,
όταν οι άλλοι σου κάνουνε το γνωστικό κι όλοι σε λένε φταίχτη,
αν δεν πιστεύεις τίποτα κι άλλοι δε σε πιστεύουν,
αν συγχωρείς όλα τα δικά σου και τίποτα των άλλων,
κι αν το κακό που πας να κάνεις δεν το αναβάλλεις,
κι αν σε όσα ψέματα σου λένε με περισσότερα απαντάς,
κι αν να μισείς ευφραίνεσαι κι όσους δε σε μισούνε
κι αν πάντα τον πολύξερο και τον καλό κάνεις…
Αν περπατάς με την κοιλιά κι όνειρα δεν κάνεις
κι αν να στοχάζεσαι μπορείς μονάχα το κέρδος,
το νικημένο αν παρατάς και πάντα διπλαρώνεις το νικητή,
μα και τους δυό ξετσίπωτα προδίνεις,
αν ο,τι γράφεις κι ο,τι λες, το ξαναλέν κ’ οι άλλοι γι’ αληθινό- να παγιδεύουν τον κουτό κοσμάκη,
αν λόγια κ’ έργα σου καπνόν ο δυνατός αέρας τα διαβολοσκορπά και συ ξαναμολάς καινούριον…
Αν όσα κέρδισες μπορείς να τα πληθαίνεις πάντα και την πατρίδα σου κορώνα γράμματα να παίζεις,
κι αν να πλειρώνεις την πεντάρα που χρωστάς αρνιέσαι και μόνο να πληρώνεσαι σωστό και δίκιο το ‘ χεις,
αν η καρδιά, τα νεύρα σου κι ο νους σου εν αμαρτίαις γεράσανε κι όμως εσύ τα στύβεις ν’ αποδίδουν,
αν στέκεις πάντα δίβουλος και πάντα σου σκυμμένος κι αν όταν φωνάζουν οι άλλοι «εμπρός»! εσύ φωνάζεις
«πίσω»!..
Αν στον όχλο να μιλάει αρνιέται η αρετή σου κι όταν ζυγώνεις δυνατούς, στα δυό λυγάς τη μέση
κι αν μήτε φίλους μήτε εχθρούς ποτέ σου λογαριάζεις και κάνεις πως τους αγαπάς, αλλά ποτέ κανέναν,
αν δεν αφήνεις ευκαιρία κάπου να κακοβάνεις και μόνο,
αν κάνεις το κακό, η ψυχή σου γαληνεύει,
δικιά σου θά ναι τούτη η Γη μ’ όλα τα κάλλη πού ‘χει και έξοχος θά σαι Κύριος
αλλά Άνθρωπος δε θά σαι.
10.
Στοιχεία που αφορούνστο συγγραφέα, λογοτεχνικό
περιβάλλον και λοιπά γραµµατολογικά στοιχεία:
1. Η παιδική ηλικία του συγγραφέα δεν ήταν ευχάριστη
κι έτσι ανέπτυξε ο ίδιος ένα αίσθημα αυτοσυντήρησης.
Ποια σημεία του ποιήματος αποτελούν, κατά τη γνώμη
σας, υπαινιγμούς δυσάρεστων βιωμάτων;
2. Ο Κίπλινγκ, εκτός από ποιητής, υπήρξε και
πεζογράφος. Πιστεύετε ότι το ύφος του «Αν µπορείς»
υποδηλώνει και αυτή του την ιδιότητα;
3. «Αρκετά από τα ποιήματα του Κίπλινγκ έχουν χάσει
σήμερα τη λάμψη τους» Γιατί, κατά τη γνώμη σας, δε
συνέβη κάτι παρόμοιο και με το εξεταζόμενο ποίημα;
4. Ποια αρνητικά χαρακτηριστικά της κοινωνίας στην
οποία έζησε ο Κίπλινγκ διαφαίνονται στο ποίημα;
11.
1. Από ποιονεκπορεύονται και σε ποιον
απευθύνονται οι προτροπές που διατυπώνονται στο ποίημα; Από ποιους στίχους
αντλείτε πληροφορίες για την απάντησή σας;
2. α) Ποια είναι η δομή του ποιήματος;
β) Τι εντυπώσεις σας προκαλεί;
3. Για ποιο λόγο, κατά τη γνώμη σας,
απουσιάζουν εντελώς από το ποίημα οι
αναφορές στο χώρο και στο χρόνο;
12.
1. Να σχολιάσετετο υποθετικό ύφος και τα
αποσιωπητικά στον τίτλο του ποιήματος.
2. Πώς αντιλαμβάνεστε το στίχο 7; Να τον
σχολιάσετε. Ποια ηθική - θρησκευτική θεωρία
σας θυμίζει η στάση που προτείνει ο ομιλητής;
3. Πώς πρέπει να αντιμετωπίσει κανείς την
επιθετικότητα, την αμφιβολία και τις δύσκολες
καταστάσεις σύμφωνα με το ποίημα;
4. Ποια στάση προτείνει ο ομιλητής ως την
καλύτερη για την αντιμετώπιση του ψέματος;
5. Ποια είναι και σε τι εξυπηρετεί η στάση
ισορροπίας που προτείνει ο ομιλητής στον 8ο
στίχο;
13.
Ο. Ελύτης, «Ομικρός ναυτίλος»
Είσαι νέος - το ξέρω - και δεν υπάρχει τίποτε.
Λαοί, έθνη, ελευθερίες, τίποτε.
Όμως είσαι. Και την ώρα που
Φεύγεις με το ’να πόδι σου έρχεσαι με τ’ άλλο (.......)
Παραλαμβάνεις απ’ τους ∆ίες τον κεραυνό
Και ο κόσμος σου υπακούει. Εμπρός λοιπόν
Από σένα η άνοιξη εξαρτάται. Σάχυνε την αστραπή
Πιάσε το ΠΡΕΠΕΙ από το ιώτα και γδάρε το ίσαμε το πι.
Να συγκρίνετε το παραπάνω απόσπασμα με το «Αν µπορείς»
ως προς το περιεχόμενο.
14.
Μ. Αναγνωστάκης, «If...»
Αν - λέω αν ...
Αν όλα δε συνέβαιναν τόσο νωρίς
Η αποβολή σου απ’ το Γυμνάσιο στην Ε΄ τάξη, Μετά Χαϊδάρι, Αιτράτης,Μακρονήσι, Ιτζεδίν, Αν στα 42 σου δεν ήσουν με
σπονδυλαρθρίτιδα Ύστερα από τα είκοσι χρόνια της φυλακής
Με δύο διαγραφές στην πλάτη σου, µια δήλωση Αποκηρύξεως όταν σ’
απομονώσαν στο Ψυχιατρείο Αν -σήμερα λογιστής σ’ ένα κατάστημα
εδωδίμων- Άχρηστος πια για όλους, στιµµένο λεμόνι,
Ξοφλημένη περίπτωση, με ιδέες από καιρό ξεπερασμένες,
Αν - λέω αν...
Με λίγη καλή θέληση ερχόταν όλα κάπως διαφορετικά
Ή από µια τυχαία σύμπτωση, όπως σε τόσους και τόσους υµµαθητές,
φίλους, συντρόφους - δε λέω αβρόχοις ποσί Αλλά αν ...
(Φτάνει. Μ’ αυτά δε γράφονται τα ποιήματα. Μην επιμένεις.
Άλλον αέρα θέλουν για ν’ αρέσουν, άλλη «µετουσίωση»
Σο παραρίξαμε στη θεματογραφία).
Να συγκρίνετε το ποίημα του Μ. Αναγνωστάκη με αυτό του
Κίπλινγκ ως προς τη δομή και το υποθετικό ύφος.