2. Ο Γιάννης Μακρυγιάννης (1794 - 1864) ήταν πολεμιστής, έμπορος, πολιτικός,
στρατηγός και ήρωας της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.
Γεννήθηκε τo 1794 στo συνοικισμό Αβορίτι του Κροκυλείου Δωρίδας και το οικογενειακό
του όνομα ήταν Τριανταφύλλου. Όταν φονεύθηκε ο πατέρας του, το 1804, τον προσέλαβε ο
γραμματέας του Αλή Πασά, Αθανάσιος Λιδωρίκης, κοντά στον οποίο μεγάλωσε στην Άρτα
και τα Γιάννενα. Το 1817 άρχισε να ασχολείται με το εμπόριο και μέσα σε τρία χρόνια
απέκτησε σημαντική περιουσία από αυτό. Το 1820 μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία και
στάλθηκε στην Πάτρα για να συμμετάσχει σε προετοιμασίες για την επανάσταση.
Κατά την διάρκεια της επανάστασης είχε σημαντική πολεμική δράση. Αγωνίστηκε με
θάρρος, σύνεση και προνοητικότητα σε Πελοπόννησο και Στερεά Ελλάδα.
Τραυματίστηκε πολλές φορές σε μάχες, με αποκορύφωμα τη μάχη της Αθήνας
(Ακρόπολη - Περιοχή Ηρωδείου), όπου σε ένα βράδυ τραυματίστηκε τρεις φορές κατά
την διάρκεια υπεράσπισης ενός συμπολεμιστή του. Συνήθιζε με τα τεχνάσματα και τις
στρατηγικές του ανταρτοπολέμου να εξαπατά τον αντίπαλο. Αν και ήταν ένας απλός
άνθρωπος με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, επέδειξε πατριωτισμό και συνέβαλε με το δικό
του μοναδικό και ιδιοφυή τρόπο, στην ομόνοια μεταξύ των Ελλήνων(Πολιτικών και
Στρατιωτικών), ειδικά σε περιόδους όπου ο ένοπλος διχασμός υπονόμευε την τύχη της
επανάστασης. Αυτός ήταν ο λόγος που κέρδισε κατά τη διάρκεια της επανάστασης το
σεβασμό και την εμπιστοσύνη των μεγάλων στρατιωτικών και πολιτικών ηγετών. Είχε
όμως πάντα το θάρρος της γνώμης του και πολλές φορές γινόταν επικριτικός και αυστηρός
προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, όταν θεωρούσε ότι κάποιος ήταν ιδιοτελής και
αδιαφορούσε για το σκοπό του αγώνα.
3. Ένα από τα μέγιστα πατριωτικά του προτερήματα, ήταν επίσης ότι
όσες φορές του προτάθηκε από τις προσωρινές κυβερνήσεις (κατά
τη διάρκεια της Επανάστασης) η παραχώρηση περιουσίας, μεγάλης
ή μικρής, αυτός τις απαρνήθηκε στο όνομα της ελευθερίας της
πατρίδας και της ανιδιοτέλειας. Ιδιαίτερη σχέση εμπιστοσύνης και
αναγνώρισης είχε χτίσει με τους περισσότερους Αθηναίους και
Υδραίους, λόγω αυτής του της ανιδιοτέλειας.
Μετά το τέλος της επανάστασης άρχισε να γράφει τα
Απομνημονεύματάτου. Αποτελούν δε σημαντικότατη, μοναδική και
πολυτιμότατη ιστορική πηγή. Ήρθε σε αντίθεση με τους οπαδούς
του Καποδίστρια, και αργότερα με τον Όθωνα. Πρωτοστάτησε
στην Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου. Το 1852 καταδικάστηκε
σε θάνατο με την κατηγορία ότι σχεδίαζε την δολοφονία του
Όθωνα, αλλά το 1854 αφέθηκε ελεύθερος. Το 1864 ονομάστηκε
αντιστράτηγος, και πέθανε λίγο μετά.
4.
5. Απόσπασμα από τα απομνημονεύματα του:
«Εκεί οπού φκιαχνα τις θέσες εις τους Μύλους (Κοντά στο Ναύπλιο) ήρθε ο
Ντερνυς (Γάλλος Στρατιωτικός) να με ιδή. Μου λέγει. 'Τι κάνεις αυτού;
Αυτές οι θέσεις είναι αδύνατες. Τι πόλεμον θα κάνετε με τον Μπραϊμη
αυτού;' - Του λέγω, είναι αδύνατες οι θέσεις κι' εμείς, όμως είναι δυνατός ο
θεός όπου μας προστατεύει. Και θα δείξωμεν την τύχη μας σ' αυτές τις
θέσεις τις αδύνατες. Κι αν είμαστε ολίγοι εις το πλήθος του Μπραϊμη,
παρηγοριόμαστε μ' ένα τρόπον, ότι η τύχη μας έχει τους Έλληνες πάντοτε
ολίγους. Ότι αρχή και τέλος, παλαιόθεν και ως τώρα, όλα τα θεριά πολεμούν
να μας φάνε και δεν μπορούνε. Τρώνε από μας και μένει και μαγιά. Και οι
ολίγοι αποφασίζουν να πεθάνουν. Κι όταν κάνουν αυτήνη την απόφασιν, λίγες
φορές χάνουν και πολλές κερδαίνουν»
Στρατηγός Μακρυγιάννης
6. • Ο στρατηγός Μακρυγιάννης , θέλοντας να αποστομώσει τους
«χαμερπείς» που διαστρέβλωναν την ιστορική αλήθεια ,
«εστοχάσθη να μιλήσει με τη γλώσσα της ζωγραφικής στους
αγράμματους συμπολεμιστές του». Κάλεσε λοιπόν στο σπίτι του
τον Σπαρτιάτη αγωνιστή Παναγιώτη Ζωγράφο , ο οποίος από το
1836 ως το 1839 ζωγράφισε 26 παραστάσεις. Οι 21 απεικονίζουν
πολεμικά γεγονότα του Αγώνα , οι 4 έχουν συμβολικό χαρακτήρα ,
ενώ μια είναι προσωπογραφία του Μακρυγιάννη. Οι ζωγραφιές
είναι άτεχνες . Ακολουθούν όμως τη βυζαντινή εικαστική
παράδοση. Η ζωηρή παραστατικότητα , οι μορφές των αγωνιστών ,
τα χρώματα αποδίδουν εικαστικά το λιτό ,πυκνό ύφος του
Μακρυγιάννη.
