Δομή παραγράφου, παράδειγμα με διαφοροποίηση ύφους,συνδετικές λέξεις/φράσεις, λεξιλόγιο σχετικό με το σχολικό περιβάλλον -σχολική ζωή.

1. Η ΠΑΡΑΓΡΑΦΟ΢
θεματική πρόταση /περίοδος (η πρόταση που εκφράζει την
κύρια ιδέα της παραγράφου-συνήθως η ΠΡΩΣΗ ΠΡΟΣΑ΢Η)
Παράγραφος
κυρίως θέμα (λεπτομέρειες ή σχόλια)
πρόταση κατακλείδα
π.χ. εάν η θεματική μας πρόταση είναι: «Το σχολείο μας δε μου αρέσει καθόλου», τότε η
ανάπτυξη της παραγράφου θα μπορούσε να γίνει ως εξής:
α΄ περίπτωση: ύφος οικείο, φιλικό, αυθορμητισμός στη χρήση της γλώσσας.
Σο σχολείο μας δε μου αρέσει καθόλου. Είναι ένα κτίριο γκρίζο και άχαρο, ούτε πολύ παλιό
ούτε καινούριο. Ούτε ιδιαίτερα περιποιημένο βέβαια! Οι τοίχοι στις αίθουσες φωνάζουν «θέλω
βάψιμο», αλλά δυστυχώς, κανείς δεν τις ακούει! Θρανία βρόμικα, πολλά απ’ αυτά σπασμένα. Πάλι
καλά που οι τάξεις μας είναι μεγάλες και φωτεινές, αλλιώς θα μοιάζανε με σκοτεινά μπουντρούμια.
Προαύλιο έχουμε μεγάλο, δε λέω, αλλά όλο τσιμέντο. Δέντρο ούτε για δείγμα! Υπάρχει και μια
μπασκέτα, αλλά ποιος να πρωτοπρολάβει να παίξει; ΢κέτη απογοήτευση όπως καταλαβαίνετε.
β΄περίπτωση: ύφος επίσημο, σύνθετο/επεξεργασμένο λεξιλόγιο.
Σο σχολείο μας παρουσιάζει σημαντικές ελλείψεις στην υλικοτεχνική υποδομή. Το κτίριο
στο οποίο στεγάζεται, αν και όχι ιδιαίτερα παλιό, χρειάζεται συντήρηση. Οι τοίχοι, εσωτερικοί και
εξωτερικοί, θέλουν βάψιμο και τα κάγκελα στην περίφραξη της αυλής είναι επικίνδυνα και έχουν
ανάγκη επισκευής. Οι αίθουσες είναι, ευτυχώς, ευρύχωρες και φωτεινές, ωστόσο τα θρανία είναι
βρόμικα, γραμμένα και πολλά απ’ αυτά ανεπανόρθωτα κατεστραμμένα. Το προαύλιο, τέλος,
τσιμεντένιο, χωρίς ίχνος πρασίνου και με ανεπαρκείς αθλητικές εγκαταστάσεις δε μπορεί να καλύψει
τις ανάγκες για εκτόνωση και ασφαλή κίνηση των μαθητών στα διαλείμματα. Ένα σχολείο όμως
φτωχό σε ερεθίσματα δεν προσφέρει, όπως είναι αναμενόμενο, κίνητρα στους μαθητές του για
δημιουργία και ανάπτυξη.
Η σύνδεση των προτάσεων στο εσωτερικό των παραγράφων/των παραγράφων μεταξύ τους
Χρησιμοποιούμε κατάλληλες συνδετικές λέξεις/φράσεις που δηλώνουν:
 αντίθεση: εξάλλου, εντούτοις, όμως, ενώ, αν και, ωστόσο, αντίθετα, παρ’ όλα αυτά, απεναντίας,
μολαταύτα, άλλωστε, ακόμα και αν, μολονότι, σε αντίθεση μ΄ αυτό, δε συμβαίνει όμως το ίδιο…
 συμπέρασμα: επομένως, συνεπώς, συμπερασματικά, άρα, κατά συνέπεια, όπως προκύπτει,
ανακεφαλαιώνοντας γι΄ αυτό το λόγο, αυτό οφείλεται σε, αυτό έχει ως αποτέλεσμα, για τους
παραπάνω λόγους ....
 επεξήγηση: με άλλα λόγια, ειδικότερα, αυτό σημαίνει ότι, δηλαδή, συγκεκριμένα, σαφέστερα, μια
διευκρίνιση στο σημείο αυτό είναι απαραίτητη, για να γίνει πιο σαφές, ακριβέστερα...
 παράδειγμα: π.χ, λ.χ, για παράδειγμα, όπως…
 προσθήκη: επιπλέον, επίσης, ακόμα, επιπροσθέτως, παράλληλα, εξάλλου, εκτός απ΄ αυτό,
συμπληρωματικά, κοντά σ΄ αυτό, ας σημειωθεί ακόμη ότι, δεν πρέπει να λησμονούμε ακόμη ότι,
θα αποτελούσε παράλειψη αν...
 χρόνο: ταυτόχρονα, συγχρόνως, προηγουμένως, ύστερα, έπειτα, στη συνέχεια, αμέσως, τέλος,
κατόπιν, εν τω μεταξύ, αργότερα, τώρα, πριν, ενώ, καθώς, αφότου ...
 αιτία: επειδή, εφόσον, γιατί, γι’ αυτό, μια και, λόγω του ότι, εξαιτίας….
 έμφαση ή βεβαιότητα: πράγματι, ιδιαίτερα, ξεχωριστά, αξίζει να τονιστεί, ιδιαίτερα σημαντικό
θεωρείται, εκείνο που προέχει, είναι αξιοπρόσεκτο ότι, προπάντων, ειδικά, περισσότερο, το
κυριότερο όμως είναι, αναντίρρητα, είναι σαφές, είναι γεγονός, οπωσδήποτε, βέβαια, φυσικά ....
 γενίκευση: γενικά, κατά κύριο λόγο, συνήθως, τις περισσότερες φορές……
 σύγκριση / διάζευξη: ή…ή, είτε…είτε, ούτε…ούτε, μήτε…μήτε….
 ταξινόμηση / διαίρεση: αφενός…αφετέρου, από τη μια…από την άλλη……

2. Ενότητα 2, λεξιλόγιο σχετικό με το σχολικό περιβάλλον – σχολική ζωή
Ουσιαστικά Επίθετα / μετοχές Ρήματα /ρηματικές Ονοματικές φράσεις
φράσεις
αίθουσα<αἴθω=καίω ευάερος, ευήλιος  σπουδάζω,  μαθητοκεντρικό≠
, λάμπω «αίθουσα φωτεινός≠σκοτεινός μορφώνομαι, δασκαλοκεντρικό
στοά» εξωτερικός παλιός≠σύγχρονος φοιτώ, αποφοιτώ, μαθησιακό
χώρος, είσοδος (μαθητής):  προάγομαι, περιβάλλον
αυλής όπου άναβαν επιμελής≠αμελής, προβιβάζομαι ≠  σχολική κοινότητα
φωτιά συνεπής≠ασυνεπής απορρίπτομαι,  αναμεταδότης
εργατικός, μένω στάσιμος γνώσεων,
αμφιθέατρο, προσεκτικός,  συμμετέχω  εποπτικά μέσα
κυλικείο, υπάκουος,  αυτενεργώ διδασκαλίας
αυθεντία=ο ειδικός χαρισματικός,  κινητοποιώ/ούμαι  υλικοτεχνική υποδομή
σ’ένα θέμα ευφάνταστος  δραστηριοποιώ  καινοτόμες δράσεις
γνώσεις, δεξιότητες, προκλητικός  επιβραβεύω  ψηφιακά εκπαιδευτικά
εφόδια (καθηγητής):  αφομοιώνω το μέσα
αυτενέργεια, αυστηρός≠επιεικής μάθημα  διαδραστικός πίνακας
επίδοση, διάλογος, τυπικός, μεθοδικός,  αναλαμβάνω  συνεργατική μάθηση
κατανόηση, σχολαστικός, πρωτοβουλίες  υπερφορτωμένο
ερεθίσματα, καταρτισμένος,  ασκώ κριτική πρόγραμμα
κίνητρα, ενθουσιώδης,  αναθέτω  εξαντλητικό ωράριο
δραστηριότητα, δυναμικός, φιλικός, εργασίες  πενιχρά οικονομικά
αξιολόγηση διαλλακτικός,  παρακινώ μέσα
ειλικρινής,  καταβάλλω
αντικειμενικός προσπάθειες
Με ποια σημασία χρησιμοποιούμε τις παρακάτω παροιμίες ή φράσεις;
«Βρήκε το δάσκαλό του»………………………………………………………………………………………...
«Απ΄ τ΄ αυτί και στο δάσκαλο» ………………………………………………………………………………..
«Δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις.»…………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………
«M΄ όποιον δάσκαλο καθίσεις, τέτοια γράμματα θα μάθεις»……………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
«δασκαλάκος», «δασκαλίτσα»…………………………………………………………………………………
Ήταν καλά δασκαλεμένος να παραστήσει τον αθώο……………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………..