2. DEELNEMEN AAN DE POLL
§ Free wifi Gasten@hal5
§ Ga naar vevox.app
§ Geef 172-478-874 als ID in
§ Je vindt de inloggevens ook op de flyer
21/09/2020 www.socius.be 2
3. POLL
IK BEN HIER …
§ VANUIT (MIJN LINK MET) EEN LOKAAL BESTUUR
§ ALS SOCIAAL-CULTUREEL WERKER
§ ALS BETROKKENE BIJ EEN BURGERINITIATIEF
§ UIT INTERESSE OF UIT EEN ANDERE SECTOR
21/09/2020 www.socius.be 3
25. DYNAMIEK 2
Insteek
• Sociale grondrechten
• Sociale rechtvaardigheid
• Participatie
• buurtgericht
Actoren
• Samenlevingsopbouw
Opening
• Gebied zelf als hefboom voor sociale
grondrechten
• Werken aan Aandachtsgebieden
26.
27.
28. POLL
HAL 5 ALS INSPIRERENDE PLEK
WELKE IDEEËN ROEPT HAL 5 BIJ JOU OP OM NIEUWE
DYNAMIEKEN IN EEN BUURT TE KRIJGEN?
21/09/2020 www.socius.be 28
29. Waar we in slagen
• Een toegankelijke semi-publieke ruimte
• Een plaats voor jonge ondernemers
• Vrijwilligerswerking en economische activiteiten
combineren
• Ruimte bieden en faciliteren voor nieuwe
initiatieven (Allez Chantez, camping flamingo,
volkskeuken, repair café, tentoonstelling,
studiedagen)
30. Waar we naar moeten/willen kijken
• Echte kruisbestuiving
• Meer dan ‘consumeren’
• Interactie met de directe buurt
• De evolutie van het project Hal5 zelf
• De veranderende context
31. Kracht en spanningsveld sporen samen
• De alliantie
• De structuur
• De financiering
• Het businessmodel
• De concessie
• De governance
• De tijdelijkheid
32. POLL
LOKAAL BESTUUR EN BESTUURSORGANEN?
ALS EEN BURGERINITIATIEF GROEIT EN EEN JURIDISCHE
VORM KRIJGT, NEEM JE DAN HET LOKAAL BESTUUR MEE
OP IN DE BESTUURSORGANEN?
§ JA
§ NEEN
§ ALS OBSERVATOR
21/09/2020 www.socius.be 32
33. POLL
BUURTPARTICIPATIE?
IS EEN BREDE EN OPEN VZW (IEDEREEN UIT DE BUURT OF
UIT DE GEMEENTE KAN LID WORDEN) DE BESTE OPTIE OM
PARTICIPATIE IN HET PROJECT TE GARANDEREN?
§ JA
§ NEEN
§ IK WEET HET NIET
21/09/2020 www.socius.be 33
35. TAKE 3
DE PIVOTERENDE
AMBTENAAR
Geert Laarmans dorpsconsulent Battel en Leest stad Mechelen
Igor Geubbelmans Allazo Consulting en ex-afdelingshoofd Vrije Tijd Balen
Gie Van den Eeckhaut stafmedewerker Socius
21/09/2020 www.socius.be 35
36. POLL
DE ‘PIVOTERENDE AMBTENAAR’ IS BEST…
§ … een informele rol, gegroeid uit organisch samenspel tussen
bestuur en ambtenaren.
§ … een formele rol, vastgelegd in beleid en organigram.
§ … een beeld dat meerdere ambtenaren moeten nastreven.
37. TAKE 4
BUURTBUDGET EN
TIJDELIJKE BESTEMMING
Christa Truyen sociaal-cultureel werker Vormingplus Kempen
Annelies Van der Donckt projectmanager stadsontwikkeling stad Vilvoorde
Nele Vanderhulst stafmedewerker Socius
21/09/2020 www.socius.be 37
39. POLL
IK HEB AL PRAKTIJKERVARING MET
BUURTBUDGET.
§ WAAR
§ NIET WAAR
21/09/2020 www.socius.be 39
40. POLL
IK KEN ARENDONK VAN…
§ … HAAR STADSRECHTEN
§ … HAAR OVERVLOEDIGE REGENBUIEN
§ … HAAR VALKENIERS
§ … HAAR BUURTBUDGET
§ … NERGENS
21/09/2020 www.socius.be 40
41. WAT IS EEN BUURTBUDGET?
Een krediet toegekend door de lokale overheid
aan wijken of buurten
dat ze autonoom kunnen besteden aan lokale initiatieven.
De realisatie is in handen van de buurt,
dient het algemeen belang
en wil sociale cohesie en leefbaarheid verhogen.
21/09/2020 www.socius.be 41
42. PILOOTTEST VAN EEN METHODIEK
§ Leaderproject Kempen Oost
§ PERIODE: 2018 – 2019
§ In 2 landelijke gemeenten Arendonk en Balen
§ Projectpartners: Thomas More (Vonk3), Vormingplus Kempen,
gemeenten Arendonk en Balen
21/09/2020 www.socius.be 42
43. EEN VERHAAL VAN EEN GEDEELDE
VERANTWOORDELIJKHEID
21/09/2020 www.socius.be 43
44. BETROKKEN ACTOREN
§ Lokaal bestuur
§ Financiële investering: budget voor buurt en werkingsbudget
§ Tijdsinvestering
§ Werkingskader
§ Open minded voor burgerparticipatie: co-creatie en meebeslissen
§ Lokale ambtenaar en (externe) procesbegeleider
§ Brugfiguren in buurt en tussen buurt en beleid
21/09/2020 www.socius.be 44
45. BETROKKEN ACTOREN
§ Buurtbewoners
§ Engagement voor een participatieproces
§ Geven ideeën
§ Beslissen mee over de besteding van het budget
§ Werken actief mee aan de uitvoering
§ Zorgen voor een breed draagvlak in de buurt
21/09/2020 www.socius.be 45
47. BUURTBUDGET IN PRAKTIJK IN
ARENDONK
§ Voorbereiding – januari tot oktober 2018
§ Afbakening van de buurt
§ Werkingskader
§ Promotie project
§ Startmoment
§ Van ideeën tot uitvoering: oktober 2018 – eind 2019
§ Verzamelen van ideeën
§ Van idee tot uitvoering
§ Verduurzaming
21/09/2020 www.socius.be 47
48. AFBAKENING VAN
DE BUURT
§ Buurt? Door bewoners
ervaren als een bij
elkaar horend geheel
§ Grootte
§ Mix sociale achtergrond
§ Aan-/afwezigheid van
buurtgevoel
§ Keuze buurt bepaalt
verder verloop
21/09/2020 www.socius.be 48
49. WERKINGSKADER
§ Meerdere bewoners
hebben er voordeel bij
§ Meer samenhorigheid
§ Buurt wordt aangenamer
§ Afspraken naar opvolging
§ Verrijking voor de
openbare ruimte
§ Zorgt voor enthousiasme
bij de buurtbewoners
§ Realistisch en haalbaar
21/09/2020 www.socius.be 49
52. PROMOTIE
PROJECT
§ Ambassadeurs
§ Huisbezoeken door
procesbegeleiders
§ Flyer uitnodiging
startmoment,
persoonlijke afgifte
§ Fotozoektocht ‘Ken je
buurt’
§ Project zichtbaar in de
wijk.
21/09/2020 www.socius.be 52
53. STARTMOMENT
§ Feest
§ Talenten uit de buurt
§ Kennismaking: buren,
lokaal bestuur,
procesbegeleiding
§ Info project en
werving participatie-
project
21/09/2020 www.socius.be 53
54. VERZAMELEN VAN
IDEEËN
§ Alle buurtbewoners
uitgenodigd
§ Inspiratie: functies van
de openbare ruimte
§ Top 4: ontmoeting,
sport, ontspanning en
groen
§ Werkgroepjes
formuleren ideeën en
voorstellen van top 4
21/09/2020 www.socius.be 54
55. IDEEËN TOETSEN
EN SELECTEREN
§ Toetsen aan
werkingskader
§ Ontmoeting: banken
en picknicktafels
§ Ontmoeting en
ontspanning:
§ Petanquebanen
§ Fietskar
§ Groen: bloembakken
verfraaien
21/09/2020 www.socius.be 55
56. IDEEËN TOETSEN
EN SELECTEREN
§ Toetsen aan lokaal
bestuur
§ Kantelmoment:
vasthouden of loslaten?
§ Materialen ‘middel tot’
§ Buurtactiviteiten
§ Activiteitenkalender:
samenhorigheid,
samenwerking,
zingeving.
21/09/2020 www.socius.be 56
57. VAN IDEEËN TOT
UITVOERING
§ Offertes, bestellingen
§ Samenwerking
buurtbewoners,
begeleiders en lokaal
bestuur
21/09/2020 www.socius.be 57
58. VAN IDEEËN TOT UITVOERING:
SAMENWERKING
Lokaal bestuur vult bloembakken Buurt plant en verzorgt bloemen
21/09/2020 www.socius.be 58
59. VAN IDEEËN TOT UITVOERING:
SAMENWERKING
Lokaal bestuur zorgt voor uitgraven van
petanqueplein en bewoners helpen mee
Buurt koopt fietskar, buurtbewoner
maakt multibruikbare fietsaansluiting
21/09/2020 www.socius.be 59
60. VAN IDEEËN TOT UITVOERING:
SAMENWERKING
Lokaal bestuur plaatst banken en
picknicktafels
Buurt organiseert activiteiten
21/09/2020 www.socius.be 60
61. AANDACHT VOOR
DE TOEKOMST
§ Inbouwen vanaf de
start
§ Overleg lokaal bestuur
§ Opstart buurtcomité als
erkende gespreks-
partner voor
buurtwerking en –
aangelegenheden
§ Uitrol naar andere
buurten
21/09/2020 www.socius.be 61
64. STADSMAKERS EN DE
ZOMER VAN ASIAT 2019
Annelies Van der Donckt projectmanager stadsontwikkeling stad Vilvoorde
21/09/2020 www.socius.be 64
65. DE ASIAT- SITE : CONTEXT EN SITUERING
§ Voormalige militaire basis in het
noorden van Vilvoorde
§ Logistieke loodsen en werkplaatsen
ASIAT
§ Niet of weinig gekend bij de
bevolking
§ Leegstand sedert 2015 –
vandalisme en verloedering
§ Verworven door de stad in 2018
§ Ambitie van de stad: ruimte voor
snel groeiende en jonge bevolking
21/09/2020 www.socius.be 65
67. ACTIVERING VAN DE SITE?
21/09/2020 www.socius.be 67
1. Stadsmakerstraject via conceptsubsidie Tijdelijk Anders
Bestemmen TAB: opportuniteit
2. Identiteit versterken: samenwerking festival van HORST
3. Publieke toegankelijkheid & rol publieke ruimte
4. Intense interne samenwerking
68. 1. OP ZOEK
NAAR
STADSMAKERS
§ Via conceptsubsidie TAB
stedenbeleid: samenwerking met
Surplus - Common Ground – 51N4E
§ Asiat = pilootproject
§ Experimentele stadsontwikkeling:
functioneren van de site testen aan
de hand van concrete projecten
§ Oproep Stadsmakers in oktober 2018
21/09/2020 www.socius.be 68
70. PROCEDURE
TAB
• Oproep Stadsmakers oktober 2018
• Sitebezoek begin december 2018
• Projectpitchen verzamelen januari
2019
• Matchmaking ifv clustering: één
aanspreekpunt
• Indienen projectdossier februari 2019
• Toewijzing pioniersprojecten zomer in
maart 2019
• Programma samenstellen
• Procesbegeleiding in uitvoering met
als doel misbaar te zijn
• Opstap naar TAB 2020-2024?
21/09/2020 www.socius.be 70
APPLICATIE PROCEDURE
STAD VILVOORDE ZOEKT
STADSMAKERS
Stad
Vilvoorde
zoekt
+
=
STADSMAKERS
LANCERING
Stadsmakeroproep
SITEBEZOEK
met geïnteresseerden
PROJECTPITCH
deadline digitale indiening 4/01/2019, 12u
via stadsmakers@vilvoorde.be
MATCHMAKING SESSIE
op locatie, half januari
op uitnodiging, verdere info volgt
(enkel bij indiening projectpitch)
DEFINITIEVE DEADLINE
indiening projectdossier
Voor het KT traject: voor zomer 2019 pioniersprojecten
in de loop van februari
Voor het LT traject: definitieve data nog te bepalen
TOEWIJZING
KT traject: voor zomer 2019 pionierprojecten
Begin maart 2019
Voor het LT traject: definitieve data nog te bepalen
75. 2. SAMENWERKING FESTIVAL HORST
§ Interesse in koeltorens
§ Vergelijkbare ambities
§ Sterke focus op jeugd
§ Stadsmaker met
internationale uitstraling
§ Interventies in publieke ruimte
§ Kunstenparcours oa in
koeltoren
§ Sterke identiteit aan de site
§ Samenwerking voor 3 jaar
21/09/2020 www.socius.be 75
78. 3. ROL VAN PUBLIEKE RUIMTE
§ Site publiek toegankelijk maken
§ Aanzet nodig om plek te
verkennen (faciliterende overheid)
§ Design & Build opdracht
gepubliceerd november 2018:
§ ontwerp en uitvoering in 6mnd
§ samenwerking Hout & Plantgoed-
51N4E-Onkruid-Open Air
§ Inzetten op accenten: poorten-
centraal Paradeplein-
spelelementen-aquaduct
21/09/2020 www.socius.be 78
81. 4. INTENSE INTERNE SAMENWERKING
§ Samenwerking tss verschillende
diensten:
§ cultuur-evenementen
§ openbaar domein
§ logistiek
§ jeugd
§ sport
§ gebouwenbeheer
§ communicatie
§ RO
§ …
§ Aanwezigheid op de site ifv
dagelijks beheer: oa
jobstudenten, via whatsapp
§ Coördinatie diverse projecten
§ Verwerving via
onteigeningsprocedure
§ TAB conceptsubsidie opvolgen
§ Aanleg openbaar domein
§ Beheer van de site: sleutelbeheer,
veiligheid, opkuis, herstellingen..
§ Onderzoek mogelijkheden
bestaande nutsleidingen
§ Herbestemmingstraject RUP–
vergunningen
§ Procedures en overeenkomsten
…
§ Evenementen stad zomer 2019
§ Belang van aanspreekpunt
intern (en extern)
21/09/2020 www.socius.be 81
82. TOEKOMST?
§ Procedure voor aanstellen extern
beheerder loopt
§ Evenwicht met ambities stad: oa
lokale participatie van burgers
§ Onderzoek nutsleidingen is
cruciaal
§ Minimum 5 jaar (+5 jaar)
§ Ondertussen opmaak masterplan
en RUP voor definitieve
ontwikkeling
21/09/2020 www.socius.be 82
84. TAKE 5
TAKE FIVE MINUTES…
Gie Van den Eeckhaut stafmedewerker socius
Elke Plovie onderzoekster UC Leuven-Limburg
Annelies Van der Donckt projectmanager stadsontwikkeling stad Vilvoorde
Erik Béatse procesbegeleider PLA(y)CES en project Hal 5
Katleen Vantyghem schepen van o.a. participatie in Heist-op-den-Berg
21/09/2020 www.socius.be 84
85. ONZE DEMOCRATIE IS NIET IN CRISIS, MAAR IS
IN VOLLE TRANSITIE.
NIEUWE VERSCHIJNINGSVORMEN VAN
DEMOCRATIE EN PARTICIPATIE TONEN ZICH
EERST OP HET LOKALE VLAK.
DAAR WAAR BURGERS VAN ONDERUIT
NIEUWE DEMOCRATISCHE VERHOUDINGEN
ONTWIKKELEN.
86. BURGERS ZIJN IN BEWEGING.
ZE ZIJN TOT VEEL BEREID ÉN ZE DOEN VAN
ALLES.
OP EEN ANDERE MANIER DAN VROEGER:
ER WORDT ‘GEHANDELD’ OM EEN PROBLEEM
OF UITDAGING AAN TE PAKKEN.
HET IS EEN KWESTIE VAN ‘DOEN’.
87. VRUCHTBARE BODEM VOOR
BURGERINITIATIEVEN?
Lokale besturen willen wel, maar hoe?
Er is geen blauwdruk.
Het veld ontwikkelt zich al doende …
Take five: een korte pauze voor een bezinning over vijf kwesties
om stappen te zetten in een welbewust beleid.
88. KERNKWESTIE 1: ZORGVULDIG
VERBINDING MAKEN
§ Sterke relaties in de tussenruimte
§ Grondhouding gericht op vertrouwen, erkenning, bemoediging
§ Cocreatie of elkaar de ruimte laten
§ Informalisering van de politiek
§ Nieuwsgierig, experiment aanmoedigen, eigenaarschap laten waar het
is
§ Behoedzaamheid bij coalitiewissel
§ De ‘pivoterende ambtenaar’
89. KERNKWESTIE 2: DE DYNAMIEK ‘VAN
DOEN’ VERSTERKEN
Zo weinig mogelijk belemmeringen tussen bedenken en doen
§ Condities die creativiteit en connecties stimuleren
§ Bied ondersteuning die de kwaliteit van de initiatieven van burgers
versterkt, met respect voor hun eigenaarschap.
§ Speel mee in de netwerken rond kwesties die burgers echt
bezighouden, vertrek niet altijd van de eigen agenda.
§ Schep ‘korte ketens’ van handelen
§ Diversifieer bronnen voor middelen en inkomsten
90. KERNKWESTIE 3: SAMEN DE
TUSSENRUIMTE BEHEREN
§ Waar zelf de regie en waar ondersteunende rol?
§ Voer het kerntakendebat met en binnen de ruime gemeenschap.
§ Waardeer wanneer burgers doen wat je niet zelf kan of wil doen
§ Kunnen/willen burgers zinvol taken van lokale besturen overnemen?
Ondersteun de overgang.
§ Wat met bestaande participatiearrangementen in de
tussenruimte?
§ Meervoudigheid van burgerinitiatieven: ook meervoudigheid van
participatiearrangementen.
§ Alle arrangementen consequent dezelfde boodschap: “lokale besturen
nemen hun burgers ernstig!”
91. KERNKWESTIE 4: REGELEN ÉN RECHT
DOEN AAN HET VERSCHIL
§ Het gelijkheidsbeginsel in nieuwe vormen
§ Het gelijkheidsbeginsel in een goed geregeld ‘deliberatief
proces’
§ Minimaal: grondig screenen van de bestaande reglementen
92. KERNKWESTIE 5: LEGITIMEREN ÉN DE
TOEGANG VERRUIMEN
§ Lokale besturen moeten niet alle burgerinitiatieven
ondersteunen!
§ Initiatieven van ondernemende burgers toetsen aan het
algemeen belang:
§ legitimering: oog hebben voor het draagvlak van zich ontwikkelende
burgerinitiatieven.
§ toegang tot het initiatief: moet voldoende ruim en open zijn zodat
eenieder die een belang zou kunnen hebben bij het initiatief ook
betrokken kan geraken.
§ Begrenzende rol
94. De lokale democratie staat nooit stil
§ Gelukkig
§ Reflectie voeren, experimenterend beleid ontwikkelen
§ Praktijksuggesties uitproberen?
§ Take Five: een artikel in je mailbox …
95. POLL WELKE KWESTIE VORMT VOLGENS
JOU DE GROOTSTE UITDAGING?
§ Zorgvuldig verbinding maken
§ De dynamiek ‘van doen’ versterken
§ Samen de tussenruimte beheren
§ Regelen én recht doen aan het verschil
§ Legitimeren én de toegang verruimen