1. รหัส UTQ-220: กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียน: การพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
UTQ online e-Training Course
ใบความรู้ ที่ 1.1
เรื่อง “ความหมาย วัตถุประสงค์ ประโยชน์ และคุณค่ าของการดูแลช่ วยเหลือนักเรียน”
โครงการยกระดับคุณภาพครู ท้ งระบบ ภายใต้ปฏิบติการไทยเข้มแข็ง
ั ั
(Upgrading Teacher Qualification Through the Whole System: UTQ)
ระบบการดูแลช่ วยเหลือนักเรียนคืออะไร
การดูแลช่วยเหลือนักเรี ยน คือ การส่ งเสริ มพัฒนา การป้ องกันและการแก้ไขปั ญหาให้แก่
นักเรี ยน เพื่อให้นกเรี ยนมีคุณสมลักษณะที่พึงประสงค์มีภูมิคุมกันทางจิตใจ มีคุณภาพชีวตที่ดี มี
ั ้ ิ
ลักษณะในการดาดงชีวต และรอดพ้นจากสภาวะวิกฤติต่าง ๆ ได้อย่างปลอดภัย
ิ
ระบบการช่ วยเหลือดูแลนักเรียน หมายถึงกระบวนการดาเนินงานช่วยเหลือนักเรี ยนอย่างเป็ นระบบ มี
ขั้นตอน มีครู ท่ีปรึ กษาเป็ นบุคลากรหลักในการดาเนินโดยการมีส่วนร่ วมของบุลากรทุกฝ่ ายที่เกี่ยวข้อง
ทั้งภายในและนอกสถานศึกษา อันได้แก่ คณะกรรมการสถานศึกษา ผูปกครอง ชุมชน ผูบริ หาร
้ ้
และครู ทุกคน มีวธีการและเครื่ องมือชัดเจน มีมาตรฐานคุณภาพและมีหลักฐานการทางานที่ตรวจสอบ
ิ
ได้
ทาไมจึงต้ องมีระบบการดูแลช่ วยเหลือนักเรียน ?
วัตถุประสงค์ ของระบบการดูแลช่ วยเหลือนักเรียน
1. เพื่อให้การดาเนินงานดูแลช่วยเหลือนักเรี ยนเป็ นไปปอย่างมีระบบมีประสิ ทธิ ภาพ
2. เพื่อให้โรงเรี ยน กรรมการสถานศึกษา ผูปกครอง ชุมชน องค์กรและหน่วยงานที่
้
เกี่ยวข้อง มีการทางานร่ วมกันโดยผ่านกระบวนการทางานที่ชดเจน มีร่องรอยหลักฐานการปฏิบติงาน
ั ั
สามารถตรวจสอบและประเมินผลได้
ประโยชน์ และคุณค่ าของระบบการดูแลช่ วยเหลือนักเรียน
1. นักเรี ยนได้รับการดูแลช่วยเหลืออย่างทัวถึงและตรงตามสภาพปั ญหา
่
2. สัมพันธภาพระหว่างครู กบนักเรี ยนเป็ นไปได้ดวยดีและอบอุ่น
ั ้
3. นักเรี ยนรู้จกตนเอง ควบคุมตนเองได้ มีการพัฒนาความฉลาดทางด้านอารมณ์ (EQ) ซึ่ง
ั
เป็ นรากฐานในการพัฒนาความเก่ง (IQ) คุณธรรม จริ ยธรรม (MQ) และความมุ่งมันที่จะเอาชนะ ่
อุปสรรค (AQ)
4. นักเรี ยนเรี ยนรู ้อย่างมีความสุ ข และได้รับการส่ งเสริ มพัฒนาเต็มศักยภาพอย่างรอบด้าน
5. ผูเ้ กี่ยวข้องมีส่วนร่ วมในการพัฒนาคุณภาพนักเรี ยนอย่างเข้มแข็งจริ งจัง ด้วยความเสี ยสละ
เอาใจใส่
้ ้ ่ ่ 1
utqonlineโดยสานั กงานคณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการอนุ ญาตให้ใช้ได้ตามสัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงทีมา-ไม่ใช ้เพือการค ้า-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย

2. รหัส UTQ-220: กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียน: การพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
ทีมา : ระบบการดูแลช่ วยเหลือนักเรียน หลักการ แนวคิด และทิศทางในการดาเนินงานสานัก
่
วิชาการและมาตรฐานการศึกษา สานักคณะกรรมการการศึกษาขั้นพืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการ
้
(2552)
้ ้ ่ ่ 2
utqonlineโดยสานั กงานคณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการอนุ ญาตให้ใช้ได้ตามสัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงทีมา-ไม่ใช ้เพือการค ้า-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย

3. รหัส UTQ-220: กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียน: การพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
UTQ online e-Training Course
ใบความรู้ ที่ 1.2
เรื่อง “กระบวนการและขั้ นตอนของแบบดูแลช่ วยเหลือนักเรียน”
โครงการยกระดับคุณภาพครู ท้ งระบบ ภายใต้ปฏิบติการไทยเข้มแข็ง
ั ั
(Upgrading Teacher Qualification Through the Whole System: UTQ)
แผนผังแสดงกระบวนการและขั้นตอนของระบบดูแลช่ วยเหลือนักเรียน
2. รู้จกนักเรี ยนเป็ นรายบุคคล
ั
3. คัดกรองนักเรี ยน
กลุ่มพิเศษ กลุ่มปกติ กลุ่มเสี่ ยง กลุ่มมีปัญหา
4. ส่ งเสริ มพัฒนา 5. ป้ องกันและแก้ไขปั ญหา
ดีข้ ึน พฤติกรรมดี
ขึ้นหรื อไม่
ไม่ดีข้ ึน
1. ส่ งต่อ(ภายใน:ครู แนะแนว
ฝ่ ายปกครอง หรื อครู อื่นๆ
ภายในโรงเรี ยน)
้ ้ ่ ่ 3
utqonlineโดยสานั กงานคณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการอนุ ญาตให้ใช้ได้ตามสัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงทีมา-ไม่ใช ้เพือการค ้า-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย

4. รหัส UTQ-220: กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียน: การพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
UTQ online e-Training Course
ที่มา : ระบบดูแลช่วยเหลือนักเรี ยน หลักการแนวคิดและทิศทางในการดาเนิ นงาน.1.3 กวิชาการและมาตรฐานการศึกษากระทรวงศึกษาธิการ.2552.
ใบความรู้ ที่ สานั
เรื่อง “บทบาทหน้ าทีของผู้รับผิดชอบ/ผู้เกียวข้ องในระบบการดูแลช่ วยเหลือนักเรียน”
่ ่
โครงการยกระดับคุณภาพครู ท้ งระบบ ภายใต้ปฏิบติการไทยเข้มแข็ง
ั ั
(Upgrading Teacher Qualification Through the Whole System: UTQ)
องค์ประกอบของผูรับผิดชอบ/ผูเ้ กี่ยวข้องในแต่ละคณะกรรมการและบทบาทหน้าที่
้
คณะกรรมการ บุคลากร ตาแหน่ ง บทบาทหน้ าที่
1.คณะกรรมการ 1) ผูอานวยการโรงเรี ยน
้ ประธานกรรมการ 1) กาหนดนโยบาย วัตถุประสงค์ในการ
อานวยการ (นา 2) รองผูอานวยการทุกฝ่ าย
้ กรรมการ ดาเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรี ยน
ทีม) 3) หัวหน้าระดับชั้น กรรมการ 2) แต่งตั้งคณะกรรมการ ประชุม
4) หัวหน้าแผนงานโรงเรี ยน กรรมการ คณะกรรมการ อย่างน้อยภาคเรี ยนละ 2 ครั้ง
5) ผูแทนปกครอง/ชุมชน
้ กรรมการ 3) นิเทศ ติดตาม กากับการดูแลช่วยเหลือ
6) หัวหน้างานแนะแนว กรรมการ นักเรี ยนของโรงเรี ยนและระดับชั้น
7) รองผูอานวยการฝ่ ายกิจการ
้ กรรมการและ 4) อื่น ๆ ที่โรงเรี ยนกาหนดเพิ่มเติม
นักเรี ยน เลขานุการ
2. คณะกรรมการ 1) รองผูอานวยการฝ่ ายกิจการ
้ ประธานกรรมการ 1) ปฏิบติงานในฐานะเป็ นบุคลากร ในการ
ั
ประสานงาน (ทีม นักเรี ยน ดาเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรี ยน
ประสาน) 2) หัวหน้าระดับชั้น กรรมการ 2) ประสานงาน ระหว่างคณะกรรมการ
3) หัวหน้างานพยาบาล – กรรมการ อานวยการ (ทีมนา) และคณะกรรมการ
อนามัย ดาเนินงาน (ทีมทา) และหน่วยงานอื่น ๆ ที่
4) ครู งานแผนงานสารสนเทศ กรรมการ เกี่ยวข้อง
5) บุคลากรอื่น ๆ ตามความ กรรมการ 3) จัดเอกสาร เครื่ องมือที่ใช้ในการ
เหมาะสมของโรงเรี ยน ดาเนินงานและรับผิดชอบจัดประชุมชี้แจง
6) หัวหน้างานแนะแนวหรื อ กรรมการและ และการฝึ กอบรมให้ความรู ้แก่บุคลากร
โรงเรี ยนพิจารณาบุคคลตาม เลขานุการ 4) จัดการประชุมหรื อคณะกรรมการในการ
ความเหมาะสม ดูแลช่วยเหลือนักเรี ยนร่ วมกันอย่างน้อยเดือน
ละ 2 ครั้ง
5)รายงานสรุ ปผลการดาเนินงาน
6) อื่น ๆ ตามที่ได้รับมอบหมาย
คณะกรรมการ บุคลากร ตาแหน่ ง บทบาทหน้ าที่
้ ้ ่ ่ 4
utqonlineโดยสานั กงานคณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการอนุ ญาตให้ใช้ได้ตามสัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงทีมา-ไม่ใช ้เพือการค ้า-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย

5. รหัส UTQ-220: กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียน: การพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
3. คณะกรรมการ 1) หัวหน้าระดับชั้น ประธาน 1) ประสานงานผูที่เกี่ยวข้องประชุมชี้แจงทา
้
ดาเนินงาน (ทีม 2) รองหัวหน้าระดับชั้น กรรมการ ความเข้าใจกับคณะกรรมการดาเนินงานใน
ทา) แยกเป็ น 6 ครู ที่ปรึ กษาในระดับชั้น ระดับชั้นของตน
คณะตาม 3) ครู ประจาวิชาในระดับชั้น กรรมการ 2) บันทึกหลักฐานการปฏิบติงานประเมินผล
ั
ระดับชั้น (หาก และครู อื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง และจัดทารายงานตามระดับชั้น
ระดับชั้นใดมี 5) ครู แนะแนว กรรมการ 3) ศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับความต้องการของครู ที่
จานวนครู มากให้ 6) โรงเรี ยนพิจารณาบุคลากร กรรมการและ ปรึ กษาเพื่อประโยชนต่อการดูแลช่วยเหลือ
จัดแบ่งเป็ นกลุ่ม ตามความเหมาะสม เลขานุการ นักเรี ยนและนาเสนอทีมประสาน
ย่อยได้อีก) 4) ประชุมร่ วมกัน อย่างน้อยสัปดาห์ละ 1
ครั้ง
5) ปฏิบติตามบทบาทหน้าที่ในงานประจา
ั
ของตน รายละเอียดหน้ าต่ อไป
6) อื่น ไ ตามที่ได้รับมอบหมาย
หมายเหตุ คระกรรมการ บุคลากร และบทบาทหน้าที่ โรงเรี ยนปรับเปลี่ยนได้ตามความเหมาะสม
บุคลากร บทบาทหน้ าที่
1.ผู้บริหาร 1.1 กาหนดนโยบายการดาเนินงานตามโครงการ
1.2 แต่งตั้งคณะกรรมการ ประชุมคณะกรรมการอย่างน้อยภาคเรี ยนละ 1 ครั้งซึ่ง
คณะกรรมการทาตามครู มือระบบดูแลช่วยเหลือนักเรี ยนของกระทรวงศึกษาธิการและ
กรมสุขภาพจิต
1.3 นิเทศ ติดตาม กากับ การดูแลของโรงเรี ยนในแต่ละระดับชั้นมีการประเมิน
ทบทวนตลอดปี อย่างน้อยละ 1 ครั้ง
1.4 อื่น ๆ ตามที่รงเรี ยนกาหนด
2. หัวหน้ าระดับ 2.1 ติดตามกากับการดูแลช่วยเหลือนักเรี ยนของครู ที่ปรึ กษา
2.2 ประสานงานผูเ้ กี่ยวข้องในการดูแลช่วยเหลือนักเรี ยน
2.3 จัดประชุมครู ในระดับ เพื่อประสิ ทธิภาพในการดูแลช่วยเหลือนักเรี ยน
2.4 จัดประชุมกลุ่มเพื่อปรึ กษารายกรณี
2.5 บันทึกหลักฐานการปฏิบติงานและจัดทารายงานประเมินผลระดับชั้นส่งผูบริ หาร
ั ้
2.6 อื่น ๆ ตามที่ได้รับมอบหมาย
3. ครู ทปรึกษา
ี่ 3.1 ดาเนินการดูแลช่วยเหลือนักเรี ยน ทั้งการส่งเสริ มป้ องกันปั ญหาและการช่วยเหลือ
แก้ไขปั ญหาในด้านความสามารถด้านสุขภาพและด้านครอบครัวหรื ออื่นๆ
3.2 ดาเนินการดูแลช่วยเหลือนักเรี ยน ตามแนวทางที่กาหนด คือ
การรู ้จกนักเรี ยนเป็ นรายบุคคล
ั
การคัดกรองนักเรี ยน
การส่งเสริ มนักเรี ยน
การป้ องกันและช่วยเหลือนักเรี ยน
้ ้ ่ ่ 5
utqonlineโดยสานั กงานคณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการอนุ ญาตให้ใช้ได้ตามสัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงทีมา-ไม่ใช ้เพือการค ้า-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย

6. รหัส UTQ-220: กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียน: การพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
การส่งต่อนักเรี ยน
ร่ วมประชุมกลุ่มปรึ กษาปั ญหารายกรณี
บันทึกหลักฐานการปฏิบติงาน และแระเมินผลรายงานส่งหัวหน้าระดับ
ั
อื่น ๆ ตามที่ได้รับมอบหมาย
4. ครู ประจาวิชาและครู 4.1 ให้ขอมูลเกี่ยวกับนักเรี ยนแก่ครู ที่ปรึ กษา
้
อืนๆ ทีเ่ กียวข้ อง
่ ่ 4.2 ให้ความร่ วมมือกับครู ที่ปรึ กษาในการดูแลช่วยเหลือนักเรี ยนร่ วมกัน
4.3 ร่ วมประชุมกลุ่มปรึ กษารายกรณี ในกรณี ที่เกี่ยวข้องกับการดูแลช่วยเหลือ
4.4 บันทึกทึกหลักฐานการปฏิบติงาน สรุ ปผลและรายงานส่งหัวหน้าระดับ
ั
4.5 อื่น ๆ ตามที่ได้รับมอบหมาย
5. ครู แนะแนว 5.1 จัดกิจกรรมคาบแนะแนวเพื่อสนับสนุนระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรี ยน
ั
5.2 สนับสนุนและเป็ นแกนหลักให้กบครู ที่ปรึ กษาในการดูแลแลช่วยเหลือนักเรี ยน
5.3 ให้การปรึ กษานักเรี ยนที่มีปัญหาในกรณี ที่ครู ปรึ กษาไม่สามารถแก้ไขหรื อยากต่อ
การช่วยเหลือ
5.4 ร่ วมประชุมกลุ่มปรึ กษาปั ญหารายกรณี
5.5 ในกรณี ที่นกเรี ยนมีปัญหายากต่อการช่วยเหลือของครู แนะแนวให้ส่งต่อผูเ้ ชี่ยวชาญ
ั
ภายนอกและติดตามผลการช่วยเหลือนั้น
5.6 บันทึกหลักฐานการปฏิบติงานและประเมินผลรายงานส่งผูบริ หารหรื อหัวหน้า
ั ้
ระดับ
5.7 อื่น ๆ ตามที่ได้รับมอบหมาย
ดด
6. นักเรียน 6.1 มีส่วนร่ วมในการกาหนดสาระการเรี ยนรู ้ในแต่ละรายวิชาและกิจกรรมเสริ ม
หลักสูตรร่ วมกับโรงเรี ยนและครู -อาจารย์
6.2 รวมกลุ่มดาเนินการกิจกรรมในโรงเรี ยนและชุมชนตามศักยภาพความสนใจของแต่
ละกลุ่ม ที่สอดคล้องกับวัฒนธรรมขนบธรรมเนียมประเพณี ทองถิ่น้
6.3 ร่ วมเป็ นแกนนาอาสาสมัครในการดูแลช่วยเหลือนักเรี ยนให้เพื่อนนักเรี ยนได้เรี ยนรู ้
ตามศักยภาพ
6.4 มีความรับผิดชอบต่อตนเอง มีระเบียบวินย เคารพสิ ทธิของผูอื่น
ั ้
6.5 ทาความเข้าในในบทบาทและหน้าที่ความรับผิดชอบต่อครอบครัวโรงเรี ยน ชุมชน
และชื่นชมต่อความสาเร็ จของตนเองและผูอื่น ้
6.6 เรี ยนรู ้กระบวนการสร้างเครื อข่ายและเห็นความสาคัญของเครื อข่าย
6.7 ร่ วมกิจกรรมสร้างเครื อข่ายและเสนอความคิดเห็นเชิงสร้างสรรค์
6.8 มีความรู ้ ความถนัด ความสามารถ ความสนใจ มีความมันคงในอารมณ์
่
ั ้
สัมพันธภาพที่ดีกบผูอื่น
6.9 สามารถหลีกเลี่ยง ป้ องกันตนเอง และผูอื่นจากอันตรายต่าง ๆ
้
7. ผู้ปกครอง / ชุมชน 7.1 มีส่วนร่ วมกับโรงเรี ยน ครู และนักเรี ยนในการกาหนดสาระการเรี ยนรู ้ที่สอดคล้อง
กับความสนใจกับนักเรี ยน
้ ้ ่ ่ 6
utqonlineโดยสานั กงานคณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการอนุ ญาตให้ใช้ได้ตามสัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงทีมา-ไม่ใช ้เพือการค ้า-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย

7. รหัส UTQ-220: กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียน: การพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
7.2 ให้ความคุมครองดูแลช่วยเหลือนักเรี ยนให้สามารถดารงชีวตได้อย่างมีคุณภาพตาม
้ ิ
ความควรแก่อตถภาพ
ั
7.3 ร่ วมมือสนับสนุนกากับ ติดตาม ดูแลการจัดกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อการเรี ยนรู ้กบ ั
โรงเรี ยนและชุมชน
7.4 ให้ความช่วยเหลือนักเรี ยนในการปกครองเพื่อให้เกิดการเรี ยนรู ้และพัฒนาได้เต็ม
ตามศักยภาพ
7.5 เป็ นแบบอย่างที่ดีในการดาเนินชีวต ิ
7.6 รับฟังความคิดเห็น ปั ญหา อุปสรรค ให้โอกาสนักเรี ยนในการแสดงออกเป็ นอย่าง
อิสระ และอย่างมีวนย ิ ั
7.7 ให้ความร่ วมมือในการประชุม สัมมนา ทาความเข้าใจ และรับทราบข้อมูล
ข่าวสาร ตามวันเวลา ที่โรงเรี ยนกาหนด
7.8 รวมกลุ่มสร้างเครื อข่ายผูปกครอง ชุมชน เพื่อริ เริ่ มสร้างสรรค์กิจกรรม
้
7.9 ทาความรู ้จก สร้างความคุนเคยกับผูปกครองนักเรี ยนคนอื่น
ั ้ ้
7.10 ร่ วมกันวางแผนหาแนวทางในการป้ องกัน แก้ไขปั ญหา และพัฒนานักเรี ยนซึ่งกัน
และกัน
7.11 ให้ความร่ วมมือช่วยเหลือผูปกครองคนอื่น ๆ พร้อมกับประสานงานกับครู ที่
้
ปรึ กษา หรื อครู - อาจารย์ อื่น ๆ ในโรงเรี ยน
7.12 รายงานการติดต่อ ประสานงานการให้ความช่วยเหลือกับผูแกครองนักเรี ยนให้
้
โรงเรี ยนทราบโดยผ่านมากับนักเรี ยนในความปกครองของตน เพื่อส่งมอบให้กบครู ที่ ั
ปรึ กษาและรายงานผลให้คณะกรรมการทราบ
ทีมา : หลักสู ตรพัฒนาครู จิตวิทยาแนะแนว โมดูล 3 การพัฒนาระบบการดูแลช่ วยเหลือนักเรียน
่
(2551)
้ ้ ่ ่ 7
utqonlineโดยสานั กงานคณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการอนุ ญาตให้ใช้ได้ตามสัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงทีมา-ไม่ใช ้เพือการค ้า-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย

8. รหัส UTQ-220: กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียน: การพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
UTQ online e-Training Course
ใบความรู้ ที่ 2.1
เรื่อง “แนวทางดาเนินการในการรู้ จักนักเรียนเป็ นรายบุคคล”
โครงการยกระดับคุณภาพครู ท้ งระบบ ภายใต้ปฏิบติการไทยเข้มแข็ง
ั ั
(Upgrading Teacher Qualification Through the Whole System: UTQ)
ความสาคัญ
ด้วยความแตกต่างของนักเรี ยนแต่ละคนที่มีพ้ืนฐานความเป็ นมาของชีวตที่ไม่เหมือนกันอัน
ิ
หล่อ
หลอมให้เกิดพฤติกรรมหลากหลายรู ปแบบ ทั้งด้านบวกและด้านลบ ดังนั้น การรู้ขอมูลที่จาเป็ น ้
เกี่ยวกับตัวนักเรี ยนจึงเป็ นสิ่ งสาคัญที่จะช่วยให้ครู ที่ปรึ กษามีความเข้าใจนักเรี ยนมากขึ้น สามารถ
รวบรวมข้อมูลมาวิเคราะห์เพื่อคัดกรองนักเรี ยน เป็ นประโยชน์ในการส่ งเสริ ม การป้ องกันและแก้ไข
ปั ญหานักเรี ยนได้อย่างถูกทาง ซึ่ งเป็ นข้อมูลเชิงประจักษ์มิใช่การใช้ประสบการณ์เดิมหรื อการคาดเดา
โดยเฉพาะในการแก้ไขปั ญหานักเรี ยน ซึ่ งจะป้ องกันข้อผิดพลาดหรื อเกิดจุดอ่อนน้อยที่สุดในการ
ดาเนินการช่วยเหลือนักเรี ยน
่ ั
ในการศึกษารวบรวมข้อมูลมีแนวทางหลากหลายขึ้นอยูกบความจาเป็ นและความเหมาะสม มี
ทั้งวิธีการปฏิบติที่ครู ตองวางแผนการใช้เวลาในการดาเนินกิจกรรม เช่น การเยียมบ้าน การสัมภาษณ์
ั ้ ่
นักเรี ยนหรื อเพื่อน และการใช้เครื่ องมือในการรู ้จกนักเรี ยน ดังต่อไปนี้
ั
้ ้ ่ ่ 8
utqonlineโดยสานั กงานคณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการอนุ ญาตให้ใช้ได้ตามสัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงทีมา-ไม่ใช ้เพือการค ้า-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย

9. รหัส UTQ-220: กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียน: การพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
ในการใช้เครื่ องมือบางประเภท ครู ควรคานึงถึง ความรู้ ความเข้าใจ อย่างถ่องแท้
ในขั้นตอนการนาเครื่ องมือไปใช้ ช่วงระยะเวลาที่เหมาะสม ตลอดจนศึกษาการตีความจาก รู ปภาพ
สัญลักษณ์ คา ข้อความ ที่นกเรี ยนสื่ อความ โดย อาจศึกษาเพิ่มเติมหรื อทบทวนความรู ้จาก ครู แนะแนว
ั
หรื อครู ที่จบการศึกษาด้านจิตวิทยา
แนวทางการดาเนินการในการรู้ จักนักเรียนเป็ นรายบุคคล
ครู สามารถศึกษาตัวอย่างเครื่ องมือในการรู ้จกนักเรี ยนได้ที่ http://www.guidance.go.th
ั
้ ้ ่ ่ 9
utqonlineโดยสานั กงานคณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการอนุ ญาตให้ใช้ได้ตามสัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงทีมา-ไม่ใช ้เพือการค ้า-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย

10. รหัส UTQ-220: กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียน: การพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
จากแนวทางดังกล่ าวข้ างต้ น เพือให้ ครู ได้ เชื่ อมโยงการทางานระบบการดูแลช่ วยเหลือนักเรียน
่
อย่ างเป็ นระบบ ขอให้ ครู ทบทวนบทบาทดังนี้
สรุ ปบทบาทหน้าที่ของครู ที่ปรึ กษาในการรู้จกนักเรี ยนเป็ นรายบุคคล
ั
1. ศึกษาและรวบรวมข้อมูลพื้นฐานของนักเรี ยนเป็ นรายบุคคล โดยเลือกเครื่ องมือหรื อวิธีการที่เหมาะสม
จากนั้น จัดเตรี ยมเครื่ องมือ สาหรับเก็บข้อมูลนักเรี ยนรายบุคคล
2. หาข้อมูลเพิ่มเติม ในกรณี ที่ขอมูลที่ได้มานั้นยังไม่ครบถ้วนหรื อไม่เพียงพอต่อการวิเคราะห์
้
โดยนาเครื่ องมือที่จาเป็ นไปใช้ในการเก็บข้อมูล และปรับปรุ งข้อมูลให้เป็ นปัจจุบน ั
3. นาข้อมูลที่รวบรวมมา จัดเก็บอย่างเป็ นระบบ
4. วิเคราะห์ขอมูลนักเรี ยนอย่างรอบคอบและรอบด้าน เพื่อนาสู่ การคัดกรองและให้การช่วยเหลือหรื อ
้
พัฒนานักเรี ยนตามความต้องการหรื อจาเป็ นของแต่ละคน
ทีมา เอกสารแนวดาเนินการระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรี ยน สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้น
่
ฐาน
กระทรวงศึกษาธิการ, 2546.
้ ้ ่ ่ 10
utqonlineโดยสานั กงานคณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการอนุ ญาตให้ใช้ได้ตามสัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงทีมา-ไม่ใช ้เพือการค ้า-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย

11. รหัส UTQ-220: กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียน: การพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
UTQ online e-Training Course
ใบความรู้ ที่ 3.1
เรื่อง “ความสาคัญของการคัดกรอง”
โครงการยกระดับคุณภาพครู ท้ งระบบ ภายใต้ปฏิบติการไทยเข้มแข็ง
ั ั
(Upgrading Teacher Qualification Through the Whole System: UTQ)
การคัดกรองนักเรียน
การคัดกรองนักเรี ยนเป็ นการพิจารณาข้อมูลเกี่ยวกับนักเรี ยนเพื่อการจัดกลุ่มนักเรี ยนซึ่ งเป็ น
ประโยชน์อย่างยิงในการหาวิธีการที่เหมาะสมในการดูแลช่วยเหลือนักเรี ยนให้ตรงกับสภาพปั ญหาและ
่
ความต้องการจาเป็ นด้วยความรวดเร็ วและถูกต้องแม่นยาระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรี ยนอาจจัดกลุ่มจัก
เรี ยนตามผลการคัดกรองเป็ น 2, 3 หรื อ 4 กลุ่มก็ได้ ตามขอบข่ายและเกณฑ์การ คัดกรองที่
โรงเรี ยนกาหนด เช่น ในกรณี ที่แบ่งนักเรี ยน เป็ น 4 กลุ่มอาจนิยามกลุ่มได้ดงนี้ั
1. กลุ่มปกติ คือ นักเรี ยนที่ได้รับการวิเคราะห์ขอมูลต่าง ๆ ตามเกณฑ์การคัดกรองของ
้
โรงเรี ยนอยูในเกณฑ์ของกลุ่มปกติ ซึ่ งควรได้รับการสร้างเสริ มภูมิคุมกันและการส่ งเสริ มพัฒนา
่ ้
2. กลุ่มเสี่ ยง คือ นักเรี ยนที่อยูในเกณฑ์ของกลุ่มเสี่ ยงตามเกณฑ์การคัดกรองของโรงเรี ยน ซึ่ ง
่
โรงเรี ยนต้องให้การป้ องกันและแก้ไขตามกรณี
3. กลุ่มมีปัญหา คือ นักเรี ยนที่จดอยูในเกณฑ์ของกลุ่มมีปัญหาตามเกณฑ์การคัดกรองของ
ั ่
โรงเรี ยน ซึ่ งโรงเรี ยนต้องช่วยเหลือและแก้ปัญหาโดยเร่ งด่วน
4. กลุ่มพิเศษ คือ นักเรี ยนที่มีความสามารถพิเศษ มีความเป็ นอัจฉริ ยะแสดงออกซึ่ง
ความสามารถอันโดนเด่นด้านใดด้านหนึ่งหรื อหลายด้านอย่างเป็ นที่ประจักษ์เมื่อเทียบกับผูมีอายุใน
้
ระดับเดียวกันภายใต้สภาพแวดล้อมเดียวกัน ซึ่ งโรงเรี ยนต้องให้การส่ งเสริ มให้นกเรี ยนได้พฒนา
ั ั
ศักยภาพความสามารถพิเศษนั้นจนถึงขั้นสู งสุ ด
้ ้ ่ ่ 11
utqonlineโดยสานั กงานคณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการอนุ ญาตให้ใช้ได้ตามสัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงทีมา-ไม่ใช ้เพือการค ้า-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย

12. รหัส UTQ-220: กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียน: การพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
ชื่อ............................................
ตัวอย่าง ชั้น...................เลขที่................
วัน เดือน ปี ..............................
บันทึกการคัดกรอง ครู ผสรุ ป..................................
ู้
แบบสรุ ปข้ อมูลนักเรียนเป็ นรายบุคคล
(จากระเบียนสะสม แบบประเมินพฤติกรรมเด็ก (SDQ) และอืนๆ) ่
1. ด้ านการเรียน
ปกติ เสี่ ยง มีปัญหา
[ ] ผลการเรี ยนเฉลี่ยต่ากว่า 1.5
[ ] ไม่เข้าเรี ยนในวิชาต่างๆ 3 – 5 ครั้ง ต่อ 1 รายวิชา
[ ] มี 0 1 – 5 วิชา ใน 1 ภาคเรี ยน
[ ] อ่านหนังสื อไม่คล่อง
[ ] เขียนหนังสื อมุถูกต้อง สะกดคาผิดแม้แต่คาง่ายๆ
[ ] มาโรงเรี ยนไม่ทนเคารพธงชาติมากกว่า 10 ครั้ง ใน 1 ภาคเรี ยน
ั
[ ] อื่นๆ .........................................................................................
2. ด้ านความสามารถอืนๆ ่
มี ระบุ ........................................................................................
ไม่ชดเจนในความสามารถด้านอื่น นอกจากด้านการเรี ยน
ั
3. ด้ านสุ ขภาพ
ปกติ เสี่ ยง/ มีปัญหา
[ ] ร่ างกายไม่แข็งแรง เจ็บป่ วยบ่อย
[ ] มีโรคประจาตัว
[ ] น้ าหนักผิดปกติและไม่สัมพันธ์กบส่ วนสู งหรื ออายุ ั
[ ] พิการด้านร่ างกาย
[ ] มีปัญหาด้านสายตา
[ ] มีปัญหาการได้ยน ิ
[ ] อื่นๆ...............................................................................................
4. ด้ านสุ ขภาพและพฤติกรรม
ด้านอารมณ์ ปกติ เสี่ ยง มีปัญหา
ด้านความประพฤติ ปกติ เสี่ ยง มีปัญหา
ด้านพฤติกรรมอยูไม่นิ่ง ่ ปกติ เสี่ ยง มีปัญหา
ด้านบุคลิกภาพและความสัมพันธ์กบเพื่อน ั ปกติ เสี่ ยง มีปัญหา
ด้านสัมพันธภาพทางสังคม ปกติ เสี่ ยง มีปัญหา
5. ด้ านเศรษฐกิจ
utqonlineโดยสานั กงานคณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการอนุ ญาตให้ใช้ได้ตามสัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงทีมา-ไม่ใช ้เพือการค ้า-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย
้ ้ ่ ่ 12

13. รหัส UTQ-220: กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียน: การพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
ปกติ เสี่ ยง/ มีปัญหา
[ ] รายได้ครอบครัวต่ากว่า 5,000 บาท/เดือน
[ ] พ่อหรื อแม่ตกงาน
[ ] มีภาระหนี้สิน
[ ] ไม่มีเงินพอรับประทานอาหารกลางวัน
[ ] ไม่มีเงินซื้ ออุปกรณ์การเรี ยน
[ ] อื่นๆ..................................................................................................................
6. ด้ านการคุ้มครองนักเรียน
ปกติ เสี่ ยง/มีปัญหา
[ ] ไม่มีผดูแล ู้
[ ] พ่อแม่แยกทางกันหรื อสมรสใหม่
[ ] สภาพแวดล้อมทางบ้านไม่ดี
[ ] มีบุคคลในครอบครัวใช้สารเสพติดหรื อเล่นการพนัน
[ ] มีบุคคลในครอบครัวเจ็บป่ วยด้วยโรครุ นแรง/เรื้ อรัง
[ ] มีความรู ้สึกไม่ดีต่อพ่อ แม่
[ ] มีการใช้ความรุ นแรงในครอบครัว
[ ] มีการถูกล่วงละเมิดทางเพศ
[ ] อื่นๆ.................................................................................................................
7. ด้ านอืนๆ
่
ด้านสารเสพติด ปกติ เสี่ ยง มีปัญหา
ด้านเพศ ปกติ เสี่ ยง มีปัญหา
ด้าน..........................................................................................................................
สรุ ป นักเรี ยนจัดอยูในกลุ่ม
่
ปกติ
เสี่ ยง
มีปัญหา
หมายเหตุ แบบการคัดกรอง ให้จดทาโดยพิจารณาตามเกณฑ์การคัดกรองนักเรี ยนที่โรงเรี ยนจัดทาขึ้น
ั
้ ้ ่ ่ 13
utqonlineโดยสานั กงานคณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการอนุ ญาตให้ใช้ได้ตามสัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงทีมา-ไม่ใช ้เพือการค ้า-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย

14. รหัส UTQ-220: กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียน: การพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
UTQ online e-Training Course
ใบความรู้ ที่ 3.2
เรื่อง “แนวทางการวิเคราะห์ ข้อมูลเพือการคัดกรองนักเรียน
่
และอย่างเกณฑ์ บันทึกการคัดกรอง”
โครงการยกระดับคุณภาพครู ท้ งระบบ ภายใต้ปฏิบติการไทยเข้มแข็ง
ั ั
(Upgrading Teacher Qualification Through the Whole System: UTQ)
แนวทางการวิเคราะห์ ข้อมูลเพือการคัดกรองนักเรียน
่
่
การวิเคราะห์ขอมูลเพื่อการคัดกรองนักเรี ยนนั้น ให้อยูในดุลยพินิจของครู ท่ีปรึ กษา ครู ประจา
้
ชั้นผูที่เกี่ยวข้อง และยึดหลักเกณฑ์การคัดกรองนักเรี ยนของโรงเรี ยนเป็ นหลักด้วย ดังนั้นโรงเรี ยนจึง
้
ควรมีการประชุมครู เพื่อการพิจารณาเกณฑ์การจัดกลุ่มนักเรี ยนร่ วมกัน เพื่อให้มีมาตรฐานหรื อ แนว
ทางการคัดกรองนักเรี ยนที่เหมือนกัน เป็ นที่ยอมรับของครู ในโรงเรี ยน รวมทั้งให้มีการกาหนดเกณฑ์
ว่าความรุ นแรงหรื อความดีของพฤติกรรมมีเท่าใด จึงจะจัดอยูในกลุ่มเสี่ ยงหรื อกลุ่มที่มีปัญหา
่
้ ้ ่ ่ 14
utqonlineโดยสานั กงานคณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการอนุ ญาตให้ใช้ได้ตามสัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงทีมา-ไม่ใช ้เพือการค ้า-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย

15. รหัส UTQ-220: กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียน: การพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
การพิจารณาเพื่อจัดทาเกณฑ์การคัดกรองและแหล่งข้อมูล เพื่อคัดกรองนักเรี ยนแต่ละด้านนั้นมี
ประเด็นการพิจารณา ดังตัวอย่างต่อไปนี้
ข้อมูลนักเรี ยน ประเด็นการพิจารณา แหล่งข้อมูล
1. ด้านความสามารถ 1) ผลการเรี ยนที่ได้และ - ระเบียบสะสม (ป.01/
1.1 ด้านการเรี ยน ความเปลี่ยนแปลงของผลการเรี ยน ป. พ8)
2) ความเอาใจใส่ ความพร้อม - วิธีการอื่น ๆ เช่น
ในการเรี ยน สังเกตพฤติกรรมนักเรี ยน
3) ความสามารถในการเรี ยน ข้อมูลจากครู ที่เกี่ยวข้อง
4) ความสม่าเสมอในการ กับนักเรี ยน เป็ นต้น
มาโรงเรี ยน เวลาที่มาโรงเรี ยน
การเข้าชั้นเรี ยน
2. ด้านความ 1) การแสดงออกถึงความ - ระเบียบสะสม (ป.01/
สามารถอื่น ๆ สามารถพิเศษที่มี ป. พ8)
2) ความถนัด ความสนใจ - วิธีการอื่นๆ เช่น การได้
่
และผลงานในอดีตที่ผานมา ข้อมูลจากเพื่อนนักเรี ยน
3) บทบาทหน้าที่พิเศษใน แฟ้ มสะสมผลงาน
โรงเรี ยน พฤติกรรมที่แสดงออก
4) การเข้าร่ วมกิจกรรมต่าง ๆ ของนักเรี ยน เป็ นต้น
2. ด้านสุ ขภาพ
2.1 ด้านร่ างกาย 1) ความปกติ ความพิการ -ระเบียบสะสม (ป.01/
หรื อความบกพร่ องทางร่ างกาย ป. พ8)
เช่น การมองเห็น การได้ยน ิ -วิธีการอื่น ๆ เช่น การ
เป็ นต้น สังเกต
2) โรคประจาตัว การตรวจสอบถามจากครู
3) ความสัมพันธ์ระหว่าง พยาบาลจากแบบบันทึก
น้ าหนักกับส่ วนสู ง การตรวจสุขภาพด้วย
4) ความสะอาดของร่ างกาย ต้นเอง เป็ นต้น
้ ้ ่ ่ 15
utqonlineโดยสานั กงานคณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการอนุ ญาตให้ใช้ได้ตามสัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงทีมา-ไม่ใช ้เพือการค ้า-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย

16. รหัส UTQ-220: กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียน: การพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
ข้อมูลนักเรี ยน ประเด็นพิจารณา แหล่งข้อมูล
่
2.2 ด้านจิตใจ สภาพอารมณ์ที่มีตอการ - ระเบียบสะสม (ป.01/
ดาเนิ นชี วิตประจาวัน เช่น ความ ป. พ8)
วิตกกังวลหรื อซึ มเศร้า - แบบประเมินพฤติกรรม
-แบบสังเกต
ข้อมูลนักเรี ยน ประเด็นพิจารณา แหล่งข้อมูล
3. ด้านพฤติกรรม 1) ความประพฤติ เช่น - แบบประเมินพฤติกรรม
ด้านจิตใจ สภาพอารมณ์ที่มีต่อการ
2.2การลักขโมย ก้าวร้าว - ระเบียบสะสมน (ป.01/
นักเรี ย
2) พฤติกรรมต่าง ๆ ที่มีผล ดาเนินชี วิตประจาวัน เช่น ความ ป. พ8) - การสังเกตพฤติกรรม
วิตกกังวลหรื อซึอมเศร้า ยน
กระทบต่ การเรี - แบบประเมินพฤติกขอมูลจากเพื่อน
- การได้ รรม ้
ความสามารถพิเศษและ - แบบสังกเรี ยนหรื อการตอบแบบ
นั เกต
การปรับตัวของนักเรี ยน เช่น สอบถาม
่
พฤติกรรมที่อยูไม่นิ่ง
3. ด้านพฤติกรรม 1) ความประพฤติ เช่สมาธิส้ น
น ั - แบบประเมินพฤติกรรม
การลักขโมย ก้าวร้าว 3) การแสดงพฤติกรรมต่อเพื่อน นักเรี ยน
2) พฤติกรรมต่าง ๆ ที่มีผล ครู และผูปกครอง
้ - การสังเกตพฤติกรรม
การใช้สารเสพติดน
กระทบต่อการเรี ย - การได้ขอมูลจากเพื่อน
้
การทาร้ายตนเองศษและกรรม
ความสามารถพิเ พฤติ นักเรี ยนหรื อการตอบแบบ
ทางเพศที่ไวม่เหมาะสมน เช่น
การปรับตั ของนักเรี ย สอบถาม
เป็ นต้น ่อยูไม่นิ่ง
พฤติกรรมที ่
สมาธิ ส้ นั
4. ด้านครอบครัว 3) การแสดงพฤติกรรมต่อเพื่อน
4.1 ด้านเศรษฐกิจ 1) ผูหารายได้ให้ครอบครัว และผูปกครอง
้ ครู ้ - ระเบียบสะสม (ป.01/
2) ฐานะเศรษฐกิดจของครอบครัว ป. พ8)
การใช้สารเสพติ
ภาระหนี้สิ้น - การได้ขอมูลจากเพื่อน การทาร้ายตนเอง พฤติกรรม
้
3) ความเพียงพอของรายรับ ทางเพศที่ไม่เหมาะสม นักเรี ยน
กับรายจ่ายในแต่ละวัน - การได้ขอมูลจากนักเรี ยน
เป็ นต้น ้
โดยตรง
4. ด้านครอบครัว
4.2 ด้านการคุมครอง 1) ความสามารถในการคุม
้ ้ - ระเบียบสะสม (ป.01/
4.1 ด้านเศรษฐกิจ 1) ผูหารายได้ให้ครอบครัว
้ - ระเบียบสะสม (ป.01/
ครองดูแลนักเรี ยนได้อย่างปลอดภัย ป. พ8)
และเหมาะสมของผูปกครอง
้ 2) ฐานะเศรษฐกิจของครอบครัว ป. พ8) - การสังเกตพฤติกรรม
ภาระหนี้สิ้น - การได้ขอมูลจากเพื่อน
้ นักเรี ยน
2) ความเพียงพอของรายรับ ่
3) ความเหมาะสมของสภาพที นักเรี ยน - การสอบถามนักเรี ยน
่
อยูอาศัย โดยตรงหรื อจากเพื่อน กับรายจ่ายในแต่ละวัน - การได้ขอมูลจากนักเรี ยน
้
โดยตรง
4.2 ด้านการคุมครอง 1) ความสามารถในการคุม
้ ้ - ระเบียบสะสม (ป.01/
ครองดูแลนักเรี ยนได้อย่างปลอดภัย ป. พ8)
และเหมาะสมของผูปกครอง
้ - การสังเกตพฤติกรรมนักเรี ยน
2) ความเหมาะสมของสภาพที่ - การสอบถามนักเรี ยนโดยตรง
้ ้ ่
utqonlineโดยสานั กงานคณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการอนุ ญย ใช้ได้ตามสัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงทีมา-ไม่ใช ้เพือน ้า-อนุญาตแบบเดียวกัน ประเทศไทย16
อยูอาศัาตให้ หรื อ่ จากเพื่อการค
่ 3.0

17. รหัส UTQ-220: กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียน: การพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
UTQ online e-Training Course
ใบความรู้ ที่……….
เรื่อง “................................................”
โครงการยกระดับคุณภาพครู ท้ งระบบ ภายใต้ปฏิบติการไทยเข้มแข็ง
ั ั
(Upgrading Teacher Qualification Through the Whole System: UTQ)
ข้อมูลนักเรี ยน ประเด็นพิจารณา แหล่งข้อมูล
4.3 ด้านการเลี้ยงดู 1) ความสัมพันธ์ของคนใน - การเยียมบ้าน
่
ครอบครัว เช่น ครอบครัว - การสังเกตพฤติกรรม
อบอุ่น หรื อทะเลาะเบาะแว้ง - การสอบถามจาก
การใช้ความรุ นแรงในการตัดสิ น นักเรี ยนโดยตรงหรื อ
แก้ไขปัญหาซึ่ งมีผลกระทบต่อ จากเพื่อน
พฤติกรรมของนักเรี ยน เช่น
ซึมเหม่อลอย ไม่อยากกลับ
บ้าน เป็ นต้น
2) สมาชิกในครอบครัวใช้
สารเสพติด สุ รา หรื อเล่น
การพนัน รวมถึงการเจ็บ
ป่ วยเรื้ อรัง
3) แบบอย่างของครอบครัว
5. ด้านสังคม 1) ครอบครัวแยกตัวจากสังคม - การเยียมบ้าน
่
แวดล้อมหรื อถูกกีดกันจากสิ่ ง - การสอบถามจากแหล่ง
แวดล้อม ข้อมูลต่าง ๆ เช่น
2) ความสัมพันธ์ของ เพื่อน นักเรี ยน
ครอบครัวต่อชุมชน
้ ้ ่ ่ 17
utqonlineโดยสานั กงานคณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการอนุ ญาตให้ใช้ได้ตามสัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงทีมา-ไม่ใช ้เพือการค ้า-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย

18. รหัส UTQ-220: กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียน: การพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
ตัวอย่ าง
เกณฑ์ การคัดกรองนักเรียน
การคัดกรองนักเรี ยนเพื่อจัดเป็ นกลุ่มปกติ กลุ่มเสี่ ยง และกลุ่มมีปัญหานั้น ครู ประจาชั้น
สามารถวิเคราะห์ขอมูลจากระเบียบสะสมและอื่น ๆ ที่จดทาเพิ่มเติม แต่ท้ งนี้โรงเรี ยนแต่ละแห่ง
้ ั ั
จาเป็ นต้องประชุมครู เพื่อพิจารณาการคัดกรองนักเรี ยน เพื่อให้ครู ประจาชั้นมีหลักในการคัดกรอง
นักเรี ยน ตรงกันทั้งโรงเรี ยน ดังนี้
ข้ อมูลนักเรียน กลุ่มปกติ กลุ่มเสี่ ยง กลุ่มมีปัญหา
1. ด้ านความสามารถ
1.1 ด้านการเรี ยน - ผลการเรี ยนเฉลี่ย - ผลการเรี ยนตั้งแต่ - ผลการเรี ยนต่ากว่า
2.00 ขึ้นไป 1.5 ถึง 2.00 1.5
- ไม่มี 0 ในทุกวิชา - ขาดเรี ยนในวิชาต่าง - ขาดเรี ยนในวิชาต่าง
- ขาดเรี ยนในวิชาต่าง ๆ 3-5 ครั้งต่อ 1วิชา ๆ มากกว่า 5 ครั้ง
ๆ ไม่เกิน 3 ครั้งใน 1 - มาโรงเรี ยนสาย - มาโรงเรี ยนสายเกิน
วิชา มากกว่า 10 ครั้ง แต่ไม่ 15 ครั้งใน 1 ภาค
- มาโรงเรี ยนสายไม่ เกิน 15 ครั้ง ใน 1 เรี ยน
เกิน 10 ครั้ง ใน 1 ภาคเรี ยน
ภาคเรี ยน
1.2 ความสามารถพิเศษ - ถ้านักเรี ยนมี
ความสามารถพิเศษ
จะเน้นจุดแข็งของ
นักเรี ยนในทุกกลุ่ม
2.ด้ านสุ ขภาพ
2.1 ด้านร่ างกาย - อายุ น้ าหนัก และ - น้ าหนักผิดปกติ และ - ป่ วยเป็ นโรคหรื อ
ั ั
ส่ วนสู ง สัมพันธ์กน ไม่สัมพันธ์กบส่ วนสู ง ความพิการทางกายมี
- ร่ างกายแข็งแรง หรื ออายุ ความบกพร่ องทางการ
้ ้ ่ ่ 18
utqonlineโดยสานั กงานคณะกรรมการการศึกษาขันพืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการอนุ ญาตให้ใช้ได้ตามสัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงทีมา-ไม่ใช ้เพือการค ้า-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย