ฝากติดตามกด Like  กด Love ❤️ กด Share ⤴️ ที่ https://www.facebook.com/TouchPoint.in.th/ ------------------------------------------------------------------ ฝากกด Subscribe ช่อง YouTube TouchPoint ที่ https://www.youtube.com/c/TouchpointTH ------------------------------------------------------------------ เว็บไซต์ https://touchpoint.in.th/ ------------------------------------------------------------------ ดร.กฤษณพงศ์ เลิศบำรุงชัย

2. การออกแบบส่วนติดต่อผู้ใช้ที่มีประสิทธิภาพ คือ การออกแบบส่วน
ติดต่อผู้ใช้ที่ผู้ใช้สามารถใช้งานได้อย่างถูกต้อง และพึงพอใจ ดังนั้น
กระบวนการที่มีความสาคัญมากในการออกแบบส่วนติดต่อผู้ใช้ คือ
กระบวนการทดสอบ ในบทนี้นาเสนอความสาคัญ ขอบเขตและการสร้าง
การทดสอบส่วนติดต่อผู้ใช้
การทดสอบส่วนติดต่อผู้ใช้งาน

3. แนวคิดของ Lean
Lean คือ แนวคิดที่ความสาคัญเกี่ยวกับการลดทอนสิ่งที่ไม่จาเป็น
หลักการของ Lean นั้นจะมุ่งให้ความสาคัญกับการสร้างคุณค่าให้กับ
ผู้บริโภคหรือผู้ใช้ให้มากที่สุด โดยใช้ทรัพยากรเท่าที่จาเป็นเท่านั้น
แนวคิดเรื่อง Lean นี้มีพื้นฐานมาจากระบบการจัดการการผลิตของโต
โยต้า (Toyota Production System) ที่นาพาโตโยต้าสู่ความสาเร็จอัน
ยิ่งใหญ่ในวงการยานยนต์

4. แนวคิดของ Lean
กระบวนการ Lean ให้ความสาคัญกับการเรียนรู้เป็นอย่างมาก ผู้
สร้างสรรค์ต้องออกจากสถานที่ทางานของตนเองเพื่อไปพบปะพูดคุย
กับกลุ่มลูกค้าจริง เช็คดูว่าความต้องการของเขากับสิ่งที่ตนคิดนั้น
ตรงกันหรือไม่ นอกเหนือจากความเข้าใจผู้บริโภคที่เพิ่มมากขึ้นแล้ว ผู้
สร้างสรรค์อาจได้ของมูลใหม่ๆ ที่ไม่เคยรู้มาก่อนมาเป็นแนวทางสาหรับ
พัฒนาผลิตภัณฑ์ต่อไปด้วย
Validated Learning เรียนรู้ให้แน่ใจว่าผู้ใช้งานต้องการอะไร

5. แนวคิดของ Lean
กระบวนการพัฒนาตามแนวคิดของ Lean จะประกอบด้วย

6. แนวคิดของ Lean
ในการพัฒนาระบบหรือ Product ใด ๆ จุดเริ่มต้นผู้พัฒนา
จะต้องเรียนรู้ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับสิ่งที่ตนจะพัฒนา เมื่อเรียนรู้
แล้วสิ่งที่เกิดขึ้น คือ แนวคิดหรือ Idea
Learn
การเรียนรู้
01
Build
การพัฒนา
02เป็นขั้นตอนที่จะนาแนวคิดที่ได้จากการเรียนรู้มาพัฒนาระบบ
ซึ่งจะได้เป็น Product
Measure
การวัดผล
03การวัดผล เป็นการทดสอบ Product ที่ได้จาก
การพัฒนานั้นมีความถูกต้องหรือเหมาะสมมาก
เพียงใด เมื่อนาผลการทดสอบนั้นมาผ่านการ
วิเคราะห์จะทาให้เกิดข้อมูล หรือ Data
กระบวนการพัฒนาตามแนวคิดของ Lean จะประกอบด้วย
จะเห็นว่ากระบวนการพัฒนาตามแนวคิดของ Lean นั้นเป็นวงจร ซึ่งจะ
เห็นได้ว่าเมื่อผู้พัฒนาทาการทดสอบ Product และวิเคราะห์ผลจะทา
ให้เกิดข้อมูลสาหรับนาไปเรียนรู้ใหม่ ดังนั้นจะเห็นได้ว่ากระบวนการ
ทดสอบเป็นกระบวนการที่มีความสาคัญมากในการพัฒนาสิ่งใด ๆ

7. Usability Testing
Usability Testing คือ การทดสอบการใช้งาน โดยการนา Product หรือ
ในที่นี่คือส่วนติดต่อผู้ใช้งานไปให้กลุ่มคนที่คาดว่าจะเป็น Target users
ลองใช้งาน โดยการกาหนดเป้าหมายให้เค้าทาให้สาเร็จเป็นข้อๆ แล้วเฝ้าดู
และสังเกตว่าผู้ใช้มีวิธีการคิด การตัดสินใจ การใช้งานส่วนติดต่อผู้ใช้งาน
ของเราอย่างไร ที่จะทาให้เป้าหมายนั้นสาเร็จ ดังนั้น Usability Testing
เป็นขั้นตอนที่จะ Measure และ Learn ก่อนที่จะนาไปปรับปรุงส่วนติดต่อ
ผู้ใช้งานเพื่อใช้พัฒนาระบบจริงนั่นเอง

8. Usability Testing
ทาได้ง่ายหมายถึงง่ายกว่าการทดสอบ
ประเภทอื่น ๆ เช่น Unit Testing ซึ่งจะเป็นการ
ทดสอบที่ตัวระบบดังนั้นผู้พัฒนาจะต้อง
พัฒนาระบบก่อนแล้วจึงจะทดสอบได้ดังนั้น
การทดสอบการใช้งานผ่านส่วนผู้ติดต่อผู้ใช้
จึงสะดวกในการออกแบบมากกว่า
ประหยัดค่าใช้จ่ายในระยะยาวนั่นหมายถึงเมื่อ
ผู้พัฒนาทดสอบการใช้งานของส่วนผู้ติดต่อ
ผู้ใช้ผู้พัฒนาจะสามารถแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น
ก่อนนาไปพัฒนาระบบจริงซึ่งประหยัด
ค่าใช้จ่ายที่ต้องใช้แก้ไขระบบในภายหลังได้
มากกว่า
ทาให้เราเข้าใจผู้ใช้ได้มากขึ้นซึ่งเมื่อผู้พัฒนา
นาส่วนติดต่อผู้ใช้ที่ได้รับการออกแบบไปให้
ผู้ใช้งานทดสอบจะทาให้เห็นถึงรูปแบบความ
เข้าใจและความพึงพอใจของผู้ใช้งานซึ่งข้อมูล
ดังกล่าวสามารถนามาใช้ในการพัฒนาการ
ออกแบบต่อไปได้
ความสาคัญของ Usability Testing มีดังนี้

9. Usability Testing
ช่วยในการตัดสินใจและวางแผนการพัฒนา
Product ได้ง่ายขึ้นหมายถึงการนาผลการ
วิเคราะห์ที่ได้จากการทดสอบมาใช้ในการ
ตัดสินใจปรับปรุงหรือเพิ่มเติมส่วนต่างๆ ได้
สะดวกขึ้น
การทดสอบโดยวัดความพึงพอใจตรงกับทฤษฎีการออกแบบโดยมีผู้ใช้เป็น
ศูนย์กลาง(User-Centered Design: UCD) ซึ่งเป็นทฤษฎีที่ผู้พัฒนาและออกแบบ
Product ใดๆ จะต้องคานึงผู้ใช้เป็นปัจจัยหลักในการออกแบบซึ่งส่วนติดต่อผู้ใช้ที่จะ
นาไปใช้ในการพัฒนาระบบจริงนั้นจะสอดคล้องกับรูปแบบความเข้าใจของผู้ใช้งาน
และจะทาให้ผู้ใช้มี่ความพึงพอใจและสามารถใช้งานระบบได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ความสาคัญของ Usability Testing มีดังนี้

10. Usability Testing
จัดหาผู้ที่จะมาทาการทดสอบ
คือ การกาหนดผู้ใช้งานเป้าหมายที่ใช้ในการ
ทดสอบ
สร้างการทดสอบ
คือ การสร้างแบบทดสอบและเงื่อนไขในการ
วิเคราะห์
ตั้งเป้าหมายในการทดสอบ
คือ การกาหนดวัตถุประสงค์ในการทดสอบ
ขั้นตอนการทา Usability Testing

11. Usability Testing
แก้ไขปรับปรุง
เป็นการนาข้อมูลที่ได้จากการวิเคราะห์มา
ปรับปรุงส่วนติดต่อผู้ใช้ก่อนนาไปพัฒนา
ระบบจริง
เริ่มทดสอบ
ขั้นตอนการทา Usability Testing
สรุปผล
คือ การนาผลการทดสอบมาวิเคราะห์เพื่อหา
ข้อมูลไปใช้ในการแก้ไขปรับปรุง

12. Usability Testing
การสร้างการทดสอบ
สร้าง Usability Testing
สร้างตัวอย่างงาน
Interactive Prototype

13. คือ การสร้างตัวงานที่จะนาไปใช้ในการทดสอบ ซึ่งมี 2 รูปแบบ คือ
Usability Testing
1. สร้างตัวอย่างงาน Interactive Prototype
คือ ตัวอย่างงานแบบหยาบๆ ที่ทาขึ้นมาเร็วๆ เช่น
การ sketch รูปที่วาดด้วยดินสอ หรือใช้
wireframe ของเว็บก็สามารถทามาดู flow การ
ใช้งานของแอพ/เว็บได้
Low-fidelity Prototype
คือ ตัวอย่างงานที่มีรายละเอียดมากขึ้น เช่น screen ที่ออกแบบ
ไว้จาก Photoshopหรือโปรแกรม Sketchมาทาเป็น Prototype
ซึ่งอาจจะไม่ต้องดีไซน์ให้ชัดเจนนัก แต่พอให้เห็น mood & tone
ของโปรดัก และยังคงเน้นในเรื่องของ flow การใช้งาน
Hi-fidelity Prototype
การสร้างการทดสอบ

14. Usability Testing
การสร้างการทดสอบ

15. Usability Testing
การสร้างการทดสอบ

16. Usability Testing
คือ การสร้างแบบทดสอบความพึงพอใจจากผู้ใช้งาน ซึ่งเป็นรูปแบบ
ของแบบสารวจหรือแบบสอบถามที่ใช้งานตามหลักสถิติทั่วไป ที่จะ
ประกอบด้วยคุณสมบัติของผู้ใช้ที่สามารถนาไปวิเคราะห์เป็นข้อมูล
ได้ เช่น อายุ, เพศ, ระดับการศึกษา เป็นต้น โดยเกณฑ์ที่ใช้ในการ
สร้างแบบทดสอบสาหรับการทดสอบความพึงพอใจของส่วนติดต่อ
ผู้ใช้งานจะเป็นไปตามทฤษฎีของ Jacob Nielsen ผู้เชี่ยวชาญในการ
ออกแบบ Web Usability
2. สร้าง Usability Testing
การสร้างการทดสอบ

17. ระบบแสดงให้ผู้ใช้งานเห็นเสมอว่าตนกาลังทาอะไร
อยู่ กาลังจะเกิดอะไรขึ้น และให้ผลป้อนกลับในเวลาที่
เหมาะสมหรือไม่
01
ระบบสามารถพูดภาษาเดียวกันกับผู้ใช้โดยมีตรรกะ
การใช้งานที่เป็นธรรมชาติ ไม่ใช่ภาษาที่แปลกไปจาก
ปรกติหรือไม่
02
ระบบสนับสนุนการ Undo และ Redo หรือไม่
03
Usability Testing
ระบบมีความสม่าเสมอและเป็นมาตรฐานไปทุก ๆ
หน้าจอของการออกแบบ ผู้ใช้งานไม่สับสนในเรื่อง
การจัดวางหรือขนาดตัวหนังสือหรือไม่
04
ระบบมีคาเตือนให้ระวังความผิดพลาดที่จะช่วย
ป้องกันความผิดพลาดหรือไม่ ระบบมีการตกลงใจ
ซ้าอีกครั้งเพื่อตรวจสอบความแน่นอนของการ
ตัดสินใจของผู้ใช้หรือไม่ เช่น ท่านต้องการแก้ไข
หรือไม่ ให้ตอบ แก้ไข หรือ ไม่แก้ไข
05

18. ผู้ใช้งานต้องใช้ความจาในการจดจาคาสั่งต่าง ๆ ใน
ระบบหรือไม่ ซึ่งระบบมีส่วนประกอบหน้าจอ การ
ออกคาสั่งปฏิบัติและส่วนตัวเลือกมีความชัดเจน
วิธีการใช้งานต้องเข้าถึงได้ง่ายและรับรู้ได้ง่ายหรือไม่
06
มีความยืดหยุ่นสาหรับผู้ใช้งานหลากหลายกลุ่ม และ
มีประสิทธิผลในการทางานหรือไม่
07
การนาเสนอเนื้อหามีเรื่องที่ไม่เกี่ยวข้องหรือเรื่องที่
ผู้ใช้ต้องการใช้หรือไม่
08
Usability Testing
ข้อความแสดงความผิดพลาดปรากฏในแบบ
ตัวอักษรธรรมดาที่เข้าใจได้ง่าย ระบุปัญหาและบอก
วิธีแก้ไข ให้ผู้ใช้งานสามารถแก้ไขได้เองได้หรือไม่
09
ระบบมีคู่มือที่อธิบายวิธีการใช้งาน มีการแบ่ง
สารบัญข้อมูลที่ทาให้หาง่ายเจาะจงไปยังหน้าที่ต่าง
ๆ มีการเรียงลาดับอย่างเป็นระบบ และไม่มาก
จนเกินไปหรือไม่
10

19. การทดสอบ Usability แบบ DIY
ทาการทดสอบทุกเดือนเดือนละ 1 ครั้ง การทดสอบแต่ละครั้งใช้เวลา
เพียงครึ่งวันเช้าในการทดสอบและสรุปประเด็นที่ทีมพัฒนา
ผลิตภัณฑ์จะต้องไปแก้ไข
กาหนดการที่แน่นอนและเวลาที่ไม่ยาวเกินไปทาให้ผู้เกี่ยวข้องสะดวกใจที่จะเข้าร่วม
สังเกตการณ์ทดสอบมากขึ้น ซึ่งสาหรับการทดสอบ Usability ยิ่งมีผู้เกี่ยวข้อง
ร่วมสังเกตกรทดสอบมากเท่าไหร่ก็ยิ่งดีเท่านั้น
01

20. การทดสอบ Usability แบบ DIY
ทดสอบกับผู้ใช้เพียง 3 คน ต่อการทดสอบ 1 ครั้งและใช้เวลาทดสอบ
1 ชั่วโมงต่อผู้ใช้ 1 คน
การทดสอบ Usability ไม่ใช่การพิสูจน์สมมติฐานเชิงปริมาณที่ต้องมีนัยสาคัญ
ทางสถิติมารองรับ สิ่งที่ต้องการจากการทดสอบนี้คือข้อมูลที่รู้ลึกรู้จริงถึง
พฤติกรรมผู้ใช้
การหาปัญหาให้ได้ครบทุกประเด็นนั้นเป็นไปไม่ได้ แค่ปัญหาที่พบจากผู้ใช้ 3 คน
ภายในเวลาทดสอบครึ่งวันนี้ก็มากเกินกว่าที่จะแก้ไขได้ทันภายในหนึ่งเดือนก่อนถึง
การทดสอบ Usability รอบหน้าแล้ว
02

21. หากการคัดเลือกหากลุ่มเป้าหมายที่จะมาช่วยทดสอบนั้นยากและ
กินเวาลามากไป ให้คัดเลือกอย่างหลวมๆ แต่ไปเน้นทดสอบให้ได้
บ่อยครั้งแทนดีกว่า
การทดสอบ Usability แบบ DIY
สาหรับปัญหาของ Usability ที่ร้ายแรง ไม่ต้องเป็นผู้ใช้กลุ่มเป้าหมายที่มี
คุณสมบัติตรงข้อกาหนดทุกอย่าง แค่ผู้ใช้คนทั่วไปก็เจอปัญหานั้นได้แล้ว
หากระบบของUsability ดีพอที่คนทั่วไปยังสามารถใช้ได้ ผลิตภัณฑ์นี้ยิ่งไม่น่าจะมี
ปัญหาสาหรับกลุ่มผู้ใช้เป้าหมายที่มีความรู้ความสามารถเฉพาะทางเกี่ยวกับ
ผลิตภัณฑ์
03