DỊCH TỄ HỌC • Đau vai: là một tình trạng thường gặp trong bệnh lý cơ xương: chỉ đứng hàng thứ 2 sau đau gối • Ít khi được thăm khám đầy đủ • Nguyên nhân gây bệnh phức tạp, khó chẩn đoán chính xác

1. KHÁM ĐAU VAI

2. MỤC TIÊU
• Dịch tễ học
• Nhắc lại giải phẫu vùng vai
• Những nguyên nhân gây đau vùng vai
• Khai thác bệnh sử và khám thực thể vùng vai
• Những bệnh lý vùng vai thường gặp và
phương pháp thăm khám đặc hiệu

3. DỊCH TỄ HỌC
• Đau vai: là một tình trạng
thường gặp trong bệnh lý cơ
xương: chỉ đứng hàng thứ 2
sau đau gối
• Ít khi được thăm khám đầy đủ
• Nguyên nhân gây bệnh phức
tạp, khó chẩn đoán chính xác

4. GIẢI PHẪU
• 3 xương
– Xương cánh tay
– Xương vai
– Xương đòn
• 3 khớp
– Ổ chảo – cánh tay
– Mỏm cùng vai – đòn
– Ức - đòn
• 1 “Articulation”
– Khớp vai - ngực

5. GIẢI PHẪU
• Chóp xoay (Rotate
cuff): cấu tạo bởi 4
gân cơ chung quanh
khớp vai.
– Supraspinatus ( trên gai)
– Infraspinatus ( dưới gai)
– teres minor (tròn bé)
– Supscapularis (dưới vai)
• Chức năng: mở đầu
cho chuyển động và
làm tăng sự ổn định
của xương vai.

6. GIẢI PHẪU
• Bao hoạt dịch
–Subacromial
(dưới cơ delta)
–Subscapular
(dưới xương vai)

7. 7
NGUYÊN NHÂN
• Tổn thương phần mềm quanh khớp gồm :gân, cơ
dây chằng, bao khớp, sụn khớp và màng hoạt
dịch -> đau khớp vai.
• Vận động khớp vai nhanh, mạnh đột ngột làm
kéo giãn khớp vai quá mức.
• Xảy ra sau vận động mà đòi hỏi động tác nâng
tay như: vẽ, nâng đồ vật, chơi thể thao….

8. NGUYÊN NHÂN
• Impingement syndrome
– Viêm bao hoạt dịch dưới cơ delta
– BL gân cơ chóp xoay
– Rách chóp xoay
– BL gân cơ nhị đầu
• Viêm dính bao khớp
• Viêm, bong khớp ức đòn
• Viêm, bong khớp mỏm cùng vai- đòn
• Thái hóa khớp ổ chảo – cánh tay
• Mất vững
– GH dislocation
– GH subluxation
– Labral tear (Rách gờ ổ chảo)
• Gãy xương đòn
• Gãy đầu xa xương cánh tay
• Gãy xương vai
Other arthritic disease
– Rheumatoid, Gout, SLE
– Septic, Lyme, etc.
Avascular necrosis
Neoplastic disease
Thoracic outlet syndrome
HC đau vùng phức tạp
(CRPS)
Myofascial pain
Referred pain
– Cervical radiculopathy
– Cardiac
– Aortic aneurysm
– Abdominal / Diaphragm
– Other GI

9. HỎI BỆNH SỬ
• Tính chất đau
• Cấp hay mạn
• Vị trí đau
• Đau về đêm
• Yếu cơ
• Biến dạng
• Hạn chế vận động
• Locking / Clicking / Clunking
• Môn thể thao/ tính chất nghề nghiệp
• Yếu tố làm giảm/ tăng đau
• Chấn thương/ quá sức
• Điều trị trước đó
• Tiền sử chấn thương trước đó
• Tiền sử bệnh khớp trước đó

10. KHÁM THỰC THỂ
• Nhìn : từ hông trở lên
• Sờ
• Biên độ cử động
• Sức cơ
• Thần kinh, mạch máu
• Test đặc hiệu

11. NHÌN
• Trước và sau
• Chiều cao của vai và
xương vai
• Đối xứng
• Biến dạng rõ ràng
• Mảng xuất huyết
• Teo cơ
– Trên gai
– Dưới gai
– Deltoid

12. SỜ
• Lúc nghỉ và lúc cử động
• Cấu trúc xương
• Khớp
• Mô mềm

13. SỜ
• Mặt trước (Anterior)
– Xương đòn
– Khớp ức đòn
– Mỏm cùng vai
– Khớp vai đòn
– Cơ delta
– Mỏm quạ
– Cơ ngực lớn
– Cơ thang
– Cơ nhị đầu (long head)
AC joint
SC joint
biceps

14. SỜ
• Mặt sau (Posterior)
– Gai vai
– Mỏm cùng vai
– Cơ trên gai
– Cơ dưới gai
– Deltoid
– Trapezius
– Cơ lưng rộng
– Xương vai
• Inferior angle
• Medial border
Supraspinatus
Infraspinatus
Inferior angle
of scapula

15. BIÊN ĐỘ CỬ ĐỘNG
• Forward flexion: gấp
160 - 180°
• Duỗi: 40 - 60°
• Dạng: 180◦
• Khép : 45 °
• Xoay trong: 60 - 90 °
• Xoay ngoài: 80 - 90 °
• Apley Scratch Test: Tests
range of motion of joint
(Abduction, adduction,
external and internal
rotation)
Apley Scratch Test

16. BIÊN ĐỘ CỬ ĐỘNG
• Xương vai bất động (mất
chức năng khớp vai ngực)
– So sánh cử động xương
vai thông qua biên độ
cử động của 2 bên
– Chống tay lên tường
– Đối xứng
– Uyển chuyển
– Không hoặc ít dạng tay
(No or minimal
winging)

17. TEST SỨC CƠ
• Kiểm tra và so sánh 2 bên
• Khám từng cơ hay nhóm cơ
• Grade strength on 0 → 5 scale
– 0: no contraction
– 1: muscle flicker; no
movement
– 2: motion, but not against
gravity
– 3: motion against gravity, but
not resistance
– 4: motion against resistance
– 5: normal strength

18. TEST SỨC CƠ
• Xoay ngoài
– Kiểm tra các của cơ chóp xoay
giúp vai xoay ngoài
• Cơ dưới gai
• Cơ tròn bé
– Arms at the sides
– Elbows flexed to 90 degrees
– Externally rotates arms against
resistance

19. TEST SỨC CƠ
• Xoay trong
– Kiểm tra các của cơ chóp xoay
giúp vai xoay trong
• Cơ dưới vai
– Arms at the sides
– Elbows flexed to 90 degrees
– Internally rotates arms against
resistance
– Subscapularis Lift-Off Test

20. TEST SỨC CƠ
• Cơ trên gai (Supraspinatus)
+ Empty Can test:
–Straight arm at 90 degrees
of abduction, 30 degrees
forward flexion, internal
rotation of shoulder
–Resist attempts to adduct
–Pain = tendonitis
–Pain + weakness=tear

21. TEST KHÁC
• Impingement Signs
• Drop-Arm Test
• Speed’s Test
• Yergason Test
• Cross-Arm Adduction
• Sulcus Sign
• Apprehension test
• Relocation test
• O’Brien’s Test
• Crank test

22. NHỮNG BỆNH LÝ VÙNG VAI
THƯỜNG GẶP

23. SUBACROMIAL IMPINGEMENT SYNDROME
Va chạm của:
– Bao hoạt dịch dưới
mỏm cùng vai
– Gân cơ của chóp xoay
– Gân cơ nhị đầu
Between
– Mỏm cùng vai
– Dây chằng quạ đòn
– Khớp vai đòn
– Mỏm quạ
– Đầu xương cánh tay
Viêm gân chóp xoay

24. Impingement Signs
Neer’s Sign
– Xấp và cố gấp
cánh tay
– Nâng tay để cấu
trúc mỏm quạ
đụng với đầu
xương cánh tay
– Nếu đau  test +

25. Impingement Signs
Hawkin’s Sign
– Cánh tay nâng ra
phía trước lên 90o
rồi cố gắng xoay
trong
– Cố để mỏm quạ
đụng với đầu
xương cánh tay
– Nếu đau  test +

26. Rách Chóp Xoay ( Rotate cuff tear)
• Rách một phần
• Rách toàn phần
• Có thể do:
– Va chạm
– Thoái hóa
– Gắng sức
– Chấn thương
• Partial tears
– Conservative
• Complete tears
– Surgery

27. Rách Chóp Xoay: Drop-Arm Test
Hạ cánh tay từ từ
– Có thể hạ cánh tay
từ từ xuống 90°
(deltoid function)
– Cánh tay sẽ rơi
xuống nếu rách
chóp xoay
Test +
– BN không thể kiểm
soát việc hạ thấp
cánh tay
– Nếu giữ được ở vị trí
90º, áp lực ở cổ tay
sẽ làm rơi cánh tay

28. Viêm Gân Cơ Nhị Đầu
(Biceps Tendonosis)
• Chấn thương đầu dài
cơ nhị đầu
• Điển hình là chấn
thương do gắng sức
– Động tác nâng qua
đầu lặp đi lặp lại
– Do va chạm

29. Viêm Gân Cơ Nhị Đầu: Speed’s Test
• Nâng lên 90°
• Dạng vai khoảng 10°
• Cánh tay lật ngửa hoàn
toàn
• Tác động lực hạ xuống ở
phần xa cánh tay
• Đau là test +
• Yếu mà không đau: yếu
cơ mà không có hủy cơ

30. Viêm Gân Cơ Nhị Đầu: Yergason’s Test
• Khuỷu gập 90°
• Bắt đầu ở vị trí xấp bàn tay
• Chủ động xoay ngoài và
xoay trong chống lại kháng
lực
• Sờ gân cơ nhị đầu
• Đau hoặc nhói đau  + test
– Tendonosis
– Trật khớp

31. Thái Hóa Khớp Mỏm quạ- Đòn
( AC joint OA)

32. AC Joint OA: Cross-Arm Adduction Test
• Tay gập 90°
• Khép tay vào trong > 45°
• Cố khép vai (hạ khuỷu)
• Đau  test + ở khớp vai -
đòn
• Cẩn thận dễ + giả khi đau
ở vị trí khác

33. Khớp Vai Mất Vững (Shoulder Instability)
Failure to keep humeral
head centered in glenoid
Dislocation
– Complete disruption of
joint congruity or
alignment
Subluxation
– Partial or incomplete
dislocation
Laxity
– Slackness or looseness in
joint
– May be normal or
abnormal

34. Instability: Sulcus Sign
• Mất vững vùng dưới
• Tay nghỉ ở vị trí tự
nhiên
• Kéo tay về phía cổ tay
• Dương tính khi thấy
lõm ở vùng mỏm cùng
vai
– Cần so sánh với bên
không bệnh

35. Instability: Test sợ
• Mất vững vùng trước
• Dạng vai đến 90°
• Kéo nhẹ đầu xương cánh
tay ra phía trước
• Đồng thời, xoay ngoài
xương vai
• Test (+) khi bn “sợ” vì cảm
giác mất vững hoặc đe dọa
trật khớp
– Cẩn thận (+) giả

36. Instability: Relocation Test
• Mất vững vùng trước
• Thực hiện sau khi test
sợ (+)
• Kéo mạnh ra phía sau và
xoay ngoài đầu xương
cánh tay
• Test (+) khi bn hết cảm
giác sợ
• Còn gọi là anterior
release test

39. TIẾP CẬN CHẨN ĐOÁN

40. Step One: Trauma vs No Trauma
Shoulder Pain
History
Traumatic Non-Traumatic
Physical Exam
Localization of Pain
X-Ray Deformity
Dislocation
Clavicle Fracture
Humeral Fracture
AC Separation
Physical Exam
Localization of Pain
X-Ray No deformity
Soft Tissue Injury
Perform
Appropriate
Exam

41. Step Two: Extrinsic vs. Intrinsic
Non-Traumatic
Intrinsic Extrinsic
Vague, diffuse pain
with other
symptoms
Or
Sharp pain
radiating to neck
and arm
History concerning
for extrinsic
Painless GH motion

42. Step Three: Glenohumeral vs
Extraglenohumeral
Glenohumoral
Extra-Glenohumeral
Rotator Cuff tendonitis
Rotator Cuff Tear
Impingement
Adhesive Capsulitis
Instability
Arthritis
Labral Tear
Biceps tendonitis
Biceps rupture
AC arthritis
Subscapular
arthritis
Intrinsic
Passive ROM
GH normal
Localize pain to
specific site
Pain
Weakness
Abnormal Motion
Of GH

43. Step Four: Glenohumeral Pathology
Glenohumeral
Anterolateral Pain
Pain with
supraspinatus and/or
infraspinatus tests
Positive impingement
test
Impingement
and Rotator
Cuff Tendonitis
Age > 40 yrs
Pain and weakness
with Supraspinatus
and/or infraspinatus
tests
Positive impingement
test
Rotator Cuff
Tendon Tear
Hx of DM or
immobilization
Decreased
Active AND
Passive ROM
Adhesive
Capsulitis

44. Step Four: Glenohumeral Pathology
Glenohumeral
History of remote
shoulder trauma
Progressive Pain
Diminished active
AND passive ROM
Xray-sclerosis and
decreased joint
space
Glenohumeral
Osteoarthritis
Younger Patient (<40
yrs)
Positive Sulcus Sign
Positive Instability
Tests
Multidirectional
Instability

45. Rotator Cuff Tear
History /
Maneuver
Study
Qual
Sens
(%)
Spec
(%)
LR+ LR- PV+
(%)
PV-
(%)
History of
trauma
2b 36 73 1.3 0.88 72 37
Night pain 2b 88 20 1.1 0.6 70 43
Painful arc 2b 33 81 1.7 0.83 81 33
Empty can
test
1b 84
89
50
58
1.7
2
0.22
0.28
36
98
22
93
Drop arm 1b 21 100 >25 0.79 100 32

46. Impingement / Instability
Test Study
Qual
Sens
(%)
Spec
(%)
LR+ LR- PV+
(%)
PV-
(%)
Impingement
Hawkin’s 1b 87
89
60 2.2 0.18 71 83
Instability
Relocation 2b 57 100 >25 0.43 100 73
Apprehension 2b 68 100 >25 0.32 100 78

47. AC Joint / SLAP Tear
History /
Maneuver
Study
Qual
Sens
(%)
Spec
(%)
LR+ LR- PV+
(%)
PV-
(%)
AC Joint
Active
compression
1b 100 97 >25 0.01 89 100
SLAP Tear
Crank 2b 91 93 13 0.10 94 90
Active
compression
1b 100 99 >25 0.01 95 100

48. Differential Diagnosis
Diagnosis Primary
Care %
Age
Subacromial Impingement
Syndrome
48-72 23-62
Adhesive Capsulitis 16-22 53
Acute Bursitis 17 -
Calcific Tendonitis 6 -
Myofascial Pain Syndrome 5 -
Glenohumeral Joint Arthrosis 2.5 64
Thoracic Outlet Syndrome 2 -
Biceps Tendonitis 0.8 -

49. XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN!
http://passionformotion.blogspot.com/p/shoulder-
assessment.html