2. 1.- DEFINICIÓN E DESCRICIÓN DA GALIÑA.
A galiña é un ave de tamaño medio co corpo redondeado,
groso, cuberto de plumas de cor variable (brancas, grises,
castañas...)
Os machos, os galos, son máis grandes, teñen a plumaxe máis
vistosa, os apéndices da cabeza máis grandes e un esporón nas
patas.
Camiña apoiando os dedos.
Pode axudarse das ás para dar saltos, equilibrarse, correr ou
para baixar de sitios altos.
O récord de voo está en 90 m.
Teñen ben desenvolvidos a vista e o oído.
As galiñas cacarexan cando poñen ovos ou cando se asustan
e para comunicarse entre elas.
3. O galo di “qui-qui-ri-qui”, para marcar territorio e atraer as
femias.
Os pitos “pían”.
Viven en grupos formados por varias femias e un so galo.
Dáse baños de ovo para librarse dos parásitos.
Cando teñen moita calor regulan a temperatura mantendo o
peteiro aberto para refrescarse.
2.- ALIMENTACIÓN.
A galiña aliméntase de herba, grans, restos de comida,
verduras, miñocas, penso...
4. O alimento máis común que lles da nas casas galegas é o millo.
Para as polas pequenas móese
gordo para facer “picón”.
Cando teñen ocasión buscan
comida e desenterran co peteiro ou
escaravellan coan patas sementes,
insectos, miñocas...
Nos galiñeiros industriais son
alimentadas todas coo pensos.
3.- A REPRODUCIÓN DAS GALIÑAS
As galiñas son ovíparas e producen ovos independentemente
de si se fecundan ou non. O proceso de produción de ovos iniciase
cando a galiña ten entre 18 e 20 semanas. A galiña sa pode producir
aproximadamente 1 ovo diario.
O ovo é unha célula xigante que pode variar entre 35 e 75
gr.
As galiñas poñen os ovos nun
niño feito no chan ou nun lugar
protexido, xeralmente durante a
primavera ou verán o número de
ovos varia segundo a raza
5. xeralmente cunha vez ao ano,
preto do verán a galiña choca,
auméntalle a temperatura do
corpo e deitase nos ovos para
incubalos. Incuba a cantidade de
ovos que caben debaixo dela,
arredor dunha ducia.
As crías das galiñas desenvólvense no interior do ovo durante
21 días.
Este proceso foise industrialmente en granxas por medio de
incubadoras.
INCUBADORA
6. 4.- RAZAS DE GALIÑAS
Polo xeral as galiñas comercialízanse para consumir a súa carne
e os seus ovos, e ata as súas plumas; pero tamén se poden criar
para diferentes propósitos como galiñas para exhibición, para
ornamentación, e para competencia nas pelexas, polo que se
prefire unha raza específica para cada ocasión.
Algúns exemplos son:
Galiña de Padua ou Padovana
Apreciada pola calidade da súa carne.
Galiña do pescozo pelado
Pon ovos grandes, é boa incubadora e cría moi ben os seus
poliños. A súa carne tamén é moi apreciada.
Galiña Sebright
Galiña pequeña, de non máis de medio quilo,
de uso decorativo.
7. Galiña Bresse gala branca
Ten as patas azuis. Moi boa para
carne.
Galiña Bresse negra
Ejemplar de bresse negra
Moi boa ponedora de ovos.
Galiña de Mos
Galiña autóctona de Galicia.
Boa produtora de ovos e de carne, os
machos poden chegar a pesar 6 quilos.
Galiña piñeira
Pon ovos moi grandes.
8. 5.- A NOSA ALIMENTACIÓN, CARNE E OVOS
As galiñas son aves pesadas, cun gran desenvolvemento a
nivel muscular, especialmente nos muslos e na peituga e son
utilizadas para a comercialización da súa carne.
Os ovos teñen gran valor alimenticio. Teñen moitas proteínas,
graxas, vitaminas (agás a C), calcio, ferro e fósforo .
A carne de polo é unha das máis consumidas eu todo o mundo
e isto débese ao seu baixo custo.
Adquire cun gran valor nutricional debido a que se dixire
mais facilmente que as carnes vermellas.
É moi rico en purinas , polo cal debe evitarse en caso de gota
ou de ácido único elevado.
Tamén se adoita consumir a carne de galiña , pero é mais dura
e precisa mais tempo para cocerse que a do pito.
9. 6.- O OVO
O ovo fórmase a partir do óvulo da galiña (a xema) que se
recubre de material nutritivo e de protección (clara e casca).
O ovo está formado pola casca, a xema e a clara.
A parte comestible son a clara e a xema.
A clara contén auga nun 88% e proteínas, das que a albumina
é a mais importante. Contén vitamina B.
Na xema o 50 % é auga e o resto repártese entre proteínas
e lípidos.
Ademais é unha poderosa fonte de vitaminas e minerais.
É un dos poucos alimentos que contén vitamina D de forma
natural.
É unha excelente fonte de ferro, fósforo, potasio e
magnesio.
10. 7.- HISTORIA
A maioría dos zoólogos están de acordo en que a galiña provén
da especie salvaxe “GALLUS BANKIVA” que vive en estado
salvaxe dende India a Filipinas.
Xa Charles Darwin sostiña que as galiñas so podían descender
desta especie de galiña salvaxe.
Domesticouse hai máis de 4000 anos na India. Crese que nun
principio quizais foron aves de caza que pouco a pouco o home foi
domesticando. Xa no Neolítico o home comía os ovos sen facerlles
dano ás galiñas.
Hai datos que afirman que os antigos persas e sirios xa tiñan
galiñas domesticadas. En Exipto xa se descubriu a incubación
artificial, o que aprenderon en Grecia e Roma. En España
seguramente chegou cos romanos e impulsárona os musulmáns con
grandes coñecementos e destrezas .
No 1.900 aproximadamente iniciouse a avicultura.
11. 8.- A GALIÑA NA LITERATURA, DITOS, ADIVIÑAS,
CANTIGAS...
A galiña aparece na literatura ou en contos como o libro “A
galiña azul” de Carlos Casares ou no conto <<O tesouro da fonte
da galiña>>.
Hai adiviñas de galiñas como:
Eu vivo no galiñeiro rodeada dos meus poliños,
teño plumas,
poño ovos
e gústame comer trigo.
Tamén hai adiviñas coma:
Unha señora moi enseñorada,
chea de remendas
e sen unha puntada.
12. Hai un montón de cantigas de galiñas coma:
Miña nai e máis a túa quedan na eira
reñendo por unha galiña,
que ten amores co galo.
Refráns
Polo de xaneiro, polo San Xoán comedeiro.
Galiña vella fai mellor caldo.
Pola Santa Mariña deita a túa galiña.
Ovos fritos non dan pitos.