More Related Content Similar to NCT_TRAT KHOP HANG-OK.pdf sadfquefhjeaqe
Similar to NCT_TRAT KHOP HANG-OK.pdf sadfquefhjeaqe (20) More from HongBiThi1 (20) 2. I. §¹i c¬ng
TrËt khíp h¸ng Ýt gÆp, chiÕm 5%
tæng sè trËt khíp do chÊn th¬ng.
Hay gÆp ë ngêi trëng thµnh
Tû lÖ nam / n÷ lµ 5/1.
3. 1. Mét sè ®Æc ®iÓm
gi¶i phÉu, sinh lý cña khíp h¸ng
Lµ mét khíp chám, lín nhÊt trong c¬ thÓ v×
thÕ khi cã trËt khíp thêng kÌm theo ®a chÊn
th¬ng.
Lµ khíp gi÷a bÑn vµ m«ng , cã nhiÒu c¬
che phñ v× vËy phÉu thuËt vµo khíp h¸ng rÊt
khã kh¨n .
Gãc cæ - th©n x¬ng ®ïi: 130 ®é.
4. Nu«i dìng chám : lµ ®éng m¹ch d©y ch»ng
trßn, ®éng m¹ch mò , vµ ®éng m¹ch th©n x-
¬ng ®ïi. Khi trËt khíp, c¸c ®éng m¹ch nµy
dÔ bÞ tæn th¬ng.
æ cèi do ba phÇn cña x¬ng chËu (chËu, ngåi,
mu) t¹o nªn. Khi vì æ cèi di lÖch g©y trËt
khíp h¸ng trung t©m.
7. Quanh æ cèi cã mét sôn viÒn tham gia gi÷
khíp, khi trËt thêng g©y bong diÖn sôn viÒn
nµy.
§éng t¸c cña khíp h¸ng ®îc gäi theo tõng
cÆp: gÊp - duçi, xoay ngoµi - xoay trong, vµ
khÐp - d¹ng.
9. 2. Nguyªn nh©n, c¬ chÕ
Hay bÞ do tai n¹n khi ngåi trªn xe « t«, xe bÞ
dõng ®ét ngét.
NÕu ®ïi khÐp, ®Çu gèi bÞ dån thóc vµo phÇn
cøng ë phÝa tríc, lùc m¹nh truyÒn tõ gèi lªn
th©n x¬ng ®ïi vµ chám, lµm chám bÞ trËt ra
sau trªn æ cèi, nhiÒu khi kÌm vì søt mét
m¶nh x¬ng to ë v¸ch sau trªn cña æ cèi.
11. 3. th¬ng tæn cïng bªn
Th¬ng tæn thÇn kinh h«ng to (®èi víi trËt
ra sau), thÇn kinh ®ïi, bÞt (khi bÞ trËt ra
tríc).
Th¬ng tæn gèi cïng bªn: vì b¸nh chÌ, ®øt
d©y ch»ng.
14. II. Gi¶i phÉu bÖnh
1. X¬ng- khíp:
Chám thêng trËt ra sau lªn trªn (kiÓu chËu).
§øt d©y ch»ng bao khíp, ®¨c biÖt lµ ®øt d©y
ch»ng trßn.
Kho¶ng 40% cã vì trÇn æ cèi.
Cã thÓ gÆp g·y cæ x¬ng ®ïi kÌm theo.
15. 2. C¬: PhÇn lín c¬ vïng ®ïi, vïng chËu bÞ
®ông dËp, tô m¸u.
3. M¹ch nu«i chám: §øt ®éng m¹ch d©y ch»ng
trßn, chÌn Ðp & ®ông dËp ®éng m¹ch mò.
16. Ph©n lo¹i
KiÓu chËu: chám x¬ng ®ïi lªn trªn, ra sau,
gÆp 85%.
KiÓu mu: chám lªn trªn, ra tríc.
KiÓu ngåi: chám xuèng díi, ra sau.
KiÓu bÞt: chám xuèng díi, ra tríc.
TrËt khíp h¸ng trung t©m: chám x¬ng ®ïi
chui qua æ cèi vì, vµo tiÓu khung.
22. Ph©n ®é
§é 1: khíp v÷ng sau khi n¾n.
§é 2: trËt khíp kÌm vì mét phÇn chám, hoÆc
mét phÇn æ cèi, nhng sau khi n¾n khíp v÷ng.
§é 3: tæn th¬ng nh ®é 2, nhng khíp kh«ng
v÷ng, bÞ trËt l¹i.
§é 4: trËt khíp kÌm g·y cæ x¬ng ®ïi.
§é 3 vµ ®é 4: b¾t buéc ®iÒu trÞ phÉu thuËt.
23. III. ChÈn ®o¸n
1. L©m sµng
Ngoµi c¸c dÊu hiÖu trËt khíp nãi chung ra,
cßn cã nh÷ng TC ®iÓn h×nh cho tõng kiÓu trËt.
TrËt ra sau( C, N): ®ïi khÐp, xoay trong.
TrËt ra tríc( M, B): ®ïi d¹ng, xoay ngoµi.
TrËt lªn trªn ( C, M): ®ïi gÊp nhÑ, ch©n ng¾n
Ýt.
TrËt xuèng díi ( N, B ): ®ïi gÊp nhiÒu, ch©n
ng¾n nhiÒu
24. KiÓu mu
KiÓu chËu
KiÓu ngåi KiÓu bÞt
§ïi gÊp nhÑ
§ïi d¹ng,
xoay ngoµi
§ïi khÐp,
xoay trong
§ïi gÊp nhiÒu
TT
25. 2. X quang
Xquang: thÊy chám bÞ trËt, thÊy cæ x¬ng ®ïi
dµi ra, cung cæ - bÞt bÞ g·y, di lÖch xa, kh«ng
thÊy bãng mÊu chuyÓn bÐ (v× ®ïi xoay trong,
mÊu chuyÓn bÐ nÊp sau th©n) xem cã kÌm
g·y bong mÊu chuyÓn lín.
NÕu cã vì hâm khíp, vì chám: nªn chôp c¾t
líp vi tÝnh, l¸t c¾t 3mm.
28. IV.BiÕn chøng
1. Ho¹i tö chám: Tû lÖ 5 - 10%
Hay gÆp víi nh÷ng trËt khíp h¸ng cò do
tæn th¬ng m¹ch nu«i dìng chám.
N¾n tríc 6 giê bÞ ho¹i tõ v« m¹ch 4%
N¾n tríc 12 giê bÞ ho¹i tö v« m¹ch 17.6%
N¾n sau 12 giê bÞ ho¹i tö v« m¹ch 56,9%
N¾n kÝn bÞ ho¹i tö v« m¹ch 15,5%
Mæ n¾n bÞ ho¹i tö v« m¹ch 40%
29. 2. Tho¸i ho¸ khíp: (20 - 30%) gÆp ë trËt khíp
h¸ng trung t©m v× æ cèi bÞ mÐo mã, can xÊu.
3. V«i ho¸ quanh khíp: g©y ¶nh hëng tíi c¬
n¨ng cña khíp.
30. V. §iÒu trÞ
1. §iÒu trÞ trËt khíp míi
Nguyªn t¾c chung:
CÇn n¾n vµo cµng sím cµng tèt (kÓ c¶ vì
chám hoÆc æ cèi kÌm theo).
G©y mª toµn th©n, cã thuèc d·n c¬.
N¾n nhÑ nhµng1 - 2 lÇn. N¾n th« b¹o dÔ bÞ
g·y cæ x¬ng ®ïi.
G·y CX§, vì chám, æ cèi: mæ kÕt hîp x-
¬ng
31. N¾n
Ph¬ng ph¸p BOEHLER:
C¸ch n¾n víi kÐo ®ai v¶i sè 8
BÖnh nh©n n»m ngöa trªn bµn n¾n, cè ®Þnh
®ai chËu vµo bµn n¾n.
H¸ng vµ gèi gÊp 90 ®é .
32. Ngêi n¾n ngåi cïng bªn víi bÖnh nh©n. Mét
®ai v¶i quµng qua cæ ngêi n¾n vµ qua gèi
bÖnh nh©n.
KÐo th¼ng ®ïi lªn trêi, ®Ì c¼ng ch©n bÖnh
nh©n xuèng t¹o nªn lùc chÝnh qua ®ai v¶i.
Tuú theo kiÓu trËt mµ khÐp h¸ng hoÆc d¹ng
h¸ng cho phï hîp.
36. Ph¬ng ph¸p STIMSON HiÖn nay Ýt lµm.
G©y mª, cho bÖnh nh©n n»m sÊp ch©n thâng, n¾n nhÑ
nhµng, khíp tù vµo.
37. BÊt ®éng
Bét chËu lng ch©n ®Ó ba tuÇn (nÕu cã g·y x-
¬ng kÌm theo)
Buéc chÐo hai cæ ch©n víi nhau.
38. Mæ n¾n
khi n¾n kÝn kh«ng cã kÕt qu¶
§êng mæ vµo phÝa sau, ®êng r¹ch Kocher
Langebeck. R¹ch bao khíp theo bê æ ch¶o,
lµm s¹ch hâm khíp cho hÕt m¸u côc, tæ
chøc bê viÒn bÞ r¸ch, m¶nh x¬ng nhá.
Sau mæ ®Ó khíp nghØ 3 tuÇn, sau ®ã ®i n¹ng
tú nhÑ nhiÒu tuÇn n÷a.
40. 2. §iÒu trÞ trËt khíp
h¸ng trung t©m:
§iÒu trÞ kh«ng mæ.
Vì hâm khíp kh«ng lÖch hoÆc di lÖch díi
3 mm => kÐo t¹ 5kg trong 6 - 8 tuÇn.
G·y lÖch ë n¬i Ýt quan träng
Cã bÖnh néi khoa cÇn ch÷a tríc.
Cã vÕt th¬ng nhiÔm trïng n¬i dù kiÕn mæ.
Ngêi giµ lo·ng x¬ng
41. Mæ kÕt hîp x¬ng:
æ cèi vì nÆng, di lÖch nhiÒu
BÖnh nh©n trÎ th× ph¶i mæ sím ®Ó n¾n
vµ kÕt hîp x¬ng b»ng nÑp vÝt.
Cã m¶nh x¬ng kÑt vµo khe khíp, chám
kh«ng n»m ®ång t©m víi hâm khíp.
43. KÐo liªn tôc:
G©y mª bÖnh nh©n, kÐo ch©n bªn trËt theo
trôc chi díi, kiÓm tra chiÒu dµi hai ch©n
b»ng nhau lµ ®îc (môc ®Ých lµ ®Ó chám ra
khái tiÓu khung, vÒ vÞ trÝ cò).
Sau ®ã xuyªn kim qua låi cÇu ®ïi kÐo liªn
tôc víi träng lîng b»ng 1/6 träng lîng c¬
thÓ, kÐo trong ba tuÇn.
45. 3. §iÒu trÞ trËt
khíp h¸ng cò
NÕu díi 3 tuÇn( 4 - 21 ngµy): KÐo liªn tôc10
ngµy, sau ®Êy n¾n thö nhÑ nhµng.
NÕu trªn 3 tuÇn: Mæ ®Ó ®Æt l¹i khíp.
NÕu trËt khíp l©u n¨m: §· cã sù thÝch nghi
víi mét khíp t©n t¹o ë c¸nh chËu, kh«ng nªn
mæ ®Æt l¹i khíp, mµ phÉu thuËt ®ôc x¬ng díi
mÊu chuyÓn söa l¹i trôc chi
