Ik heb vanmiddag bij Turner, een adviesbureau dat zich bezig houdt met strategie-implementatie, een inleiding verzorgd over toegevoegde waarde van ICT in het onderwijs, op de relatie tussen didactiek en ICT in het onderwijs, en op belangrijke trends op dit terrein.

1. Technology enhanced learning:
leren versterken mbv ICT
Wilfred Rubens
http://www.wilfredrubens.com
Foto: Mishel Churkin

3. Inhoud
• E-learning?
• 4 Waarschuwingen t.a.v. trends
• 4 Redenen
• 8 Trends

4. E-learning anno 1999…
"MyBookScanner,June12,2011" by Floppydog66 (talk). Original uploader was Floppydog66 at en.wikipedia - Transferred from
en.wikipedia(Original text : I (Floppydog66 (talk)) created this work entirely by myself.). Licensed under Creative Commons Attribution
3.0 via Wikimedia Commons - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:MyBookScanner,June12,2011.JPG#mediaviewer/
File:MyBookScanner,June12,2011.JPG

5. E-learning
Diverse vormen van
leren waarbij
Internettechnologie
wordt gebruikt

6. Blended learning
E-learning
Diverse vormen van
leren waarbij
Internettechnologie
wordt gebruikt

7. Flipped
classroom
Blended learning
E-learning
Diverse vormen van
leren waarbij
Internettechnologie
wordt gebruikt

8. Aard van e-learning is sterk
verbreed
(straks voorbeelden)
(Trend 1)

9. Liever te-learning dan e-
learning….

10. Liever te-learning dan e-
learning….
….maar ik ben één van de weinigen die dat vindt

11. Foto: Ashleigh290

12. Bron: natuur.ariena.com
Trend vs Hype

13. Technologische
ontwikkelingen gaan snel

14. Tools zijn geen trends
Foto: Stockfoto © Maksym Yemelyanov #7908742

15. "The Tortoise and the Hare - Project Gutenberg etext 19993". Licensed under Public domain via Wikimedia Commons - http://
commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Tortoise_and_the_Hare_-_Project_Gutenberg_etext_19993.jpg#mediaviewer/
File:The_Tortoise_and_the_Hare_-_Project_Gutenberg_etext_19993.jpg

17. Technology push: didactische drama’s
Technology pull: gemiste kansen
P. Sloep, 2011

18. Didactische
inzichten
Technologische
ontwikkelingen
Trends e-learning

19. Bron: Digital Birmingham
Technologische ontwikkelingen +
inzichten in didactiek =
potentie voor onderwijs en leren
Technologie als middel, ‘enabler’ en katalysator

20. Trend 2: Blended learning =
default

21. Gedistribueerd & contigu
Trend 2: Blended learning =
default

22. Gedistribueerd & contigu
Synchroon & asynchroon
Trend 2: Blended learning =
default

23. Gedistribueerd & contigu
Synchroon & asynchroon
Diverse technologieën
Trend 2: Blended learning =
default

24. Gedistribueerd & contigu
Synchroon & asynchroon
Veel & minder ICT
Diverse technologieën
Trend 2: Blended learning =
default

25. Gedistribueerd & contigu
Synchroon & asynchroon
Bij instituut & elders
Veel & minder ICT
Diverse technologieën
Trend 2: Blended learning =
default

26. Gedistribueerd & contigu
Synchroon & asynchroon
Bij instituut & elders
Veel & minder ICT
Samenwerkend & individueel
Diverse technologieën
Trend 2: Blended learning =
default

27. Gedistribueerd & contigu
Synchroon & asynchroon
Gestuurd & zelfgestuurd
Bij instituut & elders
Veel & minder ICT
Samenwerkend & individueel
Diverse technologieën
Trend 2: Blended learning =
default

28. Foto: Stockfoto © Genialbaron
#12652578
Trend 3. Meer flexibel leren,
personalisering (reden 1)
Leervragen, niveau,
adaptief, tempo, ‘just-
in-time’

29. Adaptieve leerprogramma’s
Afbeelding: Rekentuin

30. Big data en learning analytics
Identificeren van patronen in educatieve data en het gebruik van
die patronen om het leren te verbeteren,
H. Drachsler (2013)
Foto: Biljuska1

31. Privacy
Cyberveiligheid steeds
meer issue
Onvoldoende
gebruik maken
van data
Impact
sensortechnologie?
Eigenaarschap
data

32. Progressie zien: wat gaat goed?
Reflectie op leren en doceren
Zicht krijgen op voortgang (reden 2)

33. Foto: Wikipedia

34. Sociale media
• Mogelijkheid te reageren op anderen.
• Gebruikers genereren zelf content.
• Individuen verzamelen en ordenen content naar behoefte,
en verrijken via delen.
• Gemeenschaps- of netwerkvorming.
• Digitale personas.
Gráinne Conole, 2013
Foto: Wikipedia

36. Foto: Jason A. Howie
Interactie,
co-creatie,
samenwerken

37. Dr. Thomas Dwight lecturing students. By Unknown (Life time: n.d.) [Public domain], via Wikimedia Commons. http://
commons.wikimedia.org/wiki/File%3ADr._Thomas_Dwight_lecturing_students.jpeg

38. Dr. Thomas Dwight lecturing students. By Unknown (Life time: n.d.) [Public domain], via Wikimedia Commons. http://
commons.wikimedia.org/wiki/File%3ADr._Thomas_Dwight_lecturing_students.jpeg
Actief leren: hogere scores, vaker
slagen (Freeman, 2014)

39. Vormen interactie (Moore,
1989)
Lerende – lerende interactie
Lerende – docent interactie
Lerende – content interactie

40. Foto: EventorBot

41. Do It Yourselves
Maken
Eigen verantwoordelijkheid
Foto: EventorBot

42. Trend 4: Social learning
Samenwerkend leren met behulp van
sociale media, waarbij de lerende veel
controle heeft over wat, hoe, waar en
waarmee er geleerd wordt.
De Leeuwe & Rubens, in druk

43. Context
Workplace learning
Information processing
Coaching
Education
Reflection
WICER-model van Wilfred Rubens is in licentie gegeven volgens
een Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationaal-licentie.

44. Trend 5. Meer mogelijkheden
realisatie krachtige
leeromgeving (reden 3)

45. Peilingen houden

46. Mogelijke toepassingen
A.Om discussies op gang te brengen
B.Om meningen te peilen bij gevoelige
onderwerpen
C.Om ‘stille’ studenten bij de les te
betrekken
D.Ideeën inventariseren
E.Om te checken om studenten uitleg
hebben begrepen
F.Voorkennis activeren

47. Effectief mits:
onmiddellijke
feedback
Timing vragen
geen effect
Lantz &
Stawiski, 2014
Foto: Alumroot

48. Verrijkte media en
‘immersive’ media

49. Toepassen elementen mechanismes van games op
situaties en producten niet ontwikkeld om mee te
spelen.
Beloningen, motivatie, gevoel van bekwaamheid, controle,
betekenisvolle uitkomsten
Gamification

50. Gamification

51. Waardoor
opgekomen?
Online video

52. Waardoor
opgekomen?
Online video

53. Online video
Foto: Jeroen Berkhout
Instructies geven, demonstreren,
weblectures, video’s laten maken, ‘drama’,
storytelling, reflectie

54. Pitches met peer review
• Lerenden maken prototype,
concept, product
• Pitch maken (vorm zelf
kiezen)
• Lerenden bekijken pitches
en
geven feedback
• Badges toekennen, liken

55. Simulaties en
Foto: Jutten Simulations

56. Simulaties en
Simulaties
Serious games
Interactieve content
Feedback
Opdrachten op verschillende niveaus
Eigen tijd en tempo
Foto: Jutten Simulations

57. Draagbare technologie versterkt leren
binnen authentieke contexten
Draagbare technologie versterkt leren
binnen authentieke contexten
Foto: T3.com

58. Context-aware leren
met wearable
computing

61. Technologie wordt
onzichtbaar

62. Termen als e-learning en blended
learning gaan verdwijnen (trend 6)

64. Leeromgeving vergroten (reden 4)

65. Foto: Audrey Watters

66. Foto: Audrey Watters
Trend 7 (met hype-
achtige trekken)

67. MOOC gevolgd?

68. Bron: Opensourceway

69. 8. Decompositie van het
onderwijs

70. 8. Decompositie van het
onderwijs

71. Redenen samengevat
• Meer flexibel leren
• Zicht op voortgang
• Meer mogelijkheden realisatie krachtige
leeromgeving
• Leeromgeving vergroten
• Efficiëntie verbeteren (niet op ingegaan)

72. Trends samengevat
1. Aard van e-learning sterk verbreed
2. Geleidelijke toename ‘blended learning’ (default manier van leren)
3. Meer mogelijkheden flexibiliseren en personaliseren (o.a. dankzij big data)
4. Meer aandacht voor social learning (meer zelfverantwoordelijkheid voor
leren)
5. Meer mogelijkheden realisatie krachtige leeromgeving (o.a gamification en
online video)
6. Technologie wordt onzichtbaar, de termen ‘e-learning’ en ‘blended
learning’ overbodig
7. Opkomst van massive open online courses (en open education
8. Decompositie (met systeemverandering als gevolg)

73. Dank!
@wrubens
wilfred@wilfredrubens.com
http://www.wilfredrubens.com
https://nl.linkedin.com/in/wrubens