Ν

1. Αποστολίδης Αθανάσιος
Ιστορία της τέχνης Β΄ Λυκείου 2020 -2021
Διδάσκουσα: Αντιγόνη Τσαφή
Tamara de Lempicka
Η Ταμάρα Λέμπικα επίσης γνωστή ως η Tamara de Lempicka,
ήταν Πολωνή ζωγράφος ενεργή στη δεκαετία του 1920 και του 1930, η
οποία πέρασε την επαγγελματική της ζωή στη Γαλλία και τις Ηνωμένες
Πολιτείες. Είναι ιδιαίτερα γνωστή για τα πορτρέτα αριστοκρατών και
πλουσίων σε στυλ Art-Deco και για τους εξαιρετικά στυλιζαρισμένους
πίνακες ζωγραφικής σε γυμνό.
Γεννημένη στη Βαρσοβία, η Lempicka μετακόμισε για λίγο στην Αγία
Πετρούπολη όπου παντρεύτηκε έναν εξέχοντα πολωνό δικηγόρο και μετά
ταξίδεψε στο Παρίσι. Σπούδασε ζωγραφική με τους Maurice Denis και André
Lhote. Το ύφος της ήταν ένα μείγμα ύστερου, εκλεπτυσμένου κυβισμού και
νεοκλασικού στυλ, ιδιαίτερα εμπνευσμένο από το έργο του Jean-Dominique
Ingres. Συμμετείχε ενεργά στην καλλιτεχνική και κοινωνική ζωή του Παρισιού
μεταξύ των πολέμων. Το 1928 έγινε η ερωμένη του βαρόνου Raoul Kuffner,
πλούσιου συλλέκτη τέχνης από την πρώην Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία.
Μετά το θάνατο της συζύγου του το 1933, ο Βαρόνος παντρεύτηκε τον
Lempicka το 1934 και στη συνέχεια έγινε γνωστή στον τύπο ως «Η βαρόνη με
το πινέλο»
Μετά το ξέσπασμα του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου το 1939, αυτή και ο σύζυγός
της μετακόμισαν στις Ηνωμένες Πολιτείες και ζωγράφισε πορτρέτα
διασημοτήτων, καθώς και νεκρές φύσεις και, στη δεκαετία του 1960, μερικούς
αφηρημένους πίνακες. Η δουλειά της ήταν εκτός μόδας μετά τον Β'
Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά επέστρεψε στα τέλη της δεκαετίας του 1960, όταν
ανακάλυψε το Art Deco. Μετακόμισε στο Μεξικό το 1974, όπου πέθανε το
1980. Κατόπιν αιτήσεώς της, οι στάχτες της ρίχθηκαν στο ηφαίστειο
Popocatépetl.

2. Η Πολωνή Tamara de Lempicka (1898-1980) με την Αυτοπροσωπογραφία
της στην πράσινη Bugatti, ενσαρκώνει όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά της
femme fatale της δεκαετίας του ’20. Το βαρύ, λάγνο, ίσως μπλαζέ βλέμμα, το
έντονο κόκκινο κραγιόν και τα λευκά γάντια γίνονται η επιτομή του στυλ και το
σήμα κατατεθέν για την σύγχρονη, χειραφετημένη και απελευθερωμένη
γυναίκα. Άλλωστε η Lempicka ήταν στ’ αλήθεια μία γυναίκα-σύμβολο της
μοντέρνας εποχής και ακολούθησε έναν τρόπο ζωής εντελώς ξένο προς
αυτόν των γυναικών της εποχής. Μεγαλωμένη μέσα στα πλούτη μεταξύ
Πολωνίας, Ρωσίας και Ελβετίας και διαμένοντας στο Παρίσι από πολύ νεαρή
ηλικία ήταν μία πολίτης του κόσμου και δημοφιλής ζωγράφος που ζούσε
μεταξύ των επιφανέστερων ανθρώπων της τέχνης, του θεάματος αλλά και της
επιστήμης. Είναι πραγματικά δύσκολο να διακρίνουμε μέσα από τέτοια έργα
της Lempicka αν προσωπογραφείται όπως προστάζει η μόδα της εποχής ή
αν αυτή ήταν που διαμόρφωσε μία ολόκληρη αισθητική που παραπέμπει
ακόμη και σήμερα σε εξώφυλλα περιοδικών.
Το συγκεκριμένο έργο συνοψίζει όλα τα μορφοπλαστικά στοιχεία με τα οποία
καθιερώθηκε στο είδος του πορτρέτου, ωστόσο εκπλήσσει τον θεατή με την
τολμηρή και συνάμα απλή σύνθεσή του. Η έκκεντρη τοποθέτηση της μορφής
στην άνω γωνία του κάδρου, η πλαισίωση του προσώπου από την δυναμική
γωνία του παραθύρου του αυτοκινήτου και η κυριαρχία δύο χρωμάτων – του
λευκού και του πράσινου – με μόνη εξαίρεση το έντονο κόκκινο των χειλιών,
μαγνητίζουν το βλέμμα των θεατών χωρίς τεχνάσματα και φλυαρίες. Το
κόψιμο της μορφής, το κροπάριμα του καρέ παραπέμπει αναμφισβήτητα στην
τέχνη της φωτογραφίας, και το έργο μας δίνει την εντύπωση πως αυτή η
γυναίκα σταμάτησε στιγμιαία, μας ρίχνει ένα γρήγορο περήφανο βλέμμα, με
το πόδι στο γκάζι έτοιμη να εξαφανιστεί. Ο περιορισμός της χρωματικής
κλίμακας μας θυμίζει την αισθητική της αφίσας, των μεθόδων της
τυπογραφίας και τον tabloids.