παρουσίαση του ιστορικού πλαισίου των κινημάτων τέχνης: ρεαλισμός και ιμπρεσιονισμός

1. Ρεαλισμός
Ιμπρεσιονισμός
https://www.youtube.com/watch?v=om_r25LEe9s&ab_channel
=ArtHistorywithTravisLeeClark
Lecture 10 French Realism
Passage, κλειστές αγορές, διεθνείς
εκθέσεις, πολυκαταστήματα σελ.144-145
Ανάλυση έργου:
Η κλειστή αγορά Βιττόριο Εμμανουέλε
στο Μιλάνο σελ 252

2. Η περίοδος που ακολουθεί τον Ρομαντισμό, από το 1840 μέχρι το 1870
περίπου, χαρακτηρίζεται από την τεχνολογική έκρηξη, τη βιομηχανική
επανάσταση, την εφεύρεση της φωτογραφίας, τη χρήση του τηλέγραφου
και κάθε είδους εφευρέσεις και ανακαλύψεις.
ΗΛΕΚΣΡΙ΢ΜΟ΢
΢τα τέλη του 19ου αιώνα, ο ηλεκτρισμός συναγωνιζόταν με τον ατμό, την
υδραυλική (υδροηλεκτρική) ενέργεια και ιδιαίτερα με το ανθρακαέριο, για το
ποια είναι η πιο δημοφιλής μορφή ενέργειας.
΢τον εκβιομηχανισμένο κόσμο οι πόλεις είχαν ήδη δίκτυα αγωγών φυσικού
αερίου που χρησιμοποιούνταν για τη φωταγώγηση.
Αυτές οι λάμπες όμως παρείχαν αμυδρό φως, έβγαζαν καπνούς και
παρήγαγαν μονοξείδιο του άνθρακα.
Οι συνθήκες που οδήγησαν στον ΡΕΑΛΙΣΜΟ
Αλλαγές και νεωτερισμοί στον 19ο αιώνα

3. Εικόνα από το βίντεο: Introducing Europe and America 1870-1900
Η εξάπλωση στης
βιομηχανικής επανάστασης

4. Λουί Νταγκέρ (L. Daguer, 1787-1851), "Η λεωφόρος Μπουλβάρ ντυ Ταν στο
Παρίσι" (1838 περίπου)

5. ΕΘΝΙΚΙ΢ΜΟ΢
Η ενίσχυση της εθνικής συνείδησης, η
αναζήτηση του ιστορικού παρελθόντος,
σήμαναν βαθιά αλλαγή στη δομή της
κοινωνίας, αλλά και στον τρόπο σκέψης.
ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ ΣΤΠΟΤ
Ελευθερία του τύπου και η διάδοση των ιδεών σε όλο και μεγαλύτερα
στρώματα του πληθυσμού,

6. ΘΕΩΡΙΑ ΔΑΡΒΙΝΟΤ
Δημοσίευση του έργου του
Δαρβίνου «Η καταγωγή των
ειδών» (1859), επηρέασε τις
πεποιθήσεις του ανθρώπου
για την ίδια την προέλευση
του.

7. 2ος ΙΜΠΕΡΙΑΛΙ΢ΜΟ΢ – κυρίως Αφρικής
Βασισμένος στον Κοινωνικό Δαρβινισμό που υποστηρίζει πως αν μια χώρα
δεν εξελίσσεται πεθαίνει

8. Σην ίδια εποχή, η ατμοκίνητη μηχανή χρησιμοποιήθηκε στα εργοστάσια και η
μετακίνηση του εργατικού δυναμικού από πόλη σε πόλη βοηθήθηκε με την
εξάπλωση των σιδηροδρόμων.
Μετά το 1850 παρουσιάστηκε διπλασιασμός του πληθυσμού τόσο στην
Ευρώπη όσο και στη Βόρεια Αμερική, και αυξήθηκε η γεωργική παραγωγή.

9. Η αστικοποίηση, δηλαδή η συγκέντρωση του πληθυσμού στα μεγάλα αστικά
κέντρα, δηλώνει τη νέα κατανομή του κεφαλαίου και καλλιεργεί σε μεγάλα
στρώματα της κοινωνίας την ελπίδα για μια καλύτερη θέση στην κοινωνική
ιεραρχία.
Α΢ΣΙΚΟΠΟΙΗ΢Η
Η πόλη απορρόφησε
το μεγάλο
μεταναστευτικό ρεύμα
των αγροτών που
όντας άνεργοι εξ
αιτίας της
μηχανοποίησης της
αγροτικής
παραγωγής,
αναζητούσαν νέα
εργασία.

10. ΥΙΛΕΛΕΤΘΕΡΙ΢ΜΟ΢
O φιλελευθερισμός της αστικής τάξης στηριγμένος στην ατομική
πρωτοβουλία προώθησε την άσκηση και τον έλεγχο της εξουσίας από τα
εύρωστα οικονομικά στρώματα της κοινωνίας, χωρίς την παρέμβαση του
κράτους. Σο τραπεζικό σύστημα εξελίχθηκε, και το φιλελεύθερο οικονομικό
σύστημα κυριάρχησε (Aγγλία) οδηγώντας στην εδραίωση των κανόνων της
ελεύθερης λειτουργίας της αγοράς, με βάση την προσφορά και τη ζήτηση.
Σα νέα οικονομικά και διοικητικά κέντρα, οι τράπεζες, τα χρηματιστήρια, τα
εμπορικά κέντρα, οι κατοικίες των αστών και οι πολυκατοικίες με τα μεγάλα
πολυτελή διαμερίσματα, συγκεντρώνονται στο κέντρο των πόλεων και
αποτελούν νέα κτιριακά προγράμματα με ιδιαίτερες λειτουργικές αλλά και
κατασκευαστικές απαιτήσεις.
΢τα οικοδομικά τετράγωνα που δεν κατεδαφίζονται, η αστική τάξη δεν
επεμβαίνει, και έτσι δημιουργούνται μεγάλες φτωχογειτονιές, όπου η μιζέρια
και η φτώχεια προκαλούν έντονα προβλήματα υγιεινής και συνθήκες
ανθρώπινης εξαθλίωσης - σπίτια χωρίς τουαλέτες και χωρίς αποκομιδή
σκουπιδιών

11. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, εμφανίστηκαν μεγάλες κοινωνικές αντιπαραθέσεις
ανάμεσα σε φτωχούς και πλούσιους, σε προοδευτικούς και συντηρητικούς, σε
εκείνους που έμεναν προσκολλημένοι στο παρελθόν και σε εκείνους που
αναζητούσαν νέες διεξόδους.
Η αναζήτηση ανθρώπινων συνθηκών εργασίας για τις καταπιεσμένες
εργατικές τάξεις προώθησε τις σοσιαλιστικές ιδέες –όπως φάνηκε στο έργο
των πρωτοπόρων κοινωνιολόγων Saint Simon (΢αιν ΢ιμόν, 1760-1825),
Auguste Comte (Αύγουστος Κοντ, 1798-1857) και άλλων- που κορυφώθηκαν
στο Μανιφέστο των Karl H. Marx (Kαρλ Μαρξ, 1818-1883) και Friedrich Engels
(Υρήντριχ ΄Ενγκελς, 1820-1895).

12. ΢ε όλα τα επίπεδα, στη θρησκεία, στην πολιτική, στην επιστήμη, στην τέχνη, η
διάσταση των απόψεων είχε πάρει τον χαρακτήρα αντιμαχόμενων
στρατοπέδων.
ΜΑΡΞΙ΢ΜΟ΢
Ο Marx και ο Engels δημοσίευσαν το
1848 το Κουμμουνιστικό Μανιφέστο,
στο οποίο αναλύεται η πάλη των
τάξεων μέσα από την ιστορική της
εξέλιξη. Έτσι ερμηνεύονται οι κοινωνικές
ταραχές που εμφανίστηκαν στα
μεγαλύτερα αστικά κέντρα της
Ευρώπης κατά την 3η και την 4η
δεκαετία του αιώνα.
΢ε όλες σχεδόν τις χώρες της Ευρώπης -
Γαλλία, Αυστρία, Πρωσία, Ουγγαρία,
Βοημία, Ιταλία - οι επαναστατικές
κινητοποιήσεις κατά του αυταρχισμού
διαδέχονταν η μία την άλλη.

13. Όπως ήταν φυσικό, όλα τα πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά και επιστημονικά
γεγονότα οδήγησαν τους καλλιτέχνες στην αμφισβήτηση της φαντασίας και
του ρομαντικού υποκειμενισμού. Ο σύγχρονος άνθρωπος και τα προβλήματά
του ήρθαν στο προσκήνιο και έγιναν το θέμα της ποίησης, της πεζογραφίας,
της τέχνης.
Ο Ρεαλισμός στη ζωγραφική στράφηκε προς την ακριβή παρατήρηση της
φύσης, στην καταγραφή της πραγματικότητας όπως είναι και όπως
παρουσιάζεται στα μάτια του καλλιτέχνη χωρίς το φίλτρο της
υποκειμενικής ευαισθησίας του και επιδίωξε να καταγράψει με απρόσωπο,
«επιστημονικό» τρόπο, τις καθημερινές όψεις της ζωής.

14. Όπως ήταν φυσικό, όλα τα πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά και επιστημονικά
γεγονότα οδήγησαν τους καλλιτέχνες στην αμφισβήτηση της φαντασίας και
του ρομαντικού υποκειμενισμού.
Ο σύγχρονος άνθρωπος και τα προβλήματά του ήρθαν στο προσκήνιο και
έγιναν το θέμα της ποίησης, της πεζογραφίας, της τέχνης.
Ο Ρεαλισμός στη ζωγραφική στράφηκε προς την ακριβή παρατήρηση της
φύσης, στην καταγραφή της πραγματικότητας όπως είναι και όπως
παρουσιάζεται στα μάτια του καλλιτέχνη χωρίς το φίλτρο της
υποκειμενικής ευαισθησίας του και επιδίωξε να καταγράψει με απρόσωπο,
«επιστημονικό» τρόπο, τις καθημερινές όψεις της ζωής.

15. Ο όρος Ακαδημαϊκή Σέχνη σημαίνει την επίσημη ή την κοινώς αποδεκτή τέχνη.
Απαντά συχνά κατά το 19ο αιώνα στις συζητήσεις περί τέχνης, όταν πλάι
στην επίσημη τέχνη εμφανίστηκαν αντιτιθέμενες τάσεις.
Παίρνοντας τον όρο αλλά και τη σημασία από την Ακαδημία του Πλάτωνος
(4ος αι. π.Φ.), ο όρος "Ακαδημία" σημαίνει μια ΢χολή στην οποία εντάσσονται
κοινοί στόχοι και κοινά πιστεύω στους τομείς της Σέχνης, των Γραμμάτων, της
Υιλοσοφίας ή των Επιστημών.
Όταν τα ελληνικά γράμματα αναβίωσαν στην αναγεννησιακή Ιταλία (15ος
αι.), αναβίωσε και ο όρος Ακαδημία. Από τον 16ο αιώνα και μετά
δημιουργήθηκαν οι Ακαδημίες, (το 1561 ιδρύθηκε στη Υλωρεντία η Ακαδημία
του ΢χεδίου "Accademia del Disegno"), και οι καλλιτέχνες μάθαιναν πια την
τέχνη τους όχι ως μαθητευόμενοι στα εργαστήρια των φτασμένων
καλλιτεχνών του τόπου τους αλλά σε οργανωμένα προγράμματα μάθησης,
που ήταν ακριβώς οι Ακαδημίες των γραμμάτων, των τεχνών και των
επιστημών.
Τι είναι η Ακαδημαϊκή Τέχνη;

16. Η Γαλλική Ακαδημία Καλών Σεχνών ιδρύθηκε το 1648. Προστατευόταν από το
βασιλιά και διδασκόταν σ' αυτήν η τέχνη όπως έπρεπε να είναι, σύμφωνα με
τους κλασικούς κανόνες της σαφήνειας, της τάξης, της αρμονίας, της
ομορφιάς, της συμμετρίας, της ευπρέπειας.
Παράλληλα, τα κυριότερα θέματα της υψηλής Σέχνης ήταν τα θρησκευτικά, τα
ιστορικά και τα μυθολογικά, ενώ θέματα όπως τα τοπία και οι νεκρές φύσεις
θεωρούνταν υποδεέστερα και ανάξια λόγου. Ο άνθρωπος και οι σπουδαίες
πράξεις του έπρεπε να απεικονίζονται στην Σέχνη, η οποία όφειλε να
εξιδανικεύει, να ωραιοποιεί, αλλά και να αναπαριστά μόνο το Τψηλό και το
Μεγαλοπρεπές της ανθρώπινης φύσης.
Από το 1737 κάθε δύο χρόνια η Ακαδημία οργάνωνε επίσημες Εκθέσεις, τα
Salon, όπου εξέθεταν οι καλλιτέχνες τα έργα τους, η αποδοχή των οποίων
από το κοινό όριζε την τύχη τους. Από το 1789 και μετά τα ΢αλόν έγιναν
ετήσια.

17. Κατά το 19ο αιώνα η συμμετοχή των καλλιτεχνών αυξήθηκε, ενώ η κριτική
επιτροπή - που απαρτιζόταν από διακεκριμένα άτομα της κοινωνίας - επέλεγε
όλο και αυστηρότερα εκείνα μόνο τα έργα που ανταποκρίνονταν στο γούστο
του φιλότεχνου κοινού, που δεν ήταν άλλο από τους μεγαλοαστούς της
παρισινής κοινωνίας. Σα αρεστά έργα ήταν τα κλασικίζοντα ιδεαλιστικά τοπία
ή οι μυθολογικές σκηνές μελοδραματικού συναισθηματισμού.
΢' αυτό το άκαμπτο σύστημα του ακαδημαϊσμού εναντιώνονταν κάθε φορά οι
πρωτοπορίες της τέχνης, αρχής γενομένης από το 1855, έτος της Έκθεσης
κατά την οποία ο Κουρμπέ εξέθεσε στο δικό του "Περίπτερο του Ρεαλισμού", το
πολυσυζητημένο έργο του, "το Ατελιέ".
Σο 1863, ο Ναπολέων ο 3ος, λόγω της έντονης αντίδρασης των καλλιτεχνών
για το μεγάλο αριθμό των απορριφθέντων έργων, επέτρεψε την οργάνωση
του "Salon de Refuses", δηλαδή την Έκθεση των Απορριφθέντων. Γεγονός
μεγάλης σημασίας, η Έκθεση κίνησε τόσο πολύ το ενδιαφέρον των
επισκεπτών, ώστε καθιερώθηκε ως θεσμός.
(Ιστορία Σέχνης Γ΄ λυκείου σελ.227)
Τι ήταν το "Salon de Refuses", δηλ. η Έκθεση των Απορριφθέντων
https://www.youtube.com/watch?v=PXnKZ2JW3E0&ab_channel=TheCanvas
Alexandre Cabanel: Fallen Angel and Academicism

18. ΘΕΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ:
Η ΙΕΡΑΡΧΙΑ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΕΙΔΩΝ
σύμφωνα με την ακαδημαϊκή θεωρία – παραδοσιακοί ορισμοί
 Ι΢ΣΟΡΙΚΗ – ΑΥΗΓΗΜΑΣΙΚΗ ΖΩΓΡΑΥΙΚΗ
Θρησκευτικά, Μυθολογικά, Ιστορικά και Αλληγορικά Θέματα –
Υανταστικά θέματα με έντονες φιλολογικές αναφορές ή
δυναμική δράση
 ΗΘΟΓΡΑΥΙΚΗ ΖΩΓΡΑΥΙΚΗ (Αναπαράσταση της καθημερινής
ζωής)
 ΠΡΟ΢ΩΠΟΓΡΑΥΙΑ (Αυτο-προσωπογραφία) και ΣΟΠΙΟΓΡΑΥΙΑ
 ΝΕΚΡΗ ΥΤ΢Η (αναπαράσταση ανόργανων αντικειμένων ή
θεμάτων από το φυτικό ή ζωικό βασίλειο): ανθογραφίες ή
ζωγραφική των ζώων

19. ΡΕΑΛΙ΢ΜΟ΢
ο Ρεαλισμός στάθηκε απέναντι στην πραγματικότητα, για να τη δει όπως είναι,
χωρίς συναισθηματισμούς. Ο Ρεαλισμός έφερε μια πραγματική επανάσταση
στο χώρο της τέχνης. Διάλεξε θέματα που δεν ήταν ούτε ιστορικά ούτε
μυθολογικά ή αλληγορικά. Δεν επεδίωξε να αναδείξει εντυπωσιακές ή ρητορικές
χειρονομίες ηρώων. Ο ήρωας στο ρεαλισμό είναι ο συνηθισμένος άνθρωπος,
ο άνθρωπος του μόχθου, ο εργάτης, ο αγρότης, σε σκηνές της καθημερινής
ζωής.

20. Ο Ιμπρεσιονισμός και ο Μετα-Ιμπρεσιονισμός που ακολούθησαν
θεωρούνται ως προεκτάσεις του Ρεαλισμού και συμπορεύονται με τις
ανακαλύψεις της επιστήμης για την Οπτική και τους Νόμους του Michel
Eugène Chevreul (Μισέλ Εζέν ΢εβρέλ, 1786-1889). Η φωτογραφική τέχνη,
έπαιξε μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση τόσο του Ρεαλισμού, όσο και του
Ιμπρεσιονισμού. ΢υνέβαλε κυρίως στην αποτύπωση της πραγματικότητας,
στο πάγωμα της κίνησης, στο σταμάτημα της ζωής σε ορισμένες
στιγμές, στο στιγμιότυπο (istantané).
Η φωτογραφία, όπως επηρέασε τη ζωγραφική, και ενώ φάνηκε προς
στιγμήν να την απειλεί, επηρεάστηκε με τη σειρά της από τη ζωγραφική, και
πολλοί φωτογράφοι δημιούργησαν με τη φιλοδοξία να δουν τα έργα τους να
αναγνωρίζονται ως προϊόντα καθαρής εικαστικής δημιουργίας και όχι ως
δημιουργίες στείρας μηχανιστικής
αναπαραγωγής.
Ιμπρεσιονισμός και Μετα-Ιμπρεσιονισμός

21. • Η μέση αστική τάξη, το κράτος και τις εθνικές ακαδημίες αντικαθιστούν
πλέον την εκκλησία και την κοσμική αριστοκρατία ως πάτρωνες της τέχνης.
• Σο κοινό της τέχνης είναι πλέον πολύ μεγάλο και όχι τόσο καλλιεργημένο
καθώς καταγίνεται βασικά µε το χρήμα και την ιδιοκτησία.
• Δημιουργείται λοιπόν το πρώτο ρήγμα ανάμεσα στην καλλιτεχνική
παραγωγή και το κοινό, καθόσον αυτό δεν είναι έτοιμο αισθητικά να την
εκτιμήσει.
• Έχουμε ως εκ τούτου το φαινόμενο επαγγελματιών κριτικών τέχνης οι οποίοι
γράφουν στον τύπο καθοδηγώντας το νέο αυτό κοινό στις καλλιτεχνικές
του αναζητήσεις.
• Αυτή η διαμεσολάβηση ενός ειδικού κριτικού τέχνης έχει σημαντικές
συνέπειες για τον καλλιτέχνη ο οποίος πλέον απομονώνεται από το πλατύ
κοινό.
• Αυτό συνεπάγεται την επανάσταση των καλλιτεχνών ενάντια στην αυθεντία
του επικρατούντος γούστου το οποίο συνήθως αντιπροσωπεύεται από τις
ακαδημίες και τους κριτικούς.
Πώς δημιουργήθηκε το πρώτο ρήγμα ανάμεσα σε
καλλιτέχνες και κοινό και ο ρόλος των κριτικών τέχνης

22. • Ο καλλιτέχνης συσπειρώνεται γύρω από το άτομό του και έτσι ξεκινά η ιδέα
της ατομικής καλλιτεχνικής έκφρασης.
• Η καλλιτεχνική ταυτότητα είναι πλέον συνυφασμένη µε την προσωπική
ματιά, την πρωτοτυπία και την ειλικρίνεια.
• Αυτός ο διαχωρισµός και η απομόνωση του καλλιτέχνη από το κοινό κάνει
επίσης αναγκαίο τον σχηματισμό καλλιτεχνικών κινημάτων, ομάδων
δηλαδή καλλιτεχνών που τους ενώνει η αντίθεσή τους στο σύστημα.
• Άλλοι παράγοντες που επηρέασαν την καλλιτεχνική παραγωγή του τέλους
του 19ου αιώνα είναι η εφεύρεση της φωτογραφικής μηχανής, η μαζική
εκτύπωση εικόνας και τα αντίγραφα έργων τέχνης.
• Η φωτογραφική εικόνα λοιπόν αμφισβήτησε την αναπαραστατική
λειτουργία των παραδοσιακών τεχνών.
• Όλες αυτές οι καινοτομίες ουσιαστικά ανταγωνίζονταν το αυθεντικό
χειροποίητο ζωγραφικό έργο έτσι ώστε ο καλλιτέχνης του 19ου αιώνα
παραγκωνίστηκε από την τεχνολογία και έγινε περιττός.
• Αφού λοιπόν η φωτογραφία αιχμαλωτίζει µε τέτοια επιτυχία και ακρίβεια τον
κόσμο, οι καλλιτέχνες στρέφονται, αφενός στην «έκφραση του εσωτερικού
τους κόσμου», αφετέρου στην «καθαρή» εκφραστική δύναμη των βασικών
εικαστικών στοιχείων», όπως η λειτουργία της γραμμής, της φόρμας, του
χρώματος κλπ.

23. https://www.theartstory.org/artist/courbet-gustave/

24. Κουρμπέ, Η ταφή στην Ορνάνς, 1849, 315 x 668 εκ.
Πώς αποδίδει ο Κουρμπέ την «αλήθεια» – ρεαλισμό σαν να πρόκειται για ένα
φωτογραφικό στιγμιότυπο;
Σι σημασία έχει το μνημειώδες μέγεθος του πίνακα
https://smarthistory.org/gustave-courbet-a-burial-at-ornans/ 5.46’’

25. https://www.theartstory.org/artist/millet-jean-francois/

26. Μιλλέ , Οι σταχοµαζώχτρες, 1857
https://smarthistory.org/millet-the-gleaners/3.49’’
Πώς δικαιολογείτε την άποψη; «Παρόλη την διάθεση για ρεαλιστική απόδοση της
καθημερινής ζωής απλών ανθρώπων, φαίνεται η επιρροή των ρομαντικών ποιητών που
ανέδειξαν την αξιοπρέπεια που υπολανθάνει στις πιο ταπεινές ζωές»

27. https://www.theartstory.org/artist/daumier-honore/

28. Η άµαξα τρίτης θέσης
Πού τοποθετεί τον θεατή η οπτική γωνία θέασης του πίνακα;
https://www.youtube.com/watch?v=5lOvhadBuAI&ab_channel=ArtHistory101 3.49’’

29. Με χαρακτηριστικό πνεύμα, ο Daumier αναφέρεται όχι μόνο στην κυριολεκτική εξύψωση της
φωτογραφίας από τον Nadar και την υπεράσπιση των καλλιτεχνικών δυνατοτήτων του μέσου, αλλά
και στην τότε πρόσφατη δικαστική απόφαση που αναγνώρισε τη φωτογραφία ως τέχνη (που υπόκειται
στους ίδιους περιορισμούς πνευματικών δικαιωμάτων με άλλα καθιερωμένα μέσα τέχνης).

30. https://www.theartstory.org/artist/manet-edouard/
https://smarthistory.org/edouard-manet-a-bar-at-the-folies-bergere/ 5.47’’
https://www.youtube.com/watch?v=om_r25LEe9s&ab_channel=ArtHistorywit
hTravisLeeClark Lecture 10 French Realism Μανέ: 49.13’’ – 1.33’

31. Μανέ, Σο µπαρ του Folie-Bergere, 1882
Ποια είναι τα 4 χαρακτηριστικά του ιμπρεσιονιστικού στιλ σε αυτό το έργο;
https://www.youtube.com/watch?v=4kYz_WOzka
4&ab_channel=ArtDeco 8,36’’

32. Ο ΔΝΣΟΤΑΡ ΜΑΝΔ (1832-1883)
O Δ. Μαλέ δηαδέρηεθε ηνλ Κνπξκπέ ζηελ πξώ ηε γξακκή ηεο πξσηνπνξίαο. Η ηέρλε ηνπ δεκηνύξγεζε απίζηεπηεο αληηδξάζεηο θαη ζρόιηα.
Αλνημε έλα δηάινγν αλάκεζα ζηελ θιαζηθή ηέρλε θαη ηε ζύγρξνλε επνρή, ηόζν σο πξνο ηα ζέκαηα, όζν θαη σο πξνο ηελ πξαγκάηεπζε ηνπ
ρξώκαηνο. Σν έξγν "Πξόγεπκα ζηε Υιόε", ηνπ 1863, ζεσξήζεθε πξνθιεηηθό θαη απνξξίθζεθε από ην επίζεκν ΢αιόλ ηνπ ίδηνπ έηνπο αιιά
εθηέζεθε ζην ΢αιόλ ησλ Απνξξηθζέλησλ. Αληηηάρζεθε ζε ό,ηη πξέζβεπε ε αθαδεκατθή δσγξαθηθή, δειαδή ζηελ πξνζθόιιεζε ζην ηζηνξηθό ή
ζην κπζνινγηθό ζέκα, ζηελ πξαγκάηεπζε ηνπ ζέκαηνο κε θηαξνζθνύξν, ζηελ θιαζηθή πξννπηηθή, ζηελ άςνγε εθηέιεζε. Αληί γη' απηά ν Μαλέ,
ζε έλα ζέκα θιαζηθό όπσο ήηαλ ην "Βνπθνιηθό Κνληζέξην" ("Le Concert Champetre", 1510 πεξίπνπ), πνπ απνδίδεηαη ζην Σηηζηάλν, εηζάγεη
αλζξώπνπο ζύγρξνλνπο θαη επίθαηξνπο, θαζώο, ηόζν νη άληξεο όζν θαη νη γπλαίθεο, δσγξαθίζηεθαλ ρσξίο κπζνινγηθέο ή αιιεγνξηθέο
παξαπνκπέο. Γύν άληξεο θαη κηα γπλαίθα παξηζηάλνληαη λα γεπκαηίδνπλ θαζηζκέλνη ζηε ριόε, ζ' έλα μέθσην. Οη κνξθέο έρνπλ νξγαλσζεί ζε
ηξηγσληθή ζύλζεζε. ΢ην πξώην επίπεδν νη άλδξεο εκθαλίδνληαη ληπκέλνη κε ξνύρα ζύγρξνλα. Αληίζεηα ε γπλαίθα, πιάη ηνπο, είλαη γπκλή. ΢ηελ
θνξπθή ηεο ηξηγσληθήο ζύλζεζεο κηα δεύηεξε γπλαίθα καδεύεη ινπινύδηα. Μηα λεθξή θύζε γεκίδεη ην θάησ αξηζηεξά θνκκάηη ηνπ έξγνπ. Σν
ρξώκα εκθαλίδεηαη πξνθιεηηθά πξόρεηξν, απισκέλν κε γξήγνξε πηλειηά, όρη κε ηα ιεπηά πεξάζκαηα από ην θσο ζηε ζθηά αιιά ζε πιαηηέο
επίπεδεο επηθάλεηεο, γεγνλόο πνπ θαηαξγεί ηελ αίζζεζε ηνπ βάζνπο. αηώλεο ε δσγξαθηθή κε ηε γξακκηθή ή αηκνζθαηξηθή πξννπηηθή, κέζα
δειαδή από ηε βαζκηαία ζκίθξπλζε (ζπλίδεζε) ησλ κνξθώλ, πνπ απνκαθξύλνληαη ζην θόλην, θαη ηελ εμαζζέλεζε ηνπ ρξώκαηνο. Κη επίζεο ε
γπλαηθεία κνξθή ζηελ θνξπθή ηεο ηξηγσληθήο ζύλζεζεο, απινπζηεπκέλε ρξσκαηηθά θαη ζρεδόλ επίπεδε, δελ πείζεη όηη απνκαθξύλεηαη ζην
βάζνο.
Αληίδξαζε, επίζεο, πξνθάιεζε ε γπλαίθα ζην πξώην επίπεδν, (πξόθεηηαη γηα ην αγαπεκέλν κνληέιν ηνπ θαιιηηέρλε) ε νπνία, εληειώο
γπκλή, ρσξίο ηελ πξόθαζε ηεο κπζνινγίαο ή ηεο ηζηνξίαο, ζεσξήζεθε όηη θνηηνύζε κε αλαίδεηα πξνο ην κέξνο ηνπ ζεαηή, πξνζθαιώληαο ηνλ
ζηνλ πίλαθα. Γηα ηηο θαηλνηνκίεο απηέο ζεσξείηαη έξγν ζηαζκόο, πνπ πξναλαγγέιιεη ηνλ Ικπξεζηνληζκό, αιιά θαη ηελ απαξρή άιισλ
αλαδεηήζεσλ ηεο κνληέξλαο ηέρλεο.

33. Εντουάρ Μανέ, Πρόγευμα στη χλόη, 1863 6.14’’
https://smarthistory.org/edouard-manet-le-dejeuner-sur-lherbe-luncheon-on-the-grass/

34. https://www.youtube.com/watch?v=nFhgy9mkNRo&ab_channel=Smarthistory 8.02’’
Μανέ, Olympia, 1863

35. https://www.theartstory.org/artist/degas-edgar/

36. Ντεγκά, Πρόβα µπαλέτου, 1876
https://smarthistory.org/edgar-degas-the-dance-class/ 5.06’’

37. https://smarthistory.org/auguste-renoir-moulin-de-la-galette/ 4.55’’
https://www.theartstory.org/artist/renoir-pierre-auguste/

38. Ρενουάρ , Le Moulin de la Galette, 1876
https://www.youtube.com/watch?v=o6amlRsb1n4&t=0s&ab_channel=Smarthistory

39. To πρόγευμα των βαρκάρηδων” δημιουργήθηκε από τον Ρενουάρ το 1881, και
κέρδισε το πρώτο βραβείο στην 7η έκθεση ιμπρεσσιονιστών το 1882

40. https://www.theartstory.org/artist/monet-claude/
https://www.youtube.com/watch?v=9IylXFXJ-HQ&ab_channel=ArtHistory101

41. Μονέ, Εντύπωση: ανατολή του ήλιου, 1872, 50 × 65 εκ.

42. https://www.youtube.com/watch?v=Er
O2mjRaloc&ab_channel=ArtHistory101
Monet Rouen Cathedral The Portal (In
Sun)
Μονέ, Ο καθεδρικός ναός της Ρουέν,
1894

43. https://www.youtube.com/watch?v=vREXrc9ySC8&ab_channel=
ArtHistorywithTravisLeeClark 1.29’’