Λογοτεχνία Μπιλανάκη Ελευθερία

1. ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ
20/10/2023 1
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

2.  Γεννόθηκε ςτην Αθόνα, όπου και ςπούδαςε Νομικϊ.
Κατϊ τη διϊρκεια τησ γερμανικόσ κατοχόσ πόρε μϋροσ
ςτην Εθνικό Αντύςταςη.
 Καταδικϊςτηκε ςε θϊνατο από ςυνεργϊτεσ των
Γερμανών και η εκτϋλεςό του ματαιώθηκε την τελευταύα
ςτιγμό.
 Αργότερα ςπούδαςε κοινωνιολογύα ςτο Παρύςι.
Επϋςτρεψε ςτην Ελλϊδα, μετϊ την επιβολό τησ
δικτατορύασ του Παπαδόπουλου όμωσ, κατϋφυγε ξανϊ
ςτο Παρύςι, όπου πόρε μϋροσ ςε εκδηλώςεισ ενϊντια ςτο
παρϊνομο καθεςτώσ, ενώ ϋζηςε και ςτη Ρώμη.
 ΢την Ελλϊδα επϋςτρεψε το 1975 και εργϊςτηκε ωσ
δικηγόροσ, κοινωνιολόγοσ και λογοτεχνικόσ
μεταφραςτόσ.
20/10/2023 2
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

3.  Ϋργα του μεταφρϊςτηκαν ςτα γαλλικϊ, τα
φλαμανδικϊ, τα γερμανικϊ και τα ολλανδικϊ.
 Σου απονεμόθηκαν το Γαλλικό βραβεύο πούηςησ και
το Διεθνϋσ βραβεύο Πούηςησ ςτην Ιταλύα.
 Σιμόθηκε και ςτην Ελλϊδα με το Κρατικό Βραβεύο
τησ ΑκαδημύασΑθηνών για το ςύνολο του ϋργου του.
 Ο ύδιοσ δόλωςε κατϊ τη διϊρκεια τησ τελετόσ πωσ
«ποτέ δεν είναι οι μέρεσ ποιητικέσ και ακριβώσ γι' αυτό
χρειάζεται η ποίηςη. Και όςο λιγότερο ποιητικέσ είναι
τόςο πιο κόντρα πρέπει να πηγαίνεισ».
20/10/2023 3
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

4. 20/10/2023 4
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

5. 20/10/2023 5
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

6. 20/10/2023 6
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

7.  Πϊλι κοιτϊζω παλιϋσ φωτογραφύεσ
 από διαδηλώςεισ, πορεύεσ,
ςυγκεντρώςεισ ςε δρόμουσ, ςε γόπεδα, ςε
πλατεύεσ
 φωτογραφύεσ του ’65, του ’68, του ’74, του
’81
20/10/2023 7
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

8. 20/10/2023 8
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

9. 20/10/2023 9
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

10. 20/10/2023 10
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

11.  Μϋςα ςε ομοιόμορφα
πλόθη
 προςπαθώ να
μεγεθύνω τισ
φυςιογνωμύεσ
 να ξεχωρύςω την
έκφραςη του κϊθε
ανθρώπου
 τη θεληματικό, την
ανυποχώρητη, την
εξεγερμϋνη, την
αιματοβαμμϋνη, τη
χαρούμενη
20/10/2023 11
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

12.  όμωσ τα πρόςωπα
δεύχνουν
ξεθωριαςμϋνα όπωσ
το χαρτύ των παλιών
εφημερίδων
 όπωσ οι περςινϋσ και
οι προπϋρςινεσ
ειδόςεισ.
20/10/2023 12
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

13.  Άραγε απ’ όλουσ ποιοι
πϋθαναν και ξεχαςτόκαν
 ποιοι από τότε κιόλασ όςαν
αγνοημϋνοι
 ποιοι βρύςκονται και
ςόμερα μαζύ
 ποιοι ονειρεύονται από
κοινού το ύδιο όνειρο
 ποιοι ακόμα μιλϊνε μεταξύ
τουσ
 ποιοι μϋνουν χωμϋνοι
χώρια ςτη γωνιϊ τουσ
 ποιοι βρύςκουν καταφύγιο
ςτην αβεβαιότητα
 ποιοι ςτην ατρϊνταχτη
ςιγουριϊ;
20/10/2023 ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ 13

14.  Όςο κοιτϊζω τισ
παλιϋσ φωτογραφύεσ
τόςο πιο καθαρϊ το
βλϋπω
 περιςςότερο κι από το
παρελθόν το μέλλον
είναι που δεςμεύει.
20/10/2023 14
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

15. ΤΠΟΘΕ΢Η
ΑΡΧΗ ΓΕΓΟΝΟΣΑ ΢ΤΓΚΡΟΤ΢ΕΙ΢ ΣΕΛΟ΢
ΠΡΟ΢ΩΠΑ ΧΑΡΑΚΣΗΡΕ΢
΢ΤΝΑΙ΢ΘΗΜΑΣΑ ΢ΚΕΨΕΙ΢
20/10/2023 15
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

16. 20/10/2023 16
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

17. Α
Γ
Β
20/10/2023 17
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

18.  ΢ύνδεςη προτϊςεων (παρατακτικό,
υποτακτικό ςύνδεςη, αςύνδετο ςχόμα)
 Μικροπερύοδοσ ό Μακροπερύοδοσ λόγοσ
 Εγκλύςεισ και Ερωτόςεισ (εκφρϊζουν τη ςτϊςη
του ομιλητό απϋναντι ςτο λογικό νόημα [i])
 ΢ημεύα ςτύξησ
 Ρηματικϊ πρόςωπα
 ΢χόματα λόγου (επαναλόψεισ, αντιθϋςεισ,
μεταφορϋσ, προςωποποιόςεισ, υπερβολϋσ,
κ.ο.κ.)
 Εικόνεσ
20/10/2023 18
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

19.  ΣΑ ΡΗΜΑΣΙΚΑ ΠΡΟ΢ΩΠΑ ΚΑΙ Η ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΑ ΣΟΤ΢
 Σο πρώτο (α’) ενικό:
 Προςδύδει αμεςότητα, ζωντϊνια, ζωηρότητα, ενδιαφϋρον ςτο
λόγο, αφού η αφόγηςη εμπεριϋχει το ςτοιχεύο τησ
προςωπικόσ μαρτυρύασ.

 Προςδύδει ςτο κεύμενο προςωπικό, εξομολογητικό τόνο.

 Προκαλεύ ςυγκινηςιακό φόρτιςη ςτο δϋκτη, αφού
παρακολουθεύ και βιώνει προςωπικϊ βιώματα του πομπού.
 !!!!!!Όταν γύνεται ςυνεχόσ χρόςη ενδεχομϋνωσ υποδηλώνει
εγωιςμό και αλαζονεύα ( π.χ. ςτον πολιτικό λόγο που κινεύται
ςτα όρια τησ προπαγϊνδασ ,λόγοι του Χύτλερ).
20/10/2023 19
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

20.  Σο δεύτερο (β’) ενικό και δεύτερο (β’)
πληθυντικό :
 Προςδύδει αμεςότητα και οικειότητα ςτο
λόγο, αφού ο πομπόσ δημιουργεύ ϋναν τεχνητό
αγωγό επικοινωνύασ με τον ό τουσ δϋκτεσ του.
Απευθύνεται ϊμεςα ς’ αυτούσ, εύναι ςαν να
ςυνομιλεύ μαζύ τουσ και ϋτςι πετυχαύνει να
τουσ καταςτόςει ςυμμϋτοχουσ ςτο θϋμα που
αναπτύςςει, περνώντασ τουσ με τον πιο ϊμεςο
τρόπο το μόνυμα του.
 Προςδύδει διαλογικό χαρακτόρα ςτο λόγο.
 Ο τόνοσ γύνεται οικεύοσ,φιλικόσ.
20/10/2023 20
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

21.  Σο τρύτο (γ’) ενικό και τρύτο (γ’)
πληθυντικό:
 Προςδύδει αντικειμενικότητα,
αμεροληψύα, ουδετερότητα, αφού οι
επιςημϊνςεισ του πομπού φαύνονται
αναμφιςβότητεσ και γενικώσ αποδεκτϋσ.
 Ο ςυγγραφϋασ αποςταςιοποιεύται,
λειτουργεύ ωσ αντικειμενικόσ
παρατηρητόσ.

20/10/2023 21
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

22.  Σο πρώτο (α’) πληθυντικό:
 Δημιουργεύται μια αύςθηςη οικειότητασ (αμεςότητα)
ανϊμεςα ςτον πομπό και ςτο δϋκτη, αφού ο πομπόσ
εντϊςςει τον εαυτό του μϋςα ςε ϋνα ευρύτερο ςύνολο
ατόμων, π.χ. ςτουσ ακροατϋσ του, γύνεται «ϋνα με
αυτούσ», μιλϊει «μαζύ με αυτούσ και γι’ αυτούσ».

 Η χρόςη του αποπνϋει ςυλλογικότητα, ενώ ο λόγοσ
αποκτϊ αμεςότητα και ϋτςι πετυχαύνει να τουσ
ευαιςθητοποιόςει κατϊ τον καλύτερο και πιο
αποτελεςματικό τρόπο.
 Αποδύδει ςυλλογικό ευθύνη / τονύζεται η ανϊγκη για
δραςτηριοπούηςη των αρμόδιων φορϋων.
20/10/2023 22
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

23.  ΢χόματα λόγου
 Ι. ΢χόματα λόγου ςχετικά με τη θέςη των λέξεων
 1.υπερβατό: Ϊκρα του τϊφου ςιωπό ςτον κϊμπο
βαςιλεύει
 2.πρωθύςτερο: Ξεντύθη ο νιοσ, ξεζώθηκε και ςτο
πηγϊδι μπόκε
 3.αναςτροφό:Σου προδομϋνου ο πόνοσ τησ καρδιϊσ
 4.χιαςτό: Μϋρα και νύχτα περπατεύ, νύχτα και μϋρα
λϋγει
 5.κύκλοσ: Μοναχό τον δρόμο επόρεσ, εξανϊλθεσ μοναχό
 6.παρονομαςύα:Σραγούδι τραγουδόςτε μου
χιλιοτραγουδημϋνο
 7.παρόχηςη:Σα ον όμορφο τρικύμιςε και ξϊςτερον αϋρα
 8.ομοιοτϋλευτο: Και βογκϊει και βαριϊ μοιρολογϊει
20/10/2023 23
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

24.  . ΢χόματα ςχετικά με τη ςημαςία λέξεων ή φράςεων

 1. μεταφορϊ:Σο κορμύ του όταν λαμπϊδα
 2. αλληγορύα: Οχ! ςαν τησ εύπα ϋτςι· ϊναψε ο γιαλόσ και κϊηκαν τα ψϊρια
 3. παρομούωςη:Σο κορμύ του όταν ςαν λαμπϊδα
 4. προςωποπούηςη: Κλαύνε τα δϋντρα, κλαύνε, κλαύνε τα βουνϊ
 5. ςυνεκδοχό: ΟΫλληνασ δεν ϋχει ςωςτό οδικό ςυμπεριφορϊ
 6. μετωνυμύα: Διαβϊζω Καζαντζϊκη
 7. υπερβολό: Ο βοριϊσ ξύριζε και ςπανούσ
 8. ϋμφαςη: Εμϋνα να ακούσ!
 9. κατεξοχόν: Η Πόλη
 10. αντύθεςη:Σισ Εςτιϊδεσ τισ ςεμνϋσ μα κολαςμϋνεσ
 11. οξύμωρο: Ϋςβηςε η ϊςβηςτη φωτιϊ!
 12. κλιμακωτό:Σον ϋδεςαν χειροπόδαρα τον ϋριξαν χϊμω και τον ϋγδαραν τον
ϋςυραν παρϊμερα τον καταξϋςκιςαν απϊνω ςτουσ αγκαθερούσ αςπϊλαθουσ
και πόγαν και τον πϋταξαν ςτονΣϊρταρο, κουρϋλι.
 13. αντύφραςη
20/10/2023 24
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

25.  ςεβαςμόσ ςτο μϋτρο, την ομοιοκαταληξύα,
 χωριςμόσ του ποιόματοσ ςε ςτροφϋσ με ύςο αριθμό ςτύχων και
τον αριθμό ςυλλαβών ςε κϊθε ςτύχο
 αποφυγό διαςκελιςμών
 προςεκτικό επιλογό λϋξεων (αποφεύγονται οι «αντιποιητικϋσ»
 επιμονό ςτα ςχόματα λόγου και ςτα εκφραςτικϊ μϋςα
 προςπϊθεια ώςτε το πούημα να απϋχει πολύ από τον καθημερινό
λόγο και φυςικϊ τον πεζό λόγο
 αλληλουχύα νοημϊτων: ο τρόποσ που παρουςιϊζουν τα
νοόματα δεν αμφιςβητεύ τη λογικό μασ ό τον κόςμο γύρω μασ
και όςα γνωρύζουμε γι’ αυτόν
 ςτόχοσ του ποιόματοσ:η αιςθητικό απόλαυςη μϋςα από την
τόρηςη ςυμβϊςεων
20/10/2023 25
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

26.  Η μοντϋρνα πούηςη αμφιςβητεύ κϊθε κανόνα
 ςτύχοσ ελεύθεροσ
 ϋλλειψη μϋτρου, ομοιοκαταληξύασ
 ςυχνϊ το πούημα προςεγγύζει τον πεζό λόγο
 χρόςη λϋξεων και από τον καθημερινό λόγο
 κυριαρχύα τησ εικόνασ
 εκφραςτικό τόλμη
 ςχόματα λόγου που αμφιςβητούν την κοινό
λογικό.
 κατϊργηςη κϊθε λογικόσ αλληλουχύασ ςε ό,τι
αφορϊ το νόημα, που παραμϋνει κρυμμϋνο.
20/10/2023 26
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

27.  Μιςεύεισ για την ξενιτιϊ και μϋνω μοναχό μου·
 ςύρε, παιδύ μου, ςτο καλό και ςύρε ςτην ευχό μου!
 Σριανταφυλλϋνια η ςτρϊτα ςου, κρινοςπαρμϋνοι οι
δρόμοι,
 για χϊρη ςου ν’ ανθοβολούν και τα λιθϊρια ακόμη·
 τα δϊκρυϊ μου να γενούν διαμϊντια ς’ ό,τι αγγύςησ,
 και το ποτόρι τησ χαρϊσ ποτϋ να μη ςτραγγύςησ·
 να πύνησ και να ξεδιψϊσ και να ’ναι αυτό γεμϊτο
 ςα να’ ναι η βρύςη από ψηλϊ κι αυτό να’ ναι από
κϊτω.
 Ι.ΠΟΛΕΜΗ΢, ΜΙ΢ΕΜΟ΢
20/10/2023 ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ 27

28. 1. Ποιο νόημα νομύζετε ότι ϋχει η τελευταύα
φρϊςη για τον ποιητό. Να τεκμηριώςετε την
απϊντηςό ςασ βαςιςμϋνοι ςτα ρηματικϊ
πρόςωπα και ςτουσ χρόνουσ που
χρηςιμοποιεύ ςτο πούημα.
2. Να εντοπύςεισ τουλϊχιςτον 2 ςχόματα
λόγου ςτο πούημα
3. ΢ε ποια ςτοιχεύα του κειμϋνου θα
βαςιζόςουν για να εντϊξεισ το πούημα αυτό
ςτη ςύγχρονη πούηςη;
20/10/2023 28
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

29.  Να ςχολιϊςεισ τη ςτϊςη του ποιητό
απϋναντι ςτο παρελθόν και το μϋλλον,
εςτιϊζοντασ ςτο περιεχόμενο των τεςςϊρων
τελευταύων ςτύχων του ποιόματοσ (80-200
λϋξεισ).
 Αξιοποιώντασ τουσ κειμενικούσ δεύκτεσ του
ποιόματοσ (π.χ. εικόνεσ, αντιθϋςεισ κ.λπ.) να
ςχολιϊςετε το θϋμα/ερώτημα που πιςτεύετε
ότι τύθεται ςτο πούημα αυτό κατϊ την κρύςη
ςασ. (100-200 λϋξεισ)
20/10/2023 29
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ

30.  Για ςυνολικό θεώρηςη των ΢χημϊτων
λόγου βλ ΙΕΠ, https://bit.ly/3dNNpv3
20/10/2023 30
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ