SlideShare a Scribd company logo
ljkGg gful/s cf}iflw pkrf/ sf]if lgb]{lzsf-;+zf]lwt_, @)&!
g]kfn ;/sf/
:jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfno
/fdzfxky, sf7df8f}+ .
@)&!
ljkGg gful/s cf}iflw pkrf/ sf]if lgb]{lzsf-;+zf]lwt_, @)&!
g]kfn ;/sf/
:jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfno
/fdzfxky, sf7df8f}+ .
@)&!
d'b|0fM Joj:yfkg dxfzfvf, :jf:Yo ;]jf ljefu, , 6]s", sf7df8f}+
kmf]g g+= )! $@%&&^% kmofS;M g+=
ljkGg gful/s cf}iflw pkrf/ sf]if lgb]{lzsf-;+zf]lwt_, @)&!
gful/s /fxt,Ifltk"lt{ tyf cfly{s ;xfotf ;DjGwL sfo{ljlw -k|yd ;+zf]wg_ @)&! sf] bkmf !#
df /x]sf] ljkGg gful/snfO{ cf}iflw pkrf/ jfkt cfly{s ;xfotf pknJw u/fpg g]kfn
;/sf/n] :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfno cGt/ut Ps 5'§} sf]if :yfkgf ug{ ;Sg] pNn]v ePsf]
xF'bf sf]if u7g tyf ;+rfng ug{ jfG5gLo ePsf]n] g]kfn ;/sf/, :jf:Yo tyf hg;+Vof
dGqfnon] of] lgb]{lzsf jgfO{ nfu" u/]sf] 5 .
!= ;+lIfKt gfd / k|f/De
-s_ o; lgb]{lzsfsf] gfd ÆljkGg gful/s cf}iflw pkrf/ sf]if lgb]{lzsf -;+zf]wg
;lxt_@)&! /x]sf] 5 .
-v_ of] lgb]{lzsf t'?Gt k|f/De x'g]5 .
@= kl/efiff M ljifo jf k|;Ën] csf]{ cy{ gnfu]df o; lgb]{lzsfdf,
-s_ æc:ktfnÆ eGgfn] o; lgb]{lzsfsf] bkmf $ df pNn]v ePsf c:ktfnx? / ;do
;dodf g]kfn ;/sf/ -;lrj:t/_ sf] lg0f{oaf6 tf]s]sf c:ktfnx? ;Demg' k5{ .
-v_ æs8f/f]uæ eGgfn] d'6'/f]u, d[uf}nf/f]u, SofG;/, kfls{G;;, cNhfO{d;{, :kfO{gn O{Gh'/L,
x]8 O{Gh'/L / 
l;sn;]n Plgldof /f]ux? ;Demg' k5{ .
-u_ æsf]ifÆ eGgfn] o; lgb]{lzsf jdf]lhd ljkGg gful/snfO{ s8f /f]usf] pkrf/sf nflu
;]jf k|bfg ug{ u7g ePsf] æljkGg gful/s cf}iflw pkrf/ sf]ifæ ;Demg' k5{ .
-3_ ælgb]{lzsfÆ eGgfn] ÆljkGg gful/s cf}iflw pkrf/ sf]if lgb]{lzsf, @)&!æ ;Demg'
k5{ .
-ª_ æljkGg lj/fdL gful/sÆ eGgfn] bkmf #=# df ul7t ;ldltn] l;kmfl/; u/]sf] ljkGg
lj/fdL gful/s ;Demg' k5{ .
-r_ ÆdGqfnoæ eGgfn] :jf:Yo tyf hg;Vof dGqfno j'emg' k5{ .
-5_ æl;kmfl/; ;ldltÆ eGgfn] cfly{s ?kn] ljkGg gful/snfO{ cf}iflw pkrf/ pknJw
u/fpg] k|of]hgsf nflu l;kmfl/; ug{ bkmf #=# df ul7t l;kmfl/; ;ldlt ;Demg' k5{
-h_ Æ;Dks{ s]Gb|æ eGgfn] bkmf ^ jdf]lhdsf] s]Gb| ;Demg' k5{ .
-em_ æ;ldltÆ eGgfn] l;kmfl/; ;ldltsf] l;kmfl/; pk/ 5fgljg ul/ pkrf/ vr{ pknJw
u/fpg] ;Gbe{df /sd lgwf{/0f Pjd lg0f{osf nflu ul7t ;ldlt ;Demg' k5{ .
-`_ Æljefuæ eGgfn] :jf:Yo ;]jf ljefu, 6]s"nfO{ ;Demg' k5{ .

g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifbsf] ldlt @)&!.$.@@ sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ l;sn;]n Plgldof ePsf lj/fdL eGg] zJbx? yk ePsf] .
-6_ æzf]wegf{ /sdÆ eGgfn] tf]s]sf c:ktfnx?n] pkrf/ ;]jf k|bfg ubf{ nfu]sf] /sd
:jf:Yo ;]jf ljefu ;dIf zf]wegf{sf] nflu dfu]sf] /sd ;Demg' k5{ .
#= ljkGg gful/snfO{ cf}iflw pkrf/ jfkt cfly{s ;xfotf
ljkGg lj/fdLx?NffO{ b]xfoadf]lhd cfly{s ;xfotf pknAw u/fO{g]5M
#=! d[uf}nfsf ;DaGwdf
#=!=-s_ :jb]zdf d[uf}nf k|Tof/f]k0f ug]{ ePdf c:ktfn dfkm{t ? @ nfv 5'6,
#=!-v_ x]df]8fonfl;; @)* ;];g lgMz'Ns ,
#=!-u_ k]l/6f]lgon 8fonfl;; @ jif{ ;Dd lgMz'Ns .
#=! -3_ d]l8sn jf]8{sf] l;kmfl/zdf ljb]zdf uO{ d[uf}nf k|Tof/f]k0f u/]df ? @ nfv /
k|Tof/f]k0f kZrft cf}iflw ;]jgsf nflu ? ! nfv ;DalGwt lj/fdLaf6
ljnekfO{ lnO{ gub} pknAw u/fOg]5 .
#=@ d'6', SofG;/, x]8 OGh'/L, :kfOgn OGh'/L / l;nn;]n Plgldof /f]usf
;DaGwdf
dfyL pNn]v ul/Psf /f]usf] :jb]zdf pkrf/ ePdf c:ktfn dfkm{t ? !
nfv j/fj/sf] cf}iflw pkrf/ ;]jf lgMz'Ns . ljb]zdf pkrf/ ug'{kg]{ ePdf
? ! nfv pkrf/ kZrft ;DalGwt lj/fdLnfO{ ljnekf{O lnO{ gub} e'QmfgL
lbO{g]5 t/ ljb]z uO{ pkrf/ ug'{kg]{ ePdf d]l8sn af]8{sf] l;kmfl/z
clgjfo{ x'g'kg]{5 .
#=#= cNhfOd;{ / kfls{G;;sf] lj/fdLx?sf] pkrf/sf nflu ljnekfO{ lnO{ ? ! nfv
;Dd gub e'QmfgL lbOg]5 .
#=!= cfly{s ?kn] ljkGg gful/snfO{ bkmf @ -v_ df pNn]v eP cg';f/sf /f]u nflu g]kfn jf
ljb]zdf uO{ pkrf/ u/fp+bf j9Ldf !-Ps_ nfv ?k}of;Dd cf}iflw pkrf/ vr{ k|bfg ug{
;lsg]5 . o; cl3 o;} k|of]hgsf] pkrf/ ;]jf k|fKt ul/;s]sf t/ ;f] cf}ifwf]krf/
jfktsf] cfly{s ;xfotf k|fKt ul/ g;s]sf] xsdf cfjZos sfuhft k]z u/]sf] cj:yfdf
;ldltsf] lg0f{o jdf]lhd ?= ! Ps_ nfv ;Dd cf}iflw pkrf/ jfkt cfly{s ;xfotf k|bfg
ug{ ;lsg] 5 . g]kfndf pkrf/ ;]jf ;Dej ePsf] cj:yfdf g]kfndf g} pkrf/ u/fpg'
kg]{5 / o;f] ubf{ ;Dej eP;Dd ;/sf/L c:ktfndf pkrf/ ug'{ kg]{5 olb ;f] ;Dej
gePdf dfq ;/sf/L c:ktfnn] k|]if0f u/]sf] tyf d]l8sn jf]8{sf] l;kmfl/;df lghL
c:ktfndf pkrf/ u/fpg ;Sg]5 . ljb]zdf uO{ pkrf/ u/fpg kg]{ cj:yf eP :jb]zdf
pkrf/ ug]{ ;/x cfjZos sfuhftsf ;fy} g]kfn d]l8sn jf]8{sf] l;kmfl/; clgjfo{ x'g]5
. 1ljb]zaf6 pkrf/ u/fPdf c:ktfnx?sf] ljn cg';f/ d[uf}nf k|Tof/f]k0f ePdf ?= @ -b'O{_
nfv / tf]lsPsf cGo /f]usf] pkrf/sf] xsdf ? !-Ps_ nfvdf ga9g] u/L bkmf #=$
1
g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifbsf] ldlt @)&!.$.@@ sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ ljb]zaf6 pkrf/ u/fPdf c:ktfnx?sf] ljn cg';f/ d[uf}nf k|Tof/f]k0f ePdf ?=
@ -b'O{_ nfv / tf]lsPsf cGo /f]usf] pkrf/sf] xsdf ? !-Ps_ nfvdf ga9g] u/L bkmf #=$ adf]lhdsf] ;ldltsf] lg0f{o jdf]lhd ;f]wegf{ lbg ;Sg] 5
eGg] zJbx? yk ePsf] .
adf]lhdsf] ;ldltsf] lg0f{o jdf]lhd ;f]wegf{ lbg ;Sg] 5 . s8f/f]usf] ljj/0f cg';"rL– !
df lbO{Psf] 5 .
#=@= g]kfndf pkrf/ u/fp+bf ;fd'bflos jf ;/sf/L c:ktfndf pkrf/ u/fOPsf] ljnsf]
cfwf/df dfq ;DjlGwt c:ktfnsf] gfddf ;f]em} o:tf] /sd zf]wegf{ lbO{g]5 . pkrf/
ug]{ u/fpg] JolQmnfO{ ;f]em} gub e'QmfgL lbO{g] 5}g . lghL c:ktfn÷gl;{Ë xf]dx?n]
;d]t ljkGg gful/sx?sf] xsdf ;fd'bflos jf ;/sf/L c:ktfnx? ;/x pkrf/ ;]jf
z'Ns lng' kg]{5 . o:tf] pkrf/ vr{sf] zf]wegf{ lbg s'g} jfwf x'g] 5}g . ;DjlGwt
c:ktfnn] ljn k|dfl0ft u/L k7fpg'[ kg]{5 .
#=#= cfly{s ?kn] ljkGg gful/snfO{ cf}iflw pkrf/ vr{ pknJw u/fpg] k|of]hgsf nflu
l;kmfl/; ug{ lhNnf:t/df b]xfosf] l;kmfl/; ;ldlt /xg]5 M
-s_ lh=lj=;=sf ;efklt jf lgh gePsf] cj:yfdf k|d'lv lhNnf clwsf/L –cWoIf
-v_ :yfgLo ljsf; clwsf/L –;b:o
-u_ lhNnf÷c+rn c:ktfnsf lrlsT;s –;b:o
-3_ sf]if tyf n]vf lgoGqs sfof{no k|d'v –;b:o
-ª_ lhNnf k|zf;g sfof{nosf clws[t:t/sf] k|ltlglw –;b:o
-r_ :yfgLo zflGt ;ldltsf ;+of]hs jf gLhn] tf]s]sf] ;ldltsf] ;b:o –;b:o
-5_ :yfgLo zflGt ;ldltsf dlxnf ;b:o –;b:o
-h_ lhNnf hg:jf:Yo÷lhNnf :jf:Yo sfof{nosf k|d'v –;b:o ;lrj
#=$ pk–bkmf #-!_ jdf]lhdsf] cfly{s ;xfotf pknJw u/fpg] ;DjGwdf pkbkmf #-#_
jdf]lhdsf] l;kmfl/z ;ldltsf] l;kmfl/zsf] cfwf/df pkrf/ vr{ pknJw u/fpg] ;DjGwdf
/sd lgwf{/0f u/L lg0f{o ug{ b]xfo jdf]lhd Ps ;ldlt /xg]5 . o; ;ldltsf] j}7s
sDtLdf dlxgfsf] Ps k6s j:g]5 .
-s_ ;lrj, :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfno – cWoIf
-v_ ;lrj, cy{ dGqfno – ;b:o
-u_ ;lrj, u[x dGqfno – ;b:o
-3_ cWoIf, g]kfn d]l8sn jf]8{ – ;b:o
-ª_ k|d'v, lrlsT;f ;]jf dxfzfvf :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfno – ;b:o
-r_ dxflgb]{zs, :jf:Yo ;]jf ljefu – ;b:o
-5_ lgb]{zs, Joj:yfkg dxfzfvf, :jf:Yo ;]jf ljefu – ;b:o ;lrj
#=% pk–bkmf #=! jdf]lhd cfly{s ?kn] ljkGg JolQmnfO{ lbO{g] cf}iflw pkrf/ vr{sf nflu
g]kfn ;/sf/n] :jf:Yo ;]jf ljefu cGt/ut /xg] ljkGg gful/s cf}iflw pkrf/ sf]ifdf
sf]if :yfkgf Pj ;+rfng ug{ jflif{s % s/f]8 /sd cg'bfg :j?k pknJw u/fpg]5 .
cfjZostf cg';f/ yk /sd ljlgof]lht ug'{kg]{5 . of] sf]ifdf Go"gtd @ -b'O{_ s/f]8
df}Hbft /xg]5 . o;sf] Joj:yfkg pk–bkmf #=$ jdf]lhdsf] ;ldltn] ug]{5 .
#=^ dfly #=$ cg';f/sf] ;ldltn] pkrf/ /sd lgwf{/0f ubf{ cfjZostfg';f/ ljz]if1x?sf] /fo
lng ;Sg]5 . cg';"rL–! df pNn]lvt /f]ux?sf] cj:yf (Stage) lgwf{/0f u/L ;f]sf]
;+j]bglzntfsf] cfwf/df cfly{s ;xfotf lgwf{/0f ug'{kg]{5 .
#=& o; lgb]{lzsf cg';f/sf ;Dk"0f{ sfd sf/jfxLsf nflu :jf:Yo ;]jf ljefu cGt/ut
Joj:yfkg dxfzfvfdf Ps O{sfO{ /xg]5 / ;f]sf] nflu cfjZos hgzlQm :jf:Yo ;]jf
ljefun] ug'{ kg]{5 .
$= tf]lsPsf c:ktfnx?M
-!_ ljkGg gful/sn] cf}iflw pkrf/ ;]jf ;'ljwf kfpg] c:ktfnx? b]xfo jdf]lhd x'g]5g
-s_ SofG;/ /f]usf] pkrf/sf] nflu –
!_ lrlsT;f lj1fg /fli6«o k|lti7fg,jL/ c:ktfn,sf7df08f}
@_ lq=lj=lzIf0f c:ktfn, dxf/fhu+h,sf7df8f}+
#_ jL=kL=sf]O{/fnf d]df]l/on SofG;/ c:ktfn, e/tk'[/,lrtjg .
$_ eQmk'/ SofG;/ c:ktfn, eQmk'/
%_ k/f]ksf/ k|;"lt tyf :qL/f]u c:ktfn, yfkfynL, sf7df8f}+
^_ jL=lk=sf]O{/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fg, w/fg, ;'g;/L
&_ kf6g :jf:Yo lj1fg k|lti7fg, kf6g c:ktfn, nlntk'/
*_ sflGtjfn c:ktfn, dxf/fhu+h,sf7df08f}
(_ lghfdtL sd{rf/L c:ktfn, ldgejg, sf7df8f}+
!)_ SofG;/ s]o/ g]kfn, hfjnfv]n,nlntk'/ tyf
dGqfnosf] 5gf}6df kg]{ cGo lghL tyf u}x| ;/sf/L :jf:Yo ;+:yfx? .
-v_ d[uf}nf /f]usf] pkrf/sf] nflu M
!_ lrlsT;f lj1fg /fli6«o k|lti7fg,jL/ c:ktfn, sf7df08f},
@_ lq=lj=lzIf0f c:ktfn, dxf/fhu+h, sf7df8f}+
#_ jL=kL=sf]O{/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fg, w/fg, ;'g;/L
$_ sflGtjfn c:ktfn,dxf/fhu+h, sf7df8f}+
%_ gf/fol0f pk If]qLo c:ktfn,jL/u+h,k;f{
^_ sf]zL c+rn c:ktfn, lj/f6gu/, df]/ª
&_ hgsk'/ c+rn c:ktfn, wg'iff
*_ dfgj c+u k|Tof/f]k0f s]Gb|, eQmk'/
(_ /fli6«o d[uf}nf pkrf/ s]Gb|, ag:ynL, sf7df8f}+
!)_ g]kfnu+h d]l8sn sn]h, sf]xnk'/, afFs]
!!_ g]kfn d]l8sn sn]h hf]/kf6L, sf7df8f}+
!@_ o'lge;{n sn]h ckm d]l8sn ;fOG;];, klSnxjf, ?kGb]xL
!#_ lrtjg d]l8sn sn]h, lrtjg
!$_ sn]h ckm d]l8sn ;fOG;];, lrtjg
!%_ dl0fkfn d]l8sn sn]h, kf]v/f, sf:sL
!^_ lj P08 lj c:ktfn, Ujfsf]{, nlntk'/,
!&_ g]zgn 8fonfl;; ;]G6/, PsfGts'gf, nlntk'/
!*_ uf]N8]g c:ktfn, lj/f6gu/, df]/ª
!(_ w'lnv]n c:ktfn, sfe|]knf~rf]s
@)_ u08sL d]l8sn sn]h, kf]v/f, sf:sL
@!_ cf/f]Uo :jf:Yo k|lti7fg, nlntk'/,
@@_ lj/f6 c:ktfn, lj/f6gu/, df]/ª
@#_ kf6g :jf:Yo lj1fg k|lti7fg
@$_ klZrdf~rn If]lqo c:ktfn kf]v/f
of] /f]usf] pkrf/ ;'ljwf ePsf If]qLo, pkIf]qLo / cGrn c:ktfnx? tyf
dGqfnosf] 5gf}6df kg]{ gLhL tyf u}x| ;/sf/L :jf:Yo ;+:yfx? .
-u_ d'6'/f]usf] pkrf/sf] nflu M
!_ lrlsT;f lj1fg /fli6«o k|lti7fg,jL/ c:ktfn, sf7df08f},
@_ lq=lj=lzIf0f c:ktfn, dxf/fhu+h, sf7df8f}+
#_ zxLb u+ufnfn /fli6«o x[bo s]Gb|, jfF;jf/L,sf7df8f}+
$_ lj=kL=sf]O{/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fg (BPKIHS) w/fg,;'g;/L
%_ kf6g :jf:Yo lj1fg k|lti7fg, kf6g c:ktfn, nlntk'/
^_ dgdf]xg sfl8{of] ef:s'n/ yf]/fl;s P08 6«fG;Knf06 s]Gb|, dxf/fhu+h,sf7df8f}+
&_ sflGtjfn c:ktfn, dxf/fhu+h, sf7df8f}+
*_ lghfdtL sd{rf/L c:ktfn, ldgejg, sf7df8f}+
(_ of] /f]usf] pkrf/ ;'ljwf ePsf If]qLo, pkIf]qLo, cGrn c:ktfnx? tyf
dGqfnosf] 5gf}6df kg]{ lghL tyf u}x| ;/sf/L :jf:Yo ;+:yfx? .
-3_ kfls{G;; tyf cNhfO{d;{ /f]u pkrf/sf] nfluM
!_ lrlsT;f lj1fg /fli6«o k|lti7fg,jL/ c:ktfn, sf7df8f}+
@_ lq=lj lzIf0f c:ktfn, dxf/fhu+h, sf7df8f}+
#_ jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fg, w/fg,;'g;/L
$_ kf6g :jf:Yo lj1fg k|lti7fg, kf6g c:ktfn, nlntk'/ .
-ª_ :kfO{gn O{Gh'/L tyf x]8 O{Gh'/L /f]u pkrf/sf] nfluM
!_ lrlsT;f lj1fg /fli6«o k|lti7fg,jL/ c:ktfn,sf7df8f}+
@_ lq=lj lzIf0f c:ktfn, dxf/fhu+h, sf7df8f}+
#_ jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fg, w/fg, ;'g;/L
$_ kf6g :jf:Yo lj1fg k|lti7fg, kf6g c:ktfn, nlntk'/ .
-r_
l;sn;]n Plgldof /f]u pkrf/sf] nfluM
!_ lghfdlt sd{rf/L c:ktfn, ldgejg,sf7df8f}+
@_ pk If]qLo c:ktfn, 3f]/fxL, bfª
#_ dxfsfnL c+rn c:ktfn, dx]Gb|gu/,s+rgk'/
$_ ;]tL c+rn c:ktfn,wgu9L, s}nfnL
%_ e]/L c+rn c:ktfn, g]kfnu+h, afFs]
^_ n'lDalg c+rn c:ktfn, j'6jn, ?kGb]xL

g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifbsf] ldlt @)&!.$.@@ sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ l;sn;]n Plgldof /f]u ePsf lj/fdL eGg] zJbx? yk ePsf] .
&_ lhNnf c:ktfn slknj:t',
*_ lhNnf c:ktfn alb{of,
(_ lhNnf c:ktfn gjnk/f;L .
-@_ pkbkmf -!_ jdf]lhd cf}iflw pkrf/ k|bfg ug]{ c:ktfnx?sf] Go"gtd cfwf/ to u/L g]kfn
;/sf/sf] lg0f{oaf6 ;"rLs[t ug{ tyf yk ug{ ;lsg] 5 . of] lgb]{lzsf Pjd dGqfnosf]
lgb]{zg cg'?k sfd gu/]df To:tf c:ktfnx?nfO{ ;"rLaf6 x6fpg ;lsg]5 .
%= ljkGg gful/snfO{ cf}iflw pkrf/ ;]jf k|bfg ug]{ M–
!_ ;fn j;fnL ?kdf dGqfnonfO{ k|fKt x'g] o; ;DjGwL jh]6sf] cfwf/df c:ktfnx?
dfkm{t pkrf/ ;DjGwL ;]jfsf] Joj:yf ldnfO{g]5 .
@_ bkmf -@_ jdf]lhdsf] pkrf/ ;]jf jfkt Ps hgf lj/fdLsf] pkrf/ ubf{ nfu]sf] /sd
dWo] a9Ldf !-Ps_ nfv ?k}of ;Ddsf] /sd ljefun] ;DalGwt c:ktfnnfO{ zf]wegf{
ug]{5 .
#_ tf]lsPsf] /sd ;Ddsf] kl/lwdf /xL pkrf/sf] qmddf cfjZos kg]{ cf}iflw ;d]t
c:ktfnn] pknJw u/fpg' kg]{5, lj/fdLnfO{ vl/b ug{ nufpg kfO{g]5}g .
$_lj/fdL l8:rfh{ x'+bf tf]lsPsf] /sd dWo] s] slt /sd j/fj/ pkrf/ ;]jf k|bfg ul/Psf]
xf] ;f] jf/] l8:rfh{ n]6/df pNn]v u/]sf] x'g' kg]{5 / ;f]xL cg';f/ n]vf /fVg' kg]{5 .
%_ lj/fdL jf lj/fdLsf] s'?jfnfO{ k|To]s ljndf b:tvt u/fO{ c:ktfnaf6 k|dfl0ft ul/Psf]
x'g' kg]{5 ,cGoyf ePdf pQm ljnsf] /sd s6fO{ ;f]wegf{ lbO{g]5 .
^_ ljefusf] Joj:yfkg dxfzfvf / cfly{s k|zf;g zfvfsf k|ltlglwx?af6 k/LIf0f ePkl5
dfq vr{ ePsf] /sd ;f]wegf{ x'g]5 .
&_ pk–bkmf -#_ jdf]lhdsf] /sd jfktsf] e'QmfgL ljefun] ;f]wegf{sf] ?kdf Psd'i6 jf
k6s k6s u/L ;DjlGwt c:ktfnnfO{ pknJw u/fpg ;Sg]5 .
*_lj/fdL c:ktfndf egf{ ePs} cj:yfdf ;DjlGwt lhNnf hg:jf:Yo÷:jf:Yo sfof{nosf]
l;kmfl/z dfu u/]sf] / l;kmfl/; k|fKt ug{ l9nf ePsf] cj:yfdf l8:rfh{ x'g] lbg;Dd
l;kmfl/z NofPdf ;DjlGwt c:ktfnn] ;DjlGwt lj/fdLnfO{ tf]lsPsf] /sd j/fj/
pkrf/ ;]jf lbg' kg]{5 . tf]lsP eGbf j9L /sd vr{ ePsf] eP ;DjlGwt lj/fdLaf6 lng'
kg]{5 . lj/fdLn] l;kmfl/z dfu u/]sf] hfgsf/L c:ktfn ;Dks{ s]Gb||nfO{ k"j{ hfgsf/L
lbg' kg]{5 .
^= c:ktfndf ;Dks{ s]Gb| v8f ug'{ kg]{ M
!= o; lgb]{lzsf jdf]lhd ljkGg gful/snfO{ dfly bkmf $ df tf]lsPsf /f]ux?sf] pkrf/df
;]jf k|bfg ug]{ ;DjGwdf k|efjsf/L Joj:yfkgsf] nflu c:ktfnn] 5'§} ;Dks{ s]Gb| v8f
ug'{ kg]{5 .
@= pkbkmf -!_ jdf]lhd v8f x'g] ;Dks{ s]Gb|df kof{Kt hgzlQm / k|ljlwsf] Joj:yf ug]{
u/fpg] lhDd]jf/L c:ktfn k|d'vsf] /xg]5 . o; lgb]{lzsf jdf]lhd c:ktfnn] k|fKt ug]{
/sdsf] j9Ldf ! -Ps_ k|ltzt /sd ;Dks{ s]Gb|| Joj:yfkgsf] nflu vr{ ug{ ;Sg]5 .
#= pkbkmf -!_ jdf]lhd v8f ul/Psf] ;Dks{ s]Gb|sf] ;fO{g jf]8{ ;j}n] b]Vg] u/L ;DjlGwt
c:ktfndf clgjfo{ ?kdf /fVg' kg]{5 .
&= ljkGg gful/sn] pkrf/ ;]jf lng] tl/sf M
!_ ljkGg lj/fdLn] bkmf # sf] pk–bkmf #=# df Joj:yf eP jdf]lhd :yfoL j;f]jf; ePsf]
lhNnfaf6 ;ldltsf] l;kmfl/; ;lxt ;DjlGwt c:ktfnsf] ;Dks{ s]Gb|df ;Dks{ /fVg'
kg]{5 .
@_ pkrf/ ;]jfsf nflu l;kmfl/; ubf{ bkmf # sf] pk bkmf #=! jdf]lhd tf]lsPsf /f]usf
ljkGg gful/snfO{ dfq ug'{ kg]{5 . tf]lsPsf /f]u jfx]s cGo /f]usf nflu ul/Psf
l;kmfl/; dfGo x'g]5}g .
#_ bkmf $ -!_ df tf]lsPsf /f]ux?sf] xsdf Ps k6s eGbf j9L l;kmfl/; lng÷lbg kfO{g]
5}g . o:tf] l;kmfl/;sf] clen]v ;DjlGwt lhNnfsf] lhNnf hg:jf:Yo sfof{no÷:jf:Yo
sfof{non] :ki6 ?kdf /flv tf]lsPsf] dfl;s k|ltj]bg ljefudf clgjfo{ ?kdf k]z ug'{
kg]{5 . Ps} JolQmnfO{ km/s /f]usf nflu of] ;'ljwf bf]xf]l/g] u/L pknJw x'g] 5}g .
$_pkbkmf -@_ jdf]lhd l;kmfl/; ubf{ cg';"rL -#_ jdf]lhdsf] 9fFrfdf l;kmfl/; ug'{ kg]{5 .
lhNnf :t/Lo l;kmfl/; ge} of] ;'ljwf pknJw u/fO{g] 5}g .
%_ pk bkmf -!_ jdf]lhdsf] ;ldltn] l;kmfl/; ubf{ o; k|of]hgsf nflu tf]lsPsf
c:ktfnx? dWo] lj/fdLsf] dfu jdf]lhd ;DjlGwt c:ktfndf l;w} l;kmfl/; u/L k7fpg'
kg]{5 / o:tf] l;kmfl/;nfO{ ;DjlGwt c:ktfnn] clgjfo{ ?kdf u|x0f ug'{kg]{5 . o;sf
nflu ljefudf l;kmfl/; ug{ cfjZos kg]{ 5}g t/ clgjfo{ ?kdf ljefudf hfgsf/L lbg'
kg]{5 . s'g} sf/0fj; l;kmfl/; ul/Psf] c:ktfn kl/jt{g ug'{ kg]{ ePdf ljefuaf6
kl/jt{g ug{ ;lsg]5 . ljefun] kl/jt{g u/]df ;DjlGwt lhNnf hg:jf:Yo÷:jf:Yo
sfof{nonfO{ klg hfgsf/L u/fpg' kg]{5 .
*= lhNnf hg:jf:Yo ÷:jf:Yo sfof{nosf] sfd, st{Jo tyf clwsf/M–
!= ljkGg gful/sn] pkrf/sf] nflu cfjZos sfuhft ;lxt lbPsf] lgj]bg ;+sng ug'{
kg]{5 .
@= tf]lsPsf] ;do leq æl;kmfl/; ;ldltÆ af6 lg0f{o u/fpg' kg]{5 . ;DjlGwt c:ktfnaf6
pkrf/sf nflu l;kmfl/; ug{ s'g} kq cfjZos kg]{5}g .
#= l;kmfl/; ;ldltsf] lg0f{o lj/fdL jf lj/fdLsf] glhssf] xsbf/n] dGqfnon] tf]s]sf]
c:ktfnx? dWo] h'g;'s} dfu u/]sf] c:ktfndf pkrf/sf nflu l;kmfl/; u/L k7fpg'
kg]{ 5 .
$=;fdfGotofM lgj]bg k/]sf] j9Ldf # -tLg_ lbg leq l;kmfl/; ug'{ kg]{5 . sf/0fjz l9nf
ePdf l;kmfl/; kqdf lgj]bg lbPsf] ldlt ;d]t pNn]v ug'{ kg]{5 .
%=dfl;s ?kdf pkrf/sf nflu l;kmfl/; u/L k7fO{Psf lj/fdLx?sf] ljj/0f cg';"rL–$ -s_
/ $ -v_ cg';f/ tf]lsPsf k|To]s c:ktfndf k7fpg' kg]{5 .
^= l;kmfl/; ubf{ k'/fgf] ljj/0f s]nfO{ bf]xf]/f] gkg]{ ul/ dfq l;kmfl/z ug'{kg]{5 .
&= l;kmfl/z ul/Psf dWo] s] slt lj/fdLn] pkrf/ ;]jf lnPsf] xf] ;f]sf] ljj/0f dfl;s
?kdf k|fKt ug'{ kg]{5 .
(= c:ktfn ;Dks{ s]Gb| k|d'vsf] sfd, st{Jo tyf clwsf/M–
bkmf ^ jdf]lhd ;DjlGwt c:ktfndf v8f ul/Psf] ;Dks{ s]Gb| k|d'vsf] sfd, st{Jo tyf
clwsf/ b]xfo jdf]lhd x'g]5 .
-s_ bkmf ^ jdf]lhd ;Dks{df cfPsf ljkGg lj/fdLsf] clen]v /fVg' kg]{5 . bf]xf]/f]
l;kmfl/; eO{ cfPdf ;]jf k|jfx gug]{ / ;f]sf] hfgsf/L ljefunfO{ lbg' kg]{5 .
-v_ v08 -s_ jdf]lhdsf lj/fdLnfO ;DjlGwt lrlsT;s ;dIf k|]if0f ug'{kg]{5 .
-u_ pkrf/sf s|ddf lj/fdLnfO{ lrlsT;ssf] ;Nnfx jdf]lhd cf}iflw pknJw u/fpg'
kg]{5 .
-3_ bkmf $ jdf]lhdsf] /sdsf] ;Ldf leq /xL Pshgf lj/fdLnfO{ pkrf/ ;]jf Ps
k6s k|bfg ug{ ;lsg]5 . Ps c:ktfnaf6 pkrf/ ;]jf kfO{ ;s]sfnfO{ csf]{
c:ktfnaf6 ;d]t bf]xf]l/g] u/L ;]jf k|bfg ul/g] 5}g .
-ª_ ljkGg lj/fdLn] cf}iflw pkrf/ ;]jf lnPsf] c:ktfnaf6 cGo ljkGg ;]jf pknJw x'g]
c:ktfndf yk pkrf/sf] nflu hfg'kg]{ ePdf bkmf % sf] pk bkmf # adf]lhd afFsL
/sd a/fa/sf] pkrf/ ;'ljwf kfpg ;Sg]5g . o;sf] nflu ljefudf ;DalGwt
c:ktfnaf6 pkrf/ ;'ljwf kfPsf] /sd / k|]if0f k"hf{ ;d]t k|dfl0ft u/L k7fpg'
kg]{5 .
-r_ tf]lsPsf] /sd eGbf j9L /sd Ps lj/fdLsf] nflu vr{ gx'g] u/L :ki6 clen]vsf]
Joj:yf ldnfpg' kg]{5 .
-5_ v08 -u_ jdf]lhd cf}iflw pknJw u/fPsf] clen]v cBfjlws ul/ /fVg' kg]{5 .
-h_ ljkGg gful/s pkrf/ ;]jf jfkt ;DjlGwt lj/fdLnfO{ gub} e'QmfgL lbg kfO{g] 5}g .
-em_ c:ktfnn] rf}dfl;s ?kdf ;]jfsf] ljj/0f / vr{ ePsf] /sd c:ktfnsf] ;"rgf
kf6Ldf ;fj{hlgs ug'{kg]{5 .
-`_ c:ktfn k|d'vn] …ljkGg lj/fdLsf] pkrf/sf] ;DjGwdfÚ ;do ;dodf dGqfnon]
lbPsf] lgb]{zg kfngf ug'{ kg]{5 .
-6_ cg';"rL–%-s_, %-v_ / %-u_ dfl;s÷rf}dfl;s÷jflif{s ljj/0f cWofjlws /fVg'
kg]{5 . pQm ljj/0f ljefudf lgoldt ?kdf k7fpg' kg]{5 . ljj/0f ;fy lhNnfaf6
l;kmfl/; ul/Psf] kqsf] k|lt ;d]t ;+nUg x'g' kg]{5 .
!)= d[uf}nf /f]uLsf] pkrf/ ;DjGwdfM–
-s_ x]df]8fO{nfO{;L; jf k]l/6f]lgon 8fO{nfO{l;; u/fpg' kg]{ bkmf #=# jdf]lhdsf] ;ldltn]
l;kmfl/; u/]sf d[uf}nf /f]uLx?nfO{ j9Ldf 
@ -b'O{_ jif{ ;Dd dfq tf]lsPsf
c:ktfn÷s]Gb|x?af6 pQm ;]jf lgMz'Ns k|bfg ul/g]5 . ;f] cjlwdf x]df]8fO{nfO{;L;
jf k]l/6f]lgon 8fO{nfO{l;; u/fpg' kg]{ d[uf}nf /f]uLx? :jo+n] k|Tof/f]k0fsf] Joj:yf
ug'{ kg]{ 5 .
-v_ d[uf}nf k|Tof/f]k0f ug'{kg]{ lj/fdLnfO{ d[uf}nf k|Tof/f]k0f ubf{ nfUg] vr{ dWo] ?=
@,)),))). -b'O{nfv dfq_ :jf:Yo tyf hg;Vof dGqfno dfkm{t d[uf}{nf k|Tof/f]k0f
u/]sf] k|df0f / cfjZos ljn e/kfO{ k|fKt ePkl5 bkmf #=! jdf]lhdsf] ;ldltsf]
l;kmfl/; ;DjlGwt c:ktfn÷s]Gb|df k7fO{g] 5 . ;f] c:ktfnn] d[uf}{nf k|Tof/f]k0f ug'{
kg]{ lj/fdLnfO{ ?=@,)),))). -b'O{nfv dfq_ sf] 5'6 k|bfg ug'{kg]{ 5 .

g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifbsf] ldlt @)&!.$.@@ sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ @-b'O{_ jif{ eGg] zJb yk ePsf] .

ljb]zaf6 pkrf/ u/fPdf c:ktfnx?sf] ljn cg';f/ d[uf}nf k|Tof/f]k0f ePdf ?= @
-b'O{_ nfv / tf]lsPsf cGo /f]usf] pkrf/sf] xsdf ? !-Ps_ nfvdf ga9g] u/L bkmf
#=$ adf]lhdsf] ;ldltsf] lg0f{o jdf]lhd ;f]wegf{ lbg ;lsg] 5 .
-u_ d[uf}nf k|Tof/f]k0f kZrft cf}iflw ;]jg ug'{kg]{ lj/fdLnfO{ Ps k6s jf k6s k6s
u/L j9Ldf ?= ! -Ps_ nfv dfq cf}iflw jfktsf] pkrf/ vr{ ljnsf] cfwf/df bkmf
#=$ jdf]lhdsf] /sd lgwf{/0f ul/ lg0f{o ug{ ul7t ;ldltsf] l;kmfl/;df ;DjlGwt
lj/fdLnfO{ k|bfg ul/g]5 .
!!= lj/fdLsf] ljdf /sd ;DjGwdfM–
cf}iflw pkrf/ ;]jf k|fKt ug]{ lj/fdLx?sf] :jf:Yo ljdf jfktsf] /sd k|fKt ug]{ cj:yf
/x]df jf:tljs pkrf/ vr{df ljdfaf6 k|fKt x'g] /sd s6fO{ jfFsL vr{sf] ljn dfq o;
lgb]{lzsf jdf]lhd k|fKt ug]{ cf}iflw pkrf/ vr{sf] nflu u0fgf ul/g]5 .
!@= sf]ifsf] Joj:yfM b]xfo jdf]lhd k|fKt /sd o; sf]ifdf /xg]5 .
-s_ g]kfn ;/sf/af6 ;fnj;fnL jf ;do ;dodf cg'bfg :j?k k|fKt x'g] /sd .
-v_ :jb]zL Pj+ ljb]zL bft[ lgsfoaf6 k|fKt x'g] /sd .
-u_ s / v af6 k|fKt x'g] /sdsf] n]vf cnu cnu /fVg' kg]{5 .
!#= vftf ;+rfngM
!#=!= sf]ifsf] vftf ;Grfng :jf:Yo ;]jf ljefu, Joj:yfkg dxfzfvfsf lgb]{zs /
ljefun] tf]s]sf] n]vf clws[taf6 ;+rfng ul/g]5 .
!#=@= sf]ifsf] k|zf;lgs Pj cg'udg sfo{sf nflu jflif{s cg'dflgt vr{ x'g] /sdsf] ! -
Ps_ k|ltztsf] kl/lw leq /xL ljefusf] jflif{s jh]6 tyf sfo{qmddf ljlgof]hg
ul/ sfo{ ;Dkfbg ug'{ kg]{5 .
!$= clen]v /fVg' kg]{ M–
!_ k|To]s c:ktfnn] bkmf $ jdf]lhd ljefuaf6 k|fKt ePsf] /sdsf] 5'§} n]vf /fVg' kg]{5 .
@_ pkbkmf -!_ jdf]lhdsf] lj/fdLsf] pkrf/ tyf vr{sf] ljj/0f cg';"rL–@-s_ sf] 9fFrfdf
;DalGwt c:ktfndf clen]v /fVg' kg]{5 . x]df]8fonfl;; tyf k]l/6f]lgon 8fonfl;;
;]jfsf] clen]v eg] cg';"rL @-v_ sf] 9fFrfdf cnUu} /fVg' kg]{5 .
#_ l;kmfl/zsf] clen]v ;DjlGwt sfof{non] clgjfo{ ?kdf /fVg' kg]{5 / tf]lsPsf] 9fFrfdf
x/]s dlxgf dGqfnodf k]z ug'{ kg]{5 .
$_ pkrf/ lbg] c:ktfnn] ljkGg lj/fdLx?sf] pkrf/ u/]sf] k|ltj]bg cg';"rL–% -s_ , % -
v_ / %-u_ df pNn]v eP adf]lhdsf] 9fFrfdf dfl;s÷rf}dfl;s÷jflif{s ?kdf ljefudf
k]z ug'{ kg]{5 . ljj/0f ;fy lhNNfaf6 l;kmfl/z ul/Psf] kqsf] k|lt ;d]t ;+nUg x'g'kg]{ 5 .

g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifbsf] ldlt @)&!.$.@@ sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ ljb]zaf6 pkrf/ u/fPdf c:ktfnx?sf] ljn cg';f/ d[uf}nf k|Tof/f]k0f ePdf ?= @
-b'O{_ nfv / tf]lsPsf cGo /f]usf] pkrf/sf] xsdf ? !-Ps_ nfvdf ga9g] u/L bkmf #=$ adf]lhdsf] ;ldltsf] lg0f{o jdf]lhd ;f]wegf{
lbg ;Sg] 5 eGg] zJbx? yk ePsf] .
%_ l;kmfl/; eO{ cfPsf] / pkrf/ ;]jf lbPsf] ljj/0fsf] clen]v ljefun] /fVg' kg]{5 .
l;kmfl/; eO{ cfPsf] / pkrf/ ;]jf lbPsf] b'j}sf] ljj/0f ljZn]if0f u/L ;xL eP,gePsf]
Plsg ug'{ kg]{5 .
^_ ;]jfu|fxLx?sf] clen]v / vr{ kf/bzL{ jgfpg dGqfno / ;]jf k|bfos c:ktfnsf] jLrdf
s]Gb|Ls[t ;"rgf Joj:yfkgsf nflu ;~hfn :yfkgf ul/g]5 .
&_ sf]if dfkm{t ePsf sfo{x?sf] jflif{s ?kdf ;dLIff ul/g]5 o; sfo{sf nflu bkmf !# sf]
pk–bkmf -!#=@_ jdf]lhdsf] zLif{saf6 vr{ ul/g]5 .
!%= cg'udg Joj:yfM–
ljkGg gful/snfO{ cf}iflw pkrf/ ;]jf k|bfg ug]{ sfo{sf] cg'udg ug{, :jf:Yo tyf
hg;+Vof dGqfno cGt/utsf lrlsT;f ;]jf dxfzfvf, hg:jf:Yo k|zf;g, cg'udg tyf
d"Nof+sg dxfzfvf, :jf:Yo ;]jf ljefusf Joj:yfkg dxfzfvf / cfly{s k|zf;g zfvfsf
k|ltlglwx?sf] Ps ;+oGq /xg]5 .
!^= n]vfk/LIf0fM–
!_ bkmf $ jdf]lhd k|fKt ePsf] /sdsf] vr{sf] ljj/0f ;lxt k|rlnt sfg"g jdf]lhd n]vf
k/LIf0f u/fpg' ;DjlGwt c:ktfnsf] st{Jo x'g]5 .
@_ pk bkmf -!_ jdf]lhdsf] n]vf k/LIf0fsf] k|ltj]bg k|To]s jif{sf] sflt{s d;fGt leq
ljefudf j'emfpg' kg]{5 . o:tf] k|ltj]bg oyf ;dodf k|fKt geP k|bfg ul/Psf] pkrf/
;]jf jfktsf] /sd ;f]wegf{ /f]Ssf ug{ ;lsg]5 .
!&= sf/jfxL x'g]M–
o; lgb]{lzsf ljkl/t sfo{ ug]{ lhNnf hg:jf:Yo sfof{no÷ lhNnf :jf:Yo sfof{no,
c:ktfn, c:ktfn k|d'v tyf ;Dks{ s]Gb| k|d'vnfO{ lghsf] ;]jf zt{ ;DjGwL k|rlnt sfg"g
jdf]lhd sf/jfxL x'g]5 . lghL tyf u}x| ;/sf/L c:ktfnx?sf] xsdf o; lgb]{lzsf ljkl/t
sfo{ ug]{ c:ktfnnfO{ ;f]wegf{ ug'{ kg]{ /sd /f]Ssf ul/g]5 ;fy} dGqfnon] To:tf
c:ktfnnfO{ ;"rLaf6 x6fpg ;Sg]5 .
!*= vf/]hL / arfpM–
of] lgb]{lzsf :jLs[t ePsf] ldlt b]lv nfu" x'g]5 . ;fy} lgb]{lzsf nfu" ePsf] ldlt b]lv o;
cl3 o;} k|of]hgsf cGo sfo{ljlw, lgb]{lzsf jdf]lhd ePsf sfo{x? o;} lgb]{lzsf jdflhd
ePsf] dflgg]5 .
cg';"rL–!
-bkmf # sf] pkbkmf #=! ;+u ;DjlGwt_
lgMz'Ns pkrf/ x'g] /f]usf] ljj/0f
o; lgb]{lzsfsf] k|of]hgsf] nflu b]xfosf] /f]usf] nflu s8f /f]u eGgfn] b]xfo jdf]lhd
;Demg' k5{ .
!= d[uf}nf /f]u
s= cNksflng ?kdf d[uf}nfn] sfd gu/]sf] (ARF)
v= bLw{sflng ?kdf d[uf}nfn] sfd gu/]sf] (CRF)
u= Acute Glumerulo Nephritistis and Nephritis Syndrome ePsf lj/fdLx?sf] d[uf}{nf sfd
ug]{ 5f8]kl5 dfq ;]jf kfpg]5 .
3= d[uf}nf v/fj e} Dialysis ug'{ kg]{ ePdf .
ª= d[uf}nf lk;fjy}nL, Urethra ;+u ;DjlGwt Operation ug'{ kg]{ ePdf .
!=!= d[uf}nf /f]usf nflu kfpg] ;'ljwfx?M dfly pNn]lvt cj:yfsf] klxrfg tyf pkrf/sf
nflu cfjZos kg]{ cf}iflw tyf ;]jf z'Nsx? .
@= d'6' /f]usf nflu kfpg] ;'ljwfx?
s= d'6'/f]usf] lgbfgsf nflu cfjZos kg]{ ljz]if k/LIf0fx? h:t} ECG,Echo cardiography,
Lab tests TMT, Halter Monitoring, ABP, Angiography ;j} k|sf/sf zNo lrlsT;f
;'ljwfx? .
v= d'6' /f]usf] pkrf/df k|of]u x'g] cf}iflwx? tyf ;]jf z'Nsx? .
#= ;j} lsl;dsf SofG;/ /f]ux?M
#=!= SofG;/ /f]usf nflu kfpg] ;'ljwfx?M o; /f]usf] klxrfg tyf pkrf/sf nflu
cfjZos kg]{ cf}iflw tyf ;]jf z'Nsx? .
$= kfls{G;g tyf cNhfO{d;{ /f]ux?M
oL /f]ux?sf] klxrfg tyf pkrf/sf nflu cfjZos kg]{ ljleGg lgbfgfTds kl/If0f,
cf}iflw tyf ;]jf z'Ns? .
%= :kfO{gn O{Gh'/L tyf x]8 O{Gh'/L ePsf lj/fdL
M
^= l;sn;]n Plgldof ePsf lj/fdL .

g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifbsf] ldlt @)&!.$.@@ sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ l;sn;]n Plgldof ePsf lj/fdL eGg] zJbx? yk ePsf] .
cg';"rL @ -s_
gful/s /fxt, Ifltk"lt{ tyf cfly{s ;xfotf ;DjGwL -k|yd ;+zf]wg_ sfo{ljlw, @)&!
kl/R5]b–#
/fli6«o hLjgsf dxTjk"0f{ JolQm / ljkGg gful/snfO{ pkrf/ vr{ tyf cfly{s ;xfotf
!@= /fli6«o hLjgsf dxTjk"0f{ JolQmnfO{ cf}ifwf]krf/sf] cfly{s ;xfotfM
!@=!= /fli6«o hLjgsf dxTjk"0f{ JolQm tyf d'n'snfO{ pNn]v of]ubfg k'¥ofpg] JolQmnfO{
d'6'/f]u,d[uf}nf/f]u,SofG;/,kfls{G;;,cNhfO{d;{,:kfO{gn O{Gh'/L / 
x]8 O{Gh'/L cfbL
h:tf s8f/f]u ePsf] cj:yfdf d]l8sn jf]8{sf] l;kmfl/;df k|s/0f !@=% jdf]lhdsf]
;ldltn] lg0f{o u/]sf] cj:yfdf :jb]zdf jf ljb]zdf uO{ pkrf/ u/fp+bf b]xfosf
JolQmnfO{ ;fdfGotof b]xfo jdf]lhdsf] /sddf gj9g] u/L cf}ifwf]krf/ jfktsf]
/sd :jb]zsf] xsdf ljn jdf]lhdsf] /sd ;DjlGwt c:ktfnnfO{ / ljb]zsf] xsdf
b'tfjf; dfkm{t ;DjlGwt c:ktfnnfO{ ;f]em} k|bfg ug{ ;lsg]5M–
s_ k"j{ /fi6«klt, k"j{ pk/fi6«klt, k"j{ k|wfgdGqLnfO, j9Ldf !% nfv ?k}of ;Dd .
v_ k"j{ k|wfg GofofwLz, k"j{ ;efd"vsf nflu j9Ldf !) bz nfv ?k}of ;Dd .
u_ ;flxTo, ;ËLt, snf, /fhgLlt, ;fj{hlgs k|zf;g nufot /fli6«o hLjgsf cGo
If]qdf pNn]Vo of]ubfg k'¥ofPsf dxTjk"0f{ JolQmnfO{ /f]usf] k|s[lt x]/L j9Ldf %
kfFrnfv ?k}of ;Dd .
!@=@= cf}ifwL pkrf/ jfktsf] /sd pknJw u/fpbf :jb]zdf pkrf/ u/fPsf] eP ;DjlGwt
c:ktfnsf] jLn jdf]lhdsf] /sdsf] cfwf/df ;DjlGwt c:ktfnnfO{ ;f]em} pknJw
u/fpg' kg]{5 . t/ o:tf] /sd k|s/0f !@=! sf] ;Ldf leq dfq pknJw u/fO{g]5 .
To:t}, ljb]zdf pkrf/ u/fPsf] eP k|s/0f !@=! jdf]lhdsf]] ;Ldf leqsf] /sd dfq
;DjlGwt c:ktfnsf] ljn jdf]lhdsf] /sd ;DjlGwt b]zdf /x]sf] g]kfnL b'tfjf;df
k//fi6« dGqfno dfkm{t pknJw u/fO{g]5 .
!@=#= k|s/0f !@=! jdf]lhdsf] cf}iflw pkrf/ jfkt ;'ljwf k|fKt ug{ ;/sf/L jf
u}/gfkmfd"ns ;fd'bflos c:ktfndf pkrf/ u/fPsf] x'g'kg]{5 . ;/sf/L jf
;fd'bflos c:ktfndf pkrf/ x'g g;Sg] ePdf ;DjlGwt ;/sf/L c:ktfnn] sf/0f
;d]t vf]nL l/km/ u/]df lghL c:ktfndf pkrf/ ug{ ;lsg]5 .

g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifbsf] ldlt @)&!.!.!( sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ x]8 OGh'/L eGg] zJbx?sf] ;§fdf x]8 OGh'/L cfbL h:tf s8f/f]u eGg] zJbx? yk
ePsf] .
!@=$= k|s/0f !@=#= jdf]lhd pknJw u/fpg] /sd jfx]s ;fdfGotof s'g} klg JolQm
ljz]ifnfO{ pkrf/ /sd jfkt gub lbO{g] 5}g . JolQm ljz]ifnfO{ o; ;DjGwdf gub
/sd pknJw u/fpg] eGg] lg0f{o h'g;'s} kbflwsf/Ljf6 eP To:tf] lg0f{oaf6 e'QmfgL
ePsf] /sd lg0f{o ug]{ kbflwsf/Ljf6 c;"n pk/ ul/g]5 .
!@=%= k|s/0f !@=! jdf]lhdsf] cfly{s ;xfotf pknJw u/fpg] ;DjGwdf l;kmfl/; ug{
b]xfo jdf]lhdsf] Ps ;ldlt /xg]5 .
s_ ;lrj, :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfno –cWoIf
v_ ;lrj, cy{ dGqfno –;b:o
u_ ;lrj, u[x dGqfno –;b:o
3_ cWoIf d]l8sn jf]8{ –;b:o
ª_ lrlsT;f dxfzfvf k|d'v, :jf=tyf hg;+Vof dGqfno –;b:o
r_ dxflgb]{zs, :jf:Yo ;]jf ljefu –;b:o
5_ lgb]{zs, Joj:yfkg dxfzfvf, :jf=;]=lj –;b:o ;lrj
!@=^= cf}iflw pkrf/ /sd e'QmfgL dfu ubf{ ;DjlGwt c:ktfnn] g} lj/fdL btf{ b]lv ;Dk"0f{
ljn, k|]l:qmK;g ;lxt :jf:Yo ;]jf ljefudf k]z ug'{ kb{5 .
!@=& cf}iflw pkrf/ tyf cfly{s ;xfotf ;DjGwL s'g} klg k|:tfj dlGqkl/ifbdf :jf:Yo
tyf hg;+Vof dGqfnoaf6 dfq k]z ul/g]5 .
!@=*= :jb]zdf pkrf/ u/fpg]sf] xsdf ljn k|fKt ePkl5 dfq ;DjlGwt c:ktfnnfO{
ljefu dfkm{t /sd pknJw u/fO{g]5 . ljb]zdf pkrf/ u/fpg hfg]sf] xsdf pkrf/
u/fO{ /x]sf] eGg] k|dfl0ft ePsf] cj:yfdf k//fi6« dGqfno dfkm{t ;DjlGwt g]kfnL
b"tfjf;df /sd k7fO{g]5 . ;DjlGwt b"tfjf;n] /sd e'QmfgL u/]sf] e/kfO{
ljefunfO{ clgjfo{ ?kdf k7fpg' kg]{5 .
!@=(= k|s/0f !@=! jdf]lhdsf] /sd cy{ dGqfnon] :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfno, :jf:Yo
;]jf ljefu dfkm{t pknJw u/fO{g]5 .

!@=!) dfyLsf k|s/0fx?df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg ljz]if sf/0f hgfO{ dlGqkl/ifbn]
plrt 7fg]sf] pkrf/ vr{ /sd pknAw u/fpg ;Sg] 5 .
!#= lj/fdLsf] ljdf /sd ;DjGwdf M–
cf}iflw pkrf/ ;]jf k|fKt ug]{ lj/fdLx?n] :jf:Yo ljdf jfktsf] /sd k|fKt ug]{ cj:yf
/x]df jf:tljs pkrf/ vr{df ljdfjf6 k|fKt x'g] /sd s6fO{ jf+sL vr{sf] ljn dfq o;
lgb]{lzsf jdf]lhd k|fKt ug]{ cf}iflw pkrf/ vr{sf] nflu u0fgf ul/g]5 .
 
g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifbsf] ldlt @)&!.!.!( sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ /sd afx]s eGg] Joxf]/f kl5 ;fdfGotof eGg] zJb yk ePsf] .

g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifbsf] ldlt @)&!.!.!( sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ k|s/0f !@=( kl5 k|s/0f !@=!) yk ul/ dfyLsf k|s/0fx?df h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] ePtf klg ljz]if sf/0f hgfO{ dlGqkl/ifbn] plrt 7fg]sf] pkrf/ vr{ /sd pknAw u/fpg ;Sg] 5 zJbx? yk ePsf] .
विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१

More Related Content

What's hot

लैङ्गिक विभेदमा आधारित हिंसा र यसका प्रकार
लैङ्गिक विभेदमा आधारित हिंसा र यसका प्रकारलैङ्गिक विभेदमा आधारित हिंसा र यसका प्रकार
लैङ्गिक विभेदमा आधारित हिंसा र यसका प्रकार
WOREC Nepal
 
लैङ्गिक विभेदमा आधारित हिंसा | Gender-based violence
लैङ्गिक विभेदमा आधारित हिंसा  | Gender-based violenceलैङ्गिक विभेदमा आधारित हिंसा  | Gender-based violence
लैङ्गिक विभेदमा आधारित हिंसा | Gender-based violence
WOREC Nepal
 
बालयौन दुरुपयोग
बालयौन दुरुपयोगबालयौन दुरुपयोग
बालयौन दुरुपयोग
WOREC Nepal
 
दाइजोप्रथा
दाइजोप्रथादाइजोप्रथा
दाइजोप्रथा
WOREC Nepal
 
Implementation Guideline for Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)
Implementation Guideline for  Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)Implementation Guideline for  Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)
Implementation Guideline for Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)
DPNet
 
महिला पुनर्स्थापना केन्द्र (ओरेक) को परिचय
महिला पुनर्स्थापना केन्द्र (ओरेक) को परिचयमहिला पुनर्स्थापना केन्द्र (ओरेक) को परिचय
महिला पुनर्स्थापना केन्द्र (ओरेक) को परिचय
WOREC Nepal
 
Parenting education for better care of children (Manual)
Parenting education for better care of children (Manual)Parenting education for better care of children (Manual)
Parenting education for better care of children (Manual)
Children & Women in Social Service and Human Rights
 
Child Sexual abuse information leaflet (Nepali)
Child Sexual abuse information leaflet (Nepali)Child Sexual abuse information leaflet (Nepali)
Child Sexual abuse information leaflet (Nepali)
WOREC Nepal
 
Guthi sansthan-ain
Guthi sansthan-ainGuthi sansthan-ain
Guthi sansthan-ainDPNet
 
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
WOREC Nepal
 
बालअघिकार सचेतना पुस्तिका
बालअघिकार सचेतना पुस्तिकाबालअघिकार सचेतना पुस्तिका
बालअघिकार सचेतना पुस्तिका
Children & Women in Social Service and Human Rights
 
COVID-19 its intro, causes,symptoms and preventive measures in Nepali Language
COVID-19 its intro, causes,symptoms and preventive measures in Nepali LanguageCOVID-19 its intro, causes,symptoms and preventive measures in Nepali Language
COVID-19 its intro, causes,symptoms and preventive measures in Nepali Language
Bishal Panth
 
HRH Strategy 2021-2030, Nepal.pptx
HRH Strategy 2021-2030, Nepal.pptxHRH Strategy 2021-2030, Nepal.pptx
HRH Strategy 2021-2030, Nepal.pptx
Bikram Dhami
 
Say no to violence
Say no to violenceSay no to violence
Say no to violence
WOREC Nepal
 
Class 12 business studies planning in nepali medium
Class 12 business studies  planning in nepali mediumClass 12 business studies  planning in nepali medium
Class 12 business studies planning in nepali medium
Pragati Secondary School Hetauda- 9, Makawanpur, Nepal
 
violence against women (Nepal)
violence against women   (Nepal)violence against women   (Nepal)
violence against women (Nepal)
Ankita Kunwar
 
बंगुरपालन ब्यवसाय पुस्तिका
बंगुरपालन ब्यवसाय पुस्तिका बंगुरपालन ब्यवसाय पुस्तिका
बंगुरपालन ब्यवसाय पुस्तिका
Growel Agrovet Private Limited
 
Anand Sahib (Bhog)
Anand Sahib (Bhog)Anand Sahib (Bhog)
Anand Sahib (Bhog)
yodhpal
 

What's hot (20)

लैङ्गिक विभेदमा आधारित हिंसा र यसका प्रकार
लैङ्गिक विभेदमा आधारित हिंसा र यसका प्रकारलैङ्गिक विभेदमा आधारित हिंसा र यसका प्रकार
लैङ्गिक विभेदमा आधारित हिंसा र यसका प्रकार
 
लैङ्गिक विभेदमा आधारित हिंसा | Gender-based violence
लैङ्गिक विभेदमा आधारित हिंसा  | Gender-based violenceलैङ्गिक विभेदमा आधारित हिंसा  | Gender-based violence
लैङ्गिक विभेदमा आधारित हिंसा | Gender-based violence
 
बालयौन दुरुपयोग
बालयौन दुरुपयोगबालयौन दुरुपयोग
बालयौन दुरुपयोग
 
दाइजोप्रथा
दाइजोप्रथादाइजोप्रथा
दाइजोप्रथा
 
Implementation Guideline for Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)
Implementation Guideline for  Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)Implementation Guideline for  Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)
Implementation Guideline for Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)
 
महिला पुनर्स्थापना केन्द्र (ओरेक) को परिचय
महिला पुनर्स्थापना केन्द्र (ओरेक) को परिचयमहिला पुनर्स्थापना केन्द्र (ओरेक) को परिचय
महिला पुनर्स्थापना केन्द्र (ओरेक) को परिचय
 
Parenting education for better care of children (Manual)
Parenting education for better care of children (Manual)Parenting education for better care of children (Manual)
Parenting education for better care of children (Manual)
 
Child Sexual abuse information leaflet (Nepali)
Child Sexual abuse information leaflet (Nepali)Child Sexual abuse information leaflet (Nepali)
Child Sexual abuse information leaflet (Nepali)
 
Guthi sansthan-ain
Guthi sansthan-ainGuthi sansthan-ain
Guthi sansthan-ain
 
Appreciative Inquiry PPT in Nepali
Appreciative Inquiry PPT in NepaliAppreciative Inquiry PPT in Nepali
Appreciative Inquiry PPT in Nepali
 
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
 
5 s tamil
5 s tamil5 s tamil
5 s tamil
 
बालअघिकार सचेतना पुस्तिका
बालअघिकार सचेतना पुस्तिकाबालअघिकार सचेतना पुस्तिका
बालअघिकार सचेतना पुस्तिका
 
COVID-19 its intro, causes,symptoms and preventive measures in Nepali Language
COVID-19 its intro, causes,symptoms and preventive measures in Nepali LanguageCOVID-19 its intro, causes,symptoms and preventive measures in Nepali Language
COVID-19 its intro, causes,symptoms and preventive measures in Nepali Language
 
HRH Strategy 2021-2030, Nepal.pptx
HRH Strategy 2021-2030, Nepal.pptxHRH Strategy 2021-2030, Nepal.pptx
HRH Strategy 2021-2030, Nepal.pptx
 
Say no to violence
Say no to violenceSay no to violence
Say no to violence
 
Class 12 business studies planning in nepali medium
Class 12 business studies  planning in nepali mediumClass 12 business studies  planning in nepali medium
Class 12 business studies planning in nepali medium
 
violence against women (Nepal)
violence against women   (Nepal)violence against women   (Nepal)
violence against women (Nepal)
 
बंगुरपालन ब्यवसाय पुस्तिका
बंगुरपालन ब्यवसाय पुस्तिका बंगुरपालन ब्यवसाय पुस्तिका
बंगुरपालन ब्यवसाय पुस्तिका
 
Anand Sahib (Bhog)
Anand Sahib (Bhog)Anand Sahib (Bhog)
Anand Sahib (Bhog)
 

Similar to विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१

Khanepani mahasul-nirdharan-aayog
Khanepani mahasul-nirdharan-aayogKhanepani mahasul-nirdharan-aayog
Khanepani mahasul-nirdharan-aayogDPNet
 
Sampatti suddhikaran
Sampatti suddhikaranSampatti suddhikaran
Sampatti suddhikaranDPNet
 
Third Eye Volunteer Nepal
Third Eye Volunteer NepalThird Eye Volunteer Nepal
Third Eye Volunteer Nepal
spirituallynepal
 
nepal-nurshing-parishad act
nepal-nurshing-parishad act nepal-nurshing-parishad act
nepal-nurshing-parishad act sarosem
 
Nepal van ain
Nepal van ainNepal van ain
Nepal van ainDPNet
 
Jagga prapti-act
Jagga prapti-actJagga prapti-act
Jagga prapti-actDPNet
 
Fwu karmachari sewa ayog 2070
Fwu karmachari sewa ayog 2070Fwu karmachari sewa ayog 2070
Fwu karmachari sewa ayog 2070
Dammar Singh Saud
 
Sushasan Aain 2064
Sushasan Aain 2064Sushasan Aain 2064
Sushasan Aain 2064
sanu sharma
 
Sushasan Aain of Nepal 2065
Sushasan Aain of Nepal 2065Sushasan Aain of Nepal 2065
Sushasan Aain of Nepal 2065bishal406
 
2009 11-08-07-49-20
2009 11-08-07-49-202009 11-08-07-49-20
2009 11-08-07-49-20DPNet
 
Cheli sandesh issue 6
Cheli sandesh issue 6Cheli sandesh issue 6
Cheli sandesh issue 6
KI Nepal
 
Aksharica - 008 (अक्षरिका - ००८)
Aksharica - 008 (अक्षरिका - ००८)Aksharica - 008 (अक्षरिका - ००८)
Aksharica - 008 (अक्षरिका - ००८)
Rajesh Koirala
 
Spices crops booklet
Spices crops bookletSpices crops booklet
Spices crops booklet
Krishna Tiwari
 
Education act 8th amendment, MoE, Nepal
Education act 8th amendment, MoE, Nepal Education act 8th amendment, MoE, Nepal
Education act 8th amendment, MoE, Nepal
laxman sharma
 
Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)
Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)
Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)
Rajesh Koirala
 
The youth definition for Nepal
The youth definition for Nepal The youth definition for Nepal
The youth definition for Nepal
Brabim Kumar
 
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University Teacher and employment rules 2069 of Far Western University
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University
Dammar Singh Saud
 
Khani tatha-khanij-padartha
Khani tatha-khanij-padarthaKhani tatha-khanij-padartha
Khani tatha-khanij-padarthaDPNet
 
रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर
रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर
रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर
Nabin Bist
 

Similar to विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१ (20)

Khanepani mahasul-nirdharan-aayog
Khanepani mahasul-nirdharan-aayogKhanepani mahasul-nirdharan-aayog
Khanepani mahasul-nirdharan-aayog
 
Sampatti suddhikaran
Sampatti suddhikaranSampatti suddhikaran
Sampatti suddhikaran
 
Third Eye Volunteer Nepal
Third Eye Volunteer NepalThird Eye Volunteer Nepal
Third Eye Volunteer Nepal
 
nepal-nurshing-parishad act
nepal-nurshing-parishad act nepal-nurshing-parishad act
nepal-nurshing-parishad act
 
Nepal van ain
Nepal van ainNepal van ain
Nepal van ain
 
Jagga prapti-act
Jagga prapti-actJagga prapti-act
Jagga prapti-act
 
Fwu karmachari sewa ayog 2070
Fwu karmachari sewa ayog 2070Fwu karmachari sewa ayog 2070
Fwu karmachari sewa ayog 2070
 
Sushasan Aain 2064
Sushasan Aain 2064Sushasan Aain 2064
Sushasan Aain 2064
 
Sushasan Aain of Nepal 2065
Sushasan Aain of Nepal 2065Sushasan Aain of Nepal 2065
Sushasan Aain of Nepal 2065
 
2009 11-08-07-49-20
2009 11-08-07-49-202009 11-08-07-49-20
2009 11-08-07-49-20
 
Cheli sandesh issue 6
Cheli sandesh issue 6Cheli sandesh issue 6
Cheli sandesh issue 6
 
Aksharica - 008 (अक्षरिका - ००८)
Aksharica - 008 (अक्षरिका - ००८)Aksharica - 008 (अक्षरिका - ००८)
Aksharica - 008 (अक्षरिका - ००८)
 
Spices crops booklet
Spices crops bookletSpices crops booklet
Spices crops booklet
 
Education act 8th amendment, MoE, Nepal
Education act 8th amendment, MoE, Nepal Education act 8th amendment, MoE, Nepal
Education act 8th amendment, MoE, Nepal
 
Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)
Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)
Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)
 
The youth definition for Nepal
The youth definition for Nepal The youth definition for Nepal
The youth definition for Nepal
 
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University Teacher and employment rules 2069 of Far Western University
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University
 
Eco
EcoEco
Eco
 
Khani tatha-khanij-padartha
Khani tatha-khanij-padarthaKhani tatha-khanij-padartha
Khani tatha-khanij-padartha
 
रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर
रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर
रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर
 

More from Niraj Bartaula

Detail study of pharmaceutical and medicine manufacturing industries in nepal
Detail study of pharmaceutical and medicine manufacturing industries in nepalDetail study of pharmaceutical and medicine manufacturing industries in nepal
Detail study of pharmaceutical and medicine manufacturing industries in nepal
Niraj Bartaula
 
B Pharmacy Syllabus TU
B Pharmacy Syllabus TU B Pharmacy Syllabus TU
B Pharmacy Syllabus TU
Niraj Bartaula
 
Nepal pharmacy council question collection
Nepal pharmacy council question collectionNepal pharmacy council question collection
Nepal pharmacy council question collection
Niraj Bartaula
 
WHO model list of essential medicines: 21st list 2019
WHO model list of essential medicines: 21st list 2019WHO model list of essential medicines: 21st list 2019
WHO model list of essential medicines: 21st list 2019
Niraj Bartaula
 
Drug Bulletin of Nepal June 23
Drug Bulletin of Nepal June 23Drug Bulletin of Nepal June 23
Drug Bulletin of Nepal June 23
Niraj Bartaula
 
औषधीजन्य मालसामान खरीद तथा आपूर्ति ब्याबस्थापन सहजीकरण पुस्तिका २०७४
औषधीजन्य मालसामान खरीद तथा आपूर्ति ब्याबस्थापन सहजीकरण पुस्तिका २०७४औषधीजन्य मालसामान खरीद तथा आपूर्ति ब्याबस्थापन सहजीकरण पुस्तिका २०७४
औषधीजन्य मालसामान खरीद तथा आपूर्ति ब्याबस्थापन सहजीकरण पुस्तिका २०७४
Niraj Bartaula
 
National antibiotic treatment guidelines 2014
National antibiotic treatment guidelines 2014National antibiotic treatment guidelines 2014
National antibiotic treatment guidelines 2014
Niraj Bartaula
 
Organogram of Ministry Of Health and Population !!
Organogram of Ministry Of Health  and Population !! Organogram of Ministry Of Health  and Population !!
Organogram of Ministry Of Health and Population !!
Niraj Bartaula
 
Pharmacy Structure Proposal
Pharmacy Structure ProposalPharmacy Structure Proposal
Pharmacy Structure Proposal
Niraj Bartaula
 
A Short presentation on different activities performed by Forum For Pharmacy ...
A Short presentation on different activities performed by Forum For Pharmacy ...A Short presentation on different activities performed by Forum For Pharmacy ...
A Short presentation on different activities performed by Forum For Pharmacy ...
Niraj Bartaula
 
Near half Nepali drugs manufacturers operate illegally (with list)
Near half Nepali drugs manufacturers operate illegally (with list)Near half Nepali drugs manufacturers operate illegally (with list)
Near half Nepali drugs manufacturers operate illegally (with list)
Niraj Bartaula
 
Essential drug list local level (hp,phc,hospital)
Essential drug list local level (hp,phc,hospital)Essential drug list local level (hp,phc,hospital)
Essential drug list local level (hp,phc,hospital)
Niraj Bartaula
 
Essential drug list province
Essential drug list provinceEssential drug list province
Essential drug list province
Niraj Bartaula
 
Essential drug list federal
Essential drug list federalEssential drug list federal
Essential drug list federal
Niraj Bartaula
 
Invitation letter (niraj bartaula) from japan
Invitation letter  (niraj bartaula) from japanInvitation letter  (niraj bartaula) from japan
Invitation letter (niraj bartaula) from japan
Niraj Bartaula
 
National Health Policy first draft
National Health Policy first draft National Health Policy first draft
National Health Policy first draft
Niraj Bartaula
 
Banned Drug
Banned Drug Banned Drug
Banned Drug
Niraj Bartaula
 
Drug Bulletin Of Nepal
Drug Bulletin Of Nepal Drug Bulletin Of Nepal
Drug Bulletin Of Nepal
Niraj Bartaula
 
National List of Essential Medicines 2016
National List of Essential Medicines 2016National List of Essential Medicines 2016
National List of Essential Medicines 2016
Niraj Bartaula
 
राष्ट्रिय चिकित्सा शिक्षा विधेयक
राष्ट्रिय चिकित्सा शिक्षा विधेयकराष्ट्रिय चिकित्सा शिक्षा विधेयक
राष्ट्रिय चिकित्सा शिक्षा विधेयक
Niraj Bartaula
 

More from Niraj Bartaula (20)

Detail study of pharmaceutical and medicine manufacturing industries in nepal
Detail study of pharmaceutical and medicine manufacturing industries in nepalDetail study of pharmaceutical and medicine manufacturing industries in nepal
Detail study of pharmaceutical and medicine manufacturing industries in nepal
 
B Pharmacy Syllabus TU
B Pharmacy Syllabus TU B Pharmacy Syllabus TU
B Pharmacy Syllabus TU
 
Nepal pharmacy council question collection
Nepal pharmacy council question collectionNepal pharmacy council question collection
Nepal pharmacy council question collection
 
WHO model list of essential medicines: 21st list 2019
WHO model list of essential medicines: 21st list 2019WHO model list of essential medicines: 21st list 2019
WHO model list of essential medicines: 21st list 2019
 
Drug Bulletin of Nepal June 23
Drug Bulletin of Nepal June 23Drug Bulletin of Nepal June 23
Drug Bulletin of Nepal June 23
 
औषधीजन्य मालसामान खरीद तथा आपूर्ति ब्याबस्थापन सहजीकरण पुस्तिका २०७४
औषधीजन्य मालसामान खरीद तथा आपूर्ति ब्याबस्थापन सहजीकरण पुस्तिका २०७४औषधीजन्य मालसामान खरीद तथा आपूर्ति ब्याबस्थापन सहजीकरण पुस्तिका २०७४
औषधीजन्य मालसामान खरीद तथा आपूर्ति ब्याबस्थापन सहजीकरण पुस्तिका २०७४
 
National antibiotic treatment guidelines 2014
National antibiotic treatment guidelines 2014National antibiotic treatment guidelines 2014
National antibiotic treatment guidelines 2014
 
Organogram of Ministry Of Health and Population !!
Organogram of Ministry Of Health  and Population !! Organogram of Ministry Of Health  and Population !!
Organogram of Ministry Of Health and Population !!
 
Pharmacy Structure Proposal
Pharmacy Structure ProposalPharmacy Structure Proposal
Pharmacy Structure Proposal
 
A Short presentation on different activities performed by Forum For Pharmacy ...
A Short presentation on different activities performed by Forum For Pharmacy ...A Short presentation on different activities performed by Forum For Pharmacy ...
A Short presentation on different activities performed by Forum For Pharmacy ...
 
Near half Nepali drugs manufacturers operate illegally (with list)
Near half Nepali drugs manufacturers operate illegally (with list)Near half Nepali drugs manufacturers operate illegally (with list)
Near half Nepali drugs manufacturers operate illegally (with list)
 
Essential drug list local level (hp,phc,hospital)
Essential drug list local level (hp,phc,hospital)Essential drug list local level (hp,phc,hospital)
Essential drug list local level (hp,phc,hospital)
 
Essential drug list province
Essential drug list provinceEssential drug list province
Essential drug list province
 
Essential drug list federal
Essential drug list federalEssential drug list federal
Essential drug list federal
 
Invitation letter (niraj bartaula) from japan
Invitation letter  (niraj bartaula) from japanInvitation letter  (niraj bartaula) from japan
Invitation letter (niraj bartaula) from japan
 
National Health Policy first draft
National Health Policy first draft National Health Policy first draft
National Health Policy first draft
 
Banned Drug
Banned Drug Banned Drug
Banned Drug
 
Drug Bulletin Of Nepal
Drug Bulletin Of Nepal Drug Bulletin Of Nepal
Drug Bulletin Of Nepal
 
National List of Essential Medicines 2016
National List of Essential Medicines 2016National List of Essential Medicines 2016
National List of Essential Medicines 2016
 
राष्ट्रिय चिकित्सा शिक्षा विधेयक
राष्ट्रिय चिकित्सा शिक्षा विधेयकराष्ट्रिय चिकित्सा शिक्षा विधेयक
राष्ट्रिय चिकित्सा शिक्षा विधेयक
 

Recently uploaded

Physiology of Special Chemical Sensation of Taste
Physiology of Special Chemical Sensation of TastePhysiology of Special Chemical Sensation of Taste
Physiology of Special Chemical Sensation of Taste
MedicoseAcademics
 
Surat @ℂall @Girls ꧁❤8527049040❤꧂@ℂall @Girls Service Vip Top Model Safe
Surat @ℂall @Girls ꧁❤8527049040❤꧂@ℂall @Girls Service Vip Top Model SafeSurat @ℂall @Girls ꧁❤8527049040❤꧂@ℂall @Girls Service Vip Top Model Safe
Surat @ℂall @Girls ꧁❤8527049040❤꧂@ℂall @Girls Service Vip Top Model Safe
Savita Shen $i11
 
Are There Any Natural Remedies To Treat Syphilis.pdf
Are There Any Natural Remedies To Treat Syphilis.pdfAre There Any Natural Remedies To Treat Syphilis.pdf
Are There Any Natural Remedies To Treat Syphilis.pdf
Little Cross Family Clinic
 
Maxilla, Mandible & Hyoid Bone & Clinical Correlations by Dr. RIG.pptx
Maxilla, Mandible & Hyoid Bone & Clinical Correlations by Dr. RIG.pptxMaxilla, Mandible & Hyoid Bone & Clinical Correlations by Dr. RIG.pptx
Maxilla, Mandible & Hyoid Bone & Clinical Correlations by Dr. RIG.pptx
Dr. Rabia Inam Gandapore
 
POST OPERATIVE OLIGURIA and its management
POST OPERATIVE OLIGURIA and its managementPOST OPERATIVE OLIGURIA and its management
POST OPERATIVE OLIGURIA and its management
touseefaziz1
 
Charaka Samhita Sutra sthana Chapter 15 Upakalpaniyaadhyaya
Charaka Samhita Sutra sthana Chapter 15 UpakalpaniyaadhyayaCharaka Samhita Sutra sthana Chapter 15 Upakalpaniyaadhyaya
Charaka Samhita Sutra sthana Chapter 15 Upakalpaniyaadhyaya
Dr KHALID B.M
 
Novas diretrizes da OMS para os cuidados perinatais de mais qualidade
Novas diretrizes da OMS para os cuidados perinatais de mais qualidadeNovas diretrizes da OMS para os cuidados perinatais de mais qualidade
Novas diretrizes da OMS para os cuidados perinatais de mais qualidade
Prof. Marcus Renato de Carvalho
 
New Drug Discovery and Development .....
New Drug Discovery and Development .....New Drug Discovery and Development .....
New Drug Discovery and Development .....
NEHA GUPTA
 
Phone Us ❤85270-49040❤ #ℂall #gIRLS In Surat By Surat @ℂall @Girls Hotel With...
Phone Us ❤85270-49040❤ #ℂall #gIRLS In Surat By Surat @ℂall @Girls Hotel With...Phone Us ❤85270-49040❤ #ℂall #gIRLS In Surat By Surat @ℂall @Girls Hotel With...
Phone Us ❤85270-49040❤ #ℂall #gIRLS In Surat By Surat @ℂall @Girls Hotel With...
Savita Shen $i11
 
heat stroke and heat exhaustion in children
heat stroke and heat exhaustion in childrenheat stroke and heat exhaustion in children
heat stroke and heat exhaustion in children
SumeraAhmad5
 
ANATOMY AND PHYSIOLOGY OF URINARY SYSTEM.pptx
ANATOMY AND PHYSIOLOGY OF URINARY SYSTEM.pptxANATOMY AND PHYSIOLOGY OF URINARY SYSTEM.pptx
ANATOMY AND PHYSIOLOGY OF URINARY SYSTEM.pptx
Swetaba Besh
 
basicmodesofventilation2022-220313203758.pdf
basicmodesofventilation2022-220313203758.pdfbasicmodesofventilation2022-220313203758.pdf
basicmodesofventilation2022-220313203758.pdf
aljamhori teaching hospital
 
ARTHROLOGY PPT NCISM SYLLABUS AYURVEDA STUDENTS
ARTHROLOGY PPT NCISM SYLLABUS AYURVEDA STUDENTSARTHROLOGY PPT NCISM SYLLABUS AYURVEDA STUDENTS
ARTHROLOGY PPT NCISM SYLLABUS AYURVEDA STUDENTS
Dr. Vinay Pareek
 
How to Give Better Lectures: Some Tips for Doctors
How to Give Better Lectures: Some Tips for DoctorsHow to Give Better Lectures: Some Tips for Doctors
How to Give Better Lectures: Some Tips for Doctors
LanceCatedral
 
ARTIFICIAL INTELLIGENCE IN HEALTHCARE.pdf
ARTIFICIAL INTELLIGENCE IN  HEALTHCARE.pdfARTIFICIAL INTELLIGENCE IN  HEALTHCARE.pdf
ARTIFICIAL INTELLIGENCE IN HEALTHCARE.pdf
Anujkumaranit
 
Alcohol_Dr. Jeenal Mistry MD Pharmacology.pdf
Alcohol_Dr. Jeenal Mistry MD Pharmacology.pdfAlcohol_Dr. Jeenal Mistry MD Pharmacology.pdf
Alcohol_Dr. Jeenal Mistry MD Pharmacology.pdf
Dr Jeenal Mistry
 
Triangles of Neck and Clinical Correlation by Dr. RIG.pptx
Triangles of Neck and Clinical Correlation by Dr. RIG.pptxTriangles of Neck and Clinical Correlation by Dr. RIG.pptx
Triangles of Neck and Clinical Correlation by Dr. RIG.pptx
Dr. Rabia Inam Gandapore
 
The Normal Electrocardiogram - Part I of II
The Normal Electrocardiogram - Part I of IIThe Normal Electrocardiogram - Part I of II
The Normal Electrocardiogram - Part I of II
MedicoseAcademics
 
How STIs Influence the Development of Pelvic Inflammatory Disease.pptx
How STIs Influence the Development of Pelvic Inflammatory Disease.pptxHow STIs Influence the Development of Pelvic Inflammatory Disease.pptx
How STIs Influence the Development of Pelvic Inflammatory Disease.pptx
FFragrant
 
Hemodialysis: Chapter 3, Dialysis Water Unit - Dr.Gawad
Hemodialysis: Chapter 3, Dialysis Water Unit - Dr.GawadHemodialysis: Chapter 3, Dialysis Water Unit - Dr.Gawad
Hemodialysis: Chapter 3, Dialysis Water Unit - Dr.Gawad
NephroTube - Dr.Gawad
 

Recently uploaded (20)

Physiology of Special Chemical Sensation of Taste
Physiology of Special Chemical Sensation of TastePhysiology of Special Chemical Sensation of Taste
Physiology of Special Chemical Sensation of Taste
 
Surat @ℂall @Girls ꧁❤8527049040❤꧂@ℂall @Girls Service Vip Top Model Safe
Surat @ℂall @Girls ꧁❤8527049040❤꧂@ℂall @Girls Service Vip Top Model SafeSurat @ℂall @Girls ꧁❤8527049040❤꧂@ℂall @Girls Service Vip Top Model Safe
Surat @ℂall @Girls ꧁❤8527049040❤꧂@ℂall @Girls Service Vip Top Model Safe
 
Are There Any Natural Remedies To Treat Syphilis.pdf
Are There Any Natural Remedies To Treat Syphilis.pdfAre There Any Natural Remedies To Treat Syphilis.pdf
Are There Any Natural Remedies To Treat Syphilis.pdf
 
Maxilla, Mandible & Hyoid Bone & Clinical Correlations by Dr. RIG.pptx
Maxilla, Mandible & Hyoid Bone & Clinical Correlations by Dr. RIG.pptxMaxilla, Mandible & Hyoid Bone & Clinical Correlations by Dr. RIG.pptx
Maxilla, Mandible & Hyoid Bone & Clinical Correlations by Dr. RIG.pptx
 
POST OPERATIVE OLIGURIA and its management
POST OPERATIVE OLIGURIA and its managementPOST OPERATIVE OLIGURIA and its management
POST OPERATIVE OLIGURIA and its management
 
Charaka Samhita Sutra sthana Chapter 15 Upakalpaniyaadhyaya
Charaka Samhita Sutra sthana Chapter 15 UpakalpaniyaadhyayaCharaka Samhita Sutra sthana Chapter 15 Upakalpaniyaadhyaya
Charaka Samhita Sutra sthana Chapter 15 Upakalpaniyaadhyaya
 
Novas diretrizes da OMS para os cuidados perinatais de mais qualidade
Novas diretrizes da OMS para os cuidados perinatais de mais qualidadeNovas diretrizes da OMS para os cuidados perinatais de mais qualidade
Novas diretrizes da OMS para os cuidados perinatais de mais qualidade
 
New Drug Discovery and Development .....
New Drug Discovery and Development .....New Drug Discovery and Development .....
New Drug Discovery and Development .....
 
Phone Us ❤85270-49040❤ #ℂall #gIRLS In Surat By Surat @ℂall @Girls Hotel With...
Phone Us ❤85270-49040❤ #ℂall #gIRLS In Surat By Surat @ℂall @Girls Hotel With...Phone Us ❤85270-49040❤ #ℂall #gIRLS In Surat By Surat @ℂall @Girls Hotel With...
Phone Us ❤85270-49040❤ #ℂall #gIRLS In Surat By Surat @ℂall @Girls Hotel With...
 
heat stroke and heat exhaustion in children
heat stroke and heat exhaustion in childrenheat stroke and heat exhaustion in children
heat stroke and heat exhaustion in children
 
ANATOMY AND PHYSIOLOGY OF URINARY SYSTEM.pptx
ANATOMY AND PHYSIOLOGY OF URINARY SYSTEM.pptxANATOMY AND PHYSIOLOGY OF URINARY SYSTEM.pptx
ANATOMY AND PHYSIOLOGY OF URINARY SYSTEM.pptx
 
basicmodesofventilation2022-220313203758.pdf
basicmodesofventilation2022-220313203758.pdfbasicmodesofventilation2022-220313203758.pdf
basicmodesofventilation2022-220313203758.pdf
 
ARTHROLOGY PPT NCISM SYLLABUS AYURVEDA STUDENTS
ARTHROLOGY PPT NCISM SYLLABUS AYURVEDA STUDENTSARTHROLOGY PPT NCISM SYLLABUS AYURVEDA STUDENTS
ARTHROLOGY PPT NCISM SYLLABUS AYURVEDA STUDENTS
 
How to Give Better Lectures: Some Tips for Doctors
How to Give Better Lectures: Some Tips for DoctorsHow to Give Better Lectures: Some Tips for Doctors
How to Give Better Lectures: Some Tips for Doctors
 
ARTIFICIAL INTELLIGENCE IN HEALTHCARE.pdf
ARTIFICIAL INTELLIGENCE IN  HEALTHCARE.pdfARTIFICIAL INTELLIGENCE IN  HEALTHCARE.pdf
ARTIFICIAL INTELLIGENCE IN HEALTHCARE.pdf
 
Alcohol_Dr. Jeenal Mistry MD Pharmacology.pdf
Alcohol_Dr. Jeenal Mistry MD Pharmacology.pdfAlcohol_Dr. Jeenal Mistry MD Pharmacology.pdf
Alcohol_Dr. Jeenal Mistry MD Pharmacology.pdf
 
Triangles of Neck and Clinical Correlation by Dr. RIG.pptx
Triangles of Neck and Clinical Correlation by Dr. RIG.pptxTriangles of Neck and Clinical Correlation by Dr. RIG.pptx
Triangles of Neck and Clinical Correlation by Dr. RIG.pptx
 
The Normal Electrocardiogram - Part I of II
The Normal Electrocardiogram - Part I of IIThe Normal Electrocardiogram - Part I of II
The Normal Electrocardiogram - Part I of II
 
How STIs Influence the Development of Pelvic Inflammatory Disease.pptx
How STIs Influence the Development of Pelvic Inflammatory Disease.pptxHow STIs Influence the Development of Pelvic Inflammatory Disease.pptx
How STIs Influence the Development of Pelvic Inflammatory Disease.pptx
 
Hemodialysis: Chapter 3, Dialysis Water Unit - Dr.Gawad
Hemodialysis: Chapter 3, Dialysis Water Unit - Dr.GawadHemodialysis: Chapter 3, Dialysis Water Unit - Dr.Gawad
Hemodialysis: Chapter 3, Dialysis Water Unit - Dr.Gawad
 

विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१

  • 1. ljkGg gful/s cf}iflw pkrf/ sf]if lgb]{lzsf-;+zf]lwt_, @)&! g]kfn ;/sf/ :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfno /fdzfxky, sf7df8f}+ . @)&!
  • 2. ljkGg gful/s cf}iflw pkrf/ sf]if lgb]{lzsf-;+zf]lwt_, @)&! g]kfn ;/sf/ :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfno /fdzfxky, sf7df8f}+ . @)&!
  • 3. d'b|0fM Joj:yfkg dxfzfvf, :jf:Yo ;]jf ljefu, , 6]s", sf7df8f}+ kmf]g g+= )! $@%&&^% kmofS;M g+=
  • 4. ljkGg gful/s cf}iflw pkrf/ sf]if lgb]{lzsf-;+zf]lwt_, @)&! gful/s /fxt,Ifltk"lt{ tyf cfly{s ;xfotf ;DjGwL sfo{ljlw -k|yd ;+zf]wg_ @)&! sf] bkmf !# df /x]sf] ljkGg gful/snfO{ cf}iflw pkrf/ jfkt cfly{s ;xfotf pknJw u/fpg g]kfn ;/sf/n] :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfno cGt/ut Ps 5'§} sf]if :yfkgf ug{ ;Sg] pNn]v ePsf] xF'bf sf]if u7g tyf ;+rfng ug{ jfG5gLo ePsf]n] g]kfn ;/sf/, :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfnon] of] lgb]{lzsf jgfO{ nfu" u/]sf] 5 . != ;+lIfKt gfd / k|f/De -s_ o; lgb]{lzsfsf] gfd ÆljkGg gful/s cf}iflw pkrf/ sf]if lgb]{lzsf -;+zf]wg ;lxt_@)&! /x]sf] 5 . -v_ of] lgb]{lzsf t'?Gt k|f/De x'g]5 . @= kl/efiff M ljifo jf k|;Ën] csf]{ cy{ gnfu]df o; lgb]{lzsfdf, -s_ æc:ktfnÆ eGgfn] o; lgb]{lzsfsf] bkmf $ df pNn]v ePsf c:ktfnx? / ;do ;dodf g]kfn ;/sf/ -;lrj:t/_ sf] lg0f{oaf6 tf]s]sf c:ktfnx? ;Demg' k5{ . -v_ æs8f/f]uæ eGgfn] d'6'/f]u, d[uf}nf/f]u, SofG;/, kfls{G;;, cNhfO{d;{, :kfO{gn O{Gh'/L, x]8 O{Gh'/L /  l;sn;]n Plgldof /f]ux? ;Demg' k5{ . -u_ æsf]ifÆ eGgfn] o; lgb]{lzsf jdf]lhd ljkGg gful/snfO{ s8f /f]usf] pkrf/sf nflu ;]jf k|bfg ug{ u7g ePsf] æljkGg gful/s cf}iflw pkrf/ sf]ifæ ;Demg' k5{ . -3_ ælgb]{lzsfÆ eGgfn] ÆljkGg gful/s cf}iflw pkrf/ sf]if lgb]{lzsf, @)&!æ ;Demg' k5{ . -ª_ æljkGg lj/fdL gful/sÆ eGgfn] bkmf #=# df ul7t ;ldltn] l;kmfl/; u/]sf] ljkGg lj/fdL gful/s ;Demg' k5{ . -r_ ÆdGqfnoæ eGgfn] :jf:Yo tyf hg;Vof dGqfno j'emg' k5{ . -5_ æl;kmfl/; ;ldltÆ eGgfn] cfly{s ?kn] ljkGg gful/snfO{ cf}iflw pkrf/ pknJw u/fpg] k|of]hgsf nflu l;kmfl/; ug{ bkmf #=# df ul7t l;kmfl/; ;ldlt ;Demg' k5{ -h_ Æ;Dks{ s]Gb|æ eGgfn] bkmf ^ jdf]lhdsf] s]Gb| ;Demg' k5{ . -em_ æ;ldltÆ eGgfn] l;kmfl/; ;ldltsf] l;kmfl/; pk/ 5fgljg ul/ pkrf/ vr{ pknJw u/fpg] ;Gbe{df /sd lgwf{/0f Pjd lg0f{osf nflu ul7t ;ldlt ;Demg' k5{ . -`_ Æljefuæ eGgfn] :jf:Yo ;]jf ljefu, 6]s"nfO{ ;Demg' k5{ .  g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifbsf] ldlt @)&!.$.@@ sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ l;sn;]n Plgldof ePsf lj/fdL eGg] zJbx? yk ePsf] .
  • 5. -6_ æzf]wegf{ /sdÆ eGgfn] tf]s]sf c:ktfnx?n] pkrf/ ;]jf k|bfg ubf{ nfu]sf] /sd :jf:Yo ;]jf ljefu ;dIf zf]wegf{sf] nflu dfu]sf] /sd ;Demg' k5{ . #= ljkGg gful/snfO{ cf}iflw pkrf/ jfkt cfly{s ;xfotf ljkGg lj/fdLx?NffO{ b]xfoadf]lhd cfly{s ;xfotf pknAw u/fO{g]5M #=! d[uf}nfsf ;DaGwdf #=!=-s_ :jb]zdf d[uf}nf k|Tof/f]k0f ug]{ ePdf c:ktfn dfkm{t ? @ nfv 5'6, #=!-v_ x]df]8fonfl;; @)* ;];g lgMz'Ns , #=!-u_ k]l/6f]lgon 8fonfl;; @ jif{ ;Dd lgMz'Ns . #=! -3_ d]l8sn jf]8{sf] l;kmfl/zdf ljb]zdf uO{ d[uf}nf k|Tof/f]k0f u/]df ? @ nfv / k|Tof/f]k0f kZrft cf}iflw ;]jgsf nflu ? ! nfv ;DalGwt lj/fdLaf6 ljnekfO{ lnO{ gub} pknAw u/fOg]5 . #=@ d'6', SofG;/, x]8 OGh'/L, :kfOgn OGh'/L / l;nn;]n Plgldof /f]usf ;DaGwdf dfyL pNn]v ul/Psf /f]usf] :jb]zdf pkrf/ ePdf c:ktfn dfkm{t ? ! nfv j/fj/sf] cf}iflw pkrf/ ;]jf lgMz'Ns . ljb]zdf pkrf/ ug'{kg]{ ePdf ? ! nfv pkrf/ kZrft ;DalGwt lj/fdLnfO{ ljnekf{O lnO{ gub} e'QmfgL lbO{g]5 t/ ljb]z uO{ pkrf/ ug'{kg]{ ePdf d]l8sn af]8{sf] l;kmfl/z clgjfo{ x'g'kg]{5 . #=#= cNhfOd;{ / kfls{G;;sf] lj/fdLx?sf] pkrf/sf nflu ljnekfO{ lnO{ ? ! nfv ;Dd gub e'QmfgL lbOg]5 . #=!= cfly{s ?kn] ljkGg gful/snfO{ bkmf @ -v_ df pNn]v eP cg';f/sf /f]u nflu g]kfn jf ljb]zdf uO{ pkrf/ u/fp+bf j9Ldf !-Ps_ nfv ?k}of;Dd cf}iflw pkrf/ vr{ k|bfg ug{ ;lsg]5 . o; cl3 o;} k|of]hgsf] pkrf/ ;]jf k|fKt ul/;s]sf t/ ;f] cf}ifwf]krf/ jfktsf] cfly{s ;xfotf k|fKt ul/ g;s]sf] xsdf cfjZos sfuhft k]z u/]sf] cj:yfdf ;ldltsf] lg0f{o jdf]lhd ?= ! Ps_ nfv ;Dd cf}iflw pkrf/ jfkt cfly{s ;xfotf k|bfg ug{ ;lsg] 5 . g]kfndf pkrf/ ;]jf ;Dej ePsf] cj:yfdf g]kfndf g} pkrf/ u/fpg' kg]{5 / o;f] ubf{ ;Dej eP;Dd ;/sf/L c:ktfndf pkrf/ ug'{ kg]{5 olb ;f] ;Dej gePdf dfq ;/sf/L c:ktfnn] k|]if0f u/]sf] tyf d]l8sn jf]8{sf] l;kmfl/;df lghL c:ktfndf pkrf/ u/fpg ;Sg]5 . ljb]zdf uO{ pkrf/ u/fpg kg]{ cj:yf eP :jb]zdf pkrf/ ug]{ ;/x cfjZos sfuhftsf ;fy} g]kfn d]l8sn jf]8{sf] l;kmfl/; clgjfo{ x'g]5 . 1ljb]zaf6 pkrf/ u/fPdf c:ktfnx?sf] ljn cg';f/ d[uf}nf k|Tof/f]k0f ePdf ?= @ -b'O{_ nfv / tf]lsPsf cGo /f]usf] pkrf/sf] xsdf ? !-Ps_ nfvdf ga9g] u/L bkmf #=$ 1 g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifbsf] ldlt @)&!.$.@@ sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ ljb]zaf6 pkrf/ u/fPdf c:ktfnx?sf] ljn cg';f/ d[uf}nf k|Tof/f]k0f ePdf ?= @ -b'O{_ nfv / tf]lsPsf cGo /f]usf] pkrf/sf] xsdf ? !-Ps_ nfvdf ga9g] u/L bkmf #=$ adf]lhdsf] ;ldltsf] lg0f{o jdf]lhd ;f]wegf{ lbg ;Sg] 5 eGg] zJbx? yk ePsf] .
  • 6. adf]lhdsf] ;ldltsf] lg0f{o jdf]lhd ;f]wegf{ lbg ;Sg] 5 . s8f/f]usf] ljj/0f cg';"rL– ! df lbO{Psf] 5 . #=@= g]kfndf pkrf/ u/fp+bf ;fd'bflos jf ;/sf/L c:ktfndf pkrf/ u/fOPsf] ljnsf] cfwf/df dfq ;DjlGwt c:ktfnsf] gfddf ;f]em} o:tf] /sd zf]wegf{ lbO{g]5 . pkrf/ ug]{ u/fpg] JolQmnfO{ ;f]em} gub e'QmfgL lbO{g] 5}g . lghL c:ktfn÷gl;{Ë xf]dx?n] ;d]t ljkGg gful/sx?sf] xsdf ;fd'bflos jf ;/sf/L c:ktfnx? ;/x pkrf/ ;]jf z'Ns lng' kg]{5 . o:tf] pkrf/ vr{sf] zf]wegf{ lbg s'g} jfwf x'g] 5}g . ;DjlGwt c:ktfnn] ljn k|dfl0ft u/L k7fpg'[ kg]{5 . #=#= cfly{s ?kn] ljkGg gful/snfO{ cf}iflw pkrf/ vr{ pknJw u/fpg] k|of]hgsf nflu l;kmfl/; ug{ lhNnf:t/df b]xfosf] l;kmfl/; ;ldlt /xg]5 M -s_ lh=lj=;=sf ;efklt jf lgh gePsf] cj:yfdf k|d'lv lhNnf clwsf/L –cWoIf -v_ :yfgLo ljsf; clwsf/L –;b:o -u_ lhNnf÷c+rn c:ktfnsf lrlsT;s –;b:o -3_ sf]if tyf n]vf lgoGqs sfof{no k|d'v –;b:o -ª_ lhNnf k|zf;g sfof{nosf clws[t:t/sf] k|ltlglw –;b:o -r_ :yfgLo zflGt ;ldltsf ;+of]hs jf gLhn] tf]s]sf] ;ldltsf] ;b:o –;b:o -5_ :yfgLo zflGt ;ldltsf dlxnf ;b:o –;b:o -h_ lhNnf hg:jf:Yo÷lhNnf :jf:Yo sfof{nosf k|d'v –;b:o ;lrj #=$ pk–bkmf #-!_ jdf]lhdsf] cfly{s ;xfotf pknJw u/fpg] ;DjGwdf pkbkmf #-#_ jdf]lhdsf] l;kmfl/z ;ldltsf] l;kmfl/zsf] cfwf/df pkrf/ vr{ pknJw u/fpg] ;DjGwdf /sd lgwf{/0f u/L lg0f{o ug{ b]xfo jdf]lhd Ps ;ldlt /xg]5 . o; ;ldltsf] j}7s sDtLdf dlxgfsf] Ps k6s j:g]5 . -s_ ;lrj, :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfno – cWoIf -v_ ;lrj, cy{ dGqfno – ;b:o -u_ ;lrj, u[x dGqfno – ;b:o -3_ cWoIf, g]kfn d]l8sn jf]8{ – ;b:o -ª_ k|d'v, lrlsT;f ;]jf dxfzfvf :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfno – ;b:o -r_ dxflgb]{zs, :jf:Yo ;]jf ljefu – ;b:o -5_ lgb]{zs, Joj:yfkg dxfzfvf, :jf:Yo ;]jf ljefu – ;b:o ;lrj #=% pk–bkmf #=! jdf]lhd cfly{s ?kn] ljkGg JolQmnfO{ lbO{g] cf}iflw pkrf/ vr{sf nflu g]kfn ;/sf/n] :jf:Yo ;]jf ljefu cGt/ut /xg] ljkGg gful/s cf}iflw pkrf/ sf]ifdf sf]if :yfkgf Pj ;+rfng ug{ jflif{s % s/f]8 /sd cg'bfg :j?k pknJw u/fpg]5 . cfjZostf cg';f/ yk /sd ljlgof]lht ug'{kg]{5 . of] sf]ifdf Go"gtd @ -b'O{_ s/f]8 df}Hbft /xg]5 . o;sf] Joj:yfkg pk–bkmf #=$ jdf]lhdsf] ;ldltn] ug]{5 . #=^ dfly #=$ cg';f/sf] ;ldltn] pkrf/ /sd lgwf{/0f ubf{ cfjZostfg';f/ ljz]if1x?sf] /fo lng ;Sg]5 . cg';"rL–! df pNn]lvt /f]ux?sf] cj:yf (Stage) lgwf{/0f u/L ;f]sf] ;+j]bglzntfsf] cfwf/df cfly{s ;xfotf lgwf{/0f ug'{kg]{5 .
  • 7. #=& o; lgb]{lzsf cg';f/sf ;Dk"0f{ sfd sf/jfxLsf nflu :jf:Yo ;]jf ljefu cGt/ut Joj:yfkg dxfzfvfdf Ps O{sfO{ /xg]5 / ;f]sf] nflu cfjZos hgzlQm :jf:Yo ;]jf ljefun] ug'{ kg]{5 . $= tf]lsPsf c:ktfnx?M -!_ ljkGg gful/sn] cf}iflw pkrf/ ;]jf ;'ljwf kfpg] c:ktfnx? b]xfo jdf]lhd x'g]5g -s_ SofG;/ /f]usf] pkrf/sf] nflu – !_ lrlsT;f lj1fg /fli6«o k|lti7fg,jL/ c:ktfn,sf7df08f} @_ lq=lj=lzIf0f c:ktfn, dxf/fhu+h,sf7df8f}+ #_ jL=kL=sf]O{/fnf d]df]l/on SofG;/ c:ktfn, e/tk'[/,lrtjg . $_ eQmk'/ SofG;/ c:ktfn, eQmk'/ %_ k/f]ksf/ k|;"lt tyf :qL/f]u c:ktfn, yfkfynL, sf7df8f}+ ^_ jL=lk=sf]O{/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fg, w/fg, ;'g;/L &_ kf6g :jf:Yo lj1fg k|lti7fg, kf6g c:ktfn, nlntk'/ *_ sflGtjfn c:ktfn, dxf/fhu+h,sf7df08f} (_ lghfdtL sd{rf/L c:ktfn, ldgejg, sf7df8f}+ !)_ SofG;/ s]o/ g]kfn, hfjnfv]n,nlntk'/ tyf dGqfnosf] 5gf}6df kg]{ cGo lghL tyf u}x| ;/sf/L :jf:Yo ;+:yfx? . -v_ d[uf}nf /f]usf] pkrf/sf] nflu M !_ lrlsT;f lj1fg /fli6«o k|lti7fg,jL/ c:ktfn, sf7df08f}, @_ lq=lj=lzIf0f c:ktfn, dxf/fhu+h, sf7df8f}+ #_ jL=kL=sf]O{/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fg, w/fg, ;'g;/L $_ sflGtjfn c:ktfn,dxf/fhu+h, sf7df8f}+ %_ gf/fol0f pk If]qLo c:ktfn,jL/u+h,k;f{ ^_ sf]zL c+rn c:ktfn, lj/f6gu/, df]/ª &_ hgsk'/ c+rn c:ktfn, wg'iff *_ dfgj c+u k|Tof/f]k0f s]Gb|, eQmk'/ (_ /fli6«o d[uf}nf pkrf/ s]Gb|, ag:ynL, sf7df8f}+ !)_ g]kfnu+h d]l8sn sn]h, sf]xnk'/, afFs] !!_ g]kfn d]l8sn sn]h hf]/kf6L, sf7df8f}+ !@_ o'lge;{n sn]h ckm d]l8sn ;fOG;];, klSnxjf, ?kGb]xL !#_ lrtjg d]l8sn sn]h, lrtjg !$_ sn]h ckm d]l8sn ;fOG;];, lrtjg !%_ dl0fkfn d]l8sn sn]h, kf]v/f, sf:sL !^_ lj P08 lj c:ktfn, Ujfsf]{, nlntk'/, !&_ g]zgn 8fonfl;; ;]G6/, PsfGts'gf, nlntk'/ !*_ uf]N8]g c:ktfn, lj/f6gu/, df]/ª !(_ w'lnv]n c:ktfn, sfe|]knf~rf]s @)_ u08sL d]l8sn sn]h, kf]v/f, sf:sL
  • 8. @!_ cf/f]Uo :jf:Yo k|lti7fg, nlntk'/, @@_ lj/f6 c:ktfn, lj/f6gu/, df]/ª @#_ kf6g :jf:Yo lj1fg k|lti7fg @$_ klZrdf~rn If]lqo c:ktfn kf]v/f of] /f]usf] pkrf/ ;'ljwf ePsf If]qLo, pkIf]qLo / cGrn c:ktfnx? tyf dGqfnosf] 5gf}6df kg]{ gLhL tyf u}x| ;/sf/L :jf:Yo ;+:yfx? . -u_ d'6'/f]usf] pkrf/sf] nflu M !_ lrlsT;f lj1fg /fli6«o k|lti7fg,jL/ c:ktfn, sf7df08f}, @_ lq=lj=lzIf0f c:ktfn, dxf/fhu+h, sf7df8f}+ #_ zxLb u+ufnfn /fli6«o x[bo s]Gb|, jfF;jf/L,sf7df8f}+ $_ lj=kL=sf]O{/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fg (BPKIHS) w/fg,;'g;/L %_ kf6g :jf:Yo lj1fg k|lti7fg, kf6g c:ktfn, nlntk'/ ^_ dgdf]xg sfl8{of] ef:s'n/ yf]/fl;s P08 6«fG;Knf06 s]Gb|, dxf/fhu+h,sf7df8f}+ &_ sflGtjfn c:ktfn, dxf/fhu+h, sf7df8f}+ *_ lghfdtL sd{rf/L c:ktfn, ldgejg, sf7df8f}+ (_ of] /f]usf] pkrf/ ;'ljwf ePsf If]qLo, pkIf]qLo, cGrn c:ktfnx? tyf dGqfnosf] 5gf}6df kg]{ lghL tyf u}x| ;/sf/L :jf:Yo ;+:yfx? . -3_ kfls{G;; tyf cNhfO{d;{ /f]u pkrf/sf] nfluM !_ lrlsT;f lj1fg /fli6«o k|lti7fg,jL/ c:ktfn, sf7df8f}+ @_ lq=lj lzIf0f c:ktfn, dxf/fhu+h, sf7df8f}+ #_ jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fg, w/fg,;'g;/L $_ kf6g :jf:Yo lj1fg k|lti7fg, kf6g c:ktfn, nlntk'/ . -ª_ :kfO{gn O{Gh'/L tyf x]8 O{Gh'/L /f]u pkrf/sf] nfluM !_ lrlsT;f lj1fg /fli6«o k|lti7fg,jL/ c:ktfn,sf7df8f}+ @_ lq=lj lzIf0f c:ktfn, dxf/fhu+h, sf7df8f}+ #_ jL=kL=sf]O/fnf :jf:Yo lj1fg k|lti7fg, w/fg, ;'g;/L $_ kf6g :jf:Yo lj1fg k|lti7fg, kf6g c:ktfn, nlntk'/ . -r_ l;sn;]n Plgldof /f]u pkrf/sf] nfluM !_ lghfdlt sd{rf/L c:ktfn, ldgejg,sf7df8f}+ @_ pk If]qLo c:ktfn, 3f]/fxL, bfª #_ dxfsfnL c+rn c:ktfn, dx]Gb|gu/,s+rgk'/ $_ ;]tL c+rn c:ktfn,wgu9L, s}nfnL %_ e]/L c+rn c:ktfn, g]kfnu+h, afFs] ^_ n'lDalg c+rn c:ktfn, j'6jn, ?kGb]xL  g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifbsf] ldlt @)&!.$.@@ sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ l;sn;]n Plgldof /f]u ePsf lj/fdL eGg] zJbx? yk ePsf] .
  • 9. &_ lhNnf c:ktfn slknj:t', *_ lhNnf c:ktfn alb{of, (_ lhNnf c:ktfn gjnk/f;L . -@_ pkbkmf -!_ jdf]lhd cf}iflw pkrf/ k|bfg ug]{ c:ktfnx?sf] Go"gtd cfwf/ to u/L g]kfn ;/sf/sf] lg0f{oaf6 ;"rLs[t ug{ tyf yk ug{ ;lsg] 5 . of] lgb]{lzsf Pjd dGqfnosf] lgb]{zg cg'?k sfd gu/]df To:tf c:ktfnx?nfO{ ;"rLaf6 x6fpg ;lsg]5 . %= ljkGg gful/snfO{ cf}iflw pkrf/ ;]jf k|bfg ug]{ M– !_ ;fn j;fnL ?kdf dGqfnonfO{ k|fKt x'g] o; ;DjGwL jh]6sf] cfwf/df c:ktfnx? dfkm{t pkrf/ ;DjGwL ;]jfsf] Joj:yf ldnfO{g]5 . @_ bkmf -@_ jdf]lhdsf] pkrf/ ;]jf jfkt Ps hgf lj/fdLsf] pkrf/ ubf{ nfu]sf] /sd dWo] a9Ldf !-Ps_ nfv ?k}of ;Ddsf] /sd ljefun] ;DalGwt c:ktfnnfO{ zf]wegf{ ug]{5 . #_ tf]lsPsf] /sd ;Ddsf] kl/lwdf /xL pkrf/sf] qmddf cfjZos kg]{ cf}iflw ;d]t c:ktfnn] pknJw u/fpg' kg]{5, lj/fdLnfO{ vl/b ug{ nufpg kfO{g]5}g . $_lj/fdL l8:rfh{ x'+bf tf]lsPsf] /sd dWo] s] slt /sd j/fj/ pkrf/ ;]jf k|bfg ul/Psf] xf] ;f] jf/] l8:rfh{ n]6/df pNn]v u/]sf] x'g' kg]{5 / ;f]xL cg';f/ n]vf /fVg' kg]{5 . %_ lj/fdL jf lj/fdLsf] s'?jfnfO{ k|To]s ljndf b:tvt u/fO{ c:ktfnaf6 k|dfl0ft ul/Psf] x'g' kg]{5 ,cGoyf ePdf pQm ljnsf] /sd s6fO{ ;f]wegf{ lbO{g]5 . ^_ ljefusf] Joj:yfkg dxfzfvf / cfly{s k|zf;g zfvfsf k|ltlglwx?af6 k/LIf0f ePkl5 dfq vr{ ePsf] /sd ;f]wegf{ x'g]5 . &_ pk–bkmf -#_ jdf]lhdsf] /sd jfktsf] e'QmfgL ljefun] ;f]wegf{sf] ?kdf Psd'i6 jf k6s k6s u/L ;DjlGwt c:ktfnnfO{ pknJw u/fpg ;Sg]5 . *_lj/fdL c:ktfndf egf{ ePs} cj:yfdf ;DjlGwt lhNnf hg:jf:Yo÷:jf:Yo sfof{nosf] l;kmfl/z dfu u/]sf] / l;kmfl/; k|fKt ug{ l9nf ePsf] cj:yfdf l8:rfh{ x'g] lbg;Dd l;kmfl/z NofPdf ;DjlGwt c:ktfnn] ;DjlGwt lj/fdLnfO{ tf]lsPsf] /sd j/fj/ pkrf/ ;]jf lbg' kg]{5 . tf]lsP eGbf j9L /sd vr{ ePsf] eP ;DjlGwt lj/fdLaf6 lng' kg]{5 . lj/fdLn] l;kmfl/z dfu u/]sf] hfgsf/L c:ktfn ;Dks{ s]Gb||nfO{ k"j{ hfgsf/L lbg' kg]{5 . ^= c:ktfndf ;Dks{ s]Gb| v8f ug'{ kg]{ M != o; lgb]{lzsf jdf]lhd ljkGg gful/snfO{ dfly bkmf $ df tf]lsPsf /f]ux?sf] pkrf/df ;]jf k|bfg ug]{ ;DjGwdf k|efjsf/L Joj:yfkgsf] nflu c:ktfnn] 5'§} ;Dks{ s]Gb| v8f ug'{ kg]{5 . @= pkbkmf -!_ jdf]lhd v8f x'g] ;Dks{ s]Gb|df kof{Kt hgzlQm / k|ljlwsf] Joj:yf ug]{ u/fpg] lhDd]jf/L c:ktfn k|d'vsf] /xg]5 . o; lgb]{lzsf jdf]lhd c:ktfnn] k|fKt ug]{ /sdsf] j9Ldf ! -Ps_ k|ltzt /sd ;Dks{ s]Gb|| Joj:yfkgsf] nflu vr{ ug{ ;Sg]5 . #= pkbkmf -!_ jdf]lhd v8f ul/Psf] ;Dks{ s]Gb|sf] ;fO{g jf]8{ ;j}n] b]Vg] u/L ;DjlGwt c:ktfndf clgjfo{ ?kdf /fVg' kg]{5 .
  • 10. &= ljkGg gful/sn] pkrf/ ;]jf lng] tl/sf M !_ ljkGg lj/fdLn] bkmf # sf] pk–bkmf #=# df Joj:yf eP jdf]lhd :yfoL j;f]jf; ePsf] lhNnfaf6 ;ldltsf] l;kmfl/; ;lxt ;DjlGwt c:ktfnsf] ;Dks{ s]Gb|df ;Dks{ /fVg' kg]{5 . @_ pkrf/ ;]jfsf nflu l;kmfl/; ubf{ bkmf # sf] pk bkmf #=! jdf]lhd tf]lsPsf /f]usf ljkGg gful/snfO{ dfq ug'{ kg]{5 . tf]lsPsf /f]u jfx]s cGo /f]usf nflu ul/Psf l;kmfl/; dfGo x'g]5}g . #_ bkmf $ -!_ df tf]lsPsf /f]ux?sf] xsdf Ps k6s eGbf j9L l;kmfl/; lng÷lbg kfO{g] 5}g . o:tf] l;kmfl/;sf] clen]v ;DjlGwt lhNnfsf] lhNnf hg:jf:Yo sfof{no÷:jf:Yo sfof{non] :ki6 ?kdf /flv tf]lsPsf] dfl;s k|ltj]bg ljefudf clgjfo{ ?kdf k]z ug'{ kg]{5 . Ps} JolQmnfO{ km/s /f]usf nflu of] ;'ljwf bf]xf]l/g] u/L pknJw x'g] 5}g . $_pkbkmf -@_ jdf]lhd l;kmfl/; ubf{ cg';"rL -#_ jdf]lhdsf] 9fFrfdf l;kmfl/; ug'{ kg]{5 . lhNnf :t/Lo l;kmfl/; ge} of] ;'ljwf pknJw u/fO{g] 5}g . %_ pk bkmf -!_ jdf]lhdsf] ;ldltn] l;kmfl/; ubf{ o; k|of]hgsf nflu tf]lsPsf c:ktfnx? dWo] lj/fdLsf] dfu jdf]lhd ;DjlGwt c:ktfndf l;w} l;kmfl/; u/L k7fpg' kg]{5 / o:tf] l;kmfl/;nfO{ ;DjlGwt c:ktfnn] clgjfo{ ?kdf u|x0f ug'{kg]{5 . o;sf nflu ljefudf l;kmfl/; ug{ cfjZos kg]{ 5}g t/ clgjfo{ ?kdf ljefudf hfgsf/L lbg' kg]{5 . s'g} sf/0fj; l;kmfl/; ul/Psf] c:ktfn kl/jt{g ug'{ kg]{ ePdf ljefuaf6 kl/jt{g ug{ ;lsg]5 . ljefun] kl/jt{g u/]df ;DjlGwt lhNnf hg:jf:Yo÷:jf:Yo sfof{nonfO{ klg hfgsf/L u/fpg' kg]{5 . *= lhNnf hg:jf:Yo ÷:jf:Yo sfof{nosf] sfd, st{Jo tyf clwsf/M– != ljkGg gful/sn] pkrf/sf] nflu cfjZos sfuhft ;lxt lbPsf] lgj]bg ;+sng ug'{ kg]{5 . @= tf]lsPsf] ;do leq æl;kmfl/; ;ldltÆ af6 lg0f{o u/fpg' kg]{5 . ;DjlGwt c:ktfnaf6 pkrf/sf nflu l;kmfl/; ug{ s'g} kq cfjZos kg]{5}g . #= l;kmfl/; ;ldltsf] lg0f{o lj/fdL jf lj/fdLsf] glhssf] xsbf/n] dGqfnon] tf]s]sf] c:ktfnx? dWo] h'g;'s} dfu u/]sf] c:ktfndf pkrf/sf nflu l;kmfl/; u/L k7fpg' kg]{ 5 . $=;fdfGotofM lgj]bg k/]sf] j9Ldf # -tLg_ lbg leq l;kmfl/; ug'{ kg]{5 . sf/0fjz l9nf ePdf l;kmfl/; kqdf lgj]bg lbPsf] ldlt ;d]t pNn]v ug'{ kg]{5 . %=dfl;s ?kdf pkrf/sf nflu l;kmfl/; u/L k7fO{Psf lj/fdLx?sf] ljj/0f cg';"rL–$ -s_ / $ -v_ cg';f/ tf]lsPsf k|To]s c:ktfndf k7fpg' kg]{5 . ^= l;kmfl/; ubf{ k'/fgf] ljj/0f s]nfO{ bf]xf]/f] gkg]{ ul/ dfq l;kmfl/z ug'{kg]{5 . &= l;kmfl/z ul/Psf dWo] s] slt lj/fdLn] pkrf/ ;]jf lnPsf] xf] ;f]sf] ljj/0f dfl;s ?kdf k|fKt ug'{ kg]{5 . (= c:ktfn ;Dks{ s]Gb| k|d'vsf] sfd, st{Jo tyf clwsf/M–
  • 11. bkmf ^ jdf]lhd ;DjlGwt c:ktfndf v8f ul/Psf] ;Dks{ s]Gb| k|d'vsf] sfd, st{Jo tyf clwsf/ b]xfo jdf]lhd x'g]5 . -s_ bkmf ^ jdf]lhd ;Dks{df cfPsf ljkGg lj/fdLsf] clen]v /fVg' kg]{5 . bf]xf]/f] l;kmfl/; eO{ cfPdf ;]jf k|jfx gug]{ / ;f]sf] hfgsf/L ljefunfO{ lbg' kg]{5 . -v_ v08 -s_ jdf]lhdsf lj/fdLnfO ;DjlGwt lrlsT;s ;dIf k|]if0f ug'{kg]{5 . -u_ pkrf/sf s|ddf lj/fdLnfO{ lrlsT;ssf] ;Nnfx jdf]lhd cf}iflw pknJw u/fpg' kg]{5 . -3_ bkmf $ jdf]lhdsf] /sdsf] ;Ldf leq /xL Pshgf lj/fdLnfO{ pkrf/ ;]jf Ps k6s k|bfg ug{ ;lsg]5 . Ps c:ktfnaf6 pkrf/ ;]jf kfO{ ;s]sfnfO{ csf]{ c:ktfnaf6 ;d]t bf]xf]l/g] u/L ;]jf k|bfg ul/g] 5}g . -ª_ ljkGg lj/fdLn] cf}iflw pkrf/ ;]jf lnPsf] c:ktfnaf6 cGo ljkGg ;]jf pknJw x'g] c:ktfndf yk pkrf/sf] nflu hfg'kg]{ ePdf bkmf % sf] pk bkmf # adf]lhd afFsL /sd a/fa/sf] pkrf/ ;'ljwf kfpg ;Sg]5g . o;sf] nflu ljefudf ;DalGwt c:ktfnaf6 pkrf/ ;'ljwf kfPsf] /sd / k|]if0f k"hf{ ;d]t k|dfl0ft u/L k7fpg' kg]{5 . -r_ tf]lsPsf] /sd eGbf j9L /sd Ps lj/fdLsf] nflu vr{ gx'g] u/L :ki6 clen]vsf] Joj:yf ldnfpg' kg]{5 . -5_ v08 -u_ jdf]lhd cf}iflw pknJw u/fPsf] clen]v cBfjlws ul/ /fVg' kg]{5 . -h_ ljkGg gful/s pkrf/ ;]jf jfkt ;DjlGwt lj/fdLnfO{ gub} e'QmfgL lbg kfO{g] 5}g . -em_ c:ktfnn] rf}dfl;s ?kdf ;]jfsf] ljj/0f / vr{ ePsf] /sd c:ktfnsf] ;"rgf kf6Ldf ;fj{hlgs ug'{kg]{5 . -`_ c:ktfn k|d'vn] …ljkGg lj/fdLsf] pkrf/sf] ;DjGwdfÚ ;do ;dodf dGqfnon] lbPsf] lgb]{zg kfngf ug'{ kg]{5 . -6_ cg';"rL–%-s_, %-v_ / %-u_ dfl;s÷rf}dfl;s÷jflif{s ljj/0f cWofjlws /fVg' kg]{5 . pQm ljj/0f ljefudf lgoldt ?kdf k7fpg' kg]{5 . ljj/0f ;fy lhNnfaf6 l;kmfl/; ul/Psf] kqsf] k|lt ;d]t ;+nUg x'g' kg]{5 . !)= d[uf}nf /f]uLsf] pkrf/ ;DjGwdfM– -s_ x]df]8fO{nfO{;L; jf k]l/6f]lgon 8fO{nfO{l;; u/fpg' kg]{ bkmf #=# jdf]lhdsf] ;ldltn] l;kmfl/; u/]sf d[uf}nf /f]uLx?nfO{ j9Ldf  @ -b'O{_ jif{ ;Dd dfq tf]lsPsf c:ktfn÷s]Gb|x?af6 pQm ;]jf lgMz'Ns k|bfg ul/g]5 . ;f] cjlwdf x]df]8fO{nfO{;L; jf k]l/6f]lgon 8fO{nfO{l;; u/fpg' kg]{ d[uf}nf /f]uLx? :jo+n] k|Tof/f]k0fsf] Joj:yf ug'{ kg]{ 5 . -v_ d[uf}nf k|Tof/f]k0f ug'{kg]{ lj/fdLnfO{ d[uf}nf k|Tof/f]k0f ubf{ nfUg] vr{ dWo] ?= @,)),))). -b'O{nfv dfq_ :jf:Yo tyf hg;Vof dGqfno dfkm{t d[uf}{nf k|Tof/f]k0f u/]sf] k|df0f / cfjZos ljn e/kfO{ k|fKt ePkl5 bkmf #=! jdf]lhdsf] ;ldltsf] l;kmfl/; ;DjlGwt c:ktfn÷s]Gb|df k7fO{g] 5 . ;f] c:ktfnn] d[uf}{nf k|Tof/f]k0f ug'{ kg]{ lj/fdLnfO{ ?=@,)),))). -b'O{nfv dfq_ sf] 5'6 k|bfg ug'{kg]{ 5 .  g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifbsf] ldlt @)&!.$.@@ sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ @-b'O{_ jif{ eGg] zJb yk ePsf] .
  • 12.  ljb]zaf6 pkrf/ u/fPdf c:ktfnx?sf] ljn cg';f/ d[uf}nf k|Tof/f]k0f ePdf ?= @ -b'O{_ nfv / tf]lsPsf cGo /f]usf] pkrf/sf] xsdf ? !-Ps_ nfvdf ga9g] u/L bkmf #=$ adf]lhdsf] ;ldltsf] lg0f{o jdf]lhd ;f]wegf{ lbg ;lsg] 5 . -u_ d[uf}nf k|Tof/f]k0f kZrft cf}iflw ;]jg ug'{kg]{ lj/fdLnfO{ Ps k6s jf k6s k6s u/L j9Ldf ?= ! -Ps_ nfv dfq cf}iflw jfktsf] pkrf/ vr{ ljnsf] cfwf/df bkmf #=$ jdf]lhdsf] /sd lgwf{/0f ul/ lg0f{o ug{ ul7t ;ldltsf] l;kmfl/;df ;DjlGwt lj/fdLnfO{ k|bfg ul/g]5 . !!= lj/fdLsf] ljdf /sd ;DjGwdfM– cf}iflw pkrf/ ;]jf k|fKt ug]{ lj/fdLx?sf] :jf:Yo ljdf jfktsf] /sd k|fKt ug]{ cj:yf /x]df jf:tljs pkrf/ vr{df ljdfaf6 k|fKt x'g] /sd s6fO{ jfFsL vr{sf] ljn dfq o; lgb]{lzsf jdf]lhd k|fKt ug]{ cf}iflw pkrf/ vr{sf] nflu u0fgf ul/g]5 . !@= sf]ifsf] Joj:yfM b]xfo jdf]lhd k|fKt /sd o; sf]ifdf /xg]5 . -s_ g]kfn ;/sf/af6 ;fnj;fnL jf ;do ;dodf cg'bfg :j?k k|fKt x'g] /sd . -v_ :jb]zL Pj+ ljb]zL bft[ lgsfoaf6 k|fKt x'g] /sd . -u_ s / v af6 k|fKt x'g] /sdsf] n]vf cnu cnu /fVg' kg]{5 . !#= vftf ;+rfngM !#=!= sf]ifsf] vftf ;Grfng :jf:Yo ;]jf ljefu, Joj:yfkg dxfzfvfsf lgb]{zs / ljefun] tf]s]sf] n]vf clws[taf6 ;+rfng ul/g]5 . !#=@= sf]ifsf] k|zf;lgs Pj cg'udg sfo{sf nflu jflif{s cg'dflgt vr{ x'g] /sdsf] ! - Ps_ k|ltztsf] kl/lw leq /xL ljefusf] jflif{s jh]6 tyf sfo{qmddf ljlgof]hg ul/ sfo{ ;Dkfbg ug'{ kg]{5 . !$= clen]v /fVg' kg]{ M– !_ k|To]s c:ktfnn] bkmf $ jdf]lhd ljefuaf6 k|fKt ePsf] /sdsf] 5'§} n]vf /fVg' kg]{5 . @_ pkbkmf -!_ jdf]lhdsf] lj/fdLsf] pkrf/ tyf vr{sf] ljj/0f cg';"rL–@-s_ sf] 9fFrfdf ;DalGwt c:ktfndf clen]v /fVg' kg]{5 . x]df]8fonfl;; tyf k]l/6f]lgon 8fonfl;; ;]jfsf] clen]v eg] cg';"rL @-v_ sf] 9fFrfdf cnUu} /fVg' kg]{5 . #_ l;kmfl/zsf] clen]v ;DjlGwt sfof{non] clgjfo{ ?kdf /fVg' kg]{5 / tf]lsPsf] 9fFrfdf x/]s dlxgf dGqfnodf k]z ug'{ kg]{5 . $_ pkrf/ lbg] c:ktfnn] ljkGg lj/fdLx?sf] pkrf/ u/]sf] k|ltj]bg cg';"rL–% -s_ , % - v_ / %-u_ df pNn]v eP adf]lhdsf] 9fFrfdf dfl;s÷rf}dfl;s÷jflif{s ?kdf ljefudf k]z ug'{ kg]{5 . ljj/0f ;fy lhNNfaf6 l;kmfl/z ul/Psf] kqsf] k|lt ;d]t ;+nUg x'g'kg]{ 5 .  g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifbsf] ldlt @)&!.$.@@ sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ ljb]zaf6 pkrf/ u/fPdf c:ktfnx?sf] ljn cg';f/ d[uf}nf k|Tof/f]k0f ePdf ?= @ -b'O{_ nfv / tf]lsPsf cGo /f]usf] pkrf/sf] xsdf ? !-Ps_ nfvdf ga9g] u/L bkmf #=$ adf]lhdsf] ;ldltsf] lg0f{o jdf]lhd ;f]wegf{ lbg ;Sg] 5 eGg] zJbx? yk ePsf] .
  • 13. %_ l;kmfl/; eO{ cfPsf] / pkrf/ ;]jf lbPsf] ljj/0fsf] clen]v ljefun] /fVg' kg]{5 . l;kmfl/; eO{ cfPsf] / pkrf/ ;]jf lbPsf] b'j}sf] ljj/0f ljZn]if0f u/L ;xL eP,gePsf] Plsg ug'{ kg]{5 . ^_ ;]jfu|fxLx?sf] clen]v / vr{ kf/bzL{ jgfpg dGqfno / ;]jf k|bfos c:ktfnsf] jLrdf s]Gb|Ls[t ;"rgf Joj:yfkgsf nflu ;~hfn :yfkgf ul/g]5 . &_ sf]if dfkm{t ePsf sfo{x?sf] jflif{s ?kdf ;dLIff ul/g]5 o; sfo{sf nflu bkmf !# sf] pk–bkmf -!#=@_ jdf]lhdsf] zLif{saf6 vr{ ul/g]5 . !%= cg'udg Joj:yfM– ljkGg gful/snfO{ cf}iflw pkrf/ ;]jf k|bfg ug]{ sfo{sf] cg'udg ug{, :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfno cGt/utsf lrlsT;f ;]jf dxfzfvf, hg:jf:Yo k|zf;g, cg'udg tyf d"Nof+sg dxfzfvf, :jf:Yo ;]jf ljefusf Joj:yfkg dxfzfvf / cfly{s k|zf;g zfvfsf k|ltlglwx?sf] Ps ;+oGq /xg]5 . !^= n]vfk/LIf0fM– !_ bkmf $ jdf]lhd k|fKt ePsf] /sdsf] vr{sf] ljj/0f ;lxt k|rlnt sfg"g jdf]lhd n]vf k/LIf0f u/fpg' ;DjlGwt c:ktfnsf] st{Jo x'g]5 . @_ pk bkmf -!_ jdf]lhdsf] n]vf k/LIf0fsf] k|ltj]bg k|To]s jif{sf] sflt{s d;fGt leq ljefudf j'emfpg' kg]{5 . o:tf] k|ltj]bg oyf ;dodf k|fKt geP k|bfg ul/Psf] pkrf/ ;]jf jfktsf] /sd ;f]wegf{ /f]Ssf ug{ ;lsg]5 . !&= sf/jfxL x'g]M– o; lgb]{lzsf ljkl/t sfo{ ug]{ lhNnf hg:jf:Yo sfof{no÷ lhNnf :jf:Yo sfof{no, c:ktfn, c:ktfn k|d'v tyf ;Dks{ s]Gb| k|d'vnfO{ lghsf] ;]jf zt{ ;DjGwL k|rlnt sfg"g jdf]lhd sf/jfxL x'g]5 . lghL tyf u}x| ;/sf/L c:ktfnx?sf] xsdf o; lgb]{lzsf ljkl/t sfo{ ug]{ c:ktfnnfO{ ;f]wegf{ ug'{ kg]{ /sd /f]Ssf ul/g]5 ;fy} dGqfnon] To:tf c:ktfnnfO{ ;"rLaf6 x6fpg ;Sg]5 . !*= vf/]hL / arfpM– of] lgb]{lzsf :jLs[t ePsf] ldlt b]lv nfu" x'g]5 . ;fy} lgb]{lzsf nfu" ePsf] ldlt b]lv o; cl3 o;} k|of]hgsf cGo sfo{ljlw, lgb]{lzsf jdf]lhd ePsf sfo{x? o;} lgb]{lzsf jdflhd ePsf] dflgg]5 .
  • 14. cg';"rL–! -bkmf # sf] pkbkmf #=! ;+u ;DjlGwt_ lgMz'Ns pkrf/ x'g] /f]usf] ljj/0f o; lgb]{lzsfsf] k|of]hgsf] nflu b]xfosf] /f]usf] nflu s8f /f]u eGgfn] b]xfo jdf]lhd ;Demg' k5{ . != d[uf}nf /f]u s= cNksflng ?kdf d[uf}nfn] sfd gu/]sf] (ARF) v= bLw{sflng ?kdf d[uf}nfn] sfd gu/]sf] (CRF) u= Acute Glumerulo Nephritistis and Nephritis Syndrome ePsf lj/fdLx?sf] d[uf}{nf sfd ug]{ 5f8]kl5 dfq ;]jf kfpg]5 . 3= d[uf}nf v/fj e} Dialysis ug'{ kg]{ ePdf . ª= d[uf}nf lk;fjy}nL, Urethra ;+u ;DjlGwt Operation ug'{ kg]{ ePdf . !=!= d[uf}nf /f]usf nflu kfpg] ;'ljwfx?M dfly pNn]lvt cj:yfsf] klxrfg tyf pkrf/sf nflu cfjZos kg]{ cf}iflw tyf ;]jf z'Nsx? .
  • 15. @= d'6' /f]usf nflu kfpg] ;'ljwfx? s= d'6'/f]usf] lgbfgsf nflu cfjZos kg]{ ljz]if k/LIf0fx? h:t} ECG,Echo cardiography, Lab tests TMT, Halter Monitoring, ABP, Angiography ;j} k|sf/sf zNo lrlsT;f ;'ljwfx? . v= d'6' /f]usf] pkrf/df k|of]u x'g] cf}iflwx? tyf ;]jf z'Nsx? . #= ;j} lsl;dsf SofG;/ /f]ux?M #=!= SofG;/ /f]usf nflu kfpg] ;'ljwfx?M o; /f]usf] klxrfg tyf pkrf/sf nflu cfjZos kg]{ cf}iflw tyf ;]jf z'Nsx? . $= kfls{G;g tyf cNhfO{d;{ /f]ux?M oL /f]ux?sf] klxrfg tyf pkrf/sf nflu cfjZos kg]{ ljleGg lgbfgfTds kl/If0f, cf}iflw tyf ;]jf z'Ns? . %= :kfO{gn O{Gh'/L tyf x]8 O{Gh'/L ePsf lj/fdL M ^= l;sn;]n Plgldof ePsf lj/fdL .  g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifbsf] ldlt @)&!.$.@@ sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ l;sn;]n Plgldof ePsf lj/fdL eGg] zJbx? yk ePsf] .
  • 16. cg';"rL @ -s_ gful/s /fxt, Ifltk"lt{ tyf cfly{s ;xfotf ;DjGwL -k|yd ;+zf]wg_ sfo{ljlw, @)&! kl/R5]b–# /fli6«o hLjgsf dxTjk"0f{ JolQm / ljkGg gful/snfO{ pkrf/ vr{ tyf cfly{s ;xfotf !@= /fli6«o hLjgsf dxTjk"0f{ JolQmnfO{ cf}ifwf]krf/sf] cfly{s ;xfotfM !@=!= /fli6«o hLjgsf dxTjk"0f{ JolQm tyf d'n'snfO{ pNn]v of]ubfg k'¥ofpg] JolQmnfO{ d'6'/f]u,d[uf}nf/f]u,SofG;/,kfls{G;;,cNhfO{d;{,:kfO{gn O{Gh'/L /  x]8 O{Gh'/L cfbL h:tf s8f/f]u ePsf] cj:yfdf d]l8sn jf]8{sf] l;kmfl/;df k|s/0f !@=% jdf]lhdsf] ;ldltn] lg0f{o u/]sf] cj:yfdf :jb]zdf jf ljb]zdf uO{ pkrf/ u/fp+bf b]xfosf JolQmnfO{ ;fdfGotof b]xfo jdf]lhdsf] /sddf gj9g] u/L cf}ifwf]krf/ jfktsf] /sd :jb]zsf] xsdf ljn jdf]lhdsf] /sd ;DjlGwt c:ktfnnfO{ / ljb]zsf] xsdf b'tfjf; dfkm{t ;DjlGwt c:ktfnnfO{ ;f]em} k|bfg ug{ ;lsg]5M– s_ k"j{ /fi6«klt, k"j{ pk/fi6«klt, k"j{ k|wfgdGqLnfO, j9Ldf !% nfv ?k}of ;Dd . v_ k"j{ k|wfg GofofwLz, k"j{ ;efd"vsf nflu j9Ldf !) bz nfv ?k}of ;Dd . u_ ;flxTo, ;ËLt, snf, /fhgLlt, ;fj{hlgs k|zf;g nufot /fli6«o hLjgsf cGo If]qdf pNn]Vo of]ubfg k'¥ofPsf dxTjk"0f{ JolQmnfO{ /f]usf] k|s[lt x]/L j9Ldf % kfFrnfv ?k}of ;Dd . !@=@= cf}ifwL pkrf/ jfktsf] /sd pknJw u/fpbf :jb]zdf pkrf/ u/fPsf] eP ;DjlGwt c:ktfnsf] jLn jdf]lhdsf] /sdsf] cfwf/df ;DjlGwt c:ktfnnfO{ ;f]em} pknJw u/fpg' kg]{5 . t/ o:tf] /sd k|s/0f !@=! sf] ;Ldf leq dfq pknJw u/fO{g]5 . To:t}, ljb]zdf pkrf/ u/fPsf] eP k|s/0f !@=! jdf]lhdsf]] ;Ldf leqsf] /sd dfq ;DjlGwt c:ktfnsf] ljn jdf]lhdsf] /sd ;DjlGwt b]zdf /x]sf] g]kfnL b'tfjf;df k//fi6« dGqfno dfkm{t pknJw u/fO{g]5 . !@=#= k|s/0f !@=! jdf]lhdsf] cf}iflw pkrf/ jfkt ;'ljwf k|fKt ug{ ;/sf/L jf u}/gfkmfd"ns ;fd'bflos c:ktfndf pkrf/ u/fPsf] x'g'kg]{5 . ;/sf/L jf ;fd'bflos c:ktfndf pkrf/ x'g g;Sg] ePdf ;DjlGwt ;/sf/L c:ktfnn] sf/0f ;d]t vf]nL l/km/ u/]df lghL c:ktfndf pkrf/ ug{ ;lsg]5 .  g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifbsf] ldlt @)&!.!.!( sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ x]8 OGh'/L eGg] zJbx?sf] ;§fdf x]8 OGh'/L cfbL h:tf s8f/f]u eGg] zJbx? yk ePsf] .
  • 17. !@=$= k|s/0f !@=#= jdf]lhd pknJw u/fpg] /sd jfx]s ;fdfGotof s'g} klg JolQm ljz]ifnfO{ pkrf/ /sd jfkt gub lbO{g] 5}g . JolQm ljz]ifnfO{ o; ;DjGwdf gub /sd pknJw u/fpg] eGg] lg0f{o h'g;'s} kbflwsf/Ljf6 eP To:tf] lg0f{oaf6 e'QmfgL ePsf] /sd lg0f{o ug]{ kbflwsf/Ljf6 c;"n pk/ ul/g]5 . !@=%= k|s/0f !@=! jdf]lhdsf] cfly{s ;xfotf pknJw u/fpg] ;DjGwdf l;kmfl/; ug{ b]xfo jdf]lhdsf] Ps ;ldlt /xg]5 . s_ ;lrj, :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfno –cWoIf v_ ;lrj, cy{ dGqfno –;b:o u_ ;lrj, u[x dGqfno –;b:o 3_ cWoIf d]l8sn jf]8{ –;b:o ª_ lrlsT;f dxfzfvf k|d'v, :jf=tyf hg;+Vof dGqfno –;b:o r_ dxflgb]{zs, :jf:Yo ;]jf ljefu –;b:o 5_ lgb]{zs, Joj:yfkg dxfzfvf, :jf=;]=lj –;b:o ;lrj !@=^= cf}iflw pkrf/ /sd e'QmfgL dfu ubf{ ;DjlGwt c:ktfnn] g} lj/fdL btf{ b]lv ;Dk"0f{ ljn, k|]l:qmK;g ;lxt :jf:Yo ;]jf ljefudf k]z ug'{ kb{5 . !@=& cf}iflw pkrf/ tyf cfly{s ;xfotf ;DjGwL s'g} klg k|:tfj dlGqkl/ifbdf :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfnoaf6 dfq k]z ul/g]5 . !@=*= :jb]zdf pkrf/ u/fpg]sf] xsdf ljn k|fKt ePkl5 dfq ;DjlGwt c:ktfnnfO{ ljefu dfkm{t /sd pknJw u/fO{g]5 . ljb]zdf pkrf/ u/fpg hfg]sf] xsdf pkrf/ u/fO{ /x]sf] eGg] k|dfl0ft ePsf] cj:yfdf k//fi6« dGqfno dfkm{t ;DjlGwt g]kfnL b"tfjf;df /sd k7fO{g]5 . ;DjlGwt b"tfjf;n] /sd e'QmfgL u/]sf] e/kfO{ ljefunfO{ clgjfo{ ?kdf k7fpg' kg]{5 . !@=(= k|s/0f !@=! jdf]lhdsf] /sd cy{ dGqfnon] :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfno, :jf:Yo ;]jf ljefu dfkm{t pknJw u/fO{g]5 .  !@=!) dfyLsf k|s/0fx?df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg ljz]if sf/0f hgfO{ dlGqkl/ifbn] plrt 7fg]sf] pkrf/ vr{ /sd pknAw u/fpg ;Sg] 5 . !#= lj/fdLsf] ljdf /sd ;DjGwdf M– cf}iflw pkrf/ ;]jf k|fKt ug]{ lj/fdLx?n] :jf:Yo ljdf jfktsf] /sd k|fKt ug]{ cj:yf /x]df jf:tljs pkrf/ vr{df ljdfjf6 k|fKt x'g] /sd s6fO{ jf+sL vr{sf] ljn dfq o; lgb]{lzsf jdf]lhd k|fKt ug]{ cf}iflw pkrf/ vr{sf] nflu u0fgf ul/g]5 .   g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifbsf] ldlt @)&!.!.!( sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ /sd afx]s eGg] Joxf]/f kl5 ;fdfGotof eGg] zJb yk ePsf] .  g]kfn ;/sf/, dlGqkl/ifbsf] ldlt @)&!.!.!( sf] a}7ssf] lg0f{ofg';f/ k|s/0f !@=( kl5 k|s/0f !@=!) yk ul/ dfyLsf k|s/0fx?df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg ljz]if sf/0f hgfO{ dlGqkl/ifbn] plrt 7fg]sf] pkrf/ vr{ /sd pknAw u/fpg ;Sg] 5 zJbx? yk ePsf] .