Οι διαφορές στην καθημερινή ζωή και στη νοοτροπία των δύο σημαντικότερων πόλεων της ελληνικής αρχαιότητας, της Αθήνας και της Σπάρτης. Ήταν αυτές που οδήγησαν τελικά στον Πελοποννησιακό Πόλεμο και στο τέλος της πόλης-κράτους;
Η παρουσίαση που ετοίμασε η Ε ομάδα για το πρόγραμμα Υιοθεσία Βυζαντινού "Άγιος Γεώργιος Ομορφοκκλησιάς". Συνεντεύξεις για τη συντήρηση και τη λειτουργία του ιερού Ναού.
1. Η ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΤΟΥ Α4 ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΣΠΑΡΤΗ
Έφτασε επιτέλους η μέρα να πραγματοποιήσω ένα μεγάλο μου όνειρο, το ταξίδι μου στην Σπάρτη.
Ξέρω ότι δεν θα είναι μία εύκολη διαδρομή, όμως η επιθυμία μου να γνωρίσω αυτή την ιδιαίτερη
πόλη-κράτος είναι πολύ μεγάλη. Με τις λιγοστές αποσκευές μου και κάποιες οδηγίες
που έχω συγκεντρώσει, ξεκινώ την μικρή μου περιπέτεια…
2. Μετά από δύο μέρες ταξιδιού και φτάνοντας κοντά στην πόλη το πρώτο πράγμα που αντίκρισα
ήταν οι είλωτες οι οποίοι δούλευαν στα χωράφια. Έκανα μια μικρή στάση και ψάχνοντας τις
σημειώσεις μου διάβασα πως οι είλωτες ήταν οι παλιοί κάτοικοι της περιοχής. Οι Δωριείς που
έφτασαν εδώ τους κατέκτησαν και τους χρησιμοποιούσαν ως δούλους στα χωράφια και στις
οικιακές εργασίες. Οι είλωτες, οι οποίοι εργάζονταν σκληρά και ασταμάτητα, ήταν υποχρεωμένοι
να δίνουν το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής στους Σπαρτιάτες.
Είναι πολύ λυπηρό να βλέπεις αυτούς τους ταλαιπωρημένους ανθρώπους να εργάζονται τόσο
σκληρά χωρίς να έχουν κανένα δικαίωμα …
3. Συνεχίζοντας την πορεία μου και μπαίνοντας προς την πόλη κατάλαβα αμέσως πως η ζωή στην
Σπάρτη δεν είναι ίδια με την ζωή στις άλλες πόλεις-κράτη. Η πόλη έμοιαζε με στρατόπεδο, αφού
παντού υπήρχαν άνδρες που φορούσαν τις πανοπλίες τους. Γνώριζα ήδη ότι οι νόμοι είναι αυστηροί
και πως οι Σπαρτιάτες ασχολούνται κυρίως με την πολιτική και την πολεμική τέχνη. Στους Σπαρτιάτες
δεν αρέσει η πολυτέλεια και τα παιδιά τους, αγόρια και κορίτσια, συνήθιζαν από μικρά σ΄ αυτό τον
τρόπο ζωής.
4. Προχωρώντας βρέθηκα ανάμεσα σε πολλά γυμναστήρια. Σταμάτησα και
παρατηρούσα με θαυμασμό τα κορίτσια, που από μικρή ηλικία γυμνάζονταν
τόσο σκληρά. Όλες τους είχαν δυνατά και όμορφα κορμιά. Οι γυναίκες στην
Σπάρτη ήταν ανεξάρτητες και σκεπτόμενες. Πολλές από αυτές γνώριζαν να
γράφουν και να διαβάζουν, όλες όμως αθλούνταν και ήταν επιδέξιες με τα
άλογα. Σύμφωνα με τις Σπαρτιατικές αντιλήψεις τα κορίτσια έπρεπε να
αποκτήσουν δυνατό σώμα για να γεννήσουν δυνατά παιδιά, ικανούς πολίτες
και άξιους στρατιώτες για την πατρίδα. Η διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους
ήταν η μόνη υποχρέωση των γυναικών της Σπάρτης.
5. Ενώ παρακολουθούσα έναν αγώνα ρίψης ακοντίου μιας ομάδας κοριτσιών, την προσοχή μου
τράβηξαν ομάδες Σπαρτιατών που κατευθύνονταν προς το κέντρο της πόλης. Τους ακολούθησα
και βρέθηκα στην έναρξη μιας συγκέντρωσης. Στην Απέλλα, όπως ονομαζόταν η συγκέντρωση αυτή,
συμμετείχαν όλοι οι άνδρες της πόλης άνω των 30 ετών, ώστε να συζητήσουν τα θέματα που τους
απασχολούσαν. Στην σημερινή συγκέντρωση οι πέντε έφορο, οι οποίοι είχαν την ουσιαστική εξουσία
της πόλης, τους ενημέρωναν για ένα από τα βασικά εσωτερικά προβλήματα της Σπάρτης, τον ξεσηκωμό
των ειλώτων και τα μέτρα που έπρεπε να πάρουν για να αντιμετωπίσουν μία ακόμη εξέγερσή τους.
Έμεινα εκεί μέχρι το τέλος της συγκέντρωσης παρακολουθώντας τις διαδικασίες του συμβουλίου.
6. Την επόμενη μέρα πήρα τον δρόμο προς τον ποταμό Ευρώτα. Εκεί συνάντησα αρκετές ομάδες
αγοριών να ασκούνται στις πολεμικές τέχνες. Κάθισα να παρακολουθήσω την σκληρή τους
εκπαίδευση, η οποία ήταν εντυπωσιακή .Συμβουλεύτηκα και πάλι τις σημειώσεις μου σχετικά
με τον τρόπο ζωής και ανατροφής των αγοριών στην Σπάρτη.
«Τα αγόρια ως την ηλικία των εφτά χρόνων έμεναν στο σπίτι.
Ύστερα την εκπαίδευσή τους την αναλάμβανε η πόλη. Από
μικρά έπρεπε να συνηθίσουν στη σκληρή ζωή. Έπρεπε να
μάθουν να ξεπερνούν τις δυσκολίες. Τα μαθήματά τους ήταν
η γραφή, η ανάγνωση, η μουσική και ο χορός.
Οι νέοι μάθαιναν την πολεμική τέχνη. Έμεναν σε σκηνές,
κοιμόντουσαν πάνω σε καλάμια και έτρωγαν όλοι μαζί.
Οι Σπαρτιάτες κατάφεραν έτσι να έχουν αγάπη μεταξύ τους
και να δημιουργήσουν τον πιο ισχυρό στρατό.»
7. Την ώρα της ξεκούρασης, και ενώ έτρωγαν το μέλανα ζωμό, τους ζήτησα να μου μιλήσουν για
τον τρόπο ζωής τους, ώστε να συλλέξω κάποιες επιπλέον πληροφορίες. Μάταια όμως. Λακωνικά,
χωρίς φλυαρία μου είπαν πως ήταν υπερήφανοι που ήταν Σπαρτιάτες και ότι σκοπός τους ήταν να
γίνουν καλοί πολεμιστές. Κάθε Σπαρτιάτης περιφρονεί το θάνατο και επιθυμεί να δώσει την ζωή
του για την πατρίδα χωρίς να διστάσει. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη τιμή για κάθε Σπαρτιάτη.
Θαύμασα πραγματικά αυτούς τους άνδρες, ήταν τόσο
διαφορετικοί από τους άλλους Έλληνες!
Δίκαια τους θεωρούσαν τους καλύτερους πολεμιστές
και γι΄ αυτό για πολλά χρόνια η σπαρτιατική
φάλαγγα ήταν ανίκητη.
8. Την τελευταία μέρα της παραμονής μου στην Σπάρτη θα παρακολουθούσα ένα μεγάλο αθλητικό
γεγονός. Οι Σπαρτιάτες διοργάνωναν ειδικούς αγώνες γυναικών προς τιμήν της θεάς Αρτέμιδας.
Κορίτσια και γυναίκες συμμετείχαν σε αγώνες δρόμου, πάλης, ρίψης δίσκου και ακοντίου. Ήταν
μία εντυπωσιακή γιορτή και μια πολυ όμορφη εμπειρία για το τέλος του ταξιδιού μου.
9. Φεύγοντας από τη Σπάρτη στο μυαλό μου υπήρχαν οι λέξεις: «πειθαρχία», «ανδρεία»,
«φιλοπατρία», «θυσία», «λιτότητα», «λακωνισμός», λέξεις που χαρακτηρίζουν απόλυτα
τους άνδρες και τις γυναίκες της Σπάρτης.
Αν και το ταξίδι αυτό δεν ήταν ξεκούραστο, χαίρομαι που επισκέφτηκα την Σπάρτη και
γνώρισα από κοντά τον λιτό και στρατιωτικό τρόπο ζωής τους.