Αναλυτική και διεξοδική προσέγγιση του ζητήματος, διαχρονικά και πολυεθνικά. Παράθεση στοιχείων για την επέκταση του φαινομένου, όταν οι οικονομικο-κοινωνικές συνθήκες πίεζαν αφόρητα τους λαούς και τα έθνη.

2. Πειρατεία: Ορισμός& είδη
Κυκλοφορία& συνθήκες ζωής
Χρυσή Εποχή της Πειρατείας
Πειρατεία στην Κορνουάλη
Πειρατεία στην Ελλάδα
Πειρατεία στην Καραϊβική
Ενότητες

3. Πειρατεία: Ορισμός& είδη

4. Ορισμός: Πειρατεία ονομάζεται κάθε πράξη βίας ή αιχμαλώτισης ή απόσπασης, η
οποία διαπράττεται στην ανοιχτή θάλασσα ή τα διεθνή ύδατα από το πλήρωμα ή
τους επιβάτες ενός ιδιωτικού πλοίου ή αεροσκάφους, και στρέφεται εναντίον
προσώπων ή ιδιοκτησίας που μεταφέρονται με ένα άλλο σκάφος.Κάθε πράξη
εκούσιας συμμετοχής σε παραπάνω δράση πλοίου ή αεροσκάφους με πλήρη γνώση
ότι καθίσταται αυτό πειρατικό.Κάθε πράξη υποκίνησης ή εκ προθέσεως
διευκόλυνσης μίας των παραπάνω πράξεων.
Είδη
Πειρατεία της Θάλασσας Πειρατεία της Ξηράς
Πειρατεία της θάλασσας εννοούμε την
εγκληματική αυτή πράξη κατα την οποία οι
πειρατές που κατέχουν πλοία επιτίθενται
είτε σε άλλα πειράτικά πλοία,είτε
αποβιβάζονται σε πόλεις και νησιά με σκοπό
να κατακλέψουν ο,τι πολύτιμο βρουν
χρησιμοποιώντας βία.
Πειρατεία της ξηράς θεωρούμε
την επίσης εγκληματική πράξη η
οποία πραγματοποιείται δίχως
πλοία αλλά συμπίπτει με τους
σκοπούς της θαλάσσιας πειρατείας.

5. Είδη πειρατείας
Οι γνωστοί πειρατές είναι εκείνοι οι εγκληματίες που
κλέβουν σκαφη, πρόσωπα και εμπορεύματα στην θάλασσα και
τις παράκτιες περιοχές.
Οι κουρσάροι(Privateers) είχαν ιδιόκτητα πλοία και
κατελάμβαναν το θαλάσσιο εμπόριο κάτω από τις
διαταγές διαφόρων κυβερνήσεων.
Άλλοι πειρατές (Buccaneers) ήταν αυτοί που
επιχορηγήθηκαν από την κυβέρνηση των πειρατών
με πληρώματα και επιτέθηκαν σε ισπανικά πλοία
στην Καραϊβική κατά τη διάρκεια του 16/17ου αιώνα.
Οι privateers
και οι
buccaneers
είναι σήμερα
δύο συνώνυμα
της λέξης
πειρατές.

6. Κυκλοφορία& συνθήκες ζωής

7. Κυκλοφορία
Είναι ευρέως γνωστό πως οι πειρατές της θάλασσας
μετακινόυνταν με πλοία. Η πλειονότητα των πειρατικών πλοίων
ήταν αυτής της μορφής:

8.  Η πρύμνη ή το πίσω, του πλοίου, είχε τέσσερα καταστρώματα
και στέγαζε το διαμέρισμα του καπετάνιου και μερικά από τα
καταστήματα. Στην πλώρη, το μπροστινό μέρος του πλοίου,
ήταν το fo'c'sle (μικρή για πλώρη), ή στο μπροστινό
κατάστρωμα. Αυτό ήταν συχνά υψηλότερο από ό, τι το υπόλοιπο
του άνω καταστρώματος για να δώσει μια καλή θέα. Οι
περισσότεροι από το πλήρωμα είχαν τις καμπίνες τους εδώ.
Μερικοί κοιμόντουσαν σε αιώρες που κρέμονταν από τα ταβάνια
του πλοίου. Κάτω από το κατάστρωμα ήταν η κουζίνα του
πλοίου, ή τα μαγειρεία, τα οποια έφταναν από πάνω από τις
σκάλες που ονομάζεται κλίμαξ από το κατάστρωμα εις τον
θάλαμο πλοίου. Εκεί ήταν μια μηχανή περιέλιξης που
χρησιμοποιείται για την αύξηση ή τη μείωση της άγκυρας.

9. • Το πειρατικό πλοίο είχε αρκετά κανόνια. Αυτά ήταν απλά όπλα τοποθετημένα σε
ένα τροχοφόρο φορείο. Αυτό καθιστούσε εύκολο να τα κυλήσουν πίσω για τη
φόρτωση με μπαρούτι και να πυροβολήσουν. Το πλοίο είχε επίσης περιστρεφόμενα
όπλα τοποθετημένα στις gunwales (τα άκρα του καταστρώματος, προφέρεται
«κουπαστές»). Θα μπορούσε να μετατραπεί από τη μία πλευρά στην άλλη για να
στοχεύουν.
ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ

10. • Το κατώτερο κατάστρωμα περιλάμβανε τα καταστήματα του πλοίου: τρόφιμα
(μπισκότα, δημητριακά και αλατισμένο κρέας), νερό και μπύρα, πυρίτιδα, οβίδες,
ανταλλακτικά πανιά και τα σχοινιά. Στο κάτω μέρος του πλοίου ήταν οι σεντίνες,
που περιέχουν έρμα, το όνομα που δίνεται σε βαριά πετρώματα που βοήθησε να
κρατήσει σταθερό το πλοίο. Οι σεντίνες έτειναν να γεμίσουν με δύσοσμα νερό, κι
έτσι ήταν στραγγισμένα χρησιμοποιώντας αντλίες υδροσυλλεκτών.
ΤΟ ΚΑΤΩΤΕΡΟ ΣΤΡΩΜΑ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ

11. ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΙΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ
• Το πλοίο κατευθυνόταν από το πηδάλιο, ένα μεγάλο ξύλινο κουπί στην πρύμνη.
Ελεγχόταν είτε από μια ξύλινο ράβδο που ονομάζεται Λαγουδέρας, ή μέσω μιας
συνδετικής ράβδου που ονομάζεται whipstaff, από το πηδαλιούχο στο κατάστρωμα
όπλο. Σε ορισμένα πλοία, το πηδάλιο ελέγχεται από έναν τροχό στο κύριο
κατάστρωμα αντί whipstaff. Τα πανιά επίσης προσαρμόζονταν για να βοηθήσουν
στην αλλαγή της κατεύθυνσης.

12. JOLLY ROGER
• Κάθε πειρατής/καπετάνιος σχεδίαζε τη δική του
σημαία, αλλά τα κρανία και τα σπαθιά ήταν
πάντα δημοφιλή θέματα. Όταν οι πειρατές
έθεσαν σκελετό στην σημαία τους, ήταν ένα
σημάδι οτι δεν θα έδειχναν κανένα έλεος. Γνωστή
ως το Jolly Roger, χρησιμοποιήθηκε από τους
πειρατές σε όλο τον κόσμο.Οι Πειρατές για να
αιφνιδιάσουν ενα πλοίο ώστε να κλέψουν τους
θυσαυρούς του, αντάλλασσαν μια φιλική σημαία
με το Jolly Roger μόνο λίγα λεπτά πριν την
επίθεσή τους. Διαφορετικές σημαίες είχαν
διαφορετικές σημασίες. Μια λευκή σημαία
υψωνόταν όταν πειρατές ήταν πρόθυμοι να
«διαπραγματευτούν» (διαπραγμάτευση) ή να
παραδοθούν. Μια κόκκινη σημαία συμβολίζει την
αιματοχυσία και δήλωνε ότι δεν θα έδειχναν
«τρίμηνο» (έλεος). Μαύρες σημαίες σήμαιναν τον
θάνατο.

13. ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΖΩΗΣ ΣΤΟ ΠΛΟΙΟ
Ιστορικά, η πραγματική ζωή των πειρατών ήταν άγρια,
βάναυση, και σύντομη και ουδεμία σχέση είχε με την
ωραιοποιημένη περίπτωση του Τζόνι Ντεπ επί της
οθόνης.Ακόμη και στη λεγόμενη Χρυσή Εποχή των Πειρατών,
στα τέλη της δεκαετίας του 1600 με αρχές του 1700, μέχρι και
οι «σούπερ σταρ» πειρατές όπως ο Μαυρογένης και ο Κάπταιν
Κιντ περιπλανιόνταν στις θάλασσες, ζούσαν σε άθλιες
συνθήκες και έπασχαν από εξουθενωτικές ασθένειες, ενώ η
πλειοψηφία από αυτούς πιθανότατα δεν κατάφερνε να
επιβιώσει ως τα 30, αφού τέλειωναν απότομα την καριέρα τους
στη μάχη ή στην αγχόνη.

14. ΦΑΓΗΤΟ
Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύεται στο Αμερικανικό έντυπο
Φυσικής Ανθρωπολογίας, με βάση την ανάλυση των ισοτόπων αζώτου και
διοξειδίου του άνθρακα που εντοπίστηκαν σε 80 οστά Βρετανών ναυτών
του 18ου αιώνα, δείχνει τι ακριβώς έτρωγαν στο Βασιλικό Ναυτικό της
Βρετανίας ως επίσημες μερίδες: ψωμί, βοδινό κρέας, μια κουταλιά
βούτυρο και τυρί, και ένα γαλόνι μπίρα την ημέρα.Η πραγματικότητα
ήταν ακόμα χειρότερη από ότι ακούγεται. Πάνω στο πλοίο το φαγητό ήταν
αναγκαστικά περιορισμένο ειδικά στα μεγάλα ταξίδια. Ενώ αυτό που
αποκαλούσαν ψωμί, στην πραγματικότητα ήταν γαλέτες ή μπισκότα από
ανθεκτική ζύμη και νερό, το οποίο βέβαια, μετά από μερικές εβδομάδες
στη θάλασσα, ήταν αναπόφευκτα μουχλιασμένο. Επίσης το βοδινό κρέας
ήταν παστό ή αποξηραμένο και έμοιαζε με κορμό βελανιδιάς.

15. Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΠΛΟΙΟ
1.Το πλήρωμα αποτελείτο από ναυτικούς που στράφηκαν σε μια ζωή
πειρατείας. Πολλοί από αυτούς έγιναν πειρατές για να ξεφύγουν από τη
βάναυση μεταχείριση που έλαβαν σε εμπορικά πλοία ή πολεμικά πλοία.
Αναγκάζονταν να ζουν σε σάπιο, σκουλήκο-μολυσμένο φαγητό, και συχνά
υπέφεραν από νόσους και ακρωτηριασμούς λόγω τραυματισμών. Ο
καπετάνιος σε τέτοιου είδους πλοία είχε απόλυτη εξουσία και συχνά
εκτελούσε σκληρές τιμωρίες, συμπεριλαμβανομένων μαστίγωση. Η ζωή
στη θάλασσα ήταν ακόμα πιο δύσκολη για τους πειρατές. Το κατάστρωμα,
ήταν σκοτεινό, υγρό και βρώμικο. Οι άνδρες ζούσαν σε περιορισμένο
χώρο, στον ύπνο μεταξύ αρουραίων. Οι αρουραίοι επί του σκάφους ήταν
ένα μεγάλο πρόβλημα καθώς έτρωγαν απο τα τρόφιμα και μέσα απο το
μάσημα των σχοινιών μετέφεραν νόσους.

16. 2. Δεν υπήρχαν γιατροί, έτσι πληγές από τις μάχες των πειρατών
έμεναν χωρίς θεραπεία. Το μόνο που μπορούσε ένας τραυματισμένος
πειρατής να κάνει ήταν να φοράει ένα patch πάνω από ένα χαμένο
μάτι, ή να φορέσει ένα ξύλινο πόδι στη θέση των λείπει άκρων. Μεγάλο
μέρος του χρόνου, κατά τις εβδομάδες μεταξύ των επιθέσεων, η ζωή
ήταν πολύ βαρετή. Όταν είχαν χρόνο μακριά από τις δουλειές, οι
πειρατές μπορούσαν να τραγουδούν, να χορεύουν, να παίζουν χαρτιά ή
να κοιμούνται. Υπήρχαν πολλοί περισσότεροι άνδρες επί του σκάφους
από ό, τι χρειαζόταν για να το πλήρωμα του πλοίου. Οι επιπλέον άνδρες
θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για το πλήρωμα κάθε πλοίου που
κατέλαβαν. Εν τω μεταξύ, αυτό θα σήμαινε ότι θα μπορούσαν να
κάνουνε λιγότερη εργασία επί του πλοίου.

17. Η Χρυσή Εποχή της Πειρατείας

18. Η χρυσή εποχή της πειρατείας είναι μια κοινή ονομασία που δίνεται
συνήθως σε ένα ή περισσότερα ξεσπάσματα της πειρατείας στην ναυτική
ιστορία της πρώιμης σύγχρονης περιόδου. Στον ευρύτερα αποδεκτό
ορισμός της, η Χρυσή Εποχή της πειρατείας καλύπτει τις 1650 έως το
1730 περιόδους και τρεις ξεχωριστές εκρήξεις της πειρατείας.
Ορισμός:
Κατηγορίες:
 Η buccaneering περίοδος περίπου στο 1650-1680, που χαρακτηρίζεται από
αγγλο-γαλλικους ναυτικούς βασίζεται στην επίθεση των ισπανικών
αποικιών και της ναυτιλίας στην Καραϊβική ,στον ανατολικό Ειρηνικό,στη
Τζαμάικα και τη Tortuga.
 Ο Γύρος των Πειρατών του 1690, σε συνδυασμό με μακράς απόστασης
ταξίδια από την Αμερική στους στόχους ληστέψει μουσουλμανική
και την Ανατολική Ινδία Company στον Ινδικό Ωκεανό και την
Ερυθρά Θάλασσα.
 Η μετα-ισπανική περίοδος διαδοχής που εκτείνεται απο το 1716 εως το
1726, όταν Αγγλο-Αμερικάνοι ναύτες και κουρσάροι,έμειναν άνεργοι από
το τέλος του πολέμου της Ισπανικής Διαδοχής και στράφηκαν μαζικά στην
πειρατεία στην Καραϊβική, τη Βόρεια Αμερική, στη Δύση και τον Ινδικό
Ωκεανό.

19. Αίτια
Παράγοντες που συμβάλλουν στην πειρατεία κατά τη διάρκεια της
Χρυσής Εποχής περιλαμβάνεται η αύξηση των ποσοτήτων των
πολύτιμων φορτίων που αποστέλλονται προς την Ευρώπη σε ευρείες
περιοχές των ωκεανών, η μείωση ευρωπαϊκών ναυτικών δυνάμεων σε
ορισμένες περιοχές, η εκπαίδευση και η εμπειρία που πολλοί ναυτικοί
είχαν κερδίσει στις ευρωπαϊκές ναυτικές δυνάμεις (κυρίως το Βασιλικό
Ναυτικό) και αναποτελεσματική κυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή εξωτερικό
αποικίες.

20. Κατά τον γενικευμένο ορισμό της περιόδου, η «χρυσή εποχή
της πειρατείας» μπορεί να χωριστεί σε τρία βασικά μέρη:
Την περίοδο μεταξύ του 1650 και του 1680, όπου χαρακτηρίζεται από
τις επιθέσεις Βρετανών και Γάλλων ναυτικών, με βάση τα λιμάνια
της Τζαμάικας και της Τορτούγα , σε Ισπανικές αποικίες και πλοία
στην περιοχή της Καραϊβικής και του ανατολικού Ειρηνικού Ωκεανού
Την περίοδο του αποκαλούμενου «Πειρατικού Γύρου», της δεκαετίας του 1690, όπου οι
Βρετανοί κατά κύριο λόγο πειρατές επιτίθενται κατά Μουσουλμανικών στόχων και κατά
αποστολών της Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών, σε μια διαδρομή που ξεκινά από τον
δυτικό Ατλαντικό , ακολουθεί τον γύρο του νότιου άκρου της Αφρικής με σημαντικό
σταθμό την Μαγαδασκάρη και καταλήγει στον Ινδικό Ωκεανό και την Ερυθρά Θάλασσα , σε
περιοχές όπως οι ακτές της Υεμένης και της Ινδίας . Οι επιθέσεις στην ίδια διαδρομή θα
επαναληφθούν και τη δεκαετία του 1720.
Την περίοδο μεταξύ του 1716 και του 1726, μετά το τέλος των πολέμων της
Ισπανικής Διαδοχής , όταν πολλοί Αγγλο-Αμερικανοί κυρίως ναυτικοί
και κουρσάροι θα βρεθούν άνεργοι και θα στραφούν μαζικά προς την πειρατεία
στις περιοχές της Καραϊβικής, της ανατολικής Αμερικανικής ακτογραμμής, τις
ακτές της Δυτικής Αφρικής και τον Ινδικό Ωκεανό.

21. Η «χρυσή εποχή της πειρατείας»
διήρκεσε περίπου από το 1700 έως
το 1725, οπότε χιλιάδες άνδρες (και
γυναίκες) επιδόθηκαν συστηματικά
σε αυτήν προκειμένου να
εξασφαλίσουν «τα προς το ζην».
Έγινε γνωστή ως «χρυσή εποχή»
επειδή οι συνθήκες ήσαν ιδανικές
και πολλά από τα διάσημα άτομα
που συνδέονται με την πειρατεία,
όπως ο Άγγλος Edward Teach ο
επονομαζόμενος «Μαυρογένης», ο
Αγγλο – Κουβανός John Rackham ο
επονομαζόμενος «Calico Jack», ο
Ουαλλός Bartholomew Roberts ή
«Black Bart» κ.ά, έδρασαν κατά τη
διάρκεια αυτής της χρονικής
περιόδου.

22. Πειρατεία στην Κορνουάλη

23. Η Κορνουάλη ήταν πάντα
συνώνυμη με το λαθρεμπόριο,
αλλά λίγα είναι γνωστά για
τους δεσμούς της με την
πειρατεία.
Αιώνες πριν από τους πειρατές υπήρχε
μια πραγματική ανησυχία στην
Κορνουάλη, συχνά για την απαγωγή
ανθρώπων τους οποίους πουλούσαν για
σκλάβους

24. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει υλικό για τις τοπικές συνδέσεις, πολλά
από αυτά που γράφονται είναι από αναφορές σε άλλα έγγραφα και
συχνά ανακαλύπτονται τυχαία.
Ένα γράμμα από την Anne James, της οποίας ο
γιος, ο George , συνελήφθη από Αλγερινούς
πειρατές το 1677, παρακαλούσε για βοήθεια για να
πληρώσει λύτρα.
Έγραψε «είμαστε φυλακισμένοι στην πιο
άθλια δουλεία προς το συμφέρον αυτών
των βάρβαρων εχθρών του Ιησού Χριστού».
Υπάρχει, επίσης, η πρώτη ενορία Falmouth, 1663-1735, η οποία δείχνει τα χρήματα
που δίνονται από τον τοπικό πληθυσμό για να δώσουν τον George πίσω . Μια άλλη
επιστολή από το 1700 περιγράφει τον Avery, τον πειρατής, που έθαψε τον θησαυρό
του μετά τη διεξαγωγή την οποία αποκάλεσε «την πιο κερδοφόρα πειρατική επιδρομή
στην ιστορία».

25. Πειρατεία στην Ελλάδα

26. Η πειρατεία στον αρχαίο μεσογειακό κόσμο αποτελεί την αρχαιότερη
καταγεγραμμένη εμφάνιση του φαινομένου της πειρατείας, δηλαδή
της καταλήστευσης πλοίων και πόλεων από ένοπλες ναυτικές ομάδες.
Ξεκινώντας από αλασγικές, αιγυπτιακές και ουγκαριτικές πηγές της
2ης π.Χ. Χιλιετίας.
Δεν είναι όμως μόνο οι καταγραφές. Θεωρείται βέβαιο ότι
η Μεσόγειος Θάλασσα υπήρξε ο πρώτος ευρύς
γεωγραφικός χώρος που η πειρατεία απέκτησε μαζικά
χαρακτηριστικά. Ως μέθοδος προσπορισμού υλικού
πλούτου και δούλων, αξιοποιήθηκε από σχεδόν όλους
τους λαούς που κατοίκησαν τις ακτές της κατά την
αρχαιότητα: από τους προϊστορικούς Λαούς της
Θάλασσας και τους Ετρούσκους μέχρι τους Ιλλυριούς και
τους Κίλικες των τελευταίων προχριστιανικών αιώνων,
ακόμη και τους Έλληνες που μαζί με τον κλασικό
πολιτισμό γέννησαν κάποιους από τους φοβερότερους
πειρατές του τότε γνωστού κόσμου.

27. Αίτια του φαινομένου
Δεν είναι υπερβολή εάν ειπωθεί, πως η ιστορία της πειρατείας
ξεκινά σχεδόν ταυτόχρονα με την ιστορία της ναυτιλίας και
του εμπορίου. Το πού ακριβώς ο άνθρωπος ξεκίνησε να
χρησιμοποιεί συστηματικά θαλάσσια μέσα, το γνωρίζουμε: στη
Μεσόγειο. Το πότε, δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια.
Σίγουρα πάντως ήταν πολύ πριν απ' το 3000 π.Χ., όταν
δημιουργήθηκαν οι πρώτες σωζόμενες αναπαραστάσεις
πλοίων. Τέχνεργα από οψιανό (ορυκτό γυαλί της Μήλου) που
βρέθηκαν σε νεολιθικούς οικισμούς της Μακεδονίας,
της Θεσσαλίας και της Πελοποννήσου, πιστοποιούν ότι
η ναυσιπλοΐα δεν ήταν άγνωστη για τον κάτοικο της νεολιθικής
Ελλάδας. Στο ίδιο συμπέρασμα συνηγορεί η εμφάνιση ενός
ώριμου πολιτισμού άγνωστης προέλευσης στην Κρήτη γύρω
στο 6000 π.Χ.

28. Τι παρακινούσε όμως τον ψαρά ή τον έμπορο της Μεσογείου να
γίνει «ληστής της θάλασσας»;
 Επειδή μπορούσε. Καταγόταν από κοινωνίες με ναυτική πείρα, άρα διέθετε τις
απαραίτητες δεξιότητες για να καταλάβει ένα πλοίο στη θάλασσα, ή να
μεταφέρει άνδρες σε μια γειτονική στεριά, να την ληστέψει και μετά να
εξαφανιστεί.
 Επειδή σε κάποιο βαθμό τού ήταν απαραίτητο. Συνήθως η πατρώα γη του ήταν πετρώδης
και απέφερε χαμηλή ή μηδενική αγροτική παραγωγή, η δε αλιεία δεν αρκούσε από μόνη
της για να εξασφαλίσει ευημερία σε μεγάλη κλίμακα. Επομένως όσο ο πληθυσμός
αυξανόταν, έπρεπε να βρει εναλλακτικές πηγές εισοδήματος γι' αυτόν και την κοινότητά
του.
 Το κυριότερο, επειδή υπήρχε πρόσφορο έδαφος. Ο κύριος όγκος του εμπορίου
διεκπεραιωνόταν μέσω θαλάσσης, αφού οι τρεις μεγάλες χερσόνησοι του τότε
γνωστού κόσμου με τις απότομες οροσειρές και την έλλειψη
πλωτών ποταμών, καθιστούσαν πολύ αργές και ακριβές τις χερσαίες
μεταφορές ακόμη και μεταξύ γειτονικών περιοχών.

29. Εξαιτίας των παραπάνω, η πειρατεία είχε ενδημικό
χαρακτήρα στα περισσότερα ύδατα της Μεσογείου. Για να
κατανοηθεί όμως καλύτερα, είναι απαραίτητο να έχουμε
κατά νου και δύο παραμέτρους που όριζαν το ιδεολογικό
πλαίσιο, εντός του οποίου μεμονωμένοι άνθρωποι ή
ολόκληρες κοινότητες επιδίδονταν στη συγκεκριμένη
δραστηριότητα:
Πρώτον, στην αρχαιότητα δεν υφίστατο διάκριση μεταξύ
πειρατείας και κούρσας, συνεπώς δύσκολα διακρινόταν
ηθικά και πολιτικά η καθαρή πειρατεία (με τα σημερινά
κριτήρια) από τη λεηλασία ξένων πλοίων σε
καιρό πολέμου ή τα αντίποινα.
Δεύτερον, ο βιοπορισμός μέσω της ληστείας (τόσο στην ξηρά
όσο και στη θάλασσα) θεωρείτο φυσιολογικός ακόμη και στις
πλέον εξελιγμένες κοινωνίες

30. Λαοί της Θάλασσας
Για τους Λαούς της Θάλασσας που δέσποσαν στην Ανατολική Μεσόγειο
κατά την ύστερη Εποχή του Χαλκού, η πειρατεία και το εμπόριο
αποτελούσαν αλληλοσυμπληρούμενες δραστηριότητες. Πολύ συχνά τα
αγαθά ή οι σκλάβοι που εμπορεύονταν ήταν προϊόν λεηλασίας πλοίων
και παραλιακών πόλεων.

31. Δυτική Μεσόγειος
Τα νερά στα δυτικά της ιταλικής χερσονήσου δεν ήταν
λιγότερο επικίνδυνα. Βασικός χώρος άσκησης της
πειρατείας ήταν το Tυρηννικό Πέλαγος , απ' όπου
διερχόταν το μεγαλύτερο κομμάτι του εμπορίου της
Δυτικής Μεσογείου.

32. Ετρούσκοι
Μερικοί μελετητές υποστηρίζουν ότι ένας από τους Λαούς
της Θάλασσας, αυτός που στις αιγυπτιακές γραφές
περιγράφεται με το όνομα «Trš.w», είναι οι Τύρηννοι (δηλ.
οι Ετρούσκοι). Είτε αυτή η ερμηνεία στέκει είτε όχι, κατά
τους αρχαϊκούς και πρώτους κλασικούς αιώνες η
πειρατεία του Τυρρηνικού Πελάγους και οι Ετρούσκοι
εξελίχθηκαν σε σχεδόν συνώνυμες έννοιες. Η
συγκεκριμένη ενασχόληση, ως μία μορφή «πολύ
ενεργητικού εμπορίου» κατά τα τότε ήθη, αποτέλεσε έναν
από τους τρεις βασικούς παράγοντες για την άνθιση του
πολιτισμού τους.

33. Έλληνες
Με την εγκατάσταση Ελλήνων στη Νότια Ιταλία -και ακόμη παραπέρα- κατά
την αρχαϊκη εποχή μιας αποικίας επιλεγόταν (μεταξύ άλλων κριτηρίων) από το
πόσο θα ευνοεί τους νέους κατοίκους της στον πειρατικό ανταγωνισμό.
Παραδείγματος χάριν, αυτός είναι ο βασικός λόγος που η Κύμη επέλεξε το
συγκεκριμένο σημείο στο ΒΑ άκρο της Σικελίας για να ιδρύσει
τη Ζάγκλη. Επίσης οι Φωκαείς που εξαπλώθηκαν μέχρι τη Μασσαλία και
την Αλαλία της Κορσικής (περ. 0600 και 565π.Χ αντίστοιχα) αρέσκονταν
στην πειρατεία. To 535 οι Ετρούσκοι και οι Καρχηδόνιοι συνασπίστηκαν για να
τους ανακόψουν, αλλά οι Φωκαείς τους καταναυμάχησαν ανοιχτά της
Σαρδηνίας - έστω κι αν αυτή η νίκη ήταν καδμεία, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο.
Οι Έλληνες πειρατές στη Δυτική Μεσόγειο πολλαπλασιάστηκαν στη συνέχεια,
συνεπεία της κατάρρευσης των Ετρούσκων, της ίδρυσης νέων αποικιών στο
νότιο Τυρρηνικό και των αναστατώσεων στον κυρίως ελληνικό χώρο κατά τον
5ο αιώνα π.Χ

34. Η πειρατεία στο Αιγαίο στα υστεροβυζαντινά
χρόνια
Στα βυζαντινά χρόνια οι πειρατικές επιδρομές απασχολούν
συχνά τον αυτοκρατορικό στόλο. Ιδιαίτερα τον 9ο αι. το
φαινόμενο έχει αναπτυχθεί σε βαθμό ανησυχητικό. Ήδη από
τις πρώτες δεκαετίες του αιώνα η Κρήτη αποτελεί ορμητήριο
πειρατών ακολουθούν η Σικελία και η Συρία.
Η Πελοπόννησος και τα νησιά
δεινοπαθούν. Αρκετά νησιά
υποχρεώνονται να πληρώνουν
φόρο υποτέλειας στους πειρατές.

35. Η κατάσταση οξύνεται
στα τέλη του 9ου αι. και
στις αρχές του 10ου. Το
904 μ.Χ. ο Λέων ο
Τριπολίτης, χριστιανός
εξωμότης, με ισχυρό
πειρατικό στόλο
επιχειρεί να διεισδύσει
στον Ελλήσποντο.
Τελικά στρέφεται προς
τη Θεσσαλονίκη και τον
Ιούλιο της ίδιας
χρονιάς την
καταλαμβάνει.

36. Τον 12ο αι. το Αιγαίο δεν παρέχει καμία
ασφάλεια στους ταξιδιώτες. Η οικονομική
διείσδυση των ιταλικών πόλεων στην Ανατολή
και τελικά ο έλεγχος του εμπορίου από τη
Δύση καθόρισε και την πορεία της
αυτοκρατορίας ως ναυτικής δύναμης. Οι
μεταρρυθμίσεις εξάλλου των Κομνηνών που
αφορούσαν την χρηματοδότηση του στρατού
και του στόλου επιτάχυναν την εξασθένιση
των θεμάτων και συνεπώς τη θαλάσσια άμυνα
του κράτους. Ουσιαστικά η αυτοκρατορία
αδυνατεί να διασφαλίσει τους θαλάσσιους
δρόμους, εφόσον δε διαθέτει ισχυρό ναυτικό,
πράγμα που επιτρέπει στους πειρατές να
δρουν σχεδόν ανενόχλητοι.
Η κατάκτηση της
Κωνσταντινούπολης από
τους Φράγκους (1204), ο
διαμελισμός των εδαφών της
αυτοκρατορίας και η
δημιουργία λατινικών κρατών
στην Ανατολή είναι γεγονότα
που ευνοούν ακόμη
περισσότερο την πειρατική
δράση, που συνεχίζεται στην
ίδια περίπου έκταση και
ένταση ως την Άλωση.

37. Εξάλλου από τον 17ο αι. ο οικονομικός ανταγωνισμός μεταξύ
Άγγλων και Γάλλων στην Ανατολική Μεσόγειο αποτελεί έναν
επιπρόσθετο αρνητικό παράγοντα, με αποτέλεσμα να έχει
διαμορφωθεί στις θάλασσες μία κατάσταση σχεδόν ανεξέλεγκτη.
Τούρκοι, Φράγκοι και πειρατές επιβάλλουν στους πληθυσμούς του
Αιγαίου τον 16ο και 17ο αι. ένα καθεστώς στυγνής τυραννίας και
εκμετάλλευσης. Η τούρκικη αρμάδα με τον Kαπουδάν-πασά
εμφανίζεται στα νησιά μία φορά το χρόνο για να εισπράξει το
χαράτσι. Το υπόλοιπο χρονικό διάστημα οι κάτοικοι είναι
εκτεθειμένοι στην αρπακτικότητα των πειρατών. Οι αρχικουρσάροι
σε πολλά νησιά ασκούν εξουσία και εισπράττουν φόρους.
Οποιοσδήποτε τολμήσει να αντισταθεί εξοντώνεται.

38. ΚΑΒΟ ΜΑΤΑΠΑΣ Ή
ΑΚΡΩΤΗΡΙΟ
ΤΑΙΝΑΡΟΝ - ΜΕΓΑΛΟ
ΠΕΙΡΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ
ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ
ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ
ΓΥΘΕΙΟΥ -
ΠΕΙΡΑΤΙΚΟ
ΚΕΝΤΡΟ
ΛΙΜΑΝΙ
ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ -
ΠΕΙΡΑΤΙΚΟ
ΚΕΝΤΡΟ

39. Τον 16ο αι. αλλά ιδιαίτερα τον 17ο αι.
η πειρατεία φαίνεται πως αποτελεί
κανόνα της καθημερινής ζωής. Από
τον Θερμαϊκό ως τη Μάνη και το
Λιβυκό πέλαγος τα πειρατικά καράβια
παραμονεύουν, για να δράσουν την
κατάλληλη στιγμή. Οι ελληνικές
ακτές με τους βράχους, τις σπηλιές, τα
δάση και τους αθέατους όρμους
αναδεικνύονται σε ιδανικά
κρησφύγετα. Ο περιηγητής Deshayes
συμβουλεύει τους ταξιδιώτες για
Κωνσταντινούπολη να αποφεύγουν το
ταξίδι με πλοίο, μολονότι στοιχίζει
φθηνότερα, γιατί οι πειρατές
καραδοκούν ανάμεσα στην Κρήτη και
την Πελοπόννησο.

40. Πειρατεία στην Καραϊβική

41. Η εποχή της πειρατείας στην
Καραϊβική ξεκίνησε το 1500 και
τελείωσε στα 1830, μετά τις ναυτικές
δυνάμεις των εθνών της Δυτικής
Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής
με αποικίες στην Καραϊβική άρχισε
την καταπολέμηση της πειρατείας. Η
περίοδος κατά την οποία οι πειρατές
ήταν πιο επιτυχημένη ήταν από τις
1660 έως 1730. Η πειρατεία άκμασε
στην Καραϊβική, λόγω της ύπαρξης
των πειρατικών λιμανιών, όπως Port
Royal στην Τζαμάικα, Tortuga στην
Αϊτή, και Νασάου στις Μπαχάμες.

42. Αίτια
Οι πειρατές ήταν συχνά πρώην ναυτικοί με εμπειρία στο ναυτικό
πόλεμο. Με τη δημιουργία πυρκαγώνς και boucans τα οποία
παρασκευάζονταν με βάση το κρέας των βοοειδή, θα μπορούσαν να
παρασύρουν το πλοίο που πλησιάζει προς διαπραγμάτευση, οπότε
οι πειρατές θα μπορούσαν να καταλάβουν το πλοίο. Οι πειρατές
αργότερα κυνηγημένοι από τα νησιά τους από τις αποικιακές αρχές
έπρεπε να αναζητήσουν μια νέα ζωή στη θάλασσα, όπου συνέχισαν
τις επιδρομές των πλοίων τους. Από τον 16ο αιώνα, οι πειρατές
καπετάνιοι προσλαμβάνουν ναυτικούς να λεηλατήσουν τα
Ευρωπαϊκά εμπορικά πλοία, ιδιαίτερα τους Ισπανικά στόλους που
πλέουν από την Καραϊβική στην Ευρώπη.

43. Η πειρατεία ήταν μερικές φορές νόμιμο
καθεστώς από τις αποικιακές
δυνάμεις,ιδιαίτερα η Γαλλία υπό τον
βασιλιά Francis I, με την ελπίδα της
αποδυνάμωσης της Ισπανίας και της
Πορτογαλίας, εμπορικών μονοπωλίων στον
Ατλαντικό και στον Ινδικό Ωκεανό. Αυτή
η επίσημη έγκριση της πειρατείας ήταν
γνωστή ως privateering. Από 1520 έως
1560, η γαλλική κουρσάροι ήταν μόνοι στον
αγώνα τους κατά του Στέμματος της
Ισπανίας και τους τεράστιου εμπορίου της
ισπανικής αυτοκρατορίας στο Νέο
Κόσμο, αλλά αργότερα εντάχθηκε από την
αγγλική και την ολλανδική.

44. Η Καραϊβική είχε γίνει κέντρο του
ευρωπαϊκού εμπορίου και του εποικισμού
μετά την ανακάλυψη του Κολόμβου του
Νέου Κόσμου για την Ισπανία το 1492.
Στη Συνθήκη της Tordesillas 1493 ο μη-
ευρωπαϊκός κόσμος είχε διαιρεθεί μεταξύ των
ισπανικών και των πορτογαλικών κατά μήκος
μιας γραμμής Βορρά-Νότου δυτικά του Πράσινου
Ακρωτηρίου.
Αυτό έδωσε την Ισπανία τον έλεγχο της
Αμερικής, μια θέση που οι Ισπανοί αργότερα
επανέλαβαν με ένα εξίσου ανεφάρμοστο
παπικό διάταγμα.
Οι τεράστιες ισπανικές ασημένιες αποστολές από το Νέο Κόσμο στον Παλιό
προσελκύσει τους πειρατές και Γάλλους κουρσάρους, όπως François Leclerc
και Jean Fleury, τόσο στην Καραϊβική και πέρα από τον Ατλαντικό, σε όλο το
μήκος της διαδρομής από την Καραϊβική στη Σεβίλλη.

45. Το Πορτ Ρουαγιάλ της Τζαμάικα,
εκεί όπου έδρασαν και οι αληθινοί
πρωταγωνιστές της ιστορίας
κατελήφθη αρχικά από τους
Ινδιάνους Ταΐνο. Δεν γνωρίζουμε
αν οι Ινδιάνοι εγκαταστάθηκαν
στην περιοχή, όμως είναι σίγουρο
ότι το χρησιμοποιούσαν ως
ορμητήριο για τις εξερευνήσεις
τους. Εκείνη την εποχή το λιμάνι
ήταν γνωστό με το όνομα Caguay ή
Caguaya. Όταν οι Ισπανοί
κατέλαβαν την περιοχή, έδιωξαν
τους Ινδιάνους χωρίς να
αξιοποιήσουν το λιμάνι που δεν
άλλαξε όνομα.

46. Οι Εγγλέζοι αποτυγχάνουν να πάρουν την Αϊτή,
αλλά κατακτούν το λιμάνι της Τζαμάικα
Το 1654 μια αποστολή από την Αγγλία με επικεφαλής τον Robert
Venables και τον William Penn, πήραν εντολή από τον Όλιβερ
Κρόμγουελ να καταλάβουν από τους Ισπανούς, το νησί Ισπανιόλα
δηλαδή τη σημερινή Αϊτή. Όμως, έχασαν τη μάχη και φοβήθηκαν να
αναφέρουν την ήττα τους στον Κρόμγουελ. Έτσι αποφάσισαν να πάνε
νοτιοδυτικά προς την Τζαμάικα που δεν ήταν καλά οχυρωμένη. Αφού
κατάφεραν να καταλάβουν το νησί, έχτισαν ένα οχυρό που το ονόμασαν
Κρόμγουελ, γύρω από το οποίο αναπτύχθηκε μία πόλη, το Point
Cagway. Όταν τον Κρόμγουελ διαδέχθηκε ο Βασιλιάς Κάρολος ο Β´ το
1660, το οχυρό πήρε το όνομα του Καρόλου, δηλαδή Fort Charles και
η πόλη ονομάστηκε Πορτ Ρουαγιάλ, δηλαδή το βασιλικό λιμάνι.

47. Κουρσάροι. Οι νόμιμοι πειρατές
Το Πορτ Ρουαγιάλ εξελίχθηκε σε σπουδαίο εμπορικό κέντρο στην
Καραϊβική. Είχε ένα μεγάλο και καλά προστατευμένο λιμάνι με
βαθιά νερά και για αυτό το λόγο σύντομα όλοι το εποφθαλμιούσαν.
Οι Άγγλοι θέλησαν να το προστατεύσουν από τους Ισπανούς και γι΄ αυτό επινόησαν
μία μορφή πειρατείας με νόμιμη άδεια. Η άδεια ονομαζόταν Letter of Marque και
δινόταν σε πειρατές, τους λεγόμενους Κουρσάρους*, για να επιτίθενται και να
αιχμαλωτίζουν τα εχθρικά πλοία, τα οποία κατέληγαν σε ναυτοδικεία και στη
συνέχεια πωλούνταν.
Αυτή η νόμιμη άδεια εξουσιοδοτούσε τους κουρσάρους να επιτίθενται και στα
ισπανικά πλοία. Η άδεια δινόταν μόνο από επίσημο κρατικό φορέα, είχε
συγκεκριμένη χρονική διάρκεια ισχύος και όριζε τις περιοχές όπου επιτρεπόταν η
δράση και το ποσοστό της λείας που θα έπρεπε να αποδοθεί από τον κουρσάρο στο
κράτος και τον βασιλιά.

48. Το τσουνάμι έπνιξε τους πειρατές της Καραϊβικής
Οι ένδοξες μέρες της πόλης Πορτ
Ρουαγιάλ τελείωσαν αιφνιδίως το
1692, όταν τη χτύπησαν ένας σεισμός
και στη συνέχεια ένα τσουνάμι. Το
μεγαλύτερο τμήμα της πόλης
βυθίστηκε και ο κόσμος απέδωσε την
μεγάλη καταστροφή στη «Θεία Δίκη»
που τιμώρησε τους αμαρτωλούς
κατοίκους. Η Σύνοδος της Εκκλησίας
της Τζαμάικα δήλωσε ότι το Πορτ
Ρουαγιάλ ήταν ένα χαρακτηριστικό
παράδειγμα τιμωρίας από τον Θεό.

49. 7 διαδεδομένοι μύθοι για τους πειρατές

50. 7. Οι πειρατές δεν έθαβαν ποτέ τους
θησαυρούς τους
Οι πειρατές που έθαβαν τους θησαυρούς τους ήταν λίγοι
ως και κανένας. Αυτό δεν συνέβαινε μόνο επειδή στην
Καραϊβική τριγυρνούσαν διαρκώς καταδιωκτικά πλοία
του Βασιλικού Ναυτικού, αλλά κυρίως γιατί κανένας
πειρατής δεν εμπιστευόταν τον άλλο.
Αυτό που συνέβαινε στη συντριπτική πλειοψηφία
των περιπτώσεων ήταν η μοιρασιά του πλιάτσικου σε
κάποιο ασφαλές λιμάνι. Οι πειρατές, αφού
μοιράζονταν τα λάφυρα, έπαιρναν μερικές ημέρες
«ρεπό» και στη συνέχεια - εφόσον το επιθυμούσαν -
επέστρεφαν στο πλοίο και στις διαταγές του
καπετάνιου τους.

51. 6. Το περπάτημα στη σανίδα είναι κατασκεύασμα του
Χόλιγουντ
Στην πραγματικότητα, οι πειρατές δεν
είχαν χρόνο για τελετουργικούς
θανάτους και τέτοιες αηδίες. Οι πιο
συνηθισμένες μέθοδοι για να
ξεφορτωθούν όσους έπρεπε να
συναντήσουν τον Δημιουργό τους, ήταν
η σφαίρα στο κεφάλι ή το κόψιμο του
λαιμού. Το πτώμα στη συνέχεια έπεφτε
στη θάλασσα. Ούτε γάτα, ούτε ζημιά,
ούτε τραμπάλα στην πλώρη του
καραβιού.

52. 5. Στους πειρατές χρωστάμε τα cocktails
Για να αντιμετωπίσουν το
σκορβούτο και τις
δυσεντερίες, έφτιαχναν ένα
«φάρμακο» με βάση το ρούμι
και την προσθήκη χυμού
lime και ζαχαρόνερου.
Εξυπακούεται ότι δεν
χρειαζόταν να αρρωστήσουν
για να καταναλώσουν το
σκέτο ρούμι...

53. 4. Οι πειρατές προσπαθούσαν να αποφύγουν τα ρεσάλτα
Η ονειρική εν πλω ληστεία ήταν η εξής: να παραδοθεί το
πλήρωμα του εχθρικού καραβιού χωρίς μάχη. Με αυτόν τον
τρόπο, οι πειρατές εξοικονομούσαν εφόδια και προμήθειες,
δεν έχαναν πλήρωμα και γλίτωναν τον χρόνο της επισκευής
που χρειάζεται κάθε πλοίο μετά από μια ναυμαχία.
Οι γιατροί τις περισσότερες φορές ήταν λίγοι ως και
ανύπαρκτοι, οπότε το τελευταίο πράγμα που ήθελες
να σου συμβεί ως πειρατής, ήταν να σε βρει το βόλι στο
ψαχνό και να μην έχεις άνθρωπο να σε
χειρουργήσει. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, οι
καπετάνιοι των δύο πλοίων μονομαχούσαν έτσι ώστε
να μην υπάρξουν επιπλέον απώλειες. Ένα σχέδιο που
δεν πετύχαινε πάντα.

54. 3. Οι πειρατές αγαπούσαν την δημοκρατία
Μπορεί στο μυαλό σου να έχεις ένα
άναρχο λεφούσι που προτιμούσε τις
κανονιές από τα επιχειρήματα, αλλά η
αλήθεια είναι πως στο κατάστρωμα ενός
πειρατικού πλοίου θα συναντούσες
περισσότερη δημοκρατία απ' όση σε μια
φρεγάτα του Βασιλικού Ναυτικού. Η
επιλογή των εκάστοτε στόχων
αποφασιζόταν δια βοής από το πλήρωμα,
με τον καπετάνιο να έχει την απόλυτη
εξουσία μόνο σε κατάσταση μάχης και
στην επιλογή της ναυτικής διαδρομής.

55. 2. Δεν ήθελαν γυναίκες ανάμεσα τους
Όχι λόγω μισογυνισμού, αλλά
επειδή η παρουσία μιας γυναίκας
θα μπορούσε εύκολα να
επηρεάσει τις σχέσεις μεταξύ του
πληρώματος, δημιουργώντας
ζήλιες και καβγάδες. Σε κάποια
πλοία, μάλιστα, η ποινή που
περίμενε όποιον επιχειρούσε να
μπάσει κρυφά κάποια γυναίκα
στο κατάστρωμα, ήταν ο θάνατος.

56. 1. Η πειρατική πολιτεία της Nassau υπήρξε στ' αλήθεια
Συγκεκριμένα, υπήρξε από το 1706 ως το 1718, διάστημα στο
οποίο δεν εμφανίστηκε κανένας κυβερνήτης στη Nassau που
να εφαρμόσει τον Νόμο του Βασιλιά. Οι πειρατές ανακήρυξαν
τη Nassau αυτόνομη πολιτεία και το νησί έγινε καταφύγιο για
διάσημους πειρατές όπως ο Charles Vane, ο Jack Rackham,
ο Stede Bonnet και φυσικά ο Edward Thatch, γνωστός ως
«Μαυρογένης».
Η Nassau γνώρισε το τέλος της ανεξαρτησίας της το
1718 με την άφιξη του Άγγλου κυβερνήτη Woodes
Rogers που, προσφέροντας βασιλική χάρη σε όποιον
πειρατή το επιθυμούσε, εξαφάνισε ουσιαστικά και
οριστικά την Χρυσή Εποχή της Πειρατείας από το
νησί αλλά και από ολόκληρη την Καραϊβική.

58. Μαριαλένα Δημοπούλου
Φαίη Δρίκου
Κ.Κουβάτσου Β’1