1. ΣΕΑΝ ΣΕΙΡΑ 15/99
Υπχος(Ο) Ι.ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ Π.Ν.
H ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ «ΑΔΡΙΑ» ΚΑΤΑ ΤΟΝ Β΄ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
Ι ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ
Το αντιτορπιλλικό «ΑΔΡΙΑΣ» ήταν τύπου «Χουντ»,ναυπηγήθηκε στα
ναυπηγεία Swan-Hunter Shipbuilding της Αγγλίας τo 1941 για τις ανάγκες του
πολέμου ο οποίος ήδη είχε αρχίσει .Είχε εκτόπισμα 1060 τόννων άφορτο και
1490 τόννων έμφορτο, διαστάσεις 280/31,5/8 πόδια(μήκος,πλάτος,ύψος
άνωθεν επιφ.),ιπποδύναμη 19000 ΗP και μέγιστη ταχύτητα 27 κόμβους. Ο
οπλισμός του ήταν έξη πυροβόλα 4 inch,τρία των 20 χιλ και δύο
τορπιλοσωλήνες των 21 inch.
Το πλοίο παραδόθηκε επισήμως από την Βρετανία στις 20 Ιουλίου του
1942 και ονομάστηκε “ΑΔΡΙΑΣ” σε ανάμνηση της εξαιρετικής δράσεως του
Ελληνικού Ναυτικού στην Αδριατική θάλασσα κατά την διάρκεια του
Ελληοϊταλικού πολέμου 1940-41.
ΙΙ ΔΡΑΣΗ «ΑΔΡΙΑ» ΚΑΤΑ ΤΟΝ Β ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
Στις 23 Ιανουαρίου 1943 το πλοίο απέπλευσε από την Γλασκώβη
συμμετέχοντας σε πολεμικές επιχειρήσεις και νηοπομπές στα ΒΑ παράλια της
Αφρικής(Καζαμπλάνκα, Ομάν, Αλγέρι, Γιβραλτάρ, Μάλτα) και τελικά
κατέπλευσε στην Αλεξάνδρεια,που ήταν η βάση των μονάδων του Ελληνικού
στόλου, στις 24 Απριλίου του ιδίου έτους.
Στις 27 Ιανουαρίου 1943 βορειδυτικά της Πορτογαλίας εντόπισε τον
ήχο και βύθισε εχθρικό Υ/Β (U 533) και στις 23 Φεβρουαρίου το μεσημέρι
δυτικά της Λιβερίας πραγματοποίησε τέσσερεις επιθέσεις εναντίον Υ/Β με
αποτέλεσμα να το «κτυπήσει» και να εμφανισθεί αρχικώς πετρελαιοκηλίδα
στην επιφάνεια της θάλασσας και αργότερα η πλώρη του U-623 Γερμανικού
Υ/Β.
Συμμετείχε επίσης για ένα μικρό χρονικό διάστημα στην συνοδεία με
τον στόλο,του θωρηκτού “Malaya” στο Γοβραλτάρ και στις 10 Ιουλίου του

2. 1943 έλαβε μέρος στις αποβατικές επιχειρήσεις της Σικελίας καταρρίπτοντας
ένα Γερμανικό αεροπλάνο στο λιμάνι της Αυγούστας.
Τις πρώτες πρωϊνές ώρες της 21ης Ιουλίου μαζί με το καταδρομικό
“Quantok” και ενώ ήταν σε περιπολία βορείως της Αυγούστας και σε
απόσταση 2 μιλίων από την ακτή δέχθηκαν επίθεση από 3 Γερμανικές
τορπιλλακάτους κοντά σε ναρκοπέδιο..Το πλήρωμα των πλοίων κατάφερε να
βυθίσει δύο (2) από τα πλοία και να προκαλέσει ζημιές στο 3 ο αποφεύγοντας
επιπλέον μια βολή τορπίλλης από το τελευταίο πλοίο.Εδώ θα μπορούσε να
αναφερθεί και ένα αξιοσημείωτο ηρωϊκό περιστατικό το οποίο έλαβε χώρα
κατά την διάρκεια της μάχης: όταν τα γερμανικά πλοία επιτέθηκαν εναντίον
των 2 καταδρομικών οι άνδρες των πυροβόλων δέχθηκαν βλήματα ,ένα εκ
των οποίων έκοψε το πόδι του ναύτη Α.Αντωνίου.Χωρίς να χάσει χρόνο ο
Αξιωματικός πυροβόλων Α. Τσακωνιτης,πληγωμένος επίσης, πέταξε το
κομμένο πόδι και συνέχισε με τους υπόλοιπους άνδρες την άμυνα
χρησιμοποιώντας τα πυροβόλα.
Επίσης κατά το ίδιο χρονικό διάστημα ο ναύτης πυροβόλου σε βάρδια
Γ.Ζήρος επίσης πληγωμένος και μοναχός έμεινε στην θέση του συνεχίζοντας
τα καθήκοντά του, που κανονικά προβλέπετο να ήταν επανδρωμένη με άλλα
8 άτομα(2ος πυργίσκος)
Στις 10 Σεπτεμβρίου του 1943 συμμετείχε μαζί με τα υπόλοιπα πλοία
του συμμαχικού στόλου( τρία Βρετανικά καταδρομικά και ο Αδρίας)στην
παράδοση του Ιταλικού στόλου της βάσης του Τάραντα.
ΙΙΙ. Η ΠΡΟΣΚΡΟΥΣΗ ΣΕ ΝΑΡΚΗ
Τον Οκτώβριο του 1943 είχε αποσταλλεί μαζί με τα αντιτορπιλλικά
“Jervis”,”Pathfinder”,”Hurworth” σε επιχειρήσεις στην περιοχή της
Δωδεκανήσου. Τη νύχτα της 22ας προς 23η Οκτωβρίου το «Χάργουορθ» και ο
«Αδρίας» έπλεαν στο στενό της Καλύμνου για να εκτελέσουν επιχείρηση
αντιπερισπασμού βομβαρδίζοντας τους όρμους Βαθύ και Ακτή της Καλύμνου
με σκοπό να επισύρουν την προσοχή του εχθρού και κυρίως των
αεροπλάνων του επάνω τους,ούτως ώστε τα δύο άλλα αντιτορπιλλικά να
προφθάσουν να αποβιβάσουν, πριν βομβαρδιστούν, εφόδια και πυρομαχικά
στην σκληρά δοκιμαζόμενη φρουρά της Λέρου, που είχε ανακαταληφθεί.
-2-

3. Ενώ τα δυο πλοία προσέγγιζαν τον πρώτο στόχο τους, στις 21:56 μια
μεγάλη έκρηξη τρόμαξε τα δυο πλοία.Ο «Αδρίας» προσέκρουσε σε νάρκη,
από την έκρηξη της οποίας αποκόπηκε η πλώρη του από την γέφυρα, με
απώλειες 21 νεκρούς και 29 τραυματίες.Ο πυργίσκος της πλώρης εκτινάχθηκε
πάνω από την γέφυρα, φλόγες αναδύονταν παντού στο πλοίο και ένας
πελώριος όγκος νερού εισήλθε μέσα στα διαμερίσματα του πλοίου κάτω δε
από την γραμμή της ισάλου προκαλώντας κλίση τουλάχιστον 15 μοιρών προς
τα δεξιά.
Το «Χάργουορθ» έσπευσε σε βοηθεια του «Αδρία»και ο Άγγλος
κυβερνήτης που ήταν διοικητής του στολίσκου, έστειλε σήμα ότι σκόπευε να
πλευρίσει το τραυματισμένο πλοίο , να παραλάβει το πλήρωμά του και
κατόπιν να το βυθίσει.Ο κυβερνήτης του «Αδρία» αντιπλοίαρχος
τότε,Ι.Τούμπας,απάντησε ότι εφόσον το πλοίο του παραμένει στην επιφάνεια,
δεν θα δεχόταν σε καμία περίπτωση να το βυθίσει.
Στις 22:10 ακριβώς μια δεύτερη μεγάλη έκρηξη συγκλόνισε την
περιοχή.Ηταν αυτή την φορά το Αγγλικό καταδρομικό που είχε προσκρούσει
σε νάρκη και δυστυχώς βυθίστηκε μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα
,συμπαρασύροντας στον βυθό 143 αξιωματικούς και άνδρες του.Δυστυχώς
και για τα δύο πλοία ,οι Γερμανικές νάρκες είχαν τοποθετηθεί προφανώς τις
πρωϊνές ώρες καθώς το προηγούμενο βράδυ τα πλοία ευρίσκονταν στην
περιοχή για πολλές ώρες.
Ο βαριά τραυματισμένος «Αδρίας» χωρίς τους φανούς
σημάνσεως,αχρηστευμένους τους χάρτες και τις πυξίδες με διαρροές στο
καρρέ αξιωματικών και στο συνεχόμενο διαμέρισμα χαμηλής τάσεως
κατόρθωσε με υπεράνθρωπες προσπάθειες του κυβερνήτη και του
πληρώματος να παραμείνει στην επιφάνεια και κινούμενος αργά και τις
μηχανές ανάποδα να διασχίσει 16 ν.μίλια και σε 3 ώρες να προσαράξει στον
απέναντι τουρκικό αμμώδη γιαλό Γιουμουσλούκ.(αρχαία Ελληνική Μίνδος).
Tο πρωτο μελημα του πληρωματος όταν πλέον κατέπλευσαν στον
Τουρκικό όρμο ήταν να θάψουν τους νεκρούς.Λόγω όμως του ότι τα
περισσότερα από τα πτώματα ήταν σφηνωμένα στις κατεστραμμένες
σιδερένιες λαμαρίνες του πλοίου, αναγκάστηκαν να πληρώσουν τοπικούς
Τούρκους πολίτες για να κόψουν σε κομμάτια τα πτώματα και να τα
-3-

4. απεγκλωβίσουν.Μετά ενοικίασαν μια περιοχή δημιουργώντας ένα πρόχειρο
νεκροταφείο στο οποίο έθαψαν τους συμπολεμιστές τους.
Το πλοίο έμεινε περίπου 40 ημέρες εκεί, κάνοντας εκετεταμένες
επισκευές ούτως ώστε καταστεί επαρκής ο πλούς του.Όταν δε πλησίασε η
μέρα αποχώρησης του ήταν η πιο μεγάλη σε ρίσκο αποστολή που είχε ποτέ
οργανωθεί.Και αυτό γιατί εκτός από τις ήδη μεγάλες βλάβες που είχε ,η
Γερμανική αεροπορία έκανε αισθητή την παρουσία της στην περιοχή επι
καθημερινής βάσεως παρέχοντας προστασία σε 3 Ιταλικά καταδρομικά και 4
υποβρύχια.
Την νύκτα της 1ης προς 2α Δεκεμβρίου ο «Αδρίας» απέπλευσε από το
Γιουμουσλούκ συνοδευόμενος από 3 Βρετανικές κορβέττες και ενώ λίγο
νωρίτερα η R.A.F. είχε βομβαρδίσει πάνω από τον εναέριο χώρο της Κω,για
αντιπερισπασμό.Ο καιρός ήταν πολύ κακός και τις πρώτες μέρες του ταξιδιού
τα κύματα δημιούργησαν ζημιές στο πρόχειρα κατασκευασμένο τμήμα από
τσιμέντο της πλώρης που είχε αποκολληθεί.Το ταξίδι είχε αποφασιστεί να
γίνει με την πρύμνη αλλά τα πολλά προβλήματα που είχαν ανακύψει άλλαξαν
τελικά τα αρχικά σχέδια και έτσι το ταξίδι συνεχίστηκε με την πλώρη.Ο
στολίσκος κατευθύνθηκε με ενδιάμεσους σταθμούς στο Καστελόριζο και στη
Λεμεσό –και αφού ο καιρός είχε ήδη «γλυκάνει»- και κατόπιν κατευθείαν στην
Αλεξάνδρεια, όπου κατέπλευσε το πρωϊ της 6ης Δεκεμβρίου ημέρα εορτής του
Αγ. Νικολάου.
Εκεί του έγινε ενθουσιώδης υποδοχή με σφυρίγματα των σειρήνων
όλων των πλοίων που ήταν αγκυροβολημένα στο λιμάνι και τις αυθόρμητες
ζητωκραυγές των πληρωμάτων.Πολλά δε ξένα εμπορικά πλοία
ανακρεμούσαν την Ελληνική σημαία την ώρα που το καράβι έμπαινε στο
λιμάνι ενώ άνθρωποι από όλη την πόλη σκέπαζαν τον ουρανό με τις κραυγές
τους.Στην γέφυρα του «Αδρία» το πλήρωμα συγκινημένο ένοιωθε την ζεστή
υποδοχή του κόσμου από την επιστροφή του και ανταπέδιδε τους
χαιρετισμούς.Χαρακτηριστικός είναι ο διάλογος που διεμείφθηκε μεταξύ του
κυβερνήτη και του ανθυποπλοιάρχου Μουρίκη:
-Μουρίκη, δεν βλέπω μπροστά μου…Πάμε να σπάσουμε το καράβι
πάνω στο λιμάνι.
-Μην ανησυχείτε κ. κυβερνήτα.Αυτό ήδη έχει γίνει………
-4-

5. IV.Ο «ΑΔΡΙΑΣ» ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΚΡΟΥΣΗ
Ο « ΑΔΡΙΑΣ» με κομμένη την πλώρη του εξακολουθούσε να αποτελεί
μονάδα του Ελληνικού στόλου για αρκετό διάστημα ακόμη, ως την
αντικατάστασή του.Το πλοίο έπλευσε στην Αγγλία , όπου ναυπηγήθηκε νέο
πρωραίο τμήμα για την επισκευή του πλοίου.Έτσι στις 17/10/1944 ‘οπου ο
Ελληνικός στόλος επαναπατρίστηκε με την εξόριστη Ελληνική κυβέρνηση
μεγαλύτερος και κραταιότερος από ότι ήταν μετα τη κατάληψη της χώρας,ο
«Αδρίας» έδωσε και αυτός το «παρών» με τα υπόλοιπα πλοία του στόλου
μας(1 θωρηκτό και 15 αντιτορπιλλικά).
Στις 7 Φεβρουαρίου 1946 έγινε στη Μάλτα η παράδοση στο Ελληνικό
ναυτικό του αντιτορπιλλικού «Τανατσαϊντ» που μετονομάστηκε σε «Αδρίας
V ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Το κατόρθωμα του «Αδρία» ηταν ένα ακόμα δείγμα της πίστης των
Έλλήνων απέναντι στους όρκους που είχαν δώσει για την πατρίδα τους.Γιατί
ήταν η αδάμαστη θέληση και η ανυποχώρητη απόφαση του κυβερνήτη και του
πληρώματος του να παλέψει μέχρι το τέλος με όλα τα στοιχεία και ολόρθος
στην γέφυρα να σώσει το καράβι του , δίνοντας τούτη την ανεκτίμητη
προσφορά στην μαχόμενη πατρίδα.
-5-

6. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.Κ.Α.Αλεξανδρή ,Αντιναυάρχου ε.α.,”Το Ελληνικόν Ναυτικόν κατά τον
Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο”
2.Ναυτική Επιθεώρηση, Χρονολόγιο,Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 1997
INTERNET
1. HTTP://www.rom.gr/ROM7/ships/details/p/p132.htm
2. HTTP://users.groovy.gr/~mirmidon/2ww.htm
3. HTTP://www.greece.org/poseidon/work/museums/hmm/adriaw.html
(Hellenic Maritime Museum)
4. HTTP://www.edu.physics.uch.gr/~ph1841/adrias.html
-6-