Εργασία των μαθητριών Παναγιώτας Τσακαλώφα και Φιλοθέης Σκάρπα στο μάθημα των αρχαίων ελληνικών (Θουκυδίδης, κεφ 74, Κερκυραϊκά)

1. Πόλεμος και γυναίκα
2016-2017
Παναγιώτα Τσακαλώφα
Φιλοθέη Σκάρπα
1ο Λύκειο Νέας Σμύρνης
Αρχαία Ελληνικά Α3

2. Περιεχόμενα :
 Γυναίκες και Αρχαιότητα
 Θρυλικές γυναίκες στον Μεσαίωνα
 Οι ηρωίδες της Ελληνικής Επανάστασης
 Η συμβολή των γυναικών στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
 Πόλεμος και γυναίκες στην εποχή μας

3. Γυναίκες και Αρχαιότητα
Μία από τις σημαντικότερες και πιο μνημειώδεις εκδηλώσεις ηρωισμού,
αντίστασης και θάρρους επέδειξαν οι γυναίκες των δημοκρατικών στη σκιά του
Εμφυλίου Πολέμου της Κέρκυρας (κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού
Πολέμου). Στο αντίπαλο στρατόπεδο της εμφύλιας κατακερματιστικής διαμάχης,
βρίσκονταν οι ολιγαρχικοί. Κατά τη διάρκεια της επίθεσης οι γυναίκες των
δημοκρατικών πετούσαν κεραμίδια πάνω στους αντιπάλους τους, φανερώνοντας
ψυχραιμία και τόλμη, που όπως αναφέρει ο ιστορικός Θουκυδίδης, δεν ήταν από
τις συχνές επιδείξεις ψυχικού σθένους.

4. Θρυλικές γυναίκες στον Μεσαίωνα
Η Ιωάννα της Λωραίνης (Ζαν Νταρκ)
H Ιωάννα στα 13 της άρχισε να βλέπει οράματα από Αγίους που της έλεγαν να εκδιώξει
τις αγγλικές στρατιωτικές δυνάμεις από την χώρα της. Το 1429 κατάφερε να πείσει τον
Γάλλο κυβερνήτη να της παραχωρήσει στρατό για να βοηθήσει την πολιορκημένη πόλη
Ορλεάνη της Γαλλίας. Τους επόμενους μήνες η Ιωάννα κατάφερε να οδηγήσει τον
στρατό σε νίκες κατά των Άγγλων. Καταδικάστηκε σε θάνατο με την κατηγορία ότι
ήταν αιρετική. Καταδικάστηκε να καεί ζωντανή. Ήταν μόλις 19 ετών. Την ώρα που
καιγόταν ζήτησε να σηκώσουν τον Σταυρό για να μπορεί να τον δει μέσα από τις
φλόγες. Τότε ένας Άγγλος στρατιώτης φώναξε «κάψαμε μια Αγία, είμαστε χαμένοι». Το
1920 ανακηρύχθηκε Αγία και προστάτιδα της Γαλλίας.

5. Αικατερίνη Σφόρτσα
Η Αικατερίνη υπήρξε μέλος της
ηγετικής οικογένειας των Σφόρτσα του
Μιλάνου. Η ίδια είχε πει «αν πρέπει να
χάσω επειδή είμαι γυναίκα, προτιμώ να
χάσω σαν άντρας». Η Αικατερίνη ήταν
μια τολμηρή γυναίκα αριστοκρατικής
καταγωγής και είχε ενεργό ρόλο στην
πολιτική του Πάπα στα τέλη του 15ου
αιώνα. Κατάφερε να συντρίψει όλους
τους συνωμότες της. Το 1499 ο Πάπας
Αλέξανρος ο ΣΤ ´ έστειλε τον γιο του
Καίσαρα Βοργία να κατακτήσει τα εδάφη
της. Ήταν τέτοια η αντίστασή της στην
επίθεση των Βενετών που προκάλεσε τον
γενικό θαυμασμό και της χάρισε το
προσωνύμιο η τίγρης του Φορλί.

6. Σικελγκάιτα του Σαλέρνο
H Σικελγκάιτα είναι γνωστή για τον ηγετικό της ρόλο να ανασυντάξει το στρατό
των Νορμανδών που είχαν τραπεί σε φυγή στη μάχη του Δυρραχίου το 1081,
ανάμεσα στη βυζαντινή αυτοκρατορία με επικεφαλής τον Αλέξιο τον Κομνηνό και
τους Νορμανδούς. Σύμφωνα με την Άννα Κομνηνή, η Σικελγκάιτα προσπάθησε να
εμψυχώσει τον στρατό που είχε παραιτηθεί και τους παρότρυνε να παραμείνουν στη
θέση τους. Όταν είδε πως δεν μπορούσε να τους μεταπείσει, άρπαξε μία λόγχη και
έκανε έφοδο εναντίον τους. Ο στρατός με την πράξη της αυτή μεταπείστηκε και
γύρισε στη μάχη. Έλαβε μέρος σε πολιορκίες και συμμετείχε ενεργά στις
στρατιωτικές επιχειρήσεις του συζύγου της.

7. Λάγκερθα
Ο Δανός Ιστορικός Σάξωνας
Γραμματικός αφηγείται τα
γεγονότα του πολέμου ανάμεσα
στον αρχηγό των Βίκινγκς
(Ράγκναρ) και τον βασιλιά της
Σουηδίας. Στη μάχη ξεχώρισε μία
γυναίκα, η Λάγκερθα. O
Γραμματικός αναφέρει ότι η
Λάγκερθα ήταν μια δυνατή
Αμαζόνα. Αν και νέα , είχε το
θάρρος μεγάλου άντρα και
πολεμούσε στην πρώτη γραμμή με
τα μαλλιά της λυτά να ανεμίζουν. Ο
Ράγκναρ εντυπωσιάστηκε τόσο
πολύ από τα κατορθώματά της
ώστε την παντρεύτηκε. Αργότερα
πολέμησε στο στρατό του.

8. Οι ηρωίδες της Ελληνικής Επανάστασης
Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα
Η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα είχε καταγωγή από
την ‘Ύδρα. Παντρεύτηκε δυο φορές, στην ηλικία
των δεκαεπτά με τον Σπετσιώτη Δημήτριο
Γιάννουζα και στην ηλικία των τριάντα ετών με τον
Σπετσιώτη πλοιοκτήτη και πλοίαρχο Δημήτριο
Μπούμπουλη. Και οι δυο σκοτώθηκαν από
Αλγερινούς πειρατές. Της άφησαν, ωστόσο, μια
τεράστια περιουσία, την οποία ξόδεψε εξ ολοκλήρου
για να αγοράσει καράβια και εξοπλισμό για την
Ελληνική Επανάσταση. Όταν ξεκίνησε, είχε
σχηματίσει δικό της εκστρατευτικό σώμα
από Σπετσιώτες, τους οποίους αποκαλούσε «γενναία
μου παλικάρια». Είχε αναλάβει να αρματώνει, να
συντηρεί και να πληρώνει τον στρατό αυτό μόνη της
όπως έκανε και με τα πλοία της και τα πληρώματά
τους.

9. Μαντώ Μαυρογένους
Η Μαντώ Μαυρογένους ήταν αγωνίστρια της
Ελληνικής Επανάστασης. Με την έναρξη της
Επανάστασης η Μαντώ πήγε στην Μύκονο και
ξεσήκωσε τους κατοίκους εναντίον των Τούρκων. Με
πλοία εξοπλισμένα με δικά της έξοδα, καταδίωξε
τους πειρατές που λυμαίνονταν τις Κυκλάδες και
αργότερα πολέμησε στο Πήλιο, στη Φθιώτιδα και
στη Λιβαδειά. Κάτοχος της γαλλικής γλώσσας,
συνέταξε συγκινητική έκκληση προς τις γυναίκες
της Γαλλίας, ζητώντας τη συμπαράστασή τους στον
πληθυσμό της Ελλάδας.
Για τη δραστηριότητά της, ο Ιωάννης
Καποδίστριας της απένειμε το αξίωμα του επίτιμου
αντιστράτηγου και της παραχώρησε κεντρικό σπίτι
στο Ναύπλιο. Μετά την Επανάσταση,
καταδιωκόμενη από τον Ιωάννη Κωλέττη,
ξαναγύρισε στη Μύκονο και
τον Ιούλιο του 1848 πέθανε στην Πάρο φτωχή και
λησμονημένη.

10. Δέσπω Σέχου-Μπότση
Η Δέσπω καταγόταν από τη φάρα των Σεχαίων κι ήταν γυναίκα του Γιωργάκη
Μπότση που σκοτώθηκε στο Σούλι. Όταν έφτασε στη Ρηνιάσα κατέφυγε σε
ένα παλιό πύργο που βρισκόταν στην άκρη του χωριού. Μόλις είδε τους
Τούρκους από μακριά αρματώθηκε κι αυτή, οι κόρες της κι οι νύφες της,
έφραξαν τη σιδερόπορτα του πύργου και πιάσανε από ψηλά τʼ ανοίγματα,
μετατρέποντας έτσι τα παράθυρα του πύργου σε πολεμίστρες. Οι Τούρκοι
προσπαθούν να παραβιάσουν την εξώπορτα, ενώ οι γυναίκες από πάνω τους
ρίχνουν. Σε λίγο αυτοί ορμούν με κραυγές για να ανεβούν στα πάνω δωμάτια,
μα δεν πρόλαβαν να τις πιάσουν ζωντανές. Η Δέσπω μάζεψε την οικογένειά
της, έριξε χάμω όσο μπαρούτι είχε απομείνει κι έβαλε φωτιά και κάηκαν όλοι.

11. Δόμνα Βισβίζη
Δόμνα Βισβίζη, η Θρακιώτισσα καπετάνισσα, χήρα
με τέσσερα παιδιά. Ανέλαβε η ίδια τη διακυβέρνηση
του πολεμικού σκάφους «Καλομοίρα», όταν ο
άντρας της σκοτώθηκε, και συνέχισε τις
επιχειρήσεις κατά των Τούρκων. Πέθανε στον
Πειραιά το 1845.

12. Αλεφαντώ, η Μεσολογγίτισσα
Κάτω από την – κατ’ ανάγκη – ανδρική της ενδυμασία κρυβόταν μια ψυχή που
αψηφούσε κάθε είδος κινδύνου και κακουχίας μεταδίδοντας θάρρος στους
άντρες πολιορκημένους. Χήρα η ίδια, συνελήφθη κατά την έξοδο του
Μεσολογγίου μαζί με την μικρή της κόρη.

13. Οι Σουλιώτισσες
Ο Δεκέμβριος του 1803 βρήκε τους Σουλιώτες εξαντλημένους από τις κακουχίες. Για
αρκετό καιρό αντιστέκονταν σθεναρά στον Αλή Πασά που τους πολιορκούσε.
Συμφώνησαν να εγκαταλείψουν τα χωριά του Σουλίου και εκείνος να μην τους
πειράξει. Δεν κράτησε τον λόγο του και έστειλε περίπου 3.000 Τουρκαλβανούς να τους
καταδιώξουν. Στο Σούλι ήταν και περίπου 60 γυναίκες, πολλές από τις οποίες ήταν σε
κατάσταση εγκυμοσύνης. Υπολογίζεται ότι, στις 18 Δεκεμβρίου, μία μία, στέκονταν
στην άκρη του γκρεμού. Λέγεται ότι ήταν πιασμένες από το χέρι, δίνοντας την
εντύπωση ότι χορεύουν. Τραγουδούσαν το τραγούδι «Έχε γεια, καημένε κόσμε».

14. Η συμβολή των γυναικών στον Β΄
Παγκόσμιο Πόλεμο
Σόφι Μαγδαληνή Σολ
Η Σόφι Μαγδαληνή Σολ ήταν Γερμανίδα φοιτήτρια και
επαναστάτρια, ενεργό μέλος της οργάνωσης Λευκό Ρόδο στη
Γερμανία. Καταδικάστηκε για προδοσία, αφού εντοπίστηκε να
μοιράζει αντιπολεμικά φυλλάδια στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου
με τον αδερφό της. Ως αποτέλεσμα, εκτελέστηκαν και οι δύο
στη γκιλοτίνα. Η πίστη στον Θεό και στην αξιοπρέπεια του κάθε
ανθρώπου διαμόρφωσε τη βάση για την αντί-ναζιστική της
ιδεολογία.
Την άνοιξη του 1940, αποφοίτησε από το σχολείο θηλέων, όπου το
αντικείμενο του δοκιμίου της ήταν " Το χέρι που κούνησε την Κούνια,
κούνησε ολόκληρο τον Κόσμο ". Στο Μόναχο, η Σολ γνώρισε ένα
μεγάλο αριθμό καλλιτεχνών, συγγραφέων και φιλοσόφων, οι οποίοι
αποτέλεσαν σημαντικές γνωριμίες για εκείνη. Ο πατέρας της μπήκε στη
φυλακή, καθώς είχε μιλήσει αρνητικά σε έναν υπάλληλο του για
τον Χίτλερ.

15. Βιρτζίνια Χολ
Η Βιρτζίνια Χολ γεννήθηκε στη Βαλτιμόρη το 1906. Ήταν εξαιρετικά μορφωμένη, μιλούσε
τέσσερις γλώσσες και φιλοδοξούσε να γίνει διπλωμάτης. Σε ηλικία 25 ετών, είχε ήδη βρει
δουλειά στην Αμερικάνικη Πρεσβεία στη Βαρσοβία της Πολωνίας. Παρίστανε την
ανταποκρίτρια για την εφημερίδα New York Post, με το κωδικό όνομα Μαρί στη Λυόν. Ήταν
η πρώτη γυναίκα πράκτορας των Ειδικών Αποστολών. Η «Μαρί» βοήθησε αμέτρητους
αιχμαλώτους πολέμου και πιλότους να αποδράσουν και μετέφερε απόρρητα έγγραφα. Οι
Γερμανοί δεν άργησαν να αντιληφθούν την «κουτσή κυρία». Κυκλοφόρησαν αφίσες με την
εικόνα της και ένα τεράστιο «ΚΑΤΑΖΗΤΕΙΤΑΙ», που δήλωνε πόσο σημαντική τη
θεωρούσαν. Οι πράκτορες της Γκεστάπο είχαν ξεκάθαρες εντολές: «Είναι η πιο επικίνδυνη
κατάσκοπος των Συμμάχων. Πρέπει να τη βρούμε και να την εξολοθρεύσουμε». Πέθανε στο
Μέριλαντ των Ηνωμένων Πολιτειών το 1982, σε ηλικία 76 ετών. Η περιπετειώδης ζωής της
εξιστορείται στο βιβλίο της Τζούντιθ Πίρσον «Οι Λύκοι μπροστά στην πόρτα: Η αληθινή
ιστορία της καλύτερης κατασκόπου της Αμερικής».

16. Πόλεμος και γυναίκες στην εποχή μας
Γυναίκες στον Πόλεμο της Συρίας
«Στις γενναίες Γυναίκες της Συρίας, κάνουμε όλες τις
καλύτερες ευχές μας, είμαστε περήφανοι για εσάς και το
κουράγιο σας..» έγραψαν στο μήνυμα τους στο twitter οι
Σύριοι στρατιώτες, τιμώντας έτσι με τον δικό τους τρόπο τις
Σύριες γυναίκες που πολεμούν τους τζιχαντιστές στο πλευρό
των στρατιωτών. Άλλοι θα πουν ότι φταίει το καθεστώς του
Άσαντ, άλλοι πάλι ότι φταίνε τα διάφορα ξένα συμφέροντα
που πυροδότησαν την διαμάχη. Γυναίκες σε πόλεμο, γυναίκες
στα όπλα.

17. Οι γυναίκες της ΡΟΖΑΒΑ
Μετά την απόσυρση του μεγαλύτερου μέρους των δυνάμεων του προέδρου της
Συρίας, Ασάντ από το Δυτικό Κουρδιστάν (Βόρεια Συρία), οι Κούρδοι, τον Ιούνιο
του 2012, άρχισαν να οργανώνουν τα θεμέλια της δημοκρατικής τους αυτονομίας.
Έτσι ξεκίνησε η επανάσταση στο Δυτικό Κουρδιστάν που ονομάζεται ΡΟΖΑΒΑ. Το
YPJ (Δυνάμεις Άμυνας Γυναικών) κηρύχθηκε επίσημη στρατιωτική δύναμη της. Οι
γυναίκες σήμερα στη ΡΟΖΑΒΑ έγιναν η πηγή και η έμπνευση της ζωής. Η συμμετοχή
τους είναι παντού. Ο αγώνας των Κουρδισσών έχει την απαρχή του πολύ πιο παλιά.
Η ιστορία αυτών των γυναικών, που τόσο πολύ αγαπούν την ελευθερία, είναι η
ιστορία των ηρωισμών και των θυσιών τους. Είναι η ιστορία εκείνων που
επαναστατούν, γιατί θέλουν να ξανακερδίσουν τους εαυτούς τους και τα
δικαιώματά τους.

18. …Οπωσδήποτε, ήταν αδύνατον να καταγραφούν όλες οι
ηρωικές πράξεις όλων των γυναικών. Όμως το σίγουρο είναι
πως είτε τις γνωρίζουμε είτε όχι, υπήρχαν-υπάρχουν-και θα
υπάρχουν, και είμαστε όλοι και όλες πολύ περήφανοι για τους
αγώνες τους. Είναι ανίκητες κι ακαταγώνιστες. Τα
κατορθώματα και οι προσπάθειές τους, μοναδικές και
περίλαμπρες. Μακάρι να μην ήταν έτσι ο κόσμος και η λέξη
πόλεμος να μην χρειαζόταν να δημιουργηθεί…

19. Ευχαριστούμε