Այս սահիակշարի նպատակն է սովորել, թե ինչպե՞ս պետք է գրել ընդլայնված շարադրություն կամ Էսսե կենսաբանություն առարկայից:

1. Ըստ կենսաբան Մարիամ
Օհանյանի

2. Ընդհանուր տեղեկություններ
 Այս սահիակշարի նպատակն է սովորել, թե ինչպե՞ս պետք է գրել
ընդլայնված շարադրություն կամ Էսսե կենսաբանություն առարկայից:
 Դրա համար պետք է իմանալ հետևյալը.
 1. նախ անհրաժեշտ է ընտրել և հիմնավորել թեմայի ընտրության
անհրաժեշտությունը,
 2. նյութին առընչվող համապատասխան տեղեկատվությունները հավաքել
միայն պաշտոնական գրականությունից,
 3. ճիշտ նկարագրել և համախմբել /սինթեզել, կապել/ տարբեր
աղբյուրներից հավաքած տեղեկատվությունները,
 4. քննարկել բոլոր փաստարկները կամ գաղափարները,
 5. կարողանալ արտահայտել սեփական կարծիքը թեմայի վերաբերյալ:

3. Ճիշտ ընտրված գրականությունը շատ կարևոր է, սիրելի՜
սաներ: Համագործակցե՛ք համապատասխան
մասնագետների և Ձեր ղեկավարի հետ:
Աղբյուրը.՝
http://payload334.cargocollective.com/1/13/421670/8981569/MFA_Creative_writing_1_1000.j
pg

4. Ինչպիսի՞ն պետք է լինի էսսեն
 Ձեր խոսքը պետք է լինի հստակ, հակիրճ, գրվի պարզ և
հասկանալի լեզվով:
 Նկարագրության մեջ բերեք բոլոր փաստարկները և
հակափաստարկները՝ նշելով դրանց հեղինակներին:
Աղբյուրը.՝ http://commonsenseatheism.com/wp-
content/uploads/2010/09/debate-cartoon.png

5. Գրելաոճը
 Աշխատանքը ցանկալի է ներկայացնել 12 տառաչափով:
 Յուրաքանչյուր միջտող պետք է լինի կրկնակի, 3 - 4 սմ եզրագծով: Դա
հնարավորություն է տալիս ուսուցչին կողմնային սյունակներում գրել
մեկնաբանություններ:
 Առաջին էջը պետք է լինի տիտղոսաթերթը:
 Երկրորդ էջը պետք է սկսել աշխատանքի բովանդակության կրճատ
նկարագրությամբ, որը սովորաբար լինում է 1/3 էջի չափով, ո՛չ ավել:
 Ներածությունը սկսվում է երրորդ էջից:
 Աշխատանքը էջանշվում է:

6.  Գրե՛ք առնվազն մեկ նախագիծ/draft/, նախքան վերջնական տարբերակը Ձեր
ուսուցչին ներկայացնելը:
 Թողե՛ք Ձեր աշխատանքը մեկ կամ երկու օր/կամ ցանկալի է, նույնիսկ՝ մեկ
շաբաթ/, հետո այն կրկին կարդացե՛ք:
 Ստուգե՛ք ուղղագրությունը, ևս մեկ անգամ կարդացե՛ք բոլոր ապացույցները:
 Ուղղե՛ք առկա բացթողումները և քերականական սխալները: Կետադրական
նշանները շատ կարևոր են: Յուրաքանչյուր բացթողում մեկ ստորակետով կարող է
նախադասություն մեջ մտցնել երկիմաստ:
 եթե դուք վստահ չեք Ձեր աշխատանքի ուղղագրական և քերականական կառույցի
վրա, ապա կարող եք խնդրել, օրինակ, Ձեր մայրենիի կամ անգլերենի ուսուցչին
կարդալ ձեր ձեռագիրը և օգնել ձեզ ուղղել սխալները, նախքան այն դուք կհանձնեք
կենսաբանության ուսուցչին:

7.  Ընդհանուր և կոնկրետ կենսաբանական տեսակի գիտական անունները պետք է
գրել շեղատառ (կամ ընդգծել նրանք), ցեղի անունները պետք է գրել մեծատառով,
իսկ տեսակինը՝ փոքրատառով: Օրինակ.՝ Eucalyptus regnans: Երբ որևէ ցեղի
անունը արդեն նշված է, միանգամայն հասկանալի է, թե որ ցեղատեսակին է
պատկանում տվյալ տեսակը: Այս դեպքում թույլատրվում է օգտագործել ստորև
ներկայացված ձևաչափը:
 E. regnans
 Եթե տվյալ տեսակի ընտանիքի անունը օգտագործվում է, որպես տեսակի
կարգաբանական միավոր, ապա այն գրվում է ՄԵԾԱՏԱՌՈՎ, մնացած
դեպքերում կարելի է գրել այն փոքրատառ, որպես ածական:
 Օրինակ. ՝ Tubificidae դառնում է tubificid որդեր):

8.  Կարելի է թվերը գրել տառերով, սակայն արաբական 1- 10 և բարձր
թվերը պարտադիր գրվում են չափման միավորները նշելիս: Օրինակ.՝ 1
մ , 100 գ, 10 ° C: Այս դեպքերում միշտ օգտագործվում են արաբական
թվերը :
 Ենթավերնագրերը անհրաժեշտ չեն, բայց նրանք օգնում են ճիշտ
ձևակերպել շարադրությունը: Զգույշ եղեք չափազանց շատ վերնագրեր
եւ ենթավերնագրեր օգտագործելուց: Եթե 1000 բառից բաղկացած
շարադրություն եք գրում, նպատակահարմար է նրանում ներառել 2-3
ենթավերնագրեր, իսկ եթե 2500 բառից ավել ՝ կարող եք օգտագործել
ավելին:
Աղբյյուրը. ՝ https://planetared.com/wp-content/uploads/2016/06/Cómo-encontrar-
seriales-para-cualquier-programa-2.jpg

9.  Գիտական
հետազոտական
աշխատանքները կարելի
է բաժանել
փաստարկների և
գաղափարների
տրամաբանական կապը
արտացոլող, իրար հետ
փոխկապակցված չորս
բաղկացուցիչ մասերի:
Այս չորս մասերը կարող
են առանձնացվել են
հետևյալ կերպ.
 1. Ներածություն
 2. Զարգացում
 3.Եզրակացություն
 4. Հղումներ
/ցիտված
գրականություն/:
Աղբյուրը.՝
http://employees.csbsju.edu/hjakubowski/classes/ch331/bind/deoxy_oxyHbCa
rtoonAnimation.gif

10.  Կարևոր է, որ Դուք օգտագործեք բարձրորակ աղբյուրներ
մասնագիտացված գիտական գրքերից և ամսագրերից, ինչպես նաև
էլէկտրոնային և ոչէլեկտրոնային հոդվածներից:
 Նշե՛ք առաջնային գրականութունը, աղբյուրը: Գրքերը, շատ դեպքերում,
համարվում են երկրորդական աղբյուրներ: Նրանք ներառում են
առաջնային գրականության հեղինակային մեկնաբանությունները: Նման
մեկնաբանությունները չեն կարող միշտ լինել միակը: Ուստի պետք է
խորհրդակցել գրադարանավարի հետ: Հիշե՛ք, որ ամսագրերում
անդրադառնում են մի շարք գիտնականների առաջնային հոդվածներին:
 Հանրագիտարանները, թերթերը և սիրված ամսագրերը ցիտելու համար
ընդունելի աղբյուրներ չեն համարվում: Նրանք հազվադեպ են գրված
գիտնականների կողմից և իրենց բովանդակությամբ չեն անրադառնում
գիտական վավերականությանը:
http://www.free-power-point-templates.com/articles/wp-content/uploads/2013/02/animated-
checklist-clipart-presentermedia-580x253.jpg

11.  Աշխատանքի շատ կարևոր մասը հավաքած փաստերի ճիշտ
նկաարագրությունն է՝ առանց սեփական կարծիքը հայտնելը: Դուք կարող եք
բերել տարբեր գրաֆիկներ, նկարներ, գծապատկերներ՝ նշելով
հեղինակներին:
 Այնուհետև պետք է արտահայտել սեփական մտքերը:
 Շարադրությունը պետք է արտացոլի վերնագիրը: Հագեցրե՛ք այն
կառուցվածքային փաստարկներով այնպես, որ իրար հաջորդող
պարբերությունները ցույց տան որոշակի շարունակականություն: Եթե դուք
բավական կարդացել եք Ձեր թեմայի մասին, ուրեմն նախապես մտածել եք
նաև բոլոր հարցերի մասին, որոնք կարող են ներառված լինել Ձեր
շարադրության մեջ: Դրա համար դուք պետք է ունենաք հստակ ծրագիր,
ապա նոր սկսեք գրել:
 Ձեր աշխատանքը կարդալու է կենսաբան, ով շատ լավ տիրապետում է ձեր
թեմային:

12. 1. Ներածություն
 Այն օգտագործվում է թեման սահմանելու, ընդհանուր գծերով
ներկայացնելու, թեմային առընչվող լրացուցիչ տեղեկություններ
հաղորդելու համար: Այն պետք է լինի հակիրճ (ոչ ավելի, քան
շարադրության մեկ տասներորդ մասը): Այն պետք է ներառի հետևյալը.
 Ֆոն / background/- հետազոտության համառոտ ներածական
տեղեկատվությունը
 Կիրառման շրջանակը /scope/ - թեմայի մեկնաբանությունը,
պարզաբանումը:
Աղբյուրը.՝ http://3.bp.blogspot.com/-
FLbXBzYSB6g/UPj_ptDjz_I/AAAAAAAADQQ/_X97NTtJvSc/s1600/animated+des
ktop+wallpapers+in+hd.jpg

13. 2. Զարգացում
 Այս բաժնում դեպքերի
տրամաբանական զարգացումը
պետք է ընթերցողին լինի
ակնհայտ: Ուսուցիչը չի
ընդունում թեմային առընչվող
երկար նկարագրություններ,
սակայն նա ուզում է տեսնել
թեմայի վերաբերյալ ձեր
քննադատական վերլուծությունը:
Դա նշանակում է, որ նա
ակնկալում է կարդալ խորը
վերլուծական աշխատանք և
տեսնել լավագույն հղումները:
 12-րդ դասարանի սաները իրենց
էսսեում սովորաբար
օգտագործում են հիմնական 10
հղում, իսկ 10-րդ դասարանի
սաները ՝ 5-8 :
 Ներտեքստային հղումները /intext
citations/ ևս շատ կարևոր են:
 Մի՛ մոռացեք գրագողության
մասին/:
Աղբյուրը.՝ http://clive-hitchcock.com/wp-
content/uploads/2012/12/3d-man-reading-a-book.jpg

14.  Տեքստում կարող ենք օգտագործել մեկ կամ երկու նկարներ, սյունակներ,
աղյուսակներ: Շարադրությունը չպետք է լինի գերհագեցած
դիագրամներով եւև նկարներով, հատկապես, եթե նրանք տեքստում չեն
նշված: Միայն առավել համապատասխան տեղեկատվությունը տեսանելի
ներկայացնելու նպատակով կարելի է փաստարկները ամբողջացնել
գրաֆիկներով և նկարներով (օրինակ, եթե անհրաժեշտ է ներկայացնել
ապացույցներ):
 Տեքստի մեջ միշտ բերեք ցանկացած նկարի կամ աղյուսակի հղումը
/Օրինակ.՝ նայե՛ք նկար 1 կամ, պարզապես՝ նկար 1.:
Աղբյուր.՝ http://www.clipartbest.com/cliparts/Kij/gE4/KijgE4Xiq.gif

15. 3. Եզրակացություն
 Եզրակացությունը պետք է միավորի
ներկայացված շարադրություն ողջ
կառույցը: Այն պետք է արտահայտի
Ձեր սեփական կարծիքը քննարկվող
հարցի շուրջ:
 Պետք է ունենա տրամաբանական
ավարտ: Այն կարող է ներառել
հետազոտության հետագա
աշխատանքների մասին
տեղեկատվություն, որը կամփոփվի
բոլոր չլուծված խնդիրների
պատասխանները ստանալու
ուղիներով:
 Եզրակացությունը սովորաբար
կազմում է շարադրության մեկ
տասներորդը մասը:
Աղբյուրը.՝ http://www.cliparthut.com/clip-
arts/633/confucius-cartoon-633952.jpg

16. 4. Հղումներ
 Հղումները պետք է կատարվեն MLA ստանդարտներով:
 Օրինակ.՝
 Ներտեքտային հղում - (“Works of Joyce Wieland”)
(Wong)
 Հղում թեմայի վերջում - “Works of Joyce Wieland.” Celebrating
Women’s Achievements: Women Artists in Canada. National
Library of Canada, 2000. Web. 29 Mar. 2009.
 Wong, Jessica. “Celebrating the Kid Inside.” CBC News. Canadian
Broadcasting Corporation. 30 July 2004. Web. 20 Aug. 2008.
 Եթե Ձեզ անհրաժեշտ է ներառել մի հղում , որի նյութը, դժվար է
գտնել, տեղադրեք այն անկյունային փակագծերում (<>).
 Wong, Jessica. “Celebrating the Kid Inside.” CBC News. Canadian
Broadcasting Corporation. 30 July 2004. Web. 20 Aug. 2008.
<http://www.cbc.ca/arts/features/rejuvenile>.