PROJECT - ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ - ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ - ΠΑΡΑΔΟΣΗ - ΝΕΟΙ ΕΠΙΒΑΤΕΣ - ΗΘΗ - ΕΘΙΜΑ

1. Ήθη έθιμα και παραδόσεις των
Νέων Επιβατών
Από τις μαθήτριες:
Μαρία Παπαθεοδώρου
Αγγελική Ρούφτη
Αντωνία Μεγαλοοικονόμου
Ζωή Περπερίδου
Χριστίνα Παπαδοπούλου

2. Ο Κλήδονας!
Ο «κλήδονας» είναι ένα πανάρχαιο έθιμο.
Σήμαινε τις τυχαίες ή ασυνάρτητες λέξεις που
ακούγονταν κατά τη διάρκεια μαντικών τελετών και στις οποίες
αποδίδονταν προφητική σημασία.
(Οι κοπέλες μαντεύουν το όνομα του μελλοντικού συζύγου μέσω του
«αμίλητου νερού» και οι πανηγυριώτες ανάβουν και πηδούν φωτιές).
Η σωστή
προέλευση της
λέξης είναι από
το Ομηρικό
«κλήδων», που
σημαίνει μαντικό
σημάδι,
προφητεία.

3. Η Τζαμάλα!
Την παραμονή του Αγίου
Δημητρίου αναβιώνει το
έθιμο της Ανατολικής
Θράκης:
η ΤΖΑΜΑΛΑ.
ΤΟ ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΞΕΚΙΝΑΕΙ Η ΠΟΜΠΗ ΤΟΥ ΤΕΡΑΣΤΙΟΥ ΖΩΟΥ (ΚΑΜΗΛΑΣ) ΑΠΟ ΤΟΝ
ΑΝΩ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΕΠΙΒΑΤΩΝ ( ΑΠΟ ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΤΩΝ ΓΕΩΡΓΩΝ ΤΑ
ΤΖΑΜΑΛΑΤΖΙΔΙΚΑ) ΜΕ ΣΥΝΟΔΕΙΑ ΝΤΑΟΥΛΙΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΡΙΝΩΝ ΤΗΝ
ΠΕΡΙΦΕΡΟΥΜΕ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝΟΥΜΕ ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΓΛΕΝΤΙ ΣΤΗΝ
ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΩ ΧΩΡΙΟΥ. ΜΕΤΑ ΤΟ ΓΛΕΝΤΙ ΚΑΤΕΒΑΙΝΟΝΤΑΣ ΣΤΑΜΑΤΑΜΕ
ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΒΕΡΝΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΑΣΟΥΤΗ) ΚΑΙ Η
ΤΖΑΜΑΛΑ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΝΟΔΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΛΗΓΕΙ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΛΙΑ (ΣΥΝΤΡΙΒΑΝΙ)

4. • Παραδοσιακό-λαϊκό γλέντι.
• Γιορτή σαρδέλας.
• Παραδοσιακούς χορούς με χορευτικά συγκροτήματα.
• Μοντέρνο χορό από τα τμήματα των Πολιτιστικών Συλλόγων.
• Όλες τις μέρες λειτουργεί έκθεση κοσμήματος και βιβλίου.
Τα επιβατιανά!Ένα πενθήμερο
πλούσιων
εκδηλώσεων,
χαρίζει κάθε
χρόνο ο
Πολιτιστικός
Σύλλογος «Νέοι
Επιβάτες». Οι
εκδηλώσεις
περιλαμβάνουν:

5. Οι καλικάντζαροι
Οι καλικάντζαροι εμφανίζονται κάθε
Χριστούγεννα.
Για κάποιους είναι πνεύματα, καλά ή κακά.
Για άλλους είναι παράξενα μαλλιαρά όντα,
που τρυπώνουν στα σπίτια τις νύκτες από τις
καμινάδες, κλέβουν φαγητά, κυρίως σύκα και
όταν τελειώσουν το φαγητό τους αρχίζουν
και χορεύουν.
Τη γιορτή των Φώτων, που ρίχνουν το
Σταυρό οι καλικάντζαροι εξαφανίζονται κάτω
από τη γη και εμφανίζονται πάλι τα άλλα
Χριστούγεννα.
Χριστουγεννιάτικα έθιμα!

6. Το σπάσιμο του
ροδιού!
Το πρωί της Πρωτοχρονιάς, η οικογένεια
πηγαίνει στην εκκλησία και ο νοικοκύρης
κρατάει στην τσέπη του ένα ρόδι, για να
το λειτουργήσει. Γυρνώντας σπίτι,
πρέπει να χτυπήσει το κουδούνι της
εξώπορτας -δεν κάνει να ανοίξει ο ίδιος
με το κλειδί του- και έτσι να είναι ο
πρώτος που θα μπει στο σπίτι για να
κάνει το καλό ποδαρικό, με το ρόδι στο
χέρι.
Μπαίνοντας μέσα, με το δεξί, σπάει το
ρόδι πίσω από την εξώπορτα , να
πεταχτούν οι ρώγες του παντού και
ταυτόχρονα λέει:
"με υγεία, ευτυχία και χαρά το
νέο έτος κι όσες ρώγες έχει το
ρόδι, τόσες λίρες να έχει η τσέπη
μας όλη τη χρονιά".
Τα παιδιά μαζεμένα γύρω-γύρω
κοιτάζουν οι ρώγες αν είναι τραγανές
και κατακόκκινες. Όσο γερές κι όμορφες
είναι οι ρώγες, τόσο χαρούμενες κι
ευλογημένες θα είναι οι μέρες που
φέρνει μαζί του ο νέος χρόνος.

7. Το χριστόψωμο!
Το ζύμωμα του χριστόψωμου θεωρείται έργο θείο και είναι έθιμο
καθαρά Χριστιανικό. Οι γυναίκες φτιάχνουν τη ζύμη με ιδιαίτερη
ευλάβεια και υπομονή. Το ζύμωμα είναι μια ιεροτελεστία.
Χρησιμοποιούν ακριβά υλικά, όπως ψιλοκοσκινισμένο αλεύρι,
ροδόνερο, μέλι, σουσάμι, κανέλα και γαρίφαλα, και κατά τη
διάρκεια του ζημώματος λένε:
"Ο Χριστός γεννιέται, το φως ανεβαίνει, το προζύμι για να γένει."
Πλάθουν μια κουλούρα με έναν
σταυρό. Στο κέντρο βάζουν
ένα άσπαστο καρύδι ή ένα αυγό,
συμβολίζοντας τη γονιμότητα.
Το Χριστόψωμο είναι ευλογημένο
ψωμί, αφού αυτό θα στηρίξει τη
ζωή του νοικοκύρη και της
οικογένειάς του. Το κόβουν
ανήμερα τα Χριστούγεννα.

8. Τα καρύδια!
Όποιο καρύδι πετύχει και το
βγάλει έξω από τη γραμμή το
κερδίζει και δοκιμάζει ξανά
σημαδεύοντας κάποιο άλλο
καρύδι. Αν αστοχήσει,
συνεχίζει ο επόμενος
παίκτης. Το παιχνίδι
συνεχίζεται μέχρι να βγουν
από τη γραμμή όλα τα
καρύδια.
Τα καρύδια είναι ένα παραδοσιακό ομαδικό παιχνίδι που παίζουν τα
παιδιά. Οι κανόνες του παιχνιδιού έχουν ως εξής: Κάποιο παιδί χαράζει στο
χώμα μια ευθεία γραμμή.
Πάνω σ’ αυτή, κάθε παίκτης βάζει κι από ένα καρύδι στη σειρά. Μετά, ο
κάθε παίκτης με τη σειρά του και από κάθετη απόσταση ενός με δύο μέτρα
από τη γραμμή των καρυδιών, σημαδεύει σκυφτός, και με το μεγαλύτερο
και το πιο στρογγυλό καρύδι του, κάποιο άλλο καρύδι.

9.  το κάψιμο του Ιούδα το Μεγάλο Σάββατο
 οι λαμπάδες που μεταφέρουν το Άγιο φως
 η Περιφορά του Επιταφίου στους δρόμους
 τα κόκκινα αυγά που σπάμε...
 και τα βαρελότα που χαιρετίζουν την
ανάσταση
Τα πασχαλινά έθιμα!

10. Υπάρχουν και άλλα έθιμα του Πάσχα που
δεν είναι και τόσο γνωστά
 το μυστήριο του ευχέλαιου όπου οι
γυναίκες παίρνουν λίγο αλεύρι μαζί τους
στην εκκλησία το οποίο μετά τη
λειτουργία το κάνουν πρόσφορο.
 το έθιμο της Μεγάλης Παρασκευής
όπου κανείς δεν στρώνει το κρεβάτι του
πριν την εκκλησία, ώστε να μην στρωθεί
κρεβάτι πριν στρωθεί το κρεβάτι του
Χριστού.
 το τσουρούφλισμα των ζώων που δεν
γεννάνε με το Άγιο Φώς
 η φύλαξη μιας από τις κουλούρες του
Πάσχα για να καταναλωθεί την
πρωτομαγιά.
 ένα εθιμο του Πάσχα που έρχεται απο τα αρχαία χρόνια πριν την γέννηση του
Χριστού ειναι το διάβασμα της "κουτάλας" του αρνιού που λεγόταν
παλιά ότι μπορεί να προβλέψει το μέλλον.

11. Οι παραδοσιακές ενδυμασίες
αποτελούνται από μια πλεκτή
ποδιά με βασικό χρώμα το
κόκκινο!
Για τα σχήματα που έχει η
ποδιά χρησιμοποιούνται τα
εξής χρώματα:
Κίτρινο, μπλέ, πράσινο και για
τις λεπτομέρειες άσπρο και
μαύρο.
Οι παραδοσιακές ενδυμασίες!

12. Παραδοσιακοί χοροί!
Ανάλογα με το θέμα :
 Θρησκευτικοί
 Πολεμικοί ή πυρρίχιοι
 Ερωτικοί
 Πολεμο-ερωτικοί
Ανάλογα με το σχήμα :
Κυκλικοί
Αντικριστοί
Ανάλογα με το φύλλο :
Ανδρικοί
Γυναικείοί
 Μικτοί
Ανάλογα με τον τόπο:
Πανελλήνιοι ή εθνικοί
Τοπικοί

13. Οι πανελλήνιοι χοροί είναι ο συρτός-καλαματιανός και ο
τσάμικος ή κλέφτικος.
Τοπικοί χοροί είναι οι ηπειρώτικοι, οι θρακιώτικοι, οι
νησιώτικοι, οι κρητικοί, οι χοροί της Μακεδονίας, οι
ποντιακοί και άλλοι.