Εργασίες μαθητών

1. 1
Νεοελληνική Λογοτεχνία Β΄ Λυκείου
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ
Είμαστε κάτι…

2. 2
Είμαστε κάτι…
Ο συγγραφέας-το ιστορικόπλαίσιο
1. Να δημιουργήστε μια παρουσίαση (με το PowerPoint ή με το
http://prezi.com/ ) με τα σημαντικότερα γεγονότα της ζωής και του
έργου του Κ.Καρυωτάκη. Μπορείτενα συμβουλευτείτε τις παρακάτω
ιστοσελίδες ή όποια άλλη κρίνετε εσείς κατάλληλη.
http://www.sansimera.gr/biographies/204
http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=46
1&t=218
2. α) Διαβάστε τους στίχους του ποιήματος «Είμαστε κάτι…» αργά
και καθαρά και ηχογραφήστε τους. β) Δημιουργήστε ένα
PowerPoint με εικόνες που να ανταποκρίνονταιστο περιεχόμενο
των στίχων. Για κάθε στίχο (ή για δύο στίχους)επιλέξτε μια
συγκεκριμένη εικόνα.
Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε μια φωτοαφήγηση με το
PowerPoint (απαιτεί εγγραφή)
Αν θέλετε, μπορείτε να ακούσετε απαγγελίες ποιημάτωντου
Καρυωτάκη στο Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού
http://www.snhell.gr/anthology/writer.asp?id=17
Το θέμα
3. Να πλοηγηθείτε στο συμφραστικό πίνακα «Ανεμόσκαλα», και στο
πλαίσιο «αναζήτηση» να γράψετε μία-μία τις λέξεις άπειρο, χάη,
ποιη* (ποίησις, ποίηματα, ποιητής). Μελετήστε τα αποτελέσματα
που θα σας επιστρέψει ο συμφραστικός πίνακας και βγάλετε τα
συμπεράσματά σας για τη θεματολογία τωνέργων του
Καρυωτάκη.
http://www.greek-
language.gr/digitalResources/literature/tools/concordance/index.html?
cnd_id=6
Ορισμένα λήμματα για το ποιη*
ποιήματα (3)
τον ορίζονταπλατύ. | Στον κήπο ποιήματα σιγά διαβάζεις κάθε Μάη |
και το γαλάζιο
’λεγες την ατμόσφαιρα. | Η σκέψις, τα ποιήματα, | βάρος περιττό.
γίνονται μονάχα για να δίνουν | στα ποιήματα σου μια αφορμή!|
[Jean Moréas]
ποιήματά (1)
χάρτινη καρδιά μας, | δημοσιεύουμε τα ποιήματά μας, | για να
τιτλοφορούμεθα

3. 3
ποιηματάκι (2)
Ένα ποιηματάκι | (Από το γερμανικό της Marie von Ebner-
Eschenbach)
Marie von Ebner-Eschenbach) | Ένα ποιηματάκι!Πες μου, πώς
μπορεί | τόσον η καρδιά
ποίησις (2)
Μας διώχνουνε τα πράγματα, κι η ποίησις | είναι το καταφύγιο που
φθονούμε.
νυχτερινήςθαλάσσης, | ω θεσπεσία ποίησις, με κάποιο αιθέριο ντύμα
| τύλιξε την
ποιητής (1)
μελλούμενοι καιροί:| «Ποιός άδοξος ποιητής»θέλω να πούνε | «την
έγραψε μιαν έτσι
Λήμματα για το άπειρο
άπειρο (2)
δάχτυλα στα χάη, | στην κορυφή τουςτ’ άπειρο αντηχάει, | μα
γρήγορα θα πέσουνε
que je t’oublie… | Για να ξεχάσω το άπειρο, | τώρα θ’ αναπολώ
άπειρον (1)
στα δάση;| Πού οι νυχτιές με τον άπειρον, έναστρο| ουρανό,τα
τραγούδια στο κύμα;
απείρου (2)
Καλό ταξίδι, αλαργινό καράβι μου, στου απείρου| και στης νυχτός
την αγκαλιά, με
το πλοίο που τώρα χάνεται στου απείρουτην καρδιά, | χάνεται και
ρωτιόμαστε τι
Λήμματα για το χάη
χάη (3)
Απ’ όλα θέλω ελεύτερος | να πλέω στα χάη του κόσμου.| Αν ένας
φίλος μού ’μεινε,
απάνω η νύχτα, και βαθιά να γίνονται τα χάη. | Ούτε του πόνουη
θύμηση σε λίγο
αντένες. | Υψώνονται σα δάχτυλα στα χάη, | στην κορυφή τουςτ’
άπειρο αντηχάει,
4. Το ποίημα εκφράζει «τα αισθήματατης διάλυσης και του πόνου,
που διακατέχουντηνψυχή του ποιητή». Συμφωνείτε με αυτή την
άποψη;Δικαιολογήστε τηνάποψή σας.
Το ποίημα εκφράζει τα αισθήματα της διάλυσης και του πόνου που
διακατέχουντην ψυχή του ποιητή. Αυτό φαίνεται από τον
χαρακτηρισμό πουχρησιμοποιεί για τους ποιητές«ξεχαρβαλωμένες

4. 4
κιθάρες». Όλοι οι χαρακτηρισμοί και οι εικόνες που χρησιμοποιεί
δείχνουντην θλίψη και την απελπισία που τον διακατέχουν.
5. Μας διώχνουνε τα πράγματα, κι η ποίησις είναι το καταφύγιοπου
φθονούμε:Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το νόημα αυτώντων
στίχων;
Κατά τη γνώμη μου, το νόημα των στίχων αυτών είναι πως τα
πράγματα στη ζωή του ποιητικούυποκειμένου δεντου ήρθαν όπως
τα περίμενε και όπως τα ήθελε. Η ζωή, προσωπική και
επαγγελματική, τον οδήγησε σε πόνο θλίψη και μίσος. Και έτσι με
την ποίηση μπορούσε να δει τα πράγματα διαφορετικά,
ελευθερωνόταν η σκέψη του και ξεχνιόταν από όσα δυσάρεστα
βίωνε, βρίσκονταςκαταφύγιο στην ποιητικήγραφή.
6. Σε ένα άρθρο που δημοσιευτεί στο ιστολόγιο του μαθήματοςνα
γράψτε την αντίληψη για τη ζωή που πιστεύετε ότι εκφράζει ο
Κ.Καρυωτάκης και να την αντιπαραβάλετε με τη δική σας
αντίληψη για τη ζωή.
Μέσα από το ποίημα του «Είμαστε κάτι» καθώς και πολλά άλλα,
ο Κ. Καρωτάκης εκφράζει μια ζωή γεμάτη μελαγχολία. Μέσα από
κάθε στίχο του εκφράζει την θλίψη και τον πόνο που διαπέρασε την
ψυχή του. Ο ίδιος ο Καρυωτάκηςέζησε τον τελευταίο καιρό της ζωής
του με συναισθήματα απαισιοδοξίας,νιώθονταςπως δεν υπάρχουν
ελπίδες, ώστε να αλλάξει η ζωή τους προς το καλύτερο.Με αφορμή
αυτήν την καταθλιπτικήατμόσφαιρα πουυπήρχε στο περιβάλλον
του, αποφάσισε να βάλει τέλος στην ζωή του.
Ωστόσο, η ζωή όντως είναι τόσο μελαγχολική;Ο κάθε άνθρωπος
βλέπει από διαφορετική οπτικήγωνία την ζωή. Υπάρχουν οι
άνθρωποι με φιλοδοξίες και όνειρα, αλλά και οι άνθρωποι που έχουν
ξεχάσει να ονειρεύονται ή να μην προσπαθούννα βελτιώσουντην
καθημερινότητάτους.Αυτοί οι άνθρωποι έχουν αφήσει την
μελαγχολία να εισβάλει στη ζωή τους. Οι άνθρωποι σαν τον Κ.
Καρυωτάκη πουαισθάνονται αυτήν την απαισιοδοξία έχουν κλειστεί
στο καβούκι τους, χωρίς όμως να καταφέρουν να ανακαλύψουν τα
θετικά που προσφέρει το ταξίδι της ζωής.
Η ζωή είναι σαν έναν δρόμο·υπάρχει η αρχή αλλά και το τέλος.
Υπάρχουν στροφές, ανηφόρες, κατηφόρες,αλλά κάποια στιγμή
υπάρχει και η ευθεία
Συμπερασματικά η ζωή έχει και τα θετικά της αλλά και τα
αρνητικά της. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να προσπαθούμε να
βελτιώσουμε την ζωή μας προς το καλύτεροκαι να ζούμε την κάθε
στιγμή. Δεν υπάρχει η τέλεια ζωή αλλά μπορούμε να την
μετατρέψουμε στην ζωή που πιστεύομε πωςμας αξίζει.

5. 5
Οι επιρροές
7. Να αναζητήσετε τα χαρακτηριστικά του συμβολισμού, και να
δημιουργήσετε ένανεννοιολογικό χάρτη «Συμβολισμός»
καταγράφοντας τα γνωρίσματά του. Το χάρτη αυτό θα τον
δημιουργήσετε ηλεκτρονικάμε το https://www.mindomo.com/ ή το
http://www.spiderscribe.net/ (χρειάζονται εγγραφή). Για την
απάντησή σας συμβουλευτείτε α)το σχολικό βιβλίο (σελ.194-195)
β) την παρακάτω σελίδα http://www.potheg.gr/Treasure.aspx?lan=1
(στο αριστερό πράσινο πλαίσιο μεταβείτε Ρεύμα  Συμβολισμός)
8. Να αναζητήσετε τα χαρακτηριστικά του συμβολισμού, και να
δημιουργήσετε ένανεννοιολογικό χάρτη «Συμβολισμός»
καταγράφοντας τα γνωρίσματά του. Το χάρτη αυτό θα τον
σχεδιάσετε σε χαρτόνι. Για την απάντησή σας συμβουλευτείτε α)
το σχολικό βιβλίο (σελ.194-195)β) την παρακάτω σελίδα
http://www.potheg.gr/Treasure.aspx?lan=1 (στο αριστερό πράσινο
πλαίσιο μεταβείτε Ρεύμα  Συμβολισμός)
9. Να εντοπίσετε και να καταγράψετε τις λέξεις ή τις φράσεις που
νομίζετε ότι λειτουργούνως σύμβολα στο ποίημα. Να εξηγήσετε
με συντομία το συμβολισμό κάθε μίας από αυτές.
Λέξεις ή φράσεις που λειτουργούνως σύμβολα:
ξεχαρβαλωμένες κιθάρες, κρέμονται σαν καδένες, απίστευτες
αντένες, διάχυτεςαισθήσεις.
Όλα αυτά συμβολίζουντην άσχημη ψυχική διάθεση του ποιητή, τη
διάλυση, τη φθορά και την παρακμή της εποχής του.
10.Αυτό το ποίημα του Καρυωτάκη είναι σονέτο. Ποια
χαρακτηριστικάτου σονέτου διακρίνετε;Για να απαντήσετε
συμβουλευτείτε το λεξικό λογοτεχνικώνόρων.
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-
A111/683/4523,20490/ (μεταβείτε στο γράμμα Σ  Σονέτο)
Το σονέτο στην κλασική μορφή του, παρουσιάζει τα ακόλουθα
εξωτερικά χαρακτηριστικά:
α) είναι ποίημα ολιγόστιχο. Αποτελείται από δεκατέσσερειςστίχους,
που κατανέμονται σε τέσσερεις στροφές.
β) οι δύο πρώτες στροφές είναι τετράστιχες, ενώ οι δύο τελευταίες
τρίστιχες. Έχουμε δηλαδή το σχήμα 4-4-3-3
γ) το μέτρο είναι κανονικά ιαμβικό και οι στίχοι ενδεκασύλλαβοι.
δ) στις δύο πρώτεςτετράστιχες στροφές,η πιο συνηθισμένη μορφή
ομοιοκαταληξίας είναι η σταυρωτή(αββα)
ε) και στις δύο τελευταίες τρίστιχεςστροφέςη ομοιοκαταληξία
μπορεί να παρουσιάζει ποικίλουςσυνδυασμούςκαι τύπους. Πάντως,
ένας τουλάχιστον στίχος της μιας στροφής πρέπει να
ομοιοκαταληκτεί με ένα της άλλης.

6. 6
Το ποίημα αυτό από στιχουργική πλευράείναι περίτεχνο σονέτο
κλασικής μορφής, με πολύ επιμελημένη επεξεργασία του στίχου, του
μέτρου και της ομοιοκαταληξίας, ώστε να υπάρχει μουσικότητα. Οι
δεκατέσσερις στίχοι των τεσσάρων στροφών(4+4+3+3) είναι
ιαμβικοί ενδεκασύλλαβοι, ενώ η ομοιοκαταληξία ακολουθεί το
σχήμα αββα. Το ποίημα είναι ένα εξαιρετικό σονέτο, πουακολουθεί
όλους τους κανόνες του είδουςκαι είναι ένα πρωτοποριακό βήμα
προς τον ελεύθερο στίχο.
Γλώσσα
11.Να επισημάνετε τους εκφραστικούς τρόπους που χρησιμοποιεί ο
Καρυωτάκης σε αυτό το ποίημα.
Εικόνες, οπτικές, ακουστικές,κινητικές:π.χ. «ήχους παράφωνους
ξυπνάει»
Προσωποποίηση τουανέμου
Παρομοιώσεις:π.χ. σαν καδένες, σα δάχτυλα
Μεταφορές:π.χ. «η ποίησης είναι το καταφύγιο»
12.Να καταγράψετε τις εικόνες του ποιήματος. Ποια εντύπωση
προκαλεί η ενσωμάτωση στοιχείωντου αστικού χώρου στην
εικονοποιία του ποιήματος.
Ξεχαρβαλωμένεςκιθάρες:αίσθηση διάλυσης
Ήχους παράφωνους:ακουστική εικόνα,έλλειψη αρμονίας
Κρέμονται σαν καδένες:χαλαρότητα
Θα πέσουν σπασμένες (οι αντένες):αδυναμία των ποιητώννα λάβουν
μηνύματα από την κοινωνία
Στα νεύρα μας μπερδεύεται όλη η φύσις:σύγχυση στην κοινωνία,
μπερδεμένατα καλέσματα της φύσης
Μας διώχνουνε τα πράγματα:η πραγματικότητατης κοινωνίας
Η ενσωμάτωση στοιχείων τουαστικού χώρου δείχνει την εξέλιξη
της κοινωνίας, που όμως δενέφερε την πρόοδο αλλά τη διάλυση και
τη σύγχυση.
13.Με ποιους στίχους αρχίζουνοι τρεις πρώτες στροφές του
ποιήματος και ποια είναι κατά τη γνώμη σας η σημασία τους;
Ο ποιητής στην πρώτη στροφή ξεκινά με τον στίχο «Είμαστε κάτι
ξεχαρβαλωμένες κιθάρες», στην δεύτερη « Είμαστε κάτι απίστευτες
αντένες» και στην τρίτη «Είμαστε κάτι διάχυτες αισθήσεις». Κατά
την άποψή μου ο ποιητής παρουσιάζει τα πράγματα με απαισιοδοξία
και απελπισία, καθώς χρησιμοποιεί τον όρο ξεχαρβαλωμένες κιθάρες,
δηλαδή ξεκούρδιστες και άχρηστες. Με τον όρο αντένες,δηλαδή
κεραίες, προσπαθεί να δείξει την μοναχικότητα του κάθε ανθρώπου
που απλά κάθεται κάπου μόνος και λαμβάνει μηνύματα. Τέλοςοι

7. 7
διάχυτες αισθήσεις μπορούννα αναφέρονται στην ανάγκη των
ανθρώπωνγια συντροφικότητα.
14.Στο όνομα ποιων, κατά τη γνώμη σας, μιλάει ο ποιητής όταν
χρησιμοποιεί α΄πληθυντικό πρόσωπο είμαστε…;
Ο ποιητής όταν χρησιμοποιεί α΄ πληθυντικό πρόσωπο «είμαστε»,
αναφέρεται στον ίδιο και στους συνομήλικούςτου, οι οποίοι νιώθουν
χαμένοι, για το τι τους περιμένει στο μέλλον. Τους διακατέχει μια
ανασφάλεια, ένα αίσθημα ανικανοποίητου, μια απαισιοδοξία, μία
αίσθηση διάλυσης και παραίτησης.Στουςστίχους του ποιητή
φαίνεται η θλίψη και η λύπη του με τις οποίες εκφράζει την απορία
του και αυτή της γενιάς του για το ποιο θα είναι το μέλλον τους. Πού
πρέπει να οδηγηθούν, τι δρόμο πρέπει να ακολουθήσουν και πού να
καταλήξουν;Το ποίημα λοιπόν εκφράζει την ανασφάλεια όλων των
νέων που ξεκινούντη ζωή τους και είναι αδύναμοι,μπερδεμένοι αλλά
μπορούννα βρουν στο τέλος καταφύγιο στην τέχνη και στην
έκφραση μέσα από αυτή.
Από τον Καρυωτάκη στο δικό μας εμείς…
15.Να διαβάσετε ποιήματατου Καρυωτάκηκαι να επιλέξετε δύο,
για να παρουσιάσετε στους συμμαθητές σας. Το ένα ποίημα, αυτό
που σας άρεσε περισσότερο, παρουσιάστε το με τη μορφή βίντεο.
Για τη δημιουργίατου βίντεο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το
http://photopeach.com/ (απαιτεί εγγραφή)ή όποιο άλλο πρόγραμμα
χρησιμοποιείτε.
Ποιήματα του Καρυωτάκη θα βρείτε στις σελίδες
http://karyotakis.awardspace.com/poems/poetry.htm
http://www.snhell.gr/anthology/writer.asp?id=17
16.Να γράψετε ένα δικό σας ποίημα αρχίζοντας Είμαστε….
Είμαστε άνθρωποι
Είμαστε φτιαγμένοι από υλικό ονείρων
και τη μικρή μας τη ζωή ύπνος την περιζώνει.
Είμαστε φιλεύσπλαχνοι και αγαπάμε
όμως και φθονούμε και πολεμάμε.
Είμαστε δυνατοί και μεγάλοι
ανυπέρβλητοι και ακατανίκητοι
αλλά και μικρόψυχοι και ποταποί
και φειδωλοί και αμαρτωλοί.
Είμαστε παντοδύναμοι, ονειροπόλοι και θηρευτές
ιδανικών και ωραίων,
αλλά μισούμε και διώχνουμε
και καταπατούμε και λοιδορούμε.

8. 8
Είμαστε..
17.Να δημιουργήσετε ένα συννεφόλεξο tagxedo
(http://www.tagxedo.com/ δεν απαιτεί εγγραφή)στο οποίο θα
αντιπαραβάλλετε τις δικές σας αξίες απέναντι στις πεσιμιστικές
σκέψεις του Καρυωτάκη.