Educational Material

1. Οι έννοιες: πλαστικότητα και αντιστάθμιση στη παιδιατρική φυσικοθεραπεία
•Αθηνά Γεωργιάδου Senior NDT-BOBATH tutor
•Φυσιοθεραπεύτρια καθηγήτρια εφαρμογών
Τμήμα φυσ/πείας ΤΕΙΘ
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

2. • Ξεκινώντας ,….το 1977….. να
δουλεύω με τα παιδιά με
βλάβη στο ΚΝΣ
αναρωτήθηκα : πως είναι
δυνατό ,ενώ η μόνη
δυνατότητα που διαθέτουμε
είναι τα χέρια και το σώμα
μας «στο σώμα του παιδιού»
να παρεμβαίνουμε και τελικά
να τροποποιούμε τις δομές
του ΚΝΣ?
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση
παιδιατρική φυσικοθεραπεία

3. ………..Και αρχίσαμε
να μελετούμε……..
…………Και μάθαμε ότι :
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση
παιδιατρική φυσικοθεραπεία

4. 1906 : Sherrington
Οι κινήσεις
προέρχονται από
θεμελιώδη αντανακλαστικά
εντολές από εγκέφαλο,
μέσω Ν.Μ. στους μυς
Proprioception : αίσθηση της θέσης σώματος - προσανατολισμός
•
1940 : Bernstein
ολοκλήρωση των
περιβαλλοντικών
δεδομένων
Νευροφυσιολογικών
/Νευρομυϊκών
/Εμβιομηχανικών
δεδομένων στη βάδιση – μετακίνηση
1954 : Fitts
Θεμελιώδης σχέση
ανάμεσα στις κινήσεις
των χεριών
Προσπάθεια εφαρμογής
μαθηματικών μοντέλων
για την κατανόηση
της κίνησης
1966 : Addams
Καθιέρωση της
σημασίας της
κινητικής μνήμης
και οργάνωση
της διαδικασίας
της εκπαίδευσης
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

5. ……μάθαμε για τον κινητικό έλεγχο και την κινητική μάθηση……..
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

6. Η κίνηση : Γενετικά καθορισμένη :Έλεγχος μελών για βάδιση-τρέξιμο Κίνηση που μαθαίνεται: Επιδεξιότητες
κινητικός έλεγχος:
η σταθεροποίηση του σώματος στο χώρο (έλεγχος στάσης και ισορροπίας) και η κίνηση του σώματος στο χώρο.
.
κινητική μάθηση
•είναι οι αλλαγές τις κινητικής συμπεριφοράς, που προκύπτουν μέσα από τις εμπειρίες του ατόμου.
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

7. ……μάθαμε για τον μυικό τόνο και την μυική σύσπαση…..
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

8. …..και κατανοήσαμε την αξία της συμμετοχής του κινήτρου στην κινητική ωρίμανση
Αντανακλαστική
δραστηριότητα
Ωρίμανση
Θέσεις (βαρύτητα) =
μυϊκός τόνος
περιβάλλον
Αναστολή
αντανακλαστικών
Ένστικτο +
τυχαία επιτυχία
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΚΙΝΗΤΡΟ =
Ερέθισμα για
Κινητικό
επανάληψη
εντύπωμα στον
φλοιό
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

9. Οι φυσιοθεραπευτές λαμβάνουν υπόψη ότι Κατά την φυσιολογική Κινητική Ανάπτυξη επιτελείται :
Ανάπτυξη κινητικών επιτευγμάτων
υιοθέτηση
τελειοποίηση
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

10. Πλαστικότητα
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία
Η εξέλιξη της συμπεριφοράς εξαρτάται όχι μόνο
από την ανάπτυξη του εγκεφάλου, αλλά και από
εξωτερικά ερεθίσματα, τα οποία μεταβάλλουν τη
νευρωνική δραστηριότητα και τη δομή του
εγκεφάλου, επιδρώντας στη κατανομή και τη
λειτουργία των συνάψεων.

11. Με τον όρο πλαστικότητα εννοούμε την ικανότητα του
εγκεφάλου να αναδιοργανώνει τα εγκεφαλικά
μονοπάτια, με την επίδραση νέων εμπειριών, πράγμα
που αποτελεί τη βάση της μάθησης.
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

12. Πλαστικότητα : η δυνατότητα της διαφοροποίησης στην διαδικασία της ανάπτυξης και είναι αποτέλεσμα της εμπειρίας.
ενδογενές περιβάλλον
πολλαπλασιασμό νευρώνων
μετανάστευση κυττάρων
εξωγενές περιβάλλον
συναπτογέννεση
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

13. Πως η ιδιότητα της «πλαστικότητας των νευρώνων» ευοδώνεται με τη μάθηση ;
Οι νευρωνικές συνδέσεις αυξάνονται και ισχυροποιούνται καθώς χρησιμοποιούνται
•Τα εγκεφαλικά κύτταρα που χρησιμοποιούνται πιο συχνά, έχουν πιο εκτεταμένες διασυνδέσεις, ενώ
•αυτά που δεν χρησιμοποιούνται πολύ, μένουν στην άκρη
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

14. •οι συνάψεις συνεχώς αναθεωρούνται
 τόσο ως προς τον αριθμό,
 όσο και ως προς τη πολυπλοκότητα της «λειτουργίας» τους, ανάλογα
 με το φόρτο επεξεργασίας πληροφοριών που ο εγκέφαλος δέχεται
και τη βιολογική σημασία της απόκρισής του σε αυτές.
Πείραμα που πραγματοποιήθηκε σε σπουργίτια έδειξε ότι καθώς τα πειραματόζωα ανέπτυξαν την ικανότητα να θυμούνται που ήταν κρυμμένοι οι σπόροι,
ο ιππόκαμπος αυξήθηκε σε μέγεθος
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

15. Η ανάπτυξη του ανθρωπίνου εγκεφάλου
Πρωταρχική κατασκευή του νευρικού σωλήνα: 3-4 εβδ. κύησης
Ανάπτυξη προσθίου εγκεφάλου: 2-3 μήνες κύησης
Νευρωνικός πολλαπλασιασμός: 3 -4 μήνες κύησης
Νευρωνική μετανάστευση: 3 -5 μήνες κύησης
Οργάνωση: 5ος μήνας κύησης- χρόνια μετά τη γέννηση Μυελινοποίηση: Γέννηση-χρόνια μετά τη γέννηση
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

16. Οι φυσιοθεραπευτές, με εργαλείο τα χέρια και ολόκληρο το σώμα μας με αντικείμενο την στάση και την κίνηση επιδιώκουμε :
 την πρόληψη των δευτερογενών μυοσκελετικών βλαβών και την μεγιστοποίηση της σωματικής λειτουργίας
 την προώθηση της γνωστική, κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών
την ανάπτυξη , διατήρηση , και ίσως αποκατάσταση σε νευρικές δομές και τα μονοπάτια .
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

17. οι φυσιοθεραπευτές τροποποιούν τις εγκεφαλικές δομές όταν:
•Εκπαιδεύουν το νεογνό να ενσωματώσει στη κινητική του συμπεριφορά πρότυπα που στερήθηκε λόγο διαταραχής ενδομήτριας ανάπτυξης και είναι απαραίτητα για την ευόδωση απαραίτητων λειτουργικών δεξιοτήτων
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

18. οι φυσιοθεραπευτές τροποποιούν τις εγκεφαλικές δομές όταν:
•Εκπαιδεύουν το βρέφος να ενσωματώσει στη κινητική του συμπεριφορά πρότυπα που στερήθηκε λόγω βλάβης του ΚΝΣ
•και είναι απαραίτητα για την ευόδωση απαραίτητων λειτουργικών δεξιοτήτων
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

19. οι φυσιοθεραπευτές τροποποιούν τις εγκεφαλικές δομές όταν:
•Εκπαιδεύουν το παιδί να ενσωματώσει στη κινητική του συμπεριφορά πρότυπα που στερήθηκε λόγω επανάληψης παθολογικών κινητικών προτύπων και είναι απαραίτητα για την ευόδωση απαραίτητων λειτουργικών δεξιοτήτων
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

20. οι φυσιοθεραπευτές τροποποιούν τις εγκεφαλικές δομές όταν:
•Εκπαιδεύουν το παιδί να ενσωματώσει στη κινητική του συμπεριφορά πρότυπα που αποτελούν προϋπόθεση κατάκτησης καινούργιας χρήσιμης κινητικής δεξιότητας
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

21. οι φυσιοθεραπευτές τροποποιούν τιε εγκεφαλικές δομές όταν:
•Εκπαιδεύουν το παιδί με συνεχή εξάσκηση να διατηρεί , κατεκτημένα πρότυπα στάσης και κίνησης που απαιτούν νέες κινητικές στρατηγικές λόγω ανάπτυξης & αύξησης καθώς αλλάζουν τα φυσικά μεγέθη (ύψος –βάρος)
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

22. Πότε είναι δυνατό οι φυσιοθεραπευτές να επιτύχουν την μέγιστη τροποποίηση στις εγκεφαλικές δομές?
•Η θεραπεία είναι αποτελεσματικότερη στις περιόδους
•της ανάρρωσης και
• των μεταβατικών σταδίων.
Αυτές είναι περίοδοι πριν να εδραιωθούν
και να χρησιμοποιηθούν οι μη φυσιολογικές
στάσεις και κινήσεις,
Κρίσιμη περίοδος
η χρονική εκείνη περίοδος της ανάρρωσης του Κ.Ν.Σ. μετά από μία προσβολή ή
 η περίοδος της ανάπτυξης κατά την οποία παρατηρείται μεταβλητότητας και αστάθεια των στάσεων και των κινήσεων εξ αιτίας της επιτελούμενης αύξησης του σώματος
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

23. αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία
…………. πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη την
ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΥΑΙΣΘΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ :
Σε κάποιο συγκεκριμένο στάδιο Ανάπτυξης η ΜΑΘΗΣΗ είναι ευκολότερη ως ανταπόκριση σε ερέθισμα.
•Η κατάλληλη περίοδος για εδραίωση αναπτυξιακού στόχου είναι όταν είναι έτοιμο το παιδί, για αυτόν.
•Αν μια λειτουργία δεν κατακτηθεί στην κατάλληλη στιγμή είναι δύσκολο να ενσωματωθεί αργότερα

24. •αναγνωρίζει ότι η πλαστικότητα
του νευρικού συστήματος
συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής
με φάσεις σταθερότητας, που διακόπτονται από φάσεις αστάθειας.
•Αυτές οι περίοδοι της μετάβασης από σταθερότητα σε αστάθεια είναι ο κατάλληλος χρόνος για θεραπευτική παρέμβαση, ώστε να επιτευχθούν ακριβή και αποτελεσματικά κινητικά πρότυπα καθώς, ο ασθενής προσπαθεί να εξασφαλίσει νέους τρόπους αποτελεσματικών σύνθετων δυναμικών κινητικών συνδυασμών
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

25. …….τώρα ας σκεφτούμε την ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗ
 Η αντιστάθμιση είναι ένας ακόμα όρος με διαφορετική έννοια σε θεραπευτές που ασχολούνται με τις νευρολογικές διαταραχές και σε αυτούς που ασχολούνται γενικά με την επιστήμη της κίνησης.
 Αν το νευρικό σύστημα υποστεί βλάβη, τότε το σύστημα θα αντισταθμίσει όλο ή μέρος του λειτουργικού ελλείμματος .
 Αυτή η αντιστάθμιση πιθανό να συμπεριλαμβάνει αλλαγές, αποτέλεσμα της πλαστικότητας όπως: μυϊκές προσαρμογές και αναδιοργάνωση του φλοιού.
 Πως θα κινηθεί ο ασθενείς αντιδρώντας στην συγκεκριμένη, δική του νευρολογική αναδιοργάνωση ? είναι ένα νέο ερώτημα.
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία

26. αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία
…….τώρα ας σκεφτούμε την ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗ
Η πιθανότητα αύξησης της παραμόρφωσης δεν δρα ανασταλτικά στην ενθάρρυνση της ευόδωσης της δραστηριοποίησης και της ανεξαρτησίας…
αλλά μας υποχρεώνει να επιλέξουμε τις κατάλληλες στρατηγικές (προσαρμογή θέσης ,χρήση νάρθηκα κλπ), ώστε να ελαττώσουμε το αρνητικό αποτέλεσμα

27. αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία
…….τώρα ας σκεφτούμε την ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗ

28. αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία
…….τώρα ας σκεφτούμε την ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗ
ποτέ δεν εμποδίζουμε το παιδί να εκτελέσει μία λειτουργική δραστηριότητα , ακόμη και αν πραγματοποιείται με παθολογικό τρόπο,
εάν δεν την έχουμε αντικαταστήσει με άλλη αποτελεσματική φυσιολογικότερη εκτέλεση

29. ……..σας ευχαριστώ
αθηνά γεωργιάδου εξειδίκευση παιδιατρική φυσικοθεραπεία