Β' Λυκείου - Ανθρωπιστικές Σπουδές Αρχές Κοινωνικών επιστημών

1. ΓΕΛ Καρέα
ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
«Επιστήμη» από το ρήμα «επίσταμαι» δηλ. «αποκτώ γνώση και μπορώ να την χρησιμοποιώ».
Η επιστήμη προϋποθέτει:
• Τη χρήση συστηματικών μεθόδων έρευνας
• Την ανάλυση και ερμηνεία των ευρημάτων της έρευνας
• Την εξαγωγή συμπερασμάτων
Η επιστήμη είναι κοινωνικό και ιστορικό φαινόμενο, δηλαδή, αλλάζει καθώς περνά ο χρόνος και καθώς μεταβάλλονται οι οικονομικές,
κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες.
Φαινόμενο είναι ο τρόπος με τον οποίο εμφανίζεται, ένα φυσικό ή κοινωνικό συμβάν, οτιδήποτε συλλαμβάνει η ανθρώπινη συνείδηση μέσω
των αισθήσεων, οτιδήποτε γίνεται αντιληπτό μέσω της ανθρώπινης παρατήρησης.
Οι επιστήμες ανάλογα με το αντικείμενο μελέτης τους χωρίζονται σε:
1. Φυσικές επιστήμες
• Μελετούν τα φυσικά φαινόμενα. Προσπαθούν να βρουν ανάμεσα σ’ αυτά σχέσεις αιτίας-αποτελέσματος (δηλ. πώς ένα φαινόμενο
σχετίζεται με κάποιο άλλο).
• Σκοπός τους είναι η ανάπτυξη καθολικών αιτιατών νόμων (δηλ σχέσεων ανάμεσα σε φυσικά φαινόμενα που ισχύουν παντού και
πάντα.
• Εργαλεία τους είναι η παρατήρηση και το πείραμα.
2. Κοινωνικές επιστήμες
 Μελετούν τα κοινωνικά φαινόμενα (οικονομικά φαινόμενα, κοινωνικές σχέσεις/προβλήματα, ψυχολογικά φαινόμενα κ.ά.).
 Δεν διατυπώνουν νόμους αλλά τάσεις.
 Τάση είναι η δυναμική που δημιουργούν τα δεδομένα προς μια κατεύθυνση. Η τάση όμως, δεν πραγματοποιείται πάντα. Π.χ.
η φτώχεια και η ανεργία μπορεί να οδηγήσουν σε εξέγερση αλλά αυτή η τάση μπορεί να ακυρωθεί από άλλους παράγοντες.
Αρχές Κοινωνικών Επιστημών (Β’ Λυκείου-Ανθρωπιστικές Σπουδές)
Κριπαροπούλου Αντιγόνη Σελίδα 1

2. ΓΕΛ Καρέα
Γενικές αρχές κοινωνικών επιστημών
• Η γνώση του παρελθόντος (ιστορία) βοηθά στην καλύτερη κατανόηση του παρόντος.
• Η γνώση άλλων πολιτισμών βοηθά στην κατανόηση του δικού μας πολιτισμού.
• Η γνώση ότι οι κανόνες, οι αξίες κ.λπ. που ισχύουν, έχουν δημιουργηθεί σε συγκεκριμένες συνθήκες και γι’ αυτό στο μέλλον μπορεί να
αλλάξουν.
• Οικονομικά-κοινωνικά και πολιτικά φαινόμενα είναι σε συνεχή αλληλεξάρτηση.
Διαφορές φυσικών και κοινωνικών επιστημών
1. Τα κοινωνικά φαινόμενα δεν είναι ίδια με τα κοινωνικά φαινόμενα
• Τα κοινωνικά φαινόμενα παράγονται από ανθρώπους. Για να τα μελετήσουμε πρέπει να γνωρίζουμε τι νόημα δίνουν οι άνθρωποι
στην συμπεριφορά τους και πώς ερμηνεύουν την συμπεριφορά των άλλων.
• Π.χ. Ποιος είναι ο λόγος ενός διαπληκτισμού; Πώς βιώνει και πώς ερμηνεύει ο καθένας αυτό το συμβάν;
• Τα φυσικά φαινόμενα είναι ανεξάρτητα από τη θέληση των ανθρώπων.
2. Οι άνθρωποι τροποποιούν την συμπεριφορά τους όταν είναι αντικείμενα έρευνας και αυτό δεν συμβαίνει με τα φυσικά φαινόμενα.
Αρχές Κοινωνικών Επιστημών (Β’ Λυκείου-Ανθρωπιστικές Σπουδές)
Κριπαροπούλου Αντιγόνη Σελίδα 2