Καινοτόμο Πολιτιστικό Πρόγραμμα με θέμα το ψωμί στην ελληνική παράδοση

1. Υπεύθυνος Εκπαιδευτικός: Καραλή Μαρία
Συνεργαζόμενοι: Πριόβολου Κωνσταντίνα
Τάξη: Γ΄
Πολιτιστικό Πρόγραμμα
«Το ψωμί…ψωμάκι»
Σχ. έτος 2013-14

2. Με αφορμή το μύθο της Περσεφόνης για την εναλλαγή των
εποχών ( στην Ιστορία ), η συζήτηση οδηγήθηκε στη θεά
Δήμητρα και το πώς έμαθε στους ανθρώπους να
καλλιεργούν το σιτάρι.
Τα παιδιά ζώντας σε μια αγροτική περιοχή ήξεραν και είχαν
πολλά να πούνε… από τη σπορά μέχρι και το ζύμωμα του
ψωμιού από τις μαμάδες και τις γιαγιάδες τους.
Όταν μάλιστα τους πληροφόρησα ότι στο τρίτο τεύχος του
βιβλίου της Γλώσσας υπήρχε ενότητα «Του κόσμου το
ψωμί», αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με το θέμα.
Μεγάλη ήταν η επιθυμία τους «Να ζυμώσουμε κι
εμείς,κυρία!», όπως χαρακτηριστικά έλεγαν .

3. ΣΤΟΧΟΙ
• Γνωστικοί
 Να γνωρίσουν την ιστορία του ψωμιού από την αρχαιότητα ως σήμερα
 Να μάθουν την πορεία από τη σπορά μέχρι την παρασκευή του ψωμιού
 Να κατανοήσουν τη σύνδεσή του με τις θρησκευτικές και κοινωνικές εκδηλώσεις της
ανθρώπινης ζωής
• Δεξιοτήτων
 Να έρθουν σε επαφή με κείμενα, παροιμίες, τραγούδια σχετικά με το θέμα
 Να μπορούν να αναζητούν και να συλλέγουν πληροφορίες
 Να εκφραστούν δημιουργικά ( πλάθοντας, κατασκευάζοντας, ζωγραφίζοντας κλπ.)
 Να πλουτίσουν το λεξιλόγιό τους
• Στάσεων-συμπεριφορών
 Να καλλιεργήσουν ομαδικό πνεύμα
 Να αναπτύξουν την ικανότητα να εργάζονται ομαδικά, με παρατηρητικότητα και κριτική
σκέψη
 Να αγαπήσουν τις παραδόσεις, να γνωρίσουν και να διατηρήσουν ήθη και έθιμα

4. Το ταξίδι μας…
• Τα παιδιά χωρίστηκαν ( με καθοδήγηση σε μικρό
βαθμό ) σε 4 ομάδες

5. ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΜΑΣ

6. ΤΑ ΣΗΜΑΤΑ ΜΑΣ

7. Αρχικά…
αναζητήσαμε από εγκυκλοπαίδειες, περιοδικά και κυρίως το
διαδίκτυο την ιστορία του ψωμιού
Αρχαία Αίγυπτος

8. Έπειτα…
• Ασχοληθήκαμε με « τον κύκλο του ψωμιού »
και αναζητήσαμε είδη ψωμιού που έχουμε δει, γευτεί, ακούσει να
υπάρχουν.

9. Προκειμένου να βοηθηθούμε στην αναζήτησή μας σε
ό,τι αφορά το ψωμί στο χθες και το σήμερα …
Επισκεφτήκαμε το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Πατρών…

10. • …όπου οι υπεύθυνοι μας έδειξαν με τον πιο κατανοητό και παραστατικό
τρόπο τι έκαναν οι παλιοί κι εμείς εργαστήκαμε συλλέγοντας πληροφορίες
και παράγοντας αργότερα τα κείμενά μας

11. • Πήγαμε και στο Εκκλησιαστικό- Λαογραφικό
Μουσείο Λουσικών
όπου ο ιερέας του χωριού μας,μας ξενάγησε και μας πληροφόρησε για
την παρουσία του ψωμιού στη θρησκευτική ζωή
πρόσφορο
άρτος

12. Συναντήσαμε και πήραμε συνέντευξη…
• από τον κ.Αντρέα, τον αρτοποιό του χωριού μας, ο οποίος με χαρά μας
έδειξε τα μηχανήματα που ζυμώνουν και ψήνουν το ψωμί σήμερα.Μας
ενημέρωσε για την κοπιαστική δουλειά του φούρναρη και στο τέλος μας
κέρασε.Πραγματικά το ευχαριστηθήκαμε!

13. • Εργαστήκαμε με τις ομάδες μας για να βρούμε :
 Παροιμίες (π.χ «Όποιος δε θέλει να ζυμώσει, δέκα μέρες κοσκινίζει», «Ο λόγος
σου με χόρτασε και το ψωμί σου φά’ το» )
 Εκφράσεις ( «Βγάζω το ψωμί μου», «Φάγαμε μαζί ψωμί κι αλάτι»)
 Τραγουδήσαμε το ποίημα του Χάρη Σακελλαρίου «Ο κύκλος του ψωμιού»
 Παίξαμε παιχνίδια όπως «Η πινακωτή» και «Ο καρβελάς»
 Λύσαμε σταυρόλεξα και ακροστιχίδες για το ψωμί στα Αγγλικά
 Μάθαμε αγγλικές λέξεις και εκφράσεις

14. • Διαβάσαμε και παίξαμε από το βιβλίο της Γλώσσας,
ακούσαμε σε CD αλλά κυρίως παρακολουθήσαμε με
ενθουσιασμό από γνωστό καραγκιοζοπαίχτη την
παράσταση «Ο Καραγκιόζης φούρναρης» και
γελάσαμε με την ψυχή μας.

15. • Θέλοντας να μάθουμε ήθη και έθιμα που έχουν ατονήσει ή
ξεχαστεί, και παρουσιάσαμε στους συμμαθητές μας τα
κάλαντα του Λαζάρου.

16. φτιάξαμε «Λαζαράκια»

17. και παρουσιάσαμε στους συμμαθητές μας τα κάλαντα του
Λαζάρου.

18. • Με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού των Αγγλικών
μάθαμε τι είναι και φτιάξαμε το δικό μας
προζύμι

19. Έτσι μπορέσαμε :
• Να ζυμώσουμε

20. Να πλάσουμε
Να «στολίσουμε»
Και να αφήσουμε τα ψωμιά μας να
φουσκώσουν

21. • Με την πολύτιμη βοήθεια της κ.Σκαλτσά (μαμάς μαθητή) που άναψε τον
ξυλόφουρνο
Φουρνίσαμε και ξεφουρνίσαμε τα καρβελάκια μας

22. και φυσικά…
• Ήρθε η ώρα να απολαύσουμε τους κόπους μας και να φάμε κι εμείς σαν
τον βασιλιά του παραμυθιού
«Το πιο γλυκό ψωμί»

23. Ολοκληρώνοντας σιγά σιγά το πρόγραμμά μας
Μέσω της προσέγγισης ενός θέματος που τους κέντριζε άμεσα το ενδιαφέρον
τα παιδιά κατόρθωσαν :
• να εξοικειωθούν με τη δυναμική και τη λειτουργία της ομάδας, επιλύοντας
τυχόν διαφορές που προϋπήρχαν
• να αντιλαμβάνονται λάθη και παραλείψεις στη συμπεριφορά τους και να τα
διορθώνουν
• να εκφράζονται με θάρρος (παρουσίαση)
• να έρθουν σε επαφή με κάτι τόσο καθημερινό όπως το ψωμί και όμως να
γνωρίσουν τόσα πολλά
Μια σύντομη αναφορά» εντυπώσεων :
« Ήταν super ! » Κωνσταντίνος
« Ζυμώσαμε και φάγαμε το ψωμί μας» Κλαούντια
« Δεν ήξερα ότι ο φούρναρης ξεκινάει τη δουλειά του στις 3 το πρωί!»
Παναγιώτης

24. • Σας λέμε μια κινέζική παροιμία
Η ωραιότερη μυρωδιά είναι του ψωμιού,
η ωραιότερη γεύση του αλατιού και
η ωραιότερη αγάπη των παιδιών