1. ШАШИН НИЙГМИЙН ҮЗЭГДЭЛ БОЛОХ НЬ

2. Шашин бол оюуны соёлын үнэ цэнэт
бүтээл,эрдэмтэн мэргэдийн уйгагүй хөдөлмөрөөр
бүтээгдсэн гүн ухаан ёс зүй гоо зүйн хийгээд
хүмүүнлэгийн ухааны бүтээлүүдтэй хүйн
холбоотой бөгөөд олон түмнийг соён гэгээрүүлэх
зорилгоо гүйцэтгэсээр ирсэн нийгмийн ухааны
салбар болно.

3. ШАШИН НЬ БАЙГАЛЬ , НИЙГМИЙН ЕРИЙН ХҮЧИН
, ЕР БУСЫН ХҮЧНИЙ ТУСГАЛ БОЛОН ҮҮСЭЖ
,СҮСЭГЛЭН БИШРҮҮЛЭХ , ОЮУНЫ НЭН ХҮЧТЭЙ
СУРТАЛ БОЛОН ХӨГЖИЖ ИРЖЭЭ.

4. МОНГОЛ ДАХЬ ШАШИНИЙ НИЙГЭМД ҮЗҮҮЛЖ
БУЙ НӨЛӨӨЛӨЛ
 Монголын нийгэм 1990 оноос эхлэн эрх
чөлөөт, ардчилсан байгуулалд шилжих явцад
шашин шүтлэг чөлөөтэй болж, нөгөө талаар
шашин, түүний олон талтай үзэгдэл,
асуудлыг нарийвчлан судалж, шашин
судлалын ухааныг шинэ тутам хөгжүүлэх
өргөн боломж бий болсон билээ.

5.  Шашны үзэгдэл нь ч хүн төрөлхтний
түүхэн хөгжлийн зайлшгүй нэгэн хэсэг
болоод байгаа юм.

6.  Социалист нийгмийн үед Монголд
секуляризацийн үндэс хүчтэй
тавигдсан. Секуляризаци гэдэг нь нийгэм
ба бие хүний амьдралд шашны нөлөө
хяналтаас чөлөөлөгдөх үйл явц, өөрөөр
хэлбэл шашны элементүүдийг шинжлэх
ухаан, рациональ сэтгэлгээ, иргэний ёс
зүйгээр шахагдан зайлуулах явдал юм.

7.  Мөн шашин нь хүмүүсийн дунд тогтвортой
ёс суртахууны номлол, сүсэг бишрэлийн
хэрэгцээг нь хангаж байдгаараа ач
холбогдолтой юм.”

8.  Мөн шашин нь нийгмийн хөгжлийн
тодорхой үе шатан дээр эерэг, сөрөг
нөлөөг үзүүлсээр ирсэн түүхтэй.

9.  Христ лал, буддизм,
хинди гээд шашин,
шүтлэгийн эрх чөлөөт
манай нийгэмд эдгээр
шашины урсгал
чөлөөтэй нэвтэрдэг.
Гэхдээ тэдний сайн ба
муу талыг төдийлөн
сөхдөггүй. Тиймдээ ч
гудамжны орон
гэргүйчүүд тэдгээр
сүм, хийдэд ихэвчлэн
орж, гарч байдаг.

10.  Мэдээж ядуу буурай орны иргэдэд дэмжлэг
үзүүлэхүйц сайн тал нь энэ байж болох юм.
Эсрэгээрээ нийгмийн үзэлд асар сөрөг үзэгдэл
дагуулдаг тухай Их Британийн нэгэн хэвлэлд
онцлон бичжээ. Ингэхдээ манай улсаас жишээ
авсан байх юм.
Тухайлбал, номлогчдын клуб гэгддэг нормоны
үзэлтнүүдийн тухай дэлгэрүүлэн бичжээ. Нормон
гэдэг нь үндсэндээ христийн цэвэр шүтлэг биш аж.

11. ШАШИНИЙ НИЙГЭМД ҮЗҮҮЛЭХ ДАВУУ ТАЛ
 Хувь хүний үнэлэмжийн
гол хэмжүүр нь сүсэг
бишрэл, нүгэл үйлдэхгүй
амьдрах явдал байв.
Шашны сургаалд хүний
амь таслах , өмч хөрөнгөд
зүй бусаар хандах зэрэг
ёс бус үйлдлийг нүгэл
гэнэ. Энэ үед шашны
нөлөөгөөр бурханы
хилэгнэл , тамд унах,
цээрлэл гэх мэтээс айж
эмээх нь хэм хэмжээг
мэдүүлсэн тодорхой
хэмжээний дэвшилттэй
зүйл болжээ

12. ЭНД ТЭНДГҮЙ СҮМ, ШАШНЫ БАРИЛГУУД
СҮНДЭРЛЭХ БОЛОВ
 . Тэд сайн үйлс, хүмүүнлэгийн зорилгоор
олон тооны байршил сайтай обеькт
нийслэлийн энд, тэндгүй бариад авчихсан.
Харин тэднийг яг зорилгынхоо шугамаар
үйл ажиллагаагаа явуулдаг талаар
мэргэжлийн байгууллагууд хяналт,
шалгалт хийж байсан удаагүй.
 Үнэхээр тэднийг шалгаад үзэхэд
буруудахгүй болов уу.

14. ШАШИНИЙ НИЙГЭМД ҮЗҮҮЛЭХ СӨРӨГ
НӨЛӨӨ

15. ҮҮНИЙГ ЯПОНЫ ПРОКУРОРЫН БАЙГУУЛЛАГА
БАРИМТТАЙ ДЭЛГЭЖ, УГ ШАШНЫ
УДИРДАГЧДЫГ ХУУЛИЙН ХАРИУЦЛАГАД ТАТСАН
БАЙДАГ.
 Японд сүүлийн 30 гаруй жил нормоны үзлээр
амьсгалагсад баян, тансаг амьдардаг гэх
судалгаа бий. Харамсаптай нь учир битүүлэг
үхэл, ер бусын нэг хэв загварын амиа
хорлолтын дараа тус улсын хуулийнхан энэ
шашныг мөрдөж эхэлжээ. Гэтэл нормоны
урсгалд хэт итгэгсэд шинээр элсэгчиддээ
маш их урамшуулал олгосны дараа тэдний
амь насаар шан харамжаа буцаан авдаг
байжээ.

16. Үүнээс хойш Токио, Саппоро
зэрэг томоохон хотуудад
нормоны үзлээс татгалзахыг
уриалсан хууль баталжээ.
Дэлхийн ихэнх улсад аливаа
шашныг шахан гадуурхах үзэл
байдаггүй учраас нэг мөсөн
хориглох шийдвэр тэр бүр
гардаггүй.

17.  , Монгол Улсын төр, сүм, хийдийн
харилцааны
тухай хуулийн хоёрдугаар бүлгийн
дөрөвдүгээр зүйлийн 8-д зааснаар “Лам
санваартан нарын үнэмлэхүй тоо, сүм
хийдийн байршлыг төрөөс хянан зохицуулна”
гэжээ.
 Харин тоо, тоймгүй баригдаж, толгой
дараалан нэмэгдэж буй сүм хийд, лам
санваартныг нарийн хянах хэрэгтэй

18. СҮМИЙН ХАНДИВ НЭРЭЭР ОРЛОГО ОЛОГСОД
 Нийслэлд үйл ажиллагаа явуулдаг ямар ч
христийн сүмд хандив цуглуулдаг гэвэл
хилсдэхгүй. Долоо хоног бүр цуглаан зохион
байгуулсны дараа хандивын “сав” аялуулж
үүндээ хүссэн мөнгөө хийхийг санал болгодог.
 Гэхдээ шинэ гишүүдээс л “мөнгө хураадаг”.
Долоо хоногт болж байгаа цуглаан бүрийн
дараа хандивын “сав” аялсаар байдаг. Харин
олсон мөнгөөр сүмийн санхүүжилт, бусад
асуудлаа шийддэг аж. Гэтэл эдгээр шашны
байгууллагууд манайхаас албан ёсны
зөвшөөрөл авахдаа иймэрхүү мөнгө хураах
болон хандив зэрэг асуудлаар ярилцдаггүй

19.  Нөгөө талаар сүм хийдийн хөрөнгөөр их
сургуулиуд байгуулагдаж шашны ном
зохиолыг орчуулж, шинжлэх ухаан,
урлагийн үндсийг зааж байсан нь ёс зүйн
хөгжилд үнэтэй хувь нэмэр оруулсан.

20. МОНГОЛ ДАХЬ БУРХАНЫ ШАШНЫ
ГАЖУУДАЛ
 Буддын шашныг амьдралтай холбоогүй
байна гэсэн олон шүүмжлэл хүлээж авсан
тул бидний амьдралдаа олонтаа
тааралддаг, хардаг зүйлийн нэг болох лам
ном унших, засал зэрэг нь хүний сэтгэлд
хэрхэн нөлөөлдөг талаар өөрсдийн
бодлыг товчхон хэлнэ үү?

21.  Одоогийн нийгэм дэхь лам нар ном унших засал
хийх үүнийхээ төлөө мөнгө авах гэх мэтийн
бусармаг үзэгдэл ч зөндөө. Энэ бол тухайн
нийгмийн хэрэгцээний улмаас үүсэн гарсан нэг
төрлийн гажуудал юм.

22.  Монголчууд бид бүхэн буддын шашин
шүтдэг гэдэг атлаа хэзээ ч энэ шашны
философи үндсэн санааг анхаарч
судалдаггүй атлаа, өөрт тохиолдсон
зовлон бэрхшээлийг давж гарах арга зам
нь хийдэд очиж зохих номыг нь уншуулах
гэж ойлгодог.

23.  . Энэ бол Монгол хүний хэтэрхий
бэлэнчлэх сэтгэлгээний л үр дүн. Хэрэв
нийгэм өөрөө илүү ихийг шаардаж эхэлвэл
энэ гаж үзэгдэл алга болно. Нийт масс
гүрэм ном уншуулж амьдралаа тэгшитгэнэ
гэсэн бодолтой хэвээр байх юм бол
ирээдүйд ч энэ үзэгдэл байсаар л байх
болно

24.  Энэ бүхнийг энэ шашинг шүтэгсэд нэртэй
мухар сүсэгтнүүд л өөрсдөө үүсгээд
байгаа билээ.

25.  Нөгөөтэйгүүр засал гүрэм гэдэг нь зүгээр л
хэн нэг хүнийг мунхруулах үйлдэл үү? Бас
шууд ингээд ойлгочихож болохгүй мэт. Бидний
бодлоор засал гүрэм тарни унших гэдэг нь нэг
төрлийн сэтгэлзүйн хичээл мэт. Ном гүрэмүүд
нь тухайн хүнд итгэл өгөх зорилготой сайн
сайхан үгсийн цоморлиг гэж хэлж болно.
Бидний төвдөөр сонсдог өнөөх ном уншлага
маань тухайн асуудалд орсон хүнд итгэл
өгөхөд зориулагдсан үгс л байдаг билээ.
Ерөнхийдөө бол сэтгэлзүйчдийн зөвлөгөөтэй
дүйж очих хэмжээний ойлголт гэж хэлж
болно.

26. Тарни номоор дамжуулан хүний бодлыг сайн зүйл рүү хандуулж
байна гэсэн үг юм. Жишээ нь, хэн нэг нь бизнес эхлэлээ гэж
бодьё, тэгээд лам дээр очоод ном уншуулахад тэр хүний ажил нь
тодорхой хэмжээгээр амжилттай байх магадлал ихтэй, учир нь
тэр хүн үнэхээр чин сэтгэлээсээ сүсэглэж чадсан бол энэ ном
уншуулсан үйлдэл нь түүнийг өөртөө урьд өмнөхөөс хамаагүй
илүү итгэлтэй болгоно. Өөртөө итгэлтэй болох буюу миний ажил
бүтнэ гэсэн эерэг бодол нь мэдээж түүний ажилд, амжилтанд
хүрэхэд чухал нөлөө үзүүлнэ.

27.  Хүмүүс ном уншуулчихвал л болно гэж боддог, өөрөөр
хэлбэл өөрийн хийх ёстой ажлаа ламд, номд даатгаж
байна гэсэн үг, манайхны ихэнх нь ийм мухар сүсэгтэй
буюу бэлэнчлэх сэтгэлгээтэй байдаг нь тун харамсалтай.
Үнэхээр чадалтай, гоц гойд эктрасеансуудыг эс тооцвол
бидний амьдралыг биднээс өөр хэн ч өөрчилж чадахгүй,
хүн өөрөө өөртөө л эзэн... “эзэн хичээвэл заяа хичээнэ”
гэж Монгол ардын сайхан зүйр үг ч байдаг.

28.  Тиймээс өнөөгийн лам нар сүсэгтэн олонд
хэлийг нь ойлгохгүй номыг уншиж өгсөнөөс
сэтгэлийн хямралд орсон хүмүүст сэтгэл
зүйн зөвлөгөө өгч түүгээрээ санхүүждэг
байвал сүсэгтэн олон өгч байгаа
мөнгөндөө ч сэтгэл дүүрэн, лам нар нь ч
дадлага туршлага сууж мэдэхгүй зүйл
гарвал түүнийгээ номноосоо харж улам л
боловсрол мэдлэг нь сайжирч хэн хэндээ л
хэрэгтэй

29. МЭДЭЭЖ ХЭРЭГ БҮХ ЛАМ НАР ТИЙМ БОЛ ГЭЖ
БАЙГАА ЮМ БИШ. ЭНЭ ЗӨВХӨН НЭГ ТАЛ ДЭЭР
Л АВАХ АРГА ХЭМЖЭЭ ЮМ.
 Үнэхээр сэтгэлийн хямралд орсон хүн нэг
лам дээр очоод ном уншуулахаасаа
илүүтэйгээр сэтгэл зүйн зөвлөгөө авбал
илүү сэтгэл дүүрэн гарах бөгөөд дараад нь
ойр орчмын стресстсэн хэн нэгэндээ нь
нөгөө ламаа зөвлөж энэ мэт цааш явсаар
Бурханы шашин нэг мэдэхэд л нийгэмийг
хамарч түгэн дэлгэрсэн байх болно.

30. ИСЛАМЫН ШАШИН ӨНӨӨДӨР
 Ислам өнөөдөр дэлхийн мусульманчуудын зөвхөн
шашин шүтлэг нь төдийгүй тэдний иргэншил, соёлын том
хэв маяг, нийгэм, эдийн засаг, улс төрийн амьдралын
зохион байгуулалтын үндэс, мусульманчуудын аж төрөх
ёс, уламжлал, ёс заншил, үнэт зүйл, ертөнцийг үзэх үзэл
нь болж байгаа билээ. Ислам шашныг одоо дэлхийн 232
оронд 1 тэрбум 570 сая хүн (2009 он) шүтэн баримталдаг
(шүтэгчдийн тоогоор христос шашны дараа ордог),
мусульманчууд дэлхийн 50 оронд хүн амынх нь дийлэнх
олонхи болдог, Египет, Саудын Араб, Мароко, Кувейт,
Иран, Ирак, Пакистан зэрэг 28 оронд төрийн албан ёсны
шашин болж баримтлагдаж байна. Иран, Пакистан,
Мавритани зэрэг орнууд Исламын бүгд найрамдах улс
гэсэн албан ёсны нэртэй юм.

31. ДҮГНЭЛТ
 Дээрхээс харвал шашин нь хүн төрөлхтний түүхэн
хувь заяатай хүйн холбоотой төдийгүй нийгмийн
хөгжлийн үе шат болгонд хүний ёс суртахууны
ойлголтуудыг тодорхойлохыг оролдож , хүмүүст ёс
суртахууны хүмүүжлийг олгож байсан юм.Тиймээс
хүн өөртэйгөө болон , бусадтай, байгальтай ,
нийгэмтэй харьцах ёс суртахууны эрхэм
чанаруудыг эзэмшиж мөн эдгээр чанаруудыг
ухамсарлаж байсан юм.Ийнхүү шашин нь
хүмүүсийн хоорондын харилцааг зохицуулах
төдийгүй , бие хүнийг төлөвшүүлэх , түүний хувийн
ухамсар, ертөнцийг үзэх үзэл төлөвшихөд
идэвхтэй нөлөө үзүүлдэг.

32. THANKS FOR
WATCHING FOR
MY
PRESENATION