1. СОЦИОЛОГИЙН ХИЧЭЭЛИЙН СТАНДАРТ
Индекс :
SS114
2. Кредит цаг :
2
3. Судлах улирал :
Дурын
4. Залгамж холбоо : Логик гүн сэтгэлгээ, Хүний хөгжил
5. Дараа нь үзэх хичээл:
6. Заагдах улирал: 1,2
ХИЧЭЭЛИЙН ТОДОРХОЙЛОЛТ
Социологи хичээл нь нийгмийн ажилтны бакалаврын түвшний 4 жилийн сургалтанд
орох ерөнхий эрдмийн үндсэн хичээлийн нэг бөгөөд нийгмийн ажилтны 1-р курсийн
эхний семөстрт 32 цагийн лекц, 32 цагийн семинарын агуулгатайгаар нийт 64 цаг
орно. Тус хичээлээр социологийн шинжлэх ухааны үүсэл хөгжил, судлах зүйл, бүтэц
болон социологийн сэтгэгчдийн үзэл баримтлалыг танилцуулахаас гадна салбар
социологууд, тэдгээрийн судлах зүйлийн тухай танилцуулна.
БУСАД ХИЧЭЭЛҮҮД БОЛОН ДАДЛАГАТАЙ ХОЛБОГДОХ НЬ
Тус хичээл нь Хүн судлал, Нийгмийн ажлын удиртгал, Монголын түүх хичээлүүдтэй
зэрэгцэн судлагдах бөгөөд нийгмийн ажлын түүх философи, нийгмийн ажлын судалгааны арга зүй хичээлийн суурь болно.
ХИЧЭЭЛИЙН ЗОРИЛГО
Социологийн шинжлэх ухаан, түүний мөн чанар, онолын үзэл баримтлал ба зарим
салбар социологуудын талаар оюутанд бүрэн цэгцтэй мэдлэг эзэмшүүлэх
зорилготой.
ХИЧЭЭЛИЙН ЗОРИЛТ
Социологи хичээлийн хүрээнд оюутнууд дараах мэдлэг, ур чадварыг эзэмшсэн
байна.
Үүнд:
•
Социологийн шинжлэх ухааны үүсэл хөгжил, түүний бүтэц, судлах зүйл ба
социологийн нийгэмд гүйцэтгэх үүрэг, ач холбогдлын тухай мэдлэгтэй болно.
•
Социологийн гол сэтгэгчид, тэдгээрийн үзэл баримтлалын талаар үндсэн
ойлголттой болно.
•
Салбар социологиуд, тэдгээрийн үндсэн олйголтын хүрээнд нийгмийн зарим
асуудлуудын талаар мэдлэг эзэмшинэ.
•
Социологи ба нийгмийн ажил, бусад шинжлэх ухааны хоорондын уялдаа
холбооны талаар мэдлэгтэй болно.
•
Социологийн судлах зүйлийн хүрээнд тодорхой нэг асуудлыг нарийвчлан
судалж, дүн шинжилгээ хийх анхан шатны арга барилд суралцана.
1. Мэдлэг чадвар, дадал
Хөтөлбөрийн хүрээнд уг хичээлийг судалсаны ач холбогдол нь социологийн
шинжлэх ухааны судалгааны үндэстэй онолын мэдлэгүүдийг эзэмшинэ.
Социологийн судалгааны онолын мэдлэг олж, оюутан бүр цаашид судалгаа,
эрдэм шинжилгээний ажил хийх суурь чадварыг эзэмшинэ.
2. Агуулгын стандарт
Социологийн хичээл нь тус улсын эрт, эдүгээгийн нутаг дэвсгэр дээр анх ураг
төрлийн байгуулал үүсч тогтрон үеэс өнөөг хүртэл амьдарч байсан хүмүүсийн аж
амьдралыг судалгаагаар судална.
3. Арга зүйн стандарт
Хичээл хөтөлбөрийн дагуу 32 цагийн лекц, 32 семинараар хэрэгжинэ.
Долоо хоногт орох цаг 2/2
Хөтөлбөрийн хүрээнд уг хичээлийг заахдаа сургалтын нийтлэг ерөнхий аргууд
мөн түүхийн ШУ-ы тодорхой аргууд болох : тоо баримт цуглуулах, ажиглах,
загварчлах, харьцуулах, статистик, археологи, түүхэн утга зүйн шинжилгээ, он
1

2. тоолол, үечлэл, тоо бүртгэл, цахим тооцоолуур зэрэг аргуудыг ашиглахаас гадна:
Сургалтын идэвхжүүлэх аргууд болох:
- асуудал дэвшүүлж тайлбарлах
- хэсэгчилсэн эрэл хайгуул хийлгэх арга
- судалгаа шинжилгээний арга
- урамшуулан дэмжих аргууд
- эвлүүлгийн арга
- инсертийн арга
- интерпертацийн арга
- марафон бичлэгийн арга
- Оюуны дайралт
- Солилцооны арга зэргийг тухайн сэдэвтэйгээ холбогдуулан сонгон
хэрэглэнэ.
Орчин үеийн боловсролын шинэчлэлийн ерөнхий хандлага, стандарт, тухайн
хичээлийн онцлог, суралцагчдын эзэмшиж буй мэргэжилтэй уялдуулан дараах арга
зүйн хандлагуудыг харгалзана.
1. Эх бичгийн судалгаа
2. Сурвалж бичгийн судалгаа
3. Түүхэн асуудлыг нийгмийн шинжпэх ухааны олон ургальч хандлагын үүднээс
судлах
4. Монголын түүхийг дэлхий дахины түүхийн томоохон асуудлуудтай уялдуулан
авч үзэх
Лекцийн хичээл нь тухайн сэдвээр үндсэн тулгуур ойлголт онолын ерөнхий
үндэслэлүүд, уншиж судлах болон бие даан гүйцэтгэх, судлан шинжлэх ажлын
ерөнхий чиглэл, арга зүйн тухай мэдээлэл өгч бие даан ажиллах баримжаа олгоно.
4. Үнэлгээний стандарт
Оюутныг үнэлж дүгнэхдээ УБИС-ийн оюутныг үнэлж дүгнэх журмыг
баримтална. Хичээлийн үр дүнгийн үнэлгээ 100 оноо байна.
Үнэлгээнд нээлттэй, бодитой байх зарчмыг баримтална.
- Хичээлийн ирцийг лекц, семинарын хичээлд биеэр суусан цагаар тооцно.
- Хичээлийн явц, идзвхийг хичээлийн явцад даалгавар гүйцэтгэж шалгуулсан
байдал, явцын мэдлэг чадварын шалгалтын дүн ззргээр тооцно.
- Бие даалтын оноог - бие даалтын ажил гүйцэтгэж шалгуулсан
түвшин, ажиглалт, туршилт, судалгаа явуулах,
анализ боловсруулалт хийн тайлан бичсэн, ном хэвлэлийн материал уншиж
судалсан байдлыг тооцон үзнэ.
- Улирлын эцсийн шалгалтыг тус хөтөлбөрийн хүрээнд эзэмшвэл зохих мэдлэг
чадварын түвшингээг үнэлж дүгнэнэ.
5. Сургалтын хэлбэр
Дээрх агуулга нь лекц, семинарын хичээл болон оюутны бие даалтын
ажпын хэлбэрээр хэрэгжинэ.
Лекцийн хичээл :
• Лекцийн хичээлээр тухайн сэдвийн үндсэн тулгуур мэдээллийг өгнө.
• Лекцийн гол санаа, дүгнэлтийг оюутнууд товч ойлгомжтой тэмдэглэж
авна.
• Хичээлийн технологийн сахилгыг сайн баримтална.
2

3. Семинарын хичээл:
• Семинарын хичээл нь оюутнаас бие даан ажиллах чадварыг
ихээхэн шаардах учир багшаас чиглүүлэх үүрэг өндөр байх ѐстой.
•
Семинарын хичээл нь оюутнуудад лекцээр судалсан зүйлийг
гүнзгийрүүлж нарийвчлан эзэмшихэд туслах бөгөөд тэдний ном, бүтээл, эх
сурвалжтай бие даан ажиллах чадварыг хөгжүүлж судалгааны ажпын арга эзэмших
ШУ-ч сэтгэлгээг хөгжүүлэх үзэл бодлоо илэрхийлж сурахад тусална.
Бие даалтын ажил:
•
Бие даалтын ажил нь оюутнуудаас бие даан ажиллах
чадварыг ихээхэн шаардана.
•
Бие даалт нь оюутнууд лекцийн хичээлзэр судалсан зүйлийг нарийвчлан
эзэмшихэд туслах бөгөөд тэдний ном бүтээл, эх сурвалжтай бие даан ажиллах
чадварыг хөгжүүлж, судалгааны ажлын арга эзэмших, шинжлэх ухаанч сэтгэлгээг
хөгжүүлэхэд тусална.
•
Өөрийн өрх гэрийн угийн бичгийг заавал хийж гүйцэтгэх
0рчны стандарт А. Багшид тавигдах шаардлага
1.
Багш тухайн сэдвээр үндсэн тулгуур ойлголт, онолын ерөнхий
үндэслэлүүд, уншиж судлах болон бие даан гүйцэтгэх, судлан шинжлэх ажлын
ерөнхий чиглэл, арга зүйн тухай мэдээлэл өгч, гүнзгийрүүлэн суралцах чиг
баримжааг лекцээр олгоно.
2. Лекц болон семинарын хичээлийн төлөвлөгөө агуулгыг бэлтгэнэ.
3. Лекц дээрээ тулгуурлан нэмэлт тайлбарыг өгч тухайн сэдэвтэй
холбоотой мэдлэг чадварыг оюутанд эзэмшүүлнэ.
4. Оюутнуудын асуултанд хариулж, дараагийн хичээлийн чиг хандлага, бие
даалтын асуудлуудыг дэвшүүлнэ.
5. Ашиглах ном сурах бичиг бусад материалын талаар чиг өгч, зарим ховор
материалыг багшаас өгнө.
6. Оюутнуудад цаашид судалгаа хийх чиг баримжаа олгоно.
7. Багш тухайн хичээлд хэрэглэгдэх аргаас хамаарч хичээлээ зохион
байгуулна.
8. Багш тодорхой хуваарийг урьдчилан тогтоож оюутнуудад зөвлөгөө өгнө.
Б. Сургалтын орчны стандарт
❖ Сургалтын орчин нь хичээлийг технологийн дагуу явагдах тоног
төхөөрөмж, зай талбай, эрүүл ахуйн шаардлага хангасан байна.
12. Сургалтын хэрэглэгдэхүүн
Ном сурах бичиг, судалгааны материал
Кодоскоп,Проктер
Слайдууд
Угийн бичиг хийхэд ашиглагдах материалыг цуглуулах
Үзүүлэн таниулах материал Интернэт, вэб
Оюун ухааны музье үзэх
3