The first attempts of founding the Greek state
Die ersten Versuche der Gr[ndung des griechischen Staates
Πρώτες προσπάθειες συγκρότησης του ελληνικού κράτους
Οι Εθνοσυνελεύσεις και η πολιτική οργάνωση του Αγώνα
1. Κεφάλαιο 16
Οι Εθνοσυνελεύσεις και η πολιτική οργάνωση του Αγώνα
Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης οι Έλληνες προσπάθησαν να
σχηματίσουν κεντρική διοίκηση για να συντονίσει τον αγώνα τους.
Πραγματοποίησαν έτσι Εθνοσυνελεύσεις και ψήφισαν Συντάγματα για την
πολιτική τους οργάνωση.
2. Με την έναρξη της
Επανάστασης του
1821, συγκροτήθη-
καν τοπικές κυβερ-
νήσεις ή αλλιώς «Το-
πικοί Οργανισμοί»
για την οργάνωση
τουΑγώνα:
lη Πελοποννησια-
κή Γερουσία στην
Πελοπόννησο,
lη Γερουσία στη
Δυτική Στερεά και
lο Άρειος Πάγος
στην Ανατολική
Στερεά Ελλάδα.
Πελοποννησιακή
Γερουσία
Γερουσία Άρειος Πάγος
3. Ε π ε ι δ ή ό μ ω ς ο ι τ ο π ι κ έ ς
κυβερνήσεις αδυνατούσαν να
συντονίσουν συνολικά την
Επανάσταση, κρίθηκε απαραίτητη
η ύπαρξη κεντρικής πολιτικής
διοίκησης. Έτσι, τα τρία πρώτα
χ ρ ό ν ι α τ η ς Ε π α ν ά σ τ α σ η ς
π ρ α γ μ α τ ο π ο ι ή θ η κ α ν δ ύ ο
Ε θ ν ο σ υ ν ε λ ε ύ σ ε ι ς , μ ε τ η
συμμετοχή παραστατών (αντιπρο-
σώπων) από τις επαναστατημένες
περιοχές.
«η Ελλάς ευγνωμονούσα» ή «Υπερ
Πατρίδος το Παν» είναι έργο, λάδι
σε μουσαμά, του Θεόδωρου
Βρυζάκη,
4. Μέχρι την έναρξή της έχουν συμβεί τα εξής:
lΟ Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλογεί την επανάσταση.
lΑπελευθέρωση Καλαμάτας
lΦουντώνει η επανάσταση
lΜάχη στο Λεβίδι
lΉττα του Αθανάσιου Διάκου στην Αλαμάνα
lΝίκη του Οδυσσέα Ανδρούτσου στο Χάνι της Γραβιάς
lΉττα του Ιερού Λόχου στο Δραγατσάνι
lΆλωση της Τριπολιτσάς.
Α' Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου
20 Δεκεμβρίου 1821 - 15 Ιανουαρίου 1822
5. Η Α ' Ε θ ν ο σ υ ν έ λ ε υ σ η
π ρ α γ μ α τοπο ι ή θ η κ ε σ τ η ν
πλατεία του χωριού Πιάδα (που
τότε μετονομάστηκε Νέα
Επίδαυρος) τον Δεκέμβριο
του 1821. Πρόεδρος ήταν ο
Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος.
Κατά τη διάρκειά της ψηφίστηκε
για πρώτη φορά Σύνταγμα στις
1 Ιανουαρίου 1822 που κύρηξε
«Την Πολιτικήν Ύπαρξιν και
Ανεξαρτησίαν» του Ελληνικού
έθνους
Το μνημείο που συμβολίζει την Α’
Εθνοσυνέλευση
στην πλατεία της Νέας Επιδαύρου,
όπου υψώνεται η αναθηματική στήλη
με τον φοίνικα, που συμβολίζει το
έθνος που αναγεννάται από τις
στάχτες του.
https://www.neaepidavros.gr/
6. Το πρώτο Σύνταγμα της Επανάστασης,
περισσότερο γνωστό ως «Προσωρινό
Πολίτευμα της Ελλάδος», ήταν
βασισμένο σε αμερικανικά και γαλλικά
πρότυπα.
7. Σε αυτό το Σύνταγμα,
ορίστηκε ότι το εθνικό
σ ύ μ β ο λ ό μ α ς , η
ελληνική σημαία θα
έ χ ε ι τα χ ρ ώ μ α τα
γαλάζιο και λευκό.
8. ΣτηνΑ΄ Εθνοσυνέλευση διακηρύχθηκε επίσης η ανεξαρτησία των Ελλήνων και
σχηματίσθηκαν δύο σώματα, το Βουλευτικό και το Εκτελεστικό, για την
άσκηση της κεντρικής διοίκησης. Πρωτεύουσα του νέου κράτους ορίστηκε η
Κόρινθος.
H στιγμή της ορκωμοσίας μπροστά στο «Προσωρινόν πολίτευμα της Ελλάδος» (1/11822).
Τοιχογραφίες του Μεγάρου της Βουλής, έργο του Ludwig Michael von Schwanthaler.
https://www.iellada.gr/
9. Ο ρ γ α ν ώ θ η κ α ν ε π ί σ η ς
Υπουργεία και ρυθμίστηκε η
απονομή δικαιοσύνης με
διαφορετικό τρόπο από ότι
συνέβαινε κατά την Τουρκο-
κρατία. Παρά τα προβλήματα, το
κράτος απέκτησε σταδιακά μια
διοικητική δομή ανάλογη
περίπου με τη σημερινή.
Οι εργασίες της Α΄ Εθνοσυνέ-
λευσης έληξαν στις 16 Ιανου-
αρίου 1822.
10. Οι πηγές αφηγούνται...
1. Η σύγκληση τηςΑ' Εθνοσυνέλευσης στην Επίδαυρο
«Συγκεντρώθηκαν στην Επίδαυρο οι πρώτοι νομοθέτες της Ελλάδας. Οι
νεώτεροι, οι οποίοι ευτύχησαν να στρέψουν τα μάτια τους σε ήλιο απαλλαγμένο
από τα νέφη της δουλείας, να πατήσουν γη ελεύθερη, να αναπνεύσουν αέρα
ελεύθερο, αυτοί που κληρονόμησαν το ανεκτίμητο δικαίωμα του συνέρχεσθαι
και συνδιαλέγεσθαι και συζητείν, αδυνατούν να φανταστούν τον έξαλλο
ενθουσιασμό του έθνους, όταν μετά από τυραν-
νία τετρακοσίων σχεδόν χρόνων συνερχόταν με
αντιπροσώπους για να αποφασίσει ως κυρίαρχο
έθνος για τα συμφέροντά του. Οι επιζήσαντες
αντιπρόσωποι διηγούνταν ότι δάκρυα έτρεχαν
από τα μάτια όλων, και πως φιλούσαν ο ένας τον
άλλο, όπως γίνεται την ημέρα τηςΑναστάσεως».
ΝικόλαοςΔραγούμης ( πολιτικός και συγγραφέας),
ΙστορικαίΑναμνήσεις,Αθήνα 1973, τόμ. 1, σσ. 30-31.
11. Οι πηγές αφηγούνται...
2. Απόσπασμα από τον «Οργανικό Νόμο», το πρώτο Σύνταγμα της
επαναστατημένης Ελλάδας, που ψηφίστηκε την 1η Ιανουαρίου του 1822 από
την Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου
«Όλοι οι Έλληνες είναι όμοιοι ενώπιον των νόμων χωρίς καμία εξαίρεση
βαθμού, κλάσης ή αξιώματος. όλοι οι Έλληνες έχουν
το ίδιο δικαίωμα σε όλα τα αξιώματα. Η ιδιοκτησία, η
τιμή και η ασφάλεια κάθε Έλληνα προστατεύονται
από τους νόμους».
Απόστολος Βακαλόπουλος (ιστορικός, συγγραφέας και
πανεπιστημιακός), Επίλεκτες βασικές ιστορικές πηγές της
ελληνικής επαναστάσεως, τόμ. 2, Θεσσαλονίκη 1990, σ. 390.
12. Μέχρι την έναρξή της έχουν συμβεί τα εξής:
lΚαταστροφή της Χίου
lΟ Κωνσταντίνος Κανάρης πυρπολεί την τουρκική ναυαρχίδα στη Χίο
lΉττα Ελλήνων και φιλελλήνων στο Πέτα
l Ήττα του Δράμαλη στα στενά των Δερβενακίων
l πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου
lΤο Ναύπλιο παραδίνεται στους Έλληνες.
Β΄ Εθνοσυνέλευση Άστρους
29 Μαρτίου 1823 - 18 Απριλίου 1823
13. Η Β' Εθνοσυνέλευση (1823) συνήλθε στο Άστρος της Αρκαδίας. Στην
Εθνοσυνέλευση αυτή αναθεωρήθηκε το Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος,
το σύνταγμα το οποίο είχε ψηφιστεί την 1η Ιανουαρίου 1822 από την Α'
Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου.
Οι συνεδριάσεις έγιναν στον κήπο του Aρχαιολογικού Μουσείου Άστρους με την παρουσία
οπλαρχηγών, πολιτικών, πλήθους λαού και στρατού. https://koinotita-astrous.gr/
14. Το νέο Σύνταγμα ονομάστηκε
«Νόμος της Επιδαύρου». Ήταν
εξαιρετικά προοδευτικό και πρωτοπο-
ριακό για την εποχή του, περιείχε
φιλελεύθερες και δημοκρατικές διατά-
ξεις, που διασφάλιζαν τα ατομικά δι-
καιώματα του πολίτη. Θεσμοθετήθηκε
η Δημόσια εκπαίδευση, λύθηκαν
ζητήματα θρησκευτικής ελευθερίας,
καθιερώθηκε η αρχή της ελευθερο-
τυπίας κ.α.
15. Στη Β΄Εθνοσυνέλευση επί-
σης αποφασίστηκε να κα-
ταργηθούν τα τοπικά κέ-
ντρα εξουσίας, προκει-
μένου να ενισχυθεί η κεντρι-
κή διοίκηση και έγινε επανα-
διακήρυξη της Εθνικής
Ανεξαρτησίας και της
απόφασης για συνέχιση
της Επανάστασης με κάθε
θυσία.
16. Καθώς περνούσε ο καιρός όμως οι διαμάχες ανάμεσα στους προκρίτους και
τους στρατιωτικούς για τον έλεγχο της εξουσίας αυξάνονταν ενώ οι
επαναστατημένοι Έλληνες, μπροστά στη μεγάλη απειλή του Ιμπραήμ
εναπόθεσαν τις ελπίδες τους για απελευθέρωση, στις Μεγάλες Δυνάμεις της
εποχής. Δεν άργησαν, λοιπόν, να κάνουν την εμφάνισή τους τα πρώτα
ελληνικά κόμματα που ονομάστηκαν αγγλικό, γαλλικό και ρωσικό, με το
καθένα να εκφράζει ιδεολογία και στάση ανάλογες της Δύναμης που
εκπροσωπούσε.
17. Το αγγλικό κόμμα είχε αρχηγό
τον Αλέξανδρο Μαυρο-
κορδάτο. Το υποστήριζαν
λόγιοι, εμπόροι, στρατιωτικοί
και γενικότερα, άτομα που είχαν
διαμείνει ή σπουδάσει στη
Δυτική Ευρώπη και οι οποίοι
διακατέχονταν από εθνικιστικές
και δημοκρατικές ιδέες. Ήταν
κ υ ρ ί ω ς Φ α ν α ρ ι ώτ ε ς κα ι
νησιώτες (Υδραίοι). Οι οπαδοί
του υποστήριζαν πως η Αγγλία
είναι η μόνη δύναμη, η οποία θα
βοηθούσε το ελληνικό κράτος
να συσταθεί με ασφαλή σύνο-
ρα.
https://el.wikipedia.org/
18. Το γαλλικό κόμμα, είχε αρχηγό
τον Ηπειρώτη γιατρό Ιωάννη
Κωλέττη και το υποστήριζαν οι
Ρουμελιώτες. Γενικά προσέλ-
κυσε ακτήμονες, μικροϊδιοκτήτες
γης και αγωνιστές που πολεμού-
σαν στην Επανάσταση, όπως
κλέφτες και αρματολούς. Αυτοί
υποστήριζαν πως μόνο η Γαλλία
μπορούσε να βοηθήσει το ελληνι-
κό κράτος.
19. Το ρωσικό κόμα είχε αρχηγό τον
Ανδρέα Μεταξά. Το υποστήριξαν
γνωστές φυσιογνωμίες του Αγώνα, ο
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο
Κωνσταντίνος Κανάρης και οι
οπλαρχηγοί της Πελοποννήσου.
Προσέλκυσε άτομα, που υπέστησαν
πολλές κακουχίες, είτε κατά την
Επανάσταση είτε στη διάρκεια των
εμφυλίων πολέμων, ακτήμονες,
μικροϊδιοκτήτες γης, αγωνιστές και
χαμηλόβαθμοι αξιωματικοί, μοναχοί
και δημόσιοι υπάλληλοι. Η Ρωσία
ήταν πολύ δημοφιλής στους Έλλη-
νες, καθώς ήταν η μοναδική μεγάλη
δύναμη με ορθόδοξο χριστιανικό
δόγμα.
https://el.wikipedia.org/
20. Μέχρι την έναρξή της έχουν συμβεί τα εξής:
lΘάνατος του Μάρκου Μπότσαρη.
l Καταστροφή της Κάσου
l Καταστροφή των Ψαρών
lΝίκη του στόλου στη ναυμαχία του Γέροντα.
lΦυλάκιση Κολοκοτρώνη.
lΟ Ιμπραήμ στη Μεθώνη.
lΔεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου
lΜάχη στο Μανιάκι. Ηρωικός θάνατος του Παπαφλέσσα.
lΝίκη στους Μύλους Αργολίδας.
lΈξοδος του Μεσολογγίου.
lΜάχη στο Κερατσίνι και νίκη των Ελλήνων (αρχηγός ο Γ.Καραϊσκάκης)
Γ΄ Εθνοσυνέλευση Τροιζήνας
19 Μαρτίου - 5 Μαΐου 1827
21. Το 1827, καθώς οι πολιτικές
αντιπαραθέσεις συνεχίζονταν
κ α ι ο ι σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ έ ς
επιχειρήσεις βρίσκονταν σε
κρίσιμο σημείο, μετά από
κάμποσες αναβολές και
διαφωνίες, συγκλήθηκε νέα
Ε θ ν ο σ υ ν έ λ ε υ σ η σ τ η ν
Τροιζήνα.
Άστρος
Νέα Επίδαυρος
Τροιζήνα
22. Η Γ' Εθνοσυνέλευση ψήφισε
καινούργιο Σύνταγμα, δημοκρα-
τικότερο από τα προηγούμενα.
Αυτό ήταν το πρώτο μη προσω-
ρινό Σύνταγμα της Ελλάδος.
Κατοχύρωνε την αρχή της λαϊκής
κυριαρχίας, προστάτευε με άρτιο
τρόπο την ανεξιθρησκία, τις
ελευθερίες, τα βασικά δικαιώματα
και την ισονομία των πολιτών,
απαγόρευε τη δουλεία και τα
βασανιστήρια κ.ά.
23. Εκλέχθηκε Κυβερνήτης της
Ελλάδας ο Ιωάννης Καπο-
δίστριας. Η είδηση του γνω-
στοποιήθηκε με ψήφισμα
που τις υπογραφές των 168
πληρεξουσίων (Κολοκοτρώ-
νη και άλλων), οι οποίοι τον
συνέχαιραν και τον παρακα-
λούσαν να
έλθει στην
Ελλάδα το
ταχύτερο.
https://el.wikipedia.org/
24. Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των τουρκοαιγυπτιακών στρατευμάτων
ορίστηκαν αρχηγοί των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων οι Άγγλοι αξιωματικοί
σερ Ρίτσαρντ Τσωρτς (φιλέλληνας, Βρετανός στρατιωτικός από την
Ιρλανδία) στην ξηρά και ο λόρδος Τόμας Κόχραν ( Βρετανός αξιωματικός
του ναυτικού) στη θάλασσα.
25. Μία ημέρα πριν από τη λήξη των εργασιών της, δηλαδή την 4/5/1827, η
Εθνοσυνέλευση με το ΙΗ’ ψήφισμα, όρισε σαν έδρα της Κυβέρνησης και της
Βουλής, πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους, το Ναύπλιο.
https://armyvoice.gr/
26. Ματιά στο παρελθόν
Ύμνος εις την Ελευθερία
Ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» γράφηκε από τον ποιητή Διονύσιο Σολωμό το
1823, στη Ζάκυνθο. Αποτελείται από 159 τετράστιχες στροφές και
μελοποιήθηκε το 1828 από τον Νικόλαο Μάντζαρο. Το 1864 οι δύο πρώτες
στροφές του καθιερώθηκαν ως ο εθνικός ύμνος της Ελλάδας από τον
βασιλιά Γεώργιο τονΑ':
«Σε γνωρίζω από την κόψη
του σπαθιού την τρομερή,
σε γνωρίζω από την όψη
που με βια μετράει τη γη.
Απ' τα κόκαλα βγαλμένη
των Ελλήνων τα ιερά,
και σαν πρώτα ανδρειωμένη,
χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά!».
28. Απάντηση
lΠοιες ήταν οι πιο σημαντικές αποφάσεις των τριών Εθνοσυνελεύσεων;
Α΄ Εθνοσυνέλευση: Ψηφίστηκε πρώτη φορά σύνταγμα, διακυρήχτηκε η
ανεξαρτησία των Ελλήνων και σχηματίσθηκαν δύο σώματα, το Βουλευτικό και
το Εκτελεστικό. Οργανώθηκαν επίσης Υπουργεία και ρυθμίστηκε η απονομή
δικαιοσύνης με διαφορετικό τρόπο. Πρωτεύουσα η Κόρινθος.
Β΄ Εθνοσυνέλευση: Αναθεωρήθηκε το πρώτο σύνταγμα, καταργήθηκαν τα
τοπικά κέντρα εξουσίας, επαναδιακυρήχτηκε η Εθνική ανεξαρτησία και
αποφασίστηκε η συνέχιση του Αγώνα πάση θυσία. Δημουργήθηκαν τρία
πολιτικά κόμματα.
Γ΄ Εθνοσυνέλευση: Ψηφίστηκε το πρώτο μη προσωρινό σύνταγμα της
Ελλάδας. Εκλέχθηκε Κυβερνήτης της Ελλάδας ο Ιωάννης Καποδίστριας.
Πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους το Ναύπλιο.
29. Ερώτημα
lΜε βάση την Πηγή 1, ποια ήταν η ατμόσφαιρα που επικρατούσε κατά την Α'
Εθνοσυνέλευση;
30. Απάντηση
lΜε βάση την Πηγή 1, ποια ήταν η ατμόσφαιρα που επικρατούσε κατά την Α'
Εθνοσυνέλευση;
Ήταν τόσο μεγάλη η χαρά και ο ενθουσιασμός των συμμετεχόντων που δάκρυα
έτρεχαν από τα μάτια τους και φιλούσαν ο ένας τον άλλο, όπως γίνεται την
ημέρα τηςΑναστάσεως. Για πρώτη φορά μετά από 400 χρόνια ήταν ελεύθεροι!