บทเรียนโปรแกรมเรื่องการคำนวนฐานโจทย์

บทเรียนโปรแกรม
เรื่อง วิธีการคำานวนฐาน
โจทย์
วิชาฟะรออิด อิสลาม
ศึกษาปีที่ 5/1
โดย
อ. มูหัมหมัดรุสดี อัลมะอาริฟีย์
โรงเรียนสามารถดีวิทยา
อำาเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี
มู หั มหมั ดรุ สดี อั ลมะอาริ ฟี ย์ 1

สำานักงานเขตพื้นที่การศึกษาจังหวัด
ปัตตานี เขต 3
บรรดาการสรรเสริญและ
การขอบคุณแด่องค์อัลลอฮฺ ตะ
อาลา
บทเรียนโปรแกรมเล่มนี้
ผู้สอนจัดทำาขึ้น เพื่อใช้เป็นสื่อ
เสริมประกอบ การสอนวิชาฟะ
รออิด กลุ่มสาระอิสลามศึกษา
เรื่อง การคำานวณฐานโจทย์
ชั้นอิสลามศึกษาปีที่ 5 เพื่อเป็น
คู่มือให้นักเรียนได้ศึกษาค้นคว้า
แสวงหาความรู้ด้วยตนเองทั้งใน
เวลาเรียนและนอกเวลาเรียน
ทำาให้นักเรียนเกิดกระบวนการ
เรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ และ
นำาความรู้มาประยุกต์ใช้ในชีวิต
ประจำาวัน
ขอขอบคุณผู้ทรงคุณวุฒิ
ทุกท่านที่ได้ให้ความรู้ คำา
ปรึกษาและข้อเสนอ แนะที่เป็น
ประโยชน์อย่างยิ่ง ทำาให้บท
เรียนโปรแกรมนี้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น
ผู้จัดทำาหวังเป็นอย่างยิ่ง
บทเรียน โปรแกรมเล่มนี้จะเป็น
ประโยชน์อย่างยิ่ง แก่อุสตาษ
นักเรียนและผู้สนใจ
นายมูหัมหมัดรุสดี อัลมะอา
ริฟีย์
คำานำา

สารบัญ
หน้า
2
3
4
5
6
7
11
12
13
14
15
16
18
19
20
21
22
26
คำานำา
สารบัญ
คำาแนะนำาสำาหรับอุสตาษในการใช้บท
เรียนโปรแกรม
คำาแนะนำาสำาหรับนักเรียนในการใช้บท
ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง
แบบทดสอบก่อนเรียน
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน
กรอบที่ 1
แบบทดสอบหลังเรียน
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน

คำาแนะนำาสำาหรับอุสตาษใน
การใช้บทเรียนโปรแกรม
1.บทเรียนโปรแกรมนี้เป็นบทเรียน
สำาหรับให้นักเรียนศึกษาด้วยตนเอง
2.อุสตาษควรแจ้งจุดมุ่งหมายในการ
ใช้บทเรียนโปรแกรมให้นักเรียน
ทราบ
3.อุสตาษควรอธิบายวิธีการศึกษาโดย
ใช้บทเรียนโปรแกรมให้นักเรียน
เข้าใจ ก่อนให้นักเรียนศึกษาบท
4.ในการให้นักเรียนศึกษาบทเรียนโปร
แกรมอุสตาษทำาหน้าที่เป็นที่ปรึกษา
คอยให้คำาแนะนำาช่วยเหลือเมื่อ
อุสตาษครับ....ก่อนนำาบทเรียน
โปรแกรมไปใช้
ท่านควรทราบคำาแนะนำาการใช้
ถึงนักเรียนที่น่ารักทุกคน....ก่อนที่
จะศึกษาบทเรียนโปรแกรมนี้ ควร
ทราบคำาแนะนำาการใช้ก่อน... เพื่อ
ประโยชน์ของนักเรียนเอง....ตามมา

คำาแนะนำาสำาหรับนักเรียนในการใช้บท
1.บทเรียนสำาหรับให้นักเรียนศึกษาด้วยตนเอง
2.บทเรียนนี้ประกอบด้วยกรอบเนื้อหา และกรอบ
คำาถามให้นักเรียนศึกษาเนื้อหาไปทีละกรอบ
ตามลำาดับ ไม่ควรศึกษาข้ามกรอบ
3.สำาหรับกรอบที่มีคำาถามให้นักเรียนตอบคำาถาม
ให้เรียบร้อยก่อน จากนั้นให้ดูคำาเฉลย ว่าคำา
ตอบของนักเรียนถูกต้องหรือไม่ ถ้าคำาตอบของ
นักเรียนตรงกับที่เฉลยไว้ให้นักเรียนศึกษา
กรอบต่อไปได้ แต่ถ้าคำาตอบของนักเรียนไม่
ตรงหรือไม่ใกล้เคียงกับคำาเฉลยให้นักเรียน
กลับไปศึกษากรอบเดิมอีกครั้ง เพื่อทำาความ
เข้าใจแล้วตอบคำาถามใหม่
ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง
1.เมื่อกำาหนดเครือญาติให้
สามารถบอกได้ว่าใครมีสิทธิ
ในทรัพย์มรดกบ้าง
2.เมื่อกำาหนดและเจาะจงญาติผู้
ตายให้ สามารถบอกได้ว่ามี
สิทธิในทรัพย์มรดกเป็น
อัตราส่วนได้
3.เมื่อกำาหนดอัตราส่วนของ
บรรดาญาติผู้ตายเป็นตะดาคูล
ให้ สามารถบอกได้ว่าฐาน
โจทย์เป็นเท่าไหร่
บรรดาญาติผู้ตายเป็นตะมาษุล
ให้ สามารถบอกได้ว่าฐาน
โจทย์เป็นเท่าไหร่
บรรดาญาติผู้ตายเป็นตะวาฟุก
นี้คือเป้า
หมายที่
คาดหวัง
จากเรา
สู้ สู้ สู้
นะครับ

แบบทดสอบก่อนเรียน เรื่องวิธีการการคำานวน
ฐานโจทย์
คำาชี้แจง ให้นักเรียน เลือกคำาตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำาตอบเดียว
1) เมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมานายซุฟยานโดนรถชนตายคาที่ นางสาว
มุรนีบุตรสาวคนเดียวเสียใจมากกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นและนางสาวมุรนีมี
สิทธิในมรดกที่เหลือในอัตราส่วนเท่าไหร่ ?
ก. อัตราส่วน 1/2
ข. อัตราส่วน 1/3
ค. อัตราส่วน 2/3
ง. อัตราส่วน 1/4
2) เมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมานายยูซุฟโดนรถชนตายคาที่ นางสาวมุ
รนีและนางสาวมุรนาเสียใจมากกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นและบุตรสาวทั้ง
สองมีสิทธิในมรดกที่เหลือในอัตราส่วนเท่าไหร่ ?

3) เมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมานายยูซุฟโดนรถชนตายคาที่ นางมุนาน
ภรรยาลูกสองเสียใจมากกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นและนางมุนานมีสิทธิใน
มรดกที่เหลือในอัตราส่วนเท่าไหร่ ?
4) ซัลมานแต่งงานกับอาอิชะฮฺแต่ทั้งสองไม่มีลูก เมื่อซัลมานตาย นา
งอาอิชะฮฺมีสิทธิในมรดกที่เหลือในอัตราส่วนเท่าไหร่ ?
5) ซัดดัมแต่งงานกับอามีนะฮฺแต่ทั้งสองไม่มีลูก เมื่ออามีนะฮฺตาย นาย
ซัดดัมมีสิทธิในมรดกที่เหลือในอัตราส่วนเท่าไหร่ ?
6) ฟูอาดแต่งงานกับฟาอีซะฮฺ มีลูกสาว 2 คน เมื่อฟาอีซะฮฺตาย นาย
ฟูอาดมีสิทธิในมรดกที่เหลือในอัตราส่วนเท่าไหร่ ?
7) ฟักรฺแต่งงานกับฟานีซะฮฺ มีลูกสาว 4 คน เมื่อฟักรฺตาย นางฟานี
ซะฮฺมีสิทธิในมรดกที่เหลือในอัตราส่วนเท่าไหร่ ?

8) ฟักรฺ มีน้องหญิงร่วมบิดามารดา 1 คน เมื่อฟักรฺตาย น้องหญิงร่วม
บิดามารดามีสิทธิในมรดกที่เหลือในอัตราส่วนเท่าไหร่ ?
9) อามีนมีพี่สาวร่วมมารดา 1 คน เมื่ออามีนตาย พี่สาวร่วมมารดามี
ก. อัตราส่วน 1/2 ข. อัตราส่วน
1/4
ค. อัตราส่วน 1/6 ง. อัตราส่วน
1/8
10) อีมานมีพี่สาวร่วมมารดา 4 คน เมื่ออีมานตาย พี่สาวร่วมมารดา
ทั้ง 4 คน มีสิทธิในมรดกที่เหลือในอัตราส่วนเท่าไหร่ ?
คำาชี้แจง ตารางต่อไปนี้ ใช้ในการตอบคำาถามข้อ 11-12
2
1/2 สามี 1
1/2 น้องสาวร่วมบิดา
มารดา
1
11) ทำาไมสามีได้สิทธิในอัตราส่วน 1/2
ก. ไม่มีน้องชายร่วมมารดา
ข. ไม่มีลูก
ค. มีน้องสาวร่วมบิดา
ง. ไม่มีบิดา
12) สามีได้สิทธิในอัตราส่วน 1/2 และน้องสาวร่วมบิดามารดาได้สิทธิ
ในอัตราส่วน 1/2 จะใช้เกณฑ์อะไรในการหาฐานโจทย์

ก. ตะมาษูล
ข. ตะดาคูล
ค. ตะวาฟุก
ง. ตะบายุน
6
1/3 มารดา 2
1/6 พี่สาวร่วมมารดา 1
‫ع‬
ปู่ 3
13) ปู่มีสิทธ์ในกองมรดกในสถานภาพใด?
ก. นิศฟฺ(อัตราส่วน 1/2)
ข. ษุลุษ(อัตราส่วน 1/3)
ค. อะเศาะบะฮฺ (ส่วนที่เหลือ)
ง. ษุมุน(อัตราส่วน 1/8)
14) มารดาได้สิทธิในอัตราส่วน 1/3 และพี่สาวร่วมมารดาได้สิทธิใน
อัตราส่วน 1/6 จะใช้เกณฑ์อะไรในการหาฐานโจทย์
1
2
1/4 ภรรยา 3
1/6 พี่ชายร่วมมารดา 2
‫ع‬ ปู่ 7
15) ทำาไมภรรยาได้สิทธิในอัตราส่วน 1/4
ก. ไม่มีพี่ชายร่วมมารดา

ค. มีพี่ชายร่วมมารดา
ง. ไม่มีมารดา
16) ภรรยาได้สิทธิในอัตราส่วน 1/4 และพี่ชายร่วมมารดาได้สิทธิใน
1
2
‫ع‬
พี่ชายร่วมบิดามารดา 5
17) ทำาไมมารดาได้สิทธิในอัตราส่วน 1/3
ก. ไม่มีบิดา
ง. ไม่มีปู่
18) มารดาได้สิทธิในอัตราส่วน 1/3 และภรรยาได้สิทธิในอัตราส่วน
1/4 จะใช้เกณฑ์อะไรในการหาฐานโจทย์
เฉลย 1. ก 2. ค 3. ง 4. ข 5. ก 6. ข 7. ง 8. ก 9. ค
10. ก 11. ก 12. ก 13. ค 14. ข 15. ข
16. ค 17. ข 18. ง
มู หั มหมั ดรุ สดี อั ลมะอาริ ฟี ย์10

กรอบ
ที่ 1
กรอบ
ที่ 2
อัสสะลามุอะลัยกุม เพื่อน
ๆ กำาลังทำาอะไรกันอยู่ครับ..ดู
เครียดกันจัง .....
นิดหน่อยเรียนเรื่องสมการ
มาสนุกมากเลย
เราทั้งสองคน ยังไม่ค่อย
เข้าใจเกี่ยวกับวิชามรดก
อิสลามนิดหน่อย ฟูอาด
ช่วยสอนพวกเราด้วยนะ
ครับ
อินชาอัลลอฮฺ.. ถ้าอย่างนั้นเรามาเริ่ม
เรียนกันเลยนะ..
ให้เพื่อน ๆ พิจารณาว่าใครบ้างที่มีสิทธิ
ในกองมรดก(วาริษ) ?
1. น้องสาวร่วมมารดา
2. หลานสาว(จากบุตรสาว)
3. สามี
4. อา
5. มารดา
เพื่อน ๆ ช่วยตอบหน่อยว่า
ใครบ้างที่มีสิทธิในกองมรดก ?
คำาถาม กรอบที่ 1
ทายาท (วาริษ) คือใคร?
……………………………………………………………………
ข้อ 1 ,2 ,3
ครับ มุมตาษ…ถูก
ต้องครับ
บุคคลทั้ง 3
คน เป็นวาริษ
ในกองมรดก
เมื่อเพื่อน ๆ เข้าใจแล้วว่าทายาทคือ
ใคร
ลองตอบคำาถามต่อไปนี้นะครับ
เฉลยกรอบที่ 1
ทายาท (วาริษ) คือ ผู้ที่มีความสัมพันธ์กับผู้ตายด้วยสาเหตุทั้ง
3 ประการ ดังนี้
1. ร่วมสกุลเดียวกัน
2. ข้อตกลงการแต่งงาน
3. การปล่อยทาส
ถ้าอย่างนั้นเรามาเรียนกันต่อนะ..
ให้เพื่อน ๆ พิจารณาว่าใคร
บ้างที่เป็นทายาทชายที่มีสิทธิใน
กองมรดก ?
1. ตา
2. บิดา
3. ลูกชาย
4. พี่น้องชายร่วมบิดา
5. อา
เพื่อน ๆ ช่วยตอบ
หน่อยว่า ใครบ้างที่เป็น

ทายาทชายมีทั้งหมด 15 คน ดังนี้
กรอบ
ที่ 3
ปู่
บิดา - พี่หรือน้องชายร่วมบิดา
มารดา - พี่หรือน้องชายร่วมบิดา
ลูกชาย ลูกชาย
นายทาส สามี ผู้ตาย พี่น้องชาย(บิดา
มารดา) - พี่น้องชาย(บิดา) - พี่น้องชาย(มารดา)
ลูกชาย
ลูกชาย ลูกชาย
หลานชาย (ลูกชายจากลูกชาย)
คำาถามกรอบที่ 2
1. ทายาทชายที่มีสิทธิในกองมรดกมีทั้งหมดกี่คน? ใครบ้าง?
เมื่อเพื่อน ๆ เข้าใจแล้วว่าทายาท
ชายคือใครบ้าง
ลองตอบคำาถามต่อนี้นะครับ
ข้อ 2 ,3 และ
ข้อ 4 ครับ
กูวัยส์…ถูก
ต้องครับ
บุคคลทั้ง 3
คน เป็น
ทายาทชาย
ถ้าอย่างนั้นเรามาเรียนกันต่อ
นะ..
ให้เพื่อน ๆ พิจารณาว่า
ใครบ้างที่เป็นทายาทหญิงที่
มีสิทธิในกองมรดก ?
1. ยาย
2. พี่น้องหญิง(มารดา)
3. หลานสาว (ลูกสาวจาก
ลูกสาว)
4. น้า
5. ภรรยา
เพื่อน ๆ ช่วยตอบ

ทายาทหญิงมีทั้งหมด 10 คน ดังนี้
กรอบ
ที่ 4
ย่า ยาย
มารดา
นายทาส - ภรรยา ผู้ตาย พี่น้องหญิง(บิดา
มารดา) - พี่น้องหญิง(บิดา) - พี่น้องหญิง(มารดา)
ลูกสาว
หลานสาว (ลูกสาวจาก
ลูกชาย)
1. ทายาทหญิงที่มีสิทธิในกองมรดกมีทั้งหมดกี่คน? ใครบ้าง?
ทายาทหญิง ?
ตอยยิบ…ถูกต้อง
ครับ
บุคคลทั้ง 3 คน เป็น
ทายาทหญิง
ข้อ 1 ,
2 และ
ข้อ 5
ครับ
เมื่อเพื่อน ๆ รู้แล้วทายาทชายและ
หญิงเป็นใครบ้าง ลองตอบคำาถามต่อ
นี้นะครับ
ถ้าอย่างนั้นเรามาเรียนกันต่อ
นะ..
ให้เพื่อน ๆ พิจารณาว่า
เมื่อทายาทชายและหญิงอยู่
กันครบ ใครมีสิทธิในกอง
มรดก ?
1. บุตรชาย 2.
บุตรสาว
3. บิดาและมารดา 4. ลุง
5. สามีหรือภรรยา 6.
หลานชาย
ตะมาม…ถูกต้อง
ครับ
บุคคลทั้ง 5 คน
มีสิทธิในกองมรดก

ตอบข้อหนึ่ง เมื่อรวมทายาทชายทั้งหมดผู้ที่มีสิทธิ์ในกอง
มรดก มี 3 คน คือ บิดา บุตรชายและสามี
ตอบข้อสอง เมื่อรวมทายาทหญิงทั้งหมดผู้ที่มีสิทธิ์ในกอง
มรดก มี 5 คน คือ บุตรสาว หลานสาวที่เกิดจากบุตรชาย แม่
พี่น้องหญิงร่วมบิดามารดาและภรรยา
ตอบข้อสาม เมื่อรวมทายาททั้งชายและหญิงผู้ที่มีสิทธิ์ใน
กองมรดก มี 5 คน คือ บุตรชาย บุตรสาว บิดา มารดาและ
สามีหรือภรรยา
หน่อยว่า ใครบ้างที่เป็น
ทายาทหญิง ?
ข้อ 1 ,
2 , 3
และข้อ
5 ครับ
1. เมื่อรวมทายาทชายทั้งหมดใครที่มีสิทธิ์ในกองมรดก?
2. เมื่อรวมทายาทหญิงทั้งหมดใครที่มีสิทธิ์ในกองมรดก?
3. เมื่อรวมทายาททั้งชายและหญิงทั้งหมดใครที่มีสิทธิ์ในกอง
มรดก?
กรอบ
ที่ 5
เป็นอย่างไรบ้างพี่น้องถูกกี่ข้อ หวังว่าคงถูกหมด
ทุกข้อนะครับ ต่อไปให้เพื่อน ๆ พิจารณาคำาถาม
ต่อไปนี้นะครับว่าเป็นอย่างไร
1. บิดาเมื่อมีลูกชาย มีสิทธิ์
เท่าไหร่
ก. 1/2 ข. 1/3
ค. 2/3 ง. 1/6
2. ภรรยาเมื่อเมื่อมีลูก 5 คน
มีสิทธิ์เท่าไหร่
ก. 1/2 ข. 1/8
ค. 1/4 ง. 1/6
3. สามีเมื่อเมื่อไม่มีลูก มี
สิทธิ์เท่าไหร่
ก. 1/2 ข. 1/3
ค. 1/4 ง. 1/6
4. บุตรสาวเมื่ออยู่คนเดียว
มีสิทธิ์เท่าไหร่
ก. 1/2 ข. 1/8
ค. 1/4 ง. 1/6
กุวัยส์…ถูกหมด
ครับ
เรื่องนี้สำาคัญมากๆ
ๆๆ
พวกนายต้อง
ทบทวน...ดีดี
ทายาทที่มีสิทธิ์ในกองมรดกในลักษณะฟัรฎูมีใครบ้าง?
สถานภาพใด?
1. ง
2. ข
3. ก
4. ก
ถูกไหมเอ่ย??
พว
ก
เรา
ต้อ
ง
จำา
ให้
ได้

เฉลยกรอบที่ 5 (ต่อ)
บุคคล สถานภา
พ
เงื่อนไข
บิดา
‫ع‬ ไม่มีลูก
1/6 มีลูกชาย
1/6 +‫ع‬ มีลูกสาว
มารดา
1/3 ไม่มีลูกหรือพี่น้อง 2 คนขึ้นไป
1/6 มีลูกหรือพี่น้อง 2 คนขึ้นไป
1/3 ‫ب‬ เฉพาะโจทย์ที่มี พ่อ แม่ สามี หรือ พ่อ แม่
ภรรยาเท่านั้น
บุคคล สถานภ
าพ
เงื่อนไข
สามี
1/2 ไม่มีลูก
1/4 มีลูก
ภรรยา
1/4 ไม่มีลูก
1/8 มีลูก
ลูกสาว
1/2 คนเดียว
2/3 2 คนขึ้นไป
‫ع‬ อยู่ร่วมกับลูกชาย
หลาน
สาว
(ลูกสาว
ของ
ลูกชาย)
1/3 คนเดียว
1/6 มีลูกสาว 1 คน
กันสิทธิ มีลูกสาว 2 คนขึ้นไป
กันสิทธิ มีลูกชาย
ปู่ 1/6 มีบุตรหลานทั้งชายหรือหญิง
ถูกหมดไหม?

“ ”ตะมาซุล (‫تماثل‬) คือ ส่วนเท่ากัน เช่น 1/2 กับ 1/2
มีหลักการดังนี้
ถ้าหาก “ ”ส่วน ของเศษส่วนต่างๆ ที่มีอยู่ในโจทย์ข้อนั้นๆ เป็น
“ ”ตะมาซุล (‫تماثل‬) คือ ส่วนเท่ากัน เช่น 1/2 กับ 1/2 หรือ 1/4
กับ 1/4 ในกรณีนี้ ให้เอา “ส่วน” ใด “ส่วน” หนึ่งของเศษส่วน
ต่างๆ ที่เท่ากันนั้น ตั้งเป็นฐานของโจทย์.
กันสิทธิ มีบิดา
ย่า,ยาย
1/6 ทุกกรณี
- มีแม่ แม่กันย่าและยาย พ่อกันย่าเท่านั้น
พี่น้อง
หญิง
ร่วมบิดา
มารดา
1/2 มีคนเดียว
2/3 มีหลายคน
‫ع‬ มีพี่น้องชาย
‫ع‬ มีลูกสาว หรือ หลานสาว
กันสิทธิ มีลูกหรือหลาน,บิดาหรือปู่เท่านั้น
หญิง
ร่วมบิดา
1/6 เมื่อมีพี่น้องสาว 1 คน
กันสิทธิ เมื่อมีพี่น้องสาว 2 คนขึ้นไป หรือเมื่อมีพี่น้องชาย
ชาย
หญิง
ร่วม
มารดา
1/3 มี 2 คนขึ้นไป (โดยแบ่งเท่าๆกันระหว่างหญิงชาย)
กันสิทธิ มีลูกหรือหลาน,บิดาหรือปู่และไม่ถูกกันสิทธิโดยแม่หรือย่า
คำาชี้แจง จงตอบคำาถามต่อ
ไปนี้
21/2สามี11/2พี่สาวร่วม
บิดา1
1) สามีได้สิทธิในอัตราส่วน
1/2 และน้องสาวร่วมบิดาม
ได้สิทธิในอัตราส่วน 1/2
จะใช้เกณฑ์อะไรในการหา
ก. ตะมาษูล ข. ตะ
ดาคูล
ค. ตะวาฟุก ง. ตะ
บายุน
เก่งจริง
ๆๆๆ…
ถูกต้องครับ
เมื่อนายเข้าใจ
หลักการ
นี้ฟะรออิดไม่ใช่
เรื่อง
ยากอีก
อีก...
ตะมาษุลคืออะไร?มีหลักการอย่างไร
1. ก
ถูกไหมเอ่ย??
ถูก
อยู่
แล้ว
....
ชัว
ว์
‫هذا‬
‫كرسي‬

กรอบ
ที่ 7
“ ”ตะดาคุล (‫تداخل‬) คือ ส่วนที่สามารถหารกันได้ลงตัว เช่น 1/2
กับ 1/4 ,
ถ้าหาก “ ”ส่วน ของเศษส่วนต่างๆ ที่มีอยู่ในโจทย์ข้อนั้นๆ เป็น “ตะ
”ดาคุล (‫تداخل‬) คือ ส่วนที่สามารถหารกันได้ลงตัว เช่น 1/2 กับ 1/4 ,
1/6 , 1/8 เพราะ ทั้ง 4 , 6 และ 8 สามารถหารด้วย 2 ได้ลงตัว และ
1/3 กับ 1/6 เพราะ 6 สามารถหารด้วย 3 ได้ลงตัว ในกรณีนี้ ให้เอา
“ส่วน” ที่มีจำานวนมากที่สุด ตั้งเป็นฐานโจทย์ข้อนั้นและทิ้ง “ ”ส่วน ที่มี
จำานวนน้อยกว่าไป. ดังตัวอย่าง
พวกนายทั้งคู่เก่งจริงๆๆ ต่อไปลองมาฝึกคำา
…นวนฐานโจทย์อื่นกันดีกว่า . ไม่ยากหรอก
เพื่อน สู้ สู้ สู้
1) แซแมะเสียชีวิตตกต้นไม้
ทิ้งทายาท 3 คน คือ สามี
ได้สิทธิในอัตราส่วน 1/4
บุตรสาวได้สิทธิในอัตราส่วน
1/2 และน้องชายร่วมบิดา
มารดาได้ส่วนที่เหลือ จะใช้
เกณฑ์อะไรในการหาฐาน
โจทย์
ดาคูล
บายุน
มุมตาษ…
ถูกต้องครับ
เก่งจริงๆๆ พี่
น้อง...
ตะดาคุลคืออะไร?มีหลักการอย่างไร
1. ข
ถูกหรือ
เปล่า??
หวัง
ว่า
คง
ไม่
ผิด
2
1
/
2
สามี 1
1 น้องสาวร่วม 1
ส่วนได้
(‫)نصيب‬
ส่วนแบ่ง
(‫)نصيب‬
(‫مسألة‬ ‫)أصل‬

กรอบ
ที่ 8
“ ”ตะวาฟุก (‫توافق‬) คือ ส่วนต่างๆ ที่ไม่เท่ากันและไม่สามารถหาร
กันเองได้ลงตัว แต่มีเลขจำานวนหนึ่งที่สามารถนำาไปหาร “ ”ส่วน เหล่านั้น
ได้ลงตัว (ไม่ใช่เลข 1) เช่น 1/4 กับ 1/6
”วาฟุก (‫توافق‬) คือ ส่วนต่างๆ ที่ไม่เท่ากันและไม่สามารถหารกันเองได้
ลงตัว แต่มีเลขจำานวนหนึ่งที่สามารถนำาไปหาร “ ”ส่วน เหล่านั้นได้ลงตัว
(ไม่ใช่เลข 1) เช่น 1/4 กับ 1/6 และเลขจำานวนที่สามารถหาร 4 กับ 6
ได้ลงตัวคือ 2 ในกรณีนี้ จะเอา 4 ไปหาร 2 ได้ผลลัพธ์ 2 จากนั้นนำา
ผลลัพธ์ไปคูณกับ 6 หรือ จะเอา 6 ไปหาร 2 ได้ผลลัพธ์ 3 จากนั้นนำา
ผลลัพธ์ไปคูณกับ 4 ทั้งสองกรณีจะได้ผลลัพธ์เท่ากัน คือ 12 (4 ÷ 2)
× 6 หรือ (6 ÷ 2) × 4) เป็นฐานของโจทย์.
ดังตัวอย่าง
6
1
/
3
มารดา 2
1 น้องสาวร่วม 1
1) ซาอิเสียชีวิตตกเครื่องบิน
ทิ้งทายาท 3 คน คือ
ภรรยาได้สิทธิในอัตราส่วน
1/4 พี่สาวร่วมมารดาได้
สิทธิในอัตราส่วน 1/6 และ
ลุงได้ส่วนที่เหลือ จะใช้
เกณฑ์อะไรในการหาฐาน
โจทย์
ดาคูล
บายุน
ตะมาม…
ถูกอีกแล้ว
น้อง...
1. ค ถูก
หรือเปล่า??
ตะวาฟุกคืออะไร?มีหลักการอย่างไร
อ้าว..... ต่อไปลองมาฝึกคำานวน
…ฐานโจทย์อื่นกันดีกว่า . ไม่
ยากหรอกเพื่อน สู้ สู้ สู้
12
1/
4
ภรรยา 3
1/ น้องสาวร่วม 2

กรอบที่
9
“ ”ตะบายุน (‫تباين‬) คือ ส่วนต่างๆ ที่ไม่เท่ากัน, หารกันเองไม่ลงตัว
และไม่มีเลขจำานวนใดที่ไม่ใช่เลข 1 หาร “ ”ส่วน เหล่านั้นได้ลงตัวอีกด้วย
เช่น 1/4 กับ 1/3
”บายุน (‫تباين‬) คือ ส่วนต่างๆ ที่ไม่เท่ากัน, หารกันเองไม่ลงตัว และไม่มี
เลขจำานวนใดที่ไม่ใช่เลข 1 หาร “ ”ส่วน เหล่านั้นได้ลงตัวอีกด้วย เช่น
1/4 กับ 1/3 จะเห็นได้ว่า 4 กับ 3 เป็น “ ”ส่วน ที่ไม่เท่ากัน, หารกันเอง
ไม่ลงตัวและไม่มีจำานวนใดหาร 4 กับ 3 ได้ลงตัว ในกรณีนี้ให้นำา 4 กับ
3 คูณกัน (4 × 3 =12) และผลลัพธ์ที่ได้เป็นฐานโจทย์ข้อนั้น. ดัง
ตัวอย่าง
แบบทดสอบหลังเรียน เรื่องวิธีการการคำา
นวนฐานโจทย์
ต่อไปลองมาฝึกคำานวนฐานโจทย์สุดท้ายกันดี
…กว่า . ไม่ยากหรอกเพื่อน สู้ สู้ สู้
มุมตาษ…
ถูกต้อง
น้อง...
1) เวาะเยาะฮฺเสียชีวิตตกม้า
ตาย ทิ้งทายาท 3 คน คือ
ภรรยาได้สิทธิในอัตราส่วน
1/4 มารดาได้สิทธิใน
อัตราส่วน 1/3 และลุงได้
ส่วนที่เหลือ จะใช้เกณฑ์
อะไรในการหาฐานโจทย์
ดาคูล
บายุน
1. ง ถูกหรือ
เปล่า??
หวั
งว่า
คง
ไม่
ผิด
ตะบายุนคืออะไร?มีหลักการอย่างไร
12
1
/
4
ภรรยา 3
1 มารดา 4

คำาชี้แจง ให้นักเรียน เลือกคำาตอบที่ถูก
ที่สุดเพียงคำาตอบเดียว
1) เมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมานายซุฟยานโดน
รถชนตายคาที่ นางสาวมุรนีบุตรสาวคนเดียว
เสียใจมากกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นและนางสาวมุ
รนีมีสิทธิในมรดกที่เหลือในอัตราส่วนเท่าไหร่ ?
2) เมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมานายยูซุฟโดนรถชนตายคาที่ นางสาวมุ
รนีและนางสาวมุรนาเสียใจมากกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นและบุตรสาวทั้ง
สองมีสิทธิในมรดกที่เหลือในอัตราส่วนเท่าไหร่ ?
3) เมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมานายยูซุฟโดนรถชนตายคาที่ นางมุนาน
ภรรยาลูกสองเสียใจมากกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นและนางมุนานมีสิทธิใน
มรดกที่เหลือในอัตราส่วนเท่าไหร่ ?
4) ซัลมานแต่งงานกับอาอิชะฮฺแต่ทั้งสองไม่มีลูก เมื่อซัลมานตาย นา
งอาอิชะฮฺมีสิทธิในมรดกที่เหลือในอัตราส่วนเท่าไหร่ ?
5) ซัดดัมแต่งงานกับอามีนะฮฺแต่ทั้งสองไม่มีลูก เมื่ออามีนะฮฺตาย นาย
ซัดดัมมีสิทธิในมรดกที่เหลือในอัตราส่วนเท่าไหร่ ?

6) ฟูอาดแต่งงานกับฟาอีซะฮฺ มีลูกสาว 2 คน เมื่อฟาอีซะฮฺตาย นาย
ฟูอาดมีสิทธิในมรดกที่เหลือในอัตราส่วนเท่าไหร่ ?
7) ฟักรฺแต่งงานกับฟานีซะฮฺ มีลูกสาว 4 คน เมื่อฟักรฺตาย นางฟานี
ซะฮฺมีสิทธิในมรดกที่เหลือในอัตราส่วนเท่าไหร่ ?
8) ฟักรฺ มีน้องหญิงร่วมบิดามารดา 1 คน เมื่อฟักรฺตาย น้องหญิงร่วม
บิดามารดามีสิทธิในมรดกที่เหลือในอัตราส่วนเท่าไหร่ ?
9) อามีนมีพี่สาวร่วมมารดา 1 คน เมื่ออามีนตาย พี่สาวร่วมมารดามี
ก. อัตราส่วน 1/2 ข. อัตราส่วน
1/4
ค. อัตราส่วน 1/6 ง. อัตราส่วน
1/8
10) อีมานมีพี่สาวร่วมมารดา 4 คน เมื่ออีมานตาย พี่สาวร่วมมารดา
ทั้ง 4 คน มีสิทธิในมรดกที่เหลือในอัตราส่วนเท่าไหร่ ?

2
1/2 สามี 1
1/2 น้องสาวร่วมบิดา
มารดา
1
11) ทำาไมสามีได้สิทธิในอัตราส่วน 1/2
ก. ไม่มีน้องชายร่วมมารดา
ค. มีน้องสาวร่วมบิดา
ง. ไม่มีบิดา
12) สามีได้สิทธิในอัตราส่วน 1/2 และน้องสาวร่วมบิดามารดาได้สิทธิ
ในอัตราส่วน 1/2 จะใช้เกณฑ์อะไรในการหาฐานโจทย์
6
1/6 พี่สาวร่วมมารดา 1
‫ع‬
ปู่ 3
13) ปู่มีสิทธ์ในกองมรดกในสถานภาพใด?
ก. นิศฟฺ(อัตราส่วน 1/2)
ข. ษุลุษ(อัตราส่วน 1/3)
ค. อะเศาะบะฮฺ (ส่วนที่เหลือ)
ง. ษุมุน(อัตราส่วน 1/8)
14) มารดาได้สิทธิในอัตราส่วน 1/3 และพี่สาวร่วมมารดาได้สิทธิใน

1
2
1/6 พี่ชายร่วมมารดา 2
‫ع‬ ปู่ 7
15) ทำาไมภรรยาได้สิทธิในอัตราส่วน 1/4
ก. ไม่มีพี่ชายร่วมมารดา
ง. ไม่มีมารดา
16) ภรรยาได้สิทธิในอัตราส่วน 1/4 และพี่ชายร่วมมารดาได้สิทธิใน
1
2
‫ع‬
พี่ชายร่วมบิดามารดา 5
17) ทำาไมมารดาได้สิทธิในอัตราส่วน 1/3
ก. ไม่มีบิดา
ง. ไม่มีปู่
18) มารดาได้สิทธิในอัตราส่วน 1/3 และภรรยาได้สิทธิในอัตราส่วน
1/4 จะใช้เกณฑ์อะไรในการหาฐานโจทย์

เฉลย
1. ก 2. ค 3. ง 4. ข 5. ก 6. ข 7. ง 8. ก 9. ค
10. ก 11. ก 12. ก 13. ค 14. ข
15. ข 16. ค 17. ข 18. ง

บทเรียนโปรแกรมเรื่องการคำนวนฐานโจทย์

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to บทเรียนโปรแกรมเรื่องการคำนวนฐานโจทย์

Similar to บทเรียนโปรแกรมเรื่องการคำนวนฐานโจทย์ (20)

More from Muhammadrusdee Almaarify

More from Muhammadrusdee Almaarify (20)

บทเรียนโปรแกรมเรื่องการคำนวนฐานโจทย์