1. «Μηα ζεσξεηηθή πξνζέγγηζε ηεο ζπκβνιήο
ηεο Αγσγήο Τγείαο ζηηο δηάθνξεο
‘κεηαβαηηθέο θάζεηο’ ηνπ παηδηνύ ζην
ζρνιείν»
ηεο Μαξίαο Παπαδνπνύινπ

2. H Αγσγή Τγείαο σο εθπαηδεπηηθή
δηαδηθαζία
ζηεξίδεηαη ζε επηζηεκνληθέο αξρέο
ρξεζηκνπνηεί πξνγξακκαηηζκέλεο
επθαηξίεο κάζεζεο
δηαπαηδαγσγεί, εθπαηδεύεη ην παηδί,
ώζηε λα κπνξεί
λα απνθαζίδεη θαη λα ελεξγεί
ππεύζπλα ζε ζέκαηα
πνπ επεξεάδνπλ ηελ πγεία ηνπ

3. Η Αγσγή Τγείαο
επηδηώθεη έλα ζρνιείν
ανθπώπινο
δίχωρ αποκλειζμούρ
απνούμενο να καηαηάξει ηα
παιδιά ζε καηηγοπίερ

4. Η Αγσγή Τγείαο κπνξεί λα
αλαιάβεη ξόιν
ζηε δηακόξθσζε ίζσλ επθαηξηώλ
ζην ζρνιείν
ζηελ πξνεηνηκαζία ησλ παηδηώλ γηα
αληηκεηώπηζε δηαθόξσλ
θαηαζηάζεσλ (αγρνγόλσλ) πνπ
ελέρνπλ ην ζηνηρείν ηεο αιιαγήο

5. Η παξάκεηξνο ηεο αλλαγής
είλαη ζπζηαηηθό ζηνηρείν ηεο
έλλνηαο ‘κεηάβαζε’

6. Ση ζεκαίλεη όκσο ‘κεηάβαζε’ θαη
πώο απηή ζπλδέεηαη κε ηελ έλλνηα
ηεο ‘αιιαγήο’
H έλλνηα ‘κεηάβαζε’ απαζρνιεί ηελ
θνηλή γλώκε θαη πνιινύο επηζηήκνλεο
Γελ νξίδεηαη κ’ έλα ζαθή ηξόπν
Από ηηο απόςεηο ζεσξεηηθώλ γίλεηαη
σζηόζν ζαθέο πσο ζπλδέεηαη κε ην
πέξαζκα από κία θαηάζηαζε ζε άιιε
(είηε αθνξά ζην ρώξν εξγαζίαο, είηε
ζηνλ θαηλνύξγην ηξόπν δσήο)

7. Η μετάβαση σο δηαδηθαζία
δηάβαζεο, νξγαλώλεηαη
ρσξνρξνληθά σο κηα
θαηάζηαζε όπνπ ζπκπιέθνληαη
εκπεηξίεο ηνπ παξειζόληνο
θαη ηνπ παξόληνο κε
πξνζδνθίεο πνπ αθνξνύλ ζην
κέιινλ.

8. Δηδηθόηεξα ζην ζρνιείν θξίζηκεο
‘κεηαβαηηθέο θάζεηο’, πνπ ελέρνπλ
ην ζηνηρείν ηεο αλλαγής είλαη:
 ε εηζαγσγή ηνπ παηδηνύ ζηνλ
παηδηθό ζηαζκό
 ε εηζαγσγή ηνπ παηδηνύ
ζην λεπηαγσγείν
 ε εηζαγσγή ηνπ παηδηνύ
ζην δεκνηηθό ζρνιείν
 ε πξναγσγή ηνπ ζε αλώηεξε ηάμε
 γεληθά ε κεηάβαζε ηνπ από ηε κηα
εθπαηδεπηηθή βαζκίδα ζηελ άιιε

9. Δθόζνλ ζηαζνύκε πξνζεθηηθόηεξα ζην ζέκα
κπνξνύκε λα κηιάκε πέξαλ ησλ
πξναλαθεξνκέλσλ κεηαβάζεσλ θαη γηα
κεηαβάζεηο:
 από ηκήκα ζε ηκήκα ηνπ ίδηνπ ζρνιείνπ (από
ην «ηππηθό ηκήκα» ζε «ηκήκα έληαμεο», από
«ηππηθό ηκήκα» ζε «νινήκεξν»)
 από ζρνιείν ζε ζρνιείν (κεηάβαζε ζε
«εηδηθό ζρνιείν», θ.ιπ.)
 από ζρνιείν κηαο πεξηνρήο ζε άιιε
 από ζρνιείν κηαο ρώξαο ζε άιιε…

10. Γηα θάζε κηα από ηηο παξαπάλσ
κεηαβάζεηο απαηηείηαη:
Η δεκηνπξγία ησλ θαηάιιεισλ
ζπλζεθώλ γηα ηελ εμνκάιπλζε ηνπ
πεξάζκαηνο από ην έλα πεξηβάιινλ
ζην άιιν
Δλώ παξάιιεια ζε θάζε πεξίπησζε νη
κεηαβάζεηο ελέρνπλ θαη ηε κεηάβαζε
από ηελ νηθνγέλεηα ζην ζρνιείν κε ό,ηη
απηό ζπλεπάγεηαη.

11. Ση ζεκαίλεη θάησ από απηό ην πξίζκα ην πέξαζκα, ε
κεηάβαζε ηόζν γηα ην θάζε παηδί μερσξηζηά όζν
θαη γηα ην νηθνγελεηαθό θαη ην ζρνιηθό ηνπ
πεξηβάιινλ;
Γηα λα απαληεζεί ην εξώηεκα ρξήζηκν είλαη λα
αλαθεξζεί όηη ν όξνο κεηάβαζε είλαη όξνο
ακθίζεκνο. Μπνξεί λα έρεη αξλεηηθή ζεκαζία
θαη λα ζεκαίλεη ην ζνθ ηεο κεηάβαζεο, αιιά θαη
ζεηηθή, λα εθιακβάλεηαη δειαδή σο θίλεηξν –
πξόθιεζε γηα πεξαηηέξσ αλάπηπμε, σο
επθαηξία λέαο αξρήο θαη εγθαηάιεηςεο
πξνγελεζηέξσλ αλεπηζύκεησλ θαηαζηάζεσλ.

12. Άξα, νη κεηαβάζεηο ηνπ παηδηνύ ζην
ζρνιείν δελ απνηεινύλ θξίζηκα ζηάδηα
κόλν γηα ην ίδην ην παηδί, αιιά θαη γηα
ηνλ εθπαηδεπηηθό θαη ηνλ νηθνγελεηαθό
θύθιν δσήο.

΢πρλά ηόζν νη γνλείο όζν θαη ηα παηδηά
βηώλνπλ ηηο εκπεηξίεο απηέο σο
έληνλεο ζπλαηζζεκαηηθέο εκπεηξίεο
(Dowling & Osborne, 2001).

13. Πνξίζκαηα εξεπλώλ ησλ δεθαεηηώλ 1960-
1970 έδεημαλ όηη ε ραξά ηεο κάζεζεο
κπνξεί λα κεηαηξαπεί ζε θόβν θαη
αξλεηηθή ζηάζε πξνο ην ζρνιείν,
εθόζνλ νη αιιαγέο πνπ ζπκβαίλνπλ
είλαη κεγάιεο θαη απόηνκεο.

Ο θίλδπλνο είλαη κεγαιύηεξνο όζν πην
κηθξή είλαη ε ειηθία ησλ καζεηώλ όηαλ
ζπκβαίλνπλ απηέο νη αιιαγέο (Βξπληώηε,
2000).

14. Η γλώζε από ην ζρνιείν θαη ηελ νηθνγέλεηα
ησλ δπζθνιηώλ πνπ ελππάξρνπλ ζηε
δηαδηθαζία ηεο κεηάβαζεο
κε ζηόρν ηε δεκηνπξγία κηαο
‘παηδαγσγηθήο ηεο ζπλέρεηαο’
κπνξεί λα ζπκβάιιεη
ζηελ άξζε ησλ πξνθαηαιήςεσλ
 ζηε δηακόξθσζε επλντθώλ ζπλζεθώλ
αιιειεπίδξαζεο θαη δηθηύσζεο ησλ
εθπαηδεπηηθώλ ησλ δηαθόξσλ βαζκίδσλ,
αιιά θαη ησλ δπν βαζηθώλ θνξέσλ
ζπλεθπαίδεπζεο θαη αγσγήο ηνπ παηδηνύ,
δει. ηεο νηθνγέλεηαο θαη ηνπ ζρνιείνπ.

15. Σην θξίζηκν απηό δήηεκα κπνξεί λα
ζπκβάιιεη έλα
«Πξόγξακκα Αγσγήο Τγείαο»
κέζσ ηνπ νπνίνπ ζα επηδησρηεί ε
ππνζηήξημε ησλ παηδηώλ ηα νπνία
βξίζθνληαη
ζε ‘θξίζηκεο κεηαβαηηθέο θάζεηο ζην
ζρνιείν’.

16. ΢ην πιαίζην ηνπ πξνγξάκκαηνο ζηειέρε ηεο
εθπ/ζεο, εθπαηδεπηηθνί, καζεηέο θαη γνλείο ζα
δηαπξαγκαηεπηνύλ ππό ην πξίζκα ηεο
κεηάβαζεο, ζέκαηα όπσο:
• πξνζηαζία- αζθάιεηα
• ζρέζεηο – θηιίεο
• γνλείο – αλάγθεο –
βνήζεηα
• εκπηζηνζύλε - εηθόλα
εαπηνύ -
απηνεθηίκεζε
• επηζπκίεο –θόβνο
• εμάξηεζε -
αλεμαξηεζία
• δηαρείξηζε λέσλ
θαηαζηάζεσλ
• απνηπρία – επηηπρία
• ελζάξξπλζε - ραξά
• ππνηαγή – πξσηνβνπιία
• άγρνο – απνρσξηζκόο
• απώιεηα – αμίεο
• κνλαμηά, ζπλεξγαζία θ.ά.

17. Η δεκηνπξγία ελόο ηέηνηνπ
Πξνγξάκκαηνο απαηηεί ζπλεξγαζίεο:
 ΢ρνιηθώλ ΢πκβνύισλ ησλ δηαθόξσλ βαζκίδσλ
 Δπηζηεκόλσλ πνπ έρνπλ αζρνιεζεί κε ην ζέκα
 Φνξέσλ πξόιεςεο θαη αληηκεηώπηζεο δπζθνιηώλ
(ΚΓΑΤ, ΚΔΝΣΡΟ ΠΡΟΛΗΨΗ΢, θ.ά.)
 Δθπ/θώλ ησλ δηαθόξσλ βαζκίδσλ ηεο
εθπαίδεπζεο
 Τπεπζύλσλ Αγσγήο Τγείαο Α/ζκηαο θαη Β/ζκηαο
Δθπ/ζεο
 Μαζεηώλ/ηξηώλ ησλ δηαθόξσλ βαζκίδσλ
εθπαίδεπζεο
 Πξνζεθηηθό ζρεδηαζκό δξαζηεξηνηήησλ.

18. Καιό θαινθαίξη…