1. L/O/G/O
Жимснүүдийн
ашиг тус
Г.Должинсүрэн

3. Жимс гэж юу вэ?
• Жимс нь мод бут гэх мэт ургамалын
шүүслэг үр бөгөөд хүний биед амархан
шингэдэг ,шим тэжээлт хүнсний
бүтээгдэхүүн юм.
• Ургамал судлалд жимс гэдэг нь цэцэгт
ургамалын тодорхой эдээс бий болдог зүйл
юм.

4. Үүрэг
• Жимс нь олон ургамалын хувьд үр тараах
үүрэгтэй байдаг. Мөн олон төрлийн
ургамлын үр жимсийг хүн амьтан хүнсэнд
хэрэглэж үрийг нь тараангаа илчлэг олж
авдаг симбиоз харилцаатай байдаг.

5. Бүтэц,ангилал
• Үрт жимс
• Яст жимс
• Жимсгэнэ гэж ангилдаг

6. Үрт Жимсгэнэ Яст
• Алим
• Лийр
• Тарвас
• Хулуу
• Гүзээлзгэнэ
• Анар
• Жүрж
• Усан үзэм
• Үхрийн нүд
• Аньс
• Нэрс
• Гүзээлзгэнэ
• Чацаргана
• Бөөрөлзгөн
• Интоор
• Чий
• Чавга
• Гүйлс
• Тоор ...

7. Ашиг тус
Жимсны төрлийг дурдвал бидний мэдэх
,мэдэхгүй маш олон төрөл байдаг. Жимс
бүхэн амттай ,шимтэй , тэжээллэг хүний биед
ашиг тустай байдаг.
Үүнээс хамгийн ашиг тустай жимснүүдийн
талаар авч үзье

8. Алим
Энэ жимс нь бие организмаас
хүнд металлуудыг гаргадаг.
Мөн алиманд судасны уян
хатан чанарыг барьж байдаг
бодис агуулагддаг учир
биднийг цус харвалт болон
зүрхний шигдээс өвчнөөс
хамгаалахад тустай. Өдер бүр
алимны шүүс ууж байвал насаа
17 жилээр уртасгах боломжтой
гэж Английн эрдэмтэд үзэж
байна.

9. Киви
Киви жимсэнд маш их
хэмжээний витамин С
агуулагддаг. Жүржээс 2 дахин их
витамин С, алимнаас ч илүү
ширхлэг, гадилнаас ч илүү кали
агуулдаг байна. Түүнчилэн зүрх
судасны өвчин, хавдар,
амьсгалын замын өвчин,
харвалтаас сэргийлэх витамин,
ургамалын гаралтай шимт бодис,
минерал агуулагддаг.

10. Цус шингэлэх үйлчилгээтэй тул Аспирины
оронд хэрэглэж болдог мөн судасны
тогтолцоог дэмжиж LDL (хүний биед маш
муу нөлөөтэй ба судасны хананд бөглөрөл
үүсгэдэг) холестролыг багасгаж даралт
бууруулна. Олон судалгаагаар Киви нь
гэмтсэн эсийг дахин сэргэхэд хамгийн сайн
нөлөөтэйг нотлосон.

11. Интоор
Интоор биеийн эд эсийг анагаах
увидасаараа дээгүүрт ордог.
хамгийн бага илчлэгтэй хамгийн
өндөр тэжээлтэй жимс. Түүнээс
гадна үрэвсэл, хавдартай тэмцдэг
сайн чанартай. тархины болон
бусад хортой хавдарын эсийг эрүүл
эсэд нөлөөлөхгүйгээр үхүүлдэг нь
тогтоогсон байна. Нян, бактерийн
эсрэг үйлчилгээ ч интоорт бий

12. Анар
Анар жимсний шүүсэнд маш их
антиоксидант болон антоциан
агуулагддаг. Тэд нь бодисын
солилцоо болон цусны эргэлтийг
сайжруулж, судасны ханыг
бэхжүүлснээр биднийг цус харвалт
болон зүрхний шигдээсээс
урьдчилан сэргийлдэг. Анар
жимсний шүүсийг хэрэглэгчид
нүдний болор цайх өвчнөөс айх
хэрэггүй.

13. Чий
Чий жимсний үрэнд пектин
ихээр агуулагддаг тул
организмыг төмөр зэсийн
давснуудаас ангижруулж, цус
боловсрох процессыг
сайжруулдаг ба нь хялгасан
судсыг бэхжүүлдэг. Саяхан
эрдэмтэд чий жимсны үр нь
организмаас цацраг идэвхит
бодис буюу хүнд металлыг
зайлуулдаг болохыг нь нотлоод
байна

14. Улаан лооль
• Улаан лооль нь хавдрын эсийн
хуваагдалтыг зогсоодог ликопин
хэмээх маш хүчтэй антиоксидант
агуулдаг. Мөн ликопен нь зүрх
судасны өвчлөл үүсэх магадлалыг
багасгадаг. Харин нэмж хэлэхэд
ликопен нь боловсруулсан томатанд
түүхий лоольноосоо илүү байдаг
байна. Мөн улаан лоольд РЗ гэдэг
бодис агуулагддаг бөгөөд тэр нь
аспиринаас дутахааргүйгээр судсанд
тромбо буюу бөглөрөл үүсэх
магадлалыг бууруулдаг.
•

15. Хар нэрс
Энэ жимс нь бие организм дахь
чөлөөт радикалуудыг устгадаг
антиоксидантынхаа агуулам
жаар тэргүүн байранд байдаг.
Хүн нас ахих тусам бодисын
солилцооны үр дүнд үүссэн
чөлөөт радикалууд
хуримтлагддаг ба тэдгээр нь ойр
орчныхоо эсүүдийг гэмтээдэг.
Харин тэдгээрийг аюулгүй
болгосноор бие организмын
амьдралыг нилээд уртасгадаг
байна.

16. Хар нэрс нь хөгшрөлтийн өвчнөөс
сэргийлж, уураг тархи сэргэхэд нэн тустай.
2-3 сар өдөр бүр хагас стакан хар нэрс
идсэнээр чихрийн шижин, атеросклероз,
уураг тархи, зүрхны судасны хатуурал
зэргээс сэргийлж болно гэсэн дүгнэлтэнд
хүрсэн байна

17. Амтат жүрж
Даралт ихсэх болон
судас хатуурах
өвчлөлийн үед
тустай. Таргалалтыг
багасгадаг ба цусан
дахь холестрины
хэмжээг багасгадаг.
Мөн С, А ба В амин
дэмээр баялаг.

18. Тоор
Тоор жимс нь Калигаар
баялаг тул зүрхний булчинг
бэхжүүлдэг ба магни нь
бухимдлыг багасгах ба
сэтгэл санааг дээшлүүлдэг,
Тоор нь арьсны эсүүд дэх
чийгийг барьж, арьсны
үрчлээг арилган, арьсыг
толигор зөөлөн болгодог.

19. Чавга
Чавга нь гэдэсний үйл
ажиллагааг сайжруулан,
даралт болон бодисын
солилцоог хэвийн болгож,
цусан дахь холестрины
хэмжээг багасгадаг. Мөн
хар чавга иим шинж
чанартай
.

20. Улаалзгана
Жирэмсний хордлогын
үеийн дотор муухайрлыг
арилгана. Гэдэсний
гүрвэлзэх хөдөлгөөнийг
идэвхжүүлэн хэвийн
болгодог тул өтгөн хатдаг
колиттой хүмүүст сайн.
Организмаас хорт
бодисуудыг гадагшлуулдаг.

21. Чацаргана
Бусад бүх жимснээс илүү.
Бараг л бүх төрлийн амин
дэмийг өөртөө агуулдаг.
Биеийн эсэргүүцлийг
сайжруулан халдвар авахаас
хамгаална. Нян устгах
чадвартай учраас организмд
орж ирсэн өвчний нянг
идэвхитэй устгадаг. Арьсыг
эрүүлжүүлнэ, үсний
ургалтыг түргэсгэнэ, биенээс
хорт бодисуудыг зайлуулна.

22. Тошлой
Тошлойнд аскорбины хүчил, В амин
дэмүүд, А амин дэм зэрэг ихээр
агуулагддаг. Мөн энэ жимс пектинээр
баялаг учраас организмаас хор шаарыг
сайн зайлуулдаг, хоол боловсруулалтыг
сайжруулдаг. Цусны даралт ихсэх өвчнөөс
сэргийлэх болон судас бэхжүүлэх
үйлчилгээтэй. Тошлой жимсийг домогт
Мичурин “хойт зүгийн усан үзэм” гэдэг
байсан нь учиртай: түүгээр гэрийн
нөхцөлд сайхан дарс хийж болдог. Ходоод
болон арван хуруу нугалааны шарх
сэдэрсэн мөн гэдэсний өвчтэй
хүмүүст хориотой.

23. Гүзээлзгэнэ
Аскорбины хүчлээр баялаг тул бие
организмыг ерөнхийд нь бэхжүүлэн
сайжруулдаг. Гүзээлзгэнээр компот чанаж
уухад амны цангааг сайн тайлдаг. Тулай
өвчин болон бөөр чулуужих өвчинд
анагаах үйлчилгээ үзүүлнэ. РР амин дэмээр
баялаг учраас нойргүйдэл, уур уцаар,
ядаргаа зэргийг сайн эмчилнэ. Шүдний
буйлыг бэхжүүлдэг. Мөн амтат гүзээлзгэнэ
тархины хөгшрөлтийг удаашруулдаг
гэдгийг эрдэмтэд нотолсон. Элэг,
ходоодоор нь хатгуулан өвддөг болон
ходоодны хүчил ихтэй хүмүүст гүзээлзгэнэ
зохимжгүй байдаг, бас мухар олгойн архаг
үрэвсэлтэй бол гүзээлзгэнээс татгалзсан нь
дээр.

24. Бөөрөлзгөнө
А витаминаар баялаг учраас холестериныг
хазаарлан цусанд шимэгдүүлэхгүй
байлгаж зүрх судасны өвчнөөс хамгаалах
чадвартай. Бөөрөлзгөнөд өөх задлах
чадвартай бодис агуулагддаг мөн биеийн
халууныг бууруулах, ус тогтоох ба хорт
нэгдлүүдийг гадагшлуулах шинж
чанартай. Бөөрөлзгөнө нь зэсээр баялаг
тул сэтгэл санааны хямралтай хүмүүст
илүү ашигтай. Харин бөөрний нефрит,
подагр (цусан дахь шээсний хүчил ихдэх)
зэрэг өвчтэй хүмүүст бөөрөлзгөнө сөрөг
нөлөөтэй

25. Цангис
Цангисны шүүс
давсаганд халдварт нян
орохоос сайн
сэргийлдэг. Нянгийн
эсрэг үйлчилгээтэй.
Шүдний буйл
бэхжүүлнэ. Хоолны
болон архины
хордлогын үлдэгдлийг
арилган цэвэрлэдэг

26. Ашиг тус
Хамгийн олон талын ашиг тустай амин дэм бол
жимс, ногооны хальс юм. Сармис, гадил, жvрж
болон бусад жимс...
Жимс , ногоог хальсалж хэрэглэх шаардлагагvйг
эрдэмтэд онцолж байна. Зєвхєн жимс, ногооны
хальсанд бидний бие махбодийг элдэв хавдар,
євчнєєс сэргийлэн хамгаалах, эрч хvчийг сэлбэх
гайхамшигт амин дэмvvд агуулагдаж байдаг ажээ.

27. Хатаасан жимсний ач тус
Чихэр идэх дуртай охидуудад чихэрээ хатаасан жимсээр
орлуулж болох нээ. Хүнсний хэрэглээндээ байнга хатаасан
жимснүүдийг түлхүү хэрэглэж заншвал та биеийнхээ жинд
огт санаа зовохгүй болно.
Хатаасан жимснүүд эрүүл мэндэд маш тустай. Байгалийн
гаралтай болохоор найрлаганд нь хортой, хуурамч нэмэлт
бүтээгдэхүүн байдаггүй. Хатаасан жимснүүд
микроэлементүүдийн гол элемент кальций үс, хумсыг
бэхжүүлж арьсыг толигор болгоно, магний цусны даралтыг
хянана, калий зүрх судасны системийн хэвийн ажиллагааг
хангана, натрий болон төмөр цусан дахь гемоглобини
хэмжээг эрэмбэлж, бие махбодийг агаараа хангаж өгдөг,
пектин ходоодны ажиллагааг сайжруулдаг.

28. Анхаарал хандуулсанд
баярлалаа