Downloaded 48 times
การสำรวจปิโตรเลียม
- 2. เสนอ คุณครูสุทิศา ตันติ กุลวิจิตร
- 3. จัดทำาโดย นายศุภชัยพัทธดนย์ กันหา เลขที่ 8 นายสมัธฌา ขอนดอน เลขที่ 9 นายอภิชาต ศรีอรัญญ เลขที่ 11 นางสาวชุติมา เชิดสุข เลข ที่ 18
- 4. สื่อชิ้นนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิชา เคมี ว 40224 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2552 โรงเรียนอรัญประเทศ อำาเภอ อรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว สำานักงานเขตพื้นที่การศึกษา สระแก้วเขต 2
- 6. ปัจจุบันความรู้เรื่องการเกิดนำ้ามันมี การตังทฤษฎีมากมาย แต่ทได้รบความ ้ ี่ ั เชื่อถือมากทีสุด คือ ทฤษฎีทางอินทรีย์ ่ เคมี (Organic Theory) ทีอาศัยหลัก ่ การทางอินทรีย์เคมี และชีวเคมี ประกอบเข้าด้วยกัน นั่นคือ ปิโตรเลียม เกิดจากการทับถม และแปรสภาพของ ซากสิงมีชีวิตทังพืชและสัตว์ยุคก่อน ่ ้ ประวัตศาสตร์ในชันหินใต้พื้นผิวโลก ิ ้ กล่าวคือ สิงมีชีวิตทังพืชและสัตว์ที่ ่ ้ เจริญเติบโตและอาศัยอยู่ในโลกนับ
- 7. เมือชันตะกอนต่างๆ ถูกทับถมมาก ่ ้ ขึ้นจนหนานับเป็นร้อยๆ พันๆ เมตร เกิด นำ้าหนักกดทับกลายเป็นชันหินต่างๆ เช่น ้ ชั้นหินทราย, ชันหินปูนและชั้น ้ หินดินดาน ความกดดันจากชันหินเหล่า ้ นี้กับความร้อนใต้ผวพื้นโลก และการ ิ สลายตัวของอินทรียสารโดยแบคทีเรียที่ ไม่ตองการอากาศ (Anaerobic ้ Bacteria) ทำาให้ซากพืชและสัตว์สลาย ตัวกลายสภาพเป็นหยดนำ้ามันและก๊าซ ธรรมชาติหรือปิโตรเลียม โดยมีธาตุ ไฮโดรเจนและธาตุคาร์บอนซึงได้จาก ่
- 8. ปิโตรเลียม การสำารวจหาแหล่งนำ้ามัน เป็นการหาพื้นที่ซึ่ง อาจจะอุ้มนำ้ามัน หรือลักษณะของหินใต้ดินที่ จะเป็นTraps สามารถแบ่งได้เป็น 1. ขันตอนการสำารวจหาข้อมูล ้ (Exploration) เพื่อหาแหล่งนำ้ามัน เช่น การทำา Seismic survey คือการทำาให้เกิดเสียงผ่านไปยัง ใต้พื้นโลก แล้ววัดเสียงหรือความสั่นสะเทือนที่ สะท้อนกลับมา จะทำาให้รู้รายละเอียดของชันหินมาก ้ ขึ้น เมือพบว่าลักษณะของชั้นหินเป็นลักษณะที่มี ่ โอกาสมีนำ้ามัน อาจทำาการขุดเจาะเพื่อหาข้อมูลเพิ่ม เติม เป็นต้น 2.ขั้นตอนการขุดเจาะ (Drilling) คือการขุด
- 9. ปิโตรเลียม (Petroleum) เป็น สารประกอบสถานะต่างๆที่มไฮโดรคาร์บอน ี เป็นตัวประกอบหลัก ได้แก่ นำ้ามันดิบ ก๊าซ ธรรมชาติ และก๊าซธรรมชาติเหลว เหลว (Condensate) นอกจากนี้ก็มสารอินทรีย์ทมี ี ี่ กำามะถัน ออกซิเจนและไนโตรเจนเป็นองค์ ประกอบอีกหลายชนิด ทั้งนี้ นำ้ามันดิบจะมี คุณลักษณะและคุณสมบัติแตกต่างกันไปตาม สัดส่วนของไฮโดรคาร์บอนประเภทต่างๆ ที่มี อยู่ ซึ่งจะผิดแผกไปตามที่มา ซึ่งถือเป็นเรื่อง สำาคัญในการกำาหนดคุณค่าของนำ้ามัน การ กำาหนดวิธีการและกระบวนการผลิตที่เหมาะ สมในการกลั่นนำ้ามันต่อไป
- 10. นำ้ามัน ถ่านหิน หินนำ้ามันทรายนำ้ามัน จริงๆ แล้วก็คือซากสัตว์และซากพืชที่ตาย มานานนับเป็นล้านปี และทับถมสะสมกันจน จมอยู่ใต้ดิน แล้วเปลี่ยนรูปเป็นสิ่งที่เรียกว่า ฟอสซิล ระหว่างนั้นก็มีการเปลี่ยนแปลง ตามธรรมชาติจนซากสัตว์และซากพืชหรือ ฟอสซิลนั้นกลายเป็นนำ้ามันดิบ ถ่านหิน กาซธรรมชาติ ฯลฯ เราจึงเรียกเชื้อเพลิง ประเภทนี้ว่าเชื้อเพลิงฟอสซิล ในทางวิทยาศาสตร์ เรารู้กันดีว่าต้น พืชและสัตว์รวมทังคน ประกอบด้วยเซลล์ ้ เล็กๆ มากมาย เซลล์เหล่านี้ประกอบด้วย ธาตุไฮโดรเจนและธาตุคาร์บอนเป็นหลัก ไฮโดรเจน
- 11. พวกนี้จึงมีองค์ประกอบของสาร ไฮโดรคาร์บอน (คือธาตุไฮโดรเจนรวมกับ ธาตุคาร์บอน) เป็นส่วนใหญ่และ ไฮโดรคาร์บอนนี้แหละเมือนำามาเผาจะให้ ่ พลังงานออกมาแบบเดียวกับที่เราเผาฟืน เพียงแต่นำ้ามันมีความร้อนมากกว่าฟืน นอกจากนี้ยังมีองค์ประกอบสอดแทรกอื่นๆ บ้าง เช่น กำามะถัน (เวลาเอามาเผาจะรวมกับ ออกซิเจน ได้เป็นก๊าซพิษคือกำามะถันได ออกไซด์) โลกเราใช้เวลานานมาก (เป็นล้านปี) กว่าจะผลิตนำ้ามันได้แต่ละลิตร แต่เราเอามา
- 13. ทะเลอุปกรณ์ทใช้ในการสำารวจ ี่ 1.เรือสำารวจ พร้อมอุปกรณ์การ สำารวจ และระบบสื่อสารที่ทันสมัย เรือ สำารวจมีความยาวประมาณ 50-80 เมตร กว้าง 15-20 เมตร Tonnage Gross ประมาณ 3,000-6,000 ตัน 2.อุปกรณ์ต้นกำาเนิดสัญญาณคลื่น (Air Gun) เป็นรูปทรงกระบอก ใช้อัด อากาศ ให้มีความดัน ประมาณ 2,000 ปอนด์ต่อตารางนิ้ว แล้วปล่อยอากาศออก มา ทำาให้เกิดสัญญาณคลื่น 3.อุปกรณ์รับสัญญาณคลื่น (Hydrophone) อยู่ลึกจากผิวนำ้า 5-8 เมตร ต่อพ่วงกัน ยาวประมาณ 3,000
- 16. ต้องเคลื่อนย้ายสิ่งกีดขวาง และอุปกรณ์ ประมงต่างๆ ออกจากแนวสำารวจรวมทั้ง ติดต่อกับเรืออื่นๆ ไม่ให้แล่นตัดเข้ามาในแนว ของเรือสำารวจ ในช่วงดำาเนินการ อุปกรณ์ ประมง รวมทั้งสิ่งกีดขวางที่ถูกเคลื่อนย้าย จะ มีการจดบันทึกรายละเอียด หมายเลข รหัส ตำาแหน่ง พิกัด ไว้เป็นหลักฐานหาก มีความ เสียหาย ก็จะได้รบการชดเชยค่าเสียหาย ั ตามความเป็นจริง ต่อไป 2.กำาหนดตำาแหน่งเรือสำารวจตามแนวที่ วางไว้ในแผนที่ โดยอาศัยเครื่องมือบอก ตำาแหน่ง DGPS ซึ่งจะส่งสัญญาณจาก ดาวเทียม และสถานีภาคพื้นดินเป็นตัวเปรียบ เทียบ เพื่อบอกตำาแหน่งที่แน่นอนของเรือ
- 17. ออก-ตะวันตก และทิศเหนือ-ใต้) อุปกรณ์ต้น กำำเนิดคลื่นเสียงจะส่งสัญญำณคลื่นทุก5-10 วินำที ผ่ำนนำำำทะเลลงไปสูชัำนดิน-หินใต้พน ่ ืำ ทะเล และสะท้อนกลับมำ สู่ตัวรับสัญญำณ 4.สัญญำณที่ได้จะถูกบันทึกลงบนแถบแม่ เหล็ก ซึงจะต้องประมวลผลด้วยคอมพิวเตอร์ ่ เพือแสดงภำพตัดขวำงใต้ผิวดิน แสดง ่ ลักษณะโครงสร้ำงทำงธรณี และกำรวำงตัว ของชัำนหิน 5.ข้อมูลกำรสำำรวจที่ผ่ำนกำรประมวลผล ทำงคอมพิวเตอร์ จะถูกนำำไปแปลควำมหมำย โดยนักธรณีฟิสิกส์ เพื่อตรวจสอบลักษณะกำร วำงตัว โครงสร้ำงของชัำนหิน และเป็นข้อมูล
- 19. (กม.) ของแนวสำารวจทั้งหมด และสภาพ อากาศแนวสำารวจอาจมีความยาวตั้งแต่ 5 กม. ถึง มากกว่า 100 กม. ตามขนาดของพื้นที่ สำารวจ แนวสำารวจจะวางตัวขนานกัน ตลอด ความยาว ระยะห่างระหว่างแนวประมาณ 10 เมตร ถึงมากกว่า 5 กม. ขึ้นกับความละเอียด ของข้อมูลทีต้องการ เรือสำารวจ ปฎิบัติงานได้ ่ เฉลี่ยประมาณ 100-500 กม. ต่อวัน หรืออาจ สำารวจได้ถึง 250 กม. ต่อวัน หากไม่มีอุปสรรค ด้านสภาพอากาศ กระแสนำ้า ความหนาแน่น การประมง และการเดินเรือ เป็นต้น การสำารวจ วัดคลื่นไหวสะเทือน อาจมีผลกระทบโดยตรง ต่อการทำาประมง ซึ่งจะต้องงดเว้น หรือหลีก เลี่ยงการทำาประมง หรือต้องเคลื่อนย้าย
- 20. อย่างไรก็ตาม การเดินเรือ หรือการทำา ประมงก็สามารถกระทำาได้ตามปกติในระยะ ห่างไม่น้อยกว่า 500 เมตร จากเรือสำารวจ และอุปกรณ์สำารวจ (สายเคเบิลพร้อม อุปกรณ์รับสัญญาณ ความยาวประมาณ 3,000 เมตร อาจมีมากกว่า 1 สาย และอยู่ลึก จากผิวนำ้า 5-8 เมตร) การประสานงาน และ ประชาสัมพันธ์มีความสำาคัญอย่างยิ่งต่อการ สำารวจ ผู้ที่เกี่ยวข้องควรจะได้รับทราบ แผนการสำารวจ ขอบเขตพื้นที่ และกำาหนด เวลาการสำารวจล่วงหน้าอย่างน้อย 2 สัปดาห์ ถึง 1 เดือน การสำารวจที่ผ่านมาได้รับความ อนุเคราะห์ และความร่วมมือด้วยดีจากหน่วย
- 25. จากกิจการอุตสาหกรรมต่างๆ กำาลังได้ รับความสนใจจากประชาชนอย่างมาก ทำาให้นโยบายการอนุรกษ์และรักษา ั คุณภาพสิ่งแวดล้อม เพิ่มความสำาคัญ มากขึ้น กรมเชื้อเพลิงธรรมชาติ ตระหนักถึงปัญหาดังกล่าว จึงได้เน้น ความสำาคัญในเรื่อง การกำากับดูแล ตรวจสอบ การจัดทำาคูมอปฏิบัตงาน ข้อ ่ ื ิ กำาหนดด้านสิ่งแวดล้อม สำาหรับการ สำารวจและพัฒนาปิโตรเลียม ของผู้ ประกอบกิจการ ให้ดำาเนินการด้วย เทคนิควิธีการที่เหมาะสม ถูกต้องตาม หลักวิชาการ มีผลกระทบต่อสิงแวดล้อม ่
- 26. ปิโตรเลียมของบริษทผู้รับสัมปทาน ภายใต้ ั บังคับแห่งพระราชบัญญัติปิโตรเลียม พ.ศ. 2514 โดยมีข้อกำาหนดที่เกี่ยวข้องกับการ ป้องกันผลกระทบและอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ได้แก่ มาตรา 74 มาตรา 75 มาตรา 80 กฎกระทรวง (ออกตามความในพระราชบัญญัติปิโตรเลียม พ.ศ. 2514) ฉบับที่ 4 และฉบับที่ 5 เป็นต้น ซึ่ง มีข้อกำาหนดไว้อย่างกว้างๆ ไม่มวิธีปฏิบัติที่ ี ชัดเจน กรมเชื้อเพลิงธรรมชาติ จึงได้พิจารณา จัดทำาข้อกำาหนด มาตรฐาน ขั้นตอนและวิธี ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อม ได้แก่ การ กำาจัดเศษดิน หินจากหลุมเจาะ การบำาบัดนำ้าทิ้ง การกำาจัดนำ้าทิ้งที่ปนเปื้อนนำ้ามัน และการ กำาหนดมาตรฐานนำ้าทิ้ง เป็นต้น เพื่อให้เป็น
- 27. ประเภทและขนาดของโครงการ หรือ กิจการของส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจหรือ เอกชน ที่ต้องจัดทำารายงานการวิเคราะห์ ผลกระทบสิ่งแวดล้อม ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2539) ลงวันที่ 22 มกราคม 2539 กำาหนด ให้การสำารวจ และ/หรือผลิตปิโตรเลียม ทุกขนาด รวมถึงระบบการขนส่งปิโตรเลียม และนำ้ามันเชื้อเพลิงทางท่อทุกขนาด เป็น โครงการ 1 ใน 5 โครงการ ที่ประกาศเพิ่ม จะต้องจัดทำารายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อม พัฒนาการที่สำาคัญเกี่ยวกับการควบคุมสิ่ง แวดล้อมในงานอุตสาหกรรมประเภทต่างๆ คือ การประกาศใช้ ISO 14000 ของ องค์การระหว่างประเทศว่าด้วยมาตรฐาน
- 28. ISO 14000 แล้ว2 ราย คือ บริษท ปตท. ั สำารวจและผลิตปิโตรเลียม จำากัด (มหาชน) (สำาหรับแหล่งนำ้ามันดิบ อู่ทอง) และบริษัทยูโนแคล ไทยแลนด์ นอกจากนี้บริษัทไทยโป อยู่ในระหว่าง การยื่นขอใบรับรองสำาหรับแหล่งก๊าซ ทานตะวัน ปัจจุบันกรมเชื้อเพลิง ธรรมชาติ มีนโยบายนำาระบบบริหาร คุณภาพ ISO 9000 มาใช้ปรับปรุงการ บริหารงานภายใน และได้รับการรับรอง จากสำานักงานมาตรฐานอุตสาหกรรม (สมอ.) นับว่าเป็นก้าวสำาคัญของการ บริหารคุณภาพ และการจัดการ ด้านการ สำารวจและผลิตปิโตรเลียม ให้มี