ภาคกลางมีพนที่ประมาณ 92,795 ตารางกิโลเมตร
             ื้
ประกอบด้ วย 22 จังหวัด แบ่ งออกเป็ น
--ภาคกลางตอนบน มี 7 จังหวัด ได้ แก่ นครสวรรค์
กาแพงเพชร พิจตร พิษณุโลก สุโขทัย เพชรบูรณ์ และ
                ิ
อุทยธานี
   ั
--ภาคกลางตอนล่ าง มี 15 จังหวัด ได้ แก่ สระบุรี ลพบุรี
สุพรรณบุรี ชัยนาท สิงห์ บุรี อ่ างทอง พระนครศรี อยุธยา
นครนายก ปทุมธานี นนทบุรี นครปฐม สมุทรสงคราม
สมุทรสาคร สมุทรปราการ และกรุ งเทพฯ
ที่ตังและขอบเขตภาคกลาง
     ้
       ทิศเหนือ ดินแดนที่อยู่เหนือสุดของภาคคือ จังหวัด
สุโขทัย
       ทิศตะวันออก ดินแดนที่อยู่ตะวันออกสุดของภาค คือ
จังหวัดเพชรบูรณ์
       ทิศตะวันตก ดินแดนที่อยู่ตะวันตกสุดของภาคคือ
จังหวัดกาแพงเพชร
       ทิศใต้ ดินแดนที่อยู่ใต้ สุดของภาค คือ จังหวัด
สมุทรสงคราม
ลักษณะภูมประเทศภาคกลาง
              ิ
เขตที่ราบ
     - เขตที่ราบภาคกลางตอนบน เป็ นที่ราบลุ่มแม่ นาและ ้
ที่ราบลูกฟูก (เนินเขาสลับกับที่ราบ)
        - เขตที่ราบภาคกลางตอนล่ าง เป็ นที่ราบกว้ างที่เกิด
จากการทับถมของตะกอน และเกิดเป็ นดินดอนสามเหลี่ยม
ปากแม่ นาเจ้ าพระยา
            ้
        - เขตที่ราบทางตะวันออกและตะวันตก เป็ นที่ราบลุ่ม
แม่ นาสลับกับลูกฟูก มีภเขาที่ไม่ สูงกระจายอยู่ท่ ัวไป
      ้                  ู
แม่ นาสายสาคัญของภาคกลาง
       ้
     1. แม่น ้ำเจ้ ำพระยำ เริ่มจำกจังหวัดนครสวรรค์ไหลลงสู่
ทะเลที่จงหวัดสมุทรปรำกำร และมีแม่น ้ำสำยเล็ก ๆ ที่เป็ น
           ั
สำขำคือ แม่น ้ำมะขำมเฒ่ำ(แม่น ้ำลพบุรี)         แม่น ้ำน้ อย
(สุพรรณบุรี) และแม่น ้ำนครชัยศรี (ท่ำจีน)
     2. แม่น ้ำป่ ำสัก เริ่มจำกจังหวัดเลย ไหลมำบรรจบกับ
แม่น ้ำเจ้ ำพระยำที่จงหวัดพระนครศรี อยุธยำ
                      ั
     3. แม่น ้ำสะแกกรัง เริ่มต้ นจำกนครสวรรค์และ
กำแพงเพชร ไหลมำบรวมกับแม่น ้ำเจ้ ำพระยำที่จงหวัดั
อุทยธำนี
   ั
คลองที่สาคัญในภาคกลาง
          1. คลองรังสิต เป็ นคลองที่เชื่อมระหว่ างแม่ นาเจ้ าพระยากับ
                                                       ้
แม่ นานครนายก
        ้
          2. คลองบางบัวทอง เป็ นคลองที่เชื่อมระหว่ างแม่ นา    ้
เจ้ าพระยากับแม่ นานครชัยศรี
                       ้
          3. คลองภาษีเจริญ เป็ นคลองที่เชื่อมระหว่ างแม่ นาท่ าจีนกับ
                                                             ้
คลองบางกอกน้ อย
          4. คลองแสนแสบ,คลองพระโขนง และคลองสาโรง เป็ นคลอง
ที่เชื่อมระหว่ างแม่ นาเจ้ าพระยากับแม่ นาบางปะกง
                         ้                  ้
          5. คลองดาเนินสะดวก เป็ นคลองที่เชื่อมระหว่ างแม่ นาท่ าจีน
                                                                 ้
กับแม่ นาแม่ กลอง
             ้
เทศโนโลยีและสารสนเทศในการศึกษาภูมศาสตร์
                                 ิ
1.การรับรู้จากระยะไกล
2.การรับสัญญาณข้ อมูล
3.การวิเคราห์ ข้อมูล
ภาพถ่ ายทางอากาศ (Aerial Photograph) เป็ น
  ภาพที่ได้ จากการถ่ ายด้ วยกล้ องถ่ ายรู ปที่ตดตังอยู่
                                               ิ ้
  บนเครื่ องบิน
ภาพจากดาวเทียม (Satellite image) คือ ภาพที่ได้
 จากการบันทึกด้ วยกระบวนการรีโมทเซนซิงจากดาวเทียม
 ที่โคจรอยู่รอบโลก
รีโมตเซนซิง (remote sensing)
หมายถึง การรับสัญญาณภาพหรื อสัญญาณข้ อมูลตัว
เลขที่เกิดจากวัตถุหรือพืนที่ไม่ ได้ สัมผัสกับวัตถุหรือพืนที่
                        ้                               ้
นัน
  ้

เครื่องมือที่เกี่ยวข้ องกับรีโมตเซนซิง ได้ แก่
๑. รูปถ่ ายทางอากาศ
๒. ข้ อมูลจากดาวเทียม
รู ปถ่ ายทางอากาศ
คือ รู ปที่ได้ จากการถ่ ายภาพทางอากาศ โดยผ่ าน
กล้ องและฟิ ล์ มหรื อเครื่ องบันทึกตัวเลข ขนาดฟิ ล์ ม
ที่ใช้ คือ ประมาณ
๒๔ x ๒๔ เซนติเมตร
     รู ปถ่ ายทางอากาศมีประโยชน์ อย่ างไร ?
รู ปถ่ ายทางอากาศมีประโยชน์ ต่อการเรี ยนการสอน
    ภูมศาสตร์ การศึกษาทรั พยากรธรรมชาติ เมือง
         ิ
    และหมู่บ้าน โรงงานอุตสาหกรรม ความ
    หลากหลายทางชีวาภาพและสิ่งแวดล้ อม และอื่น ๆ
    เช่ น
    ๑. การสารวจและทาแผนที่ภมประเทศ
                              ู ิ
    ๒. การสารวจและติดตามการเปลี่ยน
    ทรั พยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้ อม
    ๓. การสารวจและติดตามการเปลี่ยนแปลงพืนที่้
    การเกษตร การใช้ ท่ ดน
                       ี ิ
๔. การวางผังเมืองและชุมชน
๕. การสารวจและติดตามการเปลี่ยนแปลง
ความหลากหลายทางชีวภาพ
๖. การสารวจแหล่ งโบราณคดี
๗. การคมนาคมทางบก ทางนา   ้
การทหาร
ข้ อมูลจากดาวเทียม
ข้ อมูลจากดาวเทียมเป็ นสัญญาณตัวเลขที่ได้ รับ
 ณ สถานีรับสัญญาณดาวเทียมภาคพืนดิน ซึ่ง
                                     ้
 กระจายอยู่บางประเทศทั่วโลก เมื่อสถานีรับ
 สัญญาณภาคพืนดินได้ รับข้ อมูลแล้ วจึงแปล
                ้
 ข้ อมูลตัวเลขออกเป็ นภาพ เรียกว่ า “ภาพจาก
 ดาวเทียม”
ดาวเทียมทีเ่ ราควรรู้จัก
๑. ดาวเทียมแลนด์ แซต (Landsat) เป็ นดาวเทียมของ
  สหรัฐอเมริกา ปั จจุบันเป็ นดาวเทียมแลนด์ แซตดวงที่ ๗
  (ดาวเทียมแลนด์ แซตดวงแรก เริ่มส่ ง เมื่อ พ.ศ.๒๕๑๕)
๒. ดาวเทียมสปอต (SPOT) เป็ นดาวเทียมของฝรั่งเศส
  และกลุ่มประเทศยุโรป ใช้ ศึกษาตะกอนแม่ นา ปาก
                                         ้
  แม่ นา นาชายฝั่ งทะเล แยกประเภทพืช ศึกษาภูมิ
       ้ ้
  ประเทศ ปั จจุบัน คือ สปอต ๕,๗
๓. ดาวเทียมโนอา (NOAA) เป็ นดาวเทียมขององค์ กรสมุทร
  ศาสตร์ และภูมิอากาศแห่ งสหรัฐอเมริกา ศึกษาด้ าน
  อุตุนิยมวิทยา โดยเฉพาะการพยากรณ์ อากาศ ปั จจุบัน คือ โน
  อา-๑๗




    *ดำวเทียมดวงแรกของโลก คือ :
    สปุตนิค ๑ ของสหภาพโซเวียต ในปี ค.ศ. ๑๙๕๗๕ *
ดาวเทียมธีออส (THEOS : Thailand Earth
Observation Satellite) เป็ นดาวเทียมสารวจข้ อมูล
ระยะไกล (Remote Sensing) เพื่อใช้ สารวจ
ทรั พยากรธรรมชาติของประเทศไทย




         สถานีรับสัญญาณดาวเทียมธีออสที่ศรีราชา จ.
ชลบุรี
• เป็ นความร่ วมมือระหว่ างรั ฐบาลไทยและรั ฐบาล
  ฝรั่ งเศส เมื่อปี 2547 โดยมีสานักงานพัฒนา
  เทคโนโลยีอวกาศและภูมสารสนเทศ (องค์ การ
                           ิ
  มหาชน) หรื อ สทอภ. และกระทรวงวิทยาศาสตร์
  และเทคโนโลยี (วท.) ดาเนินงานรั บผิดชอบร่ วมกับ
  บริษัทเอียดส์ แอสเตรี ยม (EADS Astrium)
  ประเทศฝรั่ งเศส ด้ วยงบประมาณ 6,440 ล้ าน
  บาท
คลื่นสึนามิ (Tsunami) เป็ นคลื่นขนาดยักษ์ “สึ” เป็ น
ภาษาญี่ปุ่นแปลว่า “ท่าเรือ”, “นามิ” แปลว่า “คลื่น” ที่
เป็ นเช่นนีเ้ ป็ นเพราะ ชาวประมงญี่ปุ่นออกไปหาปลา พอ
กลับมาก็เห็นคลืนขนาดยักษ์พดทาลายชายฝัง คลื่นสึนา
                    ่           ั            ่
มิไม่ได้เกิดจากการเคลื่อนทีของอากาศ หากแต่เกิดจาก
                             ่
แรงสันสะเทือน เช่น ภูเขาไฟระเบิด แผ่นดินไหว ภูเขาใต้
       ่
ท้องทะเลถล่ม หรืออุกกาบาตพุงชน    ่
• มหาสมุทร แรงสันสะเทือนเช่นนีทาให้เกิดคลื่นยักษ์ที่มี
                     ่              ้
  ฐานกว้าง 100 กิโลเมตร แต่สงเพียง 1 เมตร
                                  ู
  เคลื่อนที่ดวยความเร็วประมาณ 700 – 800 เมตร
                 ้
  ต่อชัวโมง เมือคลื่นเดินทางเข้าใกล้ชายฝัง สภาพท้อง
        ่          ่                     ่
  ทะเลที่ตนเขินทาให้คลื่นลดความเร็วและอัดตัวจนมี
            ื้
  ฐานกว้าง 2 – 3 กิโลเมตร แต่สงถึง 10 – 30
                                      ู
  เมตร เมือกระทบเข้ากับชายฝังจึงทาให้เกิดภัยพิบติ
               ่                ่                 ั
  มหาศาล เพื่อที่จะเข้าใจเรื่องสาเหตุของการเกิด
  คลื่นสึนามิได้อย่างถ่องแท้ จะต้องศึกษาให้เข้าใจ
  ความรูพื้นฐานดังต่อไปนี้
          ้
โครงสร้างภายในของโลก
• โลกที่เราอาศัยอยูมขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางยาว 12,756
                    ่ ี
  กิโลเมตร (รัศมี 6,378 กิโลเมตร) โครงสร้างภายในของ
  โลกแบ่งออกเป็ นชันๆ ตามสถานะของวัสดุ (ภาพที่ 1) ที่ใจ
                     ้
  กลางของโลกมีอณหภูมสงถึง 5,000 ?C แก่นชันในเป็ น
                  ุ         ิ ู                  ้
  เหล็กร้อนมีสถานะเป็ นของแข็ง ส่วนแก่นชันนอกเป็ นเหล็ก
                                         ้
  หลอมละลายเคลื่อนที่ดวยการพาความร้อน
                          ้
  (convection) ทาให้เกิดสนามแม่เหล็กโลก ถัดขึนมา   ้
  เรียกว่า แมนเทิล เป็ นวัสดุเนืออ่อน
                                ้
• ส่วนที่อยู่ขางนอกสุดคือ เปลือกโลก ซึ่งมีอยู่ 2 ชนิด
              ้
  คือ เปลือกทวีป และเปลือกมหาสมุทร ตังอยู่บนแมน
                                         ้
  เทิลชันบนสุด เรียกโดยรวมว่า ลิโทสเฟี ยร์
        ้
  (Lithosphere) ซึ่งมีสถานะเป็ นของแข็ง ลอยอยู่
  บนแมนเทิลชันบนที่ชอว่า แอสทีโนสเฟี ยร์
                ้     ื่
  (Astenosphere) ซึ่งเป็ นวัสดุเนืออ่อนเคลื่อนที่
                                     ้
  ด้วยการพาความร้อน หรือที่รจกกันโดยทัวไปว่า
                                ู้ ั       ่
  แมกม่า (Magma) ขณะที่แอสทีโนสเฟี ยร์เคลื่อนที่ไป
  มันจะพาให้เปลือกโลกซึ่งอยู่ดานบนเคลื่อนที่ไปด้วย
                              ้
  เมือเปลือกโลกเคลื่อนที่ชนกัน ทาให้เกิดแผ่นดินไหว
     ่
การเคลื่อนตัวของเปลือกโลก
• เปลือกโลกมิได้เป็ นแผ่นเดียวต่อเนืองติดกันดังเช่นเปลือกไข่ หากแต่
                                    ่
  เหมือนเปลือกไข่แตกร้าว มีแผ่นหลายแผ่นเรียงชิดติดกันเรียกว่า
  “เพลต” (Plate) ซึ่งมีอยู่ประมาณ 20 เพลต เพลตที่มขนาดใหญ่ี
  ได้แก่ เพลตแปซิฟิก เพลตอเมริกาเหนือ เพลตอเมริกาใต้ เพลตยูเร
  เซีย เพลตแอฟริกา เพลตอินโด-ออสเตรเลีย และเพลตแอนตาร์กติก
  เป็ นต้น เพลตแปซิฟิกเป็ นเพลตที่ใหญ่ที่สดและไม่มเี ปลือกทวีป กิน
                                          ุ
  อาณาเขตหนึงในสามของพื้นผิวโลก เพลตทุกเพลตเคลื่อนตัว
               ่
  เปลี่ยนแปลงขนาดและรูปร่างอยู่ตลอดเวลา (ดูภาพที่ 2)
การเปลียนแปลงเชิงภูมิศาสตร์ และภัยพิบัตของโลก
        ่                               ิ

• การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพของมนุษย์
 1.การสร้ างโพลเดอร์ polder ที่ เนเธอร์ แลนด์
 เป็ นพื ้นที่รำบที่มนุษย์สร้ ำงขึ ้นจำกกำรทำเขื่อนกัน
                                                     ้
 น ้ำทะเลโดยใช้ กงหังลมเป็ นเครื่ องมือช่วยระบำย
                     ั
2.การสร้ างเขื่อน
3.การถมทีดินในทะเลบริเวณอ่ าวเปอร์ เซีย
         ่
การเปลียนแปลงภูมอากาศของโลก
       ่        ิ
เอลนิโญ เป็ นคาที่มาจากภาษาเปรู หมายถึง บุตรของพระเจ้ า
ใช้ เรี ยกปรากฏการณ์ ของอากาศที่ชาวประมงตามแนวชายฝั่ ง
 ทะเลตะวันตกของ ทวีปอเมริกาใต้ ค้ ุนเคยกัน ประมาณช่ วง
  เทศกาลคริสต์ มาสของทุกปี ชาวประมงสังเกตว่ าพวกเขา
      สามารถจับปลาได้ น้อยลงอันเป็ นผลสืบเนื่องมาจาก
 ปรากฏ การณ์ เอลนิโญ ซึ่งเป็ นการเปลี่ยนแปลงรูปแบบของ
    ภูมิอากาศตามฤดูกาลเหนือมหาสมุทรแปซิฟิก โดยการ
             เปลี่ยนแปลงเช่ นนีทาให้ กระแสนาใน
                               ้           ้
มหาสมุทรแปซิฟิกที่ไหลตามปกติจากทิศ
ตะวันออกไปทิศตะวันตกไหลย้ อนกลับ ส่ งผลให้
อุณหภูมิของพืนผิวทะเลตังแต่ มหาสมุทรแปซิฟิก
               ้         ้
ตอนกลางจนถึงชายฝั่ ง ทวีปอเมริกาใต้ อบอุ่นขึน การ
                                            ้
ลอยตัวของมวลนาเย็นในเขตศูนย์ สูตรซึ่งตามธรรมดา
                  ้
เกิดขึนตามแถบชายฝั่ ง ทะเลจะหยุดลง ทาให้
      ้
สารอาหารไม่ สามารถลอยตัวขึนจากท้ องทะเลได้
                             ้
กระทบต่ อถึงแพลงก์ ตอนและปลาต้ องอพยพไปหากิน
ที่แถบอื่น จึงทาให้ จานวนปลาลดลง
ผลกระทบ
    -บริเวณที่เคยฝนตกชุกกลับแห้ งแล้ ง
-บริเวณแห้ งแล้ งฝนตกชุก
-เกิดไฟไหม้ ป่า ในอินโดนีเซีย ตอน
เหนือออสเตรเลีย
-เกิดการเคลื่อนตัวของพายุหมุนเขต
ร้ อน
http://www.youtube.com/watch?v=RK_TklA5P-s


      ปรากฎการณ์ เอลนิโญ่
     และ ลานิญ่า Voice TV
ปรากฏการณ์เรื อนกระจก
ภูมิศาสตร์มอปลาย
ภูมิศาสตร์มอปลาย

ภูมิศาสตร์มอปลาย

  • 67.
    ภาคกลางมีพนที่ประมาณ 92,795 ตารางกิโลเมตร ื้ ประกอบด้ วย 22 จังหวัด แบ่ งออกเป็ น --ภาคกลางตอนบน มี 7 จังหวัด ได้ แก่ นครสวรรค์ กาแพงเพชร พิจตร พิษณุโลก สุโขทัย เพชรบูรณ์ และ ิ อุทยธานี ั --ภาคกลางตอนล่ าง มี 15 จังหวัด ได้ แก่ สระบุรี ลพบุรี สุพรรณบุรี ชัยนาท สิงห์ บุรี อ่ างทอง พระนครศรี อยุธยา นครนายก ปทุมธานี นนทบุรี นครปฐม สมุทรสงคราม สมุทรสาคร สมุทรปราการ และกรุ งเทพฯ
  • 68.
    ที่ตังและขอบเขตภาคกลาง ้ ทิศเหนือ ดินแดนที่อยู่เหนือสุดของภาคคือ จังหวัด สุโขทัย ทิศตะวันออก ดินแดนที่อยู่ตะวันออกสุดของภาค คือ จังหวัดเพชรบูรณ์ ทิศตะวันตก ดินแดนที่อยู่ตะวันตกสุดของภาคคือ จังหวัดกาแพงเพชร ทิศใต้ ดินแดนที่อยู่ใต้ สุดของภาค คือ จังหวัด สมุทรสงคราม
  • 69.
    ลักษณะภูมประเทศภาคกลาง ิ เขตที่ราบ - เขตที่ราบภาคกลางตอนบน เป็ นที่ราบลุ่มแม่ นาและ ้ ที่ราบลูกฟูก (เนินเขาสลับกับที่ราบ) - เขตที่ราบภาคกลางตอนล่ าง เป็ นที่ราบกว้ างที่เกิด จากการทับถมของตะกอน และเกิดเป็ นดินดอนสามเหลี่ยม ปากแม่ นาเจ้ าพระยา ้ - เขตที่ราบทางตะวันออกและตะวันตก เป็ นที่ราบลุ่ม แม่ นาสลับกับลูกฟูก มีภเขาที่ไม่ สูงกระจายอยู่ท่ ัวไป ้ ู
  • 70.
    แม่ นาสายสาคัญของภาคกลาง ้ 1. แม่น ้ำเจ้ ำพระยำ เริ่มจำกจังหวัดนครสวรรค์ไหลลงสู่ ทะเลที่จงหวัดสมุทรปรำกำร และมีแม่น ้ำสำยเล็ก ๆ ที่เป็ น ั สำขำคือ แม่น ้ำมะขำมเฒ่ำ(แม่น ้ำลพบุรี) แม่น ้ำน้ อย (สุพรรณบุรี) และแม่น ้ำนครชัยศรี (ท่ำจีน) 2. แม่น ้ำป่ ำสัก เริ่มจำกจังหวัดเลย ไหลมำบรรจบกับ แม่น ้ำเจ้ ำพระยำที่จงหวัดพระนครศรี อยุธยำ ั 3. แม่น ้ำสะแกกรัง เริ่มต้ นจำกนครสวรรค์และ กำแพงเพชร ไหลมำบรวมกับแม่น ้ำเจ้ ำพระยำที่จงหวัดั อุทยธำนี ั
  • 71.
    คลองที่สาคัญในภาคกลาง 1. คลองรังสิต เป็ นคลองที่เชื่อมระหว่ างแม่ นาเจ้ าพระยากับ ้ แม่ นานครนายก ้ 2. คลองบางบัวทอง เป็ นคลองที่เชื่อมระหว่ างแม่ นา ้ เจ้ าพระยากับแม่ นานครชัยศรี ้ 3. คลองภาษีเจริญ เป็ นคลองที่เชื่อมระหว่ างแม่ นาท่ าจีนกับ ้ คลองบางกอกน้ อย 4. คลองแสนแสบ,คลองพระโขนง และคลองสาโรง เป็ นคลอง ที่เชื่อมระหว่ างแม่ นาเจ้ าพระยากับแม่ นาบางปะกง ้ ้ 5. คลองดาเนินสะดวก เป็ นคลองที่เชื่อมระหว่ างแม่ นาท่ าจีน ้ กับแม่ นาแม่ กลอง ้
  • 76.
  • 77.
  • 78.
  • 79.
    ภาพถ่ ายทางอากาศ (AerialPhotograph) เป็ น ภาพที่ได้ จากการถ่ ายด้ วยกล้ องถ่ ายรู ปที่ตดตังอยู่ ิ ้ บนเครื่ องบิน
  • 80.
    ภาพจากดาวเทียม (Satellite image)คือ ภาพที่ได้ จากการบันทึกด้ วยกระบวนการรีโมทเซนซิงจากดาวเทียม ที่โคจรอยู่รอบโลก
  • 81.
    รีโมตเซนซิง (remote sensing) หมายถึงการรับสัญญาณภาพหรื อสัญญาณข้ อมูลตัว เลขที่เกิดจากวัตถุหรือพืนที่ไม่ ได้ สัมผัสกับวัตถุหรือพืนที่ ้ ้ นัน ้ เครื่องมือที่เกี่ยวข้ องกับรีโมตเซนซิง ได้ แก่ ๑. รูปถ่ ายทางอากาศ ๒. ข้ อมูลจากดาวเทียม
  • 82.
    รู ปถ่ ายทางอากาศ คือรู ปที่ได้ จากการถ่ ายภาพทางอากาศ โดยผ่ าน กล้ องและฟิ ล์ มหรื อเครื่ องบันทึกตัวเลข ขนาดฟิ ล์ ม ที่ใช้ คือ ประมาณ ๒๔ x ๒๔ เซนติเมตร รู ปถ่ ายทางอากาศมีประโยชน์ อย่ างไร ?
  • 83.
    รู ปถ่ ายทางอากาศมีประโยชน์ต่อการเรี ยนการสอน ภูมศาสตร์ การศึกษาทรั พยากรธรรมชาติ เมือง ิ และหมู่บ้าน โรงงานอุตสาหกรรม ความ หลากหลายทางชีวาภาพและสิ่งแวดล้ อม และอื่น ๆ เช่ น ๑. การสารวจและทาแผนที่ภมประเทศ ู ิ ๒. การสารวจและติดตามการเปลี่ยน ทรั พยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้ อม ๓. การสารวจและติดตามการเปลี่ยนแปลงพืนที่้ การเกษตร การใช้ ท่ ดน ี ิ
  • 84.
  • 85.
    ข้ อมูลจากดาวเทียม ข้ อมูลจากดาวเทียมเป็นสัญญาณตัวเลขที่ได้ รับ ณ สถานีรับสัญญาณดาวเทียมภาคพืนดิน ซึ่ง ้ กระจายอยู่บางประเทศทั่วโลก เมื่อสถานีรับ สัญญาณภาคพืนดินได้ รับข้ อมูลแล้ วจึงแปล ้ ข้ อมูลตัวเลขออกเป็ นภาพ เรียกว่ า “ภาพจาก ดาวเทียม”
  • 86.
    ดาวเทียมทีเ่ ราควรรู้จัก ๑. ดาวเทียมแลนด์แซต (Landsat) เป็ นดาวเทียมของ สหรัฐอเมริกา ปั จจุบันเป็ นดาวเทียมแลนด์ แซตดวงที่ ๗ (ดาวเทียมแลนด์ แซตดวงแรก เริ่มส่ ง เมื่อ พ.ศ.๒๕๑๕)
  • 87.
    ๒. ดาวเทียมสปอต (SPOT)เป็ นดาวเทียมของฝรั่งเศส และกลุ่มประเทศยุโรป ใช้ ศึกษาตะกอนแม่ นา ปาก ้ แม่ นา นาชายฝั่ งทะเล แยกประเภทพืช ศึกษาภูมิ ้ ้ ประเทศ ปั จจุบัน คือ สปอต ๕,๗
  • 88.
    ๓. ดาวเทียมโนอา (NOAA)เป็ นดาวเทียมขององค์ กรสมุทร ศาสตร์ และภูมิอากาศแห่ งสหรัฐอเมริกา ศึกษาด้ าน อุตุนิยมวิทยา โดยเฉพาะการพยากรณ์ อากาศ ปั จจุบัน คือ โน อา-๑๗ *ดำวเทียมดวงแรกของโลก คือ : สปุตนิค ๑ ของสหภาพโซเวียต ในปี ค.ศ. ๑๙๕๗๕ *
  • 89.
    ดาวเทียมธีออส (THEOS :Thailand Earth Observation Satellite) เป็ นดาวเทียมสารวจข้ อมูล ระยะไกล (Remote Sensing) เพื่อใช้ สารวจ ทรั พยากรธรรมชาติของประเทศไทย สถานีรับสัญญาณดาวเทียมธีออสที่ศรีราชา จ. ชลบุรี
  • 90.
    • เป็ นความร่วมมือระหว่ างรั ฐบาลไทยและรั ฐบาล ฝรั่ งเศส เมื่อปี 2547 โดยมีสานักงานพัฒนา เทคโนโลยีอวกาศและภูมสารสนเทศ (องค์ การ ิ มหาชน) หรื อ สทอภ. และกระทรวงวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี (วท.) ดาเนินงานรั บผิดชอบร่ วมกับ บริษัทเอียดส์ แอสเตรี ยม (EADS Astrium) ประเทศฝรั่ งเศส ด้ วยงบประมาณ 6,440 ล้ าน บาท
  • 92.
    คลื่นสึนามิ (Tsunami) เป็นคลื่นขนาดยักษ์ “สึ” เป็ น ภาษาญี่ปุ่นแปลว่า “ท่าเรือ”, “นามิ” แปลว่า “คลื่น” ที่ เป็ นเช่นนีเ้ ป็ นเพราะ ชาวประมงญี่ปุ่นออกไปหาปลา พอ กลับมาก็เห็นคลืนขนาดยักษ์พดทาลายชายฝัง คลื่นสึนา ่ ั ่ มิไม่ได้เกิดจากการเคลื่อนทีของอากาศ หากแต่เกิดจาก ่ แรงสันสะเทือน เช่น ภูเขาไฟระเบิด แผ่นดินไหว ภูเขาใต้ ่ ท้องทะเลถล่ม หรืออุกกาบาตพุงชน ่
  • 93.
    • มหาสมุทร แรงสันสะเทือนเช่นนีทาให้เกิดคลื่นยักษ์ที่มี ่ ้ ฐานกว้าง 100 กิโลเมตร แต่สงเพียง 1 เมตร ู เคลื่อนที่ดวยความเร็วประมาณ 700 – 800 เมตร ้ ต่อชัวโมง เมือคลื่นเดินทางเข้าใกล้ชายฝัง สภาพท้อง ่ ่ ่ ทะเลที่ตนเขินทาให้คลื่นลดความเร็วและอัดตัวจนมี ื้ ฐานกว้าง 2 – 3 กิโลเมตร แต่สงถึง 10 – 30 ู เมตร เมือกระทบเข้ากับชายฝังจึงทาให้เกิดภัยพิบติ ่ ่ ั มหาศาล เพื่อที่จะเข้าใจเรื่องสาเหตุของการเกิด คลื่นสึนามิได้อย่างถ่องแท้ จะต้องศึกษาให้เข้าใจ ความรูพื้นฐานดังต่อไปนี้ ้
  • 94.
    โครงสร้างภายในของโลก • โลกที่เราอาศัยอยูมขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางยาว 12,756 ่ ี กิโลเมตร (รัศมี 6,378 กิโลเมตร) โครงสร้างภายในของ โลกแบ่งออกเป็ นชันๆ ตามสถานะของวัสดุ (ภาพที่ 1) ที่ใจ ้ กลางของโลกมีอณหภูมสงถึง 5,000 ?C แก่นชันในเป็ น ุ ิ ู ้ เหล็กร้อนมีสถานะเป็ นของแข็ง ส่วนแก่นชันนอกเป็ นเหล็ก ้ หลอมละลายเคลื่อนที่ดวยการพาความร้อน ้ (convection) ทาให้เกิดสนามแม่เหล็กโลก ถัดขึนมา ้ เรียกว่า แมนเทิล เป็ นวัสดุเนืออ่อน ้
  • 95.
    • ส่วนที่อยู่ขางนอกสุดคือ เปลือกโลกซึ่งมีอยู่ 2 ชนิด ้ คือ เปลือกทวีป และเปลือกมหาสมุทร ตังอยู่บนแมน ้ เทิลชันบนสุด เรียกโดยรวมว่า ลิโทสเฟี ยร์ ้ (Lithosphere) ซึ่งมีสถานะเป็ นของแข็ง ลอยอยู่ บนแมนเทิลชันบนที่ชอว่า แอสทีโนสเฟี ยร์ ้ ื่ (Astenosphere) ซึ่งเป็ นวัสดุเนืออ่อนเคลื่อนที่ ้ ด้วยการพาความร้อน หรือที่รจกกันโดยทัวไปว่า ู้ ั ่ แมกม่า (Magma) ขณะที่แอสทีโนสเฟี ยร์เคลื่อนที่ไป มันจะพาให้เปลือกโลกซึ่งอยู่ดานบนเคลื่อนที่ไปด้วย ้ เมือเปลือกโลกเคลื่อนที่ชนกัน ทาให้เกิดแผ่นดินไหว ่
  • 97.
    การเคลื่อนตัวของเปลือกโลก • เปลือกโลกมิได้เป็ นแผ่นเดียวต่อเนืองติดกันดังเช่นเปลือกไข่หากแต่ ่ เหมือนเปลือกไข่แตกร้าว มีแผ่นหลายแผ่นเรียงชิดติดกันเรียกว่า “เพลต” (Plate) ซึ่งมีอยู่ประมาณ 20 เพลต เพลตที่มขนาดใหญ่ี ได้แก่ เพลตแปซิฟิก เพลตอเมริกาเหนือ เพลตอเมริกาใต้ เพลตยูเร เซีย เพลตแอฟริกา เพลตอินโด-ออสเตรเลีย และเพลตแอนตาร์กติก เป็ นต้น เพลตแปซิฟิกเป็ นเพลตที่ใหญ่ที่สดและไม่มเี ปลือกทวีป กิน ุ อาณาเขตหนึงในสามของพื้นผิวโลก เพลตทุกเพลตเคลื่อนตัว ่ เปลี่ยนแปลงขนาดและรูปร่างอยู่ตลอดเวลา (ดูภาพที่ 2)
  • 114.
    การเปลียนแปลงเชิงภูมิศาสตร์ และภัยพิบัตของโลก ่ ิ • การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพของมนุษย์ 1.การสร้ างโพลเดอร์ polder ที่ เนเธอร์ แลนด์ เป็ นพื ้นที่รำบที่มนุษย์สร้ ำงขึ ้นจำกกำรทำเขื่อนกัน ้ น ้ำทะเลโดยใช้ กงหังลมเป็ นเครื่ องมือช่วยระบำย ั
  • 117.
  • 120.
  • 122.
    การเปลียนแปลงภูมอากาศของโลก ่ ิ เอลนิโญ เป็ นคาที่มาจากภาษาเปรู หมายถึง บุตรของพระเจ้ า ใช้ เรี ยกปรากฏการณ์ ของอากาศที่ชาวประมงตามแนวชายฝั่ ง ทะเลตะวันตกของ ทวีปอเมริกาใต้ ค้ ุนเคยกัน ประมาณช่ วง เทศกาลคริสต์ มาสของทุกปี ชาวประมงสังเกตว่ าพวกเขา สามารถจับปลาได้ น้อยลงอันเป็ นผลสืบเนื่องมาจาก ปรากฏ การณ์ เอลนิโญ ซึ่งเป็ นการเปลี่ยนแปลงรูปแบบของ ภูมิอากาศตามฤดูกาลเหนือมหาสมุทรแปซิฟิก โดยการ เปลี่ยนแปลงเช่ นนีทาให้ กระแสนาใน ้ ้
  • 123.
    มหาสมุทรแปซิฟิกที่ไหลตามปกติจากทิศ ตะวันออกไปทิศตะวันตกไหลย้ อนกลับ ส่งผลให้ อุณหภูมิของพืนผิวทะเลตังแต่ มหาสมุทรแปซิฟิก ้ ้ ตอนกลางจนถึงชายฝั่ ง ทวีปอเมริกาใต้ อบอุ่นขึน การ ้ ลอยตัวของมวลนาเย็นในเขตศูนย์ สูตรซึ่งตามธรรมดา ้ เกิดขึนตามแถบชายฝั่ ง ทะเลจะหยุดลง ทาให้ ้ สารอาหารไม่ สามารถลอยตัวขึนจากท้ องทะเลได้ ้ กระทบต่ อถึงแพลงก์ ตอนและปลาต้ องอพยพไปหากิน ที่แถบอื่น จึงทาให้ จานวนปลาลดลง
  • 127.
    ผลกระทบ -บริเวณที่เคยฝนตกชุกกลับแห้ งแล้ ง -บริเวณแห้ งแล้ งฝนตกชุก -เกิดไฟไหม้ ป่า ในอินโดนีเซีย ตอน เหนือออสเตรเลีย -เกิดการเคลื่อนตัวของพายุหมุนเขต ร้ อน
  • 129.
    http://www.youtube.com/watch?v=RK_TklA5P-s ปรากฎการณ์ เอลนิโญ่ และ ลานิญ่า Voice TV
  • 130.