This article describes a teaching scenario for music lessons and more specifically for Greek folk musical instruments and folk culture and is aimed at students of the 4th Grade of primary school. This scenario involves music with local history and Greek language, utilizing ICT for searching information, images and sound on the internet and filling in electronic worksheets. In this way, students discover musical knowledge, which will be the cognitive background for a future educational process. Moreover, the separation of students into groups contributes to the development of their social skills, rendering the educator a coordinator, animator and supporter of the educational process. The innovation of this scenario lies in that it encourages students to take initiatives and self-activation not only within the classroom, but also outside, as they are invited to conduct primary quality research via interviews with local folk musical instrument makers and instrumentalists and then to record their experiences electronically and exhibit them at a school feast. Experiential learning and the recording of empirical research using ICT render students partakers of folk and digital culture, confirming that the educational process can exceed the narrow framework of school, by being the means for its opening up to society.

1. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Διδακτικής, Παιδαγωγικής και
Τεχνολογίες της Πληροφορικής και των Επικοινωνιών
«Γνωριμία με τα Ελληνικά Λαϊκά Μουσικά Όργανα»
Konstantia Spyriadou
B.A., B.B.A., M.A., Ph.D. Candidate
schdia81@gmail.com
Καβάλα, 8-10 Δεκεμβρίου 2017

2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η λαϊκή δημιουργία διακρίνεται για το πρακτικό της περιεχόμενο και το
συλλογικό της χαρακτήρα, σε αντίθεση με τη λόγια που έχει πνευματικό
περιεχόμενο και ατομικό χαρακτήρα, γεγονός που αποδεικνύει τη
διαφορετικότητά της και όχι την ανωτερότητά της (Γκασούκα, 2006).
Υπάρχουν δύο προσεγγίσεις για τη λαϊκή κουλτούρα, εκ των οποίων
• η μία είναι υποτιμητική θεωρώντας την a priori και ασυζητητί
υποδεέστερη σε σχέση με την κουλτούρα των ελίτ
• η δεύτερη προσέγγιση αναγνωρίζει ισότιμη θέση στη λαϊκή κουλτούρα,
πρεσβεύοντας ότι κάθε έκφανση του πολιτισμού διέπεται από αυτονομία
και πρωτοτυπία έχοντας συνάμα διαφορετικό ακροατήριο (Cuche,
1996/2001).
Η ένταξη της λαϊκής μουσικής στο μάθημα της μουσικής και η επαφή με τον
λαϊκό πολιτισμό κρίνονται επιβεβλημένα προκειμένου οι μαθητές/ες να
καταστούν κοινωνοί όχι μόνο της λόγιας, αλλά και της λαϊκή κουλτούρας.

3. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
• Η τεχνολογική εξέλιξη έχει διαμορφώσει νέα δεδομένα σε παγκόσμια
κλίμακα, καθώς υπάρχει η άποψη ότι οι Νέες Τεχνολογίες αναπαράγουν τις
υπάρχουσες κοινωνικές ανισότητες και συνάμα δημιουργούν άλλες.
• Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι αναπτυσσόμενες χώρες, οι
«παγκοσμιοποιούμενες κοινωνίες» (globalizing societies), οι οποίες λόγω της
φτώχειας και της έλλειψης πρόσβασης στην ψηφιακή γνώση οδηγούνται
στην περιθωριοποίηση. Η τεχνολογική απόσταση μεταξύ αναπτυσσόμενων
και αναπτυγμένων χωρών ορίζεται ως «ψηφιακό χάσμα» (digital divide),
αποτυπώνοντας ότι οι πολίτες μη αναπτυγμένων χωρών δεν έγιναν κοινωνοί
των τεχνολογικών επιτευγμάτων (Βιτσιλάκη και Ευθυμίου, 2007).
• Ωστόσο, οι Νέες Τεχνολογίες συμβάλλουν καταλυτικά στη βελτίωση της
εκπαιδευτικής διαδικασίας (Latchem, 2002; Καραμηνάς, 2011), γεγονός που
επιβεβαιώνεται από τη χρήση τους στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση
(Lionarakis, 2003), η οποία ανταποκρινόμενη στις ιδιαίτερες ανάγκες των
εκπαιδευόμενων, συνιστά το μέσο για την άρση ποικίλων κοινωνικών
ανισοτήτων (Λιοναράκης & Λυκουργιώτης, 1998).

4. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
• Η δημιουργία του ψηφιακού σχολείου αποτυπώνει την πρόθεση των
φορέων της εκπαιδευτικής πολιτικής να ενσωματώσουν στην εκπαιδευτική
διαδικασία τις Νέες Τεχνολογίες, που στην ουσία αποτελούν το μέσο για
την υλοποίηση του οράματος του καινοτόμου και εναρμονισμένου με τη
σύγχρονη εποχή Νέου Σχολείου (Σοφός & Σωτηρίου, 2012).
• Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται το εκπαιδευτικό/διδακτικό σενάριο
(educational/teaching scenario), το οποίο μπορεί να έχει συγκεκριμένους
μαθησιακούς στόχους, αλλά αυτοί δεν λειτουργούν περιοριστικά, καθώς
αποτελώντας μια ευέλικτη και ευπροσάρμοστη διδακτική πρόταση που
μπορεί να εφαρμοσθεί σε διαφοροποιημένα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα,
βασίζεται σε καινοτόμες παιδαγωγικές μεθόδους που θέτουν στο επίκεντρο
του ενδιαφέροντος το/τη μαθητή/α, υποκινώντας τον/την να αυτενεργήσει
(Αγγελόπουλος, 2014, σελ. 11; Δαλιανούδη, 2015, σελ. 2).

5. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
• Δ’ Τάξη, Ενότητα 22: «Γνωρίζοντας τα Ελληνικά Λαϊκά Μουσικά Όργανα»
• Συμβατότητα με το Α.Π.Σ. και το Δ.Ε.Π.Π.Σ.: Είναι συμβατό με τα ΑΠΣ και ΔΕΠΠΣ,
γιατί αφενός αποτελεί ενότητα του βιβλίου εξαιρετικά σημαντική, που αναφέρεται στην
παράδοση και στον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό και αφετέρου γιατί συνδυάζει ξεχωριστές
γνωστικές περιοχές μέσω θεωρητικής αναζήτησης και πρωτογενούς ποιοτικής
έρευνας.
• Πρότερες Γνώσεις των Μαθητών/ιών: Οι μαθητές/ες γνωρίζουν τις κατηγορίες
οργάνων, τη σημασία του ηχοχρώματος και του τρόπου παραγωγής του ήχου, καθώς τα
έχουν διδαχθεί στο 2ο κεφάλαιο του ίδιου βιβλίου. Συνεπώς, αναμένεται να γνωρίζουν τις
κατηγορίες οργάνων και κάποια μουσικά όργανα, όπως είναι για παράδειγμα το
κλαρίνο, η γκάιντα, το βιολί, η ποντιακή λύρα, το μπουζούκι, το ντέφι, το τουμπερλέκι και
το νταούλι, καθώς πρόκειται για γνώριμους ήχους, για ήχους που έχουν ακούσει κατά
καιρούς σε κοινωνικές εκδηλώσεις ή ακόμα και σε εβδομαδιαία βάση, εφόσον κάποιοι/ες
είναι ενεργά μέλη τοπικών πολιτιστικών συλλόγων.

6. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
Καλλιέργεια Κλασικού Γραμματισμού
Να μπορούν οι μαθητές/ες να:
• κατηγοριοποιούν τα παραδοσιακά μουσικά όργανα.
• αναγνωρίσουν το ηχόχρωμα (σε ένα μουσικό κομμάτι) και τη μορφή των παραδοσιακών
μουσικών οργάνων (σε εικόνα).
• κατανοήσουν τον τρόπο παραγωγής του ήχου για κάθε ομάδα οργάνων
• μάθουν τους συνδυασμούς των οργάνων (π.χ. νησιωτική και ηπειρωτική ζυγιά)
• πραγματοποιήσουν πρωτογενή ποιοτική έρευνα μέσω συνέντευξης σε κάποιον λαϊκό
οργανοποιό ή οργανοπαίχτη της περιοχής.
• γνωρίσουν βιωματικά την ελληνική λαϊκή κουλτούρα (ήθη και έθιμα).
• παρουσιάσουν τα ευρήματά τους σε σχολική εκδήλωση.

7. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
Καλλιέργεια Ψηφιακού Γραμματισμού
• Να κατανοήσουν ότι οι ΤΠΕ δεν χρησιμοποιούνται μόνο για διασκέδαση,
ψυχαγωγία και επικοινωνία (π.χ. Facebook), αλλά και για εκπαιδευτικούς
σκοπούς.
• Να διερευνήσουν στο διαδίκτυο ανάλογο ψηφιακό υλικό πέραν από αυτό
που θα τους δοθεί από τον/την εκπαιδευτικό.
• Να αποτυπώσουν σε google doc την εμπειρία που είχαν από τη διά ζώσης
επικοινωνία τους με τον λαϊκό οργανοποιό ή οργανοπαίχτη.
• Να δημιουργήσουν ένα power point που να περιλαμβάνει πληροφορίες για
τα μουσικά όργανα, εικόνες, video και στοιχεία από τη συνέντευξη.

8. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
Καλλιέργεια Συνεργασίας και Συνεργατικής Αναζήτησης της Γνώσης
• Να συνεργαστούν οι μαθητές/ες ανά ομάδες, αναλαμβάνοντας μια
κατηγορία οργάνων την οποία θα παρουσιάσουν, εστιάζοντας σε ένα ή σε
πολλά μουσικά όργανα (ανάλογα με τη συνέντευξη).
• Να κάνουν πράξη «το άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία» μέσω της
πραγματοποίησης πρωτογενούς ποιοτικής έρευνας σε λαϊκό οργανοποιό ή
οργανοπαίχτη.
• Να ανακαλύψουν τη γνώση βιωματικά μέσω της συνέντευξης που θα
πραγματοποιήσουν.
• Να συζητήσουν και να επικοινωνήσουν για να εξάγουν συμπεράσματα
σχετικά με την αξία της παραδοσιακής μουσικής.

9. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
Θεωρητική Τεκμηρίωση του Εκπαιδευτικού Σεναρίου
• Θα αξιοποιηθεί η θεωρία της Διερευνητικής ή Ανακαλυπτικής Μάθησης (Bruner,
1961; 1966), η οποία υιοθετώντας την πρακτική της λεγόμενης «καθοδηγούμενης
ανακάλυψης», υποστηρίζει ότι ο/η μαθητής μπορεί να ανακαλύψει τη γνώση και να
κατανοήσει τις επιστημονικές αρχές που διέπουν ένα γνωστικό αντικείμενο
(ανακάλυψη μέσω ΤΠΕ).
• Θα αξιοποιηθεί η Κοινωνικό-Πολιτισμική Θεωρία του Vygotsky (1978) που
υποστήριξε ότι η ατομική ανάπτυξη πηγάζει από το κοινωνικό και πολιτισμικό
πλαίσιο, γιατί το άτομο από μικρή ηλικία αναπόφευκτα αλληλεπιδρά με αυτό,
ενσωματώνοντας εμπειρίες, αξίες και πρακτικές τρίτων (Kozulin, 2002; Turuk, 2008)
(συνέντευξη).
• Ο χωρισμός των μαθητών σε ομάδες συνδέεται με τη θεωρία της Συνεργατικής
Μάθησης, που διαφωνεί με την ατομική και ανταγωνιστική οργάνωση της σχολικής
τάξης, προτείνοντας τη συνεργατική, η οποία βασιζόμενη στην κατανομή ρόλων, στον
επιμερισμό των αρμοδιοτήτων, στους κοινούς στόχους και σκοπούς, ενισχύει τη
θετική αλληλεξάρτηση των μελών της ομάδας (Ματσαγγούρας, 2008; Κογκούλης,
2011).

10. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
1η Διδακτική Παρέμβαση (μία διδακτική ώρα)
Οι μαθητές/ες θα χωριστούν σε ομάδες των τριών-τεσσάρων μελών. Αρχικά, ζητείται να γράψουν στο
φύλλο εργασίας (google doc) τις 3 κατηγορίες μουσικών οργάνων (1η άσκηση), που έχουν διδαχθεί στο 2ο
κεφάλαιο του ίδιου βιβλίου. Αφού τα παιδιά συμπληρώσουν την άσκηση θα συζητήσουν για αυτά που
έγραψαν και θα δουν ένα video (Μουσικό Γυμνάσιο Παλλήνης) για να διαπιστωθεί αν αναγνωρίζουν την
κατηγορία, τη μορφή και το ηχόχρωμα γνωστών λαϊκών μουσικών οργάνων. Μετά από αυτές τις αρχικές
ερωτήσεις που έχουν στόχο να αποτυπώσουν την πρότερη γνώση των μαθητών/ιών θα ζητηθεί από τα
παιδιά να μεταβούν σε δύο ιστολόγια (2η άσκηση) και συγκεκριμένα στο «Παίζω με Μουσική» και στο
Ελληνική Λαϊκή Παράδοση προκειμένου να διερευνήσουν και να ανακαλύψουν άλλα μουσικά όργανα, να
διαβάσουν πληροφορίες και να ακούσουν ηχητικά παραδείγματα. Αφού τα παιδιά διαβάσουν πληροφορίες
και ακούσουν μουσικά παραδείγματα, θα γίνει συζήτηση σχετικά με τα όργανα που δεν γνωρίζουν και με
αυτά που τους έκαναν εντύπωση ως προς τη μορφή και το ηχόχρωμα για να επιλυθούν τυχόν απορίες. Αν
χρειαστεί ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να χρησιμοποιήσει ακόμα ένα video (Παραδοσιακά Μουσικά Όργανα).
Η διδακτική αυτή παρέμβαση θα ολοκληρωθεί με την 3η άσκηση στην οποία ζητείται από τα παιδιά να
βρουν στο διαδίκτυο ψηφιακούς πόρους (κείμενο, ήχο, video) και να παραθέσουν τους υπερσυνδέσμους
(link).
Φύλλο Εργασίας 1ης Διδακτικής Παρέμβασης (μία διδακτική ώρα)
https://docs.google.com/document/d/1NnDaYceOWk_8WYVGrMmpNPC1rpnuI4F1uoOVjCbXawg/edit#h
eading=h.1u8rgh3vfvs8

11. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
2η Διδακτική Παρέμβαση (μία διδακτική ώρα)
Αρχικά, συζητάμε με τους μαθητές για όσα διδάχθηκαν στην προηγούμενη διδακτική
παρέμβαση προκειμένου να επιλυθούν τυχόν απορίες. Στη συνέχεια ζητείται από τα
παιδιά να κάνουν την 1η άσκηση του φύλλου εργασίας, στην οποία θα γράψουν την
κατηγορία, την ονομασία και τον τρόπο παραγωγής ήχου για κάθε όργανο (εικόνα με
υπερσύνδεσμο). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι χρειάζεται να εναλλάσσονται οι ρόλοι των
παιδιών στο πλαίσιο της ομάδας προκειμένου όλοι/ες να χρησιμοποιήσουν τον Η/Υ.
Αφού οι ομάδες συμπληρώσουν την 1η άσκηση θα συζητηθούν αυτά που έγραψαν για να
εντοπιστούν λάθη και να διορθωθούν, ενώ η διδακτική ώρα θα ολοκληρωθεί με την 2η
άσκηση του φύλλου εργασίας κατά την οποία οι μαθητές/ες θα ακούσουν ηχητικά
αποσπάσματα από όργανα και θα γράψουν ανά ομάδες την κατηγορία και ονομασία των
οργάνων.
Φύλλο Εργασίας 2ης Διδακτικής Παρέμβασης (μία διδακτική ώρα)
https://docs.google.com/document/d/15MV7NrxHlvWsWQC84K6Yqz3Jf3f3yON1eHIT
CfeUHaI/edit#

12. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
3η Διδακτική Παρέμβαση (μία διδακτική ώρα)
Αρχικά, ζητείται από τους/τις μαθητές/ες να συμπληρώσουν το σταυρόλεξο (1η άσκηση)
για να κάνουν μια επανάληψη (google doc). Αφού συζητηθούν οι απαντήσεις, θα γίνει
διάλογος σχετικά με τους συνδυασμούς των λαϊκών οργάνων για να διαπιστωθεί κατά
πόσο γνωρίζουν κάποιους από αυτούς -με βάση τις εμπειρίες τους (π.χ. πανηγύρι, γάμος,
συναυλία)- ενώ στη συνέχεια θα παρουσιαστούν videos (Ζουρνάς και Νταούλι, Βιολί και
Λαούτο, Κρητική Λύρα και Λαούτο, Μαντολινάτα, Κλαρίνο και άλλα όργανα), που
εμπεριέχουν λαϊκά μουσικά σχήματα και θα γίνει σύγκριση. Αφού οι μαθητές/ες δουν τα
video θα συμπληρώσουν τη 2η και 3η άσκηση του φύλλου εργασίας, όπου στην μεν 2η θα
πρέπει να τοποθετήσουν εικόνες (με υπερσύνδεσμο) με όργανα που θα βρουν από το
διαδίκτυο με βάση τα μουσικά σχήματα και στην 3η θα βρουν 3 videos με μουσικά
σχήματα, από τα πέντε τα οποία συζητήθηκαν μέσα στην τάξη και θα παραθέσουν τους
υπερσυνδέσμους (link).
Φύλλο Εργασίας 3ης Διδακτικής Παρέμβασης (μία διδακτική ώρα)
https://docs.google.com/document/d/17VnJTMHNGkzac_mYXXzrZLX4I3583SlipaRx7C
443_k/edit

13. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
4η Διδακτική Παρέμβαση (μία διδακτική ώρα)
Σε αυτή την διδακτική ώρα θα γίνει αναφορά στη μεθοδολογία της έρευνας (ποιοτική, ποσοτική)
και θα ανακοινωθεί το επόμενο στάδιο, που είναι η συνέντευξη, την οποία θα πραγματοποιήσουν
τα παιδιά ανά ομάδες σε ένα λαϊκό οργανοποιό ή οργανοπαίχτη. Αναμένεται οι μαθητές/ες να μην
δυσκολευτούν να βρουν τους συνεντευξιαζόμενους, καθώς αρκετά παιδιά συμμετέχουν σε τοπικούς
πολιτιστικούς συλλόγους και συνεπώς έχουν εύκολη πρόσβαση στο ερευνητικό πεδίο.
Συγκεκριμένα, θα πρέπει μέχρι το επόμενο μάθημα να κάνουν μια μικρή συνέντευξη (5-7 λεπτά
περίπου) και να την καταγράψουν σε video στο κινητό τους. Για την καλύτερη προετοιμασία των
ομάδων θα συμπληρώσουν στο φύλλο εργασίας πιθανές ερωτήσεις για τη συνέντευξη. Όσο τα
παιδιά γράφουν τις ερωτήσεις ο/η εκπαιδευτικός πηγαίνει σε κάθε ομάδα προκειμένου να
συζητήσει σχετικά με το όργανο που θα ήθελαν να ασχοληθούν και συνάμα να διαπιστώσει κατά
πόσο έχουν πρόσβαση στο πεδίο. Αφού γράψουν οι ομάδες τις πιθανές ερωτήσεις θα γίνει
συζήτηση στην τάξη για να υπάρξει ανατροφοδότηση και να γίνουν οι απαραίτητες διορθώσεις.
Φύλλο Εργασίας 4ης Διδακτικής Παρέμβασης (μία διδακτική ώρα)
https://docs.google.com/document/d/1XCBk7qVA4Ch8I2WknWw5JcW3tTcyh83j_KiBU_b7-
vk/edit

14. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
5η-6η Διδακτική Παρέμβαση (δύο διδακτικές ώρες)
Σε αυτή τη διδακτική παρέμβαση θα παρουσιαστούν τα videos με τις
συνεντεύξεις των παιδιών (από τις επιμέρους ομάδες) και θα συζητηθούν οι
εμπειρίες τους. Μετά τις παρουσιάσεις των videos, τα παιδιά από τις
υπόλοιπες ομάδες θα κάνουν ερωτήσεις στην ομάδα που έκανε την
συνέντευξη στο πλαίσιο ενός εποικοδομητικού διαλόγου, όπου ο/η
εκπαιδευτικός θα έχει το ρόλο του/της συντονιστή/ας. Αφού ολοκληρωθούν
οι παρουσιάσεις, οι ομάδες θα γράψουν στο φύλλο εργασίας (google doc) τις
εμπειρίες που αποκόμισαν, τόσο από τη συνέντευξη της ομάδας τους, όσο και
από τις άλλες, που παρακολούθησαν.
Φύλλο Εργασίας 5ης-6ης Διδακτικής Παρέμβασης (δύο διδακτικές ώρες)
https://docs.google.com/document/d/11_woihPWjqNggFWdKfdqGJTYtulFUuJ6V1sQ-
pU_L8Q/edit

15. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
7η-8η Διδακτική Παρέμβαση (δύο διδακτικές ώρες)
Στις τελευταίες διδακτικές παρεμβάσεις τα παιδιά θα διαμορφώσουν ανά ομάδες ένα
PowerPoint με προδιαγραφές που περιγράφονται στο ανάλογο φύλλο εργασίας (google
doc), το οποίο αφενός θα παρουσιάσουν σε εκδήλωση του σχολείου αφετέρου θα
αναρτηθεί στο σχολικό ιστολόγιο. Η διαμόρφωση της παρουσίασης αυτής αποτελεί στην
ουσία το απόσταγμα των προηγούμενων διδακτικών παρεμβάσεων, γιατί τα παιδιά θα
συγκεντρώσουν τη γνώση, συνδυάζοντάς την με την εμπειρία που αποκόμισαν από την
συνέντευξη και αποτυπώνοντάς την με τη βοήθεια των ΤΠΕ και των χρησιμοποιούμενων
λογισμικών. Πριν παρουσιάσουν οι μαθητές/ες τις εργασίες τους σε σχολική εκδήλωση
κρίνεται αναγκαίο να τις παρουσιάσουν και στους/στις συμμαθητές/ες τους εντός της
τάξης για να υπάρξει η ανάλογη ανατροφοδότηση και να γίνουν οι απαραίτητες
διορθώσεις.
Φύλλο Εργασίας 7ης-8ης Διδακτικής Παρέμβασης (δύο διδακτικές ώρες)
https://docs.google.com/document/d/18B4ViUC-cE1pXmbyr3a-GIoNv4OG4JLbha-
tMylRsPk/edit

16. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Το διδακτικό αυτό σενάριο υιοθετεί την άποψη σύμφωνα με την
οποία κρίνεται αναγκαίος ο γόνιμος συγκερασμός των αντιτιθέμενων
προσεγγίσεων που εξετάζουν τις διαφοροποιημένες κουλτούρες,
καθώς υπάρχει διαλεκτική σχέση μεταξύ λαϊκού και λόγιου
πολιτισμού (Cuche, 1996/2001). Υπό αυτό το πρίσμα, το μάθημα της
μουσικής χρειάζεται να πραγματευτεί και να εξετάσει σε βάθος όχι
μόνο το λόγιο, αλλά και το λαϊκό πολιτισμό, που είναι εξίσου
σημαντικός και συνεπώς άξιος ανάλυσης. Η επαφή των μαθητών με
τα λαϊκά μουσικά όργανα και τη λαϊκή μουσική σε συνδυασμό με τη
χρήση των Νέων Τεχνολογιών και την ομαδοσυνεργατική οργάνωση
της τάξης, αποτελούν παράγοντες αφύπνισής τους προκειμένου να
ανακαλύψουν τη γνώση.

17. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Η πραγματοποίηση πρωτογενούς ποιοτικής έρευνας φέρνει τους/τις
μαθητές/ες σε άμεση επαφή με το λαϊκό πολιτισμό, αποτελώντας το
εφαλτήριο για την ενασχόλησή τους με κάποιο λαϊκό μουσικό
όργανο εκτός σχολείου, ενώ η παρουσίαση των ευρημάτων σε
σχολική εκδήλωση συμβάλλει καταλυτικά στην κοινωνικοποίησή
τους. Η βιωματική εμπειρία (συνεντεύξεις) και η καταγραφή αυτής
ηλεκτρονικά, μέσω της χρήσης των ΤΠΕ καθιστά τους/τις
μαθητές/ες κοινωνούς της λαϊκής και της ψηφιακής κουλτούρας,
επιβεβαιώνοντας ότι η εκπαιδευτική διαδικασία μπορεί να υπερβεί
τα στενά πλαίσια του σχολείου και να αποτελέσει εργαλείο-μέσο για
το άνοιγμά του στην κοινωνία. Εν κατακλείδι, το σενάριο αυτό θα
μπορούσε να εμπλουτιστεί και με άλλα στοιχεία, εξετάζοντας για
παράδειγμα το ρεμπέτικο , το οποίο αποτελώντας σημαντικό
κομμάτι του λαϊκού πολιτισμού θεωρείται σε μεγάλο βαθμό
επίκαιρο μουσικά και εν μέρει θεματολογικά, καθώς τα θέματα που
πραγματεύεται είναι διαχρονικά (Σπυριάδου, 2014, σελ. 234).