Salon a 18 kasim 2011 14.30 14.50 ziynet özçelik

1. YOĞUN BAKIMDA TIBBİ UYGULAMA HATALARI
Av. Ziynet Özçelik

2. Sunum Planı
• Yoğun Bakımda hukuki sorumlulukla ilgili
temel konular
• Sağlık Hizmetlerinde Ortaya Çıkan Zararın
ve Sorumlularının Tespiti,
• Görevli Yargı Yeri
• Zorunlu Meslek Sorumluk Sigortası

3. Sağlık Hizmeti sırasında
ortaya çıkan “zarar” dan kim
sorumludur?

4. ‘Sorumluları’ belirlemek için
hizmetin unsurlarını ve bu
unsurlara ilişkin sorumluları
belirlemek gerekir mi?

6. Yoğun Bakımda Verilen Sağlık
Hizmetinin Unsurları
•Yönetim Hizmetleri-(Hizmet organizasyonu)
•Sağlık Personeli
•Fiziki koşullar
•Tıbbi Ekipman

7. Yönetim Hizmetleri
• Sağlık Hizmetinin yürütülmesi için gerekli
kuralların belirlenmesi,
• Hizmetin standartlarının sağlanması-personel,
fiziki mekan, tıbbi ekipman vb.
• Hangi hizmetin yürütümünden kimin sorumlu
olacağının belirlenmesi,
• Hizmet yürütümünde gerekli bilgi ve becerinin ne
olacağı ve nasıl sağlanıp geliştirileceğinin
saptanması ve uygulanması,
• Denetim içeriğinin ve denetim görevli kişilerin
belirlenmesi.

8. Sağlık hizmetinin yürütülmesin etki
eden Kurallar?
• Yoğun bakım hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin
Düzenlemeler- Genelgeler,
• Tıp ve sağlık eğitimi-eğitim kurumlarının standartlarının
belirlenmesi ve yetkilendirilmesi
• Yoğun Bakım Yan Dal Uzmanlığına ilişkin tıpta uzmanlık
mevzuatı ve diğer mevzuat-
(ekli çizelge, müfredat,rotasyon, görev ve yetkilere
ilişkin TUK kararı Yoğun Bakım Hemşireliği vb.),
• Sağlık Personeline yönelik ek ödeme
düzenlemeleri(Performansa dayalı ödeme mevzuatı)
…

9. Hukuki Sorumluluk;
hukuksal düzenlemelere aykırı
fiil
(kusur-hata)

10. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ
 İşlemleri yapmaya yetkili olmak,
 Hastanın aydınlatılmış onamını almak,
 Mesleğin gereklerine uygun davranmak

11. “Mesleğin gereklerine aykırılık”
?

12. ‘aynı durumda ve aynı şartlar
altında makul (orta seviyede) bir
hekimin yapması gerekenin
yapılmaması’ dır.

13. Kusur tespitini kim/kimler yapar
???

14. 663 Sayılı KHK
Sağlık Bakanlığı-2011
Görev ve Yekileri?
Yüksek Sağlık Şurası
Müsteşar
1.Hukuk Müşaviri
Bakanın seçeceği 13 üye
 Adli Mahkemelere görüş veriyor
İdari Soruşturmalar ve -Uzlaşma
Komisyonları için bilirkişi belirliyor
Sağlık Meslekleri Kurulu
• Müsteşar-
•Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü
• 1. Hukuk Müşaviri
•Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanı,
•Türkiye Kamu Sağlığı Kurumu Başkanı
•Bakanın seçeceği beş sağlık personeli
•YÖK’ten iki üye
•Milli Eğitim Bakanlığından bir üye
•Mesleki Yeterlilik Kurumundan bir üye
• Meslek Birliklerinden bir üye
??

15. Sağlık Meslekleri Kurulu (Madde 23)
a) Yeni bir sağlık mesleğinin veya dalının ihdasında
görüş bildirmek.
b) Sağlık mesleklerinin eğitim müfredatı hakkında görüş
bildirmek.
c) Sağlık mesleklerinin etik ilkelerini belirlemek.
ç) Meslek mensuplarının meslekî yeterlilik ve etik eğitimi
ile hasta hakları eğitimine tâbi tutulmasına ve
eğitimlerin süresine ve müfredatına karar vermek.
d) Sağlık engeli sebebiyle mesleğin icrasının
yasaklanmasına karar vermek.
e) Meslekten geçici veya sürekli men etmeye karar
vermek.

16. Sağlık Meslekleri Kurulu (Madde 23)
(7) Meslekî yetersizliğe ilişkin ihbar ve şikâyetler Kurulca
doğrudan değerlendirmeye alınmaz. Bu ihbar ve
şikâyetler öncelikle denetim görevlileri veya il ve ilçe
sağlık müdürlüklerince incelemeye tâbi tutulur.
Yapılan inceleme neticesinde fiilin meslekî yeterlilik
değerlendirmesi yapılması veya meslekî müeyyide
uygulanması gerektirdiğinin tespit edilmesi hâlinde
kanaat raporunu içeren inceleme dosyası Kurula
gönderilir.
Ayrıca fiil hakkında adlî kovuşturma yapılmış ise,
verilen kararlar da Kurula intikal ettirilir.

17. Sağlık Meslekleri Kurulu (Madde 23)
• Mesleğinde yetersizliği tespit edilenler ile dikkatsiz ve özensiz
davranışla ölüme veya vücut fonksiyon kaybına sebep olanların
yetersiz görüldükleri alanda meslekî yeterlilik eğitimine tâbi
tutulmalarına karar verilir.
• Bu eğitim, yetersiz görülen alanda teorik ve/veya pratik eğitim
ve/veya başka bir sağlık meslek mensubunun nezaret ve
sorumluluğunda meslek icrası şeklinde yaptırılabilir.
• Yeterlilik eğitimine tâbi tutulanlar eğitim sonunda Kurulun
belirleyeceği teorik ve/veya uygulamalı sınava tâbi tutulur. Bu
sınavda başarılı olanlar mesleğini icraya devam eder; başarısız
olanlar meslek icrasından men edilir.
• Meslekten men edilenler, durumlarına göre Kurulca belirlenen
eğitime devam ettirilerek veya eğitime tâbi tutulmadan yapılacak
müteakip sınavlarda başarı gösterdiği takdirde meslek icra etme
hakkını yeniden kazanır.

18. Sağlık Meslekleri Kurulu (Madde 23)
Hasta hakları uygulamalarına veya etik ilkelere aykırı
davranışı sebebiyle ikiden fazla yazılı ikaz edilen veya
ilgili mevzuatına göre disiplin cezası uygulanan sağlık
meslek mensubu, hasta hakları veya etik ilkeler eğitim
programına tâbi tutulur.

19. Sağlık Meslekleri Kurulu (Madde 23)
(8) Mesleğini icra etmesine mâni ve iyileşmesi mümkün olmayan
aklî, ruhî ve bedenî hastalığı ortaya konulan sağlık meslek
mensupları, Kurulun kararı ile mesleğini icradan yasaklanabilir.
(9) Meslekî yetersizliğinden dolayı bir uzmanlık dalında mesleğini
icra edemeyeceğine karar verilen meslek mensuplarının
yetersizliğinin niteliğine göre uzmanlık öncesi sahip olduğu sağlık
mesleğini icra edebilmelerine karar verilebilir.
(10) Aynı olaydan; ilgilinin mahkûm olması veya olmaması ile disiplin
cezası verilmiş veya verilmemiş olması hâlleri, ayrıca meslekî
müeyyide uygulanmasını etkilemez.
(11) Kanunla kurulmuş meslek odalarının ve birliklerinin kuruluş
kanunlarındaki disiplin hükümleri saklıdır. Ancak fiilin her iki
kanuna göre de müeyyide gerektirmesi hâlinde bu Kanun
hükümleri uygulanır.

20. Sağlık Meslekleri Kurulu (Madde 23)
(12) Meslekten geçici men edilmesine karar verilen Devlet
memurları, men müddetince aylıksız izinli sayılır veya talepleri
hâlinde aynı süreyle mesleği ile ilişkisi bulunmayan durumlarına
uygun başka bir kadroya atanır. Sözleşmeli olanların
sözleşmeleri men müddetince ücretsiz olarak askıya alınır.
Meslekten sürekli men edilmesine karar verilen Devlet memurları
mesleği ile ilişkisi bulunmayan durumlarına uygun başka bir
kadroya atanır, aksi halde görevleri sona erer. Meslekten sürekli
men edilmesine karar verilen sözleşmeli personelin sözleşmeleri
sona erer.
(13) Bu maddeye göre mesleğini geçici olarak sürdüremeyeceklerin
durumları kayıtlara işlenir. Meslekten sürekli men edilmesine
karar verilenlerin veya mesleğini icra etmekten yasaklananların
diplomaları, uzmanlık veya meslek belgeleri Bakanlıkça iptal edilir
ve sistemden kaydı silinir.
(14) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar Bakanlık
tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

21. YARGITAY KARARI
Mahkemenin kararına dayanak yaptığı Adli Tıp Kurumu 3. İhtisas
Kurulunun raporunda, … belirtilmektedir.
…kuruldan alınan bilirkişi raporu yetersiz olup hükme dayanak alınamaz.
Bu durumda mahkemece yapılacak iş; Üniversitelerden konusunda uzman
kişilerden oluşturulacak bilirkişi kurulundan, yukarıda açıklanan ilkeler
ışığında yapılması gerekenle yapılanın ne olduğu, yapılması gerekenle
yapılanın birbiriyle uyumlu olup olmadığı, böyle bir olayda böyle bir
sonucun ortaya çıkmasının olağan olup olmadığı, tıbbın gerek ve
kurallarına uygun davranılıp davranılmadığı olayda doktor hatası olup
olmadığını gösteren nedenlerini açıklayıcı taraf, hakim ve Yargıtay
denetimine elverişli rapor alınmak, oluşacak uygun sonuç çerçevesinde bir
karar vermekten ibarettir.
Yargıtay13. Hukuk Dairesi E. 2005/11159 K. 2005/17474T. 28.11.2005

22. YSŞ ile ATK İhtisas Kurulları ve Adli Tıp Genel Kurulu
arasında, %73.7–78.9 İhtisas Kurulları ile %18 uyumsuzluk
saptanmış
Bilimsel dayanaklar yerine seçilen
bilirkişilerin kişisel görüşleri ön planda
10/12/14
22
• Güzel S, Yavuz M S, Aşırdizer M. Adli Tıp Bülteni, 2002; 7 (1): 14-20.
• Özdemir,M.H, Cekin, N.: Adli Tıp Bülteni, 1998;3 (3): 94-97.
• Gündoğmuş Ü.N, Bilge Y, Kendi ., Hancı İH. Adli Tıp Bülteni, 1997; 2
(3), 127-130.
• Dr. A. Coşkun Yorulmaz
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Adli Tıp AD

23. 73%
27%
Uygun olanlar
Uygun
olmayanlar
Toplam:707
Uygun:510
Dr. A. Coşkun Yorulmaz
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Adli Tıp AD

24. Suçlanan Hekimlerin uzmanlık alanları:
Genel cerrahi-------------=30
Beyin cerrahisi-----------=20
Kalp Damar Cerrahisi---= 5
Göğüs cerrahisi-----------=2
Ortopedi-------------------=22
KBB-----------------------=1
Plastik cerrahisi----------=3
Göz------------------------=4
Üroloji---------------------=10
Kadın doğum-------------=45
Dahiliye-------------------=10
Pediatri--------------------=24
Çocuk cerrahisi----------=1
Nöroloji-------------------=3
Psikiatri-------------------=1
Radyoloji-----------------=9
Anestezi------------------=15
Kardioloji----------------=12
Pratisyen-----------------=40
Göğüs Hastalıkları------=5
Patoloji-------------------=1
Enfeksiyon--------------=1
FTR-----------------------=2
Aile hekimi--------------=2

25. • OLAY TARİHİ OLAY AYI
• 1996(1)--------------------------1
• 1998(2)--------------------------5-5
• 1999(2)--------------------------9-9
• 2000(3)--------------------------1-1-4
• 2001(8)-------------------------- 1-2-3-3--8-8-8-10
• 2002(11)------------------------ 4-5-5-6-6-7-7-8-10-10--10
• 2003(7)-------------------------12-5-4-5-12-4-4
• 2004(17)------------------------2-5-10-12-5-12-8-2-3-9-12-9-12-5-2-8-10
• 2005(26)------------------------4-12-7-9-10-10-6-6-7-5-6-8-10-11-9-12-5-11-6-10-
6-2-7-11-2-2
• 2006(42)-------------------------7-9-6-11-10-6-12-3-2-8-3-8-6-6-1-7-11-5-9-5-8-
12-11-11-1-9-
• 1-1-12-7-5-9-8-2-4-10-6-9-3-11-10-12
• 2007(46)------------------------1-11-12-6-5-3-9-6-1-11-1-5-11-11-11-10-8-7-6-12-
12-12-2-6-
• 11-8-4-9-7-5-11-2-11-6-12-3-3-12-11-12-12-12-
2-11-2-12-7
• 2008(28)------------------------3-1-2-1-4-2-4-8-1-8-7-11-6-7-8-10-4-10-6-4-8-5-2-
3-10-3-3-4
• 2009(1)-------------------------1

26. KUSURLU BULUNANLAR
• Hekim:149
• Yardımcı sağlık personeli:9
• İdare:14
• Hekim+yardımcı sağlık per:15
• Hekim+idare:5
• Yardımcı sağlık per+idare:0
• Hepsi:2

27. Tazminat Davası kime karşı
açılır-Görevli Yargı Yeri?

28. HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU- 6100
Ölüm veya vücut bütünlüğünün yitirilmesinden doğan
zararların tazmini davalarında görev
MADDE 3- (1) Her türlü idari eylem ve işlemler ile
idarenin sorumlu olduğu diğer sebeplerin yol açtığı
vücut bütünlüğünün kısmen veya tamamen
yitirilmesine yahut kişinin ölümüne bağlı maddi ve
manevi zararların tazminine ilişkin davalara asliye
hukuk mahkemeleri bakar. İdarenin sorumluluğu
dışında kalan sebeplerden doğan aynı tür zararların
tazminine ilişkin davalarda dahi bu hüküm uygulanır.
4 Şubat 2011 CUMA Resmî Gazete Sayı : 27836 Yürürlük.01.10.2011

29. 663 Sayılı KHK Madde Madde 24-
Uzlaştırma prosedürü
• Sağlık mesleklerinin uygulanmasından dolayı zarara uğradığını iddia
edenlerin dava açma süresi içerisinde bu madde kapsamında yapacakları
maddî ve manevî tazminat başvuruları Bakanlık tarafından aşağıdaki
şekilde uzlaşma yoluyla halledilir.
• Bakanlık tarafından uzlaşmaya davet edilir… Uzlaşma neticesinde belli bir
bedel üzerinde uzlaşma sağlandığında bu bedel doğrudan sigortacı,
sigortasının bulunmaması durumunda ilgili personel tarafından ödenir.
Bakanlıkça bu madde kapsamında herhangi bir ödeme yapılmaz.
• Uzlaştırıcı, meslekî kusur bulunup bulunmadığı hususunda Yüksek Sağlık
Şûrasının belirlediği bilirkişilerin; uğranıldığı iddia edilen zarar miktarının
hesaplanmasında adlî yargı adalet komisyonları tarafından her yıl
düzenlenecek olan listelerde yer alan bilirkişilerin görüşüne başvurabilir

30. “5947 Sayılı “Tam Süre” Yasası ile özel
sigortacılık modeline dayalı Zorunlu Mesleki
Mali Sorumluluk Sigortası getirildi.
Ocak 2010

31. TIBBİ KÖTÜ UYGULAMAYA İLİŞKİN ZORUNLU MALİ
SORUMLULUK
SİGORTASI TEBLİĞİ-21 TEMMUZ 2010
• Olay başına teminat tutarı 400.000. TL.
• Toplam 1 Milyon 800 Bin TL
• Maddi ve manevi zararları karşılıyor.
• Sözleşmeden 10 yıl önce ve sözleşme süresi içinde yapılan tıbbi
uygulamalardan doğan zararları karşılıyor.
• Sözleşmeyi takip eden ikinci yılın bitiminde sözleşmenin
koruyuculuğu ortadan kalkıyor
• Kasten ve uzmanlık alanı dışında veya yasaklı olunan dönemdeki
faaliyetleri kapsamıyor, adli ve idari para cezalarını karşılamıyor.
• Rizokonun gerçekleşmesinden sonra beş gün içinde sigortacıya
bildirimin yapılması gerekiyor
• Sigortacının başvuru ve gerekli belgelerin tamamlanmasından
itibaren15 gün içinde sözleşmeye uygun talepleri karşılayacağı
belirtiliyor.

32. Sağlık hakkı; sağlık hizmet organizasyonuna
dönük politikalarla, tıp ve tıpta uzmanlık eğitimi,
sağlık personelinin mesleki eğitimi, sosyal
güvenlik sistemi, ücretlendirme ve geri ödeme
sistemleri ve sağlık personelinin çalışma
koşulları ile bir bütün olarak değerlendirilmelidir.
Kusur ve sorumluluk da neden sonuç
bağlantısı kurulaak bu bakış açısı ile
tartışılmalıdır.

33. Teşekkürler