Malpraktis denince Ne anlıyoruz

1. MALPRAKTİS DENİNCE NE ANLIYORUZ,
GÜNLÜK PRATİKTE KENDİMİZİ NASIL
KORUYABİLİRİZ?
Prof. Dr. Hayri ERMİŞ
İstanbul Tıp Fakültesi, Kadın Hast. Ve Doğum A.B.D.
Perinatoloji B.D.

2. GÜNÜMÜZDE MALPRAKTİS ADI ALTINDA TÜM DOKTORLAR
BİR PANİK İÇERİSİNDELER
KADIN DOĞUM
PLASTİK CERRAHİ
ANESTEZİ
MALPRAKTİS – KOMPLİKASYON - HİZMET KUSURU

3. HİZMET KUSURU
“HİZMET KUSURU İDARENİN İFA İLE MÜKELLEF OLDUĞU
HERHANGİ BİR AMME HİZMETİNİN KURULUŞUNDA, TANZİM VE
TERTİBİNDE VEYA TEŞKİLATINDA , BÜNYESİNDE, PERSONELİNDE
YAHUT İŞLEYİŞİNDE GEREKEN EMİR, DİREKTİF VE TALİMAT
VERİLMEMESİ, NEZARET, MURAKEBE, TEFTİŞİN İCRA
OLUNMAMASI, HİZMETE TASİS OLUNAN VASITALARIN KİFAYETSİZ,
ELVERİŞSİZ, KÖTÜ OLMASI, İCAP EDEN TEDBİRLERİN ALINMAMASI,
VAKİTSİZ HAREKET EDİLMESİ vb ŞEKLİNDE TECELLİ EDEN
AKSAKLIK, AYKIRILIK, BOZUKLUK, İNTİZAMSIZLIK, EKSİKLİK,
SAKATLIK ARZ ETMESİDİR.”
SARICA

4. KAMU SAĞLIK KURUMLARI
ÜLKEMİZDE
ÖZEL SAĞLIK KURUMLARI
1982 ANAYASASININ 56 MD GÖRE
SAĞLIK HİZMETİNİN DEVLET TARAFINDAN VERİLMESİ,
DEVLETİN DE BU GÖREVİ KAMU VE ÖZEL SAĞLIK
KURULUŞLARINDAN YARARLANARAK VE DENETLİYEREK
YERİNE GETİRECEĞİ HÜKMÜ VARDIR.
HİZMET KUSURU KİME AİT
KURUMA MI?DOKTORA MI?

5. BU ANLAMDA SAĞLIK HİZMETİ BİR KAMU HİZMETİDİR. BU
GEREK İDARE HUKUKUNDA GEREKSE İDARE YARGI
İÇTAHATLARINDA KABUL EDİLMEKTEDİR.
AÇIKLAMASI
YILLAR ÖNCE DAVALAR KURUMLARA AÇILMIŞ
BUDA HAKİMLERİN DAVALARI İDARE HUKUKUNDA ÇÖZMEYE
ÇALIŞMALARINA YOL AÇMIŞ
BUDA İDARE HUKUKUNDA YARGI İÇTİHATLERİNİN OLUŞMASINA YOL
AÇMIŞ

6. İDARE HUKUKUNDA SAĞLIK HİZMETİ KUSURU TAZMİNAT
YAPTIRIMINA DÖNÜKTÜR
ANAYASANIN 125. MADDESİ
İDARE KENDİ EYLEM VE İŞLEMLERİNDEN KAYNAKLANAN
ZARARI ÖDEMEKLE YÜKÜMLÜDÜR

7. İDAREYE KARŞI DAVA AÇILMASINA İLİŞKİN USULLER MEMUR
KANUNUNDA BULUNMAKTA ANCAK SORUMLULUĞUN
ŞARTLARI KONUSUNDA BİR DÜZENLEME YOK
BU YÜZDEN BU ŞARTLAR İDARE HUKUKU İLKELERİ
ALINARAK BELİRLENMİŞ VE GELİŞTİRİLMİŞTİR

8. KAMU PERSONELİNİN KUSURLARININ BULUNMASI HALİNDE BİLE
DAVALARI İDARE MAHKEMESİNDE VE İDARE ALEYHİNE
AÇILMAKTADIR. İDARENİN ÖDEMEK ZORUNDA KALDIĞI TAZMİNAT
MİKTARINDAN ANCAK PERSONELİN SORUMLULUĞU ORANINDA
RÜCU YAPILABİLECEĞİ BİLDİRİLMEKTEDİR.
HUKUKİ SORUMLULUĞU SAPTANAN İDAREYE TAZMİNATIN
OLUŞABİLMESİ İÇİN GERÇEKLEŞTİRİLEN TIBBİ MÜDAHALE VEYA
DİĞER SAĞLIK HİZMETLERİ NETİCESİNDE BİR ZARARIN OLMASI
GEREKMEKTEDİR.

9. SAĞLIK HİZMETİNDE KUSUR TÜRLERİ
1. SAĞLIK HİZMETİNİN KURULUŞ ve İŞLETİLMESİNDEKİ YETERSİZLİKLER
YETERLİ SAYIDA UZMAN OLMAMASI
YETERSİZ PERSONEL
EKSİK DONANIM
ZAMANINDA FENİLKETONÜRİ TARAMASI YAPILMAMASI
ACİLE GETİRİLEN HASTAYA ZAMANINDA DESTEK SAĞLANAMAMASI
AMELİYATA ANEZTEZİ TEKNİSYENİYLE GİRMEK
AMELİYATHANE OLMAYAN YERDE DOĞUM YAPTIRMA
KONSÜLTASYON AMACIYLA YAN BRANŞLAR vb

10. 2. TIBBİ UYGULAMA HATASI
DOKTORLARA AİT EN YAYGIN HİZMET KUSURU TIBBİ UYGULAMA
HATALARI BİLGİSİZLİK, DENEYİMSİZLİK YADA İLGİSİZLİK NEDENİ İLE
BİR HASTANIN ZARAR GÖRMESİ OLARAK TANIMLANMAKTADIR.
HEKİMİN KENDİ GÖRDÜĞÜ EĞİTİMİN YADA UZMANLIKLA İLGİLİ
BİLGİLERİNİ BİR HASTA TEDAVİSİNDE YETERİ KADAR
GÖSTERMİYEREK ÜLKEDEKİ MEVCUT TIBBİ HİZMET
STANDARTLARININ ALTINDA BİR HİZMET VERMESİ
TIBBİ HATA OLARAK KABUL EDİLİR

11. TIBBİ UYGULAMA HATALARI EN SIK
UZMANLIK SINIRININ AŞILMASI,
BİLGİLENDİRME EKSİKLİĞİ,
RIZA SINIRININ AŞILMASI,
TANI HATASI,
TEDAVİ HATASI
ÖZEN EKSİKLİĞİDİR
KOMPLİKASYONLAR TIBBİ UYGULAMA HATASI İÇİNE GİRMEZ.

12. UZMANLIK SINIRININ AŞILMASI
BU DURUMDA HASTAYA MÜDAHALE KİŞİSEL KUSUR VE BUNA
BAĞLI OLARAK ŞAHSİ SORUMLULUĞU OLUŞTURUR. BU DURUMDA
HİZMET KUSURUNDAN BAHSEDİLEMİYECEĞİNDEN İDARENİN
TAZMİN SORUMLULUĞUNUN KABULÜNE DE OLANAK
BULUNMAMAKTADIR.
JİNEKOLOJİK OP veya SCA SIRASINDA APPENDEKTOMİ
SORUMLULUK DOKTORA AİTTİR

13. BİLGİLENDİRME EKSİKLİĞİ VE RIZA SINIRININ AŞILMASI
BİLGİLENDİRME BORCU HERKESİN YAŞAMA, MADDİ VE MANEVİ VARLIĞINI
KORUMA VE GELİŞTİRME HAKKINA SAHİPTİR HÜKMÜNÜ İÇEREN
ANAYASA 17 MD VE TÜRK MEDENİ KANUNU İLGİLİ MADDEYE DAYANIR.
TEDAVİNİN OLUMLU YADA OLUMSUZ YÖNLERİNİ BİLMEDEN RIZA
GÖSTEREN BİR HASTA KENDİ İRADESİYLE KARAR VERMEMİŞ KABUL
EDİLİR.
SERBEST İRADEYE DAYANAN RIZA TIBBİ MÜDAHALENİN HUKUKA
UYGUNSUZLUĞU AÇISINDAN VAZGEÇİLMEZ BİR ŞARTTIR.

14. HASTAYA AYDINLATILMIŞ ONAM FORMU İMZALATILMALIDIR.
BİLGİLENDİRME YAPILACAK AÇIKLAMALAR HASTANIN
KÜLTÜREL, TOPLUMSAL VE PSİKOLOJİK DURUMUNA UYGUN
OLMASI VE HASTA TARAFINDAN ANLAŞILMASI GEREKİR.
TABABET VE ŞUABATI SANATLARININ TARZI İCRASINA DAİR
KANUNUN 70 MD GÖRE BÜYÜK CERRAHİ GİRİŞİMLERDE
MUTLAKA ALINMALIDIR.
BU ONAM FORMLARININ HAZIRLANMASI ve UYGULATILMASI
KURUMUN SORUMLULUĞU ALTINDADIR

15. TEDAVİ HATASI
MEVCUT TIBBİ BİLGİLERİNE GÖRE YAPILAN BİR TEDAVİDE TEDAVİ
İSTENEN SONUCU VERMESE BİLE BU BİR HİZMET KUSURU
SAYILMAZ.
ANCAK
SERUM YERİNE ALKOL VERİLMESİ,
YANLIŞ İLAÇ VERİLMESİ
EKSİK İLAÇ VERİLMESİ (inf. bulgularında AB verilmemesi)
vb TEDAVİ HATASIDIR

16. ÖZEN EKSİKLİĞİ
ÖZEN BORCU TIP BİLİMİNDEN, ETİK KURALLARDAN VE
HUKUKUN GENEL İLKELERİNDEN DOĞAR. BU SORUMLULUK
HEM HEKİME, HEM DE KURUMA AİTTİR.
DOĞUM TAKİBİNDE BEBEĞİN ÖLMESİ
DOĞUMU BAŞLIYAN GEBENİN AMBÜLANS YERİNE ARABAYLA
YOLLANMASI VE DOĞUMU ARABADA YAPMASI
PREOP. TETKİKLER YAPILMADAN OP. ALMA
KÜRTAJ ÖNCESİ
SCA ÖNCESİ NST

17. SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ

18. GEREK KAMU, GEREKSE ÖZEL OLSUN TÜM SAĞLIK
KURULUŞLARI SAĞLIK BAKANLIĞININ DENETİMİ ALTINDADIR.
YİNE KAMU KURULUŞLARI BU HİZMET SIRASINDA BİR ÇOK
SORUMLULUKLARI BULUNMAKTADIR.
1. BÜNYESİNDE BİLGİLİ UZMAN HEKİM VE SAĞLIK PERSONELİ
ÇALIŞTIRMA
ÇALIŞTIRILAN PERSONEL SEÇİMİNDE TİTİZLİK VE ÖZEN
GÖSTERMEYEN KURUMLAR BU KİŞİLERİN DAVRANIŞINDAN
SORUMLU OLURLAR

19. 2. BÜNYESİNDE ARAÇ VE GEREÇLERİ BULUNDURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
ÖRN:
AMELİYAT MALZEMELERİNİN YETERSİZ OLMASI
AMBÜLANS HİZMETİ OLMAMASI
YOĞUN BAKIM HİZMETİ OLMAMASI
3. HASTA GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
ÖRN:
SEDYENİN KIRILARAK HASTANIN ZARAR GÖRMESİ
SERVİSTE HIRSIZLIK vb.

20. 4. HASTA KAYIT VE KABUL YÜKÜMLÜLÜĞÜ
5. KORUYUCU SAĞLIK HİZMETİ SUNMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
ÖRN: ÖLÜM NEDENİNİN TAM OLARAK ORTAYA KOYULAMAMASI
HALİNDE OTOPSİNİN YAPILMAMASI (AİLE İSTEMESE BİLE) KURUMA AİT
BİR HİZMET KUSURUDUR.

21. VEKALETEN SORUMLULUK NEDİR?
BAŞTAKİ KİŞİ, YANİ DOKTOR ALTINDA ÇALIŞAN ASİSTAN VE SAĞLIK
PERSONELİNİ YÖNETTİĞİNDEN, KÖTÜ BİR SONUÇ HALİNDE
VEKALETEN SORUMLUDUR

22. HİZMET KUSURLARININ ÇOĞU
YETERSİZ PERSONEL,
HASTA BİLGİLERİNİN OLMAMASI,
PERSONEL EĞİTİM YETERSİZLİĞİ,
UYUM BOZUKLUĞU
ÇEŞİTLİ İLETİŞİM GECİKMELERİ
GİBİ KRONİK KURUMSAL SORUNLARA BAĞLANMIŞTIR.
BU PROBLEMLERİN TEMELİNDE KURUMLARA AİT GEREKSİZ
PROTOKOLLER, YÖNETİMİN GEREKSİZ MÜDAHALELERİ, YENİ
PROSEDÜR VE PROTOKOLLERE ÇALIŞANLARIN DİRENÇ GÖSTERMESİ
YATMAKTADIR

23. SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM

24. KENDİNİZİ HUKUKEN KORUMANIZ AÇISINDAN
BİRAZ ÖNCE BELİRTTİĞİM HUSUSLARDA HASSAS OLUN
ÇALIŞTIĞINIZ YERDE KURUMA BAĞLI ORTAYA ÇIKABİLECEK HİZMET
PROBLEMLERİNDE KENDİ KENDİNİZE ŞİKAYETÇİ OLMAK YERİNE BUNU
HASTALARA ANLATIN
Ör:
Ameliyat malzemesi yok, ameliyat şartları uygun değil, yoğun
bakım yok
Ör:
Kullanılan US cihazı yetersiz
Burada gerekli tetkikler yapılamıyor
Ameliyat sırasında olası bir komplikasyon halinde yardımcı
yan uzmanlık dalı uzmanı yok
Bir problem halinde sizi bir üst merkeze yollayacak
ambülansımız yok
BUNU KAMUOYUNA BİR ŞEKİLDE BİLDİRMEK GEREKLİ

25. MECBURİ SİGORTA KARŞILIĞI 300 000 TL.
AÇILAN MAHKEMELERDE TAZMİNAT MİKTARLARI 500 000 – 1 000 000 TL
YARGITAYIN VERDİĞİ KARAR SONUÇLARI
%2-3 ÜNDE DOKTOR SUÇLU
%97 LÜZÜMSUZ MAHKEME AÇILIYOR
ANCAK BU DOKTOR ÜZERİNDE AŞIRI PSİKOLOJİK BASKI YAPIYOR
ANCAK GEREK BAKANLIK GEREKSE MEDYA EN UFAK BİR PROBLEM
HALİNDE SORUMLU OLANLARIN DOKTORLAR OLDUĞUNU İFADE EDEN
BİR TUTUM İÇERİSİNDELER

26. BU KONULAR ÇOK YENİ OLDUĞUNDAN AVUKATLARDA BU KONULARA
UZAKLAR
DAVA KONUSU OLUNCA ONLARI SİZ YÖNLENDİRMEK ZORUNDA
KALACAKSINIZ. BU YÜZDEN BU KONULARI ÖĞRENMEYE ÇALIŞIN
BAKANLIK TARAFINDAN ÇIKARILAN YÖNETMELİKLERİ MUTLAKA
OKUYUN VE GÜNLÜK PRATİĞİNİZDE BUNLARI UYGULAYIN

27. Borçlar Kanunu'nun 44. maddesinin ikinci fıkrası metni:
Eğer, zarar kasden veya ağır ihmal veya tedbirsizlikle (Yani, tıbbi meslek
kusurunu ifade eden malpraktisler sonucu) yapılmamış olduğu ve tazmini de
borçluyu müzayakaya maruz bıraktığı (yani, zarar veren hekimi çok zor
duruma düşürdüğü) takdirde, hakim, hakkaniyete tevfikan (uygulanan tedavi
/ ameliyatın özel koşullarına bağlı, somut olay adaletine uygun olarak) zarar
ve ziyanı tenkis edebilir. (Tenkis edebilir ifadesi, yargıcın, doktor lehine
tazmini gereken zararın tutarını azaltabilmesi yetkisi, her bir somut tıbbi
olayın özel durum ve koşullarına göre kullanabileceği esnekleşebilen bir
takdir yetkisidir).
Doç. Dr. MEHMET DEMİR (AÜHF. Medeni Hukuk ABD.Öğretim Üyesi)

28. BÜTÜN BUNLAR NE ANLAMA GELİYOR?
KİŞİLER UĞRADIKLARI ZARARLARDAN ÖTÜRÜ BU GÖREVLERİ
YERİNE GETİREN PERSONEL ALEYHİNE DEĞİL,
İLGİLİ KURUM ALEYHİNE DAVA AÇABİLİR.
KURUM UĞRADIĞI ZARARI EĞER BU ZARAR ÇALIŞAN
PERSONELDEN DOLAYI İSE O PERSONELE RÜCU EDEBİLİR

32. Raportör: Prof. Dr. Adem SÖZÜER
Prof.Dr. Adem Sözüer İ.Ü Hukuk Fakültesi Dekanı
Dr. Kenan ÖZDEMİR Kanunlar Dairesi Genel Müdürü
Huriye TİBET Medical-Tribune
Tıp Hukukunda Güncel Sorunlar
10:00-11:00: I. OTURUM - HUKUKİ YAKLAŞIM
Oturum Yöneticisi: Prof. Dr. Adem SÖZÜER
Tazminat Sorumluluğu, Yargıtay 4.Hukuk Dairesi Eski Bşk.-Mustafa
KICALIOĞLU
İdari Sorumluluk, İ.Ü Hukuk Fak. İdare Hukuku AD. - Doç. Dr. Melikşah YASİN
Ceza Sorumluluğu ve Bilirkişilik İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fak. Adli Tıp AD. - Prof.
Dr. Coşkun YORULMAZ
Yargılamada Karşılaşılan Sorunlar Av. Nazlı SEZER
TÜRKİYE’de SAĞLIK HUKUKU
Tıbbi Müdahale Bağlamında Hukuki Sorunlar ve Çözüm
Önerileri

33. 11.45-12.45: II. OTURUM.- SEKTÖREL YAKLAŞIM
Oturum Yöneticisi: Av. Mert VAN
Hekimlerin Meslekleri İcra Zorlukları ve Sorunları Türk Tabipleri Birliği, Av.
Ziynet Özçelik
Hastaların Hizmet Almada Karşılaştıkları Sorunlar:,Hasta Hakları Derneği
(HAKSAY) Başkanı-Yard. Doç. Dr. Yahya DERYAL
Mesleki Sorumluluk Sigortası Açısından Karşılaşılan Sorunlar, Anadolu Sig..
Nakliyat ve Sorumluluk Sig.. Md. – Kaptan Murat IŞIKLI
Tedavi Yöntemlerin Belirlenmesi ve Temini: Araştırmacı İlaç Firmaları Der. Bşk.
Yard. - Güldem BERKMAN

34. Öğleden Sonra Oturumları
Çözüm Önerileri
14.00-15.00: . OTURUM
Oturum Yöneticisi: Prof. Dr. Coşkun YORULMAZ
Eğitim Aşamasına İlişkin Çözüm Önerileri: İ.Ü.,Sağlık Birimleri Fak.Dekanı -
Prof. Dr. Haydar SUR
Hasta ve Hekim Arasında Doğru İletişimin Sorunların Çözümünde Katkısı:
İ.Ü. İletişim Fak. Prof. Dr. Ayla OKAY
İhtisas Mahkemelerinin Kurulması Gereği: Dr. Av. Mert VAN
Yargı Aşamasına İlişkin Çözüm Önerileri: T.C Adalet Bakanlığı Kanunlar GM -
Dr. Kenan ÖZDEMİR
Pratikte Çözüm Önerileri: Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu Bşk. – Dr.
Hasan ERAYDIN

35. 15:45–16:45: II. OTURUM
Oturum Yöneticisi: Prof. Dr. Halil AKKANAT
Mesleğin İcrasını İyileştirmeye Yönelik Öneriler, Özel Hastaneler ve Sağlık
Kuruluşları Dernek Gen. Sek – Dr. Cevat ŞENGÜL
Hizmetin Alımında Kalitenin Artırılmasına Yönelik Öneriler, Hasta Hakları
Derneği (HAKSAY) Başkanı - Yard. Doç. Dr. Yahya DERYAL
Sigorta Sektörünün Çözüm Önerileri, SGK-Sağlıktan Sorumlu İstanbul İl
Md. Yard. - Mustafa YILMAZ
16:45–17:15: Tartışma
17:15–17:45: Sempozyum Raporu ve Kapanış: Prof. Dr. Adem SÖZÜER