Devlet Hastanelerinin eğitim ve araştırma hastanelerine dönüştürülmesine ilişkin mevzuat

1. DEVLET HASTANELERİNİN
EĞİTİM VE ARAŞTIRMA
HASTANELERİNE
DÖNÜŞTÜRÜLMESİNE
İLİŞKİN MEVZUAT
AVUKAT SEMİH ÖNEM
ANTALYA TABİP ODASI HUKUK DANIŞMANI

2. KONU BAŞLIKLARI
YÜRÜRLÜKTEKİ MEVZUAT
SORU ÖNERGESİNE SAĞLIK BAKANLIĞININ
CEVABI
UYGULAMANIN KAMU YARARI YÖNÜNDEN
DEĞERLENDİRİLMESİ
ÖNERİLER
2AVUKAT SEMİH ÖNEM

3. YÜRÜRLÜKTEKİ MEVZUAT
3AVUKAT SEMİH ÖNEM

4.  1219 sayılı “Tababet ve Şuabatı San’atlarının
Tarzı İcrasına Dair Kanun”:
Madde 9 : Eğitim kurumlarına eğitim yetkisi
verilmesi ve eğitim yetkisinin kaldırılmasına
ilişkin teklifleri karara bağlamak…üzere, Sağlık
Bakanlığının sürekli kurulu niteliğinde Tıpta
Uzmanlık Kurulu teşkil olunmuştur.
4AVUKAT SEMİH ÖNEM

5. Tıpta Uzmanlık Kurulu;
a)Bakanlık Müsteşarı, ilgili genel müdür ve 1. Hukuk Müşaviri,
b)Biri diş tabibi olmak üzere eğitim hastanelerinden
Bakanlığın seçeceği beş,
c)Dört tıp fakültesinden ve bir diş hekimliği fakültesinden
YÖK'ün seçeceği birer,
ç) Gülhane Askeri Tıp Akademisi ve Fakültesinin seçeceği bir,
d) Türk Tabipleri Birliğinin seçeceği bir,
e)Türk Diş Hekimleri Birliğinin seçeceği bir,
üyeden oluşur.
5AVUKAT SEMİH ÖNEM

6. Kurul, Bakanlığın daveti üzerine yılda en az iki kez toplanır.
Türk Tabipleri Birliği temsilcisi yalnızca tabiplerle ilgili, Türk
Diş Hekimleri Birliği temsilcisi de yalnızca diş tabipleri ile
ilgili konuların görüşüleceği toplantılara katılabilirler ve kendi
meslek alanları ile ilgili konularda oy kullanırlar. Kararlar
oyçokluğuyla alınır.
Kurulun çalışma usul ve esasları ile … diğer usul ve esaslar
Sağlık Bakanlığınca hazırlanıp Bakanlar Kurulunca yürürlüğe
konulacak yönetmelikle düzenlenir. Bu yönetmelik yürürlüğe
konuluncaya kadar, mevcut düzenlemelerin uygulanmasına
devam edilir.
6AVUKAT SEMİH ÖNEM

7.  Söz konusu yasa maddesi 04.04.2007 tarihinde yürürlüğe
girmiş olmakla beraber öngörülen “Tıpta uzmanlık Kurulu”
fiilen oluşturulmamış, yönetmelik de halen yürürlüğe
konulmamıştır.
Dolayısıyla bu tip statü değişikliklerinde yasanın
yürürlüğe girdiği tarihte yürürlükte olan, 2002 tarihli
“Tıpta Uzmanlık Tüzüğü“ uygulanacaktır.
7AVUKAT SEMİH ÖNEM

8. 8AVUKAT SEMİH ÖNEM
2002 Tarihli Tıpta Uzmanlık Tüzüğü
 5. Madde: Tıpta Uzmanlık Kurulu’nu düzenlemektedir.
2003 Yılında Danıştay tarafından iptal edilmiştir.
 6. Madde: Tıpta Uzmanlık Kurulunun görevleri
belirtilmiştir. Bunların ilki; “Eğitim Kurumlarını
Değerlendirme Komisyonunun kurumlara eğitim yetkisi
vermek ve eğitim yetkisini kaldırmak ile ilgili kararlarını
görüşmek, aynen veya değiştirerek kabul veya reddetmek”
tir.

9. 9AVUKAT SEMİH ÖNEM
2002 Tarihli “Tıpta Uzmanlık Tüzüğü”
Madde 36 - Bu Tüzükte çıkarılması öngörülen yönetmelikler,
Tıpta Uzmanlık Yönetmeliği adı altında, YÖK’ün uygun
görüşü alınmak kaydıyla bu Tüzüğün yürürlüğe girdiği
tarihten itibaren en geç altı ay içerisinde Bakanlıkça
hazırlanarak yürürlüğe konulur.
Geçici Madde 4 - Bu Tüzük ile öngörülen yönetmeliğin yürürlüğe
girmesine ve Tıpta Uzmanlık Kurulunun oluşumuna kadar, 1973
tarihli Tüzük ile yürürlükteki Tababet Uzmanlık Yönetmeliğinin bu
Tüzüğe aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam
olunur.

10. 10AVUKAT SEMİH ÖNEM
1973 Tarihli “Tababet Uzmanlık Tüzüğü”
 13. maddesinde “Tababet Uzmanlık Kurulu”nu
düzenlemektedir.
1974 Tarihli “Tababet Uzmanlık Yönetmeliği”
 “Tababet Uzmanlık Kurulu”nu ve “İnceleme ve Değerlendirme
Kurulu”nu düzenlemektedir.
Kanaatimizce her iki mevzuat “Tababet ve Şuabatı
San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun”un 9. maddesine
aykırı hükümler içerdiğinden zımnen yürürlükten kalkmıştır.

11. 11AVUKAT SEMİH ÖNEM
ANTALYA MİLLETVEKİLİ
HÜSNÜ ÇÖLLÜ’NÜN
YAZILI SORU ÖNERGESİNE
SAĞLIK BAKANLIĞININ CEVABI

12. Antalya Valiliği İl Sağlık Müdürlüğünün Antalya Tabip Odasına cevabı;
 “Antalya Devlet Hastanesi’ne yapılmakta olan ek bina inşaatına Sağlık Bakanlığı
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 20.08.2007 tarih ve 7653 sayılı onayı ile 400
yataklı Eğitim ve Araştırma Hastanesi olarak kuruluş onayı verilmiştir.”
“Sağlık Bakanlığı Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğünün 26.11.2007 tarih ve 6037
sayılı onayı ile Antalya devlet Hastanesine, genel Dal Eğitim ve Araştırma Hastanesi
yetkisi verilmiştir.”
 “Sağlık Bakanlığı Makamının 01.12.2008 tarih ve 45790 sayılı onayı ile de Antalya
eski Devlet hastanesi Hizmet binasının boşaltılarak kuruluş onayı verilen yeni hastane
binasına nakledilerek Aşır Aksu Hastanesi hizmet binası ile birlikte toplam 950 Yataklı
Eğitim Araştırma Hastanesi olarak faaliyet göstermesi uygun görülmüştür.”
12AVUKAT SEMİH ÖNEM

13. SORU 1: Antalya Devlet Hastanesinin Eğitim ve
Araştırma Hastanesi Olması Kararı Nasıl ve Hangi Tarihte
Alınmıştır?
CEVAP 1: Antalya Devlet Hastanesine 11.09.2007
tarihinde gönderilen İnceleme ve Değerlendirme Grubu
tarafından Tababet Uzmanlık Yönetmeliğinin 61. maddesine
istinaden yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda,
Hastanenin Tababet Uzmanlık Yönetmeliğinin 7, 8, 9, 10, 11,
12 nci maddelerinde belirtilen şartları haiz olduğu tespit
edildiğinden Genel Dal Eğitim ve Araştırma Hastanesi olarak
faaliyet göstermek üzere eğitim yetkisi verilmesi, 26.11.2007
tarih ve 6037 sayılı Makam Onayı ile uygun görülmüştür.
13AVUKAT SEMİH ÖNEM

14. SORU 2: Tıpta Uzmanlık Kurulu ve Eğitim Kurulları
Değerlendirme Komisyonu’nun, Antalya Devlet Hastanesinin
Eğitim ve Araştırma Hastanesi olması yönünde aldığı bir
karar var mıdır? Tarihi Nedir ?
CEVAP 2:
Tıpta Uzmanlık Tüzüğünün 5. maddesi iptal edildiği için,
Geçici 4. madde gereğince 1973 tarihli Tüzük ile 1974 tarihli
yönetmeliğin bu tüzüğe aykırı olmayan hükümleri
uygulanacaktır. Antalya’da buna göre incelendi.
Tıpta Uzmanlık Kurulu ilk toplantısını 14.07.2008’de yaptı.
 Yönetmelik taslağı üzerinde çalışmalarını yürütüyor. Bu
kurul tarafından karar verilmesi ve komisyon teşkili mümkün
değil, bu nedenle mevcut uygulama devam ediyor.
14AVUKAT SEMİH ÖNEM

15. SORU 3:
Eğitim Kurulları Değerlendirme Komisyonu Antalya Devlet
Hastanesinde inceleme yapmış mıdır? Hangi tarihte yapmıştır?
Kimler görev almıştır?
CEVAP 3:
Tıpta Uzmanlık Tüzüğünün 5. maddesi iptal edildiği için, bu
kurulla fonksiyonel yönden bağlantısı olan komisyonların
teşkili ve görevlerini ifası hukuken ve fiilen mümkün
olmamaktadır.
Bu nedenle Antalya Devlet Hastanesinin dönüştürülmesinde
1974 tarihli yönetmelik uygulanmış ve 11.09.2007 tarihinde
düzenlenen İnceleme ve Değerlendirme Grubu raporu esas
alınmıştır.
 15AVUKAT SEMİH ÖNEM

16. SORU 4:
Kararın alınması sürecinde, Tıpta Uzmanlık Kurulu ile Eğitim
Kurumlarını Değerlendirme Komisyonunun yer almadığı,
Bakanlık tarafından gönderilen 3 kişilik heyetin raporu ile
kararın alındığı doğru mudur? Bunun gerekçesi nedir? Böyle
bir süreç mevzuata uygun mudur? Uygun değil ise, konu ile
ilgili bir inceleme yaptıracak mısınız?
CEVAP 4:
 “Genel Dal Tedavi Kurumları İnceleme ve Değerlendirme
Grubu” üyeleri 1974 tarihli Yönetmeliğin 61. m. uyarınca ve
belirtilen niteliklere göre Hastanede inceleme yapmıştır. Bu
Yönetmeliğe göre yapılan işlemlerde hukuka aykırı bir durum
bulunmamaktadır.
16AVUKAT SEMİH ÖNEM

17. SORU 5:
Antalya Devlet Hastanesi’ne Eğitim ve Araştırma Hastanesi
tabelasının asılmasının sonrasında da gerek SGK ile yapılan
anlaşma, gerek ihale yöntemi ve döner sermayesiyle halen
Devlet Hastanesi konumunu sürdürdüğü doğru mudur?
CEVAP 5:
 Yeni açılan Hastanenin eğitim kadroları oluşturuluncaya
kadar genel mevzuat hükümlerinin uygulanması uygun
görülmüştür.
17AVUKAT SEMİH ÖNEM

18. SORU 6:
Antalya Devlet Hastanesine, Eğitim ve Araştırma Hastanesi
olmasından sonra kaç şef ve şef yardımcılığı kadrosu tahsis
edilmiştir? Bu kadrolara kaç atama yapılmıştır?
CEVAP 6: Antalya Valiliği İl Sağlık Müdürlüğünün 14 Ocak 2009
tarihli EK-2 cevabi yazısı Tabip Odasına 19.01.2009 tarihinde
tebliğ edilmiştir. Bu yazıda ana hatlarıyla şu hususlar yer
almaktadır;
18AVUKAT SEMİH ÖNEM

19. DEVLET HASTANELERİNİN
EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANELERİNE
DÖNÜŞTÜRÜLMESİNİN
KAMU YARARI YÖNÜNDEN
DEĞERLENDİRİLMESİ
19AVUKAT SEMİH ÖNEM

20. HASTANELERİN SINIFLANDIRILMASI:
Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği
Madde 5 : Yataklı Tedavi Kurumları aşağıdaki beş temel
sınıfa ayrılmaktadır:
(a) İlçe/belde Hastaneleri,
(b) Gün Hastaneleri,
(c) Genel Hastaneler,
(d) Özel dal hastaneleri,
(e) Eğitim ve Araştırma Hastaneleri:
20AVUKAT SEMİH ÖNEM

21. GENEL HASTANELER: Her türlü acil vak’a ile yaş ve cinsiyet farkı
gözetmeksizin, bünyesinde mevcut uzmanlık dallarıyla ilgili hastaların
kabul edildiği ve ayaktan ve yatarak hasta muayene ve tedavilerinin
yapıldığı en az 50 yataklı sağlık kurumlarıdır.
EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANELERİ: Öğretim, eğitim ve araştırma
yapılan uzman ve yan dal uzmanların yetiştirildiği genel ve özel dal sağlık
kurumlarıdır.
Bu sınıflandırmada dikkati çeken en önemle nokta; hastaları kabul
etmekle ve muayene ve tedavilerini yapmakla asli görevli hastanelerin
“Genel Hastaneler” olduğu, “Eğitim ve araştırma Hastaneleri”nin asli
görevinin ise uzman ve yan dal uzmanlar yetiştirmek olduğudur.
21AVUKAT SEMİH ÖNEM

22. HİZMET BASAMAKLARI VE SEVK ZİNCİRİ UYGULAMASI
5510 s. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu:
Madde 70: “Bu kanunun uygulanması bakımından sağlık
hizmeti sunucuları birinci, ikinci ve üçüncü basamak olarak
sağlık bakanlığı tarafından basamaklandırılır. Bu basamaklar
ve sağlık hizmet sunucuları arasında sevk zinciri; … tüm
yurtta veya il ya da ilçe bazında Sağlık Bakanlığının görüşü
alınarak Kurum tarafından belirlenir…Kurumca sağlık
hizmetlerinin sağlanabilmesi için, genel sağlık sigortalısı ve
bakmakla yükümlü olduğu kişiler sevk zinciri kurallarına
uygun hareket etmek zorundadır.”
22AVUKAT SEMİH ÖNEM

23. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİ
5510 sayılı Kanun gereği sağlık hizmeti sunucuları Sağlık
Bakanlığınca aşağıdaki şekilde basamaklandırılmıştır.
1. Basamak Sağlık kuruluşları:
a)Birinci basamak resmi sağlık kuruluşları: Kurum hekimlikleri,
sağlık ocağı, verem savaş dispanseri, ana-çocuk sağlığı ve aile planlaması
merkezi, aile hekimleri vb.
b)Birinci basamak özel sağlık kuruluşları: Özel poliklinikler, ağız ve
diş sağlığı hizmeti veren özel sağlık kuruluşları.
23AVUKAT SEMİH ÖNEM

24. 2. Basamak Sağlık Kurumları:
a)İkinci basamak resmi sağlık kurumları: Eğitim ve araştırma
hastanesi olmayan devlet hastaneleri ve dal hastaneleri ile bu hastanelere
bağlı semt poliklinikleri, entegre ilçe hastaneleri, Sağlık Bakanlığına
bağlı ağız ve diş sağlığı merkezleri vb.
b)İkinci basamak özel sağlık kurumları: Özel Hastaneler ve tıp
merkezleri.
3. Basamak Resmi Sağlık Kurumları: Eğitim ve araştırma
hastaneleri, özel dal eğitim ve araştırma hastaneleri, üniversite
hastaneleri ile bu hastanelere bağlı semt poliklinikleri ve üniversitelerin
diş hekimliği fakülteleri vb.
24AVUKAT SEMİH ÖNEM

25. Bu ayrımdan anlaşılacağı gibi;
 Sağlık sisteminin temeli ve en çok ihtiyaç
duyulanı ikinci basamak sağlık kurumlarıdır.
Bunlar içinde en büyük ağırlık ise Devlet
Hastaneleridir.
 Eğitim ve Araştırma hastanelerinin asli görevi
ise kamuya sağlık hizmeti vermek değil
öğretim, eğitim ve araştırma yapmak ve uzman
yetiştirmektir.
25AVUKAT SEMİH ÖNEM

26. Aşağıda Belirtilen Mevzuatta da Benzer Şekilde Hizmet
Basamakları ve Sevk Zinciri Uygulaması Getirilmektedir:
Sağlık Bakanlığının, “Devlet Memurlarının Özel Sağlık Kurum ve
Kuruluşlarına Sevki” konulu Genelgeleri (2003)
“Teşhis ve Tedavi Amacıyla özel Sağlık Kurum ve Kuruluşlarına
Hasta Sevkine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ” (2003)
 5258 sayılı “Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Kanun”
“Aile hekimliği pilot uygulaması hakkında yönetmelik”
“ Emekli ve malüllük aylığı bağlanmış olanlarla bunların kanunen
bakmakla yükümlü bulundukları aile fertleri, dul ve yetim aylığı
alanların muayene ile tedavileri hakkında yönetmelik”.
“Ana-çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezleri yönetmeliği”
26AVUKAT SEMİH ÖNEM

27. Sağlık kurumlarının basamaklara
ayrılmasının doğurduğu en önemli
sonuç; “Sevk Zinciri” uygulamaları ile
ortaya çıkmaktadır.
Yukarıda belirtilen mevzuata göre,
hasta öncelikle birinci basamağa
müracaat edecek, sevk halinde sırasıyla
diğer basamaklardaki kurumlara
gidebilecektir.
27AVUKAT SEMİH ÖNEM

28. AVUKAT SEMİH ÖNEM 28
İDEAL SAĞLIK PİRAMİDİ
1. BASAMAK
2. BASAMAK
3.BASAMAK

29. Bunlardan özel sektör için cazip olan, ikinci
basamakta yer alan kurumlardır.
Son yıllarda ikinci basamağı özel sektöre
daha da cazip hale getirmek için bu
basamaktaki kamu hastanelerinin sayısı
giderek azaltılmıştır.
Bu anlayış, Kamu yararı ve hizmet
gereklerine değil özel sektörün çıkarlarına
hizmet etmektedir.
29AVUKAT SEMİH ÖNEM

30. AVUKAT SEMİH ÖNEM 30
ANTALYA’DA YATAK KAPASİTESİ

31. AVUKAT SEMİH ÖNEM 31
1. BASAMAK
2.
BASAMAK
3.BASAMAK
ANTALYA’DA SAĞLIK PİRAMİDİ

32. Devlet Hastanelerinin Eğitim Hastanelerine Dönüştürülmesi;
Anayasanın Sosyal devlet ilkesine ve sağlık hakkına ilişkin
hükümlerine, kamu yararına ve hizmet gereklerine
Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun 3.maddesinde Sağlık
Bakanlığına görev olarak verilen;
- “Sağlık kurum ve kuruluşlarının yurt sathında eşit,
kaliteli ve verimli hizmet sunacak şekilde planlanıp, koordine
edileceği, mali yönden desteklenip geliştirileceği ,
- Sağlık kurum ve kuruluşları ile sağlık personelinin
ülke sathında dengeli dağılımının ve yaygınlaşmasının
sağlanacağı”
ilkelerine de aykırıdır.
32AVUKAT SEMİH ÖNEM

33. ÜÇÜNCÜ BASAMAK SAĞLIK KURUMLARINDA
OLUŞTURULAN İLAVE KAPASİTE SİYASİ
KADROLAŞMA AMACIYLA KULLANILMAKTADIR.
MEVCUT SİYASİ İKTİDARA YAKIN OLMAYAN
HEKİMLER MAĞDUR EDİLMEKTE, ŞEF VE ŞEF
YARDIMCISI ATAMALARI KIDEM VE
LİYAKATLERİNE BAKILMAKSIZIN SİYASİ
SAİKLERLE YAPILMAKTADIR.
33AVUKAT SEMİH ÖNEM

34. ÖNERİLER
34AVUKAT SEMİH ÖNEM

35. SAĞLIK BAKANLIĞI, MEVZUATI ÇIKARMAYA
ZORLANMALIDIR .
BU SÜREÇE TTB VE TABİP ODALARININ KATILIMI
SAĞLANMALIDIR.
HUKUKA AYKIRI TÜM UYGULAMALARDA DAVA
AÇILMALIDIR.
35AVUKAT SEMİH ÖNEM

36. SAĞLIK BAKANLIĞININ MEVZUAT ÇIKARMAYA ZORLANMASI:
“Eğer bir üst metin, örneğin yasa, ya da tüzük gibi, yönetmelik
çıkarılmasını emretmiş ise idarenin buna uyması zorunludur. Bu gibi
durumlarda, idarenin takdirinden söz edilemez.
 İlgililerin, düzenleyici işlemi çıkarma yolundaki isteminin, idarece açık,
ya da üstü kapalı biçimde reddedilmesi durumunda, bu red kararı da, iptal
davasına konu olur.
Bundan başka, hukuksal durumda meydana gelen değişme, yürürlükte
olan düzenleyici işlemin de değişmesini gerektiriyorsa, idarenin bu
değişikliği yapması görevidir. İdarenin, bu görevini yerine getirmeyi
reddetmesi durumunda, yönetmeliğin iptalini istemeden, red kararına
karşı iptal davası açılabilir.
Prof. Dr. Şeref GÖZÜBÜYÜK
İdari Yargılama Hukuku s. 323
36AVUKAT SEMİH ÖNEM

37. DANIŞTAY’IN GÖRÜŞÜ:
“Bir düzenleyici tasarrufun değiştirilmesi yolundaki talebin reddi,
müracaat sahibi hakkında tesis edilmiş bir idari bir işlem olarak telakki
edilemeyeceği gibi, bir konunun kanun çerçevesinde düzenlenmesi
tamamen idarenin hak ve yetkileri cümlelerinden bulunmasına ve bir
düzenleyici tasarrufun iptali talep edilmiş olmadıkça, idare aynı konuyu
yeniden düzenlemeye yargı yolu ile zorlanamayacağına göre, tüzük
hükmünün değiştirilmesi talebinin reddini, idari davaya konu olabilecek
nitelikte bir işlem olarak da kabule imkan bulunmamaktadır.
Bu sebeple inceleme kabiliyeti bulunmayan davanın reddine…oyçokluğu
ile karar verildi”
Danıştay DDK; 20.10.1972, 1971/32 E. 1972/956 K.
37AVUKAT SEMİH ÖNEM

38. AVUKAT SEMİH ÖNEM
ANTALYA TABİP ODASI HUKUK DANIŞMANI